ФИНСКИЙ

ЯЗЫК
ТЕМАТИЧЕСКИЙ
СЛОВАРЬ

SUOMEN KIELI
TEMAATTINEN
SANAKIRJA
 T. SHISHKINA

SUOMEN KIELI
TEMAATTINEN
SANAKIRJA

20 000 sanaa ja virkettä

Sisältää suomekielisten
sanojen tarkekirjoituks

Venäjänkielinen ja suomenkielinen hakemisto

Moskova
«Živoi jazyk»
2018
 Т. А. ШИШКИНА

ФИНСКИЙ
ЯЗЫК
ТЕМАТИЧЕСКИЙ
СЛОВАРЬ

20 000 слов и предложений

С транскрипцией
финских слов

С русским и финским указателями

Москва
«Живой язык»
2018
УДК (038)811.511.1
ББК 81.2Фин-4
Ш55
Шишкина Т. А.
Ш55 Финский язык. Тематический словарь. 20 000 слов и предложений.
С транскрипцией финских слов. С русским и финским указателями. – М.:
Живой язык, 2018. – 256 c.
ISBN 978-5-8033-1610-7
В словаре содержится 5 000 русских слов и 5 000 русских предложений, 5 000 финских слов
и 5 000 финских предложений, сгруппированных по 100 различным темам, включающим око-
ло 400 разделов: автомобиль, армия, архитектура, аэропорт, банк, больница, время, геогра-
фические названия, город, деньги и т. д.
В словаре даётся фонетическая транскрипция всех финских слов. В конце словаря при-
ведены два указателя русских и финских слов, содержащих номера тем, в которых они
встречаются. Алфавитные указатели всех финских и русских заглавных слов позволяют
при необходимости использовать данный словарь как обычный (двуязычный) словарь.
Словарь может быть использован при изучении как финского языка, так и русского.
Является прекрасным приложением к любому самоучителю, учебнику, курсу иностран-
ного языка.
Sanakirja sisältää 5 000 venäjänkielistä sanaa ja 5 000 venäjänkielistä virkettä, jotka on ryh-
mitelty 100:aan eri aiheeseen. Niihin kuuluu noin 400 osiota, mm. auto, armeija, arkkitehtuuri,
lentokenttä, pankki, sairaala, aika, maantieteelliset nimet, kaupunki, raha ym.
Sisältää kaikkien suomenkielisten sanojen foneettisen tarkekirjoituksen. Sanakirjan lopussa on
kaksi venäjänkielisten ja suomenkielisten sanojen hakemistoa. Hakusanat ovat aakkosjärjestyk-
sessä ja ne on varustettu sanoja sisältävien aiheiden numeroilla. Kaikkien suomenkielisten ja ve-
näjänkielisten hakusanojen aakkoshakemistot sallivat tarvittaessa tämän sanankirjan käyttämistä
tavallisena (kaksikielisenä) sanakirjana.
Sanakirjaa voivat käyttää suomen ja venäjän kielen opiskelijat.
Sanakirja on hyvä lisäapuneuvo kaikkiin itseopiskeluoppaisiin, oppikirjoihin, vieraiden kielten
kursseihin.

УДК (038)811.511.1
ББК 81.2Фин-4

Справочное издание
Шишкина Татьяна Альбертовна
ФИНСКИЙ ЯЗЫК
ТЕМАТИЧЕСКИЙ СЛОВАРЬ
Подписано в печать 10.07.17. Формат 60х90/16. Бумага офсетная.
Печать офсетная. Усл. печ. л. 16.

ООО «Живой язык»

115088, Москва, ул. Шарикоподшипниковская, д. 2а
Почтовый адрес: Москва, 115162, а/я 53
www.lll.ru
e-mail: lll@lll.ru
Printed in India.

Репродуцирование (воспроизведение) данного издания любым способом без договора

с издательством преследуется по закону.

ISBN 978-5-8033-1610-7 © ООО «Живой язык», 2017

 ПРЕДИСЛОВИЕ ESIPUHE

В словаре содержится 5  000 русских Sanakirja sisältää 5 000 venäjänkielistä

слов и 5 000 русских предложений, 5 000 sanaa ja 5 000 venäjänkielistä virkettä,
финских слов и 5 000 финских предложе- jotka on ryhmitelty 100:aan eri aiheeseen.
ний, сгруппированных по 100 различным Niihin kuuluu noin 400 osiota, mm. auto,
темам, включающим около 400 разделов: armeija, arkkitehtuuri, lentokenttä, pankki,
автомобиль, армия, архитектура, аэро- sairaala, aika, maantieteelliset nimet, kau-
порт, банк, больница, время, географиче- punki, raha ym.
ские названия, город, деньги и т. д.
Kaikki aiheet ovat aakkosjärjestyksessä
Все темы представлены на русском язы- venäjänkielellä, jokaisen aiheen venäjän-
ке в алфавитном порядке, внутри каждой kieliset sanat ovat myös aakkosjärjestyk-
темы и каждого раздела русские слова sessä.
расположены также по алфавиту.
Все финские слова в словаре снабжены Kaikki suomenkieliset sanat on varustet-
фонетической транскрипцией, записанной tu foneettisella tarkekirjoituksella, jossa on
с помощью стандартных символов Между- käytetty Kansainvälisen foneettisen aak-
народной фонетической ассоциации, что koston standardisymboleja, mikä edistää
способствует более точному воспроизве- äänteiden tarkempaa ääntämistä. Sana-
дению звуков. В словаре намеренно не kirjassa tarkoituksellisesti ei ole suomen-
приводится транслитерация финских слов kielisten sanojen tarkekirjoitusta venäjän-
русскими буквами, как это часто делается kielisillä kirjaimilla, kuten usein tehdään
в разговорниках, предназначенных для puheoppaissa, jotka on tarkoitettu vierasta
читателей, не владеющих иностранным kieltä osaamattomille lukijoille.
языком.
Jokainen sana ja sen käännös on kuvas-
Каждое слово с переводом проиллю- tettu esimerkillä sanan käytöstä venäjän ja
стрировано примером его употребления suomen kielellä. 5 000 suomenkielistä vir-
в русском и финском языках. 5 000 фин- kettä ja 5 000 venäjänkielistä virkettä auttaa
ских фраз и 5 000 русских фраз помогут opiskelijoita muistamaan paremmin sanas-
учащимся лучше запомнить лексический ton sekä käyttämään sitä oikein puhutussa
материал и правильно его использовать ja kirjoitetussa kielessä.
в разговоре и на письме.
В конце словаря приведены указатели Sanakirjan lopussa on kaksi venäjänkielis-
русских и финских слов, расположенных ten ja suomenkielisten sanojen hakemistoa.
по алфавиту и содержащих номера тем, Sanat ovat aakkosjärjestyksessä ja ne on
в которых они встречаются. varustettu sanoja sisältävien aiheiden nu-
meroilla.
Алфавитные указатели всех финских и
русских заглавных слов позволяют при Kaikkien suomenkielisten ja venäjänkielis-
необходимости использовать данный ten hakusanojen aakkoshakemistot sallivat
словарь как обычный (двуязычный) сло- tarvittaessa tämän sanankirjan käyttämistä
варь. tavallisena (kaksikielisenä) sanakirjana.
Словарь может быть использован для
Sanakirjaa voivat käyttää suomen ja venä-
изучения как финского языка, так и рус-
jän kielen opiskelijat.
ского.
Является прекрасным приложением к Sanakirja on hyvä lisäapuneuvo kaikkiin it-
любому самоучителю, учебнику, курсу seopiskeluoppaisiin, oppikirjoihin, vieraiden
иностранного языка. kielten kursseihin.
 ФИНСКИЙ АЛФАВИТ / SUOMEN AAKKOSET
Aa
[a] Ll
[эл] Vv [вэ]
Bb
[бэ] Mm
[эм] Ww [двойная вэ]
Cc
[сэ] Nn
[эн] Xx [экс]
Dd
[дэ] Oo
[о] Yy [ю]
Ee
[э] Pp
[пэ] Zz [цет, цета]
Ff
[эф] Qq
[ку] Žž [жэ]
Gg
[гэ] Rr
[эр] Åå [о]
Hh
[хо] Ss
[эс] Ää [я]
Ii
[и] Šš
[эш] Öö [ё]
Jj
[йи] Tt
[тэ]
Kk
[ко] Uu
[у]

РУССКИЙ АЛФАВИТ / VENÄJÄN AAKKOSET

Аа [aa] Кк [kaa] Хх [haa]
Бб [bee] Лл [el] Цц [tsee]
Вв [vee] Мм [em] Чч [tšee]
Гг [gee] Нн [en] Шш [šaa]
Дд [dee] Оо [oo] Щщ [štšaa]
Ее [je] Пп [pee] Ъъ [kova merkki]
Ёё [jo] Рр [er] Ыы —
Жж [žee] Сс [es] Ьь [pehmeä merkki]
Зз [zee] Тт [tee] Ээ [ee]
Ии [ii] Уу [uu] Юю [ju]
Йй [jii] Фф [ef] Яя [ja]

УСЛОВНЫЕ СОКРАЩЕНИЯ / SOVINNAISLYHENTEET

глагол г verbi
женский род ж feminiini
мужской род м maskuliini
множественное число мн monikko
наречие н adverbi
прилагательное п adjektiivi
средний род с neutri
числительное ч numeraali
adjektiivi a прилагательное
adverbi adv наречие
substantiivi n существительное
monikko pl множественное число
verbi v глагол
 ФОНЕТИЧЕСКАЯ ТРАНСКРИПЦИЯ ФИНСКОГО ЯЗЫКА
SUOMEN KIELEN FONEETTINEN TARKEKIRJOITUS

Гласные звуки Согласные звуки

Vokaalit Konsonantit
a – а b – б
e – e d – д
i – и f – ф
o – о g – г
u – у h – х
y – как русское «ю» j – й
в словах Нюра, барбекю k – к
æ – между «э» и «я», l – л
как гласный в словах m – м
пять, гулять n – н
ø – как русское «ё» в словах p – п
нёбо, свёкла, тёрка r – р
s – с
t – т
v – в
z – з
ʤ – дж
ŋ – нг
ʃ – ш
 CОДЕРЖАНИЕ / SISÄLTÖ
Автозаправочная станция 1 Huoltoasema
Автомобиль 2 Auto
Армия 3 Armeija
Архитектура 4 Arkkitehtuuri
Аэропорт 5 Lentoasema
Банк 6 Pankki
Болезни человека 7 Ihmistaudit
Больница 8 Sairaala
Велосипед и мотоцикл 9 Polkupyörä ja moottoripyörä
Врач 10 Lääkäri
Время 11 Aika
Географические названия 12 Paikannimet
Год 13 Vuosi
Город 14 Kaupunki
Деньги 15 Raha
Деревня 16 Kylä
Деревья и кустарники 17 Puut ja pensaat
Дикие животные 18 Villi eläimet
Дом (Квартира) 19 Koti
Домашние животные 20 Kotieläimet
Дороги и мосты 21 Tiet ja sillat
Еда и напитки 22 Ruoka ja juomat
Единицы измерения 23 Mittayksiköt
Закон и правосудие 24 Laki ja oikeus
Звуки 25 Äänet
Игры и игрушки 26 Pelit ja lelut
Инструменты 27 Työkalut
Календарь 28 Kalenteri
Кино и видео 29 Elokuva ja video
Книгоиздание 30 Kirjankustannus
Компьютер и Интернет 31 Tietokone ja internet
Космос 32 Avaruus
Кухня 33 Keittiö
Лицо и косметика 34 Kasvot ja kosmetiikka
Магазин одежды 35 Vaatemyymälä
Материалы 36 Materiaalit
Мебель 37 Huonekalut
Международные отношения 38 Kansainväliset suhteet
Молодёжная культура 39 Nuorisokulttuuri
Море 40 Meri
Моя комната 41 Minun huoneeni
Музей 42 Museo
Музыкальные инструменты 43 Musiikki soitimet
Насекомые и паукообразные 44 Hyönteiset ja hämähäkit
Неделя 45 Viikko
Овощи 46 Vihannekset
Одежда и обувь 47 Vaatteet ja jalkineet
Отдых 48 Loma
Офис 49 Toimisto
 Парикмахерская 50 Kampaamo ja parturin liike
Переписка 51 Kirjeenvaihto
Погода 52 Sää
Поезд 53 Juna
Полезные ископаемые 54 Hyödylliset kaivannaiset
Политика 55 Politiikka
Посуда 56 Astiat
Приветствия и другие выражения 57 Tervehdykset ja muut ilmaisut
Природа 58 Luonto
Пространство 59 Avaruus
Птицы 60 Linnut
Путешествия 61 Matkailu
Религии мира 62 Maailman uskonnot
Ремонт квартиры 63 Asuntoremontti
Рептилии и земноводные 64 Matelijat ja sammakkoeläimet
Ресторан 65 Ravintola
Рыбы 66 Kalat
Салон красоты 67 Kauneussalonki
Семья 68 Perhe
Скульптура. Живопись 69 Veistostaide. Maalaustaide
СМИ 70 Joukkotiedotusvälineet
Спорт 71 Urheilu
Стадион 72 Stadion
Страны и народы 73 Maat ja kansat
Строительная площадка 74 Rakennustyömaa
Супермаркет 75 Supermarketti
Театр 76 Teatteri
Телевидение 77 Televisio
Телефон 78 Puhelin
Тело человека 79 Olkapää
Транспорт в городе 80 Kaupungin liikenne
Университет 81 Yliopisto
Уход за детьми 82 Lastenhoito
Физика 83 Fysiikka
Философия 84 Filosofia
Фитнес 85 Kuntoilu
Флот 86 Laivasto
Фотография 87 Valokuvaus
Фрукты 88 Hedelmät
Характер и поведение 89 Luonne ja käyttäytyminen
Химия 90 Kemia
Хобби 91 Harrastukset
Цвета 92 Värit
Цветы 93 Kukat
Цирк 94 Sirkus
Числа 95 Luvut
Чувства и эмоции 96 Tunteet ja emootiot
Школа 97 Koulu
Экономика 98 Talous
Энергетика 99 Voimatalous
Языки мира 100 Maailmankielet
 ’ ВОЧНАЯ СТА
АВТОЗАПРА ’ НЦИЯ
1
запра’вочный пункт м tankkausasema n
ТО’ ПЛИВО
[’tank:aus’asema]
POLTTOAINE [’polt:o’aine]
Tankkausasema on paikka, jossa on
бензи’н м bensiini n [’bensi:ni] polttoainepumppuja.
Ennen pitkää matkaa tankkasimme auton bensiinillä. Заправочный пункт – это место, где стоят
Мы заправили машину бензином перед долгой бензоколонки.
поездкой. заря’дная ста’нция ж latausasema n [’lataus’asema]
Latausasemat on tarkoitettu sähköautoille.
биото’пливо с biopolttoaine n [’bio’polt:o’aine]
Зарядные станции сделаны для электромобилей.
Biopolttoaine valmistetaan bioaineesta.
Биотопливо изготавливается из биологического знак м merkki n [’merk:i]
Näen edessäni huoltamon merkin.
материала.
Я вижу впереди знак автозаправки.
бута’н м butaani n [’buta:ni]
магази’н м myymälä n [’my:mælæ]
Butaani on kaasu.
Monilla huoltamolla on myymälöitä.
Бутан – это газ.
На многих автозаправках есть магазины.
водоро’д м vety n [’vety]
пункт обслу’ живания м autohuoltamo n
Vety on ilmaa kevyempää.
[’auto’huoltamo]
Водород легче воздуха. Onko täällä erityinen autohuoltamo?
газ м kaasu n [’ka:su] Есть ли здесь специальный пункт обслуживания?
Happi ja vety ovat kaasuja. термина’л м terminaali n [’termina:li]
Кислород и водород – это газы. Tällä huoltoasemalla on moderni terminaali.
кероси’н м kerosiini n [’kerosi:ni] На этой автозаправке современный терминал.
Kerosiini on kevyt polttoaine. шлагба’ум м puomi n [’puomi]
Керосин – это лёгкое топливо. Auto pysähtyi puomin eteen.
соля’рка ж diesel n [’diesel] Машина остановилась перед шлагбаумом.
En tarvitse bensiiniä vaan dieselia. ОБОРУ’ ДОВАНИЕ
Мне не нужен бензин, мне нужна солярка. VARUSTEET [’varuste:t]
этано’л м etanoli n [’etanoli]
впускно’е отве’рстие с tuloaukko n [’tulo’auk:o]
Jotkut kuljettajat pitävät parempana etanolia.
Avaa tuloaukko!
Некоторые водители предпочитают этанол.
Открой впускное отверстие.
УСТРО’ ЙСТВО выпускна’я труба’ ж laskuputki n [’lasku’putki]
RAKENNE [’raken:e] Laskuputket on asennettu mahdollisimman korkealla.
Выпускные трубы установлены настолько высоко,
автомо’йка м autopesula n [’auto’pesula]
насколько возможно.
Onko tällä huoltoasemalla autopesula?
измере’ние расхо’да с kulutuksen mittaus n
На этой автозаправке есть автомойка?
[’kulutuksen’mit:aus]
воро’та мн portti n [’port:i]
Tämä laite on tarkoitettu kulutuksen mittaukseen.
Auto tuli portin kautta.
Это устройство предназначено для измерения
Машина въехала через ворота.
расхода.
въезд м sisääntulo n [’sisæ:n’tulo]
измери’тельный прибо’р м mittauslaite n
Sisääntulo on siellä.
[’mit:auslaite]
Въезд вон там. Meidän huoltamo on varustettu uudentyyppisillä
вы’езд м ulosajo n [’ulo’sajo] mittauslaitteilla.
En voi löytää ulosajoporttia. Наша автозаправка оборудована измерительными
Я не могу найти ворота для выезда. приборами новых типов.
забо’р м aita n [’aita] индика’тор м mittari n [’mit:ari]
Huoltoasemaa ympäröi aita. Mittari näyttää polttoaineen määrän.
Автозаправка окружена забором. Индикатор показывает количество топлива.

10
 HUOLTOASEMA [’huolto’asema]
кла’пан м venttiili n [’vent:i:li] по’лное обслу’ живание с täysi palvelu n
Pelkään, että venttiili on rikki. [’tæysi’palvelu]
Боюсь, что клапан сломался. Täysi palvelu tarkoittaa, että operaattorit auttavat
asiakkaita.
коло’нка ж tankkauspumppu n [’tank:aus’pump:u]
Полное обслуживание – это когда операторы тебе
Menen tankkauspumpulle 3!
помогают.
Направляйся к колонке номер 3.
по’мощь ж apu n [’apu]
насо’с м pumppu n [’pump:u] Tarvitsen vähän apua.
Pumppu on laite nesteiden ja kaasujen sisään- ja Мне нужна кое-какая помощь.
ulospumppaamiseen. ремо’нт м korjaus n [’korjaus]
Насос – это машина для закачивания или He tarjoavat sekä auton korjausta, että pesua.
выкачивания жидкостей и газов. Они предлагают как ремонт, так и мойку машины.
пистоле’т-наконе’чник м tankkauspistooli n самообслу’ живание с itsepalvelu n [’itse’palvelu]
[’tank:aus’pisto:li] Tämä on itsepalveluhuoltoasema.
Это автозаправка с самообслуживанием.
Hän ei osaa käyttää sellaista tankkauspistoolia.
Она не умеет пользоваться таким пистолетом- * * * * * * * * *
наконечником. высокоокта’новый п korkeampi oktaanilukuinen a
рукоя’тка ж kahva n [’kahva] [’korkeampi ’okta:nilukuinen]
Kahvojen eri väri tarkoittaa erilaisia polttoaineen Käytän vain korkeampi oktaanista polttoainetta.
tyyppejä. Я использую только высокооктановое топливо.
Цвета рукояток обозначают типы топлива. дешёвый п halpa a [’halpa]
Jouduin siirtymään halpaan polttoaineeseen.
смеси’тельный насо’с м sekoituspumppu n
Мне пришлось переключиться на дешёвый бензин.
[’sekoitus’pump:u]
дорого’й п kallis a [’kal:is]
Tiedän huoltamon, jossa on erityinen sekoituspumppu.
Auton pesu on liian kallista täällä.
Я знаю автозаправку со специальным
Мойка машины здесь слишком дорогая.
смесительным насосом. огнеопа’сный п tulenarka a [’tulen’arka]
стре’лка ж osoitin n [’osoitin] Älä tupakoi, täällä on paljon tulenarkoja materiaaleja.
Tässä bensiinimittarissa on vanhanaikaisia osoittimia. Не кури, здесь много огнеопасных материалов.
Эта бензоколонка со старомодными стрелками. по’лный п täysi a [’tæysi]
шланг м letku n [’letku] Tankki on jo täynnä.

Ota letku ja tankkaa auto! Бак уже полный.

Возьми шланг и заправь машину.

вставля’ть г panna v [’pan:a]
Pane tankkauspistooli aukkoon!
ОБСЛУ’ ЖИВАНИЕ И ПЕРСОНА ’Л
Вставь пистолет в отверстие.
PALVELU JA HENKILÖKUNTA [’palvelut ja
’henkilø’kunta] заправля’ть г tankata v [’tank:ata]
Meidän täytyy tankata auto.
ка’сса ж kassa n [’kas:a] Нам нужно заправить машину.
Mene kassalle ja maksa! налива’ть г kaataa v [’ka:ta:]
Kaada vettä ämpäriin!
Иди к кассе и заплати.
Налей воды в ведро.
касси’р м kassanhoitaja n [’kas:an’hoitaja]
плати’ть г maksaa v [’maksa:]
Kassanhoitaja on hyvin sievä tyttö.
Maksan käteisellä.
Кассирша – очень милая девушка.
Я буду платить наличными.
опера’тор м operaattori n [’opera:t:ori] сме’шивать г sekoittaa v [’sekoit:a:]
Minun poikani on työssä operaattorina huoltoasemalla. Sinun on sekoitettava bensiiniä etanoliin.
Мой сын работает оператором на автозаправке. Тебе надо смешать бензин с этанолом.

11
 ’ ЛЬ
АВТОМОБИ
2
электромоби’ль м sähköauto n [’sæhkø’auto]
ВИ’ ДЫ
Sähköautot eivät tarvitse bensiiniä.
TYYPIT [’ty:pit]
Электромобилям не нужен бензин.
автоцисте’рна ж säiliöauto n [’sæiliø’auto] КОНСТРУ’ КЦИЯ
Tämä säiliöauto kuljettaa kerosiinia. RAKENNE [’raken:e]
Эта автоцистерна перевозит керосин.
бага’жник м tavaratila n [’tavara’tila]
бронетранспортёр м panssaroitu kuljetusauto n
Panen vararenkaan auton tavaratilaan.
[’pans:aroitu’kuljetus’auto]
Я положу запасное колесо в багажник.
Meidän yksikössämme on 16 panssaroitua
ба’мпер м puskuri n [’puskuri]
kuljetusautoa.
Puskuri suojaa autoa, kun se törmää johonkin.
Наше подразделение имеет 16 бронетранспор­
Бампер защищает машину, когда она ударяется обо
тёров.
что-нибудь.
внедоро’жник м maastoauto n [’ma:sto’auto]
ветрово’е стекло’ с tuulilasi n [’tu:li’lasi]
Maastoautolla ajaessamme emme pelkää likaisia teitä.
Näytä minulle, miten tuulilasin sulat käynnistetään.
При наличии внедорожника вам нечего бояться
Покажи мне, как включать очистители ветрового
грязных дорог.
стекла.
го’ночный автомоби’ль м kilpa-auto n [’kilpa’auto]
выхлопна’я труба’ ж pakoputki n [’pako:putki]
Kilpa-autot ovat hyvin kalliita.
Pakoputkin kautta tarpeeton kaasu poistuu moottorista.
Гоночные машины очень дорогие.
Выхлопная труба позволяет ненужному газу
грузови’к м kuorma-auto n [’kuorma’auto]
выходить из двигателя.
Työmiehet alkoivat purkaa kuorma-autoa.
дверь ж ovi n [’ovi]
Рабочие начали разгружать грузовик.
Tämän auton ovet ovat aika erikoisia.
кабриоле’т м kabrioletti n [’kabriolet:i] Двери этой машины весьма оригинальны.
Haluaisin ostaa kabrioletin.
за’дняя фа’ра ж takalyhty n [’taka’lyhty]
Я хочу купить кабриолет.
Autosi takalyhdyt eivät pala.
каре’та ско’рой по’мощи ж ambulanssi(auto) n Твои задние фары не горят.
[’ambulans:i (’auto)]
зе’ркало (боково’е) с sivupeili n [’sivu’peili]
Kuulin ambulanssiauton hälytyksen. Autoa ajaessasi muista katsoa sivupeiliä!
Я услышал сирену кареты скорой помощи. Не забывай посматривать в боковое зеркало, когда
микроавто’бус м pikkubussi n [’pik:u’bus:i] ведёшь машину.
Meidän pikkubussissa on tilaa kahdeksalle hengelle. капо’т м suojuskansi n [’suojus’kansi]
В нашем микроавтобусе 8 сидений. Olkaa hyvä ja avatkaa suojuskansi!
пассажи’рский автомоби’ль м henkilöauto n Откройте капот, пожалуйста.
[’henilø’auto] колесо’ с rengas n [’rengas]
Parkkipaikka on täynnä henkilöautoja. Tavallisesti autossa on neljä rengasta, mutta tässä
Автостоянка полна пассажирских автомобилей. autossa niitä on vain kolme.
пожа’рный автомоби’ль м paloauto n [’palo’auto] Большинство автомобилей имеет четыре колеса,
Paloauto on erikoinen kuljetusneuvo, joka on tarkoitettu но у этого их только три.
tulipalojen sammuttamiseksi. ку’зов м kori n [’kori]
Пожарная машина – это специальное Tämän auton kori on hyvin kestävä.
транспортное средство для тушения пожаров. Кузов этого автомобиля очень прочный.
самосва’л м kieppiauto n [’kiep:i’auto] окно’ с ikkuna n [’ik:una]
Tarvitsemme noin 10 kieppiautollista hiekkaa. Autoni takaikkuna halkesi.
Нам нужно примерно 10 самосвалов песка. Заднее окно моей машины треснуло.
тяга’ч м vetovaunu n [’veto’vaunu] пере’дняя фа’ра ж etulyhty n [’etu’lyhty]
Valtava vetovaunu hinasi lentokonetta. Etulyhdyt valaisevat tietä auton edessä.
Огромный тягач тащил самолёт. Передние фары освещают дорогу впереди.

12
 AUTO [’auto]
руль м ohjauspyörä n [’ohjaus’pyøræ] радиа’тор м jäähdytin n [’jæ:hdytin]
Humalainen ei saa istua ohjauspyörän taakse. Jäähdytin on ylikuumentunut.
Пьяному человеку не место за рулём. Радиатор перегрелся.
сиде’нье с istuin n [’istuin]
сцепле’ние с kytkin n [’kytkin]
Tässä pienessä autossa on vain kaksi istuinta.
Kytkinpoljin on vasemmalla.
В этой маленькой машине всего два сиденья.
Педаль сцепления находится слева.
ши’на ж rengas n [’rengas]
Sinun on pumpattava kaikki renkaat! то’рмоз м jarru n [’jar:u]
Тебе нужно накачать все шины. Hän painoi kovasti jarrua.
ВНУ’ ТРЕННЕЕ УСТРО’ ЙСТВО Он резко нажал на тормоз.
SISÄRAKENNE [’sisæ’raken:e]
* * * * * * * * *
аккумуля’тор м akku n [’ak:u]
многофункциона’льный п monitoimi- a
Minun on ostettava uusi akku autooni.
Мне нужно купить новый аккумулятор для моей [’moni’toimi]

машины. Voi sanoa, että tämä auto on monitoimiauto.

амортиза’тор м iskunvaimennin n [’iskun’vaimen:in] Можно сказать, это многофункциональная
Epätasaisilla teillä on tarpeen iskunvaimennin. машина.
Амортизаторы хороши для неровных дорог. мо’щный п suuritehoinen a [’su:ri’tehoinen]
бензоба’к м bensiinisäiliö n [’bensi:ni’sæiliø] Tämä yritys valmistaa suuritehoisia kuorma-autoja.
Pelkään, että automme bensiinisäiliö on tyhjä.
Эта компания производит мощные грузовики.
Боюсь, наш бензобак пуст.
воздухоочисти’тель м ilmanpuhdistin n скоростно’й п pika- a [’pika]
[’ilman’puhdistin] Minun ystäväni on pika-autojen fani.
Tämä ilmanpuhdistin toimii hyvin tehokkaasti. Мой друг – большой поклонник скоростных
Этот воздухоочиститель работает очень автомобилей.
эффективно. совреме’нный п moderni a [’moderni]
дви’гатель м moottori n [’mo:t:ori] Modernit autot ovat hyvin luotettavia.
Nainen ei tiedä, miten korjataan automoottorit.
Современные автомобили очень надёжные.
Она не знает, как ремонтировать автомобильные
двигатели. универса’льный п yleinen a [’yleinen]
зажига’ние с sytytys(laite) n [’sytytys(’laite)] Se on yleismalli.
Sytytys(laite) on laite moottorin käynnistämiseen. Это универсальная модель.
Зажигание – это приспособление для запуска вести’ г ajaa v [’aja:]
двигателя. Opeta minua ajamaan autoa!
карбюра’тор м kaasutin n [’ka:sutin] Научи меня водить машину.
Kaasutin sekoittaa ilman ja bensiinin tarvittavat määrät.
заводи’ть г käynnistää v [’kæyn:istæ:]
Карбюратор смешивает необходимые количества
Käynnistä auto ja lähdetään!
воздуха и бензина.
карда’нный вал м kardaaniakseli n [’karda:ni’akseli] Заводи машину и поехали.
Kardaaniakselin on oltava riittävän luja kestääkseen остана’вливаться г pysäyttää v [’pysæyt:æ:]
kuormituksia. “Pysäytä auto!”, poliisi huusi.
Карданные валы должны быть достаточно “Остановите машину!” – крикнул полицейский.
прочными, чтобы выдерживать нагрузку.
подвози’ть г antaa kyytiä v [’anta: ky:tiæ]
коро’бка переда’ч ж vaihdelaatikolla varustettu n
Voisin antaa sinulle kyytiä.
[’vaihde’la:tikol:a varustet:u]
Я могу тебя подвезти.
Automaattivaihdelaatikolla varustetussa
(automaattivaihteisessa) autossa ei ole vaihdevartta. ремонти’ровать г korjata v [’korjata]
В машине с автоматической коробкой передач нет Pidän autojen korjaamisesta.
рычага переключения скоростей. Я люблю ремонтировать машины.

13
 ’ РМИЯ
А
3
взвод м joukkue n [’jouk:ue]
ВИ’ ДЫ И РОДА ’ ВОЙСК
Joukkue on osa komppaniaa.
ASELAJIT JA PUOLUSTUSHAARAT [’ase’lajit
ja ’puolustus’ha:rat] Взвод – это часть роты.
диви’зия ж divisioona n [’divisio:na]
артилле’рия ж tykistö n [’tykistø] Uusi panssarivaunudivisioona oli täysin varustettu.
He hävisivät taistelun, koska heillä on heikko tykistö. Новая бронетанковая дивизия была полностью
Они проиграли битву, потому что у них была слабая оснащена.
артиллерия.
ко’рпус м armeijakunta n [’armeija’kunta]
вое’нно-возду’шные силы мн ilmavoimat n Armeijakunta on kahden divisioonan kokoinen osa
[’ilmavoimat]
armeijaa.
Hänen aviomies on ilmavoimien upseeri.
Корпус – это часть армии, равная двум дивизиям.
Её муж – офицер военно-воздушных сил.
отделе’ние с osasto n [’osasto]
возду’шно-деса’нтные войска’ мн
Meidän osastossa oli seitsemän sotilasta.
maahanlaskujoukot pl [’ma:han’lasku’joukot]
Наше отделение состояло из семи солдат.
Hän ylpeä, että palvelee maahanlaskujoukoissa.
Он гордится тем, что служит в воздушно-
полк м rykmentti n [’rykment:i]
Rykmentti on everstin johtama iso sotilasyksikkö.
десантных войсках.
Полк – это крупная военная единица под
инжене’рные войска’ мн pioneerijoukot n
[’pione:ri’joukot] командованием полковника.
Yksikään armeija ei pärjää ilman pioneerijoukkoja. ро’та ж komppania n [’komp:ania]
Ни одна армия не может обойтись без инженерных Komppaniassa on noin 120 sotilasta.
войск. В роте приблизительно 120 солдат.
пехо’та ж jalkaväki n [’jalka’væki] ВО’ ИНСКИЕ ЗВА
’ НИЯ
Meidän jalkaväki taisteli rohkeasti. SOTILASARVOT [’sotilas’arvot]
Наша пехота сражалась храбро.
противовозду’шная оборо’на ж ilmatorjunta n генера’л м kenraali n [’kenra:li]
[’ilma’torjunta] Ottakaa vastaan raportti, herra kenraali.
Vihollisen ilmatorjuntayksikkö ampui alas lentokoneen. Примите доклад, господин генерал.
Самолёт был сбит вражескими войсками капита’н м kapteeni n [’kapte:ni]
противовоздушной обороны. Tämä kapteeni on komppaniamme päällikkö.
раке’тные войска’ мн ohjusjoukot pl [’ohjus’joukot] Этот капитан – командир нашей роты.
Tämä maa haluaa kehittää omia ohjusjoukkoja. капра’л м korpraali n [’korpra:li]
Эта страна хочет развивать собственные ракетные Korpraali käski pesemään lattian uudestaan.
войска. Капрал приказал нам вымыть пол заново.
сухопу’ тные войска’ мн maavoimat pl [’ma:’voimat] лейтена’нт м luutnantti n [’lu:tna:nt:i]
Meidän maavoimat ovat voimakkaat, mutta laivasto on Tämä rohkea luutnantti kohta tulee kapteeniksi.
vielä voimakkaampi. Этот храбрый лейтенант скоро станет капитаном.
Наши сухопутные войска сильны, но флот даже майо’р м majuri n [’majuri]
ещё сильнее. Majuri komentaa pataljoonaa.
та’нковые войска’ мн panssarivaunujoukot pl Майор командует батальоном.
[’pans:ari’vaunu’joukot]
ма’ршал м marsalkka n [’marsalk:a]
Panssarivaunujoukot olivat Wehrmachin pelottavin
Joissakin armeijoissa marsalkka on korkein sotilasarvo.
osasto.
Маршал – это высшее воинское звание в некоторых
Танковые войска были самой страшной частью
армиях.
вермахта.
полко’вник м eversti n [’eversti]
ВО’ ИНСКИЕ ПОДРАЗДЕЛЕ’ НИЯ Minun isäni sai virkaeron ollessaan everstinä.
SOTILASYKSIKÖT [’sotilas’yksikøt]
Мой отец был полковником, когда он вышел
батальо’н м pataljoona n [’pataljo:na] в отставку.
Kuusi pataljoonaa lähetettiin oikealle sivustalle. рядово’й м rivimies n [’rivi’mies]
Шесть батальонов было отправлено на правый Rivimies sai rangaistuksen puntikselle lähtemisestä.
фланг. Рядовой наказан за самовольную отлучку.

14
 ARMEIJA [’armeija]
сержа’нт м kersantti n [’kersant:i] пистоле’т м pistooli n [’pisto:li]
Meidän uusi kersantti on hyvin totinen mies. Tähtäsin pistoolillani viholliseen.
Наш новый сержант – очень серьёзный парень. Я направил мой пистолет на врага.

ОРУ’ ЖИЕ И БОЕПРИПА ’ СЫ пулемёт м konekivääri n [’kone’kivæ:ri]

ASEET JA AMPUMATARVIKKEET [’ase:t ja Konekivääri ampuu tauotta kunnes painaa liipaisinta.
’ampuma’tarvik:e:t] Пулемёт стреляет без остановки, пока нажат курок.
пу’ля ж luoti n [’luoti]
автома’т м rynnäkkökivääri n [’ryn:æk:ø’kivæ:ri] Luoti osui häneen.
Kalashnikov on maailman paras rynnäkkökivääri. В него попала пуля.
Автомат Калашникова – лучший в мире. снаря’д м ammus n [’am:us]
артиллери’йское ору’дие с tykki n [’tyk:i] Ammukset räjäyttivät kaikkialla.
Tämä on panssarivaunutorjuntatykki. Повсюду взрывались снаряды.
Это – противотанковое артиллерийское орудие. танк м panssarivaunu n [’pans:ari’vaunu]
баллисти’ческая раке’та ж ballistinen ohjus n Panssarivaunu on raskaalla tykillä aseistettu panssaroitu
[’ballistinen ’ohjus] kuljetusneuvo.
Ensimmäinen ballistinen ohjus kehitettiin natsi- Танк – это тяжело вооружённое и бронированное
Saksassa. передвижное средство.

Первая баллистическая ракета была разработана * * * * * * * * *

нацистской Германией.
вое’нный п sotilas a [’sotilas]
бомбардиро’вщик м pommittajalentokone n
Sotilaspalvelu on raskasta, mutta jotkut ihmiset pitävät
[’pom:it:aja’lento’kone]
siitä.
Pommittajakone on lentokone, joka kuljettaa ja
Военная служба тяжела, но некоторым она
pudottaa pommeja. нравится.
Бомбардировщик – это самолёт, который наступа’тельный п hyökkäys- a [’hyøk:æys]
перевозит и сбрасывает бомбы. Sotajoukot asettuivat hyökkäysasemiin.
бронетранспортёр м panssaroitu kuljetusauto n Войска заняли наступательные позиции.
[’pans:aroitu kuljetus ’auto] оборони’тельный п puolustus- a [’puolustus]
Tällä panssaroidulla kuljetusautolla on 8 rengasta. Tämä on uusi puolustusase.
Этот бронетранспортёр имеет 8 колёс. Это новое оборонительное оружие.
вертолёт м helikopteri n [’helikopteri] стратеги’ческий п strateginen a [’strateginen]
Taisteluhelikopteri kokeiltiin sotaoloissa. Kenraalit käsittelevät strategista doktriinia.
Боевой вертолёт был испытан в боевых условиях. Генералы обсуждают стратегическую доктрину.
винто’вка ж kivääri n [’kivæ:ri] такти’ческий п taktinen a [’taktinen]
Me ammuimme tarkkampujan ja saimme hänen Taktinen tehtävämme on sillan valloittaminen.
kiväärin. Наша тактическая задача – занять мост.

Мы застрелили снайпера и захватили его винтовку. атакова’ть г hyökätä v [’hyøkætæ]

Onnistuimme hyökkäämään vihollista.
истреби’тель м hävittäjälentokone n
Нам удалось успешно атаковать врага.
[’hævit:æjæ’lento’kone]
бомби’ть г pommittaa v [’pom:it:a:]
Hävittäjälentokone on taistelukone, joka on tarkoitettu
Meidän ilmavoimat pommittivat kaupungin.
taistelun käymiseen muita taistelulentokoneita vastaan.
Наша авиация бомбила город.
Истребитель – это самолёт для ведения боя
заряжа’ть г ladata v [’ladata]
с другими самолётами.
Älä liiku! Kivääri on ladattu.
миномёт м kranaatinheitin n [’krana:tin’heitin] Не двигаться! Это ружьё заряжено.
Kranaatinheitin on raskas ase, jossa on lyhyt piippu. обороня’ть г puolustaa v [’puolusta:]
Миномёт – это тяжёлое орудие с коротким стволом. Ota miehesi ja puolusta tuo asema!
огнемёт м liekinheitin n [’liekin’heitin] Возьми своих людей и обороняй ту позицию.
Liekinheitin heittää paineella palavaa nestettä. стреля’ть г ampua v [’ampua]
Огнемёт выбрасывает горящую жидкость под Ammu kiväärillä!
давлением. Стреляй из винтовки!

15
 4 АРХИТЕКТУ’ РА
романти’зм м Romantiikka n [’romanti:k:a]
СТИ’ ЛИ
TYYLISUUNNAT [’ty:li’su:n:at] Romantiikan tyylisuunta syntyi 1700‑luvun toisella
puoliskolla.
ампи’р м empire(tyyli) n [’empire (’ty:li)] Романтизм появился во второй половине 18‑го
Empiretyylin tarkoituksena oli idealisoida Napoleonin
века.
hallintokautta.
Предназначением стиля ампир была идеализация се’верный моде’рн м kansallisromantiikka n
правления Наполеона. [’kansal:is’romanti:k:a]
баро’кко с barokki n [’barok:i] Kööpenhaminan kaupungintalo on
Barokki syntyi alun perin Italiassa. kansallisromantiikan esimerkki.
Стиль барокко первоначально появился в Италии.
Копенгагенская ратуша – это образец северного
го’тика ж gotiikka n [’goti:k:a]
Gotiikan arkkitehtuuri kukoisti myöhempänä модерна.
keskiaikana. экле’ктика ж eklektiikka n [’eklekti:k:a]
Архитектура готики процветала в период позднего Eklektiikassa käytetään monien tyylien ideoita.
Средневековья. Эклектика использует идеи многочисленных
деконструктиви’зм м dekonstuktivismi n стилей.
[’dekonstruktivismi]
Dekonstruktivismi on postmodernin arkkitehtuurin ОБЩЕ’ СТВЕННЫЕ ЗДА
’ НИЯ
kehityksen tulos. JULKISET RAKENNUKSET [’julkiset
Деконструктивизм – это результат развития raken:ukset]
постмодернистской архитектуры.
классици’зм м klassismi n [’klas:ismi] вы’ставочный зал м messuhalli n [’mes:u’hal:i]
Tällaiset pylväät ja pilarit ovat tyypillisiä klassismille. Uudessa messuhallissa pidetään surrealistisen taiteen
Такие колонны и пилястры типичны для näyttely.
классицизма.
В новом выставочном зале проводится выставка
конструктиви’зм м konstruktivismi n
[’konstruktivismi] сюрреалистического искусства.
Tatlinin torni on konstruktivismin esimerkki. дворе’ц м palatsi n [’palatsi]
Башня Татлина – это образец конструктивизма. Talvipalatsi toimii nykyään museona.
моде’рн м jugendtyyli n [’jugend’ty:li] Зимний дворец теперь музей.
Kaupungin keskustassa on paljon ihania jugendtyylisiä
rakennuksia. конце’ртный зал м konserttisali n [’konsert:i’sali]
В центре города имеется много прекрасных зданий Tässä konserttisalissa on oikein hyvä akustiikka.
в стиле модерн. В этом концертном зале великолепная акустика.
неого’тика ж uusgotiikka n [’u:s’goti:k:a] музе’й м museo n [’museo]
Uusgotiikka oli hyvin suosittu 19‑luvun alussa. Museo sijaitsee keskiajan rakennuksessa.
Неоготика была очень популярна в начале
Музей расположен в средневековом здании.
19‑го века.
неоклассици’зм м uusklassismi n [’u:sklas:ismi] ра’туша ж kaupungintalo n [’kaupungin’talo]
Neuvostoliiton uusklassismi vietiin muihin Tämä suurenmoinen rakennus on kaupungintalo.
neuvostoblokin maihin. Это величественное здание – ратуша.
Советский неоклассицизм был экспортирован
собо’р м tuomiokirkko n [’tuomio’kirk:o]
в другие страны советского блока.
Tuomiokirkot sijaitsevat usein kaupungin keskustassa.
ренесса’нс м renessanssi n [’renes:ans:i]
Tyylinä renessanssi muistuttaa antiikkiajan Соборы часто располагаются в центре города.
arkkitehtuuria. теа’тр м teatteri n [’teat:eri]
Стиль ренессанс напоминает архитектуру Teatteri rakennettiin kahdessa vuodessa.
античности.
Театр был построен за два года.
рома’нский стиль м roomalainen tyyli n
[’ro:malainen ty:li] торго’вый центр м ostoskeskus n [’ostos’keskus]
Roomalainen tyylisuunta kehittyi keskiajan Euroopassa. Tämän ostoskeskuksen arkkitehti on todellinen nero.
Романский стиль развился в средневековой Архитектор этого торгового центра – настоящий
Европе. гений.
рококо’ с rokokoo n [’rokoko:] це’рковь ж kirkko n [’kirk:o]
Rokokoon tyylin sisustukset suunniteltiin todellisina
Kaupungissa voi nähdä paljon vanhoja kirkkoja.
taideteoksina.
Комнаты в стиле рококо проектировались как В городе можно увидеть множество старинных
подлинные произведения искусства. церквей.

16
 ARKKITEHTUURI [’ark:itehtu:ri]

ПРОМЫ’ ШЛЕННЫЕ ЗДА ’ НИЯ СПОРТИ’ ВНЫЕ СООРУЖЕ’ НИЯ

И СООРУЖЕ’ НИЯ URHEILURAKENNELMAT
TEOLLISUUSRAKENNUKSET JA [’urheilu’raken:elmat]
-RAKENNELMAT [’teol:isu:s’raken:ukset ja
’raken:elmat] аре’на ж areena n [’are:na]
Me suunnittelimme uudentyyppisen urheiluareenan.
ба’шня ж torni n [’torni] Мы спроектировали спортивную арену нового
Tuuliturbiinin torni on noin 100 metriä korkea. типа.
Башня ветровой турбины имеет высоту примерно ипподро’м м hippodromi n [’hip:odromi]
100 метров. Tämä hippodromi on rakennettu vuonna 1863.
гради’рня ж haihdutustorni n [’haihdutus’torni] Этот ипподром был открыт в 1863 году.
Monet haihdutustornit ovat hyperbelin muotoisia. спортза’л м urheilusali n [’urheilu’sali]
Многие градирни имеют гиперболическую форму. Meidän urheilusalissamme on lasikatto.
депо’ с varikko n [’varik:o] У нашего спортзала стеклянная крыша.
Veturivarikko on paikka, jossa korjataan vetureita. стадио’н м stadion n [’stadion]
Stadionille mahtuu 100 000 katsojaa.
Локомотивное депо – это место, где ремонтируются
На этом стадионе могут разместиться
локомотивы.
100 000 зрителей.
скла’д м varasto n [’varasto]
Varastossa on kellarikerros. * * * * * * * * *
Склад имеет подвальный этаж.
вели’чественный п suurenmoinen a [’su:renmoinen]
труба’ (дымова’я) ж piippu n [’pi:p:u] Suurenmoinen temppeli on kaupungin ylpeys.
Voimalan piippu on kaupunkimme korkein rakennelma. Величественный храм – гордость города.
Труба электростанции – это самое высокое декорати’вный п koristeellinen a [’koriste:l:inen]
сооружение в нашем городе. Rakennusta koristaa neljä koristeellista parveketta.
цех м tehtaanosasto n [’tehta:n’osasto] Здание украшают четыре декоративных балкона.
Tehtaaseen rakennetaan uusi tehtaanosasto. многоэта’жный п kerros- a [’ker:os]
На заводе строится новый цех. Kerrostaloissa on oltava hissi.
ЖИЛЫ’ Е ДОМА’ В многоэтажных зданиях должны быть лифты.
ASUINTALOT [’asuin’talot] совреме’нный п moderni a [’moderni]
Modernit amerikkalaiset kirkot näyttävät hassuilta.
дом (ча’стный) м talo (yksityinen) n [’talo Современные американские церкви выглядят
(’yksityinen)] забавно.
Minulla on tiilitalo. старомо’дный п vanhanaikainen a [’vanhan’aikainen]
Мой дом построен из кирпича. Tämän arkkitehdin tyyli on vähän vanhanaikainen.
кварти’ра ж asunto n [’asunto] Стиль этого архитектора несколько старомоден.
Joskus asuin asunnossa, jossa oli vain yksi huone. возводи’ть г pystyttää v [’pystyt:æ:]
Когда-то я жил в однокомнатной квартире. Egyptin pyramidit pystytettiin muinaisaikana.
котте’дж м kesämökki n [’kesæ’møk:i] Египетские пирамиды были возведены в древние
Tämä kesämökki ei ole tarkoitettu talviasumiseen. времена.
Этот летний коттедж не годится для проживания проекти’ровать г suunnitella v [’su:n:itel:a]
Meidän instituutti suunnittelee isoa hotellia.
в зимнее время.
Наш институт проектирует большую гостиницу.
многокварти’рный дом м kerrostalo n [’kerros’talo]
создава’ть г tehdä v [’tehdæ]
Uudessa kerrostalossa on 25 kerrosta.
Muinaiset roomalaiset tekivät ensimmäisen akveduktin
Новый многоквартирный дом имеет 25 этажей.
Euroopassa.
небоскрёб м pilvenpiirtäjä n [’pilven’pi:rtæjæ] Древние римляне создали первый акведук
Näin lasista ja betonista rakennetun pilvenpiirtäjän. в Европе.
Я увидел огромный небоскрёб, построенный сооружа’ть г panna pystyyn v [’pan:a pysty:n]
из бетона и стекла. Pannakseen pystyyn sellaienn rakennus tarvitaan vuosi.
особня’к м kaupunkitalo n [’kaupunki’talo] Требуется целый год, чтобы соорудить такое
Perinteisessä eurooppalaisessa kaupunkitalossa oli здание.
tanssisali. стро’ить г rakentaa v [’rakenta:]
Традиционный европейский особняк имел бальный Palkkasin työmiehiä rakentamaan autotallia.
зал. Я нанял рабочих, чтобы построить гараж.

