Het is tegenwoordig steeds vaker te horen. “Het gaat om de opbrengst!” en “De resultaten tellen uiteindelijk”. Scholen zijn bezig met opbrengstgericht onderwijs. Maar wat is het nu precies?
Opbrengstgericht in het onderwijs
“Opbrengstgerichtheid wil zeggen: het bewust, cyclisch en systematisch werken met als doel de grootst mogelijke opbrengst. Om de opbrengsten te verhogen is bewustwording een vereiste. Die opbrengsten hebben betrekking op leerprestaties, de sociaal-emotionele resultaten en de tevredenheid van ouders, leerlingen en het vervolgonderwijs.”
Aldus de website http://wij-leren.nl/ogw-opbrengstgericht-werken.phpwij-leren.nl
Om opbrengstgericht onderwijs toe te passen is het handig om een aantal zaken te gebruiken. Denk aan het leerlingvolgsysteem en het maken van een analyse. Mijn vraag is echter, hoe kunnen we ICT inzetten bij het opbrengstgericht werken?
Met deze vraag ging ik op zoek in het wereld wijde web!
Als eerste kwam ik de website Netwijs blogspot tegen. Deze schrijft over leerkrachtvaardigheden en jawel, TPACK! Over TPACK heb ik in eerder blog geschreven. Voor meer informatie hierover klikt u HIER.
De website schrijft het volgende hierover:
“Verbonden aan opbrengstgericht werken zijn de leerkrachtvaardigheden. Er wordt een artikelaangehaald over succesfactoren bij opbrengstgericht werken, één van deze factoren is het vergroten van de leerkrachtvaardigheden. ICT maakt beter lesgeven mogelijk, dus kun je ook je opbrengsten ermee verhogen. Maar welke kennis en vaardigheden moet een leerkracht bezitten voor de juiste inzet van ICT. Het TPACK-model kan hier duidelijkheid over verschaffen.TPACK is erop gericht de ICT vaardigheden van de leerkracht: didactiek, vakinhoud en ICT te integreren. Vanuit de vakinhoud wordt gekeken hoe (en of) je ICT kan inzetten bij een bepaald vak.”
Wat hiermee wordt bedoeld is dat leerkrachten hun eigen ICT vaardigheden (ICT-geletterdheid om in de 21st Century Skills te blijven) te vergroten. Wanneer leerkrachten meer kennis hebben van tools en werken met een digi-bord, des te groter wordt de opbrengst van een les! TPACK kan vervolgens nog helpen om een keuze te maken in hoe je de les precies gaat indelen. Een handige manier dus om opbrengstgericht aan de slag te gaan.
Een goede tool voor opbrengstgericht rekenen
De website schrijft over Rekentuin het volgende:
“Rekentuin (winnaar IPON award 2011, Beste innovatief (software) product PO) is een (online) computerprogramma dat ingezet kan worden bij opbrengstgericht werken. Het programma past zich aan op het niveau van de leerling, het heeft een goed leerlingvolgsysteem en is motiverend voor zowel de betere als de mindere rekenaar.”
Klinkt goed. Laten we een kijkje nemen op de website van Rekentuin. Rekentuin.nl
Opbrengstgericht in het onderwijs
“Opbrengstgerichtheid wil zeggen: het bewust, cyclisch en systematisch werken met als doel de grootst mogelijke opbrengst. Om de opbrengsten te verhogen is bewustwording een vereiste. Die opbrengsten hebben betrekking op leerprestaties, de sociaal-emotionele resultaten en de tevredenheid van ouders, leerlingen en het vervolgonderwijs.”
Aldus de website http://wij-leren.nl/ogw-opbrengstgericht-werken.phpwij-leren.nl
Om opbrengstgericht onderwijs toe te passen is het handig om een aantal zaken te gebruiken. Denk aan het leerlingvolgsysteem en het maken van een analyse. Mijn vraag is echter, hoe kunnen we ICT inzetten bij het opbrengstgericht werken?
Met deze vraag ging ik op zoek in het wereld wijde web!
Als eerste kwam ik de website Netwijs blogspot tegen. Deze schrijft over leerkrachtvaardigheden en jawel, TPACK! Over TPACK heb ik in eerder blog geschreven. Voor meer informatie hierover klikt u HIER.