17
 ’ РТ
АЭРОПО
5
ИНФРАСТРУКТУ’ РА САМОЛЁТ
INFRASTRUKTUURI [’infrastruktu:ri] LENTOKONE [’lento’kone]

автостоя’нка ж pysäköintialue n [’pysækøinti’alue] каби’на ж ohjaamo n [’ohja:mo]

Lentoterminaalin vastapuolella oleva pysäköintialue oli Tässä hävittäjäkoneessa ohjaamo on varustettu
täynnä autoja. heittoistuimella.
Автостоянка напротив терминала была полна
Этот самолёт-истребитель имеет катапультируемую
машин.
кабину.
анга’р м lentokonehalli n [’lento’kone’hal:i]
Lentokonehalli on isokokoinen rakennus, jossa ovat кре’йсерская ско’рость ж matkanopeus n
lentokoneet lentojen välisenä aikana. [’matka’nopeus]
Ангар – это большое здание, где содержатся Boeing 737‑400:n matkanopeus on 913 km/t.
самолёты между полётами. Крейсерская скорость Боинга-737‑400 – 913 км/ч.
аэровокза’л м lentoasema n [’lento’asema] крыло’ с siipi n [’si:pi]
Lentoasema on rakennettu vain vuosi sitten. Siivet kantavat lentokoneen ilmassa.
Аэровокзал был построен всего год назад.
Крылья поддерживают самолёт в полёте.
аэродро’м м lentokenttä n [’lento’kent:æ]
Lentokenttä on paikka, josta lentokoneet lähtevät ja люк м luukku n [’lu:k:u]
jonne ne laskevat. Tämä on erityinen luukku hätätilanteita varten.
Аэродром – это место, где самолёты могут садиться Это специальный люк для чрезвычайных ситуаций.
и взлетать. нос м nokka n [’nok:a]
вертолётная площа’дка ж helikopterikenttä n Concorden ja Tu-144:n erikoispiirteenä on laskeutuva
[’helikopteri’kent:æ] nokka.
Helikopterikentät rakennetaan tavallisesti betonista. Опускающийся нос – это отличительная деталь
Обычно вертолётные площадки сооружаются
“Конкорда” и Ту-144.
из бетона.
реакти’вный дви’гатель м suihkumoottori n
взлётно-поса’дочная полоса’ ж kiitorata n
[’ki:to’rata] [’suihku’mo:t:ori]
Kiitoradan valaistusta käytetään lentokentillä, joissa Suihkumoottorista virtaa ulos kuumaa ilmaa ja kaasuja.
sallitaan yölaskuja. Реактивный двигатель выталкивает сзади струю
Освещение взлётной полосы используется горячего воздуха и газов.
в аэропортах, где допускается ночная посадка. руль м peräsin n [’peræsin]
грузово’й термина’л м rahtiterminaali n Kääntämällä peräsintä ohjataan lentokoneen
[’rahti’termina:li] lentosuuntaa.
Tämä rahtiterminaali on tarkoitettu lentokoneiden
Руль поворачивается из стороны в сторону,
lastaukseen ja tavaran varastointiin.
управляя направлением движения самолёта.
Этот грузовой терминал обеспечивает загрузку
самолётов и хранение грузов на складе. стабилиза’тор м vakain n [’vakain]
диспе’тчерская вы’шка ж lennonjohtotorni n Pyrstön vakainta koristi lentoyhtyön logo.
[’len:on’johto’torni] Хвостовой стабилизатор был украшен эмблемой
Tällä lentokentällä on 109 metriä korkea авиакомпании.
lennonjohtotorni. фюзеля’ж м lentokoneen runko n [’lento’kone:n ’runko]
Высота диспетчерской вышки этого аэропорта – Lentokoneenrunko on lentokoneen runko.
109 метров.
Фюзеляж – это остов самолёта.
перро’н (на аэродро’ме) м laituri n [’laituri]
Lentokone tuli tankaamaan laiturille 2. хвост м lentokoneen pyrstö n [’lento’kone:n ’pyrstø]
Самолёт занял перрон 2 для заправки топливом. Eräissä lentokonetyypeissä pyrstössä on
рулёжная доро’жка ж rullaustie n [’rul:aus’tie] kaksoisvakaimet.
Rullaustie on tie, joka yhdistää kiitoradat kaikkiin muihin Некоторые самолёты имеют двойные
kohteisiin. стабилизаторы на хвосте.
Рулёжная дорожка – это дорога, соединяющая шасси’ с laskuteline n [’lasku’teline]
взлётно-посадочные полосы со всеми остальными Boeing 777:n laskutelineessä on 12 rengasta.
объектами.
На основном шасси Боинга-777 имеется 12 колёс.
то’пливное храни’лище с polttoainesäiliö n
[’polt:o’aine’sæiliø]
элеро’н м siiveke n [’si:veke]
Polttoaine pumpataan polttoainesäiliöön maanalaisilla Siivekkeiden tarkoitus on ohjata lentokoneen
putkilla. kallistumista.
Топливо подаётся в топливное хранилище Элероны используются, чтобы контролировать
по подземным трубопроводам. крен самолёта.

18
 LENTOASEMA [’lento’asema]

CЕ’ РВИС АЭРОПО’ РТА кра’сный коридо’р м punainen linja n [’punainen

’linja]
LENTOASEMAPALVELUT
Matkustajat, joilla on tullattavaa tavaraa, valitsevat
[’lento’asema’palvelut]
punaisen linjan.
биле’т м lippu n [’lip:u] Пассажиры с предметами, подлежащими
Ostin lentolipun LH120‑lennolle. декларированию, должны проходить по красному
Я купил билет на рейс LH120. коридору.
вы’дача багажа’ ж matkatavaroiden jako n откры’тый лист м laisser-passer n [’lais:er’pæs:er]
[’matka’tavaroiden ’jako] Hänellä oli laisser-passer, koska hän oli diplomaatti.
Matkatavaroiden jako on rakennuksen keskiosassa. Будучи дипломатом, он имел открытый лист.
Выдача багажа производится в центре здания. по’шлина ж tullimaksu n [’tulli’maksu]
зал ожида’ния м odotushalli n [’odotus’hal:i] Tullimaksu lasketaan tuotteen CN-nimikkeistökoodin
Odotin lentovuoroani yli kuusi tuntia odotushallissa. mukaisesti.
Ожидая свой рейс, я провёл в зале ожидания С целью оценки таможенной пошлины изделиям
больше 6 часов. даётся идентификационный код.
носи’льщик м kantaja n [’kantaja] тамо’женный инспе’ктор м tullitarkastaja n
Kantaja otti molemmat matkalaukkuni ja vei ne [’tul:itarkastaja]
pysäköintialueelle. Tullitarkastaja vaati, että laukku avattaisiin.
Носильщик взял оба моих чемодана и понёс их Таможенный инспектор потребовал открыть
на автостоянку. сумку.
отправле’ние с lähtö n [’læhtø] * * * * * * * * *
Lentovuoro LH120:n lähtöaika on klo 17.30.
Отправление рейса LH120 в 17:30. да’льний (рейс) п pitkä lento n [’pitkæ ’lento]
прибы’тие с saapuminen n [’sa:puminen] IL 96:ta käytetään pitkiin lentoihin.
Tästä näyttötaulusta näkee lentojen saapumisen aika. Ил-96 используется для дальних рейсов.
Это табло показывает прибытие самолётов. междунаро’дный п kansainvälinen a
регистра’ция ж lähtöselvitys n [’læhtø’selvitys] [’kansain’vælinen]
Meidän lentoasemalla lisätään lähtöselvitystiskien Vnukovo on kansainvälinen lentokenttä.
määrä. Внуково – это международный аэропорт.
Наш аэропорт увеличит количество стоек ме’стный п sisämaan a [’sisæ’ma:n]
регистрации. Päästäkseen siihen kylään täytyy käyttää sisämaan
рейс м lento(vuoro) n [’lento(’vuoro)] lentoliikennettä.
Lentovuoro LH120:n lähtö viipyy. Чтобы добраться до той деревни, нам нужно лететь
Рейс LH120 задерживается. местным рейсом.
слу’ жба безопа’сности ж turvapalvelu n ча’ртерный п tilauslento n [’tilaus’lento]
[’turva’palvelu] Erityinen tilauslento on määrätty marraskuun 30.:ksi
Minä joudut kertomaan tästä turvallisuuspalvelun päiväksi.
virkailijalle. Специальный чартерный рейс назначен
Мне придётся информировать об этом службу на 30 ноября.
безопасности. эли’тный (се’рвис) п huippuluokan a [’huip:u’luokan]
спра’вочное бюро’ с infopalvelu n [’info’palvelu] Tämä lentokenttä tarjoaa huippuluokan palveluja.
Jos sinulla on kysyttävää, voit kysyä neuvonnasta. Этот аэропорт предлагает элитный сервис.
Если у тебя есть вопросы, можешь обратиться брони’ровать г varata v [’varata]
в справочное бюро. Me varaamme lentokoneesta 5 paikkaa.
ТАМО’ ЖЕННЫЙ КОНТРО’ ЛЬ Мы забронируем пять мест в самолёте.
TULLITARKASTUS [’tul:i’tarkastus] встреча’ть г ottaa vastaan v [’ot:a: ’vasta:n]
Lähde lentokentälle ja ota hänet vastaan siellä.
досмо’тр м tarkastus n [’tarkastus] Поезжай в аэропорт и встреть его там.
Toivottavasti tämä tullitarkastus ei kestä kauan. деклари’ровать г tullata v [’tul:ata]
Надеюсь, досмотр на этой таможне не займёт Tullitarkastaja kysyi minulta, onko minulla tullattavaa.
много времени. Таможенный инспектор спросил, есть ли у меня что
зелёный коридо’р м vihreälinja n [’vihreæ’linja] декларировать.
Jos sinulla on mukana vain pieni rahasumma, niin valitse поднима’ться на борт г nousta lentokoneeseen v
vihreälinja! [’nousta ’lento’kone:se:n]
Если у тебя небольшая сумма денег, выбирай Matkustajat nousevat lentokoneeseen.
зелёный коридор. Пассажиры поднимаются на борт самолёта.
конфиска’ция ж takavarikko n [’taka’varik:o] провожа’ть г saattaa v [’sa:t:a:]
Mitkä tavarat on pantava takavarikkoon? Huomenna saatan ystävän lentokentällä.
Какие предметы подлежат конфискации? Завтра я буду провожать друга в аэропорту.

19
 6 БАНК

ТИ’ ПЫ БА
’ НКОВ универса’льный банк м yleispankki n [’yleis’paŋk:i]
Yleispankki harjoittaa monipuolista pankkitoimintaa.
PANKKITYYPIT [’paŋk:ity:pit] Универсальный банк занимается множеством
видов банковской деятельности.
взаи’мно-сберега’тельный банк м keskinäinen ча’стный банк м yksityinen pankki n [’yksityinen
säästöpankki n [’keskinæinen sæ:stø’paŋk:i] paŋk:i]
Ensimmäinen keskinäinen säästöpankki perustettiin Yksityisen pankin omistajana on yksityinen henkilö tao
Skotlannissa. partnerien ryhmä.
Первый взаимно-сберегательный банк был Владельцем частного банка является или
организован в Шотландии в 1810 году. отдельный человек, или группа партнёров.
инвестицио’нный банк м investointipankki n ЗДА ’ НИЕ И ОБОРУ’ ДОВАНИЕ
[’investointi’paŋk:i]
RAKENNUS JA VARUSTEET [’raken:us ja
Investointipankki voi hoitaa yritysten fuusioita.
Инвестиционный банк может заниматься
’varuste:t]
корпоративными слияниями и поглощениями. банкома’т м pankkiautomaatti n [’paŋk:i’automa:t:i]
ипоте’чный банк м kiinteistöpankki n Nykyään pankkiautomaatteja voi nähdä kaikissa
[’ki:nteisø’paŋk:i] pankeissa.
Kiinteistöpankki erikoistuu lainojen myöntämiseen ja В наше время банкомат можно увидеть в каждом
hoitamiseen. банке.
Ипотечный банк специализируется на выдаче депозита’рная яче’йка ж talletuslokero n
и обслуживании ссуд под недвижимость. [’tal:etus’lokero]
исла’мский банк м islamilainen pankki n Talletuskeroissa säilytetään tavallisesti arvoesineitä tai
[’islamilainen paŋk:i] tärkeitä asiakirjoja.
Islamilaiset pankit toimivat Šarian periaatteiden В депозитарных ячейках обычно хранятся ценные
mukaan. предметы или важные документы.
Исламские банки работают в соответствии дете’ктор банкно’т м setelintunnistin n
с принципами шариата. [’setelin’tun:istin]
Setelintunnistin on laite, joka tunnistaa väärennettyjä
комме’рческий банк м liikepankki n [’li:ke’paŋk’i]
Eräissä maissa oli selvä jako liikepankkien ja seteleitä.
Детектор банкнот – это устройство,
investointipankkien välillä.
определяющее, является ли банкнота поддельной.
В некоторых странах существовало строгое
кабине’т м työhuone n [’tyø’huone]
разделение между коммерческими банками Pankinjohtaja kutsui meidät isoon ja kauniiseen
и инвестиционными банками. työhuoneeseen.
кооперати’вный банк м osuuspankki n Директор банка пригласил нас в свой большой
[’osu:s’paŋk:i] и красивый кабинет.
Osuuspankin omistajia ovat sen jäsenet. кладова’я ж kassahuone n [’kas:a’huone]
Кооперативный банк принадлежит его членам. Pankin kassahuone on tila, jossa säilytetään arvoesineitä.
офшо’рный банк м offshore-pankki n [’of:ʃore’paŋk:i] Кладовая в банке – это место, где можно хранить
Offshore-pankki on tallentajan asuinmaan ulkopuolella ценные предметы.
sijaitseva pankki. сейф м kassakaappi n [’kas:a’ka:p:i]
Офшорный банк – это банк, находящийся Kassakaappi on paksuseinäinen ja lukollinen
за пределами страны проживания вкладчика. metallilaatikko.
почто’во-сберега’тельный банк м Сейф – это ящик с толстыми металлическими
postisäästöpankki n [’posti’sæ:stø’paŋk:i] стенками и замком.
Postisäästöpankit toimivat yhteistyössä kansallisten счётчик банкно’т м setelilaskuri n [’seteli’laskuri]
postijärjestelmien kanssa. Setelilaskuri helpottaa setelien tarkkaa laskemista.
Счётчик банкнот позволяет точно посчитать
Почтово-сберегательные банки объединены
банкноты.
с национальными почтовыми системами.
храни’лище с kassaholvi n [’kas:a’holvi]
ро’зничный банк м vähittäispankki n Pankin kassahovin metalliovi oli isokokoinen ja pyöreä.
[’væhit:æis’paŋk:i] Банковское хранилище было снабжено огромной
Vähittäispankit suorittavat liiketoimintaa, joka kohdistuu круглой металлической дверью.
yksityisiin henkilöihin. ’ НКОВСКАЯ ДЕ’ ЯТЕЛЬНОСТЬ
Розничные банки осуществляют транзакции
БА
непосредственно с клиентами, а не с корпорациями. PANKKITOIMINTA [’paŋk:i’toiminta]
сберега’тельный банк м säästöpankki n банкно’та ж seteli n [’seteli]
[’sæ:stø’paŋk:i] On julistettu setelikilpailu.
Säästöpankin tärkein tuote on säästötalletus. Начат конкурс на художественное оформление
Главная функция сберегательного банка – это новой банкноты.
приём сберегательных вкладов. ба’нковская гара’нтия ж pankkitakuu n [’paŋk:i’taku:]
торго’вый банк м kauppapankki n [’kaup:a’paŋk:i] Pankkitakuu on vakuus siitä, että velallisen sitoumukset
Tosiasiassa liikepankit keksittiin keskiaikana Italiassa. tulevat toteutetuiksi.
Фактически торговые банки были изобретены Банковская гарантия обеспечивает то, что
в Средние века в Италии. обязательства должника будут выполнены.

20
 PANKKI [’paŋk:i]
ба’нковская та’йна ж pankkisalaisuus n операцио’нный сбор м palvelumaksu n
[’paŋk:i’salaisu:s] [’palvelu’maksu]
Pankkisalaisuus on oikeudellinen periaate, joka Pankki perii palvelumaksua arvoltaan 1 % maksun
mahdollistaa pankkia pitää asiakkaansa tietoja summasta.
luottamuksellisina.
Банк берёт себе 1% от суммы в качестве
Банковская тайна – это юридический принцип,
по которому банкам разрешается охранять операционного сбора.
персональную информацию об их клиентах. опла’та ж maksu n [’maksu]
ба’нковский счёт м pankkitili n [’paŋk:itili] Maksu hoidetaan pankin kautta.
Minun palkkani siirretään suoraan pankkitililleni. Оплата будет произведена через банк.
Моя зарплата поступает напрямую на мой платёжные услу’ги мн maksupalvelut pl
банковский счёт. [’maksu’palvelut]
валю’та ж valuutta n [’valu:t:a] Me tarjoamme kaikki tarvitsemanne maksupalvelut.
Brittiläiset lehtorit saivat palkkaa paikallisessa
Мы предоставляем все платёжные услуги,
valuutassa.
Британским преподавателям в Китае платили в которых вы нуждаетесь.
в местной валюте. расчётный счёт м tilisiirto n [’tili’si:rto]
ве’ксель м vekseli n [’vekseli] Tilisiirtoja käytetään yrityksen tai yksityisen asiakkaan
Aion diskontata tämän vekselin pankissa. mukavuutta ajatellen.
Я планирую учесть этот вексель в банке. Расчётные счета предназначены для удобства
вклад м talletus n [’tal:etus] предприятия или отдельного клиента.
Haluan tehdä talletuksen.
Я хотел бы сделать вклад.
ссу’дный проце’нт м luottokorko n [’luot:o’korko]
Tällainen luottokorko on meille hyvin edullinen.
вкла’дчик м tallettaja n [’tal:et:aja]
Herra Johnson on pankkimme suuri tallentaja. Такой ссудный процент очень благоприятен для
Мистер Джонсон – крупный вкладчик нашего нас.
банка. телегра’фный перево’д м sähköinen pankkisiirto n
должни’к м velallinen n [’velal:inen] [’sæhkøonen paŋk:i’si:rto]
Pankki voi ryhtyä maksukyvyttömien velallisten Sähköisestä pankkisiirrosta usein käytetään TT-
vastaisiin toimenpiteisiin. lyhennettä.
Банк может принять меры против несостоятельных
Телеграфный перевод часто обозначается
должников.
сокращением ТТ.
заём м laina n [’laina]
Otimme lainan laajentaaksemme liiketoimintaamme. чек м šekki n [’ʃek:i]
Мы взяли заём, чтобы расширить бизнес. Erikoisviivattu šekki täytyy siirtää pankkitilille.
инкасса’ция ж päiväkassan perintä n [pæivæ’kas:an Кроссированный чек должен быть положен
perintæ] на банковский счёт.
Päiväkassan perintä on käynnissä. эми’ссия де’нег ж rahaemissio n [’raha’emis:io]
Деньги находятся в процессе инкассирования. Rahaemissio on yksi keskuspankin tehtävistä.
креди’тная ка’рта ж luottokortti n [’luot:o’kort:i] Эмиссия денег – это одна из функций центральных
Suurimman osan luottakortteja laskevat liikkeelle
paikalliset pankit Ja luottoliitot. банков.
Большая часть кредитных карт выпускается * * * * * * * * *
местными банками и кредитными союзами.
кредитова’ние с luoton myöntäminen n [’luoton акцепти’ровать г akseptoida v [’akseptoida]
’myøntæminen] Pankki akseptoi šekin.
Kulutusluottojen myöntäminen on tämän pankin Чек акцептирован банком.
tärkeimpiä toimintamuotoja.
закрыва’ть (счёт) г lopettaa (tili) v [’lopet:a: (’tili)]
Потребительское кредитование – одна из главных
Valitettavasti minun täytyy lopettaa tilini.
функций этого банка.
кредито’р м lainanantaja n [’lainan’antaja] Мне жаль, но я должен закрыть свой счёт.
Lainanantaja on henkilö tai laitos, joka on velkoja. открыва’ть (счёт) г avata (tili) v [’avata (’tili)]
Кредитор – это лицо или организация, которому Haluatteko avata tilin pankissamme?
должны деньги. Не желаете ли открыть счёт в нашем банке?
ку’пля-прода’жа ж osto-myynti n [’osto’my:nti] пуска’ть в обраще’ние г laskea liikkeelle v [’laskea
Haluan tietää, miten voi harjoittaa kiinteistön osto- ja ’li:k:e:l:e]
myyntitoimintaa käyttämällä pankkipalveluja.
Uusi kolikko laskettiin liikkeelle.
Я хочу знать, как заниматься куплей-продажей
недвижимости с помощью банка. Была выпущена в обращение новая монета.
облига’ция ж joukkovelkakirja n [’jouk:o’velka’kirja] снима’ть (де’ньги) г nostaa (rahaa) v [’nosta: (raha:)]
Tuli näiden joukkovelkakirjojen takaisinmaksuaika. Haluaisin nostaa tililtäni 1000$.
У этих облигаций наступил срок погашения. Я хочу снять 1000 долларов с моего счёта.

21
 ’ ЗНИ ЧЕЛОВЕ
БОЛЕ ’ КА
7
’ НИЯ дермати’т м dermatiitti n [’dermati:t:i]
НАЗВА
Vauvalla oli vaippa-alueen dermatiitti.
NIMET [’nimet]
У ребёнка был пелёночный дерматит.
абсце’сс м absessi n [’abses:i] диабе’т м diabetes n [’diabetes]
Tupakointi voi aiheuttaa keuhkon absessia. Aikuistyypin diabetesta sanotaan tyyppi 2 diabetekseksi.
Курение может вызвать абсцесс лёгкого. Диабет, развивающийся у взрослых людей, также
алкоголи’зм м alkoholismi n [’alkoholismi] называется диабетом II типа.
Krooninen alkoholismi on vaikeaa parantaa. инфа’ркт м infarkti n [’infarkti]
Трудно вылечить хронический алкоголизм. Sydänlihasinfarkti on vakava sairaus.
анеми’я ж anemia n [’anemia] Инфаркт миокарда – это серьёзное заболевание.
Raskauden aikana naisella usein esiintyy
инсу’льт м (aivo)halvaus n [(’aivo)’halvaus]
raudanpuuteanemia. Korkea valtimopaino voi aiheuttaa aivohalvausta.
Беременные женщины часто страдают
Высокое артериальное давление может привести
железодефицитной анемией.
к инсульту.
аппендици’т м umpilisäketulehdus n
рак м syöpä n [’syøpæ]
[’umpi’lisæke’tulehdus]
Neljännen asteen syöpä on parantumaton.
Potilas, jolla akuutti umpilisäketulehdus tarvitsee
Рак в последней стадии неизлечим.
äkillistä leikkaushoitoa.
СПИД м AIDS n [’aids]
Необходимо срочно прооперировать больного
Homoseksuaalit kuuluvat AIDS-riskiryhmään.
с острым аппендицитом.
Гомосексуалисты находятся в группе риска
аритми’я ж rytmihäiriö n [’rytmi’hæiriø]
по СПИДу.
Hänen äidillä oli sydänrytmihäiriö.
У её матери была сердечная аритмия. шизофрени’я ж skitsofrenia n [’skitsofrenia]
Skitsofrenia on perinnöllinen sairaus.
артри’т м artriitti n [’artri:t:i]
Reomatoidi artriitti on vanhojen ihmisten sairaus. Шизофрения передаётся по наследству.
Ревматоидный артрит – это болезнь пожилых ДИАГНО ’ СТИКА И АППАРАТУ’ РА
людей. DIAGNOSTIIKKA JA LAITTEISTO
[’diagnosti:k:a ja ’lait:eisto]
а’стма ж astma n [’astma]
Astma on yksi hengitysteiden sairauksista.
гемодиализа’тор м hemodialysattori n
Астма – это одна из болезней дыхательных путей.
[’hemo’dialysa:t:ori]
бронхи’т м keuhkoputkentulehdus n Hemodialysaattori puhdistaa potilaan verta.
[’keuhko’putken’tulehdus]
Гемодиализатор очищает кровь больного.
Naapurilla oli kova keuhkoputkentulehdus.
дефибрилля’тор м defibrillaattori n [’defibrila:t:ori]
У моего соседа был сильный бронхит.
Defibrillaattorilla voi pelastaa sydänkohtauspotilaan.
гангре’на ж kuolio n [’kuolio]
Дефибриллятор может спасти жизнь человека
Kuolio voi esiintyä haavoittumisen tuloksena.
с сердечным приступом.
Гангрена может явиться результатом ранения.
гемофили’я ж hemofilia n [’hemofilia] консульта’ция ж neuvo n [’neuvo]
Me kysymme erikoislääkärin neuvoa.
Hemofilia esiintyy vain miehillä.
Гемофилия – это болезнь лиц мужского пола. Мы идём на консультацию к специалисту.

гепати’т м hepatiitti n [’hepat:t:i] обсле’дование с tutkimus n [’tutkimus]

Hepatiitti on tarttuva tauti. Tarvitsette huolellista tutkimusta.
Гепатит – инфекционное заболевание. Вам необходимо тщательное обследование.
гипертони’я ж hypertonia n [’hypertonia] осмо’тр м tarkastus n [’tarkastus]
Primäärisen valtimohypertonian voi aiheuttaa stressi. Koululaiset tulivat lääkärintarkastukseen.
Первичная артериальная гипертония может быть Школьников привели на плановый медицинский
вызвана стрессом. осмотр.
грипп м influenssa n [’influens:a] рентге’н м röntgen n [’røntgen]
Ihmiset pelkäävät sikainfluenssaa. Lääkäri lähetti potilaan röntgentutkimukseen.
Люди боятся свиного гриппа. Врач направил пациента на рентген.

22
 IHMISTAUDIT [’ihmis’taudit]
стетоско’п м stetoskooppi n [’stetosko:p:i] масса’ж м hieronta n [’hieronta]
Lääkäri tutki potilaan keuhkoja stetoskoopilla. Hieronta on yksi vammapotilaan jälkihoitoa edistäviä
Врач проверил состояние лёгких пациента hoitokeinoja.
стетоскопом. Массаж – один из способов быстрого
томо’граф м tomografi n [’tomografi] восстановления после травмы.
Tietokonetomografi on diagnoosiin ja tutkimukseen опера’ция ж leikkaus n [’leik:aus]
käytettävä moderni laite. Leikkaus on lääkityksen radikaali menetelmä.
Компьютерный томограф – это сложный Хирургическая операция – это радикальный метод
современный аппарат для исследований лечения.
и диагностики.
ухо’д м hoito n [’hoito]
флюоро’граф м keuhkokuvauslaite n Potilas tarvitsee huolellista ja hellavaraista hoitoa.
[’keuhko’kuvaus’laite]
Больному требуется нежный и заботливый уход.
Sairaalassa on vakituinen keuhkokuvauslaite.
В клинике имеется стационарный флюорограф. * * * * * * * * *
электрокардио’граф м ekg-laite n [’e:ko:ge:’laite]
аллерги’ческий п allerginen a [’al:erginen]
Ambulanssilääkärit käyttävät siirrettävää ekg-laitetta.
Jotkut lääkkeet voivat aiheuttaa allergiaa.
Переносной электрокардиограф используется
Некоторые лекарства могут вызвать
врачами скорой помощи.
аллергическую реакцию.
ПРОФИЛА ’ КТИКА И ЛЕЧЕ’ НИЕ
воспали’тельный п tulehdus- a [’tulehdus]
ENNAKKOHUOLTO JA LÄÄKITYS
Hampaan poiston jälkeen voi alkaa tulehdusprosessi.
[’en:ak:o’huolto ja ’læ:kitys]
После удаления зуба может начаться
антибио’тик м antibiootti n [’antibio:t:i] воспалительный процесс.
Voitte ottaa laaja-alaista antibioottia. зара’зный п tarttuva а [’tart:uva]
Вы можете принимать антибиотик широкого Malaria on tarttuva tauti.
спектра. Малярия – это заразное заболевание.
антидепресса’нт м masennuslääke n [’masn:us’læ:ke] злока’чественный п pahanlaatuinen а
Vahvoja masennuslääkkeitä voi ostaa vain lääkärin [’pahan’la:tuinent]
reseptistä. Tutkimuksessa todettiin pahanlaatuinen kasvain.
Сильные антидепрессанты можно купить только Была обнаружена злокачественная опухоль.
по рецепту врача. обезбо’ливающий п kipu- a [’kipu]
вакцина’ция ж rokotus n [’rokotus] Potilas ei voinut kestää kipua ilman kipulääkettä.
Rokotusta tarvitaan monien tautien Больной не мог терпеть боль без сильного
ennakkoehkäisemiseksi. обезболивающего лекарства.
Вакцинация – важная мера для профилактики
восстана’вливать г palauttaa v [’palaut:a:]
многих болезней.
Täytyi palauttaa elimen normaali verenkierto.
гормо’н м hormoni n [’hormoni] Необходимо было восстановить нормальное
Kasvuhormoni on yksi ihmisen hormoneista.
кровоснабжение органа.
Гормон роста – один из гормонов человека.
извлека’ть г poistaa v [’poista:]
ингаля’ция ж höyryhengitys n [’høyry’heŋitys]
Elimen siirtämiseksi ensin täytyy poistaa se luovuttajalta.
Höyryhengityksellä helpotetaan yskää ja
Для пересадки органа необходимо сначала извлечь
kurkkutulehdusta.
его у донора.
Ингаляция помогает вам вылечить кашель и боль
в горле. опери’ровать г leikata v [’leikata]
Sotilaskirurgi leikkasi haavoittuneita kenttäoloissa.
каранти’н м karanteeni n [’karante:ni]
Karanteenin ajaksi sairaalassa kiellettiin vieraskäynnit. Военный хирург оперировал солдат в полевых
Во время карантина в больнице посещение условиях.
больных было запрещено. перевя’зывать г sitoa v [’sitoa]
лече’ние с lääkitys n [’læ:kitys] Jos on leikannut käden, täytyy sitoa se.
Oikean diagnoosin tekeminen edistää oikean Если вы порезали руку, её нужно перевязать.
lääkityskeinon löytämistä. пломбирова’ть г paikata v [’paikata]
Правильная диагностика способствует правильному Hammaslääkäri alkoi paikata hampaita.
лечению. Зубной врач начал пломбировать полость зуба.

23
 ’ ЦА
БОЛЬНИ
8
’ НИЕ
ЗДА кардиологи’ческое отделе’ние с kardiologinen
osasto n [’kardiologinen ’osasto]
RAKENNUS [’raken:us] Uusi kardiologinen osasto on varustettu uusimmilla
laitteilla.
пала’та ж potilashuone n [’potilas’huone]
Potilashuoneessa oli neljä vuodetta. Новый кардиологический центр сделан
В палате было четыре койки. по последнему слову техники.
приёмный поко’й м päivystysvastaanotto n кардиореанима’ция ж kardiologinen teho-osasto n
[’pæivystys’vasta:’n’ot:o] [’kardioliginen teho’osasto]
Päivystysvastaanotto on täynnä tapaturmassa Kardiologiset teho-osastot ilmestyivät 1960‑luvulla.
haavoittuneita ihmisiä. Отделения кардиореанимации появились
Приёмный покой полон людей, пострадавших в шестидесятых годах.
во время несчастного случая. неврологи’ческое отделе’ние с neurologinen
подва’л м kellari n [’kel:ari] osasto n [’neurologinen osasto]
Ruumishuone on sairaalan kellarissa. Neurologisella osastolla hänelle tehtiin epilepsiadiagnoosi.
Морг находится в подвале больницы. В неврологическом отделении ему поставили
па’ндус м ajoluiska n [’ajo’luiska] диагноз “эпилепсия”.
Ambulanssi nousi ajoluiskalle. неотло’жная по’мощь ж ensiapuosasto n
Автомобиль скорой помощи въехал на пандус. [’ensi’apu’osasto]
лифт м hissi n [’his:i] Ensiapuosastolla potilas saa ensihoitoa.
Apuhoitaja työnsi pyöräpaarit hissiin. Неотложная помощь занимается первичным
Санитар вкатил каталку в лифт. лечением пациентов.
коридо’р м käytävä n [’kæytævæ] ожо’говое отделе’ние с palovammaosasto n
On hyvä, että tämän sairaalan käytävät ovat riittävän [’palo’vam:a’osasto]
leveitä. Pakkassään takia palovammaosastolle odotetaan
Хорошо, что коридоры в нашей больнице paleltumapotilaita.
достаточно широкие. Из-за холодной погоды ожоговое отделение
ожидает пациентов с обморожениями.
ОТДЕЛЕ’ НИЯ
OSASTOT [’osastot] операцио’нная ж leikkaussali n [’leik:aus’sali]
Haavoittunut poliisi ehdittiin toimittaa leikkaussaliin
juuri ajoissa.
акуше’рства и гинеколо’гии отделе’ние с
synnytys- ja naistentautien osasto n [’syn:ytys ja Раненого полицейского доставили
naisten’tautien ’osasto] в операционную как раз вовремя.
Synnytys- ja naistentautien osasto on kolmannessa отделе’ние реанима’ции новорождённых с
kerroksessa. vastasyntyneiden teho-osasto n [’vasta’syntyneiden
Отделение акушерства и гинекологии находится ’teho’osasto]
на третьем этаже. Vauva on pikaisesti siirrettävä vastasyntyneiden teho-
амбулато’рное отделе’ние с avohoito-osasto n osastolle.
[’avo’hoito’osasto] Малыш должен быть срочно переведён
Miten pääsisin avohoito-osastolle? в отделение реанимации новорождённых.
Как пройти в амбулаторное отделение? педиатри’ческое отделе’ние с lastentautien osasto
апте’ка ж apteekki n [’apte:k:i] pl [’lasten’tautien ’osasto]
Meidän apteekissamme on suuri lääkevarasto. Meidän lastentautien osastolla on leikkihuone täynnä
В нашей аптеке имеется большой запас leikkikaluja.
медикаментов. В нашем педиатрическом отделении есть игровая
блок интенси’вной терапи’и м teho-osasto n комната, полная игрушек.
[’teho’osasto] пласти’ческой хирурги’и отделе’ние с plastisen
Olen työssä sairaalan teho-osastolla. kirurgian osasto n [’plastisen ’kirurgian osasto]
Я работаю в блоке интенсивной терапии. Vain kokeneimpien kirurgien on tehtävä työtä plastisen
гастроэнтерологи’ческое отделе’ние с kirurgian osastolla.
gastroenterologinen osasto n [’gastro’enterologinen В отделении пластической хирургии должны
’osasto] работать только самые опытные хирурги.
Jos on vatsaongelmia, täytyy kääntyä радиологи’ческое отделе’ние с radiologian osasto
gastroenterologiseen osastoon. n [’radiologian ’osasto]
Если у вас проблемы с желудком, то вам нужно Radiologian osastolla me tutkimme erästä
гастроэнтерологическое отделение. mielenkiintoista radiogrammia.
дерматологи’ческое отделе’ние с ihotautien В радиологическом отделении мы изучали одну
osasto n [’iho’tautien ’osasto] интересную рентгенограмму.
Ihotautiosastollamme tatuoinnit poistetaan laserilla. ра’ковый ко’рпус м syöpäosasto n [’syøpæ’osasto]
В нашем дерматологическом отделении мы Syöpäosastolla tarjotaan innovatiivisia hoitomenetelmiä.
можем удалять татуировки лазером. Раковый корпус больницы предлагает
инфекцио’нное отделе’ние с tartuntatautien инновационные методы терапии.
osasto n [’tartunta’tautien’ osasto] реанима’ция ж elvytyshoito n [’elvytys’hoito]
Tämä potilas on siirrettävä tartuntatautien osastolle. Elvytyshoidossa me käytämme moderneja monitoreja.
Этого пациента нужно перевести в инфекционное В реанимации мы используем современные
отделение. мониторы.

24
 SAIRAALA [’saira:la]
респирато’рная терапи’я ж respiratorinen hoito n операцио’нный стол м leikkauspöytä n
[’respiratorinen ’hoito] [’leik:aus’pøytæ]
Sairaalan erikoishuone on tarkoitettu respiratoriseen Saimme vielä yhden tarjouksen leikkauspöytien
hoitoon. valmistajalta.
Особое помещение в больнице предназначено для Мы получили ещё одно предложение
респираторной терапии. от производителя операционных столов.
се’стринский пост м sairaanhoitajan päivystyspiste n рентге’н м röntgen n [’røntgen]
[’saira:n’hoitajan pæivystys’piste]
Röntgeniä voi käyttää sappi- ja munuaiskivien
Potilaiden ei saa tulla sairaanhoitajan päivystyspisteeseen.
Пациентам не разрешается входить на сестринский löytämiseksi.
пост. Рентген можно использовать для выявления
слу’ жба реабилита’ции ж jälkihoitopalvelu pl жёлчных камней и камней в почках.
[’jælki’hoito’palvelu] флюоро’граф м keuhkokuvauslaite n
Jälkihoitopalvelun tarkoituksena on potilaan [’keuhko’kuvaus’laite]
toiminnallisten kykyjen palauttaminen. Keuhkokuvauslaitteella löytyy pneumonia,
Служба реабилитации предназначена для keuhkosyöpä ja vesipöhkö keuhkoissa.
восстановления функциональных способностей Флюорограф выявляет пневмонию, рак лёгких
пациентов. и отёк лёгких.
стоматологи’ческое отделе’ние с hammashoito- электрокардио’граф м ekg-laite n [’e:ko:ge:’laite]
osasto n [’ham:as’hoito’osasto] Ekg-laitetta käytetään sydäntautien löytämiseksi.
Tässä sairaalassa on jopa hammashoito-osasto. Электрокардиограф используется для того, чтобы
В этой больнице есть даже стоматологическое выявлять болезни сердца.
отделение.
стоматоло’гия и че’люстно-лицева’я хирурги’я ж * * * * * * * * *
hammashoito ja leuka- ja suukirurgia n [’ham:as’hoito
ja ’leuka ja ’su:kirurgia] госуда’рственный п valtion- a [’valtion]
Hammashoidon ja leuka- ja suukirurgian tehtävä on Joitakin valtionsairaaloita rahoittavat
korjata erilaisia pään, kaulan, kasvojen ja leuan vammoja. hyväntekeväisyysjärjestöt.
Стоматология и челюстно-лицевая хирургия Некоторые государственные больницы
исправляют широкий спектр повреждений головы, финансируются благотворительными
шеи, лица и челюстей. организациями.
травматологи’ческий пункт м traumatologinen ме’стный п paikallinen a [’paikal:inen]
osasto n [’traumatologinen ’osasto] Paikallinen sairaala ei pysty palvelemaan yli 50 potilasta.
Hänen jalkansa katkesi, siksi hän on toimitettava Местная больница может обслуживать не более
traumatologiselle osastolle. 50 пациентов.
Его нога сломана, так что нам нужно доставить его
в травматологический пункт. общесомати’ческий п yleinen a [’yleinen]
Yleissairaalassa hoidetaan monia sairauksia ja vammoja.
урологи’ческое отделе’ние с urologinen osasto n
[’urologinen ’osasto] В общесоматической больнице лечат множество
Toisella urologisella osastolla hoidetaan болезней и повреждений.
urogynekoligian potilaita. специализи’рованный п erikois- a [’erikois]
Второе урологическое отделение занимается Kaupunkimme tarvitsee lasten erikoissairaalan.
проблемами урогинекологии. Наш город нуждается в специализированной
физиотерапевти’ческое отделе’ние с детской больнице.
fysioterapiaosasto n [’fysio’terapia’osasto] ча’стный п yksityinen a [’yksityinen]
Hierontaosasto on fysioterapiaosastolla. Jotkut varakkaat ihmiset luottavat vain yksityisiin
Массажное отделение находится sairaaloihin.
в физиотерапевтическом отделении. Некоторые богатые люди доверяют только частным
хирурги’ческое отделе’ние с kirurginen osasto n клиникам.
[’kirurginen ’osasto]
Huippuluokan kirurginen osasto on tämän sairaalan
лечи’ть г lääkitä v [’læ:kitæ]
Hänen astmaansa lääkittiin oikein.
ylpeys.
Первоклассное хирургическое отделение является Её лечили от астмы.
гордостью этой больницы. опери’ровать г leikata v [’leikata]
эндокринологи’ческое отделе’ние с Pelkään, että tämä potilas joutuu leikattavaksi.
endokrinologian osasto n [’engo’krinologian ’osasto] Боюсь, нам придётся оперировать.
Tässä pienessä sairaalassa ei ole endokrinologian osastoa. обсле’довать г tutkia v [’tutkia]
Эта больница слишком маленькая, чтобы иметь Lääkäri tutki häntä ja teki diagnoosin.
специальное эндокринологическое отделение. Врач обследовал её и поставил диагноз.
МЕДТЕ’ ХНИКА перевя’зывать г sitoa v [’sitoa]
LÄÄKETIETEELLINEN TEKNIIKKA Lääkäri sitoi minun katkaisseen nilkkani.
[’læ:ke’tiete:l:inen tekni:k:a] Врач перевязал мою сломанную лодыжку.
уха’живать г hoitaa v [’hoita:]
ката’лка ж pyöräpaarit n [’pyøræ’pa:rit] On iloista nähdä, että teitä hoidetaan hyvin tässä
Minut pantiin pyöröpaareille ja vietiin akuuttiosastolle. sairaalassa.
Меня положили на каталку и отвезли в отделение Я рад видеть, что за вами хорошо ухаживают
неотложной помощи. в этой больнице.

25
 ’ Д И МОТОЦИ
ВЕЛОСИПЕ ’ КЛ
9
ТИ’ ПЫ ВЕЛОСИПЕ’ ДОВ ра’ма ж runko n [’ruŋko]
Naisen polkupyörän runko oli kukkien koristama.
POLKUPYÖRÄTYYPIT [’polku’pyøræ’ty:pit]
Рама её велосипеда была украшена цветами.
го’ночный велосипе’д м kilpapyörä n [’kilpa’pyøræ] руль м ohjaustanko pl [’ohjaus’tanko]
Minun poikani haluaa kilpapyörän syntymäpäivälahjaksi. Älä purista ohjaustankoa liian kovaa!
Мой сын хочет гоночный велосипед на свой день Не сжимай руль слишком сильно.
рождения. седло’ с satula n [’satula]
Suosittelen käyttämään äänetöntä geelisatulaa, joka
го’рный велосипе’д м maastopyörä n [’masto’pyøræ]
lisää mukavuutta.
Suurin osa maastopyöristä on varustettu leveillä
Я рекомендую бесшумное седло, приспособленное
renkailla.
для комфортной езды.
Большинство горных велосипедов имеет довольно
спи’ца ж puola n [’puola]
широкие шины.
Polkupyörän pyörissä on tavallisesti 28, 32 tai 36 puolaa.
городско’й велосипе’д м kaupunkipyörä n На велосипедных колёсах обычно бывает по 28, 32
[’kaupunki’pyøræ]
или 36 спиц.
Kaupunkipyörä on tarkoitettu monenlaiseen käyttöön.
тормозна’я рукоя’тка ж jarrukahva n [’jar:u’kahva]
Городской велосипед – это велосипед, Kun ajaa, ole aina valmis painamaan jarrukahvaa!
предназначенный для практичной Когда едешь, всегда будь готов нажать тормозную
транспортировки. рукоятку.
прогу’лочный велосипе’д м maantiepyörä n трос то’рмоза м jarruköysi n [’jar:u’køysi]
[’maa’tie’pyøræ] Jarruköydet voivat liimautua, jos niitä ei voidella
Maantiepyörät tavallisesti näyttävät ekspressiivisilta. säännöllisesti.
Обычно прогулочные велосипеды оформлены Тросы тормоза могут залипать, если их
в экспрессивном стиле. не смазывать регулярно.
танде’м м tandempyörä n [’tandem’pyøræ] цепь ж ketju n [’ketju]
Tandempyörä on tarkoitettu kahdelle tai usealle ajajalle. Älä koskaan voitele likaista ketjua.
Тандем предназначен для езды на нём более чем Никогда не смазывай грязную цепь.
одного человека. ТИ’ ПЫ МОТОЦИ’ КЛОВ
туристи’ческий велосипе’д м retkipyörä n MOOTTORIPYÖRÄTYYPIT
[’retki’pyøræ] [’mo:t:ori’pyøræ’ty:pit]
Minun ystäväni matkusti Amerikan halki retkipyörällä.
Мой друг пересёк Америку на туристическом внедоро’жник м maastomoottoripyörä n
велосипеде. [’ma:sto’mo:t:ori’pyøræ]
Tämä on maastomoottoripyörämalli.
КОНСТРУ’ КЦИЯ ВЕЛОСИПЕ’ ДА Эта модель – мотоцикл-внедорожник.
POLKUPYÖRÄN RAKENNE [’polku’pyøræn
доро’жный мотоци’кл м katumoottoripyörä n
’raken:e]
[’katu’mo:t:ori’pyøræ]
Tavallinen katumoottoripyörä ei sovi paikallisiin teihin.
ви’лка ж haarukka n [’ha:ruk:a]
Minun polkupyöräni haarukka vääntyi. Обычный дорожный мотоцикл не подходит для
местных дорог.
Вилка моего велосипеда погнулась.
круи’зер м cruiser-moottoripyörä n
катафо’т м takaisinheijastin n [’takaisin’heijastin]
[’kru:zer’mo:t:ori’pyøræ]
On vaarallista ajaa yöllä polkupyörällä ilman
Cruiser-moottoripyörät jäljentävät 1930‑luvusta
takaheijastimia.
1960‑luvun alkuun valmistettujen amerikkalaisten
Ездить на велосипеде ночью безо всяких катафотов
moottoripyörien tyyliä.
опасно.
Круизеры имитируют стиль американских
ось ж akseli n [’akseli] мотоциклов, выпускавшихся с 1930‑х годов
Vaihdoin etupyörän akselin. до начала 1960‑х.
Я заменил ось переднего колеса. мопе’д м mopo n [’mopo]
педа’ль ж poljin n [’poljin] Mopo on pientehoinen moottoripolkupyörä.
Tämän polkupyörän toinen poljin irtosi. Мопеды – это тип маломощных мотоциклов
Одна из педалей моего велосипеда отвалилась. с педалями.
переключа’тель скоросте’й м vaihdekytkin n моторо’ллер м skootteri n [’sku:t:eri]
[’vaihde’kytkin] Moottoripyörät, joita voi nimittää skoottereiksi,
Tämän polkupyörän vaihdekytkintä on helppo käyttää. valmistetaan vuodesta 1914.
Пользоваться переключателем скоростей этого Мотоциклы, которые можно назвать
велосипеда очень просто. мотороллерами, выпускаются с 1914 года.

26
 POLKUPYÖRÄ JA MOOTTORIPYÖRÄ [’polku’pyøræ ja ’mo:t:ori’pyøræ]
спортба’йк м urheilumoottoripyörä n мотокро’сс м motocross n [’moto’kros:]
[’urheilu’mo:t:ori’pyøræ] Motocross on maastokilpa-ajot.
Haaveilen hienoa urheilumoottoripyörää. Мотокросс – это гонка по пересечённой местности.
Классный спортбайк – моя мечта. спидве’й м speedway n [’spi:d’veı]
ту’ристский мотоци’кл м matkamoottoripyörä n Speedwaykilpailut järjestetään tasaisella soikearadalla.
[’matka’mo:t:ori’pyøræ]
Соревнования по спидвею проводятся на плоском
Matkamoottoripyörät on varustettu isoilla
овальном треке.
polttoainesäiliöillä.
Туристские мотоциклы имеют топливные баки тре’ковые го’нки мн rata-ajo(t) n [’rata’ajo(t)]
большого объёма. Yleisin ratakilpailu on speedway-ajot.
чо’ппер м kopteri n [’kopteri] Самый распространённый вариант трековой
Kopteri on cruiser-moottoripyörän tyyppi. гонки – это спидвей.
Чоппер – это тип круизера. шоссе’йные го’нки мн maantiepyöräilyn kilpailu n
КОНСТРУ’ КЦИЯ МОТОЦИ’ КЛА [’ma:n’tie’pyøræilyn ’kilpailut]
MOOTTORIPYÖRÄN RAKENNE Tour de France on vuosittain järjestettävä
[’mo:t:ori’pyøræn’raken:e] maantiepyöräilyn kilpailu.
“Тур де Франс” – это ежегодная шоссейная гонка.
бензоба’к м polttoainesäiliö n [’polt:o’aine’sæiliø]
Polttoainesäiliö oli koristettu moottoripyöräilijäkerhon * * * * * * * * *
logolla.
На бензобаке была эмблема байкерского клуба. двухколёсный п kaksipyöräinen a [’kaksi’pyøræinen]
дви’гатель м moottori n [’mo:t:ori] Polkupyörä on kaksipyöräinen ajoneuvo.
Moottori ulvoi kuin peto. Велосипед – это двухколёсное передвижное
Двигатель ревел, словно дикий зверь. средство.
карда’нный при’вод м kardaanikytkin n мо’щный п tehokas a [’tehokas]
[’karda:ni’kytkin] Vaikka minun sisko onkin tyttö, hän rakastaa tehokkaita
Kardaanikytkin on tavallisesti täysin suljettu. moottoripyöriä.
Карданный привод обычно полностью спрятан. Несмотря на то, что она девушка, моя сестра
коля’ска ж sivuvaunu n [’sivu’vaunu] обожает мощные мотоциклы.
Sivuvaunumoottoripyörä on hyvin käytännöllinen, jos
asuu maalla.
скоростно’й п nopea a [’nopea]
Nopeat moottoripyörämallit maksavat paljon.
Если живёшь в деревне, хорошо иметь мотоцикл
с коляской. Скоростные модели стоят очень дорого.
ремённый при’вод м hihnakäytin n [’hihna’kæytin] трёхколёсный п kolmepyöräinen a
Hihnakäytin voi venyä, mutta toimii hiljaisesti. [’kolme’pyøræinen]
Ремённый привод подвержен растягиванию, Annoin veljenpojalleni lahjaksi pienen kolmepyöräisen
но работает очень тихо. polkupyörän.
цепно’й при’вод м ketjukäytin n [’ketju’kæytin] Я подарил племяннику маленький трёхколёсный
Kaikki nopeat kilpamoottoripyörät on varustettu велосипед.
ketjukäyttimellä.
эстети’чный п esteettinen a [’este:t:inen]
На всех высокоскоростных гоночных мотоциклах
Moottoripyörän esteettinen puoli on myös tärkeä
установлен цепной привод.
minulle.
цили’ндр м sylinteri n [’sylinteri]
On parempi jos sylintereitä on neljä eikä kaksi. Эстетичный вид мотоцикла тоже важен для меня.
Четыре цилиндра лучше, чем два. догоня’ть г saada kiinni v [’sa:da ki:n:i]
’ НКИ Viimeisellä kierroksella sain kiinni kärkimiehen.
ГО
KILPA-AJOT [’kilpa’ajot] На последнем круге я догнал лидера.
е’хать г ajaa v [’aja:]
велотре’к м pyöräilyrata n [’pyøræily’rata] Työn jälkeen ajan usein polkupyörällä.
Pyöräilyradan leveyden on oltava vähintään 5 metriä. После работы я люблю ездить на велосипеде.
Ширина велотрека должна быть не менее 5 метров. нажима’ть (на педа’ли) г painaa v [’paina:]
го’нка пресле’дования ж takaa-ajo n [’taka:’ajo] Paina poljinta!
Hän voitti kultamitalin takaa-ajokilpailussa.
Нажми на педали!
Он завоевал золотую медаль в гонке
преследования.
обгоня’ть г ohittaa v [’ohit:a:]
Et voi ohita minua!
гран-при’ м grand prix n [’gra:ŋ’pri:]
Grand prix-kilpa-ajoihin tarkoitetuilla moottoripyörillä Ты не можешь меня обогнать!
ei saa ajaa tavallisilla teillä. ремонти’ровать г korjata v [’korjata]
На мотоциклах, предназначенных для гран-при, Tänään korjaan moottorin.
не разрешается ездить по обычным дорогам. Сегодня я отремонтирую двигатель.

27
 10 ВРАЧ
нейрохиру’рг м neurokirurgi n [’neuro’kirurgi]
МЕДИЦИ’ НСКИЕ ПРОФЕ’ ССИИ
Neurokirurgi hoitaa keskus- ja perifeerisen hermoston
ERIKOISLÄÄKÄRIT [’erikoi’læ:kærit]
sairauksia.
акуше’р м synnytyslääkäri n [’syn:ytys’læ:kæri] Нейрохирург лечит болезни центральной
Synnytyslääkäri on erikoislääkäri, joka erikoistuu и периферической нервной системы.
raskaana olevien naisten hoitoon aivan synnytykseen нефро’лог м nefrologi n [’nefrologi]
asti. Nefrologi hoitaa munuaistauteja.
Акушер – это врач, который специализируется Нефрологи лечат болезни почек.
на уходе за беременными женщинами вплоть окули’ст м silmälääkäri n [’silmæ’læ:kæri]
до родов. Silmälääkäreitä sanotaan myös oftalmologeiksi.
анестезио’лог м anestesiologi n [’anestisioligi] Окулистов также называют офтальмологами.
Anestesiologi on lääkäri, jonka alana on potilaiden онко’лог м onkologi n [’oŋkologi]
nukuttaminen. Onkologit erikoistuvat eri syöpätyyppeihin.
Анестезиолог – это врач, обученный обеспечивать
Онкологи имеют дело с раком различных типов.
больных анестезией.
ортопе’д м ortopedi n [’ortopedi]
гастроэнтеро’лог м gastroenterologi n Ortopedien erikoisalaan kuuluu luurangon
[’gastro’enterologi]
deformaation korjausta.
Gastroenterologi erikoistuu sulatusjärjestelmän
Исправление деформаций скелета относится
vaivoihin.
к области деятельности ортопедов.
Гастроэнтеролог занимается проблемами
пищеварительной системы. отоларинго’лог м korva-, nenä- ja kurkkutautien
erikoislääkäri n [’korva ’nenæ ja ’kurk:u’tautien
гемато’лог м hematologi n [’hematologi]
Hematologi erikoistuu veritauteihin. ’erikois’læ:kæri]
Гематолог имеет дело с заболеваниями крови. Korva-, nenä- ja kurkkutautien erikoislääkäri auttaa
гепато’лог м hepatologi n [’hepatologi] potilaita, joilla on korva-, nenä ja kurkkusairauksia.
Hepatologi erikoistuu maksa-, sappi-, sappitiehyt- ja Отоларинголог помогает людям, у которых
haimatauteihin. проблемы с ушами, носом и горлом.
Гепатолог имеет дело с заболеваниями педиа’тр м lastenlääkäri n [’lasten’læ:kæri]
печени, жёлчного пузыря, жёлчных протоков Lastenlääkäri lääkitsee lapsia.
и поджелудочной железы. Педиатр лечит детей.
геронто’лог м gerontologi n [’gerontologi] пласти’ческий хиру’рг м plastinen kirurgi n
Gerontologit erikoistuvat yli-ikäisten potilaiden [’plastinen ’kirurgi]
vaivoihin. Plastisen kirurgin tulot ovat hyvin korkeita.
Геронтологи имеют дело с проблемами пожилого Пластический хирург – это очень доходная
возраста. профессия.
гинеко’лог м gynekologi n [’gynekologi] прокто’лог м proktologi n [’proktologi]
Gynekologi erikoistuu naisen lisääntymisjärjestelmän Proktologi erikoistuu peräsuolitauteihin.
ongelmiin. Проктолог имеет дело с проблемами прямой
Гинекологи занимаются проблемами женской
кишки.
репродуктивной системы.
психиа’тр м psykiatri n [’psykiatri]
гисто’лог м histologi n [’histologi] Nainen käyttäytyy oudosti, luulen, että hän tarvitsee
Histologi tekee kudosten mikroskooppisia tutkimuksia.
psykiatrin apua.
Гистолог – это специалист, изучающий
Она ведёт себя так странно, что я думаю, что ей
микроскопическую структуру тканей.
нужен психиатр.
дермато’лог м ihotautilääkäri n [’iho’tauti’læ:kæri]
Ihotautilääkäri erikoistuu ihotauteihin. психотерапе’вт м psykoterapeutti n
Дерматолог имеет дело с проблемами кожи. [’psyko’terapeut:i]
кардио’лог м kardiologi n [’kardiologi] Hyvä psykoterapeutti auttaa voittamaan komplekseja.
Kun on sydänkipuja, täytyy käydä kardiologilla. Хороший психотерапевт поможет тебе преодолеть
Если чувствуешь боль в сердце, тебе следует твои комплексы.
сходить к кардиологу. пульмоно’лог м pulmonologi n [’pulmionologi]
невро’лог м neurologi n [’neurologi] Pulmonologit erikoistuvat keuhko- ja
Jos vaivaa yökastelu, täytyy kääntyä neurologille. hengitystietauteihin.
Тем, кто страдает от энуреза, нужно идти Пульмонологи имеют дело с болезнями лёгких
к неврологу. и дыхательных путей.

28
 LÄÄKÄRI [’læ:kæri]
радио’лог м radiologi n [’radiologi] осмо’тр м lääkärintarkastus n [’læ:kærin ’tarkastus]
1960‑luvulla tavallisena radiologina pidettiin lääkäriä, Lääkärintarkastus tehdään sairaalassa maanantaina.
joka sekä teki radiologista diagnoosia, että erikoistui Медицинский осмотр будет проведён в клинике
radiologiseen hoitoon. в понедельник.
В 1960‑х годах обычным радиологом реце’пт м resepti n [’resepti]
считался врач, занимавшийся одновременно Kun minä tarvitsin erään lääkkeen reseptin, lähdin
диагностической и терапевтической радиологией. lääkärilleni.
ревмато’лог м reumatologi n [’reumatologi] Мне нужен был рецепт на одно лекарство, так что
Jos reumatismi vaivaa, käänny reumatologin puoleen! я поехал к своему врачу.
Если у тебя ревматизм, иди к ревматологу. сове’т м neuvo n [’neuvo]
сексо’лог м seksologi n [’seksologi] Ymmärrän, että lääkärin neuvo oli todella pätevä.
Seksologit erikoistuvat seksuaalisen aktiivisuuteen Теперь я вижу, что доктор дал мне действительно
liittyviin ongelmiin. хороший совет.
Сексологи имеют дело с различными проблемами, стетоско’п м stetoskooppi n [stetosko:p:i]
касающимися сексуальной активности. Stetoskoopilla lääkäri voi kuunnella sydämen sykettä.
стомато’лог м hammaslääkäri n [’ham:as’læ:kæri] С помощью стетоскопа доктор может послушать
Hammaslääkäri auttaa, kun on hammaskipua. звук сердцебиения.
Стоматолог может избавить тебя от зубной боли.
* * * * * * * * *
терапе’вт м yleislääkäri n [’yleis’læ:kæri]
Yleislääkäri antaa ensiapua ja on perhelääkäri. внима’тельный п huomaavainen a [huoma:vainen]
Терапевт оказывает первичную помощь Vanha lääkäri oli hyvin huomaavainen minulle.
и специализируется в семейной медицине. Пожилой доктор был ко мне очень внимателен.
уро’лог м urologi n [’urologi] квалифици’рованный п kokenut a [’kokenut]
Urologi hoitaa miesten ja naisten Vaikka hän näyttää hyvin nuorelta, hän on kokenut
virtsaeristysjärjestelmän sairauksia. kirurgi.
Уролог имеет дело с болезнями мочевыводящих Он выглядит очень молодым, но он –
путей мужчин и женщин. квалифицированный хирург.
хиру’рг м kirurgi n [’kirurgi] компете’нтный п pätevä a [’pætevæ]
Kirurgin tehtävä on tehdä leikkauksia. Meidän sairaalassa ovat työssä vain hyvin pätevät
Хирург – это врач, чья работа – выполнять lääkärit.
медицинские операции. В нашей клинике работают только самые
эндокрино’лог м endokrinologi n [’endo’krinologi] компетентные специалисты.
Jos epäilee diabetesta, täytyy käydä endokrinologilla. практику’ющий п praktiikkaa harjoittava a
Если ты боишься, что у тебя диабет, иди [’prakti:k:a: ’harjoit:ava]
к эндокринологу. Eräs minun ystäväni on praktiikkaa harjoittava
НА ПРИЁМЕ silmälääkäri.
LÄÄKÄRIN VASTAANOTOLLA [’læ:kærin Один из моих друзей – практикующий окулист.
’vasta:n’otol:a] семе’йный п perhe- n [’perhe]
Me kutsuimme perhelääkäriämme.
диа’гноз м diagnoosi n [’diagno:si] Мы вызвали нашего семейного врача.
Se on vain alustava diagnoosi. диагности’ровать г tehdä diagnoosi v [’tehdæ
Это лишь предварительный диагноз. diagno:si]
исто’рия боле’зни ж sairauskertomus n Kuten odotinkin lääkäri teki nielurisutulehduksen
[’sairaus’kertomus] diagnoosin.
Lääkäri tutki minun sairauskertomuksen. Как я и ожидал, врач диагностировал тонзиллит.
Врач изучил мою историю болезни. осма’тривать г tarkastaa v [’tarkasta:]
кабине’т врача’ м lääkärin vastaanottohuone n Lääkäri tarkasti haavaa ja rypisti kulmiaan.
[’læ:kærin ’vasta:n’ot:o’huone] Доктор осмотрел рану и нахмурился.
Lääkärin vastaanottohuoneessa minut käskettiin обсле’довать г tutkia v [’tutkia]
riisuutumaan. Teidät täytyy viedä sairaalaan tutkittavaksi.
В кабинете врача мне сказали раздеться. Вам нужна госпитализация, чтобы вас могли
направле’ние (к врачу’ ) с lähete n [’læhete] полностью обследовать.
Teidän täytyy käydä onkologilla. Tässä on lähete. пропи’сывать г määrätä v [’mæ:rætæ]
Вам следует посетить онколога. Вот ваше Minulle määrättiin kipulääkkeitä.
направление. Мне прописали болеутоляющие средства.
обсле’дование с tutkimus n [’tutkimus] рекомендова’ть г suositella v [’suositel:a]
Tutkimus vei paljon aikaa. Lääkäri suositteli hänelle kävelemään paljon.
Обследование заняло много времени. Доктор рекомендовал ему больше ходить пешком.

29
 ’ МЯ
ВРЕ
11
ЧАСОВЫ’ Е ПОЯСА’ Центральноазиа’тское вре’мя с Keski-Aasian
normaaliaika n [’keski’a:sian norma:li’aika]
AIKAVYÖHYKE [’aika’vyøhyke]
Keski-Aasian normaaliaikaa käytetään Kazahstanissa,
Восточноевропе’йское вре’мя c Itä-Euroopan aika Bangladeshissa ynnä muissa maissa.
n [’itæ’euro:pan ’aika] Центральноазиатское время используется
в Казахстане, Бангладеш и некоторых других
Itä-Euroopan vyöhykeaikaa käytetään eräissä
странах.
Euroopan, Pohjois-Afrikan ja Lähi-idän maissa.
Центра’льное вре’мя с Tyynen meren normaaliaika n
Восточноевропейское время используется в ряде
[’ty:nen ’meren ’norma:li’aika]
стран Европы, Северной Африки и Ближнего
Tyynen meren normaaliaikavyöhykkeeseen kuuluu
Востока. Kanadan, USA:n ja Meksikon osia.
Го’рное вре’мя c Vuoriston aikavyöhyke n [’vuoriston Зона Центрального времени покрывает части
’aika’vyøhyke] Канады, США и Мексики.
Vuoriston aikavyöhykkeen suurin kaupunki on Phoenix, Центральноевропе’йское вре’мя с Keski-
Arizonan osavaltiossa. Euroopan aika n [’keski’euro:pan ’aika]
Самый крупный город зоны Горного времени – Keski-Euroopan aika on tunnin edellä koordinoitua
Финикс, штат Аризона. yleisaikaa.
Западноевропе’йское вре’мя c Länsi-Euroopan Центральноевропейское время на 1 час
aika n [’lænsi’euro:pan ’aika] опережает Универсальное координированное
Länsi-Euroopan aikavyöhykkeeseen kuuluvat Länsi- ja время.
Koillis-Euroopan osat. ПРИБО’ РЫ
Зона Западноевропейского времени покрывает LAITTEET [’lait:e:t]
части западной и северо-западной Европы.
Междунаро’дная ли’ния сме’ны дат ж а’томные часы’ мн atomikello n [’atomi’kel:o]
Päivämääräraja n [’pæivæ’mæ:ræ’raija] Atomikello mittaa aikaa suurella tarkkuudella.
Päivämääräraja voi saattaa lentomatkustajat hämilleen. Атомные часы отслеживают время с чрезвычайной
точностью.
Международная линия смены дат может вызвать
замешательство у авиапассажиров.
ба’шенные часы’ мн tornikello n [’torni’kel:o]
Tornikellossa on tavallisesti neljä numerotaulua.
Моско’вское вре’мя с Moskovan aika n [’moskovan Башенные часы обычно имеют четыре
’aika]
циферблата.
Moskovan aika on aikavyöhyke, johon kuuluu suurin
карма’нные часы’ мн taskukello n [’tasku’kel:o]
osa Länsi-Venäjää, mm. Pietari. Syntymäpäivälahjaksi sain taskukellon kultaketjun.
Московское время – это временной пояс большей На день рождения мне подарили золотую цепочку
части западной России, включая Санкт-Петербург. для карманных часов.
Североамерика’нское восто’чное вре’мя ква’рцевые часы’ мн kvartsikello n [’kvartsi’kel:o]
с Pohjois-Amerikan itäinen normaaliaika n Kvartsikello käy mekaanista kelloa tarkemmin.
[’pohjois’amerikan ’itæinen norma:li’aika] Кварцевые часы точнее механических.
Itäisessä normaaliaikavyöhykkeessä sijaitsevat Pohjois- напо’льные часы’ мн kaappikello n [’ka:p:’kel:o]
Amerikan itärannikko ja Etelä-Amerikan länsirannikko. Kaappikelloa joskus sanotaan isoisänkelloksi.
Зона Североамериканского восточного времени Напольные часы также называют “дедушкиными
пролегает в основном вдоль восточного побережья часами”.
Северной Америки и западного побережья Южной нару’ чные часы’ мн rannekello n [’ran:e’kel:o]
Америки. Naisella oli hyvin kaunis rannekello.
Она носила очень красивые наручные часы.
Сре’днее вре’мя по Гри’нвичу с Greenwichin
keskiaurinkoaika n [’grinvitsin keski’auriŋko’aika] насто’льные часы’ мн pöytäkello n [’pøytæ’kel:o]
Antiikkikaupassa näin upean klassisen pöytäkellon.
Greenwichin keskiaurinkoaika määriteltiin Iso-
В антикварной лавке я видел роскошные
Britannian saarella vuonna 1847.
классические настольные часы.
Среднее время по Гринвичу было внедрено
песо’чные часы’ мн tiimalasi n [’ti:ma’lasi]
на острове Великобритания в 1847 году. Tiimalasi koostuu kahdesta kolvista, joista toinen on
Универса’льное координи’рованное вре’мя с toisen yläpuolella.
Koordinoitu yleisaika n [’ko:rdinoitu yleis’aika] Песочные часы состоят из двух стеклянных колб,
Koordinoidun yleisajan kellosignaali lähetetään tarkoin расположенных одна над другой.
koordinoidun radiosignaalin avulla. со’лнечные часы’ мн aurinkokello n [’auriŋko’kel:o]
Универсальное координированное время Aurinkokello mittaa kelloaikaa aurinkovalon avulla.
передаётся при помощи точно скоординированных Солнечные часы определяют время дня
радиосигналов. по направлению тени, отбрасываемой солнцем.

30
 AIKA [’aika]
хроно’метр м kronometri n [’krono’metri] су’ тки мн vuorokausi n [’vuoro’kausi]
Hyvän kronometrin täytyy vastata asettuja Tämä kauppa on auki ympäri vuorokauden.
käyntitarkkuuden vaatimuksia. Этот магазин открыт круглые сутки.
Настоящий хронометр должен соответствовать тысячеле’тие с vuosituhat n [’vuosi’tuhat]
определённым стандартам точности. Vuosituhat on aikaväli, joka kestää tuhat vuotta.
электро’нные часы’ мн digitaalikello n [’digita:li’kel:o] Тысячелетие – это период времени, равный тысяче
Minulla digitaalikello, jossa on radio. лет.
У меня есть электронные часы час м tunti n [’tunti]
с радиоприёмником. Vuorokaudessa on 24 tuntia.
В сутках 24 часа.
КОНСТРУ’ КЦИЯ ЧАСО’ В 
KELLON RAKENNE [’kel:on ’raken:e] ПОНЯ’ ТИЯ, СВЯ’ ЗАННЫЕ СО ВРЕ’ МЕНЕМ
AIKAAN LIITTYVÄT KÄSITTEET [’aika:n
заводно’е устро’йство с vetolaite n [’veto’laite] li:t:yvæt kæsit:e:t]
Tästä kuvasta näkee, miten vetolaite toimii.
На этой картинке показано, как работает заводное бу’дущее с tulevaisuus n [’tulevaisu:s]
Haluaisin säästää vähän rahaa tulevaisuutta ajatellen.
устройство.
Я хочу сэкономить немного денег на будущее.
ма’ятник м heiluri n [’heiluri]
Se oli hyvin vanha kello painavine heilureineen.
вчера’ н eilen adv [’eilen]
Eilen kaikki murheeni näyttivät hyvin kaukaisilta.
Это были очень старые часы с тяжёлым маятником.
Вчера все мои беды казались такими далёкими.
стре’лка ж viisari n [’vi:sari] за’втра н huomenna adv [’huomen:a]
Kelloa voi käyttää pimeässäkin, jos sen viisari on Päätimme siirtää tämän asian huomiseen.
hohtava. Мы решили отложить это до завтра.
Флуоресцентные стрелки позволяют пользоваться настоя’щее с nykyisyys n [’nykyisy:s]
часами в темноте. Nyt (дословно: nykyisyydessä) toimitusjohtaja ei ole
цифербла’т м numerotaulu n [’numero’taulu] paikalla.
Kellon numerotaulu on kellon etuosa, jossa näkyy В настоящее время генерального директора нет
vuorokauden tunti- ja minuuttiaika. на месте.
Циферблат – это лицевая часть часов, позавчера’ н toissapäivänä adv [’tois:a’pæivænæ]
показывающая часы и минуты дня. Toissapäivänä löysin uuden työpaikan.
часова’я пружи’на ж kellonjousi n [’kel:o’jousi] Позавчера я нашёл новую работу.
Kellonjousi on mekaanisen kellon energian lähde. послеза’втра н ylihuomenna n [’yli’huomen:a]
Часовая пружина – это источник энергии Ylihuomenna minun ystäväni tulee kylääni.
в механических часах. Послезавтра ко мне в гости приедет друг.
шестерёнка ж hammaspyörä n [’ham:as’pyøræ] про’шлое с menneisyys n [’men:eisy:s]
Kelloseppä vaihtoi kelloni hammaspyörän. Ennen (дословно: menneisyydessä) hän oli muurari,
Часовщик заменил шестерёнку в моих часах. mutta nyt hän on maanviljeilijä.
В прошлом он был каменщиком, а сейчас он –
ЕДИНИ’ ЦЫ ИЗМЕРЕ’ НИЯ ВРЕ’ МЕНИ
фермер.
AJANMITTAUSYKSIKÖT
сего’дня н tänään adv [’tænæ:n]
[’ajan’mit:aus’yksikøt] Tänään minulla on hyvä tuuri.
Сегодня у меня удачный день.
век м vuosisata n [’vuosi’sata]
Tämä kirkko on 12 vuosisataa vanha. * * * * * * * * *
Этой церкви 12 веков.
год м vuosi n [’vuosi] бить (о часа’х) г lyödä v [’lyødæ]
Kello löi äsken neljä.
Vuodessa on noin 365 päivää.
Только что пробило четыре.
Год равен примерно 365 суткам.
заводи’ть (часы’ ) г vetää (kello) v [’vetæ: (’kel:o)]
ме’сяц м kuukausi n [’ku:’kausi] Vedin herätyskellon ja panin sen jakkaralle sänkyni
Tammikuussa on 31 päivää. viereen.
В январе месяце 31 день. Я завёл будильник и поставил его на табурет возле
мину’ та ж minuutti n [’minu:t:i] кровати.
Kävelymatka tästä paikasta asemalle kestää проходи’ть (о вре’мени) г kulua v [’kulua]
10 minuuttia. Lomalla aika kuluu nopeasti.
Отсюда до станции десять минут ходьбы. На отдыхе время проходит быстро.
неде’ля ж viikko n [’vi:k:o] сверя’ть (вре’мя) г tarkistaa v [’tarkista:]
Keskiviikko on viikon kolmas päivä. Tarkistakaamme kellot!
Среда – это третий день недели. Давай сверим часы.
секу’нда ж sekunti n [’sekunti] ти’кать (о часа’х) г tikittää v [’tikit:æ:]
Tulen takaisin sekunnin kuluttua. Oli niin hiljaista, että kuului kuinka kelloni tikittää.
Я вернусь через секунду. В тишине было слышно, как тикают мои часы.

31
 ’ ЧЕСКИЕ НАЗВА
ГЕОГРАФИ ’ НИЯ
12
Инди’йский океа’н м Intian valtameri n [’ıntian
КОНТИНЕ’ НТЫ
’valta’meri]
MANNERMAAT [’man:er’ma:t]
Intian valtameri kattaa 20 % Maan veden pinnasta.
Австра’лия ж Australia n [’australia] Индийский океан покрывает около 20% водной
поверхности Земли.
Australia on pienin mannermaa.
Австралия – это самый малый континент в мире.
Кари’бское мо’ре с Karibian meri n [’karibian ’meri]
Karibian meri sijaitsee läntisen pallopuoliskon
А’зия ж Aasia n [’a:sia] tropiikeissa.
Aasia on asutuin mannermaa.
Карибское море расположено в тропиках
Азия – самый населённый континент. Западного полушария.
Антаркти’да ж Etelänapamanner n Кра’сное мо’ре с Punainen meri n [’punainen ’meri]
[’etelæ’napa’man:er] Punaisen meren keskisyvyys on 490 metriä.
Noin 98 % Etelänapamannerta on jäiden peittämä. Средняя глубина Красного моря – 490 метров.
Примерно 98% территории Антарктиды покрыты Охо’тское мо’ре с Ohotan meri n [’ohotan ’meri]
льдом. Kaksi venäläistä tutkijaa oli ensimmäisiä eurooppalaisia,
А’фрика ж Afrikka n [’afrik:a] jotka kävivät Ohotan merellä.
Laajalti hyväksytyn käsityksen mukaan Afrikkaa pidetään Два русских исследователя были первыми
европейцами, побывавшими в Охотском море.
ihmisen alkukotina.
Во многих кругах Африка считается местом
Се’верное мо’ре с Vienanmeri n [’vienan’meri]
Vienanmeren Norjan rannikon erikoisuutena ovat syvät
происхождения человека.
vuonot.
Евро’па ж Eurooppa n [’euro:p:a] Особенностью норвежского побережья Северного
Eurooppa on osa Euraasiaa. моря являются глубокие фьорды.
Европа – часть Евразии. Се’верный Ледови’тый океа’н м Pohjoinen jäämeri
Се’верная Аме’рика ж Pohjois-Amerikka n n [’pohjoinen ’jæ:’meri]
[’pohjois’amerik:a] Pohjoinen jäämeri on maailman valtameristä matalin.
Pohjois-Amerikassa on paljon jokia ja järviä. Северный Ледовитый океан – самый мелкий
Северная Америка богата реками и озёрами. из океанов мира.
Ю’жная Аме’рика ж Etelä-Amerikka n Средизе’мное мо’ре с Välimeri n [’væli’meri]
[’etelæ’amerik:a] Välimeri on melkein kaikilta puolilta maan ympäröimä.
Средиземное море почти полностью окружено
Etelä-Amerikka sijaitsee uudeksi maailmaksi kutsutun
сушей.
mantereen eteläosassa.
Ти’хий океа’н м Tyyni valtameri n [’ty:ni ’valta’meri]
Южная Америка занимает южную часть земельной
Tyyni valtameri ulottuu Etelänapamanteren rannikolta
массы, иногда называемой Новым Светом.
Beringin salmeen asti.
ОКЕА’ НЫ И МОРЯ’ Тихий океан простирается от берегов Антарктиды
VALTAMERET JA MERET [’valta’meret ja до Берингова пролива.
’meret] Чёрное мо’ре с Mustameri n [’musta’meri]
Mustameri on sisäinen mannermeri Euroopan, Vähä-
Адриати’ческое мо’ре с Adrian meri n [’adrian ’meri] Aasian ja Kaukasian välillä.
Adrian meri sijaitsee Apenniinien ja Balkanin Чёрное море – это внутриконтинентальное море
niemimaiden välillä. между Европой, Малой Азией и Кавказом.
Адриатическое море находится между Южно-Кита’йское мо’ре с Etelä-Kiinan meri n
Апеннинским полуостровом и Балканским [’etelæ’ki:nan ’meri]
полуостровом. Etelä-Kiinan meri on osa Tyynimerta.
Атланти’ческий океа’н м Atlantin valtameri n Южно-Китайское море – это часть Тихого океана.
[’atlantin ’valta’meri] РЕ’ КИ И ОЗЁРА
Atlantin valtameri on maailman toiseksi suurin JOET JA JÄRVET [’joet ja ’jærvet]
valtameri.
Амазо’нка ж Amazon-joki n [’amatson ’joki]
Атлантический океан – второй по величине среди
Amazon-joen pituus on noin 6400 kilometriä.
океанов мира. Общая длина Амазонки – примерно
Балти’йское мо’ре с Itämeri n [’itæ’meri] 6400 километров.
Itämeri on vähäsuolainen sisämeri. Байка’л м Baikal-järvi n [’baıka:l’jærvi]
Балтийское море – это солоноватое Baikal on maailman syvin järvi.
внутриконтинентальное море. Озеро Байкал – самое глубокое озеро в мире.

32
 PAIKANNIMET [’paikan’nimet]
Во’лга ж Volga n [’volga] Кордилье’ры мн Kordillieerit n [’kordil:ie:rit]
Volga on Euroopan suurin joki. Amerikan Kordillieerit ovat samansuuntaisia
Волга – крупнейшая река в Европе. vuorenharjanteita.
Дуна’й м Tonava n [’tonava] Американские Кордильеры состоят
Tonavan alkulähteet sijaitsevat Saksan Schwarzwaldissa. из параллельных горных хребтов.
Истоки Дуная находятся в регионе Шварцвальд Монбла’н м Mount Blanc n [’mont’blaŋk]
в Германии. Mount Blancin nimi tarkoittaa valkoista vuorta.
Каспи’йское мо’ре с Kaspian meri n [’kaspian ’meri] Название “Монблан” означает “белая гора”.
Tosiasiassa Kaspian meri ei ole meri vaan iso järvi. Ура’льские го’ры мн Ural pl [’ural]
На самом деле Каспийское море – это не море, Uralin vuoria tavallisesti pidetään Euroopan ja Aasian
а огромное озеро.
luonnollisena rajana.
Миссиси’пи ж Mississippi n [’mıs:ıs:ıp:ı] Уральские горы обычно считают естественной
Mississipin alkulähde on Itascajärvi Minnesotassa.
границей между Европой и Азией.
Исток реки Миссисипи – озеро Итаска в Миннесоте.
Эвере’ст м Everest n [’everest]
Нил м Niili n [’ni:li]
Everest-vuori houkuttelee eri valmistustason kipeilijoita.
Niili on maailman pisin joki.
Гора Эверест привлекает к себе альпинистов всех
Нил – самая длинная река в мире.
уровней подготовки.
Обь ж Ob n [’ob]
Ob-joen suisto on maailman pisin. * * * * * * * * *
Река Обь имеет самое длинное устье в мире.
Оне’жское о’зеро с Äänisjärvi n [’æ:nis’jærvi] австрали’йский п australialainen a [’australialainen]
Äänisjärven vesitilavuus on 280 kuutiokilometriä. Australian ilmasto on hyvin kuiva.
Объём Онежского озера – 280 кубических Австралийский климат весьма засушлив.
километров. азиа’тский п aasialainen a [’a:sialainen]
Танганьи’ка с Tanganjikajärvi n [’tanganji:ka’jærvi] Venäjän Aasian osaan kuuluvat Venäjän Siperia ja
Afrikassa sijaitseva Tanganjikajärvi on Venäjän Baikalin Kaukoitä.
jälkeen toiseksi syvin. Азиатская часть России состоит из Сибири
Озеро Танганьика в Африке – второе по глубине и Дальнего Востока России.
после Байкала в России. америка’нский п amerikkalainen a [’amerik:alainen]
Те’мза ж Thames n [’temz] Kaksi Amerikan mannerta usein nimitetään Uudeksi
Thames on Etelä-Englannin päävesiväylä. Maailmaksi.
Темза – главная река южной Англии. Два американских материка часто называют
Титика’ка с Titikaka-järvi n [’titi’kaka ’jærvi] Новым Светом.
Titicaca-järvi sijaitsee 3812 metrin korkeudella meren африка’нский п afrikkalainen a [’afrik:alainen]
pinnasta. Afrikan mantereella on paljon luonnonvaroja.
Озеро Титикака расположено на высоте Африканский континент богат природными
3812 метров над уровнем моря. ресурсами.
Хуанхэ’ ж Keltainenjoki n [’keltainen’joki] европе’йский п eurooppalainen a [’euro:p:alainen]
Keltainenjoki virtaa Kiinan yhdeksän maakunnan kautta.
Euroopan metsät tarvitsevat vaalimista.
Река Хуанхэ протекает через девять провинций
Европейские леса требуют охраны.
Китая.
возвыша’ться г kohota v [’kohota]
ГО’ РЫ Kilimanjaro-vuori kohoaa pilvien yläpuolella.
VUORET [’vuoret] Гора Килиманджаро возвышается над облаками.

А’нды мн Andit pl [’andit] изверга’ться г purkautua v [’purkautua]

Tämä tulivuori purkautui alle vuosi sitten.
Andit on maailman pisin vuorenharjanne.
Анды – это самый длинный горный хребет в мире. Этот вулкан извергался меньше года назад.
Гимала’и мн Himalaja pl [’himalaja] омыва’ть г huuhdella v [’hu:hdel:a]
Himalajalla sijaitsevat maailman korkeimmat Tätä nientä huuhtelee kaksi valtamerta.
vuorenhuiput. Этот мыс омывается двумя океанами.
Гималаи – это место, где находятся самые высокие простира’ться г levittäytyä v [’levit:æytyæ]
горные пики в мире. Saari levittäytyy monille mailille.
Килиманджа’ро ж Kilimanjaro n [’kilimanjaro] Остров простирается на много миль.
Kilimanjaro-vuori on Afrikan korkein piste. течь г virrata v [’vir:ata]
Гора Килиманджаро – это самая высокая точка Niili virtaa etelästä pohjoiseen.
Африки. Нил течёт с юга на север.

33
 13 ГОД

’ ГО’ ДА
ВРЕМЕНА ОСО’ БЫЕ ТЕ’ РМИНЫ
VUODENAJAT [’vuoden’ajat] ERIKOISKÄSITTEET [’erkois’kæsit:e:t]

весна’ ж kevät n [’kevæt] академи’ческий год м lukuvuosi n [’luku’vuosi]

Kevät on vuodenaika talven ja kesän välillä. Lukuvuosi on ajanjakso, jolloin opiskelija käy koulua tai
Весна – это время года между зимой и летом. yliopistoa.
зима’ ж talvi n [’talvi] Академический год – это период, во время
Tavallisesti täällä sataa talvella.
которого учащийся посещает школу или
Зимой здесь обычно идёт снег.
университет.
ле’то с kesä n [’kesæ]
Kesällä lähden lomalle. аномалисти’ческий год м anomalistinen vuosi n
Летом я езжу в отпуск. [’anomalistinen ’vuosi]
о’сень ж syksy n [’syksy] Anomalistinen vuosi on aika Maan Aurinkoa lähimpänä
Syksy on vuodenaika, kun lehtien väri muuttuu ja olevasta pisteestä seuraavaan.
hedelmät kypsyvät. Аномалистический год – это промежуток времени
Осень – это время года, когда листья меняют цвет между моментами, когда Земля ближе всего
и созревают плоды. подходит к Солнцу.
МЕ’ СЯЦЫ астрономи’ческий год м astronominen vuosi n
KUUKAUDET [’ku:kaudet] [’astronominen ’vuosi]
Yksikään astronominen vuosi ei sisällä kokonaislukuista
а’вгуст м elokuu n [’elo’ku:]
Elokuu on vuoden kahdeksas kuukausi. vuorokausimäärää.
Август – это восьмой месяц года. Ни один астрономический год не содержит
апре’ль м huhtikuu n [’huhti’ku:] количества суток, которое можно выразить целым
Se tapahtui huhtikuun seitsemäntenä päivänä. числом.
Это произошло семнадцатого апреля. весе’ннее равноде’нствие с kevätpäiväntasaus n
дека’брь м joulukuu n [’joulu’ku:] [’kevæt’pæivæn’tasaus]
Uusi toimisto avataan joulukuussa.
Kevätpäiväntasaus on maaliskuussa.
Новый офис откроется в декабре.
Весеннее равноденствие бывает в марте.
ию’ль м heinäkuu n [’heinæ’ku:]
Hän on ollut työssä täällä viime heinäkuusta lähtien. високо’сный год м karkausvuosi n [’karkaus’vuosi]
Она начала здесь работать в июле прошлого года. Karkausvuodessa on 366 päivää.
ию’нь м kesäkuu n [’kesæ’ku:] В високосном году 366 дней.
Kesäkuu on ensimmäinen kesäkuukausi. галакти’ческий год м galaktinen vuosi n [’galaktinen
Июнь – первый месяц лета. ’vuosi]
май м toukokuu n [’touko’ku:] Galaktinen vuosi kestää noin 226 miljoonaa ihmisen
Toukokuu on minun lempikuukausi. vuotta.
Май – мой любимый месяц. Галактический год составляет примерно
март м maaliskuu n [’ma:lis’ku:] 226 миллионов земных лет.
Meidän seuduillamme lumi alkaa sulaa maaliskuussa.
В нашем регионе снег начинает таять в марте.
дракони’ческий (затме’нный) год м ekliptinen
vuosi n [’ekliptinen ’vuosi]
ноя’брь м marraskuu n [’mar:as’ku:]
Olen syntynyt marraskuussa. Ekliptinen vuosi tarkoittaa ajanjaksoa, jonka aikana
Я родился в ноябре. Aurinko kulkee Kuun kiertoradan saman solmun kautta.
октя’брь м lokakuu n [’loka’ku:] Драконический год – это период между
He menivät naimisiin lokakuun kolmantena päivänä. прохождениями Солнца через один и тот же узел
Они поженились третьего октября. лунной орбиты.
сентя’брь м syyskuu n [’sy:sku:] сидери’ческий пери’од м sideerinen vuosi n
Syyskuu on ensimmäinen syyskausi.
[’side:rinen ’vuosi]
Сентябрь – первый месяц осени.
Sideerinen vuosi on ajanjakso, jonka aikana
февра’ль м helmikuu n [’helmi’ku:]
Aurinkokunnan taivaankappale tekee täyskierroksen
Helmikuussa vilutuin.
В феврале я подхватил простуду. Auringon ympäri.
янва’рь м tammikuu n [’tam:i’ku:] Сидерический период – это время, за которое
Tavallisesti tammikuu on kylmä kuukausi. любое тело Солнечной системы завершает оборот
Как правило, январь – это холодный месяц. вокруг Солнца.

34
 VUOSI [’vuosi]
зи’мнее солнцестоя’ние с talvipäivänseisaus n
ПОГО’ ДА
[’talvi’pæivæn’seisaus]
SÄÄ [’sæ:]
Kalenterin mukaan talvipäivänseisaus on joulukuun 20.
ja 23. päivän välillä. дождь м sade n [’sade]
По календарю зимнее солнцестояние бывает Tähän vuoden aikaan sateet ovat tavallisia.
в период между 20 и 23 декабря. В это время года дожди обычны.
календа’рный год м kalenterivuosi n жара’ ж helle n [’helle]
[’kalenteri’vuosi] En pidä kesähelteistä.
Kalenterivuosi on ajanjakso kahden samanlaisen Я не люблю летнюю жару.
päivämäärän välillä.
моро’з м pakkanen n [’pak:anen]
Календарный год – это время между одинаковыми Sinä kylmänä talvena oli kovia pakkasia.
датами в календаре. Это была холодная зима с морозами.
ле’тнее солнцестоя’ние с kesäpäivänseisaus n снег м lumi n [’lumi]
[’kesæ’pæivæn’seisaus]
Talvella koko Venäjän on lumipeitteen alla.
Kesäpäivänseisaus on vuoden pisin päivä.
Вся российская территория в зимнее время покрыта
День летнего солнцестояния – самый длинный
снегом.
день в году.
хо’лод м kylmä ilma n [’kylmæ ’ilma]
лу’нный год м kuuvuosi n [’ku:’vuosi] Älä mene ulos ilman takkia, kun ilma on niin kylmä!
Kuuvuosi perustuu Kuun kulkemiseen ja kestää
Не выходи из дома в такой холод без пальто!
tavallisesti 354 päivää.
Лунный год основан на движении Луны и обычно * * * * * * * * *
продолжается 354 дня.
дождли’вый п sateinen a [’sateinen]
невисоко’сный год м tavallinen vuosi n [’taval:inen
Valitettavasti viime kesä oli hyvin sateinen.
’vuosi]
К сожалению, прошлое лето было довольно
V. 2009 on tavallinen vuosi.
дождливым.
2009 – невисокосный год.
зно’йный п helteinen a [’helteinen]
осе’ннее равноде’нствие с syyspäiväntasaus n
Ilma on niin helteinen, että tekee mieli mennä uimaan.
[’sy:s’pæivæn’tasaus]
Погода такая знойная, что я не прочь искупаться.
Syyspäivätasaus on merkki kesäkuukausien
loppumisesta. моро’зный п pakkas- a [’pak:as]
Осеннее равноденствие – это сигнал об окончании Viime marraskuussa oli epätavallinen pakkasilma.
летних месяцев. Прошлый ноябрь оказался необычно морозным.
по’лный цикл Луны’ м Kuun synodinen aikakierto n тёплый п lämmin a [’læm:in]
[’ku:n ’synodinen ’aika’kierto] Toivottavasti varhaissyksy on lämmin.
Kuun synodinen aikakierto käsittää noin 14 synodista Надеемся, что ранняя осень будет тёплой.
kuukautta. холо’дный п kylmä a [’kylmæ]
Полный цикл Луны – это цикл примерно Sanotaan, että vuoden 1953 kesä oli kylmä.
из 14 лунных месяцев. Говорят, лето 1953 года было холодным.
со’лнечный год м aurinkovuosi n [’aurinko ’vuosi] враща’ться по орби’те г kiertää v [’kiertæ:]
Aurinkovuosi kestää 365 päivää. Kuu kiertää Maata.
Солнечный год длится 365 суток. Луна вращается по орбите вокруг Земли.
тропи’ческий год м trooppinen vuosi n [’tro:p:inen вычисля’ть г laskea v [’laskea]
’vuosi] Tiedätkö, kuina lasketaan vuoden tarkka pituus?
Trooppinen vuosi on aikaväli kahden Ты знаешь, как вычислить точную
kevätpäiväntasauksen välillä. продолжительность года?
Тропический год – это время между двумя зака’нчиваться г päättyä v [’pæ:t:yæ]
весенними равноденствиями. Tämän yhtiön tilivuosi päättyy lokakuussa.
фина’нсовый год м tilivuosi n [’tili’vuosi] Финансовый год этой корпорации заканчивается
Tilivuosi on ajanjakso, jonka aikaisesta kirjanpidosta в октябре.
tehdään yrityksen tilinpäätös. начина’ться г alkaa v [’alka:]
Финансовый год – это период, учитываемый при Lukuvuosi alkaa syyskuun 1. päivänä.
подсчёте финансовых итогов на предприятиях. Академический год начинается первого сентября.
фина’нсовый кварта’л м tilivuosineljännes n прогнози’ровать г ennustaa v [’en:usta:]
[’tili’vuosi’neljæ’n:es] Ilmatieteilijät ennustavat kuumaa kesää.
Ensimmäinen tilivuosineljännes alkaa tammikuussa. Метеорологи спрогнозировали, что лето будет
Первый финансовый квартал начинается в январе. солнечным.

35
 ’ РОД
ГО
14
’ СТИ ГО’ РОДА канализа’ция ж viemäri n [’viemæri]
ЧА
Meidän kaupungissamme on moderni
KAUPUNGIN OSAT [’kaupuŋgin ’osat]
viemärijärjestelmä.
бе’дный кварта’л м köyhä kortteli n [’køyhæ ’kort:eli] Наш город имеет современную систему
Lapsena asuin köyhässä korttelissa. канализации.
В детстве я жил в бедном квартале. многокварти’рный дом м kerrostalo n [’ker:os’talo]
бога’тый кварта’л м rikas kortteli n [’rikas ’kort:eli] Kerrostaloilla on paremmuuksia tiheästi asutuilla
Katso niitä kauniita taloja. Se on varmaankin rikas alueillan.
kortteli. Многоквартирные дома имеют ряд преимуществ
Посмотри на эти красивые дома. Наверное, это в районах с высокой плотностью населения.
богатый квартал. мост м silta n [’silta]
ге’тто с ghetto n [’getto] Kuinka monta siltaa on Thamesin yli?
Ghetossa on paljon maahanmuuttajia. Сколько всего мостов через Темзу?
В гетто много нелегальных иммигрантов. небоскрёб м pilvenpiirtäjä n [’pilven’pi:rtæjæ]
окра’ина ж kaupungin laita pl [’kaupuŋgin ’laita] Buenos Airesissa on paljon pilvenpiirtäjiä.
Pidän kaupunkinne laidalla olevista puutarhoista. В Буэнос-Айресе много небоскрёбов.
Мне нравятся сады на окраине вашего города. ра’туша ж kaupungintalo n [’kaupuŋgin’talo]
при’город м esikaupunki n [’esi’kaupuŋki] Miten pääsee kaupungintalolle?
Tyypillisessä amerikkalaisessa esikaupungissa on Как добраться до ратуши?
omakotitaloja pienine puutarhoineen. стадио’н м stadion n [’stadion]
Типичный американский пригород состоит Luuletteko, että kaupunkiimme tarvitaan
из частных домов с маленькими садиками. pesäpallostadion?
райо’н м kaupungin osa n [’kaupuŋgin ’osa] Считаете ли вы, что нашему городу нужен
Meidän kaupunginosaa pidetään mukavimpana бейсбольный стадион?
asutusalueena.
тонне’ль м tunneli n [’tun:eli]
Наш район считается самым комфортным для
Lefortovon tunneli kulkee Jauza-joen alla.
проживания.
Лефортовский тоннель проходит под рекой Яузой.
трущо’бы мн slummi n [’slum:i]
фона’рный столб м valopylväs n [’valo’pylvæs]
Mumbain slummit ovat kauhea paikka.
Auto ajoi valopylvääseen.
Трущобы Мумбаи – ужасное место.
Машина врезалась в фонарный столб.
удалённые от це’нтра кварта’лы мн lähiö a
[’læhiø] У’ ЛИЦЫ
Hän vuokrasi pienen toimiston kaukaisesta lähiöstä. KADUT [’kadut]
Он сумел арендовать маленький офис в удалённом
бордю’р м reunakiveys n [’reuna’kiveys]
от центра квартале.
Reunakiveys erottaa jalkakäytävän ajotieltä.
центр го’рода м keskusta a [’keskusta] Бордюр отделяет тротуар от проезжей части.
Lähdimme kaupungin keskustaan.
бульва’р м bulevardi n [’bulevardi]
Мы отправились в центр города.
Kävellään bulevardilla!
ЗДА ’ НИЯ И СООРУЖЕ’ НИЯ
Давай прогуляемся по бульвару.
RAKENNUKSET JA RAKENNELMAT
доро’жная разме’тка ж tiemerkintä n [’tie’merkintæ]
[’raken:ukset ja ’raken:elmat]
Tiemerkintä ohjaa auto- ja jalankulkijaliikennettä.
водопрово’д м vesijohto n [’vesi’johto] Дорожная разметка даёт указания водителям
Jo 100 vuotta sitten kaupungissamme oli toimiva и пешеходам.
vesijohto. перекрёсток м risteys pl [’risteys]
Даже 100 лет назад наш город располагал Risteys on paikka, jossa kaksi tai useampi tie leikkaa
первоклассной системой водопровода. toisensa.
дом (ча’стный) м omakotitalo n [’oma’koti’talo] Перекрёсток – это место, где две или более дорог
Tällä kadulla on 180 taloa. пересекаются.
На этой улице расположено 180 домов. переу’лок м kuja n [’kuja]
заво’д м tehdas n [’tehdas] Myymälä sijaitsee pienellä kujalla Vanhassa kaupungissa.
Kaikki tehtaat sijaitsevat teollisuusalueella. Магазин находится в крошечном переулке в Старом
Все заводы нашего города находятся в промзоне. городе.