De website schrijft het volgende hierover:
“Verbonden aan opbrengstgericht werken zijn de leerkrachtvaardigheden. Er wordt een artikelaangehaald over succesfactoren bij opbrengstgericht werken, één van deze factoren is het vergroten van de leerkrachtvaardigheden. ICT maakt beter lesgeven mogelijk, dus kun je ook je opbrengsten ermee verhogen. Maar welke kennis en vaardigheden moet een leerkracht bezitten voor de juiste inzet van ICT. Het TPACK-model kan hier duidelijkheid over verschaffen.TPACK is erop gericht de ICT vaardigheden van de leerkracht: didactiek, vakinhoud en ICT te integreren. Vanuit de vakinhoud wordt gekeken hoe (en of) je ICT kan inzetten bij een bepaald vak.”
Wat hiermee wordt bedoeld is dat leerkrachten hun eigen ICT vaardigheden (ICT-geletterdheid om in de 21st Century Skills te blijven) te vergroten. Wanneer leerkrachten meer kennis hebben van tools en werken met een digi-bord, des te groter wordt de opbrengst van een les! TPACK kan vervolgens nog helpen om een keuze te maken in hoe je de les precies gaat indelen. Een handige manier dus om opbrengstgericht aan de slag te gaan.
Een goede tool voor opbrengstgericht rekenen
De website schrijft over Rekentuin het volgende:
“Rekentuin (winnaar IPON award 2011, Beste innovatief (software) product PO) is een (online) computerprogramma dat ingezet kan worden bij opbrengstgericht werken. Het programma past zich aan op het niveau van de leerling, het heeft een goed leerlingvolgsysteem en is motiverend voor zowel de betere als de mindere rekenaar.”
Klinkt goed. Laten we een kijkje nemen op de website van Rekentuin. Rekentuin.nl
Na enig speurwerk op de website kwam ik er achter wat de Rekentuin precies inhoudt.
“Rekentuin is een adaptieve webapplicatie voor het oefenen en meten van rekenvaardigheden. Rekentuin is geschikt voor zowel Primair als Voortgezet onderwijs.
“Rekentuin is een adaptieve webapplicatie voor het oefenen en meten van rekenvaardigheden. Rekentuin is geschikt voor zowel Primair als Voortgezet onderwijs.
In Rekentuin kunnen spelers hun tuintje met plantjes onderhouden door regelmatig rekenspelletjes te spelen. Ieder plantje in de tuin staat voor een rekendomein en een bijbehorend rekenspelletje. Het plantje groeit afhankelijk van het succes. Er moet regelmatig worden gespeeld, anders verdorren de plantjes in de tuin.
Hoe bekwamer de speler wordt, hoe meer nieuwe plantjes en dus nieuwe rekendomeinen er verschijnen.
Tijdens het spelen kunnen spelers muntjes verdienen. Deze kunnen ze inruilen voor prijzen in hun virtuele prijzenkast. Aan de groeiende tuin en toename van het aantal plantjes ziet een speler zijn verbetering. De muntjes en prijzenkast zijn een beloning voor het oefenen.”
Hoe bekwamer de speler wordt, hoe meer nieuwe plantjes en dus nieuwe rekendomeinen er verschijnen.
Tijdens het spelen kunnen spelers muntjes verdienen. Deze kunnen ze inruilen voor prijzen in hun virtuele prijzenkast. Aan de groeiende tuin en toename van het aantal plantjes ziet een speler zijn verbetering. De muntjes en prijzenkast zijn een beloning voor het oefenen.”
Dit is al heel mooi. Het programma past zich aan naar het niveau van de leerling! Adaptief dus. Maar goed, we waren opzoek naar opbrengstgericht. Kunnen wij als leerkracht de resultaten controleren? Dat kan! Leest u maar mee.
Voor spelers
Spelers kunnen hun rekenvaardigheid volgen d.m.v. de groeikaart. Zo weten ze direct met welk spel ze goed scoren en waar nog wat extra oefening voor nodig is. Lees hier meer over de Groeikaart voor spelers.
Voor beheerders
Beheerders volgen de rekenontwikkeling van spelers in de back-end. Dit biedt een overzicht van de rekenontwikkeling van elke speler ten opzichte van leeftijdsgenoten. Het geeft tevens inzicht in veelgemaakte fouten, de sterke en zwakke punten van spelers en hoe zij zich door de tijd ontwikkelen.