36
 KAUPUNKI [’kaupuŋki]
пешехо’дный перехо’д м suojatie n [’suoja’tie] трамва’й м raitiovaunu n [’raitio’vaunu]
Älä ylitä katua tässä paikassa, siellä on suojatie. Ensimmäiset raitiovaunut olivat hevosvetoisia.
Не переходите улицу здесь, вон там есть Самые первые трамваи были на конной тяге.
пешеходный переход. тролле’йбус м johdinbussi n [’johdin’bus:i]
пло’щадь ж aukio n [’aukio] Johdinbussi on sähkökäyttöinen linja-auto, joka
Aukion keskellä oli korkea patsas. ottaa käyttövoimansa tien yläpuolella kulkevista
В центре площади стоял высокий памятник. sähköjohdoista.
прое’зд м poikkikatu n [’poik:i’katu] Троллейбус – это автобус, получающий
Aja Toisella poikkikadulla! электропитание от двух проводов, натянутых сверху.
Езжай по Второму проезду.
проспе’кт м prospekti n [’prospekti] * * * * * * * * *
Prospekti oli kirkkaasti valaistu.
большо’й п suuri a [’su:ri]
Проспект был ярко освещён.
Tokio on maailman suurin kaupunki.
светофо’р м liikennevalot pl [’li:ken:e’valot] Токио – самый большой город в мире.
Bussimme pysähtyi pääkadulla liikennevalojen eteen.
городско’й п kaupunki- a [’kaupuŋki]
Наш автобус остановился перед светофором
Olen vihdoinkin tottunut kaupunkielämään.
на главной улице.
Наконец-то я привык к городской жизни.
тротуа’р м jalkakäytävä n [’jalka’kæytævæ]
Jalkakäytävä on jalankulkijoille tarkoitettu päällystetty
многолю’дный п runsasväkinen a [’runsas’vækinen]
Moderni Moskova on runsasväkinen kaupunki.
tie ajotien varrella.
Современная Москва – очень многолюдный город.
Тротуар – это мощёная дорожка у проезжей части,
предназначенная для пешеходов. огро’мный п iso a [’iso]
Miten iso kaupunki!
у’личное движе’ние с liikenne n [’li:ken:e]
Sinä aamuna kadulla oli paljon liikennettä. Какой огромный город!
Уличное движение этим утром очень плотное. сре’дний (по размеру) п keskikokoinen a
’ НСПОРТ [’keski’kokoinen]
ТРА
LIIKENNEVÄLINEET [’li:ken:e’væline:t] Se keskikokoinen kaupunki, jossa on ihania uimarantoja.
Это город среднего размера с прекрасными
авто’бус м bussi n [bus:i] пляжами.
Me jatkamme matkaamme bussilla. е’здить на рабо’ту г mennä työhön v [’men:æ tyøhøn]
Теперь нам предстоит ехать автобусом. Hän menee joka päivä työhön Cambridgesta
метро’ с metro n [’metro] Lontooseen.
Metro on suurkaupungin maanalaisten Она каждый день ездит на работу из Кембриджа
rautatiejärjestelmä.
в Лондон.
Метро – это система подземных железных дорог
населя’ть г asuttaa v [’asut:a:]
в крупных городах.
Tämä kaupunginosa on pääasiassa maahanmuuttajien
моноре’льсовая доро’га ж yksiraiteinen n
asuttama.
[’yksi’raiteinen]
Этот район населяют в основном иммигранты
Tokion yksiraiteinen on maailman matkustajarunsain
из Азии.
yksiraiteinen.
Токийский монорельс – это самая
сноси’ть г purkaa v [’purka:]
Kaupunginhallitus päätti purkaa kaikki rappeutuneet
пассажиронасыщенная линия монорельса в мире.
talot.
остано’вка ж pysäkki n [’pysæk:i]
Odotin häntä bussipysäkillä. Городской совет принял решение снести все ветхие
Я ждал её на автобусной остановке. здания.
ста’нция ж asema n [’asema] стро’ить г rakentaa v [’rakenta:]
Saatan sinut asemalle, koska nyt on jo myöhä. Joen rannalle rakennetaan uusi pilvenpiirtäjä.
Сейчас поздно, так что я провожу тебя на станцию. Рядом с берегом реки строится новый небоскрёб.
такси’ с taksi n [’taksı] увели’чиваться (о населе’нии) г kasvaa v [’kasva:]
Soita taksi ja lähde lentokentälle. Kaupungin asukasluku kasvaa nopeasti.
Вызови такси и поезжай в аэропорт. Население города быстро увеличивается.

37
 ’ НЬГИ
ДЕ
15
ли’ра ж liira n [’li:ra]
СОВРЕМЕ’ ННЫЕ ВАЛЮ’ ТЫ
Turkin liira otettiin käyttöön 1870‑luvun puolivälissä.
NYKYVALUUTAT [’nyky’valu:tat]
Турецкая лира была введена в обращение
в середине 1870‑х годов.
афга’ни м afgaani n [’afga:ni]
Afgaani on Afganistanin valuutta.
ма’рка ж markka n [’mark:a]
Itä-Saksan markka oli Neuvostoliiton miehittämän
Афгани – это валюта Афганистана.
alueen valuutta.
бат м baht n [bat] Восточногерманская марка являлась валютой
Baht on Thaimaan valuutta. в советской зоне оккупации.
Бат – это валюта Таиланда. пе’со с peso n [’peso]
боли’вар м bolivar n [’bolivar] Peso-nimistä valuuttaa käytetään eräissä Latinalaisen
Bolivar on Venezuelan valuutta. Amerikan maissa.
Боливар – это валюта Венесуэлы. Валюты под названием “песо” используются в ряде
стран Латинской Америки.
боливиа’но м bolivian n [’bolivian]
ранд м rand n [’rand]
Boliviano on Bolivian valuutta.
Rand on Etelä-Afrikan valuutta.
Боливиано – это боливийская валюта. Ранд – это валюта Южной Африки.
во’на ж won n [von] рия’л м rial n [’rial]
Nämä insinöörit saavat palkkansa Etelä-Korean Saudi Arabiassa käytetään rialia.
woneissa. В Саудовской Аравии используют риял.
Этим инженерам платят в южнокорейских вонах. ру’ бль м rupla n [’rupla]
Voisitko laitata minulle 500 ruplaa?
гри’вна ж hryvna n [’hrivna]
Ты не мог бы одолжить мне 500 рублей?
Vuodesta 1996 hryvna on Ukrainan kansallinen valuutta.
ру’пия ж rupia n [’rupia]
Гривна является национальной валютой Украины
Intian rupia jakautuu 100 paiseen.
с 1996 года. Индийская рупия делится на 100 пайс.
дина’р м dinaari n [’dina:ri] тенге’ м tenge n [’teŋge]
Dinaari on monissa islamilaisissa maissa käytettävää Tenge on Kazahstanin valuutta.
rahayksikkö. Тенге – это валюта Казахстана.
Динар – это денежная единица, используемая франк м frangi n [’fraŋgi]
Neljätoista Afrikan maata käyttää CFA-frangia.
в нескольких мусульманских странах.
Четырнадцать африканских стран используют
до’ллар м dollari n [’dol:ari]
франк КФА.
Dollari jakautuu 100 senttiin.
фунт сте’рлингов м punta n [’punta]
Один доллар делится на 100 центов. Pound sterlingiä joskus sanotaan yksinkertaisesti
донг м dong n [doŋg] punnaksi.
Dongia käytetään Vietnamissa. Фунт стерлингов часто называют просто фунтом.
Донг используется во Вьетнаме. ше’кель м shekel n [’ʃekel]
е’вро м euro n [’euro] Shekel on Israelin standardi rahayksikkö.
Шекель – это стандартная денежная единица
Euro on uusimpia valuuttoja.
Израиля.
Евро – это одна из новейших валют.
юа’нь м yuan n [’juan]
кро’на ж kruuna n [’kru:na] Yuan on Kiinan tärkein rahayksikkö.
Ruotsin kruuna jakautuu 100 äyriin. Юань – это основная китайская валюта.
Одна шведская крона делится на 100 эре.
ИСТОРИ’ ЧЕСКИЕ ДЕ’ НЕЖНЫЕ ЕДИНИ’ ЦЫ
ие’на ж jeni n [’jeni] HISTORIALLISET RAHAYKSIKÖT
Yeni on Japanin standardi rahayksikkö. [’historial:iset ’raha’yksikøt]
Иена – это стандартная денежная единица
дубло’н м duplooni n [’duplo:ni]
в Японии.
Hän näytti merirosvolta, joka katselee kultadubloonien
ла’ри м lari n [’lari] täyttämää arkkua.
Lari on Gruusian valuutta. Он был словно пират, который смотрит на сундук
Лари – это валюта Грузии. с золотыми дублонами.

38
 RAHA [’raha]
ливр м livre n [’livre] “ре’шка” ж klaava pl [’kla:va]
Ranskan livre on käytöstä poistettu valuutta. Kruuna vai klaava. Valitse.
Французский ливр – это вышедшая из употребления “Орёл” или “решка”? Выбирай.
валюта. чека’нка ж paino n [’paino]
луидо’р м louis d’or n [’lu:ı’dor] Nykyään rahapaino tapahtuu nopeassa tahdissa.
Louis d’orin otti käyttöön Louis XIII vuonna 1640. Современная чеканка монет производится очень
Луидор был введён Людовиком XIII в 1640 году. высокими темпами.
пиа’стр м piastre n [’piastre]
Piastre oli Ottomaanin keisarikunnan tärkeimpänä * * * * * * * * *
rahayksikkönä. безнали’чный п tilisiirto- a [’tili’si:rto]
Пиастр служил главной денежной единицей Täytyy suorittaa tilisiirtomaksu.
в Османской империи. Требовалось провести безналичный платёж.
сесте’рций м sestertius n [’sestertius] конверти’руемый п vaihdettava a [’vaihdet:ava]
Sestertius oli Muinais-Rooman kolikko.
Maksu on suoritettava vapaasti vaihdettavassa
Сестерций был древнеримской монетой.
valuutassa.
тала’нт м talentti n [’talent:i]
Сумма должна быть выплачена в конвертируемой
Talentti oli Muinais-Kreikan suurin rahayksikkö.
валюте.
Талант был самой крупной денежной единицей
нали’чный п käteinen n [’kæteinen]
Древней Греции.
Minulla on 700 dollaria käteisenä.
та’лер м taaleri n [’ta:leri]
У меня 700 долларов наличными.
Taaleri oli hopeinen raha, joka käytettiin koko
Euroopassa noin neljäsataa vuotta. неконверти’руемый п ei-vaihdettava a
Талер – это серебряная монета, использовавшаяся [’ei’vaihdet:ava]

по всей Европе почти четыреста лет. Neuvostorupla oli ei-vaihdettava valuutta.

эску’до м escudo n [’eskudo] Советский рубль был неконвертируемой валютой.

Tässä on yhden Espanjan escudon raha, joka painettiin фальши’вый п väärennetty a [’væ:ren:et:y]
vuonna 1555. Eräs ystäväni keräilee väärennettyjä rahoja.
Здесь мы можем видеть монету в один испанский Один из моих друзей коллекционирует фальшивые
эскудо, отчеканенную в 1555 году. деньги.

МОНЕ’ ТЫ И КУПЮ’ РЫ конверти’ровать г vaihtaa v [’vaihta:]

KOLIKOT JA SETELIT [’kolikot ja ’setelit] Paljonko tänään maksaa puntien vaihtaminen
dollareiksi?
бума’га ж paperi n [’paperi] Во сколько сегодня обойдётся, если
Suurin osa seteleistä on paperia.
конвертировать фунты в доллары?
Большая часть банкнот сделана из бумаги.
печа’тать г painaa v [’paina:]
водяно’й знак м vesimerkki n [’vesi’merk:i]
Ensi vuonna painetaan uusi setelisarja.
Hittoa! Tällä setelillä ei ole vesimerkkiä.
В следующем году будет напечатана новая серия
Что за чёрт? На этой банкноте нет водяных знаков.
банкнот.
нумизма’тика ж numismatiikka n [’numismat:ik:a]
Numismatiikka on rahojen, mitalien yms. tutkiminen ja плати’ть г maksaa v [’maksa:]
Voin maksaa ruplissa.
keräileminen.
Нумизматика – это изучение или Я могу заплатить в рублях.
коллекционирование монет, медалей и пр. сто’ить г tehdä v [’tehdæ]
“орёл” м kruuna pl [’kru:na] Paljonko se tekee dollareissa?
Heitän kruunaa ja klaavaa. Сколько это стоит в долларах?
Я брошу монету – “орёл” или “решка”? чека’нить г painaa v [’paina:]
полиме’р м polymeeri n [’polyme:ri] Se on erityinen vasara kolikkojen painamiseksi.
Joissakin maissa on otettu käyttöön polymeerirahaa. Это специальный молот, для того чтобы чеканить
Некоторые страны ввели банкноты из полимеров. монеты.

39
 ’ ВНЯ
ДЕРЕ
16
сара’й м liiteri n [’li:teri]
ДОМ
Lapiot ja haravat ovat liiterissä.
TALO [’talo]
Лопаты и вилы находятся в сарае.
дверь ж ovi n [’ovi] свина’рник м sikala n [’sikala]
Minun taloni ovi on tammea. Seuraavaksi näytän sikalan ja sikoja.
Дверь моего дома сделана из дуба. Теперь я покажу вам свой свинарник и свиней.
кры’ша ж katto n [’kat:o] соба’чья конура’ ж koirankoppi n [’koiran’kop:i]
Katto ei vuoda enää. Koirankopista kuulin koiran murinaa.
Крыша больше не протекает. Из конуры я услышал собачье рычание.
окно’ с ikkuna n [’ik:una] тепли’ца ж kasvihuone n [’kasvi’huone]
Katso ikkunasta! Kasvihuoneessa viljelen tomaatteja.
Выгляни в окно. В теплице я выращиваю много помидоров.
печь ж uuni n [’u:ni] убо’рная ж käymälä n [’kæymælæ]
Hän lämmitti uunia hiilellä. Se oli yksinkertainen laudoista rakennettu käymälä.
Он топил печь углём. Это была простая уборная, сделанная из досок.
по’греб м kellari n [’kel:ari] хлев м navetta n [’navet:a]
Säilytän perunaa viileässä kellarissa. Käy siivoamassa navetta.
Я храню запасы картошки в прохладном погребе. Пойди почисти хлев.
стена’ ж seinä n [’seinæ] ЖИВО’ ТНЫЕ
Tämän talon seinät ovat vahvoja. ELÄIMET [’elæimet]
Стены этого дома крепкие.
бык м härkä n [’hærkæ]
труба’ (дымова’я) ж savupiippu n [’savi’pi:p:u]
Miten iso härkä! Pelkään sitä!
Savupiipusta tuprusi savua.
Какой огромный бык! Я его боюсь.
Из трубы валил дым.
гусь м hanhi n [’hanhi]
НАДВО’ РНЫЕ ПОСТРО’ ЙКИ
Näin hanhiparven.
PIHARAKENNUKSET [’piha’raken:ukset]
Я увидел стадо гусей.
амба’р м aitta n [’ait:a] индю’к м kalkkuna n [’kanlk:una]
Hänen aittansa oli melkein yhtä iso kuin talokin. Kotikalkkuna on villikalkkunan jälkeläinen.
Его амбар был почти таким же большим, как его Домашний индюк – потомок дикого индюка.
дом. коза’ ж vuohi n [’vuohi]
воро’та мн portti n [’port:i] Vuohia pidetään maidon ja villan takia.
Lehmät tulivat pihalle portin kautta. Козы дают молоко и шерсть.
Коровы вошли через ворота. коро’ва ж lehmä n [’lehmæ]
забо’р м aita n [’aita] Kuuletko, miten lehmä ammuu?
Puuaita oli 1,5 metriä korkea. Ты слышишь, как мычит корова?
Деревянный забор был высотой 1,5 метра. ку’рица ж kana n [’kana]
коло’дец м kaivo n [’kaivo] Meidän kanamme munivat paljon joka päivä.
Vanhassa kaivossa oli ämpäri, jolla voi nostaa vettä. Наши куры несут много яиц каждый день.
На старом колодце имелось ведро, которым можно ло’шадь ж hevonen n [’hevonen]
было доставать воду. Jotkut maanviljelijät edelleenkin käyttävät täällä hevosia
куря’тник м kanakoppi n [’kana’kop:i] kyntämisessä.
Haluaisin rakentaa uuden kanakopin. Здесь некоторые крестьяне по-прежнему
Я хочу построить новый курятник. используют лошадей для вспашки.

40
 KYLÄ [’kylæ]
овца’ ж lammas n [’lam:as] свёкла ж punajuuri n [’puna’ju:ri]
Paimen paimentaa lampaita. Myin kaikki punajuuret kauppatorilla.
Овец пасёт пастух. Я продал всю свою свёклу на рынке.
пету’ х м kukko n [’kuk:o] ячме’нь м ohra n [’ohra]
Katso, kaksi kukkoa tappelee! Ohraa käytetään alkoholijuomien tekemiseksi.
Смотри, два петуха дерутся.
Ячмень используется для изготовления
свинья’ ж sika n [’sika]
алкогольных напитков.
Kaikki siat olivat lihavia ja terveitä.
Все свиньи выглядели толстыми и здоровыми. * * * * * * * * *
у’ тка ж ankka n [’aŋk:a]
дереве’нский п maalais- a [’ma:lais]
Tämä on ankkahaka-aitaus.
Miten kaunis maalaismaisema!
Этот загон – для уток.
Какой приятный деревенский пейзаж!
РАСТЕ’ НИЯ
животново’дческий п karjanhoito- a [’karjan’hoito]
KASVIT [’kasvit]
He rakentavat karjanhoitotilaa.
капу’ста ж kaali n [’ka:li] Они строят животноводческую ферму.
Tällä penkillä viljelen kaalia. плодоро’дный п hedelmällinen a [’hedelmæl:inen]
На этой грядке я буду выращивать капусту. Tämä maaperä on hyvin hedelmällinen.
карто’фель м peruna n [’peruna] Эта почва достаточно плодородна.
Kun korjaa satoa, nosta kaikki perunat jopa
просто’й п yksinkertainen a [’yksin’kertainen]
pienimmätkin!
Me pidämme parempana yksinkertaista elämää
Когда собираешь урожай, выкапывай каждую
pienessä kylässä.
картофелину, даже самую маленькую.
Мы предпочитаем простую жизнь в маленькой
кукуру’за ж maissi n [’mais:i]
деревушке.
Toivottavasti tänä vuonna saamme hyvän maissisadon.
Надеюсь, в этом году мы получим богатый урожай сельскохозя’йственный п maatalous- a
кукурузы. [’ma:’talous]

морко’вь ж porkkana n [’pork:ana] Päätin siirtyä maataloustoimintaan.

Istutin porkkanaa tänne ja sinne. Я решил переключиться на сельскохозяйственную
Я посадил морковь здесь и там. деятельность.
овёс м kaura pl [’kaura] дои’ть г lypsää v [’lypsæ:]
Nykyään kylvän kauraa. On aika lypsää lehmiä.
Сейчас я сею овёс. Пора доить коров.
огуре’ц м kurkku n [’kurk:u] паха’ть г kyntää v [’kyntæ:]
Kurkut on pantu puulaatikoihin.
Maanviljelijät kyntävät peltoja syksyisin ja keväisin.
Огурцы были уложены в деревянные ящики.
Фермеры пашут свои поля осенью или весной.
пшени’ца ж vehnä n [’vehnæ]
полива’ть г kastella v [’kastel:a]
Vehnä on tärkein täällä viljeltävä viljakasvi.
Auta minua kastelemaan kasveja.
Пшеница – это основная культура, которая здесь
Помоги мне полить растения.
выращивается.
ре’па ж nauris n [’nauris] поло’ть г kitkeä v [’kitkeæ]
Nauris kasvoi hyvin isoksi. Aamulla kitkin kasvistarhaa.

Репа выросла очень большая. Утром я полола огород.

рожь ж ruis n [’ruis] удобря’ть г lannoittaa v [’lan:oit:a:]

Paljon maksaa sellainen ruislyhde? Lantaa käytetään maaperän lannoittamiseksi.
Сколько весит такой сноп ржи? Навоз применяют для того, чтобы удобрять почву.

41
 ’ ВЬЯ И КУСТА
ДЕРЕ ’ РНИКИ
17
ли’па ж lehmus n [’lehmus]
ХВО’ ЙНЫЕ ДЕРЕ’ ВЬЯ (СОСНО
’ ВЫЕ)
Lehmuksen kukinta houkuttelee paljon mehiläisiä.
HAVUPUUT [’havu’pu:t]
Цветы липы привлекают множество пчёл.
ель ж kuusi n [’ku:si] ольха’ ж leppä n [’lep:æ]
Kuusenkävyt ovat pitkiä ja ruskeita. Leppä kuuluu koivukasvien heimoon.
Шишки у ели длинные и коричневые. Ольха относится к семейству берёзовых.
кедр м seetripuu n [’se:tripu:] оси’на ж haapa n [’ha:pa]
Seetripuuta käytetään paljon modernien vaatekaappien Syksyllä haavan lehdet värjäytyvät kauniisti punaisiksi ja
valmistamiseen. keltaisiksi.
Кедр – популярный материал для современных Осенью листья осины приобретают красивые
платяных шкафов. оттенки красного и жёлтого.
ли’ственница ж lehtikuusi n [’lehti’ku:si] са’кура ж sakura n [’sakura]
Lehtikuusi on kariseva puu, joka kasvaa 15 – 50 metrin Sadan yenin kolikossa on sakuran kuva.
korkeiksi. На монете в 100 иен изображена сакура.
Лиственницы – опадающие деревья, вырастающие секво’йя ж punapuu n [’puna’pu:]
до 15 – 50 метров. Punapuu on maailman korkeimmaksi kasvava puu.
пи’хта ж pihtakuusi n [’pihta’ku:si] Секвойя – самое высокое дерево из всех деревьев.
Pihtakuusi kasvaa enimmäkseen kylmissä maissa.
тик м teakpuu n [teak’pu:]
Пихты растут большей частью в холодных странах. Teakpuu kasvaa Aasian trooppisissa maissa.
сосна’ ж mänty n [’mænty] Тик растёт в тропических странах Азии.
Mänty on kaupallisesti tärkeimpiä puulajia.
то’поль м poppeli n [’pop:eli]
Сосны относятся к числу самых коммерчески
Joka kesä poppelin hahtuvia lentää Moskovassa.
важных видов деревьев.
Каждое лето пух с тополей летает по всей Москве.
ЛИ’ СТВЕННЫЕ ДЕРЕ’ ВЬЯ эвкали’пт м eukalyptus n [’eukaliptius]
LEHTIPUUT [’lehti’pu:t] Koalat syövät eukalyptuksen lehtiä ja kuorta.
Коалы употребляют в пищу листья и кору
баоба’б м apinanleipäpuu n [’apina’leipæ’pu:]
Erään Etelä-Afrikassa kasvavan apinaleipäpuun эвкалипта.
ympärysmitta on 47 metriä. ПЛОДО ’ ВЫЕ ДЕРЕ’ ВЬЯ И КУСТА
’ РНИКИ
Один баобаб в Южной Африке имеет 47 метров HEDELMÄPUUT JA PENSAAT [’hedelmæ’pu:t
в обхвате. ja ’pensa:t]
берёза ж koivu n [’koivu]
апельси’новое де’рево с appelsiinipuu n
Muinoin koivun tuohta käytettiin paperina.
[’ap:elsi:ni’pu:]
В прежние времена кора берёзы использовалась
Katso, edessä on appelsiinipuuviljelmä.
вместо бумаги.
Смотри, впереди плантация апельсиновых
бук м pyökki n [’pyøk:i]
деревьев.
Pyökki on suuri metsäpuu, jonka runko on
harmaanvärinen. брусни’ка ж puolukka n [’puoluk:a]
Бук – это крупное лесное дерево с гладким серым Puolukka on kääpiöpensas.
стволом. Брусника – это карликовый кустарник.

вяз м jalava n [’jalava] виногра’д м viiniköynnös n [’vi:ni’køyn:øs]

Minä asun kadulla, jonka varrella kasvaa jalavia. Vanha maatilani on viiniköynnösten umpeen kasvama.
Вдоль улицы, где я живу, растут вязы. Моя старая ферма заросла диким виноградом.
дуб м tammi n [’tam:i] ви’шня ж kirsikkapuu n [’kirsik:a’pu:]
Tammi on iso puu, jonka puuaine on kovaa. Poika kiipesi kirsikkapuuhun saadakseen marjoja.
Дуб – крупное дерево с твёрдой древесиной. Мальчик залез на вишню, чтобы нарвать ягод.
и’ва ж paju n [’paju] голуби’ка ж juolukka n [’jouluk:a]
Pajun kuorella on lääkeominaisuuksia. Juolukka kasvaa tundrassakin.
Кора ивы обладает лечебными свойствами. Голубика растёт даже в тундре.
клён м vaahtera n [’va:htera] гру’ша ж päärynäpuu n [’pæ:rynæ’pu:]
Vaahteran lehti on Kanadan tärkein symboli. Päärynäpuissa kasvaa makeita mehukkaita hedelmiä.
Лист клёна – главный символ Канады. На грушах вырастают сладкие сочные плоды.

42
 PUUT JA PENSAAT [’pu:t ja ’pensa:t]
жи’молость ж kuusama n [’ku:sama] шипо’вник м villiruusu n [’vil:i’ru:su]
Kuusaman marjoissa on paljon vitamiineja. Joidenkin lajien villiruusumarjoja käytetään C-vitamiinin
Ягоды жимолости содержат много витаминов. lähteenä.
кали’на ж heisipuu n [’heisi’pu:] Шиповник некоторых видов используется как
Joidenkin heisipuulajien hedelmät ovat vähän источник витамина С.
myrkyllisiä.
я’блоня ж omenapuu n [’omena’pu:]
Плоды некоторых видов калины слегка ядовиты.
Omenapuu on kotoisin Keski-Aasiasta.
клю’ква ж karpalo n [’karpalo] Место происхождения яблони – Средняя Азия.
Karpalo kasvaa soilla.
’ СТИ ДЕ’ РЕВА
ЧА
Клюква растёт на болотах.
PUUN OSAT [’pu:n ’osat]
крыжо’вник ж karviainen n [’karviainen]
Karviaisen pensaita viljellään sekä yksityisissä ветвь ж oksa n [’oksa]
puutarhoissa että kaupallisiin tarkoituksiin. Me näimme muutaman apinan keinahdelleen oksissa.
Кусты крыжовника выращивают как в частных
Мы увидели нескольких обезьян, раскачивавшихся
садах, так и на коммерческой основе.
на ветвях.
лимо’нное де’рево с sitruunapuu n [’sitru:na’pu:]
кора’ ж kuori n [’kuori]
Intia on sitruunapuiden viljelyn maailman johtava maa.
Korkkipuun kuorta käytetään korkkien valmistamiseen.
Мировой лидер выращивания лимонных
Кора пробкового дуба используется для
деревьев – Индия.
производства пробок.
мандари’н м mandariinipuu n [’mandari:ni’pu:]
Mandariinipuu on matala sitruspuu, jonka hedelmät ко’рень м juuri n [’ju:ri]
ovat appeliisinien näköisiä. Hän kompastui puun juureen ja kaatui.
Мандарин – невысокое цитрусовое дерево Он запнулся о корень дерева и упал.
с плодами, похожими на апельсин. лист м lehti n [’lehti]
оли’ва ж öljypuu n [’øljypu:] Lehdet voivat sisältää hyötyaineita ja vettä.
Väitetään, että eräs Montenegrossa kasvava öljypuu on В листьях могут содержаться питательные вещества
yli 2000 vuotta vanha. и вода.
Считается, что одна олива в Черногории имеет ствол м runko n [’runko]
возраст больше 2000 лет. Palmun rungossa ei ole oksia.
па’льма ж palmu n [’palmu] На стволах пальм нет ветвей.
Useimmilla palmuilla on isot lehdet latvassa.
Большинство пальм имеет большие листья,
* * * * * * * * *
расположенные на верхушке ствола. вечнозелёный п ainavihanta a [’aina’vihanta]
пе’рсик м persikkapuu n [’persik:a’pu:] Kuusi on ainavihanta puu.
Persikkapuu on puu, joka kantaa pehmeäkuorisia Ель – это вечнозелёное дерево.
keltapunaisia pyöreitä hedelmiä.
высо’кий п korkea a [’korkea]
Персик – это дерево, дающее круглые плоды
Salama iski korkeaan mäen huipulla kasvavaan puuhun.
с мягкой желтовато-красной кожей.
Молния попала в высокое дерево на вершине
сли’ва ж luumupuu n [’lu:mu’pu:]
холма.
Minun puutarhassani kasvaa kaksikymmentä
опада’ющий п kariseva a [’kariseva]
luumupuuta.
Koivu ja tammi ovat karisevia puita.
В моём саду растут двадцать слив.
Берёза и дуб – это опадающие деревья.
сморо’дина ж herukka n [’heruk:a]
Herukoita on musta-, puna- ja valkoherukka. расти’ г kasvaa a [’kasva:]
Смородина бывает разных видов: чёрная, красная Talvella puut eivät kasva.
и белая. Зимой деревья прекращают расти.
черни’ка ж mustikka n [’mustik:a] цвести’ г kukkia a [’kuk:ia]
Tunnen metsän, jossa on paljon mustikkaa. Oletko koskaan nähnyt kuinka sakura kukkii?
Я знаю лес, богатый черникой. Вы когда-нибудь видели, как цветёт сакура?

43
 ’ КИЕ ЖИВО
ДИ ’ ТНЫЕ
18
тигр м tiikeri n [’ti:keri]
ХИ’ ЩНИКИ
Amurintiikeri on kaikista kissaeläimistä kookkain.
PEDOT [’pedot]
Амурский тигр – самый крупный зверь из семейства
барсу’к м mäyrä n [’mæyræ] кошачьих.
Mäyrä asuu pesäkolossa ja liikku öisin. хорёк м hilleri n [’hil:eri]
Барсук живёт в земляных норах и активен Hilleri on pieni, ruskeamusta, julma eläin.
по ночам. Хорёк – это маленький свирепый тёмно-бурый
волк м susi n [’susi] зверёк.
Sudet tavallissti metsästävät tavallisesti laumoilla. шака’л м sakaali n [’saka:li]
Обычно волки охотятся стаями. Sakaali syö usein loppuun muiden eläinten saalistaamia
гепа’рд м gepardi n [’gepardi] eläimiä.
Gepardi pystyy juoksemaan hyvin nopeasti. Шакал часто доедает добычу, убитую другими
Гепард способен бегать очень быстро. зверями.
горноста’й м kärppä n [’kærp:æ] ягуа’р м jaguaari n [’jagua:ri]
Kärpät syövät pääasiassa jyrsijöitä. Jaguaari on isokokoinen täpläinen villikissa, jonka asuu
Горностаи питаются в основном мелкими Keski- ja Etelä-Amerikassa.
грызунами. Ягуар – это крупная дикая пятнистая кошка
куни’ца ж näätä n [’næ:tæ] Центральной и Южной Америки.
Näättä on lihansyöjäeläin, joka asuu useimmiten puissa.
ТРАВОЯ’ ДНЫЕ И НАСЕКОМОЯ’ ДНЫЕ
Куница – это плотоядное животное, которое живёт KASVINSYÖJÄT JA HYÖNTEISET
в основном на деревьях. [’kasvin’syøjæt ja ’hyønteiset]
лев м leijona n [’leijona]
Leijonalla on päälaelta hartioille ulottuva harja. антило’па ж antilooppi n [’antilo:p:i]
Лев имеет гриву, которая покрывает его голову Ryhmää antilooppeja sanotaan laumaksi.

и плечи. Группа антилоп называется стадом.

леопа’рд м leopardi n [’leopardi] бе’лка ж orava n [’orava]

Leopardin turkki on kellertava ja täynnä mustia täpliä. Oravat hmstraavat pähkinöitä talveksi.

Леопард – желтоватый, с чёрными пятнами. Белки запасают орехи на зиму.

лиси’ца ж kettu n [’ket:u] бизо’н м biisoni n [’bi:soni]

Ketulla on pitkä kuono ja tuuhea häntä. Bisooni on visentin lähisukulainen.
У лисицы длинная морда и пышный хвост. Бизон – близкий родственник зубра.

медве’дь м karhu n [’karhu] бобр м majava n [’majava]

Seis! Edessä on karhun pesä. Majavat ovat tunnettuja siitä, että ne rakentavat patoja,
Стой! Впереди берлога медведя. kanavia ja kekopesiä.
песе’ц м naali n [’na:li] Бобры известны тем, что строят плотины, каналы
Naalit syövät sopuleita, napajäniksia ja raatoa. и хатки.
Песцы питаются леммингами, полярными зайцами бу’ йвол м puhveli(härkä) n [’puhveli(’hærkæ)]
и падалью. Joidenkin puhvelihärkien sarvet ovat valtavan
росома’ха ж ahma n [’ahma] isokokoisia.
Ahmaa pidetään julmana ja voimakaana eläimenä. Рога некоторых буйволов огромны.
Росомаха считается свирепым и сильным зверем. бурунду’к м maaorava n [’ma:’orava]
рысь ж ilves n [’ilves] Maaoravan selässä kulkee pituussunnassa
Ilveksella on pitkät jalat ja lyhyt häntä. mustavalkoisia juovia.
У рыси длинные ноги и короткий хвост. Бурундук имеет чёрно-белые полосы вдоль спины.
сне’жный барс м lumileopardi n [’lumi’leopardi] гиппопота’м м virtahepo n [’virta’hepo]
Lumileopardit asuvat Keski-Aasian vuoristossa. Vesihepo on puoliksi vesieläin.
Снежные барсы живут в горах Средней Азии. Гиппопотам – полуводное животное.

44
 VILLI ELÄIMET [’vil:i ’elæimet]
дикобра’з м piikkisika n [’pi:k:i’sika] су’слик м siiseli n [’si:seli]
Piikkisian selässä ja kyljissä on teräviä piikkejä. Siiselit pystyvät nousemaan seisomaan pystyyn.
У дикобраза длинные острые иглы покрывают Суслики умеют стоять полностью вертикально.
спину и бока. хомя’к м hamsteri n [’hamsteri]
ёж м siili n [’si:li] Hiirestä ja rotasta poiketen hamsterilla on hyvin lyhyt
Siili käpertyy kerälle, kun se kokee olonsa uhatuksi. häntä.
Ёж умеет сворачиваться в клубок, когда на него В отличие от мышей и крыс у хомяков очень
нападают. короткие хвосты.
жира’ф м kirahvi n [’kirahvi]
* * * * * * * * *
Kirahvin korkeus vaihtelee noin 4,3:sta 5,2:een metriin.
Рост жирафа составляет примерно от 4,3 опа’сный п vaarallinen a [’va:ral:inen]
до 5,2 метра. Euroopan lepakot eivät ole vaarallisia ihmiselle.
за’яц м jänis n [’jænis] Европейские летучие мыши не опасны для
Kaniiniin verrattuna jänis ei tee pesäkoloja. человека.
В отличие от кроликов зайцы не роют норы. плотоя’дный п lihansyöjä a [’lihan’syøjæ]
кенгуру’ м kenguru n [’kenguru] Tiikeri on lihansyöjäeläin.
Kengurunaaraksella on pussi vatsan seudulla. Тигр – плотоядный зверь.
У самок кенгуру есть сумка на животе.
пушно’й п turkis- a [’turkis]
кро’лик м kaniini n [’kani:ni] Tässä metsässä asuu turkiseläimiä.
Kaniinit ovat jänikisä pienempiä.
В этом лесу водятся кое-какие пушные звери.
Кролики мельче зайцев.
травоя’дный п kasvinsyöjä a [’kasvin’syøjæ]
крот м myyrä n [’my:ræ] Virtahepo on kasvissyöjä, mutta joskus se syö lihaa.
Myyrä syö useimmiten sadematoja.
Гиппопотам травоядный, но иногда ест мясо.
Крот питается в основном дождевыми червями.
экзоти’ческий п eksoottinen a [’ekso:t:inen]
лени’вец м laiskiainen [’laiskiainen]
Haluamme enemmän tietoa erilaisista eksoottisista
Laiskiainen nukkuu 15 tuntia päivässä.
eläimistä.
Ленивцы спят по 15 часов в сутки.
Мы хотим больше узнать о разных экзотических
лету’ чая мышь ж lepakko n [’lepak:o]
животных.
Lepakko on lentävä nisäkäs.
грызть г nakertaa v [’nakerta:]
Летучая мышь – это летающее млекопитающее.
Sakaali nakersi luuta.
лось м hirvi n [’hirvi]
Шакал грыз кость.
Elks feed on grass, leaves and bark.
Лось питается травой, листьями и корой.
корми’ться г syödä v [’syødæ]
Jotkut eläimet syövät hyönteisiä.
обезья’на ж apina n [’apina]
Некоторые животные кормятся насекомыми.
Brasilian metsissä on paljon villejä apinoita.
В лесах Бразилии много диких обезьян. охо’титься г saalistaa v [’sa:lista:]
Ketut saalistavat hiiriä.
оле’нь м peura n [’peura]
Urospeuroilla on leveät haarasarvet . Лисицы охотятся на мышей.
Олени-самцы имеют широкие ветвистые рога. пребыва’ть в спя’чке г olla talvihorroksessa v [’ol:a
слон м norsu n [’norsu] ’talvi’hor:okses:a]
Norsu on hyvin isokokoinen eläin, jolla on kaksi Talvella maakarhu on talvihorroksessa.
syöksyhammasta ja kärsä. Во время зимы бурый медведь пребывает
Слон – это очень крупное животное с двумя в спячке.
бивнями и хоботом. размножа’ться г lisääntyä v [’lisæ:ntyæ]
суро’к (лесно’й) м murmeli n [’murmeli] Jotkut eläimet eivät lisäänny, jos niitä pidetään häkissä.
Jotkut murmelit painavat 14 kiloa. Некоторые животные не размножаются, если их
Некоторые сурки весят до 14 килограммов. держат в клетке.

45
 ’ РА)
ДОМ (КВАРТИ
19
кран (водопрово’дный) м vesihana n [’vesi’hana]
ПОМЕЩЕ’ НИЯ
Minä avasin hanan ja siitä tuli kuumaa vettä.
HUONEET [’huone:t]
Я повернул кран, и полилась горячая вода.
ва’нная ж kylpyhuone n [’kylpy’huone] кре’сло с nojatuoli n [’noja’tuoli]
Kylpyhuone on yläkerroksessa. Nojatuoli on mukava istuin kädensijoineen.
Ванная находится наверху. Кресло – это удобное сиденье с подлокотниками.
гости’ная ж olohuone n [’olo’huone] крова’ть ж sänky n [’sæŋky]
Olohuone on kodin päähuone. Pidän sängyssä lukemisesta.
Гостиная – это главная комната в доме. Я люблю читать в кровати.
ку’ хня ж keittiö n [’keit:iø] лю’стра ж kattokruunu n [’kat:o’kru:nu]
Hän on keittiössä laittamassa jotakin ruokaa. Huomasin uuden kattokruunun riippuvan katosta.
Она в кухне что-то готовит. Я заметил, что с потолка свисала новая люстра.
прихо’жая ж eteinen n [’eteinen] ра’ковина ж pesuallas n [’pesu’al:as]
Ripustakaa hattunne eteisessä. Hänellä on lasinen pesuallas kylpyhuoneessa. Voisitko
Повесьте вашу шляпу в прихожей. sellaista kuvitella?
спа’льня ж makuuhuone n [’maku:’huone] Раковина у него в ванной сделана из стекла. Ты
Tässä on makuuhuoneemme parivuoteineen. можешь себе такое представить?
Здесь наша спальня с двуспальной кроватью. розе’тка (электри’ческая) ж pistorasia n
столо’вая ж ruokasali n [’ruoka’sali] [’pisto’rasia]
Meillä ei ole erillistä ruokasalia, me syömme keittiössä. Hän pani pistokkeen pistorasiaan.
У нас нет специальной столовой, мы обедаем Она вставила вилку в розетку.
в кухне. стол м pöytä n [’pøytæ]
черда’к м ullakko n [’ul:ak:o] Pöydällä oli lamppu.
Ullakosta löysin monta vanhaa aikakauslehteä. На столе стояла лампа.
На чердаке я нашёл много старых журналов. стол пи’сьменный м kirjoituspöytä n
МЕ’ БЕЛЬ И УДО’ БСТВА [’kirjoitus’pøytæ]
HUONEKALUT JA MUKAVUUDET Hän istui kirjoituspöydän ääressä ja kirjoitti jotakin.
[’huone’kalut ja ’mukavu:det]
Он сидел за письменным столом и что-то писал.
ва’нна ж kylpyamme n [’kylpy’am:e] стул м tuoli n [’tuoli]
Täytä kylpyamme lämpimällä vedellä. Tämä oli mukava tuoli pehmeine selkänojineen.
Наполни ванну тёплой водой. Это был удобный стул с мягкой спинкой.
выключа’тель м katkaisin n [’katkaisin] табуре’т м jakkara n [’jak:ara]
Yksi katkaisimen napsautus riittää, että huone on Lapsi joutui nousemaan jakkaralle ulottuakseen
täynnä valoa. katkaisimeen.
Один щелчок выключателя, и комната ярко Ребёнку пришлось встать на табурет, чтобы
освещена. дотянуться до выключателя.
дива’н м sohva n [’sohva] ту’мбочка ж yöpöytä n [’yø’pøytæ]
Me istuimme pehmeällä sohvalla ja juttelimme. Panin kelloni yöpöydälle.
Мы сидели на мягком диване и разговаривали. Я положил свои часы на тумбочку.
душ м suihku n [’suihku] унита’з м wc-pönttö n [’ve:se: ’pønt:ø]
Kylpyhuoneessani on myös suihku. Tämä on wc-pöntön erikoispuhdistusaine.
В ванной у меня и душ есть. Это специальная жидкость для чистки унитаза.
зе’ркало с peili n [’peili] шкаф кни’жный м kirjakaappi n [’kirja’ka:p:i]
Eteisessä on korkea peili. Kadehdin häntä katsoessani hänen kirjakaappiaan.
В прихожей есть высокое зеркало. Глядя на его книжные шкафы, я завидовал ему.

46
 KOTI [’koti]
шкаф платяно’й м vaatekaappi n [’va:te’ka:p:i] холоди’льник м jääkaappi n [’jæ:’ka:p:i]
Sinun vaatekaappisi on ylitäynnä vaatteita. Onko tässä jääkaapissa pakastuskammio?
Твой платяной шкаф переполнен одеждой. В твоём холодильнике есть морозильник?
БЫТОВА ’ Я ТЕ’ ХНИКА И У’ ТВАРЬ шва’бра ж moppi n [’mop:i]
KODINKONEET JA KAPINEET [’kodin’kone:t Ota moppi ja pane kaikki järjestykseen.
ja kapine:t]
Возьми швабру и наведи порядок.
автоотве’тчик м puhelinvastaaja n [’puhelin’vasta:ja] щётка ж harja n [’harja]
Hän jätti kaksi viestiä puhelinvastaajalle. Nainen lakaisi lattiaa harjalla.
Она оставила два сообщения на автоответчике. Она подметала комнату щёткой.
ведро’ с ämpäri n [’æmpæri]
Muoviämpäri on rautaämpäriä kevyempi. * * * * * * * * *
Пластиковое ведро легче, чем ведро из железа. дома’шний п koti- a [’koti]
глади’льная доска’ ж silityslauta n [’silitys’lauta] Minulla on paljon kotiasioita.
Silityslauta on varustettu hihalaudalla.
У меня много домашних дел.
Эта гладильная доска имеет кронштейн для
комфорта’бельный п mukava a [’mukava]
рукавов.
Tämä sohva on vanha, mutta mukava.
кондиционе’р м ilmastointilaite n [’ilmastointi’laite]
Этот диван старый, но комфортабельный.
Huoneessa on liian kuuma. Pane ilmastointilaite päälle!
В комнате слишком холодно. Выключи меблиро’ванный п kalustettu a [’kalustet:u]
кондиционер. Haluaisin ostaa kalustetun asunnon.
плита’ ж hella n [’hel:a] Я хотел бы купить меблированную квартиру.
Haluatteko ostaa kaasu- vai sähköhellan? повседне’вный п arki- a [’arki]
Что вы желаете купить: газовую плиту или Kodinkoneet ovat tulleet arkielämäämme jäädäkseen.
электрическую? Бытовая техника прочно вошла в нашу
прессова’тель отхо’дов м jätepuristin n повседневную жизнь.
[’jæte’puristin]
ую’тный п kodikas a [’kodikas]
Hänen keittiössä on jätepuristinkin!
Miten kodikas huone!
В кухне у него есть даже прессователь отходов.
Какая уютная комната!
пылесо’с м pölynimuri n [’pølyn’imuri]
Uusi pölynimuri imee pölyä erittäin hyvin.
отдыха’ть г levätä v [’levætæ]
Мой новый пылесос очень хорошо собирает пыль. Lepäsin työn jälkeen, kun puhelin soi.

стира’льная маши’на ж pesukone n [’pesu’kone] Я отдыхал после работы, когда зазвонил телефон.
Pesukone on helpottanut paljon elämääni. прибира’ться г siivota v [’si:vota]
Стиральная машина сильно облегчила мою жизнь. Meidän täytyy siivota huone.
суши’лка для оде’жды ж vaatekuivain n Нам нужно прибраться в комнате.
[’va:te’kuivain] прожива’ть г asua v [’asua]
Vaatekuivaimen sisällä on tavallisesti pyörivä rumpu. Ihmiset, jotka asuvat tässä talossa ovat mukavia ja
Внутри большинства сушилок для одежды kohteliaita.
имеется вращающийся барабан.
Люди, которые проживают в этом доме, хорошие
телефо’н м puhelin n [’puhelin]
и вежливые.
Puhuin hänen kanssa puhelimitse.
ремонти’ровать г korjata v [’korjata]
Я говорил с ней по телефону.
Minun täytyy korjata talo.
утю’г м silitysrauta n [’silitys’rauta]
Silitysrauta on painava esine litteine pohjineen ja Мне нужно ремонтировать дом.

yläkahvoineen. спать г nukkua v [’nuk:ua]

Утюг – это тяжёлый предмет с плоским низом Tämä sänky on liian lyhyt minulle nukkuakseni.
и рукояткой сверху. Эта кровать слишком мала, чтобы мне спать на ней.

47
 ’ ШНИЕ ЖИВО
ДОМА ’ ТНЫЕ
20
молоко’ с maito n [’maito]
ЛО’ ШАДЬ
Sanotaan, että nimelliset lehmät tuottavat maitoa
HEVONEN [’hevonen]
nimettömiä enemmän.
гри’ва ж harja n [’harja] Говорят, что корова, имеющая кличку, даёт больше
Harja on pitkä karva, joka kasvaa hevosen kaulan молока, чем корова без клички.
takaosassa. рог м sarvi n [’sarvi]
Грива – это длинная шерсть, растущая на задней Miten kaunis sarvipari!
стороне лошадиной шеи. Какая замечательная пара рогов!
жеребёнок м varsa n [’varsa] ста’до с lauma n [’lauma]
Näin tamman ja varsan. Näen etäällä lehmälauman.
Я увидел кобылу с жеребёнком. Я вижу вдали стадо коров.
жеребе’ц м ori n [’ori] телёнок м vasikka n [’vasik:a]
Ori on alle 4‑vuotias ratsu. Eilen lehmäni synnytti vasikan.
Жеребец – это конь в возрасте до четырёх лет. Вчера моя корова родила телёнка.
кобы’ла ж tamma n [’tam:a] ’
ОВЦА
Me ostimme neljä nuorta tammaa. LAMMAS [’lam:as]
Мы купили четырёх молодых кобыл.
конь м ratsu n [’ratsu] бара’н м passi n [’pas:i]
Ritari tuli ratsulla ratsastaen. Nuo pikkupässit ovat melko aggressiivisia.
Рыцарь ехал верхом на коне. Эти молодые барашки весьма агрессивны.

копы’то с kavio n [’kavio] па’рное копы’то с sorkkaeläimet n [’sork:a’elæimet]

Hevosella on uusi hevosenkenkä joka kaviossa. Lampaat ovat sorkkaeläimiä.
У лошади новая подкова на каждом копыте. У овец парные копыта.
круп м lautanen n [’lautanen] руно’ с villa n [’vil:a]
Lautanen on hevosen takaruumiin lihaksikas yläosa. Villa on lampaan tai pitkäkarvaisen vuohen karva.
Круп – это мясистая часть над задними ногами Руно – это шерстяной покров овцы или
у лошади. длинношёрстной козы.
по’ни м poni n [’poni] ягнёнок м karitsa n [’karitsa]
Poni on pienikokoinen hevonen. Marylla oli karitsa.
Пони – это маленькая лошадь. У Мэри был ягнёнок.
узда’ ж suitset n [’suitset] ’
КОЗА
Pane suitset hevoselle. VUOHI [’vuohi]
Надень на коня узду.
борода’ ж parta n [’parta]
хо’лка ж säkä n [’sækæ]
Pukilla oli pitkä valkoinen parta.
Hevosen korkeus mitataan maasta säkään.
У козла была длинная белая борода.
Рост лошади измеряется от земли до холки.
козёл м pukki n [’puk:i]
’ ВА
КОРО Se on pukki, on turhaa lypsää sitä.
LEHMÄ [’lehmæ]
Это – козёл, так что доить его бесполезно.
бык м härkä n [’hærkæ] козлёнок м kili n [’kili]
Onko se härkä vai lehmä? Kilillä oli jo pari pientä sarvea.
Это бык или корова? У козлёнка уже была пара маленьких рожек.
вы’мя с utare n [’utare] мохе’р м mohairvilla n [’mouhair’vil:a]
Utare on lehmän pussimainen ruumiinosa, joka tuottaa Mohairvilla on angoravuohesta saatavaa
maitoa. pitkäsilkinkaltaista villaa.
Вымя – это мешковидный орган коровы, Мохер – это длинная шелковистая шерсть
производящий молоко. ангорской козы.

48
 KOTIELÄIMET [’koti’elæimet]
су’ка ж naaras n [’na:ras]
КО’ ШКИ И СОБА’ КИ
Naaraskoira on koiran naaras.
KISSAT JA KOIRAT [’kis:at ja ’koirat]
Сука – это собака-самка.
вы’водок м poikue n [’poikue] хвост м häntä n [’hæntæ]
Tämä on kissani ensimmäinen poikue. Koira heilutti häntää.
Это первый выводок у моей кошки. Собака виляла хвостом.
дома’шний пито’мец м kotilemmikki n [’koti’lem:ik:i] шерсть ж karva n [’karva]
Meillä on koira kotilemmikkinä. Matolla on koiran karvaa.

Мы держим собаку в качестве домашнего На ковре есть собачья шерсть.

питомца. щено’к м pentu n [’pentu]

Voin näyttää teille puhdasrotuisen koiran pennun.
зуб м hammas n [’ham:as]
Я могу показать вам щенка от элитного
Näillä kissanpojilla ei ole vielä hampaita.
производителя.
У этих котят ещё нет зубов.
клык м kulmahammas n [’kulma’ham:as] * * * * * * * * *
Koiralla oli pitkät keltaiset kulmahampaat.
длинношёрстный п pitkäkarvainen a
У собаки были длинные желтоватые клыки. [’pitkæ’karvainen]
кобе’ль м uroskoira n [’uros’koira] Hän pitää karjatilallaan pitkäkarvaisia vuohia.
Uroskoira oli takapihalla. Он держит длинношёрстных коз на своей ферме.
Кобель был на заднем дворе. игри’вый п leikkisä a [’leik:isæ]
ко’готь м kynsi n [’kynsi] Nuoret kissat ja koirat ovat hyvin leikkisiä.
Kissa iski kyntensä minuun. Молодые кошки и собаки очень игривы.
Кот вонзил в меня свои когти. короткошёрстный п lyhytkarvainen a
котёнок м kissanpoika n [’kis:an’poika] [’lyhyt’karvainen]
Korissa nukkui neljä söpöä pientä kissanpoikaa. Se on lyhytkarvainen laji.
В корзине спали четыре хорошеньких маленьких Это короткошёрстная порода.
котёнка. лохма’тый п pörrökarvainen a [’pør:ø’karvainen]
ла’па ж tassu n [’tas:u] Taloa vartioi iso pörrökarvainen koira.

Anna tassu! Дом охраняла большая лохматая собака.

Дай лапу! поро’дистый п hyvärotuinen a [’hyvæ’rotuinen]

Haluan ostaa hyvärotuisen metsästyskoiran.
охо’тничья соба’ка ж metsästyskoira n
Я хочу купить породистую охотничью собаку.
[’metsæstys’koira]
бле’ять г määkiä v [’mæ:kiæ]
Spanieli on metsästyskoira.
Lampaat määkivät, niin kuin valittaen jostakin.
Спаниель – это охотничья собака.
Овцы блеяли, словно жалуясь на что-то.
полице’йская соба’ка ж poliisikoira n [’poli:si’koira]
ла’ять г haukkua v [’hauk:ua]
Tämä paimenkoira oli ennen poliisikoirana.
Lakkaa haukkumasta!
Эта немецкая овчарка когда-то была полицейской
Прекрати лаять!
собакой.
мурлы’кать г kehrätä v [’kehrætæ]
соба’ка-поводы’рь ж opaskoira n [’opas’koira] Kissani aina kehrää, kun silitän sitä.
Työkseni valmennan sokeille tarkoitettuja opaskoiria. Мой кот всегда мурлычет, когда его гладишь.
Моя профессия – обучать собак-поводырей водить мяу’кать г naukua v [’naukua]
слепых. Miksi kissa naukuu? Onko sillä nälkä?
соба’чья конура’ ж koirankoppi n [’koiran’kop:i] Почему кошка мяукает? Она хочет есть?
Koirankoppi on talon muotoinen koiralle tarkoitettu одома’шнивать г kesyttää v [’kesyt:æ:]
rakennelma. Koira on kesytetty noin 10 tuhatta vuotta sitten.
Собачья конура – это домик для собаки. Собак одомашнили примерно 10 тысяч лет назад.

49
 ’ ГИ И МОСТЫ
ДОРО ’
21
ТИ’ ПЫ ДОРО’ Г  ще’бень м sora n [’sora]
Illalla me pääsimme kuitenkin soratielle.
TIETYYPIT [’tie’ty:pit]
Вечером мы всё-таки достигли дороги, покрытой
автоба’н м moottoritie n [’mo:t:ori’tie] щебнем.
Moottoriteitä sanotaan myös superteiksi. ТИ’ ПЫ МОСТО’ В 
Автобаны также называют супершоссе. SILTOJEN TYYPIT [’siltojen ’ty:pit]
грунто’вая доро’га ж soratie n [’sora’tie]
Me käännyimme maantieltä kapealle maatielle. а’рочный мост м holvikaarisilta n [’holvi’ka:ri’silta]
Мы свернули с шоссе на узкую грунтовую дорогу. Holvikaarisilta on holvikaarimuotoinen ja sitä
мощёная доро’га ж kestopäällystetty tie n kannattavat kantamuurit.
[’kesto’pæ:l:ystet:y ’tie] Арочные мосты имеют форму арки и береговые
Päällystettyjen teiden pituus tässä maassa on устои с обеих сторон.
1500 kilometriä. ба’лочный мост м palkkisilta n [’palk:i’silta]
Длина мощёных дорог в этой стране – Ensimmäiset palkkisillat olivat tavallisia hirsiä puron yli.
1500 километров. Самыми первыми балочными мостами были
шоссе’ с maantie n [’maan’tie] простые брёвна, перекинутые через ручей.
Maantiellä oli paljon liikennettä. ва’нтовый мост м vinoköysisilta n [’vino’køysi’silta]
Плотность движения на шоссе была огромной. Vinoköysisillan rakentamiseen tarvitaan vähemmän
’ ЖНЫЕ ПОКРЫ’ ТИЯ vaijereita kuin riippusillan rakentamiseen.
ДОРО
Для вантового моста требуется меньше тросов,
TIEPÄÄLLYSTEET [’tie’pæ:l:yste:t]
чем для подвесного.
асфа’льт м asvaltti n [’asvalt:i] виаду’к м maasilta n [’ma:’silta]
Asfaltti on mustaa ainetta, jota käytetään teiden Maasilta on silta, jossa on kaksi lyhyttä jänneväliä.
päällystämiseksi. Виадук – это мост, состоящий из нескольких
Асфальт – это чёрный материал, используемый для коротких пролётов.
дорожных покрытий. консо’льный мост м konsolisilta n [’konsoli’silta]
бето’н м betoni n [’betoni] Pisin konsolisilta on 549 metrinen silta Kanadassa.
Tämä tie on betonilaattojen päällystämä. Самый длинный консольный мост – это
Эта дорога покрыта бетонными плитами. 549‑метровый мост в Канаде.
булы’жник м mukulakivi n [’mukula’kivi] мост со сквозны’ми фе’рмами м riippuansassilta
Ennen teiden päällystämiseen käytettiin mukulakiviä. n [’ri:p:u’ansas’silta]
В прежние времена булыжник использовали, Nykyiset riippuansassillat rakennetaan täysin metallista.
чтобы мостить дороги. Современные мосты со сквозными фермами
гра’вий м sora n [’sora] целиком строятся из металла.
Hiekkaan sekoitetut pienet kivet on soraa. подвесно’й мост м riippusilta n [’ri:p:u’silta]
Мелкие камни, смешанные с песком, – это гравий. Riippusillat riippuvat vaijerilla.
гранули’рованное покры’тие с granuloitu Подвесные мосты висят на тросах.
masuunikuonapäällyste n [’granuloitu эстака’да ж pengersilta n [’penger’silta]
’masu:ni’kuona’pæ:lyste] Kun rakennetaan uusi pengersilta, ruuhkat vähenevät
Granuloitu masuunikuonapäällyste sopii teihin, joissa huomattavasti.
on vähän liikennettä. С новой эстакадой у нас не будет такого количества
Гранулированное покрытие можно использовать автомобильных пробок.
на дорогах с низкой интенсивностью движения. КОНСТРУ’ КЦИЯ МОСТА ’
дёгтебето’н м tervabetonipäällyste n SILLAN RAKENNE [’sil:an ’raken:e]
[’terva’betoni’pæ:l:yste]
Tervabetoni on gudroni ja hyvin pienten kivien seos. а’нкерная сва’я ж ankkuripaalu n [’ank:uri’pa:lu]
Дёгтебетон – это смесь гудрона с очень мелкими Ankkuripaalun on oltava syvällä maaperässä.
камнями. Анкерная свая должна находиться глубоко в земле.
ка’менная ша’шка (брусча’тка) ж ба’лка ж palkki n [’palk:i]
mukulakivipäällyste n [’mukula’kivi’pæ:l:yste] Palkkia ylhäältä kuormittava paino painaa siltapilareihin
Tämän kaupungin keskustassa on kivimukuloilla sillan molemmilta puolilta.
päällystettyjä katuja. Вес, который воздействует на балку сверху, давит
В центре этого города некоторые улицы вымощены на быки с обеих сторон моста.
каменной шашкой. берегово’й усто’й м rantatuki n [’ranta’tuki]
кирпи’ч м tiili n [’ti:li] Sillan rantatuet ovat maahan perustettuja muureja.
Ennen katujen päällystämiseksi käytettiin tiiltä. При каменной кладке береговые устои
В прошлом для мощения дорог широко применялся представляют собой стены, прикрепляющиеся
кирпич. к земле.

50
 TIET JA SILLAT [’tiet ja ’sil:at]
бык (моста’ ) м pilari n [’pilari] де’рево с puu n [’pu:]
Tämän sillan pilarit ovat kivimuurausta. Edellinen silta oli puuta.
У этого моста быки из каменной кладки. Прежний мост был сделан из дерева.
ва’нта ж vaijeri n [’vaijeri] желе’зо с rauta n [’rauta]
Modernien riippusiltojen vaijerit riippuvat pyloneista, Rauta on Maan yleisin metalli.
jotka on kiinnitetty kasuuneihin. Железо – самый распространённый металл
У современных подвесных мостов ванты свисают на Земле.
с пилонов, прикрепляющихся к кессонам. железобето’н м rautabetoni n [’rauta’betoni]
Rautabetoni on betonia, johon on upotettu
опо’ра ж tuki n [’tuki]
teräselementtejä.
Sanotaan etteivät tämän sillan tuet ole riittävän kestäviä.
Железобетон – это бетон, в который встроены
Говорят, что опоры этого моста недостаточно
стальные планки.
прочны.
приро’дный ка’мень м luonnonkivi n [’luon:on’kivi]
пило’н м pyloni n [’pyloni] Luonnonkiveä käytettiin koristeellisiin tarkoituksiin.
Tämän sillan pituus on 2110 metriä ja sitä kannattaa vain Природный камень использован здесь
yksi pyloni. в декоративных целях.
Этот мост имеет длину 2110 метров и всего один сталь ж teräs n [’teræs]
пилон. Teräs on metalliseos, joka koostuu useimmiten hiiltä
плита’ прое’зжей ча’сти ж kansirakenne n sisältävästä raudasta.
[’kansi’raken:e] Сталь – это сплав, состоящий в основном из железа
Joissakin silloissa on kaksi kansirakennetta, jotka с содержанием углерода.
sijaitsevat toinen toisen yläpuolella. * * * * * * * * *
Некоторые мосты имеют две плиты проезжей
части, расположенные одна над другой. высо’кий п korkea a [’korkea]
подве’ска ж riippuköysi n [’ri:p:u’køysi] Miten korkea silta!
Tämän sillan riippuköydet ovat teräksistä. Какой высокий мост!
Подвески этого моста сделаны из стали. гла’дкий п tasainen a [’tasainen]
Uusi tie on epätavallisen tasainen.
попере’чная ба’лка ж poikittainen palkki n
Новая дорога удивительно гладкая.
[’poikit:ainen ’palk:i]
надёжный п kestävä a [’kestævæ]
Ensimmäisten ihmisten rakentamien siltojen tukipilarit ja
Tämä silta on vahva ja kestävä.
poikittaisten palkkien järjestelmät olivat yksinkertaisia.
Этот мост крепкий и надёжный.
Первые мосты, построенные людьми, имели
прямо’й п suora a [’suora]
простые опоры и системы поперечных балок. Maantie on suora kuin viiva.
продо’льная ба’лка ж pitkittäinen palkki n Шоссе – прямое, как стрела.
[’pitkit:æinen ’palk:i] широ’кий п leveä a [’leveæ]
Näytä minulle piirustuksessa pitkittäiset palkit. Silta ei ole riittävän leveä, että sillä kulkisi niin iso
Покажи мне на чертеже продольные балки. kuorma-auto.
пролёт м jänneväli n [’jæn:e’væli] Мост не настолько широкий, чтобы по нему
Keskimmäisen jännevälin pituus on 408 metriä. прошёл такой грузовик.
Длина центрального пролёта этого моста испы’тывать г koetella v [’koetel:a]
408 метров. Siltaa koettelevat sillä kulkevat junat.
фе’рма ж ansas n [’ansas] Мост испытывается поездами, проезжающими
Ansas koostuu kolmion muotoisista elementeistä, koska по нему.
kolmio on hyvin kestävä muoto. мости’ть г päällystää v [’pæ:l:ystæ:]
Tie on mukuloiden päällystämä.
Ферма состоит из треугольников ввиду
Дорога вымощена булыжником.
прочностной устойчивости такой формы.
подде’рживать г kannattaa v [’kan:at:a:]
МАТЕРИА ’ ЛЫ ДЛЯ СТРОИ’ ТЕЛЬСТВА Sillan keskiosaa kannattaa kaksi suurta pylonia.
МОСТО’ В  Средняя часть моста поддерживается двумя
SILTARAKENNUSMATERIAALIT огромными пилонами.
[’silta’raken:us’materia:lit] проекти’ровать г suunnitella v [’sun:itel:a]
Minun ystäväni suunnittelee siltoja.
алюми’ниевый сплав м alumiiniseos n Мой друг проектирует мосты.
[’alumi:ni’seos] сооружа’ть г pystyttää v [’pystytæ:]
Alumiiniseokset ovat alumiinin ja muiden metallien Muutaman vuoden kuluttua tähän pystytetään uusi
seoksia. silta.
Алюминиевые сплавы – это смеси алюминия Через несколько лет здесь будет сооружён новый
с другими металлами. мост.

51
 ’ И НАПИ
ЕДА ’ ТКИ
22
ома’р м hummeri n [’hum:eri]
ПИЩЕВЫ’ Е ПРОДУ’ КТЫ
Keittämisen jälkeen hummerin kuori muuttui punaiseksi.
ELINTARVIKKEET [’elin’tarvik:e:t]
После варки панцирь омара стал ярко-красным.
бара’нина ж lampaanliha n [’lampa:n’liha] пе’рец м pippuri n [’pip:uri]
Tarvitsen pari naulaa lampaanlihaa. Tätä ruokaa on tarjottava mustan pippurin kera.
Мне нужна пара фунтов баранины. Это блюдо лучше всего подавать с чёрным перцем.
говя’дина ж naudanliha n [’naudan’liha] ры’ба ж kala n [’kala]
Naudanliha on nautakarjan lihaa. Tämä on epätavallista kalaruokaa viini- ja
Говядина – это мясо крупного рогатого скота.
kastanjakastikkeessa.
гриб м sieni n [’sieni] Это необычное блюдо из рыбы, приготовленной
Kaikista sienistä pidän parhaimpina herkkusieniä.
в винном соусе с каштанами.
Из всех грибов я предпочитаю шампиньоны.
свини’на ж porsaanliha n [’porsa:n’liha]
дро’жжи мн hiiva n [’hi:va]
Porsaanliha on hyvin rasvaista lihaa.
Saadaksesi pehmeää leipää tarvitset hiivaa.
Свинина – это довольно жирное мясо.
Чтобы хлеб получился мягким, тебе нужно немного
дрожжей. соль ж suola n [’suola]
Lisätkää teelusikallinen suolaa.
кори’ца ж kaneli n [’kaneli]
Kaneli on trooppisen aasialaisen puun hyväntuoksuinen Добавьте чайную ложку соли.
kuori. сыр м juusto n [’ju:sto]
Корица – это ароматная кора тропического Ota pala juustoa ja raasta se!
азиатского дерева. Возьми кусок сыра и натри его на тёрке.
краб м taskurapu n [’tasku’rapu] теля’тина ж vasikan liha n [’vasikan ’liha]
Minun mieheni on hyvä valmistamaan taskurapuja ja Suurin osa vasikanlihaa on urosvasikan liha.
rapuja. Большую часть телятины получают от телят
Мой муж – отличный специалист по приготовлению мужского пола.
крабов и раков. яйцо’ с muna n [’muna]
креве’тка ж katkarapu n [’katka’rapu] Ota muna ja erota keltuainen valkuaisesta.
Tiedän monta katkarapureseptiä. Возьмите яйцо и отделите желток от белка.
Я знаю много рецептов приготовления креветок.
БЛЮ’ ДА
крупа’ (зла’ковая) ж suurimo n [’su:rimo]
RUOKALAJIT [’ruoka’lajit]
Osta joitakin suurimoita ja valmista se. Se on hyvin
helppoa. жарко’е с paisti n [’paisti]
Купи какой-нибудь крупы и приготовь её. Это очень Söisin paistia punaviinin kera.
просто. Я бы хотел поесть жаркого с красным вином.
куря’тина ж kananliha n [’kanan’liha] котле’та отбивна’я ж kyljys n [’kyljys]
Pidätkö kananlihavoileivästä?
Päivälliseksi saamme lampaankyljyksiä.
Ты любишь сэндвичи с курятиной?
На обед у нас бараньи отбивные котлеты.
ма’сло расти’тельное с öljy n [’øljy]
овся’ная ка’ша ж kaurapuuro n [’kaura’pu:ro]
Lisää öljyä, etikkaa, suolaa ja pippuria!
Söimme perinteistä englantilaista kaurapuuroa.
Добавьте растительного масла, уксуса, соли
Мы ели традиционную английскую овсяную кашу.
и перца.
пиро’г м piirakka n [’pı:rak:a]
ма’сло сли’вочное с voi n [’voi]
Levitä voita leivälle! Pöydällä oli iso kirsikkapiirakka.

Намажь сливочное масло на хлеб. На столе лежал огромный вишнёвый пирог.

мука’ ж jauhot n [’jauhot] сала’т м salaatti n [’sala:t:i]

Jauhoja käytetään leivän, leivonnaisten ja leivosten Salaatti on vihannesseos (tavallisesti raaoista
valmistamisessa. vihanneksista), jota tarjotaan kylmänä.
Муку используют для приготовления хлеба, Салат – это смесь из овощей (обычно сырых),
выпечки, пирожных и т. д. подаваемая холодной.

52
 RUOKA JA JUOMAT [’ruoka ja ’juomat]
со’ус м kastike n [’kastike] ром м rommi n [’rom:i]
Tämä kastike on tavattoman tulinen. Juotko jamaikalaista rommia laimentamattomana vai
Этот соус ужасно острый. laimennettuna?
суп м keitto n [’keit:o] Ты пьёшь ямайский ром чистым или разбавленным?
Supermarketissa oli suuri valikoima pussikeittoja. сок м mehu n [’mehu]
В супермаркете был большой выбор супов Ottakaa lasillinen appelsiinimehua!
в пакетиках. Выпейте стакан апельсинового сока.

сэ’ндвич м voileipä n [’voi’leipæ] чай м tee n [’te:]

Voileipä koostuu kahdesta leipäpalasta ja jostakin Pidän vihreästä kiinalaisesta teestä.

ruoasta, joka niiden välissä. Мне нравится зелёный китайский чай.

Сэндвич – это два куска хлеба с какой-нибудь едой * * * * * * * * *

между ними.
вку’сный п maukas a [’maukas]
торт м kakku n [’kak:u]
Ruoka on hyvin maukasta.
Lapset nauttivat isoa suklaakakkua.
Эта еда такая вкусная.
Дети наслаждались большим шоколадным тортом.
го’рький п kitkerä a [’kitkeræ]
яи’чница ж munakas n [’munakas] Juoman maku oli miellyttävä ja vähän kitkerä.
Hän teki valtavan ison munakkaan 20 kananmunasta.
Напиток имел довольно приятный, слегка горький
Он приготовил гигантскую яичницу из 20 яиц.
вкус.
НАПИ’ ТКИ ки’слый п hapan a [’hapan]
JUOMAT [’juomat] Tekee mieli syödä jotakin hapanta.
Я хочу съесть что-нибудь кислое.
бре’нди (конья’к) с brandy n [’brændi]
Brandyn maku on hauskempaa, jos maistelee sitä pienin
сла’дкий п makea a [’makea]
Piirakka oli makea ja aromikas.
siemauksin.
Пирог был сладким и ароматным.
Вкус бренди приятнее, когда пьёшь его маленькими
солёный п suolainen a [’suolainen]
глоточками.
Maustekurkkujen suolainen maku on asia, jota nyt
вино’ с viini n [’vi:ni]
tarvitsen.
Otatteko valko- vai punaviiniä?
Солёный вкус маринованных огурцов – вот, что
Какое вино вам угодно: белое или красное?
мне сейчас нужно.
ви’ски с viski n [’viski]
вари’ть г keittää v [’keit:æ:]
Voin juoda paljon viskiä humaltumatta.
Keittäkää perinoita 20 minuuttia.
Я могу выпить много виски и не опьянеть.
Варите картофель 20 минут.
джин м gini n [’ʤin] взбива’ть г vaahdota v [’va:hdota]
Gintoniсia, ole hyvä!
Vaahdotkaa kananmunat kunnes muodostuu vaahto.
Пожалуйста, джин с тоником. Взбейте яйца до образования пены.
кокте’йль м cocktail n [’kokteıl] гото’вить (еду’ ) г laittaa v [’lait:a:]
Hän tiesi miljoonan cocktailien reseptejä. Kuka opettaisi minua laittamaan ruokaa?
Он знал миллион рецептов коктейлей. Кто научит меня готовить?
ко’фе м kahvi n [’kahvi] жа’рить г paistaa v [’paista:]
Piipahdin kahvilaan juomaan kupillisen kahvia. Paistanko kalaa päivälliseksi?
Я зашёл в кафе, чтобы выпить чашку кофе. Мне поджарить рыбу на обед?
пи’во с olut n [’olut] печь г leipoa v [’leipoa]
Maistuuko lasillinen olutta? Leivon leipää kotiuunissani.
Не хочешь ли выпить стакан пива? Я пеку хлеб в своей собственной духовке.

53
 ’ ЦЫ ИЗМЕРЕ
ЕДИНИ ’ НИЯ
23
квадра’тный метр м neliömetri n [’neliø ’metri]
РАССТОЯ’ НИЕ
1 neliömetri on 10 000 neliösenttimetriä.
PITUUS [’pitu:s]
1 квадратный метр – это 10 000 квадратных
дециме’тр м desimetri n [’desi’metri] сантиметров.
1 desimetri on 10 senttimetriä. квадра’тный сантиме’тр м neliösenttimetri n
1 дециметр составляет 10 сантиметров. [’neliø’sent:i’metri]
дюйм м tuuma n [’tu:ma] 1 neliösenttimetri on 100 neliömillimetriä.
1 tuuma on 2,54 senttimetriä. 1 квадратный сантиметр – это 100 квадратных
1 дюйм – это 2,54 сантиметра. миллиметров.
киломе’тр м kilometri n [’kilo’metri] МА’ ССА (ВЕС)
1 kilometri on 1 000 metriä. PAINO [’paino]
1 километр – это 1 000 метров.
метр м metri n [’metri] грамм м gramma n [’gram:a]
1 metri is 1 000 millimetriä eli 100 senttimetriä. 1 gramma on yhtä kuin 1 000 milligrammaa.
1 метр – это 1 000 миллиметров, или 1 грамм равняется 1 000 миллиграммов.
100 сантиметров. гран м graani n [’gra:ni]
миллиме’тр м millimetri n [’mil:i’metri] 1 graani on 64,8 milligrammaa.
1 millimetri is 0,1 senttimetriä. 1 гран – это 64,8 миллиграмма.
1 миллиметр – это 0,1 сантиметра. килогра’мм м kilogramma n [’kilo’gram:a]
ми’ля морска’я ж meripenninkulma n 1 kilogramma on 1 000 grammaa.
[’meri’pen:in’kulma] 1 килограмм – это 1 000 граммов.
1 meripenninkulma on 1 852 metriä. миллигра’мм м milligramma n [’mil:i’gram:a]
1 морская миля составляет 1 852 метра. 1 milligramma on 0,1 senttigrammaa.
ми’ля уставна’я (сухопу’ тная) ж penninkulma n 1 миллиграмм – это 0,1 сантиграмма.
[’pen:in’kulma] то’нна метри’ческая ж metrinen tonni n [’metrinen
1 penninkulma on 1,609 kilometriä. ’ton:i]
1 уставная миля – это 1,609 километра. 1 metrinen tonni on 1 000 kilogrammaa.
сантиме’тр м senttimetri n [’sent:i’metri] 1 метрическая тонна – это 1 000 килограммов.
1 senttimetri on yhtä kuin 10 millimetriä. у’нция ж unssi n [’uns:i]
1 сантиметр равен 10 миллиметрам. 1 unssi on 28,35 grammaa.
фут м jalka n [’jalka] 1 унция – это 28,35 грамма.
1 jalka on 30,48 senttiä. фунт м naula n [’naula]
1 фут – это 30,48 сантиметра. 1 naula on yhtä kuin 16 unssia eli 453,59 grammaa.
ярд м jaardi n [’ja:rdi] 1 фунт равен 16 унциям, или 453,59 грамма.
1 jaardi on 3 jalkaa eli 91,44 senttimetriä. це’нтнер м sentneri n [’sentneri]
1 ярд – это 3 фута, или 91,44 сантиметра. 1 sentneri on 100 kilogrammaa.
ПЛО’ ЩАДЬ 1 центнер – это 100 килограммов.
PINTA-ALA [’pinta’ala] ОБЪЁМ
TILAVUUS [’tilavu:s]
ар м aari n [’a:ri]
1 aari on yhtä kuin 100 neliömetriä. куби’ческий дециме’тр м kuutiodesimetri n
1 ар равен 100 квадратным метрам. [’ku:tio’desi’metri]
гекта’р м hehtaari n [’hehta:ri] 1 kuutiodesimetri on 1 000 kuutiosenttimetriä eli
1 hehtaari on 10 000 neliömetriä. 1 000 000 kuutiomillimetriä.
1 гектар – это 10 000 квадратных метров. 1 кубический дециметр – это 1 000 кубических
квадра’тный киломе’тр м neliökilometri n сантиметров, или 1 000 000 кубических
[’neliø’kilo’metri] миллиметров.
1 neliökilometri on yhtä kuin 100 hehtaaria eli куби’ческий метр м kuutiometri n [’ku:tio’metri]
1 000 000 neliömetriä. 1 kuutiometri on 1 000 000 kuutiosenttimetriä.
1 квадратный километр равен 100 гектарам, или 1 кубический метр – это 1 000 000 кубических
1 000 000 квадратных метров. сантиметров.

54
 MITTAYKSIKÖT [mit:a’yksikøt]
куби’ческий миллиме’тр м kuutiomillimetri n миль в час мн mailia tunnissa pl [’mailia ’tun:is:a]
[’ku:tio’mil:i’metri] Tällä tiellä on nopeusrajoitus 50 mailia tunnissa.
1 kuutiomillimetriä on 0,001 kuutiosenttimetriä. Ограничение скорости на этой дороге – 50 миль
1 кубический миллиметр – это 0,001 кубического в час.
сантиметра.
ско’рость све’та в ва’кууме м valon nopeus
куби’ческий сантиме’тр м kuutiosenttimetri n
tyhjiössä n [’valon ’nopeus ’tyhjiøs:æ]
[’ku:tio’sent:i’metri]
Valon nopeus tyhjiössä on yksi mittayksiköistä.
1 kuutiosenttimetriä on yhtä kuin
1 000 kuutiomillimetriä. Скорость света в вакууме – это одна из единиц
1 кубический сантиметр равен 1 000 кубических измерения.
миллиметров. узло’в (морски’х) мн merisolmuja pl [’meri’solmuja]
МЕ’ РЫ ЖИ’ ДКОСТЕЙ 1 solmu on 1,852 kilometriä tunnissa.
VETOMITAT [’veto’mitat] 1 узел – это 1,852 километра в час.

ба’ррель м tynnyri n [’tyn:yri] * * * * * * * * *

1 tynnyri (raakaöljyä) on 138,97 litraa.
традицио’нный п perinteinen a [’perinteinen]
1 баррель (применительно к объёму сырой нефти)
Puuta on Venäjän perinteinen painoyksikkö.
равен 138,97 литра.
Пуд – это традиционная русская единица массы.
галло’н м gallona n [’gal:ona]
1 gallona on noin 4,55 litraa. метри’ческий п metrinen a [’metrinen]
1 галлон примерно равен 4,55 литра. Metrinen järjestelmä on kansainvälinen mittajärjestelmä.
гектоли’тр м hehtolitra n [’hehto’litra] Метрическая система – это международная
1 hehtolitra on 100 litraa. система мер.
1 гектолитр – это 100 литров. основно’й п perus- a [’perus]
ква’рта ж kortteli n [’kort:eli] SI-järjestelmässä on 7 perusyksikköä.
1 USA:n kortteli on 0,946 litraa.
В системе СИ существует 7 основных единиц.
1 американская жидкая кварта – это 0,946 литра.
измери’тельный п mittaus- a [’mit:aus]
килоли’тр м kilolitra n [’kilo’litra]
Onko se mittauslaite vai mitä?
1 kilolitra on 1 000 litraa.
1 килолитр – это 1 000 литров. Это некий измерительный прибор или что?
литр м litra n [’litra] станда’ртный п standardi- a [’standardi]
Ostin 1 litran pullon maitoa. Kilogramma on standardimittayksikkö.
Я купил бутылку молока в 1 литр. Килограмм – это стандартная единица измерения.
миллили’тр м millilitra n [’mil:ilitra] определя’ть г arvioida v [’arvioida]
Tähän ruiskuun mahtuu 6 millilitraa nestettä. Meidän täytyy arvioida pellon pinta-ala.
В этот шприц помещается 6 миллилитров жидкости. Нам нужно определить площадь поля.
пи’нта ж pint n [’pint]
измеря’ть г mitata v [’mitata]
1 USA:n pint on 0,47 litraa.
Me mittasimme piirongin korkeuden.
1 американская пинта – это 0,47 литра.
Мы измерили высоту буфета.
СКО’ РОСТЬ
NOPEUS [’nopeus] вычисля’ть г laskea v [’laskea]
Tiedätkö, kuinka lasketaan ympyrän pinta-alan?
киломе’тров в час мн kilometriä tunnissa pl Ты знаешь, как вычислить площадь круга?
[’kilometriæ ’tun:is:a] стандартизи’ровать г standardisoida v
Tämän auton maksiminopeus on 250 kilometriä tunnissa. [’standardisoida]
Максимальная скорость этого автомобиля –
Mittayksiköt maassa standardisoitiin.
250 километров в час.
Единицы измерения в стране были
ме’тров в секу’нду мн metriä sekunnissa pl [’metriæ
стандартизированы.
’sekun:is:a]
Myrskyn aikana tuulen nopeus ulottui 32 metriin принима’ть г hyväksyä v [’hyvæksyæ]
sekunnissa. Useimmissa maissa on hyväksytty metrinen
Во время шторма скорость ветра достигала mittajärjestelmä.
32 метров в секунду. Метрическая система принята в большинстве стран.

55
 ’ Н И ПРАВОСУ’ ДИЕ
ЗАКО
24
’ адвока’т вы’сшего ра’нга м lakimies, jolla on oikeus
ЗАЛ СУДА
toimia asianajajana oikeudessa n [’laki’mies ’jol:a on
OIKEUSSALI [’oikeus’sali]
’oikeus ’toimia ’asian’ajajana ’oikeudes:a]
барье’р м kaide n [’kaide] Lakimies, jolla on oikeus toimia asianajajana
Kaide jakaa oikeussalia kahteen osaan. oikeudessa, voi esiintyä ylimmissä oikeuksissa.
Зал суда разделяется на две части барьером. Адвокат высшего ранга имеет право выступать
исте’ц м kantaja n [’kantaja] в вышестоящих судах.
Kantaja on henkilö, joka esittää syytettä jotakuta прокуро’р м syyttäjä n [’sy:t:æjæ]
vastaan. Syyttäjä esitti syytöksiä huumekauppiasta vastaan.
Истец – это человек, который в суде выдвигает Прокурор выдвинул обвинения против
против кого-нибудь обвинение. наркодилера.
ме’сто судьи’ с tuomarin paikka n [’tuomarin ’paik:a] суде’бный исполни’тель м ulosottomies n
[’ulos’ot:o’mies]
Tuomari istuu tavallisesti korkean pöydän ääressä, joka
Ulosottomiehet tekevät monipuolista oikeustyötä.
tunnetaan tuomarin paikkana.
Судебные исполнители занимаются широким
Судья обычно сидит за высоким столом, известным
спектром правовой работы.
как место судьи.
судья’ м tuomari n [’tuomari]
молото’к судьи’ м tuomarin vasara n [’tuomarin
Tuomari tuomitsi hänet 12 kuukauden vankeuteen.
’vasara]
Судья приговорил её к двенадцатимесячному
Tuomari löi vasaralla.
заключению.
Судья застучал молотком.
юриско’нсульт м lainopillinen neuvonantaja n
подсуди’мый (отве’тчик) м syytetty (vastaaja) n [’lain’opil:inen ’neuvon’antaja]
[’sy:tet:y (’vasta:ja)]
Lainopillinen neuvonantaja tekee työtä yrityksessä.
Syytetty oli aivan rauhallisen näköinen.
Юрисконсульт работает на предприятии.
Подсудимый выглядел совершенно спокойным.
юри’ст м lakimies n [’laki’mies]
прися’жный заседа’тель м valamies n [’vala’mies] Kaikki perheeni jäsenet ovat lakimiehiä.
Valamiehisten johtajaa kutsutaan valamiehistön
Все члены моей семьи – юристы.
johtajaksi.
Главный присяжный заседатель называется ПРЕСТУПЛЕ’ НИЯ И НАКАЗА
’ НИЯ
старшиной присяжных. RIKOKSET JA RANGAISTUKSET [’rikokset ja
’rangaistukset]
свиде’тель м todistaja n [’todistaja]
Minulla on vielä yksi kysymys puolustuksen todistajalle.
взя’точничество с lahjusten otto n [’lahjusten ’ot:o]
У меня есть ещё один вопрос к свидетелю защиты. Poliisia syytettiin lahjusten otosta.
скамьи’ для пу’ блики мн yleisön penkki n [’yleisøn Полицейского обвинили во взяточничестве.
’penk:i] изнаси’лование с raiskaus n [’raiskaus]
Oikeussalin yleisö penkit olivat täynnä. Raiskaus on henkilön pakottaminen seksuaaliseen
На скамьях для публики было полно народа. tekoon hänen tahtoaan vastaan.
скамья’ подсуди’мых ж syytettyjen penkki n Изнасилование – это сексуальное сношение
[’sy:tet:yjen ’penk:i] с лицом, которое этого не хочет.
Tavallisesti syytettyjen penkki sijaitsee korokkeella. исправи’тельное учрежде’ние с ojennuslaitos n
Обычно скамья подсудимых находится в зале суда [’ojen:us’laitos]
на возвышении. Hänen veljensä oli vuoden ojennuslaitoksella.
скамья’ прися’жных ж valamiesten penkki n Её брат провёл год в исправительном
[’vala’miesten ’penk:i] учреждении.
Olkaa hyvät ja istukaa paikoillenne valamiesten контраба’нда ж salakuljetus n [’sala’kuljetus]
penkille. Hallitus yrittää vähentää savukkeiden salakuljetusta.
Пожалуйста, займите свои места на скамье Правительство пытается сократить контрабанду
присяжных. сигарет.
ЮРИДИ’ ЧЕСКИЕ ПРОФЕ’ ССИИ кра’жа ж varkaus n [’varkaus]
LAINOPILLISET AMMATIT [’lain’opil:iset Tämä rakennus on palo- ja varkausvakuutettu.
’am:atit] Это здание застраховано от пожаров и краж.
кра’жа со взло’мом ж murtovarkaus n
адвока’т м asianajaja n [’asian’ajaja] [’murto’varkaus]
Nainen kieltäytyi todistamasta oikeuden edessä Heti vankilasta päästettyään hän teki seuraavan
neuvottelematta asianajajansa kanssa. murtovarkauden.
Она отказалась давать показания до тех пор, пока Он совершил очередную кражу со взломом, едва
не поговорит со своим адвокатом. выйдя из тюрьмы.

56
 LAKI JA OIKEUS [’laki ja’oikeus]
моше’нничество с huijaus n [’huijaus] уго’н (захва’т) автомоби’ля м ajoneuvon
Huijaus on petos, jonka tarkoituksena on rahan varastaminen n [’ajo’neuvon ’varastaminen]
saaminen. Autojen varastaminen on monien maiden merkittävä
Мошенничество – это обман с целью получения ongelma.
денег. Угоны автомобилей – это значительная проблема
обвине’ние с syyte n [’sy:te] ряда стран.
Sanotaan, että syyte tekaistiin.
хулига’нство с hulinointi n [’hulinointi]
Говорят, что обвинение было сфабриковано.
Tappeluun osallistuminen on hulinoinnin esimerkki.
осуждённый м vapausrangaistukseen tuomittu
Участие в драке – это пример хулиганства.
rikollinen n [’vapaus’rangaistukse:n tuomit:u rikol:inen]
Poliisi sai kiinni vankilasta karanneen штраф м sakko n [’sak:o]
vapausrangaistukseen tuomitun rikollisen. Teidän on maksettava sakko arvoltaan 1000 dollaria.
Осуждённый, сбежавший из заключения, был Вам придётся заплатить штраф в 1000 долларов.
пойман полицией.
* * * * * * * * *
пира’тство с merirosvous n [’meri’rosvous]
Nykyajan suurimpia ongelmia on merirosvous зако’нный п laillinen a [’lail:inen]
avomeressä. Älä ole huolehdi, se on täysin laillista!
Пиратство в открытом море – это большая Не волнуйся, это совершенно законно.
проблема современности. ме’лкий (о правонаруше’нии) п lievä a [’lievæ]
поджо’г м tuhopoltto n [’tuho’polt:o] Se on lievä rikkomus.
Poliisi epäilee tämän olevan tuhopoltto.
Это мелкое правонарушение.
Полиция подозревает, что был поджог.
отягча’ющий п raskauttava a [’raskaut:ava]
похище’ние люде’й с kidnappaus n [’kıdnap:aus]
Raskauttavat seikat lisäävät rikollisen syyllisyyttä.
Kidnappauksia on tapahtunut vuosisatoja, koska
kaappaajat himoitsevat rahaa. Отягчающие обстоятельства усугубляют вину лица,
Похищения людей происходят столетиями, совершившего преступление.
поскольку похитители жаждут денег. противозако’нный п lainvastainen a [’lain’vastainen]
престу’пник м rikollinen n [’rikol:inen] Kannabiksen hallussapito on edelleenkin laitonta
Tämä on vaarallisen rikollisen valokuva. monissa maissa.
Это фотография опасного преступника. Хранение марихуаны по-прежнему
пригово’р м tuomio n [’tuomio] противозаконно в большинстве стран.
Tuomari julisti tuomion. суро’вый п ankara a [’ankara]
Судья огласил приговор. Tuomio oli liian ankara.
разбо’й (ограбле’ние) м ryöstö n [’ryøstø] Приговор был слишком суровым.
Hän teki muutamia ryöstöjä tässä kaupunginosassa.
арестова’ть г pidättää v [’pidæt:æ:]
Он совершил в том районе несколько ограблений.
Hänet pidätettiin epäilytettynä murhaan.
сме’ртная казнь ж kuolemanrangaistus n
Он был арестован по подозрению в убийстве.
[’kuoleman’rangaistus]
Kuolemanrangaistus on kiistanalainen ja возбуди’ть де’ло (пресле’довать по суду’ ) г
moniselitteinen kysymys. nostaa oikeusjuttu v [’nosta: oikeus’jut:u]
Смертная казнь – это спорная и неоднозначная He nostivat oikeusjutun omistusoikeutensa
тема. palauttamisesta.
тюре’мное заключе’ние с vankeusrangaistus n Они возбудили дело о возвращении себе прав
[’vankeus’rangaistus] на собственность.
Hänet tuomittiin vankeusrangaistukseen. казни’ть г teloittaa v [’teloit:a:]
Его приговорили к пожизненному тюремному Murhaaja teloitetaan kuukauden kuluttua.
заключению. Убийца будет казнён через месяц.
тюрьма’ ж vankila n [’vankila] оправда’ть г julistaa syyttömäksi v [’julista:
Mitä hittoa sinä teet? Haluatko joutua vankilaan?
sy:t:ømæksi]
Какого чёрта ты творишь? Хочешь отправиться
Tämä mies ensin todettiin syylliseksi, mutta sitten
в тюрьму?
julistettiin syyttömäksi vetoomustuomioistuimessa.
тя’жкое преступле’ние с törkeä rikos n [’tørkeæ
’rikos] Этот человек был сначала признан виновным,
Murha on törkeä rikos. но затем оправдан в апелляционной инстанции.
Убийство – это тяжкое преступление. посади’ть в тюрьму’ г panna vankilaan v [’pan:a
уби’йство (челове’ка) с murha n [’murha] ’vankila:n]
Mitä voi olla murhaa huonompaa? Roisto otetaan kiinni ja pannaan vankilaan.
Что может быть хуже убийства? Негодяя поймают и посадят в тюрьму.

57
 25 ЗВУ’ КИ
скре’жет м kirskunta n [’kirskunta]
ПРИРО’ ДНЫЕ ЗВУ’ КИ
Kuului lukon kirskunta ja ovi avautui.
LUONNON ÄÄNET [’luon:on ’æ:net]
Раздался скрежет засова, и дверь отворилась.
гром м jyske n [’jyske] скрип м narina n [’narina]
Me kuulimme tykkien jyskettä. Ovesta ei enää tule narinaa.
Мы услышали вдалеке гром канонады. Дверь больше не издаёт скрипа.
журча’ние с solina n [’solina] стук м koputus n [’koputus]
Puron solina rauhoitti. Kuului koputus ovelle.

Журчание ручья действовало успокаивающе. Раздался стук в дверь.

плеск м loiske n [’loiske] треск м räiske n [’ræiske]

Tulen räiske täytti huoneen.
Kivenjärkäle putosi veteen aiheuttaen suurta loisketta.
Треск огня наполнил комнату.
Каменная глыба упала в воду с громким плеском.
хлопо’к (про’бки, при ло’паньи и т. д.) м
раска’ты гро’ма мн ukkosen jyrinä n [’uk:osen ’jyrinæ]
paukahdus n [’paukahdus]
Me kuulimme ukkosen jyrinää.
Kun hän avasi pullon, kuului paukahdus.
Мы услышали раскаты грома.
Когда он открыл бутылку, раздался хлопок.
хлю’панье с lotina n [’lotina]
хруст м narskunta n [’narskunta]
Minua ärsytti suoveden lotina kengissäni.
Lumi oli tuore ja kuiva, käveltäessä jalkojen alta kuului
Мне ужасно не нравилось хлюпанье болотной
narskunta.
воды в моих ботинках.
Снег был свежим и сухим, и мы слышали хруст под
ше’лест м rapina n [’rapina] ногами.
Kirjastossa ei kuullut muita ääniä kuin lehtien rapina. щелчо’к м napsahdus n [’napsahdus]
В библиотеке не было слышно ни звука, кроме Avain kääntyi ja kuului kevyt napsahdus.
шелеста страниц. Ключ повернулся с лёгким щелчком.
э’хо с kaiku n [’kaiku] ЗВУ’ КИ ЧЕЛОВЕ’ КА И ЖИВО’ ТНЫХ
Nainen huusi “Hei!” ja kuunteli kaikua. IHMISEN JA ELÄINTEN TUOTTAMAT
Она крикнула “привет” и прислушалась к эху. ÄÄNET [’ihmisen ja ’elæinten tuot:amat æ:net]

МЕХАНИ’ ЧЕСКИЕ ЗВУ’ КИ бле’яние с määkinä n [’mæ:kinæ]

MEKAANISET ÄÄNET [’meka:niset ’æ:net] Lampaiden määkinää voi kuulla kaikissa paikallisissa
kylissä.
глухо’й (тяжёлый) уда’р м läimähdys n
Блеяние овец можно услышать в каждой местной
[’læimæhdys]
деревне.
Säkki putosi ja kuului läimähdys.
визг м vingunta n [’viŋgunta]
Мешок упал с глухим тяжёлым звуком.
Kuului renkaiden vingunta ja auto äkkiä pysähtyi.
гро’хот м jyske n [’jyske]
Раздался визг покрышек, и машина внезапно
Raesateessa katon jyske oli kova.
остановилась.
Грохот града по крыше был очень громким.
вой м ulvonta n [’ulvonta]
звон м soitto n [’soit:o] Kuului yksinäisen suden ulvonta.
Meidän pappi sanoo, että kellon soitto karkottaa Был слышен вой одинокого волка.
paholaista. вопль м parku n [’parku]
Наш священник говорит, что звон колокола Hän päästi kovan parun ja pötki pakoon.
отпугивает демонов. Она издала громкий вопль и кинулась наутёк.
лязг м kalske n [’kalske] го’гот (гусе’й) м kaakatus n [’ka:katus]
Ämpäri kaatui ja kuului metallinen kalske. Minun ikkunani alta kuului hanhien kaakatusta.
Ведро упало с металлическим лязгом. Под моим окном слышен гогот гусей.