Hiermee bevat de back-end belangrijke informatie om leerlingen effectief te kunnen instrueren op het gebied van rekenen. Dit beheerders gedeelte is dan ook alleen toegankelijk voor docenten of ouders.
Nu weten we hoe je opbrengstgericht kunt werken voor rekenen. Maar, zijn er ook nog andere tools die wellicht kunnen helpen bij andere vakken?
In een ander blog schreef ik over Socrative . Dit is een tool waarbij je zelf vragen kunt bedenken. De link naar deze blog vind u HIER!
In deze blog gaf ik aan dat je met Socrative aan de slag kunt om na te gaan of je lesdoel is bereikt. In het voorbeeld dat ik gebruikte, gaf ik aan hoe dit te doen bij een taalles.
Voor het gemak, citeer ik mijzelf even. Eerst schreef ik een stukje over Gamification. Hierna beschreef ik Socrative.
“Voor het geval nog niet helder is wat het begrip gamification betekent, even een opfrisser.
“Gamificatie (Engels: gamification) is het gebruik van spelprincipes en speeltechnieken in een niet-spelcontext, om de gebruikers te stimuleren hun taken te vervullen.”
Aldus de website Wikipedia
Via Socrative kun je gebruik maken van gamification door de “Space Race” toe te passen. Deze ziet u hieronder.
Voor spelers
Spelers kunnen hun rekenvaardigheid volgen d.m.v. de groeikaart. Zo weten ze direct met welk spel ze goed scoren en waar nog wat extra oefening voor nodig is. Lees hier meer over de Groeikaart voor spelers.
Voor beheerders
Beheerders volgen de rekenontwikkeling van spelers in de back-end. Dit biedt een overzicht van de rekenontwikkeling van elke speler ten opzichte van leeftijdsgenoten. Het geeft tevens inzicht in veelgemaakte fouten, de sterke en zwakke punten van spelers en hoe zij zich door de tijd ontwikkelen.
Hiermee bevat de back-end belangrijke informatie om leerlingen effectief te kunnen instrueren op het gebied van rekenen. Dit beheerders gedeelte is dan ook alleen toegankelijk voor docenten of ouders.
- Gedetailleerde rapportage: een vergelijking van de prestaties met leeftijdsgenoten.
- Rekenniveau: inzicht in het niveau van een kind op elk specifiek rekendomein.
- Ontwikkeling in beeld: grafieken waarin de rekenontwikkeling wordt getoond.
- Inzicht in fouten: de 5 beste en 10 slechtst gemaakte sommen.
- Overige analyse: informatie over de speelfrequentie.
- Informatie voor instructie: de backend neemt docenten nakijkwerk uit handen en biedt handvatten voor individuele instructie. De docent kan aan de score-ontwikkeling van het kind zien of de instructie effectief is geweest.
Nu weten we hoe je opbrengstgericht kunt werken voor rekenen. Maar, zijn er ook nog andere tools die wellicht kunnen helpen bij andere vakken?
In een ander blog schreef ik over Socrative . Dit is een tool waarbij je zelf vragen kunt bedenken. De link naar deze blog vind u HIER!
In deze blog gaf ik aan dat je met Socrative aan de slag kunt om na te gaan of je lesdoel is bereikt. In het voorbeeld dat ik gebruikte, gaf ik aan hoe dit te doen bij een taalles.
Voor het gemak, citeer ik mijzelf even. Eerst schreef ik een stukje over Gamification. Hierna beschreef ik Socrative.
“Voor het geval nog niet helder is wat het begrip gamification betekent, even een opfrisser.
“Gamificatie (Engels: gamification) is het gebruik van spelprincipes en speeltechnieken in een niet-spelcontext, om de gebruikers te stimuleren hun taken te vervullen.”
Aldus de website Wikipedia
Via Socrative kun je gebruik maken van gamification door de “Space Race” toe te passen. Deze ziet u hieronder.
Des te meer vragen goed beantwoord, des te verder de raket naar rechts verplaatst wordt per team. Wanneer je als leerling je naam ingeeft, krijg je tevens te zien welke kleur je bent. Deze raketten worden op het digiboard weergegeven. Zo kunnen de leerlingen hun voortgang zien. De raketjes zorgen ervoor dat het ‘competitie-element’ wordt aangesproken. Op deze manier strijden de leerlingen als het waren tegen elkaar. Je kunt verschillende aantallen teams opstellen als je wilt, maar ik had in dit geval dus 3 teams van twee leerlingen.