58
 ÄÄNET [’æ:net]
ка’рканье с raakunta n [’ra:kunta] чири’канье с sirkutus n [’sirkutus]
Jotkut ihmiset luulevat, että variksen raakunta enteilee Kuuntele lintujen sirkutusta ja lehtien kahinaa.
vieraan tuloa. Послушай чириканье птиц и шелест листьев.
Некоторые люди думают, что карканье вороны чмо’канье с maiskutus n [’maiskutus]
предвещает приход гостя. Kuului äänekästä huulten maiskutusta, niin kuin joku
крик м huuto n [’hu:to] hörppäsi pullosta.
Ilon huudoista seinät tärisevät. Раздалось громкое чмоканье губ, будто кто-то
Крики радости сотрясли стены.
отхлебнул из бутылки.
кря’канье с vaakunta n [’va:kunta]
шёпот м kuiskutus n [’kuiskutus]
Pitääkö paikkansa, ettei ankan vaakunta kaiu?
Kuulun jonkun kuiskutusta.
Правда ли, что кряканье утки не отдаётся эхом?
Я услышал чей-то шёпот.
лай м haukunta n [’haukunta]
шипе’ние с sihinä n [’sihinæ]
Uusi tietokoneohjelma pystyy luokittelemaan koiran
Käärmeen sihinä on kaamea ääni.
haukunnan.
Шипенье змеи – это жуткий звук.
Новая компьютерная программа способна
классифицировать лай собаки. * * * * * * * * *
мурлы’канье с kehruu n [’kehru:]
Pidätkö kissan kehruusta?
гро’мкий п kova a [’kova]
Nämä äänet ovat liian kovia korvilleni.
Тебе нравится мурлыканье кошки?
Эти звуки слишком громкие для моих ушей.
пе’ние с laulanta n [’laulanta]
Muinaisajoilta ihmiset nauttivat lintujen sointuisasta мя’гкий п pehmeä a [’pehmeæ]
laulannasta. Tämä ääni on niin pehmeä ja miellyttävä.
Мелодичное пение птиц с давних времён ценится Этот звук такой мягкий и приятный.
людьми. оглуши’тельный п vihlova a [’vihlova]
плач м itku n [’itku] Tästä moottorista tulee vihlova ääni.
En halua enää kuunnella itkuasi. Этот двигатель издаёт оглушительный шум.
Я больше не хочу слышать твой плач. ти’хий п hiljainen a [’hiljainen]
писк м vikinä n [’vikinæ] Nainen puhui hiljaisella äänellä.
Hänen unta häiritsi hiiren vikinä. Она говорила тихим голосом.
Его сон был потревожен писком мыши. шу’мный п meluinen a [’meluinen]
пыхте’ние с puhina n [’puhina] Kaikki kauppatorit ovat meluisia paikkoja.
Kuulen kovaa puhinaa, mutten näe ketään. Любой рынок – это довольно шумное место.
Я слышу громкое пыхтение, но никого не вижу.
жужжа’ть г surista v [’surista]
рёв м karjunta n [’karjunta] Suuri joukko kärpäsiä surisi helteisessä ilmassa.
Leijonan karjunnan kuultuani sydämeni sykki
Многочисленные мухи жужжали в знойном
äänekkäästi.
воздухе.
От львиного рёва моё сердце гулко застучало.
звуча’ть г soida v [’soida]
свист м vihellys n [’vihel:ys]
Kun mestari tuli sisään torvet alkoivat soida.
Hämmästyksestä hän päästi vihellyksen.
Когда вошёл чемпион, зазвучали трубы.
Он издал громкий свист от удивления.
слу’шать г kuunnella v [’ku:n:el:a]
смех м nauru n [’nauru]
Kuunnellaan musiikkia!
Kuulen kaikkialla hänen naurua.
Повсюду я слышу смех. Давай послушаем музыку.

хлопо’к (ладо’нями, две’рью и т. д.) м taputus n слы’шать г kuulla v [’ku:l:a]

[’taputus] Kuuletko minua?
Sitten seurasivat yleisön suosionosoitukset, kätten Ты меня слышишь?
taputusta ja kävelykeppien kolahdusta. шуме’ть (об автодви’гателях) г jyristä v [’jyristæ]
Затем последовали аплодисменты публики, Jossain jyrisee auto.
с хлопаньем в ладони и ударами тростей. Где-то шумит машина.

59
 ’ ГРЫ И ИГРУ’ ШКИ
И
26
НАСТО’ ЛЬНЫЕ И’ ГРЫ боеви’к м toiminta peli n [’toiminta’peli]
Toimintapelissä pelaaja esiintyy tavallisesti päähahmon
PÖYTÄPELIT [’pøytæ’pelt]
virtuaalisena avatarina.
би’нго с bingo n [’biŋgo] В боевике игрок обычно контролирует
Bingossa voittaa pelaaja, joka saa ensimmäisenä täyteen виртуальный аватар главного героя.
5 numeroa samasta rivistä. головоло’мка ж palopeli n [’pala’peli]
В бинго победителем считается тот, кто первым Tetris on suosituimpia palapelejä.
закроет 5 чисел в одном ряду. “Тетрис” – одна из самых популярных игр-
домино’ с domino pl [’domino] головоломок.
Pidätkö dominoa pelaamisesta? интеракти’вная литерату’ра ж kirjallisuuspeli n
Ты любишь играть в домино? [’kirjal:isu:s’peli]
ка’рты мн kortit pl [’kortit] Kirjallisuuspelissä pelaajat käyttävät tekstiä ohjatakseen
Hän sekoitti kortit ja alkoi jakaa ne. hahmoja.
Он перетасовал карты и начал сдавать. В играх жанра “интерактивная литература”
ко’сти мн noppa n [’nop:a] игроки пользуются текстовыми командами, чтобы
Heitä noppa! контролировать персонажей.
Бросай кости. квест м seikkailupeli n [’seik:ailu’peli]
кре’стики-но’лики мн ristinolla n, pl [’risti’nolla] Seikkailupelin interaktiivisessa tarinassa tärkeintä on
Ristinolla on peli, jonka pelaamiseen tarvitaan kynä ja pohtia ja ratkoa ongelma.
paperia. В интерактивной истории квеста главное –
Крестики-нолики – это игра, в которую играют исследования и решение головоломок.
с карандашом и бумагой. космосимуля’тор м avaruuslentosimulaattori n
“Монопо’лия” ж Monopoli (peli)” n [’monopoli] [’avaru:s’lento’simula:t:ori]
Monopoli on kaupallisesti menestynein peli On olemassa erittäin realistisia
Yhdysvaltojen historiassa. avaruuslentosimulaattoripelejä.
“Монополия” – это самая коммерчески успешная Существуют очень реалистичные игры-
настольная игра в истории Соединённых Штатов. космосимуляторы.
на’рды мн backgammon n [’bek’gam:on] платфо’рмер м tasohyppelypeli n [’taso’hyp:ely’peli]
Muinaisegyptiläinen peli muistutti backgammonia.
Tasohyppelypeli on peli, jossa pelihahmo hyppää
Древнеегипетская игра сенет напоминала нарды.
toiselta riippuvalta tasolta toiselle.
ша’хматы мн shakki n [’ʃak:i] Характерный элемент игры-платформера – прыжки
Shakki on paras älypeli.
с одной висящей платформы на другую.
Шахматы – лучшая интеллектуальная игра.
ролева’я игра’ ж roolipeli n [’ro:li’peli]
ша’шки мн tammipeli pl [’tam:i’peli] Tässä roolipelissä päähahmolla on miekka alusta lähtien.
Tammipeliä pelaa kaksi henkeä, jotka istuvat pelitaulun
В этой ролевой игре у главного героя есть меч
vastakkaisilla puolilla.
с самого начала.
В шашки играют два человека на противоположных
сторонах игровой доски. симуля’тор жи’зни м elämäsimulaatiopeli n
[’elæmæ’simula:t:o’peli]
КОМПЬЮ’ ТЕРНЫЕ И’ ГРЫ Jotkin elämäsimulaatiopelit edellyttävät kotilemmikkien
TIETOKONEPELIT [’tieto’kone’pelit] hoitoa.
В некоторых симуляторах жизни предусмотрен
авиасимуля’тор м lentosimulaattori n
[’lento’simula:t:ori] уход за домашними питомцами.
Lentosimulaattori on tietokoneohjelma, jolla симуля’тор по’езда м junasimulaattoripeli n
simuloidaan lentokoneen ohjausta. [’juna’simula:t:ori’peli]
Авиасимулятор – это система, задача которой Kun pelaa junasimulaattoripeliä, voi esiintyä
симулировать управление самолётом. veturinkuljettajana.
автосимуля’тор м autosimulaattori n Когда играешь в симулятор поезда, ты можешь
[’auto’simula:t:ori] быть машинистом локомотива.
Autosimulaattorit voivat perustua todellisuuteen симуля’тор свида’ний м deittipeli n [’deıt:i’peli]
liittyviin asioihin tai olla pelkkää mielikuvitusta. Joissakin deittipeleissä on sänkykohtauksia.
Автосимуляторы могут основываться на чём- В некоторых симуляторах свиданий показываются
либо из реального мира или быть полностью откровенные сцены.
фантастическими. страте’гия ж strategiapeli n [’strategia’peli]
арка’да ж kolikkopeli n [’kolik:o’peli] Strategiapelissä on tärkeintä saavuttaa aikaan pelin
Kolikkopelit edellyttävät usein nopeasti kasvavia voittoon johtava tavoite tekemällä suunnitelmia ja
vaikeusasteita. toteuttamalla ne.
Аркады часто предусматривают быстро В стратегиях упор делается на мышление и умелое
нарастающие степени сложности. планирование для достижения победы.

60
 PELIT JA LELUT [’peli ja ’lelut]
такти’ческий шу’ тер м taktinen ammuntapeli n лета’ющая таре’лка ж lentävä lautanen n [’lentævæ
[’taktinen ’am:unta’peli] ’lautanen]
Taktiset ammuntapelit simuloivat tavallisesti todellista Lentäviä lautasia heitetään ja saadaan kiinni.
taistelua. Летающие тарелки бросают и ловят для забавы.
Тактические шутеры обычно имитируют моде’ль по’езда ж leikkijuna n [’leik:i’juna]
реалистичное сражение. Tämä on leikkijuna sähkövetureineen.
фа’йтинг м tappelupeli n [’tap:elu’peli] Это модель поезда с электрическим локомотивом.
Tappelupeliä pelatessa pelaaja ohjaa hahmoaan о’бруч м hulavanne n [’hula’van:e]
tappelussa toista hahmoa vastaan. Hulavannetta pyöritään vyötärön, raajojen ja kaulan
Играя в файтинг, игрок участвует в бою один ympärillä.
на один с противником. Обруч вращают вокруг талии, конечностей или
ДЕ’ ТСКИЕ И’ ГРЫ шеи.
LASTEN PELIT [’lasten ’pelit] плю’шевый ми’шка м nallekarhu n [’nal:e’karhu]
Minun tyttäreni ottaa aina sänkyynsä mukaan
жму’рки мн sokkoset n [’sok:oset] nallekarhun.
Sokkosta leikkiessä sokon silmät on peitetty ja hän Моя дочь всегда ложится в постель со своим
yrittää saada koskettua muita pelaajia. плюшевым мишкой.
При игре в жмурки игрок с завязанными глазами погрему’шка ж helistin n [’helistin]
старается коснуться других игроков. Vauvan käsissä oli kukonmuotoinen helistin.
кла’ссики мн ruutuhyppely n [’ru:tu’hyp:ely] Малыш держал в руке погремушку в форме
Tyttö otti liidun palasen ja ryhtyi piirtämään ruutuja петушка.
ruutuhyppelyjä varten. солда’тики мн lelusotilaat pl [’lelu’sotila:t]
Девочка взяла кусок мела и принялась чертить Lelusotilas on sotilasta esittelevä pienveistos.
клетки для классиков. Игрушечный солдатик – это миниатюрная
пря’тки мн piiloset n [’pi:loset] статуэтка, изображающая солдата.
Piiloset on lasten leikki, jossa toiset menevät piiloon ja
* * * * * * * * *
toiset etsivät heitä.
Прятки – это детская игра, в которой одни прячутся, заба’вный п hauska a [’hauska]
а другие их ищут. Tämä leikki on niin hauska.
са’лочки мн rosvo ja poliisi n [’rosvo ja ’poli:si] Эта игра такая забавная.
Lapset juoksevat leikkiessä rosvoa ja poliisia. заводно’й п käynnistettävä a [’kæyn:istet:ævæ]
Дети бегали, играя в салочки. Minun pikkupoika on hulluna käynnistettäviin leluihin.
ИГРУ’ ШКИ Мой сынишка без ума от заводных игрушек.
LELUT [’lelut] интере’сный п mielenkiintoinen a [’mielen’ki:ntoinen]
Tiedän erään mielenkiintoisen korttipelin.
волчо’к (юла’ ) м hyrrä n [’hyr:æ] Я знаю одну интересную карточную игру.
Hyrrä on yksi vanhemmista leluista, joka löydettiin развива’ющий п kehittävä a [’kehit:ævæ]
arkeologisten kaivausten paikoista. Tässä iässä lapset tarvitsevat kehittävät pelit.
Волчок – это одна из старейших игрушек, В этом возрасте детям нужны развивающие игры.
найденных на местах археологических раскопок. разноцве’тный п erivärinen a [’eri’værinen]
констру’ктор м rakennussarja n [’raken:us’sarja] Laatikossa on paljon erivärisiä leluautoja.
Tämä tyttö pitää paljon vanhemman veljensä В коробке было полно разноцветных игрушечных
rakennussarjasta. машинок.
Эта девочка обожает конструкторы своего бе’гать г juosta v [’juosta]
старшего брата. Tätä peliä pelatessa juoksee paljon.
ку’ бик Ру’ бика м Rubikin kuutio n [’rubikin ’ku:tio] Играя в эту игру, ты много бегаешь.
Rubikin kuutio on kaikkien aikojen myydyin lelu. вы’играть г voittaa v [’voit:a:]
Кубик Рубика – это самая продаваемая игрушка Eilen meidän klubissamme voitin bingossa.
всех времён. Вчера в нашем клубе я выиграла в бинго.
ку’ бики мн rakennuspalikat pl [’raken:us’palikat] игра’ть г pelata v [’pelata]
Näistä rakennuspalikoista voi rakentaa palatsin tai Miten tätä peliä pelataan?
linnan. Как играть в эту игру?
Из этих кубиков можно построить дворец или проигра’ть г hävitä v [’hævitæ]
крепость. Pidän sakkia pelaamisesta, mutta häviän aina.
ку’кла ж nukke n [’nuk:e] Я люблю играть в шахматы, но всегда проигрываю.
Barbie-nukke on maailman tunnetuin nukke. пры’гать г hyppiä v [’hyp:iæ]
Кукла Барби – самая знаменитая из кукол, которые Lapset hyppivät ylös ja alas.
когда-либо производились. Дети прыгали вверх-вниз.

61
 ’ НТЫ
ИНСТРУМЕ
27
цепна’я пила’ ж moottorisaha n [’mo:t:ori’saha]
СТОЛЯ’ РНЫЕ И ПЛО’ ТНИЦКИЕ
Ostin moottorisahan.
ИНСТРУМЕ’ НТЫ
PUUSEPÄN JA KIRVESMIEHEN TYÖKALUT Я завёл цепную пилу.
[’pu:’sepæn ja ’kirves’miehen ’tyø’kalut] шерхе’бель м oikohöylä n [’oiko’høylæ]
Tee oikohöylällä lauta ohuemmaksi.
кия’нка ж nuija n [’nuija] Сделай доску тоньше с помощью шерхебеля.
Nuija on puisen vasaran laji.
СЛЕСА ’ РНЫЕ ИНСТРУМЕ’ НТЫ
Киянка – это разновидность молотка, обычно
METALLIMIEHEN TYÖKALUT [’metal:i’miehen
изготовленная из дерева. ’tyø’kalut]
кле’щи мн pihdit pl [’pihdit]
Vedin naulan laudasta pihdillä. дрель ж pora n [’pora]
Я вытащил гвоздь из доски клещами. Minulla on sähköpora.
лине’йка ж viivoitin n [’vi:voitin] У меня есть электрическая дрель.
Ota viivoitin ja mittaa tämän kappaleen pituus! ключ га’ечный м ruuviavain n [’ru:vi’avain]
Возьми линейку и измерь длину этой штуки. Ruuviavain on työkalu ruuvien kiertämiseksi.
молото’к м vasara n [’vasara] Ключ – это инструмент для проворачивания гаек.
Vasara on varrellinen työkalu raskaine metalleine ме’тчик м kierteitystappi n [’kierteitys’tap:i]
päineen. Kierteitystapiksi sanotaan työkalua, jolla tehdään kierre
Молоток – это инструмент с тяжёлым aukkoihin.
металлическим бруском и рукояткой. Инструмент для нарезки резьбы в отверстиях
ножо’вка ж käsisaha n [’kæsi’saha] называется метчик.
Käsisaha on tarkoitettu kovien materiaalien напи’льник м viila n [’vi:la]
leikkaamiseen. Tämä viila on valmistettu korkealaatuisesta teräksestä.
Ножовка – это инструмент для разрезания твёрдых Этот напильник сделан из высококачественной
материалов. стали.
пассати’жи мн tongit pl [’toŋgit] ножо’вка слеса’рная ж metallisaha n [’metal:i’saha]
Taivuta naula tongeilla. Metallisaha käytetään metallin leikkaamiseen.
Согни гвоздь пассатижами. Слесарная ножовка используется, чтобы резать
руба’нок м höylä n [’høylæ] металл.
Höylä on terällinen työkalu, jolla irrotetaan kappaleen отвёртка ж ruuvimeisseli n [’ru:vi’meis:eli]
puupinnasta lastua. Ruuvimeisseli on käsityökalu, jolla väännetään ruuveja.
Рубанок – это инструмент с лезвием, снимающим Отвёртка – это ручной инструмент для
тонкие слои с деревянной поверхности. проворачивания винтов.
руле’тка (измери’тельная) ж mittanauha n пла’шка ж muotti n [’muot:i]
[’mit:a’nauha] Muotti on työkalu, jolla tehdään kierre varrelle.
Me tarvitsemme mittanauhan mitataksemme pöydän Плашка – это инструмент для нарезки резьбы
pituuden. на стержень.
Нам нужна рулетка, чтобы измерить длину стола. разводно’й ключ м jakoavain n [’jako’avain]
стаме’ска ж taltta n [’talt:a] Jakoavaimen avulla voi vääntää erikokoisia muttereita.
Hän löi talttaa vasaralla. С помощью разводного ключа можно откручивать
Он стучал по стамеске молотком. гайки разных размеров.
топо’р м kirves n [’kirves] ра’шпиль м raspi n [’raspi]
Kirves on raskas metalliterä pitkän varren päässä. Raspi on karkea viila.
Топор – это тяжёлое металлическое лезвие на конце Рашпиль – это грубый напильник.
длинной рукоятки. тиски’ мн ruuvipuristin n [’ru:vi’puristin]
фуга’нок м tasoitushöylä n [’tasoitus’høylæ] Ruuvipuristin on työkalu, jolla työkaluilla käsiteltävät
Tehdäkseen pinnan sileäksi tarvitaan tasoitushöylä. esineet saa pysymään paikallaan.
Чтобы сделать поверхность гладкой, нам нужен Тиски – это инструмент, предназначенный для того,
фуганок. чтобы крепко зажимать детали.

62
 TYÖKALUT [’tyø’kalut]
штангенци’ркуль м työntömitta n [’tyøntø’mit:a] моты’га ж hakku n [’hak:u:]
Tavallista viivoitinta ei riitä tämän kappaleen Tämä hakku on liian painava sinulle.
mittaamiseksi vaan tarvitaan työntömitta. Эта мотыга слишком тяжёлая для тебя.
Простой линейки здесь не достаточно. Нам нужен сека’тор м oksasakset n [’oksa’sakset]
штангенциркуль. Tämän oksasaksien terät ovat riittävän teräviä.
МАЛЯ’ РНЫЕ ИНСТРУМЕ’ НТЫ Лезвия этого секатора достаточно остры.
MAALARIN TYÖKALUT [’ma:larin ’tyø’kalut] сово’к м rikkalapio n [’rik:a’lapio]
Riittää kaksi rikkalapiollista lantaa.
ва’лик м tela n [’tela] Двух совков навоза будет достаточно.
Levitä maalia telalla. та’чка ж kotikärryt n [’koti’kær:yt]
Нанеси краску этим валиком. Hän työnsi edessään kotikärryjä.
кисть ж sivellin n [’sivel:in] Он толкал перед собой тачку.
Siveltimet voi puhdistaa asetonilla. тя’пка ж kuokka n [’kuok:a]
Кисти можно почистить ацетоном. Rikkaruohon kitkemiseksi minä tarvitsen kuokan.
краскораспыли’тель м maalisuihke n [’ma:li’suihke] Мне нужна тяпка, чтобы убрать сорняки.
Maalisuihketta käyttämällä pärjäämme nopeammin.
* * * * * * * * *
С краскораспылителем мы справимся быстрее.
шпа’тель м lasta n [’lasta] компа’ктный п pienikokoinen a [’pieni’kokoinen]
Hankaa vanha maali lastalla. Nämä työkalut ovat pienikokoisia ja yksinkertaisia
Соскреби старую краску шпателем. käytössä.
Эти инструменты компактны и просты
ПОРТНО’ ВСКИЕ ИНСТРУМЕ’ НТЫ
RÄÄTÄLIN TYÖKALUT [’ræ:tælin ’tyø’kalut] в использовании.
необходи’мый п tarvittava a [’tarvit:ava]
напёрсток м sormustin n [’sormustin] Meillä on kaikki tarvittavat työkalut.
Ommeltaessa sormustin suojaa neulaa työnnettävää У нас есть все необходимые инструменты.
sormea. ну’ жный п tarpeellinen a [’tarpe:l:inen]
Напёрсток защищает палец, толкающий иглу Tämä on kauppa, jossa myydään erilaiset tarpeelliset
во время шитья. tavarat.
игла’ ж neula n [’neula] Это магазин, где продаются разные нужные вещи.
Hän yritti saada langan neulaan. поле’зный п kätevä a [’kætevæ]
Он пытался вдеть нитку в иглу. Tämä työkalu on hyvin kätevä erityisesti kun on auto.
но’жницы мн sakset pl [’sakset] Этот инструмент очень полезен, особенно если
Nämä sakset on tarkoitettu paksujen kankaiden у тебя есть автомобиль.
leikkaamiseen. практи’чный п käytännöllinen a [’kæytæn:øl:nen]
Это ножницы для резки толстых тканей. Tämä työkalu on hyvin käytännöllinen.
шве’йная маши’на ж ompelukone n [’ompelu’kone] Этот инструмент исключительно практичен.
Pidän parempana ompelukoneen käyttöä. кра’сить г maalata v [’ma:lata]
Я предпочитаю пользоваться швейной машиной. Nyt ryhdyn maalaamaan ulkoseiniä.
Теперь я начинаю красить наружные стены.
САДО’ ВЫЙ ИНВЕНТА
’ РЬ
PUUTARHURIN TYÖKALUT [’pu:’tarhurin пили’ть г sahata v [’sahata]
’tyø’kalut] Se täytyy sahata ketjusahalla.
Это нужно пилить цепной пилой.
ви’лы мн hanko n [’haŋko] ре’зать г leikata v [’leikata]
Nainen nosti heinää hangolla. Leikkaa se saksilla.
Она подняла сено вилами. Разрежь это ножницами.
гра’бли мн harava n [’harava] сверли’ть г porata v [’porata]
Ota harava ja pane kokoon leikattua ruohoa. Porasin lautaan neljä reikää.
Возьми грабли и собери скошенную траву. Я просверлил в доске четыре отверстия.
лопа’та ж lapio n [’lapio] што’пать г paikata v [’paikata]
Lapio on työkalu, joka on tarkoitettu kaivamiseen. Minä opetan sinua paikkaamaan sukkia.
Лопата – это инструмент для копания. Я научу тебя штопать носки.

63
 ’ РЬ
КАЛЕНДА
28
РАЗЛИ’ ЧНЫЕ КАЛЕНДАРИ’ календа’рь ма’йя м mayakalenteri n [’maja’kalenteri]
Mayojen kalenteri on mayojen sivilisaation luoma
ERILAISET KALENTERIT [’erilaiset ’kalenterit]
kokonainen kalenterijärjestelmä.
ацте’кский календа’рь м astekkien kalenteri n Календарь майя – это целая система календарей,
[’astek:ien ’kalenteri] созданных цивилизацией майя.
Astekkien kalenteri oli mayakalenteri mukauttaminen. кита’йский календа’рь м kiinalainen kalenteri n
Ацтекский календарь представлял собой [’ki:nalainen ’kalenteri]
адаптацию календаря майя. Kiinalainen kalenteri yhdistää kuukalenterin ja
будди’йский календа’рь м buddhalainen kalenteri n aurinkokalenterin piirteitä.
[’bud:halainen ’kalenteri] Китайский календарь объединяет элементы
Buddhalaista kalenteria käytetään Kaakkois-Aasian лунного календаря с элементами солнечного
mannerosassa. календаря.
Буддийский календарь используется лу’нный календа’рь м kuukalenteri n [’ku:’kalenteri]
в континентальной Юго-Восточной Азии. Kuukalenteri perustuu Kuun vaiheiden vaihtamiseen.
вавило’нский календа’рь м babylonialainen Лунный календарь – это календарь, в основе
kalenteri n [’babylonialainen ’kalenteri] которого лежит период смены фаз Луны.
Babylonialaisen kalenterin mukaan vuosi alkaa ри’мский календа’рь м roomalainen kalenteri n
keväällä. [’ro:malainen ’kalenteri]
По вавилонскому календарю год начинался Muinaisaikana roomalaisen kalenterin muoto muuttui
весной. useita kertoja.
григориа’нский календа’рь м gregoriaaninen Римский календарь в древние времена изменял
kalenteri n [’gregoria:ninen ’kalenteri] свою форму несколько раз.
Gregoriaanisen kalenterin otti käyttöön Paavi Gregory со’лнечный календа’рь м aurinkokalenteri n
XIII vuonna 1582. [’auriŋko’kalenteri]
Григорианский календарь был введён папой Aurinkokalenteri on kalenteri, jonka päivämäärät
Григорием XIII в 1582 году. osoittavat Maan asemaa kiertäessään Aurinkoa ympäri.
древнееги’петский календа’рь м egyptiläinen Солнечный календарь – это календарь, даты
kalenteri n [’egyptilæinen ’kalenteri] которого указывают на положение Земли
Egyptiläisessä kalenterissa kuukaudet jakautuivat в процессе вращения вокруг Солнца.
kolmeen viikkoon, jokaisessa viikossa oli 10 päivää. францу’зский республика’нский календа’рь
В древнеегипетском календаре месяцы делились м ranskalainen vallankumouskalenteri n [’ranskalainen
на 3 недели по 10 дней каждая. ’val:an’kumous’kalenteri]
древнеинди’йский календа’рь м intialainen Ranskan hallitus käytti ranskalaista
kalenteri n [’intialainen ’kalenteri] vallankumouksellista kalenteria noin 12 vuotta.
Muinaisaikana käytettyä Intialaista kalenteria Французский республиканский календарь
muutettiin useita kertoja. использовался французским правительством
Древнеиндийский календарь, использовавшийся примерно 12 лет.
в древности, претерпел множество изменений. эфио’пский календа’рь м etiopialainen kalenteri n
евре’йский календа’рь м juutalainen kalenteri n [’etiopialainen ’kalenteri]
[’ju:talainen ’kalenteri] Etiopialainen kalenteri perustuu aikaisempaan
Juutalaista kalenteria käytetään laskeakseen juutalaisen aleksanderaiseen eli koptilaiseen kalenteriin.
uuden vuoden ja juutalaisten juhlien päivämäärät. В основе эфиопского календаря лежит более
Еврейский календарь используется, чтобы ранний александрийский, или коптский, календарь.
вычислять еврейский Новый год и даты еврейских юлиа’нский календа’рь м juliaaninen kalenteri n
праздников. [’julia:ninen ’kalenteri]
ирла’ндский календа’рь м irlantilainen kalenteri n Julius Caesar otti käyttöön juliaanisen kalenterin
[’irlantilainen ’kalenteri] vuonna 46 EKr.
Irlantilainen kalenteri on alkuperältään pakanalaisen Юлианский календарь был введён Юлием
kelttiläisen järjestelmän jatko. Цезарем в 46 году до н.э.
Ирландский календарь – это продолжение ’ ГО’ ДА
ВРЕМЕНА
кельтской системы, которая имеет языческое VUODENAJAT [’vuoden’ajat]
происхождение.
исла’мский календа’рь м islamilainen kalenteri n весна’ ж kevät a [’kevæt]
[’islamilainen ’kalenteri] Kevät on vuoden aika talven ja kesän välillä.
Islamilainen kalenteri perustuu vuoden, jossa on Весна – это время года между зимой и летом.
12 kuukautta ja 354 tai 355 päivää. зима’ ж talvi n [’talvi]
В основе исламского календаря – 12 лунных Talvella tavallisesti sataa lunta.
месяцев года, состоящего из 354 или 355 дней. Зимой здесь обычно идёт снег.

64
 KALENTERI [’kalenteri]
ле’то с kesä n [’kesæ] понеде’льник м maanantai n [’ma:nan’tai]
Kesällä lähden lomalle. Maanantai on vaikea päivä.
Летом я езжу в отпуск. Понедельник – день тяжёлый.
о’сень ж syksy n [’syksy] пя’тница ж perjantai n [’perjan’tai]
Syksy on vuoden aika, jolloin lehtien väri muuttuu ja Jumalan kiitos, tänään on jo perjantai!
marjat kypsyvät. Слава богу, сегодня пятница.
Осень – это время года, когда листья меняют цвет среда’ ж keskiviikko n [’keski’vi:k:o]
и созревают плоды. Hän tulee keskiviikkona.
Он приедет в среду.
МЕ’ СЯЦЫ
суббо’та ж lauantai n [’lauan’tai]
KUUKAUDET [’ku:’kaudet] Hän lähti viime lauantaina.
Она уехала в прошлую субботу.
а’вгуст м elokuu n [’elo’ku:]
Elokuu on vuoden kahdeksas kuukausi.
четве’рг м torstai n [’tors’tai]
Torstai on viikon neljäs päivä.
Август – это восьмой месяц года.
Четверг – это четвёртый день недели.
апре’ль м huhtikuu n [’huhti’ku:]
Se tapahtui huhtikuun seitsemäntenä oista päivänä. * * * * * * * * *
Это произошло семнадцатого апреля.
арифмети’ческий п aritmeettinen a [’aritme:t:inen]
дека’брь м joulukuu n [’joulu’ku:] Aritmeettinen kalenteri on kalenteri, joka perustuu
Uusi toimisto avataan joulukuussa.
tiukkoihin sääntöihin.
Новый офис откроется в декабре. Арифметический календарь – это календарь,
ию’ль м heinäkuu n [’heinæ’ku:] который основан на своде строгих правил.
Hän on alkanut tehdä työtä täällä viimevuoden астрономи’ческий п astronominen a [’astronominen]
heinäkuussa. Astronominen kalenteri perustuu jatkuvaan seurantaan.
Она начала здесь работать в июле прошлого года. Астрономический календарь основан
ию’нь м kesäkuu n [’kesæ’ku:] на постоянных наблюдениях.
Kesäkuu on kesän ensimmäinen kuukausi. дре’вний п muinainen a [’muinainen]
Июнь – первый месяц лета. Jotkut muinaiset kalenterit synkronisoitiin Venuksen
май м toukokuu n [’touko’ku:] liikkumiseen.
Toukokuu on lempikuukauteni. Некоторые древние календари были
Май – мой любимый месяц. синхронизированы с движением Венеры.
март м maaliskuu n [’ma:lis’ku:] по’лный п täydellinen a [’tæydel:inen]
Meidän seuduilla lumi alkaa sulaa maaliskuussa. Täydelliset kalenterit mahdollistavat jokaisen päivän
В нашем регионе снег начинает таять в марте. nimitystä, epätäydelliset eivät.
ноя’брь м marraskuu n [’mar:as’ku:] Полные календари делают возможным дать
Olen syntynyt marraskuussa. название каждому дню, а неполные календари –
Я родился в ноябре. нет.
октя’брь м lokakuu n [’loka’ku:] совреме’нный п nyky- a [’nyky]
He menivät naimisiin lokakuussa. Nykyaikana me käytämme gregoriaanista kalenteria.
Они поженились третьего октября. В современное время мы пользуемся
сентя’брь м syyskuu n [’sy:s’ku:] григорианским календарём.
Syyskuu on syksyn ensimmäinen kuukausi. зака’нчиваться г loppua v [’lop:ua]
Сентябрь – первый месяц осени. Vuosi loppuu joulukuun 31. lopussa.
Год заканчивается в конце 31 декабря.
февра’ль м helmikuu n [’helmi’ku:]
Helmikuussa sairastui flunssaan. называ’ть г nimittää v [’nimit’æ:]
Muinaissaksalaiset nimittivät viikonpäivät saksalaisten
В феврале я подхватил простуду.
pakanajumalien kunniaksi.
янва’рь м tammikuu n [’tam:i’ku:] Древние германцы назвали дни недели в честь
Tavallisesti tammikuu on kylmä kuukausi.
языческих германских богов.
Как правило, январь – это холодный месяц.
начина’ться г alkaa v [’alka:]
ДНИ НЕДЕ’ ЛИ Vuosi alkaa tammikuun 1. päivänä.
VIIKONPÄIVÄT [’vi:kon’pæivæt] Год начинается 1 января.
продолжа’ться г kestää v [’kestæ:]
воскресе’нье с sunnuntai n [’sun:un’tai] Nykykalenterin tavallinen vuosi kestää 365 päivää.
Sunnuntai on vapaapäivä monissa maailman maissa. Невисокосный год современного календаря
Воскресенье считается нерабочим днём во многих продолжается 365 дней.
странах мира. ука’зывать г merkitä v [’merkitæ]
вто’рник м tiistai n [’ti:st’tai] Tähän kalenteriin on merkitty uskontojuhlien päivät.
Sairastuin tiistaina. Этот календарь указывает даты религиозных
Я заболел во вторник. праздников.

65
 ’ И ВИ
КИНО ’ ДЕО
29
ЖА’ НРЫ ФИ’ ЛЬМОВ мелодра’ма ж melodraamaelokuva n
[’melodra:ma’elo’kuva]
ELOKUVIEN GENRET [’elo’kuvien ’genret]
Menestynein melodraamaelokuva on Titanic.
анимацио’нный фильм м animaatioelokuva n Самый успешный фильм-мелодрама – это “Титаник”.
[’anima:tio’elo’kuva] музыка’льный фильм м musikaalielokuva n
Ensimmäinen täysipitkä animaatioelokuva tehtiin [’musika:li’elo’kuva]
Argentiinassa vuonna 1917. Se on katkelma vanhasta musikaalielokuvasta, jossa on
Первый полнометражный анимационный фильм tanssiva Fred Astaire.
был снят в Аргентине в 1917 году. Это фрагмент старого музыкального фильма
биографи’ческий фильм м elämäkertaelokuva n с танцующим Фредом Астером.
[’elæmæ’kerta’elo’kuva] приключе’нческий фильм м seikkailuelokuva n
Tiedätkö elämäkertaelokuvia Abraham Lincolnista? [’seik:ailu’elo’kuva]
Ты знаешь какие-нибудь биографические фильмы Seikkailuelokuvien yleinen aihe on piilotettujen
про Авраама Линкольна? aarteiden tai hylättyjen kaupunkien etsiminen.
боеви’к м toimintaelokuva n [’toiminta’elo’kuva] Поиски спрятанных сокровищ или затерянного
Toimintaelokuva on alkanut kehittyä itsenäisenä города – типичная тема приключенческих
genrenä 1970‑luvulla. фильмов.
Боевик как самостоятельный жанр начал три’ллер м trillerielokuva n [’tril:eri’elo’kuva]
развиваться в 1970‑х годах. Alfred Hitchcock oli psykologisen trillerielokuvan
ве’стерн м western n [’vestern] monien uusien keinojen uranuurtaja.
Western on tarina cowboyista, hevosista ja laukausten Альфред Хичкок стал пионером множества приёмов
vaihdoista. в жанре психологического триллера.
Вестерн – это история о ковбоях, лошадях фантасти’ческий фильм ж tieteiselokuva n
и перестрелках. [’tieteis’elo’kuva]
вое’нный фильм м sotaelokuva n [’sota’elo’kuva] Joidenkin tieteiselokuvien budjetit ovat valtavan suuria.
Oliver Stonen Nuoret sotilaat on parhaimpia Бюджеты некоторых фантастических фильмов
sotaelokuvia. огромны.
“Взвод” Оливера Стоуна – один из лучших военных
фильм для дете’й м lastenelokuva n [’lasten’elo’kuva]
фильмов.
Lastenelokuva voi kertoa muustakin kuin lapsista.
га’нгстерский фильм м gangsterielokuva n Фильм для детей может быть снят не обязательно
[’gangsteri’elo’kuva]
о детях.
Se on gangsterielokuva Chicagon viinatrokareista.
фильм у’ жасов м kauhuelokuva n [’kauhu’elo’kuva]
Это гангстерский фильм про чикагских бутлегеров.
Olen liian nuori katsoaksesi kauhuelokuvaa.
детекти’вный фильм м rikoselokuva n
Ты слишком юн, чтобы смотреть фильм ужасов.
[’rikos’elo’kuva]
Sherlock Holmes kuvattiin monissa rikoselokuvissa.
фильм-катастро’фа м katastrofielokuva n
[’katastrofi’elo’kuva]
Шерлок Холмс был изображён в великом множестве
Vähän aikaa sitten katsoin katastrofielokuvan valtavasta
детективных фильмов.
maanjäristyksestä.
документа’льный фильм м dokumenttielokuva n
[’dokument:i’elo’kuva] Недавно я смотрел фильм-катастрофу о мощном
Kuvaamme dokumenttielokuvaa Japanin kulttuurista. землетрясении.
Мы снимаем документальный фильм о японской фэ’нтези с fantasiaelokuva n [’fantasia’elo’kuva]
культуре. Fantasiaelokuvissa kerrotaan tavallisesti maagisista,
дра’ма ж draamaelokuva n [’dra:ma’elo’kuva] yliluonteisista tapahtumista.
Komedianäyttelijän esiintyminen draamaelokuvan В фильмах фэнтези обычно присутствуют
pääroolissa on näyttelijätyön kannalta rohkea askel. магические, сверхъестественные события или
Сыграть главную роль в драме – это смелый шаг для экзотические вымышленные миры.
комедийного актёра. СЪЁМОЧНАЯ ГРУ’ ППА
коме’дия ж komediaelokuva n [’komedia’elo’kuva] KUVAUSRYHMÄ [’kuvaus’ryhmæ]
Pidätkö parempana komedia- vai tragediaelokuvaa?
Ты предпочитаешь комедию или трагедию? актёр м näyttelijä n [’næyt:elijæ]
короткометра’жный фильм м lyhytelokuva n Elokuvassa näyttelee ainakin kolme tähtinäyttelijää.
[’lyhyt’elo’kuva] В фильме будут участвовать по меньшей мере три
Lyhytelokuva on elokuva, joka kestää 20:sta суперзнаменитых актёра.
40 minuuttiin. актри’са ж näyttelijätär n [’næyt:elijætær]
Короткометражный фильм – это фильм Hän unelmoi näyttelijättären ammatista.
продолжительностью от 20 до 40 минут. Она мечтает стать актрисой.

66
 ELOKUVA JA VIDEO [’elo’kuva ja ’video]
ассисте’нт режиссёра м ohjaajan assistentti n КИНОТЕА’ ТР
[’ohja:jan ’as:istent:i]
ELOKUVATEATTERI [’elo’kuva’teat:eri]
Ensimmäinen ohjaajan assistentti auttaa elokuvan
tuotantopäällikköä ja ohjaajaa.
киноза’л м elokuvasali n [’elo’kuva’sali]
Первый ассистент режиссёра помогает директору
Tässä elokuvateatterissa on kolme elokuvasalia.
фильма и режиссёру.
В этом кинотеатре три кинозала.
гримёр м meikkaaja-maskeeraaja n [’meık:a:ja
’maske:ra:ja] кре’сло с tuoli n [’tuoli]
Meikkaaja-maskeeraaja voi naamioida näyttelijän Tuolipaikkani numero on 36.
nuoremman tai vanhemman näköiseksi. Моё кресло номер 36.
Гримёр может сделать так, чтобы актёр выглядел фойе’ с aula n [’aula]
моложе или старше. Aulasta me ostimme popcornia.
дире’ктор м tuotantopäällikkö n [’tuotanto’pæ:l:ik:ø] В фойе мы купили попкорн.
Tuotantopäällikkö vastaa elokuvan tuotannosta. экра’н м valkokangas n [’valko’kangas]
Директор заведует физическими аспектами Haluaisin katsoa tätä elokuvaa uudestaan isolla
производства.
valkokankaalla.
каскадёр м sijaisnäyttelijä n [’sijais’næyt:elijæ]
Я хотел бы посмотреть этот фильм снова
Sijaisnäyttelijä suorittaa vaaralliset kohtaukset.
Каскадёр – это тот, кто исполняет какие-либо на большом экране.
опасные трюки. * * * * * * * * *
костюме’р м puvustaja n [’puvustaja]
Puvustaja vastaa näyttelijöiden pukujen valitsemisesta. интере’сный п mielenkiintoinen a [’mielen’ki:ntoinen]
Костюмер ответствен за всю одежду, которую Jännäri tuskin kiinnostaisi häntä.
надевают актёры. Я не думаю, что боевик будет ей интересен.
опера’тор м kameramies n [’kamera’mies] класси’ческий п klassinen a [’klas:inen]
Me katsoimme, kuinka kameramies kuvasi kohtausta. Se on loistava klassinen elokuva.
Мы наблюдали, как оператор снимает сцену. Это великолепный классический фильм.
продю’сер м tuottaja n [’tuot:aja]
немо’й п mykkä a [’myk:æ]
Tuottaja luo perustan elokuvan tuottamiseksi.
Minulla on Charlie Chaplinin mykkäelokuvien kokoelma.
Продюсер создаёт условия для создания фильмов.
У меня есть коллекция немых фильмов Чарли
режиссёр м elokuvaohjaaja n [’elo’kuva’ohja:ja]
Elokuvaohjaaja vastaa elokuvan luovista puolista. Чаплина.
Режиссёр отвечает за творческие аспекты фильма. ску’ чный п ikävä a [’ikævæ]
худо’жник-постано’вщик м lavastaja n [’lavastaja] Jotkut sanovat, että tämä elokuva on ikävä, mutta minä
Lavastaja suunnittelee lavastuksen esteettisesti ja pidän siitä.
rakenteellisesti. Некоторые говорят, что этот фильм скучный,
Художник-постановщик следит за эстетическими но мне он очень нравится.
и структурными деталями. чёрно-бе’лый п mustavalkoinen a [’musta’valkoinen]
СРЕ’ ДСТВА ДЛЯ ПРОСМО’ ТРА ФИ’ ЛЬМОВ Ennen oli vain mustavalkoisia elokuvia.
ELOKUVALAITTEISTO [’elo’kuva’lait:eisto] Было время, когда существовали только чёрно-
белые фильмы.
видеокассе’та ж videokasetti n [’video’kaset:i]
Laita videokasetti VHS-soittimeen. дубли’ровать г dubata v [’dubata]
Вставь видеокассету в видеомагнитофон. Tämä elokuva on dubattu venäjäksi.
видеомагнитофо’н м VHS-soitin n [’ve:ho:se:’soitin] Фильм дублирован на русский язык.
Onko sinulla VHS-soitin? пока’зывать г esittää v [’esit:æ:]
У тебя есть видеомагнитофон? Tätä elokuvaa esitetään tiistaina.
DVD-диск м DVD-levy n [’de:ve:de’levy] Этот фильм покажут во вторник.
Tämä elokuva on julkaistu DVD-levyllä. режисси’ровать г ohjata v [’ohjata]
Этот фильм уже вышел на DVD-диске. Kuka ohjaa tätä elokuvaa?
кинопрое’ктор м elokuvaprojektori n Кто будет режиссировать этот фильм?
[’elo’kuva’projektori]
смотре’ть г katsoa v [’katsoa]
Minun ystävälläni on kotielokuvaprojektori.
Minun naapuri on hullu, hän katsoo 5 elokuvaa päivässä!
У моего друга есть домашний кинопроектор.
Мой сосед – сумасшедший: иногда он смотрит
прои’грыватель DVD-ди’сков м DVD-levysoitin n
[’de:ve:de’levy’soitin] по 5 фильмов в день!
Nykyään DVD-soittimet on tavallinen laite. снима’ть г kuvata v [’kuvata]
В наше время проигрыватели DVD-дисков – Minun ystävät yrittävät kuvata amatöörielokuvan.
обычная вещь. Мои друзья пытаются снять любительский фильм.

67
 ’ НИЕ
КНИГОИЗДА
30
расска’з м kertomus n [’kertomus]
ОСНОВНЫ’ Е ПОНЯ’ ТИЯ
O’Henry oli erinomainen kirjoittamaan kertomuksia.
PERUSKÄSITTEET [’perus’kæsit:e:t]
О’Генри был великолепным мастером рассказа.
а’втор м tekijä n [’tekijæ] рома’н м romaani n [’roma:ni]
Me haastattelimme tämän kirjan tekijää. Tämä romaani on aika pitkä.
Мы взяли интервью у автора этой книги. Этот роман довольно длинный.
брошю’ра ж kirjanen n [’kirjanen] стихотворе’ние/поэ’ма с/ж runo n [’runo]
Kirjanen on pienikokoinen ohut paperikantinen kirja. Tämä on meidän kuuluisan runoilijan runokokoelma.
Брошюра – это небольшая тонкая книжка Это сборник стихотворений нашего известного
в бумажной обложке.
поэта.
глава’ ж luku n [’luku]
Romaani koostuu 50 luvusta. ЛИТЕРАТУ’ РНЫЕ ТЕ’ ХНИКИ
Роман разделён на 50 глав. KIRJALLISUUDEN TEKNIIKKA [’kirjal:isu:den
изда’ние с painos n [’painos] ’tekni:k:a]
Tämä on romanin kolmas painos.
Это третье издание романа.
поэ’зия ж runous n [’runous]
Loppusointua käytetään runoudessa ja lauluissa.
кни’га ж kirja n [’kirja]
Ensi kuussa kustantamo julkaisee 25 uutta kirjaa. Рифму используют в поэзии и песнях.
В следующем месяце наше издательство издаст про’за ж proosa n [’pro:sa]
25 новых книг. Proosa on arkipäivän puhetta muistettavan sepittelyn
мя’гкая обло’жка ж pehmeä kansi n [’pehmeæ ’kansi] muoto.
Se on halvempi julkaisu pehmeässä kannessa. Проза – это форма сочинительства, напоминающая
Это более дешёвое издание в мягкой обложке. повседневную речь.
переплёт м kannet n [’kan:et] ЛИТЕРАТУ’ РНЫЕ ЖА
’ НРЫ
Vain harva ostaja voisi ostaa kirjan, jonka kannet ovat KIRJALLISUUDEN GENRET [’kirjal:isu:den
niin upeita. ’genret]
Мало кто из покупателей может позволить себе
книгу в таком роскошном переплёте. ба’сня ж eläinsatu n [’elæin’satu]
писа’тель м kirjailija n [’kirjailija] Monien eläinsatujen kirjoittajaksi oletetaan Aesopia.
Tämän kirjailijan suosio on kasvussa. Многие античные басни приписываются Эзопу.
Этот писатель становится всё более и более
беллетри’стика ж kaunokirjallisuus n
популярным.
[’kauno’kirjal:isu:s]
страни’ца ж sivu n [’sivu] Hänen isänsä on kirjoittanut suosittuja
Tässä kirjassa 1094 sivua.
kaunokirjallisuuden teoksia.
Эта книга содержит 1094 страницы.
Её отец – автор популярной беллетристики.
суперобло’жка ж päällyslehti n [’pæ:l:ys’lehti]
Päällyslehti on kirjan irrallinen kansilehti. биогра’фия ж elämänkertomus n [’elæmæn’kertomus]
Суперобложка – это съёмная внешняя обложка Me suunnittelemme tunnettujen ihmisten
книги. elämänkertomusten julkaisemista.
твёрдый переплёт ж kova kansi n [’kova ’kansi] Мы планируем издавать биографии знаменитых
Kirja kovassa kannessa maksaa enemmän. людей.
Чтобы купить хорошую книгу в твёрдом детекти’в м salapoliisiromaani n [’sala’poli:si’roma:ni]
переплёте, придётся потратить больше. Hän lukee vain salapoliisiromaaneja.
ти’тульный лист м nimilehti n [’nimi’lehti] Он не читает ничего, кроме детективов.
Kirjan nimilehti oli konstikkaan koristeellinen. истори’ческая про’за ж historiallinen proosa n
Титульный лист книги был затейливо разукрашен. [’historial:inen ’pro:sa]
часть ж osa n [’osa] On paljon historiallista proosaa Muinais-Roomasta.
Kirjan kaikki kolme osaa ovat yhtä hyviä.
Существует много исторической прозы,
Все три части книги одинаково хороши.
посвящённой Древнему Риму.
ЛИТЕРАТУ’ РНЫЕ ФО’ РМЫ любо’вный рома’н м rakkausromaani n
KIRJALLISUUDEN MUODOT [’kirjal:isu:den [’rak:aus’roma:ni]
’muodot]
Kirjakapassa on muutamaa hyllyä täynnä
по’весть ж novelli n [’novel:i] rakkausromaanikirjallisuutta.
Novelli on lyhyempi kuin romaani. Несколько полок в магазине было заставлено
Повесть короче, чем роман. любовными романами.

68
 KIRJANKUSTANNUS [’kirjan’kustan:us]
мемуа’ры мн muistelmat pl [’muistelmat] реда’ктор-рецензе’нт м arvostelutoimittaja n
Vanha kenraali alkoi kirjoittaa muistelmiaan. [’arvostelu’toimit:aja]
Старый генерал начал писать свои мемуары. Arvostelutoimittaja tutkii hakemuksia ja lukujen malleja
приключе’нческий рома’н м seikkailuromaani n sekä ehdottaa käsikirjoituksia julkaistavaksi.
[’seik:ailu’roma:ni] Редактор-рецензент изучает заявки и образцы
Alexandre Dumas kirjoitti paljon seikkailuromaaneja. глав и делает предложения о публикации
Александр Дюма написал много приключенческих рукописей.
романов. техни’ческий реда’ктор м teknillinen toimittaja n
[’teknil:inen ’toimit:aja]
публици’стика ж sanomalehtikirjallisuus n
Tämä neiti on meidän uusi teknillinen toimittaja.
[’sanoma’lehti’kirjal:isu:s]
Эта девушка – наш новый технический редактор.
Missä tässä kaupassa on sanomalehtikirjallisuuden
osasto?
худо’жественный реда’ктор м taiteellinen
toimittaja n [’taite:l:inen ’toimit:aja]
Где в этом магазине отдел публицистики?
Mitä asioita hoitaa taiteellinen toimittaja?
ска’зка ж satu n [’satu] Чем занимается художественный редактор?
Se on kuvitettu satukirja.
Это сборник сказок с цветными иллюстрациями. * * * * * * * * *
три’ллер м trilleri n [’tril:eri] интеллектуа’льный п intellektuelli a [’intel:ektuel:i]
Pidän Stephen Kingin psykologisista trillereistä. Intellektuellin kirjallisuuden teoksena tämä kirja
Мне нравятся психологические триллеры Стивена myydään hyvin.
Кинга. Для интеллектуальной литературы эта книга
фанта’стика ж fantastinen kirjallisuus n [’fantastinen продаётся хорошо.
’kirjal:isu:s] захва’тывающий п jännittävä a [’jæn:it:ævæ]
Fantastinen kirjallisuuden genre on kehittynyt Tämä romaani on todellinen jännittävä kirjallisuuden
1900‑luvulla. teos.
Жанр фантастики развился в 20‑м веке. Этот роман по-настоящему захватывающее
фэ’нтези с fantasia n [’fantasia] произведение литературы.
John Tolkien on ehkä tunnetuin fantasia-genren филосо’фский п filosofinen a [’filosofinen]
kirjailija. Nainen pitää filosofisista romaaneista.
Джон Толкиен, вероятно, самый известный автор Ей нравятся философские романы.
книг в жанре фэнтези. популя’рный п suosittu a [’suosit:u]
эссе’ с essee n [’es:e:] Hän osaa ennustaa, mistä käsikirjoituksesta tulee
Romaanien lisäksi tämä kirjailija on kirjoittanut suosittu kirja.
muutamaa esseetä. Он умеет определять, какая рукопись станет
Помимо романов этот писатель написал ряд популярной книгой.
литературных эссе. хо’дкий (в пла’не прода’ж) п menestys- a
[’menestys]
ПЕРСОНА ’ Л ИЗДА
’ ТЕЛЬСТВА
Tarvitsen viime kuukauden menestyskirjojen luettelon.
KUSTANTAMON HENKILÖKUNTA Мне нужен список самых ходких книг прошлого
[’kustantamon ’henkilø’kunta] месяца.

верста’льщик м taittaja n [’tait:aja] иллюстри’ровать г kuvittaa v [’kuvit:a:]

Tätä kirjaa kuvittaa tunnettu taidemaalari.
Taittajan toimi on vapaa.
Книга будет иллюстрирована известным
Должность верстальщика вакантна.
художником.
гла’вный реда’ктор м päätoimittaja n [’pæ:’toimit:aja]
печа’тать г painaa v [’paina:]
Tämä on kustantamomme päätoimittaja.
Tämä kone voi painaa 60 sivua minuutissa.
Это главный редактор нашего издательства.
Эта машина может печатать 60 страниц в минуту.
корре’ктор м oikaisulukija n [’oikaisu’lukija] писа’ть г kirjoittaa v [’kirjoit:a:]
Oikaisulukijat korjaavat kielioppi-, kirjoitus- ja Mitä te kirjoitatte nyt?
välimerkkivirheitä. Что вы сейчас пишете?
Корректоры исправляют грамматику, орфографию публикова’ть г julkaista v [’julkaista]
и пунктуацию. Tämä yritys julkaisee kouluoppikirjoja.
перево’дчик м kääntäjä n [’kæ:ntæjæ] Эта фирма публикует учебники для школ.
On vaikeaa löytää pätevän sanskritin kääntäjän. редакти’ровать г toimittaa v [’toimit:a:]
Нелегко найти высококвалифицированного Toimitan kaikki teidän kirjanne.
переводчика с санскрита. Я буду редактировать все ваши книги.

69
 КОМПЬЮ’ ТЕР И ИНТЕРНЕ
’Т
31
ТИ’ ПЫ КОМПЬЮ’ ТЕРОВ микрочи’п м mikrosiru n [’mikro’siru]
Mikrosiru on hyvin hauras.
TIETOKONETYYPIT [’tieto’kone’ty:pit]
Микрочип очень хрупок.
встро’енный компью’тер м sulautettu tietokone n монито’р м näyttöpääte n [’næyt:ø’pæ:te]
[’sulautet:u ’tieto’kone] Joitakin näyttöpäätteitä voi käyttää televisiona.
Sulautetut tietokoneet on ohjelmoitu johonkin tiettyyn Некоторые модели компьютерных мониторов
tarkoitukseen. могут использоваться как телевизор.
Встроенные компьютеры запрограммированы для мышь ж hiiri n [’hi:ri]
какой-то специфической задачи. Tietotekniikassa hiiri on osoitinlaite.
лэпто’п м läppäri n [’læp:æri] В компьютерной технике мышь – это указательное
Läppärit ovat pienikokoisia ja kevyitä. устройство.
Лэптопы – компактные и лёгкие. операцио’нная систе’ма ж käyttöjärjestelmä n
мэйнфре’йм м suurtietokone n [’suur’tieto’kone] [’kæyt:ø’jærjestelmæ]
Suurtietokoneet ovat isoja tietokoneita, joita käytetään Käyttöjärjestelmä mahdollistaa ohjelmien toimintaa.
liiketoimintasovelluksiin tai palvelimena. Операционная система – это то, что нужно, чтобы
Мэйнфреймы – это большие компьютеры, на компьютерах работали программы.
используемые для управления бизнесом или осна’стка (компью’тера) ж laitteisto n [’lait:eisto]
в качестве сервера. Sinun on tullut aika vaihtaa tietokoneesi laitteistoa.
насто’льный компью’тер м pöytätietokone n Тебе пора поменять часть оснастки твоего
[’pøytæ’tieto’kone] компьютера.
Pöytätietokoneita käytetään monissa kodissa. програ’ммное обеспе’чение с tietokoneohjelma n
Настольные компьютеры используются во многих [’tieto’kone’ohjelma]
домах. Microsoft tuottaa maailman suosituimmat
суперкомпью’тер м supertietokone n tietokoneohjelmat.
[’super’tieto’kone] Компания “Майкрософт” производит самое
Sotilasviranomaiset käyttävät tehokkaasti популярное программное обеспечение в мире.
supertietokoneita. систе’мная (матери’нская) пла’та ж emolevy n
Военные агентства – очень активные пользователи [’emo’levy]
суперкомпьютеров. Emolevy on tietokoneen keskeinen osa.
Системная плата – это самая “центральная” часть
КОМПОНЕ’ НТЫ КОМПЬЮ’ ТЕРА
TIETOKONEEN KOMPONENTIT компьютера.
[’tieto’kone:n’komponentit] центра’льный проце’ссор м keskussuoritin n
[’keskus’suoritin]
графи’ческая ка’рта ж graafinen kortti n [’gra:finen Keskussuoritin on kaikkien tietokoneiden tärkeä osa.
kort:i] Центральный процессор – это важная часть
Graafinen kortti mahdollistaa visuaalista suunnittelua. каждого компьютера.
Графическая карта помогает компьютеру экра’н м näyttö n [’næyt:ø]
создавать визуальные эффекты. Minulla on uusi näyttöpääte, jossa on litteä näyttö.
дисково’д ги’бких ди’сков м levykeasema n У меня есть новый монитор с плоским экраном.
[’levyke’asema] ИНТЕРНЕ’ Т 
Levykeasema on tietokoneen osa, joka lukee levykettä. INTERNET [’ınternet]
Дисковод гибких дисков – это часть компьютера,
которая считывает информацию с дискет. блог м blogi n [’blogi]
жёсткий диск м kiintolevy n [’ki:nto’levy] Blogi on päiväkirjan tai henkilökohtaisen kirjan
Kiintolevyn kiekolle tallennetaan magneettisesti tietoa. tyyppinen kotisivu.
В жёстких дисках используется магнит для Блог – это сайт типа дневника или личного журнала.
хранения информации. бра’узер (веб-обозрева’тель) м selain n [’selain]
звукова’я ка’рта ж äänikortti n [’æ:ni’kort:i] Selain on tietokoneohjelma, jonka avulla löytyvät
Äänikortti on asennettavissa emolevylle. kotisivut Internetista.
Звуковую карту можно добавить к материнской Браузер – это компьютерная программа,
плате. позволяющая находить сайты в Интернете.
клавиату’ра ж näppäimistö n [’næp:æimistø] веб-се’рвер м verkkopalvelin n [’verkko’palvelin]
Näppäimistö on tarkoitettu kirjainten ja numeroiden Verkkopalvelimet voivat ylikuormittua ruuhkautuneen
syöttämiseen. verkkoliikenteen takia.
Клавиатура позволяет пользователю вводить Веб-серверы могут перегружаться из-за слишком
в компьютер буквы и цифры. насыщенного сетевого трафика.

70
 TIETOKONE JA INTERNET [’tieto’kone ja ’internet]
веб-страни’ца ж sivusto n [’sivusto] удалённый до’ступ м etäkäyttö n [’etæ’kæyt:ø]
Sivuston graafiseen kuvastamiseen tarvitaan Tämä tarkoittaa henkilökohtaisen tietokoneen
verkkoselain. etäkäyttöä kaukaa.
Для графического отображения веб-страницы Это означает удалённый доступ к вашему
нужен браузер. персональному компьютеру отовсюду.
веб-фо’рум м keskustelualue n [’keskustelu’alue] чат м chatti n [’tsat:i]
Löysin mielenkiintoisen keskustelualueen koiraihmisille. Chatti on virtuaalinen tila netissä, jossa ihmiset voivat
Я нашёл интересный веб-форум для любителей kokoontua ja keskustella.
собак. Чат – это виртуальное место в Интернете, где люди
могут собираться и “разговаривать”.
ви’рус м virus n [’virus]
Tarvitsen virussuojan. электро’нная комме’рция ж verkkokauppa n
[’verk:o’kaup:a]
Мне нужна защита от вирусов.
Amazon.com, Inc. on kansainvälinen verkkokauppaa
Всеми’рная паути’на ж World Wide Web [’vøld ’vaid
harjoittava yritys.
’veb]
Amazon.com, Inc – это международная компания,
World Wide Webin keksi vuonna 1989 Tim Bernes-Lee.
занятая электронной коммерцией.
Всемирная паутина была изобретена в 1989 году
электро’нная по’чта ж sähköposti n [’sæhkø’posti]
Тимом Бернерсом-Ли.
Voimme pitää yhteyttä sähköpostitse.
гиперте’кст м hyperteksti n [’hyper’teksti] Мы можем связаться по электронной почте.
Hyperteksti on tietokoneen näyttämä teksti
hyperlinkkeineen. * * * * * * * * *
Гипертекст – это текст, показываемый высокоскоростно’й п nopea a [’nopea]
компьютером, со ссылками на другие тексты. Tarjoamme nopeaa Internet-yhteyttä.
обме’н фа’йлами м tiedostonjako n [’tiedoston’jako] Мы предлагаем вам высокоскоростную связь
Tiedostonjako mahdollistaa tiedon jakamista saataville. с Интернетом.
Обмен файлами – это практика, делающая файлы мо’щный п tehokas a [’tehokas]
доступными для других пользователей. Tehokas tietokone maksaa paljon.
поиско’вая систе’ма ж hakukone n [’haku’kone] Мощный компьютер стоит дорого.
Rambler ja Google ovat hakukoneita. персона’льный п henkilökohtainen a
Rambler и Google – это поисковые системы. [’henkilø’kohtainen]
пото’ковое ви’део с suoratoisto n [’suora’toisto] Teidän täytyy osata käyttää henkilökohtaista tietokonetta.
Suoratoisto on pakatun tiedon siirtotapa Internetitse. Вы должны уметь пользоваться персональным
Потоковое видео – это содержимое, посылаемое компьютером.
в сжатом виде через Интернет. портати’вный п kannettava a [’kan:et:ava]
речева’я по’чта ж vastaajapalvelu n [’vasta:ja’palvelu] Haluan ottaa mukaani kannettavan tietokoneen.
Internet-vastaajapalvelut tarjoavat laajoja Я хочу взять с собой портативный компьютер.
mahdollisuuksia. цифро’вой п digitaali a [’digita:li]
Интернет-службы речевой почты предлагают вам Minun veljeni on työssä digitaalitekniikan liikkeessä.
значительные возможности. Мой брат работает в магазине цифровой техники.
сайт м nettisivu n [’net:i’sivu] выполня’ть г suorittaa v [’suorit:a:]
Kuinka nopeasti modernit tietokoneet voivat suorittaa
Käy yrityksemme nettisivuilla!
laskutehtäviä?
Посетите сайт нашей компании.
Насколько быстро современные компьютеры могут
сетева’я игра’ ж verkkopeli n [’verk:o’peli] выполнять вычисления?
Pidän parempina verkkopelejä.
зави’снуть г kaatua v [’ka:tua]
Я предпочитаю сетевые игры.
Tietokoneeni on taas kaatunut.
сеть ж tietoverkko n [’tietoverk:o] Мой компьютер снова завис.
Internet on tietoverkkojen verkko.
обраба’тывать г käsitellä v [’kæsitel:æ]
Интернет – это сеть компьютерных сетей. Tietokoneet käsittelevät tietoja.
спам м roskaposti n [’roska’posti] Компьютеры обрабатывают данные.
Miten pääsee irti roskapostista? ска’чивать г ladata v [’ladata]
Как избавиться от спама? Tänään olen ladannut suosikkibändini uudet laulut.
ссы’лка ж linkki n [’liŋk:i] Сегодня я скачал новые песни моей любимой
Tämä on mielenkiintoinen nettisivu linkkeineen группы.
vastaavanlaisiin sivustoihin. храни’ть г tallettaa v [’tal:et:a:]
Это интересный сайт со ссылками на аналогичные Kovalevylle voi tallettaa paljon tietoja.
сайты. Жёсткий диск может хранить массу информации.

71
 ’ СМОС
КО
32
сверхно’вая звезда’ ж supernova [’super’nova]
ВСЕЛЕ’ ННАЯ
Supernova on tähden räjähdys.
MAAILMANKAIKKEUS [’ma:ilman’kaik:eus]
Сверхновая звезда – это взрыв звезды.
астеро’ид м asteroidi [’asteroidi] светово’й год м valovuosi [’valo’vuosi]
Yksi valovuosi on noin 10 biljoonaa kilometriä.
Asteroidit ovat pieniä planeettoja Marsin and Jupiterin
Один световой год – это примерно 10 триллионов
välillä.
километров.
Астероиды – это малые планеты между Марсом
созве’здие с tähdistö [’tæhdistø]
и Юпитером.
Tähdistöjen esimerkkejä ovat Otava, Orion and
бе’лый ка’рлик м valkoinen kääpiö [’valkoinen ’kæ:piø] Andromeda.
Valkoinen kääpiö on kuuma tähti, jonka elinikä on Примеры созвездий – это Большая Медведица,
loppumaisillaan. Орион и Андромеда.
Белый карлик – это горячая звезда, срок спу’ тник м satelliitti [’satel:i:t:i]
существования которой близок к концу. Satelliitti on taivaankappale, joka kiertää radallaan
большо’й взры’в м iso purkaus [’iso ’purkaus] toisen kappaleen ympäri.
Ison purkauksen teorian mukaan Maailmankaikkeus on Спутник – это любой объект, который в космосе
edelleenkin laajentumassa. вращается по орбите вокруг другого объекта.
Теория большого взрыва предполагает, что субгига’нт м alijättiläinen [’ali’jæt:ilæinen]
Вселенная по-прежнему расширяется. Alijättiläiset ovat Auringon kaltaisia tai Aurinkoa
гала’ктика ж linnunratajärjestelmä massiivisempia.
[’lin:nun’rata’jærjestelmæ] Субгиганты подобны Солнцу или несколько
Linnunratajärjestelmä on suuri tähtirykelmä. массивнее Солнца.
Галактика – это крупное скопление звёзд. тума’нность ж tähtisumu [’tæhti’sumu]
Tähtisumu on tähtien välinen sumupilvi.
звезда’ ж tähti [’tæhti]
Туманность – это межзвёздное облако пыли.
Tähti on avaruudessa palava suuri kaasumassa.
Звезда – это очень большая масса газа, горящего
чёрная дыра’ ж musta aukko [’musta ’auk:o]
Musta aukko on taivaankappale, jonka vetovoima on
в космосе.
poikkeuksellisen suuri.
кваза’р м kvasaari [’kvasa:ri] Чёрная дыра – это космический объект
Kvasaari on hyvin kirkas kappale, jonka alkuperä on с исключительно высокой силой притяжения.
tuntematon.
Квазар – это очень яркий объект, природа которого
СО’ ЛНЕЧНАЯ СИСТЕ’ МА
AURINKOKUNTA [’auriŋko’kunta]
в точности не известна.
коме’та ж pyrstötähti [’pyrstø’tæhti] Вене’ра ж Venus [’venus]
Pyrstötähti on pallo, joka koostuu pääasiassa jäästä. Venuksen pinta on kova ja kivinen.
Комета – это шар, в основном состоящий изо льда. Венера имеет твёрдую каменистую поверхность.
кра’сный ка’рлик м punainen kääpiö [’punainen Земля’ ж Maa [’ma:]
’kæ:piø] Maa on miljoonien kasvi- ja eläinlajien elinympäristö.
Punainen kääpiö on pieni ja melko kylmä tähti. Земля – это место обитания миллионов видов
Красный карлик – это небольшая и относительно растений и животных.
холодная звезда. Луна’ ж Kuu [’ku:]
метео’р м meteori [’meteori] Kuun koko on noin neljännes Maan kokoa.
Meteori on avaruudessa lentävä pieni osa materiaa. Размер Луны составляет примерно четверть
Метеор – это небольшая частица материи, размера Земли.
летающая в космосе. Марс м Mars [’mars]
On tietoa siitä, että Marsilla on primitiivistä
плане’та ж planeetta [’plane:t:a]
bakteerielämää.
Onko elämää muilla planeetoilla?
Существуют сведения, указывающие
Есть ли жизнь на других планетах?
на существование на Марсе примитивной жизни
пульса’р м pulsari [’pulsari] в форме бактерий.
Pulsari on tähtimäinen tavallisesti näkymätön kappale,
Мерку’рий м Merkurius [’merkurius]
joka lähettää radiosignaaleja. Merkurius on Aurinkoa lähin planeetta.
Пульсар – это объект типа звезды, который обычно Меркурий – это ближайшая к Солнцу планета.
не виден, но посылает радиосигналы. Непту’н м Neptunus [’neptunus]
сверхгига’нт м ylijättiläinen [’yli’jæt:ilæinen] Neptunus on Aurinkokunnan neljänneksi suurin
Ylijättiläiset kuuluvat suurimpiin tähtiin. planeetta.
Сверхгиганты относятся к самым массивным Нептун – это четвёртая по величине планета
звёздам. Солнечной системы.

72
 AVARUUS [’avaru:s]
Плуто’н м Pluto [’pluto] скафа’ндр м avaruuspuku [’avaru:s’puku]
Pluto on kääpiöplaneetta. Avaruudessa matkustaessa ihmiset käyttävät
Плутон – это планета-карлик. avaruuspukuja.
Сату’рн м Saturnus [’saturnus] Скафандр надевается людьми, когда они
Saturnusta ympyröivät valtavat renkaat avaruudessa путешествуют в космосе.
lentävästä. спуска’емый аппара’т м avaruuskapseli
Сатурн окружён огромными кольцами из материи, [’avaru:s’kapseli]
Miehitetyssä avaruuskapselissa on oltava kaikki
летающей в космосе.
arkielämää varten.
Ура’н м Uranus [’uranus]
Пилотируемые спускаемые аппараты должны
Lämpötila Uranuksella on -197 °C.
иметь всё необходимое для повседневной жизни.
Температура на Уране минус 197 градусов
стыко’вка ж telakointi [’telakointi]
по Цельсию. Kahden avaruusaluksen telakointi on onnistunut.
Юпи’тер м Jupiter [’jupiter] Стыковка двух космических кораблей прошла
Jupiteria pidetään kaasujättiläisenä. успешно.
Юпитер считается газовым гигантом.
* * * * * * * * *
’ ВТИКА
КОСМОНА
KOSMONAUTIIKKA [’kosmonauti:k:a] бесконе’чный п ääretön [’æ:retøn]
Voitko kuvitella, että maailmankaikkeus on ääretön?
астрона’вт м astronautti [’astronaut:i] Ты можешь представить себе, что Вселенная
Neil Armstrong on tunnettu amerikkalainen astronautti. бесконечна?
Нил Армстронг – знаменитый американский беспило’тный п miehittämätön [’miehit:æmætøn]
астронавт. Buran avaruussukkulan ainoa lento oli miehittämätön.
иску’сственный спу’ тник м tekokuu [’teko’ku:] Единственный полёт корабля “Буран” был
Sputnik 1 oli Maan ensimmäinen tekokuu. беспилотным.
“Спутник 1” был первым искусственным внеземно’й п Maan ulkopuolinen [’maan
спутником Земли. ’ulko’puolinen]
Onko Maan ulkopuolista elämää?
косми’ческий кора’бль м avaruusalus [’avaru:s’alus]
Существует ли внеземная жизнь?
Avaruusalus voi kuljettaa ihmisiä ja tavaroita Maan
косми’ческий п avaruus- [’avaru:s]
ilmakehän ulkopuolella.
Planeetat ovat muodostuneet avaruuspölystä.
Космический корабль может перевозить людей
Планеты сформировались из космической пыли.
и грузы за пределами земной атмосферы.
пилоти’руемый п miehitetty [’miehitet:y]
космодро’м м avaruuslentokenttä Mir oli kiertoradalla vakituisesti toiminut miehitetty
[’avaru:s’lento’kent:æ] avaruusasema.
Avaruuslentokenttä on kenttä, josta laukaistaan “Мир” был постоянно действующей пилотируемой
avaruusaluksia. орбитальной станцией.
Космодром – это место для запуска космических враща’ться по орби’те г kiertää [’kiertæ:]
кораблей. Maa kiertää Aurinkoa soikealla radalla.
космона’вт м avaruuslentäjä [’avaru:s’lentæjæ] Земля вращается вокруг Солнца по овальной
Avaruuslentäjä Juri Gagarin oli ensimmäinen орбите.
avaruudessa käynyt ihminen. выходи’ть в откры’тый ко’смос г suorittaa
Космонавт Юрий Гагарин стал первым человеком avaruuskävely [’suorit:a: avaru:s’kævely]
в космосе. Avaruuslentäjät suorittavat avaruuskävelyn huomenna.
Космонавты выйдут в открытый космос завтра.
орбита’льная ста’нция ж avaruusasema
[’avaru:s’sasema] запуска’ть г laukaista [’laukaista]
Raketti laukaistiin avaruuteen huhtikuun 12. päivänä.
Avaruusasema Mir toimi 15 vuotta.
Ракета была запущена в космос 12 апреля.
Орбитальная станция “Мир” работала в течение
иссле’довать г tutkia [’tutkia]
15 лет.
Tämä satelliitti tutkii Kuun syvimpiä kraattereita.
полёт м avaruuslento [’avaru:s’lento] Этот спутник будет исследовать самые глубокие
Avaruuslento alkaa tavallisesti raketin laukaisemisesta. кратеры Луны.
Космический полёт, как правило, начинается притя’гиваться г vetää [’vetæ:]
с запуска ракеты. Miksi satelliitteja ei vedä Maahan vaan ne pysyvät
раке’та-носи’тель ж kantoraketti [’kanto’raket:i] kiertoradalla?
Proton on Venäjän kantoraketti. Почему спутники не притягиваются к Земле,
“Протон” – это российская ракета-носитель. а остаются на орбите?

73
 33 КУ’ ХНЯ
морози’льная ка’мера ж pakastin n [’pakastin]
МЕ’ БЕЛЬ
Tuoretta lihaa on säilytettävä pakastimessa.
KALUSTEET [’kaluste:t]
Свежее мясо нужно хранить в морозильной
буфе’т м astiakaappi n [’astia’ka:p:i] камере.
Sinun lempikuppisi on täällä, astiankaapissa. плита’ ж hella n [’hel:a]
Твоя любимая чашка здесь, в буфете. Minun keittiössä on hella, jossa on neljä hellareikää.
стол м pöytä n [’pøytæ] На плите в моей кухне четыре конфорки.
Minä tarvitsen koko seinän pituisen keittiöpöydän. посудомо’ечная маши’на ж astianpesukone n
Мне нужен кухонный стол вдоль всей стены. [’astian’pesu’kone]
столе’шница ж taso n [’taso] Nykyään monilla on astianpesukoneita kotona.
Tämä taso on kiveä.
В наше время во многих домах есть
Эта столешница сделана из камня.
посудомоечные машины.
табуре’т м jakkara n [’jak:ara]
ра’ковина ж tiskiallas n [’tiski’al:as]
Nuo ovat erityiset keittiöjakkarat.
Tiskiallas on tukkeutunut.
Это специальные табуреты для кухни.
Раковина засорилась.
я’щик выдвижно’й м laatikko n [’la:tik:o]
Ota lusikka oikeasta laatikosta.
сливна’я по’лка ж kaatoallas n [’ka:to’al:as]
Kaatoallas on osa tiskiallasta.
Возьми ложку из правого ящика.
Сливная полка – это часть раковины.
ОБОРУ’ ДОВАНИЕ
VARUSTEET [’varuste:t] суши’лка для посу’ды ж astiankuivausteline n
[’astian’kuivaus’teline]
бле’ндер м tehosekoitin n [’teho’sekoitin] Astiankuivausteline on jo täynnä.
Tehosekoittimella voi valmistaa keittoja, kastikkeita, Сушилка для посуды уже полная.
mehuja yms. то’стер м leivänpaahdin n [’leivæn’pa:hdin]
С помощью блендера можно готовить супы, соусы, Ostin uuden sähköisen leivänpaahtimen.
соки и т. д. Я приобрёл новый электрический тостер.
ва’фельница ж vohveliraudat n [’vohveli’raudat] холоди’льник м jääkaappi n [’jæ:ka:p:i]
Vohveliraudat koostuvat kahdesta nivelraudasta.
Jääkaapissa pitäisi olla vähän oliiviöljyä.
Обычно вафельница состоит из двух
В холодильнике должно быть немного оливкового
металлических панелей на шарнирах.
масла.
весы’ мн vaaka n [’va:ka]
Onko sinulla vaaka punnitakseen sokeria? КУ’ ХОННАЯ У’ ТВАРЬ
KEITTIÖKALUSTO [’keit:iø’kalusto]
У тебя есть весы, чтобы взвесить сахар?
духо’вка ж uuni n [’u:ni] горшо’чек м ruukku n [’ru:k:u]
Pane piirakka uuniin.
Tätä ruokaa laitetaan ruukussa.
Ставь пирог в духовку.
Это блюдо готовится в горшочке.
кран м hana n [’hana]
доска’ для ре’зки хле’ба ж leivänleikkuulauta n
Modernikeittiössä on oltava tiskiallas sekä kuuman ja
[’leivæn’leik:u:’lauta]
kylmän veden hanat.
Älä leikkää leipää pöydällä. Ota leivänleikkuulauta.
В современной кухне должны быть мойка и краны
Не режь хлеб на столе. Возьми доску для резки
с горячей и холодной водой.
хлеба.
микроволно’вая печь ж mikroaaltouuni n
[’mikro’a:lto’u:ni] жаро’вня ж paistinastia n [’paistin’astia]
Lämmitetään hampurilaiset mikroaaltouunissa. Jotkin modernit paistinastiat sopivat käytettäväksi
Давай разогреем гамбургеры в микроволновой uunissa.
печи. Некоторые современные жаровни приспособлены
ми’ксер м sekoitin n [’sekoitin] для использования в духовке.
Sekoitin on laite, jolla sekoitetaan aineksia. кастрю’ля ж kattila n [’kat:ila]
Миксер – это прибор, в котором смешиваются Keitto on keltaisessa kattilassa.
продукты. Суп – в жёлтой кастрюле.

74
 KEITTIÖ [’keit:iø]
консе’рвный нож м tölkinavaaja n [’tølkin’ava:ja] скорова’рка ж painekattila n [’paine’kat:ila]
Ota tölkiavaaja ja avaa tölkit! Painekattilat ovat tavallisesti alumiinia tai
Возьми консервный нож и открой банки. ruostumatonta terästä.
ло’жка-шумо’вка ж reikälusikka n [’reikæ’lusik:a] Скороварки обычно делают из алюминия или
Reikälusikka on lusikka, jossa on monta reikää. нержавеющей стали.
Ложка-шумовка – это ложка с множеством
соте’йник м muhennuspannu n [’muhen:us’pan:u]
дырочек.
Muhennuspannu on eräänlainen pannu.
лопа’тка (ку’ хонная) ж lapio n [’lapio]
Сотейник – это род сковородки.
Nostakaa pihvin reuna lapiolla, tarkistaaksenne onko
ча’йник м teepannu n [’te:’pan:u]
se kypsä.
Vesi kiehuu teepannussa.
Приподнимите край бифштекса лопаткой, чтобы
посмотреть. Чайник кипит.

му’сорное ведро’ с roskaämpäri n [’roska’æmpæri] * * * * * * * * *

Heitä munankuori roskaämpäriin.
Брось яичную скорлупу в мусорное ведро. оснащённый п varustettu a [’varustet:u]
нож м vetsi n [’veitsi] Meidän keittiö on varustettu kaikella tarvittavalla
Keittiössä on erikokoisia veitsiä. kalustolla.
В кухне у нас есть ножи разных размеров. Наша кухня полностью оснащена всеми нужными
поло’вник м kauha n [’kauha] вещами.
Kauha on iso ja syvä lusikka, jolla on pitkä kahva. просто’рный п tilava a [’tilava]
Половник – это большая глубокая ложка с длинной Teillä on niin tilava keittiö!
ручкой. Какая просторная кухня!
полоте’нце с astiapyyhke n [’astian’py:hke] совреме’нный п moderni a [’moderni]
Kuivaa lautaset millä tahansa niistä astianpyyhkeistä.
Modernissa keittiössä on oltava moderni kalusto.
Вытирай тарелки любым из этих полотенец.
В современной кухне должно быть современное
про’тивень м leivinpelti n [’leivin’pelti]
оборудование.
Tämän ruoan tekemiseen tarvitaan leveä leivinpelti.
Чтобы приготовить это блюдо, нам нужен широкий
удо’бный п kätevä a [’kætevæ]
Kaikki keittiömme ovat hyvin käteviä.
противень.
Все наши кухни очень удобны.
решётка-гриль ж grilliritilä n [’gril:i’ritilæ]
Onko sinulla grilliritilä? чи’стый п puhdas a [’puhdas]
У тебя есть решётка-гриль? Keittiössä kaiken täytyy olla puhdasta.
си’то с seula n [’seula] В кухне всё должно быть чистым.
Seula erottaa tarvittavat osaset tarpeettomasta aineesta. вытира’ть г pyyhkäistä v [’py:hkæistæ]
Сито отделяет нужные частицы от ненужного Ota liina ja pyyhkäise pöytä!
материала. Возьми тряпку и вытри стол.
сковорода’ ж paistinpannu n [’paistin’pan:u] гото’вить (еду’ ) г laittaa (ruokaa) v [’lait:a: (’ruoka:)]
Varo! Paistinpannu on kuuma. Mennään keittiöön ja laitetaan jotakin ruokaa.
Осторожно, сковорода горячая.
Пойдём в кухню и приготовим что-нибудь.
сковорода’ с ру’ чкой ж kahvallinen paistinpannu n
есть г syödä v [’syødæ]
[’kahval:inen paistin’pan:u]
Me syömme tavallisesti aamiaista keittiössä.
Tämä kahvallinen paistinpannu on ruostumatonta
Обычно мы едим завтрак в кухне.
terästä.
Эта сковорода с ручкой сделана из нержавеющей мыть г tiskata v [’tiskata]
стали. Tykkään tiskaamisesta.

сковорода’-вок ж vuoka n [’vuoka] Я люблю мыть посуду.

Vuoka sopii hyvin kiinalaisen ruoan valmistamiseen. чи’стить г puhdistaa v [’puhdista:]
Сковорода-вок хорошо подходит для Puhdista hella erikoispuhdistusaineella.
приготовления китайских блюд. Почисти плиту специальной жидкостью.

75
 ’ И КОСМЕ
ЛИЦО ’ ТИКА
34
’ ЛИ ЛИЦА
’ скула’ ж poskipää n [’poski’pæ:]
ДЕТА
Poskipää on luu posken yllä ja juuri silmän alla.
KASVOJEN OSAT [’kasvojen ’osat]
Скула – это кость над щекой, как раз под глазом.
бакенба’рды мн poskiparta pl [’poski’parta] усы’ мн viikset n [’vi:kset]
Poskiparta oli ennen muodissa. Hänellä oli ohuet viikset.
Бакенбарды были в моде в прежние времена. Он носил тоненькие усики.
борода’ ж parta n [’parta] у’ хо с korva n [’korva]
Hän kasvattaa itselleen partaa. Älä huuda korvaani!
Он отращивает бороду. Не надо мне так кричать в ухо.
бровь ж kulmakarva n [’kulma’karva] щека’ ж poski n [’poski]
Hänellä oli tiheät pensasmaiset kulmakarvat. Mies suuteli naista poskelle.
У него были густые кустистые брови. Он поцеловал её в щёку.
ве’ко с luomi n [’luomi] НЕДОСТА’ ТКИ КО
’ ЖИ
Hänen luomensa olivat puoliksi laskeneet. IHON PUUTTEET [’ihon’pu:t:e:t]
Его веки были полуопущены.
ве’рхняя губа’ ж ylähuuli n [’ylæ’hu:li] жи’рность ко’жи ж ihon rasvaisuus n [’ihon ’rasvaisu:s]
Ylähuulellani on karvoja enemmän kuin pitäisi. Kuinka voisin vähentää ihoni rasvaisuutta?
На моей верхней губе больше волос, чем нужно. Как мне уменьшить жирность кожи?
глаз м silmä n [’silmæ] круги’ под глаза’ми мн silmänalukset pl
Hänellä on siniset silmät. [’silmæn’alukset]
У неё голубые глаза. Minun mustat silmänalukseni voivat pelottaa ketä tahansa.
ко’жа ж iho n [’iho] Эти круги под глазами у меня могут напугать любого.
Lääkäri tutki naisen kasvoihon kuntoa. морщи’на ж ryppy n [’ry:p:y]
Врач изучил состояние кожи её лица. Vanhuksen kasvoissa oli syviä ryyppyjä.
лоб м otsa n [’otsa] У старика на лице были глубокие морщины.
Otsa on silmien yläpuolella ja hiusten alapuolella oleva су’ хость ко’жи ж ihon kuivuus n [’ihon ’kuivu:s]
kasvojen osa. Haluaisin päästä eroon ihoni kuivuudesta.
Лоб – это часть лица над глазами и под волосами. Я хочу избавиться от сухости кожи.
ни’жняя губа’ ж alahuuli n [’ala’hu:li] угрева’я сыпь ж näppylä n [’næp:ylæ]
Lapsi nyrpisti alahuulta. Näppylöiden syynä on ihoinfektio, jonka aiheuttavat
Ребёнок выпятил нижнюю губу. talirauhasten muutokset.
ноздря’ ж sierain n [’sierain] Угревая сыпь – это кожная инфекция, вызванная
Hänen sieraimensa pullistuivat. изменениями в сальных железах.
Его ноздри раздувались.
КОСМЕТИ’ ЧЕСКИЕ СРЕ’ ДСТВА
нос м nenä n [’nenæ] IHONHOITOTUOTTEET [’ihon’hoito’tuot:e:t]
Hän löi minua nenään.
Он стукнул меня по носу. блеск для губ м huulikiilto n [’hu:li’ki:lto]
перено’сица ж nenänjuuri n [’nenæn’ju:ri] Huulikiilto valmistetaan nestemäisenä tai
Epäilen, että nenänjuureni on poikki. pehmeäaineisena.
Боюсь, у меня сломана переносица. Блеск для губ производится в виде жидкости или
подборо’док м leuka n [’leuka] мягкого вещества.
Hänen leukaa peitti täysin parta. гель м geeli n [’ge:li]
Его подбородок был полностью скрыт бородой. Missä on minun suihkugeelipullo?
ресни’ца ж silmäripsi n [’silmæ’ripsi] Где мой флакон с гелем для душа?
Tytöllä oli pitkät ja kauniit silmäripset. гигиени’ческая пома’да ж huulibalsami n
У неё были длинные красивые ресницы. [’hu:li’balsami]
рот м suu n [’su:] Jotkin huulibalsamit sisältävät vitamiineja.
Älä pane sitä suuhun! Некоторые гигиенические помады содержат
Не клади это в рот! витамины.

76
 KASVOT JA KOSMETIIKKA [’kasvot ja ’kosmeti:k:a]
губна’я пома’да ж huulipuna n [’hu:li’puna] тона’льный крем м värivoide n [’væri’voide]
Huulipuna tekee huulet kirkkaammiksi. Värivoiteella voi peittää luomia kasvoissa.
Губная помада предназначена для придания губам Тональный крем может скрывать пятна на лице.
яркости. тушь для ресни’ц ж ripsiväri n [’ripsi’væri]
каранда’ш для брове’й м kulmakarvakynä n Tarvitsen hyvänlaatuisen ripsivärin hoitoaineineen.
[’kulma’karva’kynæ] Мне нужна высококачественная тушь для ресниц
Käytä mustaa kulmakarvakynää. с “питанием для ресниц.”
Воспользуйтесь чёрным карандашом для бровей.
* * * * * * * * *
каранда’ш для подво’дки век м silmärajauskynä n
[’silmæ’rajaus’kynæ] бле’дный п kalpea a [’kalpea]
Silmärajauskynällä saadaan aikaan erilaisia esteettisiä Olet liian kalpea.
illuusioita. Твоё лицо слишком бледное.
Карандаш для подводки век может создавать гла’дкий п sileä a [’sileæ]
разнообразные эстетические иллюзии. Hänen ihonsa on sileä kuin lapsen iho.
ко’нтурный каранда’ш для губ м huulirajauskynä У неё кожа гладкая, как у ребёнка.
n [’hu:li’rajaus’kynæ] декорати’вный п koristeellinen a [’koriste:l:inen]
Huulirajauskynää käytetään huulipunan laittamisen Monet kosmetiikkavalmistajat jakavat tuotteensa
jälkeen. koristeellisiin ja hoitotuotteisiin.
Контурный карандаш для губ используется после Многие производители различают декоративную
нанесения помады. косметику и косметику для ухода.
крем м voide n [’voide] краси’вый п kaunis a [’kaunis]
Se on vaikea valita oikea kasvovoide. Meidän kosmetiikka takaa kauniin ulkonäön.
Нелегко выбрать подходящий крем для лица. Красивая внешность с нашей косметикой
лосьо’н м kasvovesi n [’kasvo’vesi] гарантирована.
Tämä kasvovesi tuoksuu hyvältä. привлека’тельный п viehättävä a [’viehæt:ævæ]
Этот лосьон очень приятно пахнет. Neuvo minua, miten käyttäisin kosmetiikkaa näyttääkseni
накладны’е ресни’цы мн tekoripset pl [’teko’ripset] viehättävältä.
Ehkä minun kannattaisi käyttää tekoripsiä? Научи меня пользоваться косметикой, чтобы
Может быть, мне стоит пользоваться накладными выглядеть привлекательной.
ресницами? втира’ть г hieroa v [hieroa]
пома’да для объёма губ ж huulten volyymia lisäävä Hiero kevyesti voidetta ihoon.
huulipuna n [’hu:lien voly:mia lisæ:væ hu:li’puna] Потихоньку втирайте крем в кожу.
Huulten volyymia lisäävää huulipuna käytetään кра’ситься г meikata v [’meikata]
lisätäkseen huulten täyteläisyyttä. Hän alkaa meikata heti herättyään.
Помада для объёма губ используется для того, Она начинает краситься, как только проснётся.
чтобы губы выглядели полнее. нама’зывать г levittää v [’levit:æ:]
пу’дра ж puuteri n [’pu:teri] Levitä tasaisesti värivoidetta.
Jos iho on kiiltää liiaksi, käytetään puuteria. Равномерно намазывайте тональный крем.
Если твоя кожа слишком блестит, воспользуйся опола’скивать г huuhdella v [’hu:hdel:a]
пудрой. Poista liinalla ylimääräistä voidetta ja huuhtele kasvot.
румя’на мн poskipuna n [’poski’puna] Удалите лишний крем салфеткой и ополосните
Naiset käyttävät poskipunaa punatakseen poskia. лицо.
Женщины пользуются румянами, чтобы придава’ть толщину’ г tehdä tiheämmäksi v [’tehdæ
подрумянить щёки. ’tiheæm:æksi]
те’ни для век мн silmäluomiväri n [’silmæ’luomi’væri] Laadukas ripsiväri tekee teidän ripsinne tiheämmiksi.
Luomiväriä laitetaan luomiin ja kulmakarvojen alle. Вы можете придать ресницам большую толщину
Тени для век наносятся на веки и под бровями. с помощью качественной туши для ресниц.

77
 ’ Н ОДЕ
МАГАЗИ ’ ЖДЫ
35
де’тская оде’жда ж lasten vaatteet n [’lasten ’va:t:e:t]
ИНТЕРЬЕ’ Р И ОБСЛУ’ ЖИВАНИЕ
Lasten vaateosastossa uudistettiin valikoimat.
SISUSTUS JA PALVELUT [’sisustus’ ja
’palvelut] В отделе детской одежды было обновление
ассортимента.
ка’сса ж kassa n [’kas:a] джи’нсы мн farkut pl [’farkut]
Missä on kassa? Tässä tavaratalossa on hyvä farkkuosasto.
Где касса? В этом магазине очень хороший отдел джинсов.
касси’р м kassanhoitaja n [’kas:an’hoitaja] же’нская оде’жда ж naisten vaatteet n [’naisten
Kassanhoitaja laski rahaa. ’va:t:e:t]
Кассирша считала деньги. Oikealla on naistenvaateosasto.
манеке’н м mallinukke n [’mal:i’nuk:e] А справа женская одежда.
Katso tätä mallinukkea. Pidän tällaisesta puvusta. мужска’я оде’жда ж miesten vaatteet n [’miesten
Взгляни на этот манекен. Мне нравится этот ’va:t:e:t]
костюм. Miesten vaateosasto on loppupäässä.

приме’рочная ж sovituskoppi n [’sovitus’kop:i] Отдел мужской одежды – в дальнем конце.

Sovituskoppi on vasemmalla. ни’жнее бельё с alusvaatteet n [’alus’va:t:e:t]

Примерочная – слева. Alusvaateosasto on täällä.
Нижнее бельё – тут.
продаве’ц м miesmyyjä n [’mies’my:ja]
Myyjä sattui olemaan solmioasiantuntija.
носки’ мн sukat pl [’sukat]
Sukkavalikoima ei ole iso.
Продавец оказался большим специалистом
Выбор носков здесь не очень большой.
по галстукам.
ночно’е бельё с yöpuvut n [’yø’puvut]
продавщи’ца ж naismyyjä n [’nais’my:ja]
Me lisättiin erityisen yöpukuosaston.
Naismyyjä esitteli meille muutamaa käsineparia.
Мы добавили специальный отдел ночного белья.
Продавщица показала нам несколько пар
о’бувь ж kengät n [’keŋgæt]
перчаток.
Onko tässä kaupassa kenkäosasto?
распрода’жа ж alennusmyynti n [’alen:us’my:nti] В этом магазине есть отдел обуви?
Isossa mainoksessa luki ALENNUSMYYNTI.
оде’жда для до’ма ж kotivaatteet n [’koti’va:t:e:t]
“РАСПРОДАЖА” – было написано на большой Meidän kotivaateosastosta löytyy laaja valikoima
вывеске. aamutakkeja.
самообслу’ живание с itsepalvelu n [’itsepalvelu] В нашем отделе одежды для дома вы можете
Tämä on itsepalvelumyymälä. найти широкий выбор халатов.
Это магазин самообслуживания. перча’тки мн käsineet pl [’kæsine:t]
ОТДЕ’ ЛЫ Tästä voi ostaa käsineitä.
OSASTOT [’osastot] Здесь вы можете купить перчатки.
пла’тья мн mekot pl [’mekot]
ве’рхняя оде’жда ж ylävaatteet n [’ylæ’va:t:e:t] Leninkiosastossa on tarjolla yli 500 erilaista
Täältä ostaa ylävaatteita.
mekkomallia.
Здесь вы можете купить верхнюю одежду.
В отделе платьев имеется более 500 разных
вя’заная оде’жда ж neuleet pl [’neule:t] моделей.
Neuleet ja muut lämpimät vaateet löytyvät sieltä. ремни’ мн vyöt pl [’vyøt]
Вязаные изделия и другая тёплая одежда вон там. Näin pyörivän vyöhenkarin.
га’лстуки мн solmiot pl [’solmiot] Я увидел вращающуюся вешалку для ремней.
Missä on solmio-osasto? спорти’вная оде’жда ж urheiluvaatteet n
Где отдел галстуков? [’urheilu’va:t:e:t]
головны’е убо’ры мн päähineet n [’pæ:hine:t] Tässä myymälän osastossa myydään urheiluvaatteet.
Kilvessä luki “Päähineet”. В этой части магазина продаётся спортивная
На табличке было написано “Головные уборы”. одежда.