Wat de leerlingen wel fijn vonden was dat je, na het ingeven van een antwoord, direct te zien kreeg of het goed of fout was. Dit konden ze zien in het volgende scherm.
Wat de leerlingen wel fijn vonden was dat je, na het ingeven van een antwoord, direct te zien kreeg of het goed of fout was. Dit konden ze zien in het volgende scherm.
Nadat de leerlingen de vragen hadden beantwoord konden ze op het digi-bord kijken om te zien hoe ze gescoord hadden. In dit geval hadden twee teams alle vragen goed beantwoord en één team had één fout. Dit viel dus reuze mee! Ze hadden de woorden goed begrepen, gelukkig.”
Waarom ik dit stuk tekst geciteerd heb is om aan te tonen hoe er opbrengstgericht gewerkt wordt. Door middel van het ‘Raket-systeem’ kun jij als leerkracht, maar ook de leerlingen zelf(!) hun voorgang bekijken. Wanneer je dus een aantal vragen over de lesstof hebt opgesteld kom je er zo vanzelf achter hoe de leerlingen gepresteerd hebben. Je weet dus of de lesstof duidelijk is of niet.
Als tweede zou ik de tweede afbeelding van Socrative graag aankaarten. Hierin is te zien dat, direct na ingeven van het antwoord, de leerling meteen te zien krijgt of zijn/haar antwoord goed of fout was, en waarom! Je ziet welk antwoord gekozen had moeten worden. Wat echter in dit plaatje ontbreekt is het waarom gedeelte. Boven de “OK” knop kun je als leerkracht nog een korte tekst typen. Hierin kun je nogmaals de uitleg geven over welk antwoord het juiste moet zijn en waarom dit het geval is. Hierdoor krijgt de leerling direct weer feedback. Je zou dezelfde toets later ook een tweede keer kunnen laten maken.
Beginsituatie
Om heel zeker te zijn of de leerlingen iets hebben opgestoken van je les, zou je ze de toets ook kunnen laten maken voor je begint met de lesstof. Zo weet je meteen de beginsituatie en kun je achteraf pijlen in hoeverre de stof is blijven hangen. Erg opbrengstgericht dus allemaal!
Verschillende vakken en situaties
Nu hebben we rekenen en taal besproken. Maar hoe zit het met de andere vakken? Zij raken al te vaak ondergesneeuwd ten opzichte van de rest. Kun je Socrative hiervoor ook gebruiken? Nou en of! Enkele voorbeelden.
Toetsstof / lesstof kan in vragen worden gegoten en op dezelfde manier worden bevraagd voor ieder vak. Dit zou dan zijn om puur de geleerde kennis op te vragen. (Engelse woorden en uitleg)
Je kunt een quiz maken waarin leerlingen antwoorden doorgeven aan de docent. De informatie dienen ze zelf op te zoeken op internet. Op die manier ben jij niet degene die de uitleg / informatie overdraagt, maar zoeken ze het zelf op. De docent geeft vervolgens een code waarmee ze een ‘level’ verder komen met de raket. Het team / groepje dat als eerste level 10 (vraag 10) behaald heeft, heeft gewonnen (gamification)
Denk hierbij aan landen met hoofdsteden opzoeken (Aardrijkskunde), jaartallen bij verschillende gebeurtenissen zoeken, personen en namen koppelen aan gebeurtenissen (Geschiedenis) etc.
Conclusie
Na het speurwerk op internet en mijn eigen ervaringen kan ik zeggen dat er genoeg manieren zijn om opbrengstgericht aan de slag te gaan. Je hebt alleen wat creativiteit nodig en wat kennis van welke tools er zijn om toe te passen.
Ondanks dat er nog genoeg andere tools te vinden zijn, wil ik het voor nu hierbij laten. Ik hoop dat ik enkele lezers heb kunnen inspireren met deze blog. Wellicht zien we Socrative in jouw klas nog terug? Indien dat het geval is hoor ik het graag! Voor nu, ga heen en ga (opbrengstgericht met ICT) aan de slag!
Geraadpleegde bronnen:
Wij leren (n.b.) Opgeroepen op 24 juni 2014, van wij-leren: http://wij-leren.nl/
Netwijs blogspot (2009), Opgeroepen op 24 juni 2014, van Netwijs: http://netwijs.blogspot.nl/
Rekentuin (n.b.), Opgeroepen op 24 juni 2014, van Rekentuin: www.rekentuin.nl
Socrative (2012), Opgeroepen op 24 juni 2014, van Socrative: b.socrative.com
Waarom ik dit stuk tekst geciteerd heb is om aan te tonen hoe er opbrengstgericht gewerkt wordt. Door middel van het ‘Raket-systeem’ kun jij als leerkracht, maar ook de leerlingen zelf(!) hun voorgang bekijken. Wanneer je dus een aantal vragen over de lesstof hebt opgesteld kom je er zo vanzelf achter hoe de leerlingen gepresteerd hebben. Je weet dus of de lesstof duidelijk is of niet.
Als tweede zou ik de tweede afbeelding van Socrative graag aankaarten. Hierin is te zien dat, direct na ingeven van het antwoord, de leerling meteen te zien krijgt of zijn/haar antwoord goed of fout was, en waarom! Je ziet welk antwoord gekozen had moeten worden. Wat echter in dit plaatje ontbreekt is het waarom gedeelte. Boven de “OK” knop kun je als leerkracht nog een korte tekst typen. Hierin kun je nogmaals de uitleg geven over welk antwoord het juiste moet zijn en waarom dit het geval is. Hierdoor krijgt de leerling direct weer feedback. Je zou dezelfde toets later ook een tweede keer kunnen laten maken.
Beginsituatie
Om heel zeker te zijn of de leerlingen iets hebben opgestoken van je les, zou je ze de toets ook kunnen laten maken voor je begint met de lesstof. Zo weet je meteen de beginsituatie en kun je achteraf pijlen in hoeverre de stof is blijven hangen. Erg opbrengstgericht dus allemaal!
Verschillende vakken en situaties
Nu hebben we rekenen en taal besproken. Maar hoe zit het met de andere vakken? Zij raken al te vaak ondergesneeuwd ten opzichte van de rest. Kun je Socrative hiervoor ook gebruiken? Nou en of! Enkele voorbeelden.
Toetsstof / lesstof kan in vragen worden gegoten en op dezelfde manier worden bevraagd voor ieder vak. Dit zou dan zijn om puur de geleerde kennis op te vragen. (Engelse woorden en uitleg)
Je kunt een quiz maken waarin leerlingen antwoorden doorgeven aan de docent. De informatie dienen ze zelf op te zoeken op internet. Op die manier ben jij niet degene die de uitleg / informatie overdraagt, maar zoeken ze het zelf op. De docent geeft vervolgens een code waarmee ze een ‘level’ verder komen met de raket. Het team / groepje dat als eerste level 10 (vraag 10) behaald heeft, heeft gewonnen (gamification)
Denk hierbij aan landen met hoofdsteden opzoeken (Aardrijkskunde), jaartallen bij verschillende gebeurtenissen zoeken, personen en namen koppelen aan gebeurtenissen (Geschiedenis) etc.
Conclusie
Na het speurwerk op internet en mijn eigen ervaringen kan ik zeggen dat er genoeg manieren zijn om opbrengstgericht aan de slag te gaan. Je hebt alleen wat creativiteit nodig en wat kennis van welke tools er zijn om toe te passen.
Ondanks dat er nog genoeg andere tools te vinden zijn, wil ik het voor nu hierbij laten. Ik hoop dat ik enkele lezers heb kunnen inspireren met deze blog. Wellicht zien we Socrative in jouw klas nog terug? Indien dat het geval is hoor ik het graag! Voor nu, ga heen en ga (opbrengstgericht met ICT) aan de slag!
Geraadpleegde bronnen:
Wij leren (n.b.) Opgeroepen op 24 juni 2014, van wij-leren: http://wij-leren.nl/
Netwijs blogspot (2009), Opgeroepen op 24 juni 2014, van Netwijs: http://netwijs.blogspot.nl/
Rekentuin (n.b.), Opgeroepen op 24 juni 2014, van Rekentuin: www.rekentuin.nl
Socrative (2012), Opgeroepen op 24 juni 2014, van Socrative: b.socrative.com