78
 VAATEMYYMÄLÄ [’va:te’my:mælæ]
су’мки мн käsilaukut pl [’kæsi’laukut] обхва’т та’лии м vyötärön ympärysmitta n [’vyøtærøn
Kuinka hyvä käsilaukkuvalikoima! ’ympæry:s’mit:a]
Какой хороший выбор сумок! Minun vyötäröni ympärysmitta on tasan 60.
шо’рты и купа’льные костю’мы мн sortsit ja Мой обхват талии ровно 60.
uimapuvut pl [’sortsit ja ’uima’puvut]
обхва’т ше’и м kaulan ympärysmitta n [’kaulan
Kilvessä luki “Sortsit ja uimapuvut”.
’ympærys’mit:a]
Надпись гласила: “Шорты и купальные костюмы”.
Onko kaulan ympärysmitta tärkeä tässä tapauksessa?
ю’бки мн hameet pl [’hame:t]
Важен ли здесь обхват шеи?
Niin, tässä meillä on hameita.
рост м pituus n [’pitu:s]
Так, здесь у нас юбки.
Hänen pituutensa on 205 senttimetriä.
РАЗМЕ’ РЫ
Его рост 205 сантиметров.
KOOT [’ko:t]
* * * * * * * * *
длина’ ноги’ по вну’ тренней пове’рхности ж
lahkeen pituus n [’lahke:n ’pitu:s] большо’й п iso a [’iso]
Lahkeen pituus lasketaan haaruksista lattiaan. Se on iso koko.
Длина ноги по внутренней поверхности – это Это большой размер.
расстояние между промежностью и стопой. дешёвый п edullinen a [’edul:inen]
длина’ руки’ ж käden pituus n [’kæden ’pitu:s] Tämän kaupan tavarat ovat edullisimpia.
Käden pituus on 60 senttimetriä. Товары в этом магазине более дешёвые.
Длина руки 60 сантиметров.
дорого’й п kallis a [’kal:is]
интерва’л м väli n [’væli]
Tämä puku on liian kallis.
Väli on 60–61.
Этот костюм слишком дорогой.
Интервал 60‑61.
ма’ленький п pieni a [’pieni]
обхва’т бёдер м lanteen ympärysmitta n [’lante:n
Tarvitsen pienen koon.
’ympærys’mit:a]
Lanteen ympärysmitta on 100 senttimetriä. Мне нужен маленький размер.

Обхват бёдер 100 сантиметров. сре’дний п keskikokoinen a [’keski’kokoinen]

обхва’т бю’ста м poven ympärysmitta n [’poven Minä onnistuin löytämään vain pieni- ja keskikokoisia
’ympæry:s’mit:a] puseroita.
Poven ympärysmitta on 90 senttimetriä. Мне удалось найти только средние и маленькие
Обхват бюста 90 сантиметров. размеры.
обхва’т головы’ м pään ympärysmitta n [’pæ:n выбира’ть г valita v [’valita]
’ympæry:s’mit:a] Valitse se, mistä pidät!
Teillä on keskisuuri pään ympärysmitta. Выбирай, что тебе нравится.
У вас средний обхват головы.
иска’ть г etsiä v [’etsiæ]
обхва’т груди’ м rinnan ympärysmitta n [’rin:an Etsin jotakin erikoista.
’ympæry:s’mit:a]
Я ищу что-нибудь особенное.
Rinnan ympärysmitta on 88 senttimetriä.
плати’ть г maksaa v [’maksa:]
Обхват груди 88 сантиметров.
Voin maksaa vain tästä tavarasta.
обхва’т ки’сти м ranteen ympärysmitta n [’rante:n
Я могу заплатить только за это.
’ympæry:s’mit:a]
En tiedä mikä on minun ranteeni ympärysmitta. покупа’ть г ostaa v [’osta:]
Я не знаю, какой у меня обхват кисти. Hän osti parin sukkia.

обхва’т под гру’дью м ympärysmitta rinnan alla n Она купила себе пару чулок.
[’ympæry:s’mit:a ’rin:an ’al:a] примеря’ть г sovittaa v [’sovit:a:]
Mikä on sinun ympärysmitta rinnan alla? Sovita tämä mekko!
Какой у тебя обхват под грудью? Примерь это платье.

79
 ’ ЛЫ
МАТЕРИА
36
’ ЛЫ БИОЛОГИ’ ЧЕСКОГО мел м liitu n [’li:tu]
МАТЕРИА
Liitu on muodostunut muinaisaikana pienpienten
ПРОИСХОЖДЕ’ НИЯ
merieläinten simpukoista.
BIOLOGISET AINEET [’biologiset ’aine:t]
Мел сформировался в древние времена из раковин
бума’га ж paperi n [’paperi] очень мелких морских животных.
Paperi on hyvä kääremateriaali. мра’мор м marmori n [’marmori]
Бумага – хороший обёрточный материал. Kiillotettu marmori on hyvin sileää.
де’рево с puu n [’pu:] Отполированный мрамор очень гладкий.
Puu on arvokas orgaaninen aine. обсидиа’н м obsidiaani n [’obsidia:ni]
Дерево – ценный органический материал. Obsidiaania arvostettiin korkealle Kivikauden
джут м juutti n [’ju:t:i] kulttuureissa.
Juuttia käytetään narujen ja karkeiden kankaiden Обсидиан ценился в культурах каменного века.
valmistamiseksi. песо’к м hiekka n [’hiek:a]
Джут используют для изготовления верёвок Hiekkaa käytetään sementin ja lasin valmistuksessa.
и грубой ткани. Песок используется для изготовления цемента
и стекла.
конопля’ ж hamppu n [’hamp:u]
Kuitu on hamppukasvin arvokkaimpia aineosia. слюда’ ж kiille n [’ki:l:e]
Dielektrisesti kiille on hyvin kestävää.
Волокно – одна из самых ценных частей растения
Слюда обладает высокой диэлектрической
конопли.
прочностью.
лён м pellava n [’pel:ava]
Pellavaa viljeltiin Muinais-Egyptissä.
стекло’ с lasi n [’lasi]
Lasi on läpinäkyvä kova, mutta helposti rikkoutuva aine.
Лён культивировался в древнем Египте.
Стекло – это прозрачный твёрдый, но легко
тексти’ль м tekstiili n [’teksti:li]
бьющийся материал.
Tämän maan tärkein vientiartikkeli on tekstiili, erityisesti
’ ЛЛЫ
МЕТА
silkki- ja puuvillatavara.
Основной экспорт этой страны – текстиль, METALLIT [’metal:it]
особенно шёлк и хлопок.
алюми’ний м alumiini n [’alumi:ni]
хло’пок м puuvilla n [’pu:’vil:a] Alumiini on tärkein metalli lentokonerakentamisessa.
Puuvilla on pehmeää kuitua. Алюминий – самый важный металл для
Хлопок – это мягкое волокно. самолётостроения.
шерсть ж villa n [’vil:a] бро’нза ж pronssi n [’prons:i]
Tämä paita on villaa. Muinaisaikoina miekat tehtiin pronssista.
Эта рубашка изготовлена из шерсти. В древние времена мечи изготавливались
НЕОРГАНИ’ ЧЕСКИЕ МАТЕРИА ’ ЛЫ из бронзы.
EPÄORGAANISET AINEET [’epæ’orga:niset желе’зо с rauta n [’rauta]
’aine:t] Rauta on hyvin yleinen ja hyödyllinen materiaali.
Железо – очень распространённый и полезный
база’льт м basaltti n [’basalt:i] металл.
Basaltti on yleinen vulkaaninen kivilaji. зо’лото с kulta n [’kulta]
Базальт – распространённый камень Kulta on jalometallia.
вулканического происхождения. Золото – это драгоценный металл.
грани’т м graniitti n [’grani:t:i] ма’рганец м mangaani n [’maŋga:ni]
Graniitti on hyvin kova aine, jota käytetään rakennusten Mangaani on harmahtavaa yksinkertaista metalliainetta.
ja teiden rakentamisessa. Марганец – это серовато-белый металл,
Гранит – это очень твёрдый камень, используемый представляющий собой простое вещество.
в строительстве зданий и дорог. медь ж kupari n [’kupari]
кварц м kvartsi n [’kvartsi] Kupari on plastinen materiaali, jonka lämmön- ja
Kvartsi on mineraaliaine, jota käytetään kellojen sähkönjohtokyky on hyvin korkeaa.
valmistuksessa. Медь – это пластичный металл с очень высокой
Кварц – это минеральное вещество, используемое тепло- и электропроводностью.
для изготовления часов. молибде’н м molybdeeni n [’molybde:ni]
кре’мний м pii n [’pi:] Molybdeeni on hyvin korroosiokestävää.
Pii on yleisin metalli. Молибден обладает высокой устойчивостью
Кремний – это самый распространённый неметалл. к коррозии.

80
 MATERIAALIT [’materia:lit]
ни’кель м nikkeli n [’nik:eli] рези’на ж kumi n [’kumi]
Nikkeliä käytetään ruostumattoman teräksen On luontaista ja synteettistä kumia.
valmistamiseksi. Существует натуральная резина и синтетическая
Никель используется для изготовления резина.
нержавеющей стали. целлофа’н м sellofaani n [’sel:ofa:ni]
о’лово с tina n [’tina] Sellofaani patentoitiin vuonna 1912.
Tinaa voi käyttää metalliesineiden torjuntapäällysteenä. Целлофан был запатентован в 1912 году.
Олово можно использовать для покрытия * * * * * * * * *
металлических предметов защитным слоем.
пла’тина ж platina n [’platina] водонепроница’емый п vedenpitävä a
Tämä sormus on platinaa. [’veden’pitævæ]
Это кольцо сделано из платины. Tämä pinta on päällystettävä vedenpitävällä
materiaalilla.
ртуть ж elohopea n [’elo’hopea]
Это должно быть покрыто водонепроницаемым
Normaalilämpötilassa elohopea on nestemäistä.
материалом.
При обычных температурах ртуть имеет жидкое
состояние.
мя’гкий п pehmeä a [’pehmeæ]
Tämä villalaji on hyvin pehmeää.
свине’ц м lyijy n [’lyijy]
Этот тип шерсти очень мягкий.
Lyijy on hyvin raskas metalli.
про’чный п kestävä a [’kestævæ]
Свинец – очень тяжёлый металл.
Onko tämä teräslaji riittävän kestävä käytettäväksi sillan
серебро’ с hopea n [’hopea]
rakentamiseen?
Hopea on kultaa halvempaa.
Достаточно ли прочен этот тип стали для
Серебро дешевле золота.
строительства мостов?
сталь ж teräs n [’teræs]
хру’пкий п hauras a [’hauras]
Tämä ruokavälinesetti on ruostumatonta terästä.
“Hauras. Käsittele varoen”.
Это набор ножей и вилок, сделанных
“Хрупкое. Обращаться осторожно”.
из нержавеющей стали.
эласти’чный п elastinen a [’elastinen]
цинк м sinkki n [’sink:i] Tämän uimapuvun materiaali on hyvin elastista.
Sinkkiä käytetään useimmiten ruosteentorjunta-aineena. Этот купальный костюм сделан из эластичного
Цинк чаще всего используется как материала.
антикоррозионное средство. изгота’вливать г valmistaa v [valmista:]
чугу’н м takkirauta n [’tak:i’rauta] Meidän tehtaallamme valmistetaan synteettisiä
Takkirauta on kovaa, mutta haurasta. materiaaleja.
Чугун твёрдый, но ломкий. Наша фабрика изготавливает синтетические
СИНТЕТИ’ ЧЕСКИЕ МАТЕРИА ’ ЛЫ материалы.
SYNTEETTISET AINEET [’synte:t:iset ’aine:t] испо’льзовать г käyttää v [’kæyt:æ:]
Muinaisaikoina ihmiset käyttivät kiveä kirveiden ja
вини’л м vinyyli n [’viny:li] veitsien tekemiseen.
Vinyyli on kova ja joustava muovi. В древние времена люди использовали камень для
Винил – это твёрдый и гибкий пластик. изготовления топоров и ножей.
пенопла’ст м vaahtomuovi n [’va:hto’muovi] обраба’тывать г käsitellä v [’kæsitel:æ]
Vaahtomuovi on hyvin kevyt synteettinen materiaali. Puuta voi käsitellä biopolttoainetta käyttämällä eri
Пенопласт – очень лёгкий синтетический материал. menetelmiä.
пла’стик м muovi n [’muovi] Есть способы обрабатывать древесину для
On paljon erilaisia muoveja. получения биотоплива.
Существует широкое разнообразие пластиков превраща’ть г muuttaa v [’mu:t:a:]
различных видов. Puuvillaa voi muuttaa kankaaksi.
полиэтиле’н м polyeteeni n [’polyete:ni] Хлопок можно превращать в ткань.
Polyeteeni on hyvin tärkeä pakkausmateriaali. тре’боваться г tarvita v [’tarvita]
Полиэтилен – очень важный упаковочный Mitä materiaaleja tarvitaan talon rakentamiseen?
материал. Какие материалы требуются для постройки дома?

81
 ’ БЕЛЬ
МЕ
37
’ ШНЯЯ МЕ’ БЕЛЬ кре’сло с nojatuoli n [’noja’tuoli]
ДОМА
Istuin avotakan vieressä olevaan nojatuoliin.
KOTIHUONEKALUT [’koti’huone’kalut]
Я сел в кресло у камина.
бобо’вый пуф м säkkituoli n [’sæk:i’tuoli] крова’ть ж sänky n [’sænky]
Säkkituolit tehdään kankaasta ja täytetään Minkäkokoisen sängyn tarvitsemme?
vaahtomuovi- tai venyylirakeilla. Какой размер кровати вам подходит?
Бобовые пуфы сделаны из ткани и наполнены откидн’ой (складно’й) сто’лик м taitettava pöytä n
кусочками пенополистирола или ПВХ. [’taitet:ava ’pøytæ]
Taitettavalla pöydällä oli pullo ja kaksi lasia.
буфе’т м piironki n [’pi:ronki]
На откидном столике стояли бутылка и две рюмки.
Panisitko kaikki kupit piironkiin.
Пожалуйста, поставь все чашки в буфет.
оттома’нка ж divaani n [’diva:ni]
Divaani on sohva ilman selkä- ja käsinojia.
гардеро’б м kaappi n [’ka:p:i]
У оттоманки нет ни спинки, ни подлокотников.
Tämä on arvokas mahonkikaappi.
пи’сьменный стол м kirjoituspöytä n
Это дорогой гардероб, сделанный из красного
[’kirjoitus’pøytæ]
дерева.
Nainen istui kirjoituspöydän ääressä ja kirjoitti jotakin.
глубо’кое кре’сло с laiskanlinna nojatuoli n Она сидела за письменным столом и что-то
[’laiskan’lin:a ’noja’tuoli] писала.
Laiskanlinna-nojatuoli antaa enemmän mukavuutta
платяно’й шкаф м vaatekaappi n [’va:teka:p:i]
kuin suurin osa tavallisia nojatuoleja. Vaatekaapin edeltäjänä oli arkku.
Глубокое кресло даёт больше комфорта, чем Самой ранней формой платяного шкафа был
большинство обычных кресел. сундук.
го’рка (застеклённый шка’фчик) ж vitriini n подста’вка для телеви’зора ж TV-taso n
[’vitri:ni] [’te:ve:’taso]
Vitriini on lasiovellinen kaappi. Tähän me panemme vetolaatikollisen TV-tason.
Горка – это предмет мебели со стеклянными Здесь мы поставим подставку для телевизора
дверцами. с выдвижными ящиками.
двухме’стный дива’нчик м 2‑istuttava sohva n приставно’й сто’лик м päätepöytä n [’pæ:te’pøytæ]
[’kahden’istut:ava’sohva] Tässä on pieni tamminen päätepöytä.
Haluaisimme sellaisen 2‑istuttavan sohvan. Вот маленький дубовый приставной столик.
Вот бы нам такой двухместный диванчик. пуф м rahi n [’rahi]
Rahi on pehmeä matala istuin.
дива’н м sohva n [’sohva]
Tämä sohva koostuu neljästä osasta. Пуф – это мягкое низкое сиденье.

Этот диван состоит из четырёх секций. серва’нт м astiakaappi n [’astia’ka:p:i]

Astiakaapissa on tavallisesti lasitettuja kaappeja ja
дива’нчик для сиде’ния м istumasohva n
vetolaatikoita.
[’istuma’sohva]
Сервант обычно состоит из комплекта
Me ostimme nahkaverhoillun istumasohvan.
застеклённых шкафчиков и выдвижных ящиков.
Мы купили диванчик, обитый кожей.
спа’льный гарниту’р м makuuhuoneryhmä n
кни’жная по’лка ж kirjahylly n [’kirja’hyl:y] [’maku:’huone’ryhmæ]
Näin erityisen erivärisen lastenkirjahyllyn.
Tarvitsemme uuden makuuhuoneryhmän näiden
Я видел специальную разноцветную книжную
vanhojen huonekalujen asemesta.
полку для детских книг. Нам нужен новый спальный гарнитур вместо этой
кни’жный шкаф м kirjakaappi n [’kirja’ka:p:i] старой мебели.
Valtavan iso kirjakaappi oli täynnä erilaisia kirjoja. сте’нка ж hyllystö n [’hyl:ystø]
Огромный книжный шкаф был полон разных книг. Kuinka pitkä tämä hyllystö on?
кофе’йный сто’лик м tarjoilupöytä n [’tarjoilu’pøytæ] Какова длина этой стенки?
Voisin tarjota pyörillä liikkuvan kahvipöydän. стол м ruokapöytä n [’ruoka’pøytæ]
Могу предложить вам кофейный столик Tämä ruokapöytä sopii hyvin keittiöpöytänä.
на роликах. Этот стол хорош для кухни.

82
 HUONEKALUT [’huone’kalut]
стоя’чая ве’шалка ж hattunaulakko n [’hat:u’naulak:o] скамья’ ж penkki n [’penk:i]
Hattunaulakossa oli kaksi hattua. Istukaamme penkille.
На стоячей вешалке висели две шляпы. Давай присядем на скамью.
стул м tuoli n [’tuoli] стол для пикника’ м retkipöytä n [retki’pøytæ]
Istuin tuolilla ja katsoin TV:ta. Tässä on pitkä retkipöytä 8:ine tuoleineen.
Я сидел на стуле и смотрел телевизор. Вот длинный стол для пикника с 8 стульями.
табуре’т м jakkara n [’jak:ara] шезло’нг м telttatuoli n [’telt:a’tuoli]
Jakkara on tuoli, jossa ei ole selkänojaa. Telttatuoli on tarkoitettu lepäämiseen.
У табурета нет спинки. Шезлонг предназначен для отдыха.
ту’мбочка ж yöpöytä n [’yø’pøytæ]
* * * * * * * * *
Hänen yöpöydällä oli paljon erilaisia tavaroita.
Его тумбочка была завалена всякими вещами. высо’кий п korkea a [’korkea]
шифонье’р м komero n [’komero] Tämä jakkara on liian korkea lapselle.
Nainen otti komerosta pyyheliinan. Этот табурет слишком высокий для маленького
Она достала из шифоньера полотенце. ребёнка.
я’щик выдвижно’й м vetolaatikko n [’veto’la:tik:o] мя’гкий п irto a [’irto]
Etsi haarukoita tästä vetolaatikosta. Tässä myymälässä myydään oikein hyviä
Поищи вилки в этом выдвижном ящике. irtohuonekaluja.
О’ ФИСНАЯ МЕ’ БЕЛЬ В этом магазине продаётся прекрасная мягкая
TOIMISTOKALUSTEET [’toimisto’kaluste:t] мебель.
ни’зкий п matala a [’matala]
картоте’чный шкаф м arkistokaappi n [’arkisto’ka:p:i] Japanissa käytetään hyvin matalia pöytiä.
Se oli pystysuora arkistokaappi 20:ine vetolaatikoineen.
Японцы пользуются очень низкими столиками.
Это был вертикальный картотечный шкаф
резно’й п veistetty a [’veistet:y]
с 20 выдвижными ящиками.
Minun veljeni myy oikein kalliita veistettyjä huonekaluja.
компью’терный стол м tietokonepöytä n
Мой двоюродный брат продаёт дорогую резную
[’tieto’kone’pøytæ]
мебель.
On mukava, kun tietokone on tietokonepöydällä.
узо’рчатый п koriste- a [’koriste]
Очень хорошо держать компьютер
Jotkin koristehuonekalukappaleita näyttivät hyviltä.
на компьютерном столике.
Некоторые узорчатые предметы мебели выглядели
о’фисная каби’нка ж koppi n [’kop:i]
неплохо.
Toimistossa on paljon pieniä koppeja.
лежа’ть г maata v [’ma:ta]
В этом офисе много маленьких кабинок.
Saanko maata vähän aikaa tässä sängyssä?
о’фисный стул м työtuoli n [’tyø’tuoli]
Можно мне попробовать лечь на эту кровать?
Työtuoli pyörii ja liikkuu pyörillä.
меблирова’ть г kalustaa v [’kalusta:]
Офисный стул поворачивается и имеет ролики.
Minulla riittää aikaa kalustaakseni kaikki huoneet.
САДО’ ВАЯ МЕ’ БЕЛЬ У нас достаточно денег, чтобы меблировать все
PUUTARHAKALUSTO [’pu:tarha’kalusto]
комнаты.
гама’к м riippumatto n [’ri:p:u’mat:o] обива’ть г verhoilla v [’verhoil:a]
Minun lapseni pitävät keinumisesta riippumatossa. Mikä paikallinen verhoomo voisi verhoilla huonekalut?
Мои дети любят качаться в гамаке. Какая местная фирма может обить мебель?
садо’вый зонт м aurinkosuoja n [’auriŋko’suoja] сиде’ть г istua v [’istua]
Tämä aurinkosuoja kestää kovaa sadettakin. On mukava istua tällaisessa nojatuolissa.
Этот садовый зонт не пропускает сильный дождь. Сидеть в таком кресле – чистое удовольствие.
садо’вый стул м muovituoli n [’muovi’tuoli] храни’ть г säilyttää v [’sæilyt:æ:]
Toin puutarhamuovituoleja. Tässä laatikossa säilytän CD-levyjä.
Я привёз пластиковые садовые стулья. В этом ящике я буду хранить компакт-диски.

83
 ’ ДНЫЕ ОТНОШЕ
МЕЖДУНАРО ’ НИЯ
38
АКТУА ’ ЛЬНЫЕ ПОНЯ’ ТИЯ незави’симость ж itsenäisyys n [’itsenæisy:s]
Intia sai itsenäisyyden Iso-Britanniasta vuonna 1947.
AJANKOHTAISET KÄSITTEET [’ajan’kohtaiset
’ kæsit:e:t] Индия получила независимость от Британии
в 1947 году.
алья’нс м liitto n [’li:t:o] партнёрство с kumppanuus n [’kump:anu:s]
Kaksi maata on liittynyt puolustusliittoon. Olen varma, että kumppanuutemme kukoistaa.
Две страны вошли в оборонительный альянс. Я уверен, что наше партнёрство будет процветать.
биполя’рность ж kaksinapaisuus n [’kaksi’napaisu:s] равнове’сие сил с voimatasopaino n
Jotkut ovat siitä mieltä, että kaksinapaisuus on
[’voima’taso’paino]
yksinapaisuutta parempaa.
Kansainvälisissä suhteissa voimatasopaino syntyy
Некоторые считают, что биполярность лучше, чем
однополярность. silloin, kun on pariteettia keskenään kamppailevien
взаимопо’мощь ж keskinäinen avunanto n voimien välillä.
[’keskinæinen ’avun’anto] В международных отношениях равновесие
Keskinäinen avunanto on tärkeä asia. сил существует тогда, когда есть паритет между
Взаимопомощь – это очень важная вещь. противоборствующими силами.
война’ ж sota n [’sota] разве’дка ж tiedustelu n [’tiedustelu]
Meidän on julistettava sota vihollisillemme. Tiedustelupalvelun edustaja kertoo, että vakoilijat
Мы должны объявить войну нашим врагам.
aikovat poistua maastamme.
госуда’рственная грани’ца ж valion raja n [’valtion Наша разведка сообщает, что шпионы планируют
’raja]
Näiden kahden maan välinen valtion raja on taas покинуть нашу страну.
suljettu. са’нкция ж pakote n [’pakote]
Государственная граница между двумя этими Kaikki Kuuban-vastaiset talouspakotteet eivät johtaneet
странами вновь закрыта. mihinkään.
гуманита’рная по’мощь ж humanitäärinen apu n Все экономические санкции против Кубы ни к чему
[’humanitæ:rinen apu] не привели.
Humanitäärisen avun tärkein tavoite on ihmishengen сотру’дничество с yhteistyö n [’yhteis’tyø]
pelastaminen. Toivottavasti me teemme yhteistyötä tämän maan
Главная цель гуманитарной помощи – спасение
kanssa.
человеческих жизней.
Мы надеемся на сотрудничество с этой страной.
зави’симость ж riippuvuus n [’ri:p:uvu:s]
Riippuvuus on tilanne, jossa maa on toisen maan сою’зник м liittolainen n [’li:t:olainen]
valvonnan alla. Iso-Britannia on perinteisesti ollut USA:n liittolainen.
Зависимость – это когда одна страна Великобритания – традиционный союзник США.
контролируется другой. шпиона’ж м vakoilu n [’vakoilu]
интерве’нция ж interventio n [’interventio] Heitä syytettiin vakoilusta.
Sotainterventio ei ole paras mahdollinen valinta tässä Их обвинили в шпионаже.
tapauksessa. экономи’ческая по’мощь ж talousapu n
Военная интервенция – не самый лучший выбор [’talous’apu]
в данном случае.
Tämä maa pyytää talousapua.
конфронта’ция ж vastakkainasettelu n
Эта страна просит об экономической помощи.
[’vastak:ain’aset:elu]
Emme voi taas riskeerata vastakkainasettelulla ДИПЛОМА ’ ТИЯ
naapurimaamme kanssa. DIPLOMATIA [’diplomatia]
Мы не можем рисковать очередной
конфронтацией с нашим соседом. атташе’ м attasea n [’at:asea]
междунаро’дная организа’ция ж kansainvälinen Attasea on suulähettilään alainen.
järjestö n [’kansain’vælinen ’jærjestø] Атташе находится в подчинении у посла.
Tämä on kansainvälinen kansalaisjärjestö. встре’ча на вы’сшем у’ровне ж huippukokous n
Это международная неправительственная [’huip:u’kokous]
организация. Huippukokous pidetään presidenttipalatsissa.
мир (отсу’ тствие войны’ ) м rauha n [’rauha] Встреча на высшем уровне состоится
Molemmat sotivat kansat toivoivat rauhaa.
в президентском дворце.
Оба воюющих народа жаждали мира.
многополя’рность ж moninapaisuus n делега’ция ж valtuuskunta n [’valtu:s’kunta]
[’moni’napaisu:s] Ranskan valtuuskunta on vasta saapunut konferenssiin.
Meidän tavoite on oltava moninapaisuus. Французская делегация только что прибыла
Нашей целью должна быть многополярность. на конференцию.

84
 KANSAINVÄLISET SUHTEET [’kansain’væliset ’suhte:t]
дипломати’ческая неприкоснове’нность ж Сове’т Безопа’сности м turvallisuusneuvosto n
diplomaattinen koskemattomuus n [’diploma:t:inen [’turval:isu:s’neuvosto]
’koskemat:omu:s] YK:n turvallisuusneuvosto on velvollinen ylläpitämään
Heitä ei saa panna syytteeseen, koska he nauttivat rauhaa maiden välillä.
diplomaattista koskemattomuutta. На Совет Безопасности ООН возложена
Их нельзя преследовать за это нарушение: у них обязанность по поддержанию мира между
дипломатическая неприкосновенность. странами.
догово’р м sopimus n [’sopimus] Уста’в ООН м YK:n peruskirja n [’y:’ko:n ’perus’kirja]
Konferenssissa laadittiin rauhansopimuksen ehtoja. YK:n peruskirja astui voimaan vuonna 1945.
На конференции были выработаны условия Устав ООН вступил в силу в 1945 году.
мирного договора. штаб-кварти’ра ж päämaja pl [’pæ:’maja]
ко’нсул м konsuli n [’konsuli] YK:n päämaja rakennettiin New Yorkiin vuonna 1950.
Hän toimi konsulina Kreikassa. Штаб-квартира ООН в Нью-Йорке была построена
Он служит консулом в Греции. в 1950 году.
ко’нсульство с konsulaatti n [’konsula:t:i]
Mikä on Norjan San-Fransiscon konsulaatin osoite? * * * * * * * * *
Какой адрес норвежского консульства в Сан-
глоба’льный п globaali a [’globa:li]
Франциско? Me käsittelemme äskettäisiä globaalin tärkeitä
мини’стр иностра’нных дел м ulkoasiainministeri n tapahtumia.
[’ulko’asiain’ministeri]
Мы будем обсуждать недавние события
Hänet nimitettiin ulkoasiainministeriksi.
глобальной важности.
Его назначили министром иностранных дел.
дипломати’ческий п diplomaattinen a
перегово’ры мн neuvottelut pl [’neuvot:elut] [’diploma:t:inen]
Sopimus syntyi pitkien neuvottelujen tuloksena.
Tiedätkö, mikä on diplomaattisen palvelun tehtävä?
Договор был результатом длительных переговоров.
Ты знаешь, в чём роль дипломатической службы?
посо’л м suurlähettiläs n [’su:r’læhet:ilæs]
Mikä on meidän Libanonin suurlähettilään nimi?
иностра’нный п ulkomaalainen a [’ulko’ma:lainen]
Sali oli täynnä ulkomaalaisia vieraita.
Как зовут нашего посла в Ливане?
Зал был полон иностранных делегатов.
посо’льство с suurlähetystö n [’su:r’læhetystø]
Meidän Venäjän suurlähetystö on Moskovassa. миротво’рческий п rauhanturva- a [’rauhan’turva]
Rauhanturvatehtävän suorittaminen voi kestää pitkään.
Наше посольство в России находится в Москве.
Миротворческая миссия может продлиться долгое
соглаше’ние с sopimus n [’sopimus]
Asevalvontasopimus allekirjoitetaan ensi kuussa. время.
Соглашение о контроле над вооружениями будет региона’льный п alueellinen a [’alue:l:inen]
подписано в следующем месяце. Käsitellään myös joitakin alueellisia asioita.
Некоторые региональные вопросы также будут
ОРГАНИЗА ’ ЦИЯ ОБЪЕДИНЁННЫХ НА
’ ЦИЙ
обсуждаться.
YHDISTYNEET KANSAKUNNAT [’yhdistyne:t
аннули’ровать г lakkauttaa v [’lak:aut:a:]
’kansa’kun:at] Liitto lakkautettiin.
Альянс аннулировали.
Генера’льная Ассамбле’я ж Yleiskokous n
[’yleis’kokous] вести’ перегово’ры г käydä neuvottelut v [’kæydæ
Yleiskokous on YK:n tärkein neuvotteleva elin. ’neuvot:elut]
Генеральная Ассамблея – главный совещательный Me käymme neuvotteluja tämän maan hallituksen
орган ООН. kanssa viisumivapaudesta.
Генера’льный секрета’рь м pääsihteeri n Мы ведём переговоры с правительством этой
[’pæ:’sihte:ri] страны о введении безвизового режима.
Kofi Annan toimi YK:n pääsihteerinä vuodesta 1997 признава’ть г tunnustaa v [’tun:usta:]
vuoteen 2007. USA tunnusti Neuvostoliiton vasta vuonna 1933.
Кофи Аннан был Генеральным секретарём ООН СССР был признан США лишь в 1933 году.
с 1997 по 2007 годы. сотру’дничать г toimia yhteistyössä v [’toimia
госуда’рство-член с jäsenvaltio n [’jæsen’valtio] ’yhteis’tyøs:æ]
Vuonna 2009 YK:ssa oli 192 jäsenvaltiota. Olemme valmiit toimimaan yhteistyössä monissa
В 2009 году было 192 государства-члена ООН. asioissa.
Междунаро’дный суд ООН м YK:n kansainvälinen Мы готовы сотрудничать по ряду вопросов.
tuomioistuin n [’y:’ko:n ’kansain’vælinen ’tuomio’istuin] экстради’ровать г luovuttaa v [’luovut:a:]
YK:n kansainvälinen tuomioistuin on Haagissa, Ranskan poliisi sai kiinni englantilaisen murhaajan ja
Alankomaissa. luovutti hänet Iso-Britanniaan.
Международный суд ООН находится в Гааге, Английский убийца был пойман французской
Нидерланды. полицией и экстрадирован в Британию.

85
 39 МОЛОДЁЖНАЯ КУЛЬТУ’ РА
гара’жный рок м autotallirock n [’auto’tal:i’rok]
МО’ ДА
Autotallirock ei ole samaa kuin punkrock.
MUOTI [’muoti]
Гаражный рок – это не то же самое, что панк-рок.
банда’на ж bandanna n [’bandan:a] глэм-ро’к м glam rock n [’glæm ’rok]
Bandanna on värillinen pään ympärillä pidettävä liina. Glam rock -taiteilijat käyttävät tavallisesti hyvin
värikkäitä vaatteita ja meikkausta.
Бандана – это род яркого платка, который обычно
Как правило, исполнители глэм-рока носят весьма
носят на голове.
цветистую одежду и макияж.
брю’ки-клёш мн leveälahkeiset housut pl
гранж м grunge n [’gra:nʤ]
[’leveæ’lahkeiset ’housut]
Grunge musiikki yhdistää punk rockin ja raskaan
Leveälahkeiset housut olivat 1960‑luvun hippimuotia. metallin piirteitä.
Брюки-клёш были модны среди хиппи Музыка гранж объединяет элементы панк-рока
1960‑х годов. и хеви-метала.
була’вка (безопа’сная) ж hakaneula n [’haka’neula] даб м dub n [’dab]
Jotkut punkit käyttävät hakaneuloja vaatteidensa Dub musiikki on reggae-pohjaista kokeellista musiikkia.
koristeina. Музыка даб – это экспериментальная
Некоторые панки используют безопасные булавки разновидность регги.
как украшение для одежды. инда’стриал м konemetalli n [’kone’metal:i]
дредло’ки мн rastatukka pl [’tasta’tuk:a] Konemetalli on poikkeuksellisen aggressiivinen
Rastatukka on rastafareilla ja niillä, jotka sanovat itseään yhdistelmä rockia ja elektronista musiikkia.
rastafariksi. Индастриал – это исключительно агрессивный
Дредлоки носят растафари и те, кто называют себя сплав рока и электронной музыки.
растафари. ню-ме’тал м nu metal n [’n( j)u: ’metal:i]
Monet nu metal-bändit ovat kotoisin Kaliforniasta.
ироке’з (причёска) м irokeesikampaus n
Многие группы ню-метал родом из Калифорнии.
[’iroke:si’kampaus]
панк-ро’к м punkrock n [’paŋk ’rok]
Naapurini on punk ja hänellä on irokeesikampaus.
Punk rock on hyvin yksinkertaista ja kovaa musiikkia.
Мой сосед – панк, и он носит ирокез.
Панк-рок – это очень простая и громкая музыка.
ко’жаная ку’ртка ж nahkarotsi n [’nahka’rotsi] пост-па’нк м post punk n [’post paŋk]
Minä käytän mustaa vetoketjullista nahkarotsia. Post punk on monimutkaisempaa musiikkia kuin punk
Я ношу чёрную кожаную куртку с молниями. rock.
психодели’ческий рису’нок м psykedeelinen kuvio Пост-панк более сложная музыка, чем панк-рок.
n [’psykede:linen ’kuvio] прогресси’вный рок м progressiivinen rock n
Tästä voi ostaa t-paidan psykedeelisine kuvioineen. [’progres:i:vinen ’rok]
Здесь можно купить майку с психоделическим Progressiivinen rock on yritys muuttaa rockin uudeksi
рисунком. klassiseksi musiikiksi.
серьга’ ж korvakoru n [’korva’koru] Прогрессивный рок – это попытка превратить рок
Jos korvakoru on vasemmassa korvassa, se tarkoittaa в новую классическую музыку.
ettei ole hintti. психодели’ческий рок м psykedeelinen rock n
Если носишь серьгу в левом ухе, это означает, что [’psykede:linen ’rok]
ты не гей. Jotkin psykedeelisen rockin sävellykset ovat
kummallisia ja omituisia.
татуиро’вка ж tatuointi n [’tatuointi]
Некоторые композиции психоделического рока
Kuinka monta tatuointia sinulla on yhteensä?
очень странные и причудливые.
Сколько всего у тебя татуировок?
ре’гги м reggae n [’rege:]
МУЗЫКА’ ЛЬНЫЕ СТИ’ ЛИ Reggae musiikki on syntynyt Jamaikalla.
MUSIIKKITYYLIT [’musi:k:i’ty:lit] Музыка регги развилась на Ямайке.
рейв м reivi n [’reıvi]
арт-ро’к м taiderock n [’taide’rok] Reivi on musiikkia, jossa on erilaisia elektronisen
Eräät taiderockryhmät soittavat klassista musiikkia. tanssimusiikin tyylilajeja.
Некоторые группы арт-рока исполняют Музыка рейв включает в себя разные формы
произведения композиторов-классиков. электронной танцевальной музыки.
блюз-ро’к м blues rock n [’blu:s ’rok] рок-н-ро’лл м rock and roll n [’rok ænd ’rol]
1990‑luvulla blues rock nousi uudestaan pinnalle. Rock and rollin alkumuotona oli rockabillyn musiikki.
В начале 1990‑х блюз-рок пережил второе Ранней формой рок-н-ролла была музыка
рождение. рокабилли.

86
 NUORISOKULTTUURI [’nuoriso’kult:u:ri]
ска с ska n [’ska:] хи’ппи м hippi n [’hip:i]
Minä tanssin vain ska-musiikin säestämänä. 1960‑luvulla hipit toivoivat muuttavan maailmaa, mutta
Я танцую только под музыку ска. kärsivät tappion.
транс м trance n [’transe] В 1960‑х хиппи надеялись изменить мир,
Trance on elektronisen tanssimusiikin tyyli, joka on но потерпели поражение.
kehittynyt 1990‑lla. хип-хо’ппер м hip hopper n [’hip ’hop:er]
Транс – это стиль электронной танцевальной Hän käyttää säkkihousuja ja sanoo itseään hip
музыки, развившийся в 1990‑х годах. hopperiksi.
хард-ро’к м hard rock n [’ha:rd ’rok] Он носит мешковатые штаны и называет себя хип-
Led Zeppelin on yksi parhaista hard rockin yhtyeistä. хоппером.
“Лед Зеппелин” – одна из лучших групп хард-рока. э’мо м emo n [’emo]
хеви-ме’тал м raskas metalli n [’raskas ’metal:i] Emo on teini-ikäisten alakulttuuri.
Raskasta metallia voi soittaa vain todellinen virtuoosi. Эмо – это подростковая субкультура.
Чтобы исполнять хеви-метал, надо быть настоящим
виртуозом. * * * * * * * * *
хип-хо’п м hip hop n [’hip hop] безба’шенный п kummallinen a [’kum:al:inen]
Joissakin hip hop-lauluissa lauletaan rikollisliigoista ja Niin kummallinen käyttäytymistyyli ei sovi minulle.
väkivallasta. Такой безбашенный стиль – это для меня слишком.
Тексты некоторых песен хип-хопа повествуют контркульту’рный п kulttuurinvastainen a
о бандах и насилии. [’kult:u:rin’vastainen]
СУБКУЛЬТУ’ РЫ Maailmassa on paljon kulttuurivastaisia liikkeitä.
ALAKULTTUURIT [’ala’kult:u:rit] В мире много контркультурных движений.
круто’й п makee a [’make:]
ба’йкер м pärtsäri n [’pærtsæri]
Heillä on makeita kampauksia.
Hän osti moottoripyörän ja uneksii liittymistä
Они носят крутые причёски.
prätsärikerhoon.
рва’ный п revitty a [’revit:y]
Он купил мотоцикл и мечтает вступить в клуб
Punkit käyttävät mielellään revittyjä farkkuja.
байкеров.
Панки любят носить рваные джинсы.
гот м gootti n [’go:t:i]
Suurin osa gootteja käyttää mustia vaatteita.
экстравага’нтный п pröystäilevä a [’prøystæilevæ]
Heidän tavoitteena on korostaa pröystäilevää
Большинство готов носят чёрную одежду.
käyttäytymistapaansa.
металли’ст м metallisti n [’metalisti]
Демонстрация экстравагантного поведения – одна
Metallistit ovat raskaan metallin faneja.
Металлисты – это поклонники музыки хеви-метал. из их целей.

нью-э’йдж м New Age n [’nju: eıʤ] бунтова’ть г kapinoida v [’kapinoida]

New Agen harjoittajat usein meditoivat saadakseen Punkit väittävät kapinoivansa konformismia vastaan.
kontaktia Jumalaan. Панки заявляют, что они бунтуют против
Представители нью-эйджа часто медитируют, конформизма.
стремясь войти в контакт с Богом. вы’глядеть г näyttää v [’næyt:æ:]
панк м punk n [’paŋk] Tässä nahkarotsissa näytät uhkaavalta.
Ei ole tulevaisuutta on punkien lempi-iskulauseita. В этой кожаной куртке ты выглядишь угрожающе.
“Будущего нет!” – один из любимых лозунгов протестова’ть г vastustaa v [’vastusta:]
панков. Nuoret pitävät vastustamisesta jotakin vastaan.
ре’йвер м raver n [’reiver] Молодёжь любит протестовать против чего-
Raverit sanovat uskovansa rauhaan, rakkauteen, нибудь.
yhtenäisyyteen ja kunnioitukseen. тусова’ться г styylata v [’sty:lata]
Рейверы говорят, что верят в мир, любовь, Hipit styylaavat tässä puistossa.
единство и уважение. Хиппи тусуются в этом парке.
скинхе’д м skinhead n [’skinhed] удивля’ть г yllättää v [’yl:æt:æ:]
Vasemmistolaiset skinheadit vihaavat tavallisesti natsi Kulttuurivastaisten aktivistien eräät ideat yllättävät
skinheadeja. minua.
Как правило, левые скинхеды ненавидят Некоторые идеи контркультурных активистов очень
скинхедов-нацистов. меня удивляют.

87
 ’ РЕ
МО
40
ОСНОВНЫ’ Е ПОНЯ’ ТИЯ МОРСКИ’ Е ЖИВО’ ТНЫЕ
PERUSKÄSITTEET [’perus’kæsit:e:t] MERIELÄIMET [’meri’elæimet]

бе’рег м ranta n [’ranta] дельфи’н м delfiini n [’delfi:ni]

Noin mailin päässä rannalta näemme merialuksen. Delfiini on merieläin, jonka pituus kahdesta kolmeen
Нам было видно судно примерно в миле от берега. metriin.
бу’ хта ж poukama n [’poukama] Дельфин – это морское животное длиной от 2
Kylästä avautuu pienen hiljaisen poukaman näköala. до 3 метров.
Из деревни открывается вид на небольшую тихую кальма’р м kalmari n [’kalmari]
бухту. Kalmarin vartalo on pitkä ja pehmeä, sen toisessa
волна’ ж aalto n [’a:lto] päässä on 10 lonkeroa.
Aallot syöksyivät kallioon. У кальмара длинное мягкое тело с 10 щупальцами
Волны обрушивались на скалы. на одном конце.
зали’в м lahti n [’lahti] карака’тица ж mustekala n [’muste’kala]
Laiva suuntautuu Persianlahteen. Hyökättäessä mustekala viskaa mustaa nestettä.
Корабль направляется в Персидский залив. Каракатица выпускает чёрную жидкость, когда
о’стров м saari n [’sa:ri] на неё нападают.
Hän on niin rikas, että pystyy ostamaan merisaaren.
кашало’т м kaskelotti n [’kaskelot:i]
Он так богат, что может позволить себе купить
Kaskelotti on isokokoinen hammasvalas.
морской остров.
Кашалот – это крупный зубатый кит.
отли’в м luode n [’luode]
кит м valas n [’valas]
Luode on ajanhetki, kun veden taso meren rannalla on
Ennen luultiin valaan olevan kala.
alhaisimmillaan.
В прежние времена люди думали, что кит – это
Отлив – это момент самой низкой точки уровня
рыба.
воды у морского берега.
меду’за ж meduusa n [’medu:sa]
пляж м uimaranta n [’uima’ranta]
Meduusa on merieläin, jonka vartalo on pehmeä ja
Siellä on hyviä hiekkauimarantoja.
melkein läpinäkyvä.
Там хорошие песчаные пляжи.
Медуза – это морское существо с мягким почти
побере’жье с rannikko n [’ran:ik:o]
прозрачным телом.
Rannikolle rakennetaan uusia hotelleja.
На побережье строят новые отели.
моллю’ск м nilviäinen n [’nilviæinen]
Monien nilviäisten vartaloa suojaa simpukka.
полуо’стров м niemimaa n [’niemi’ma:]
Многие моллюски защищены раковиной.
Italia on niemimaa.
Италия – это полуостров. морж м mursu n [’mursu]
Mursulla on kaksi pitkää syöksyhammasta.
прибо’й м rantatyrsky n [’ranta’tyrsky]
Kuulen meren rantatyrskyä täältäkin. Морж имеет два длинных бивня.

Я слышу морской прибой даже отсюда. осьмино’г м meritursas n [’meri’tursas]

прили’в м vuoksi n [’vuoksi] Meritursas on syvänmeren eläin, jolla on 8 lonkeroa.
Kuun nousuvesivoima aiheuttaa vuoksia. Осьминог – это глубоководное существо
Прилив вызывается приливообразующей силой с 8 щупальцами.
Луны. ры’ба ж kala n [’kala]
проли’в м salmi n [’salmi] Vaarallisin merikala on hai.
Salmi on kapea vesikäytävä mantereen kahden osan välillä. Самая опасная морская рыба – это акула.
Пролив – это узкий водный коридор между двумя тюле’нь м hylje n [’hylje]
частями суши. Hylkeet asuvat pääasiassa kylmillä merirannoilla ja
шторм м myrsky n [’myrsky] ajelehtivissa jäissä.
Tämä laiva voi kestää myrskyä mitä tahansa. Тюлени живут в основном на прохладных морских
Этот корабль может выдержать любой шторм. берегах и плавающих льдинах.

88
 MERI [’meri]
круи’з м risteily n [’risteily]
О’ ТДЫХ НА МО
’ РЕ
He lähtivät Tenerife-risteilylle.
MERILOMA [’meri’loma]
Они отправились в круиз до Тенерифе.
аквала’нг м happilaite n [’hap:i’laite] ма’чта ж maasto n [’ma:sto]
Happilaite on tarkoitettu hengittämiseen veden alla. Tämän pursiveneen maaston korkeus on 5 metriä.
Акваланг – это устройство для дыхания во время Мачта на этой яхте имеет высоту 5 метров.
плавания под водой.
морско’й порт м merisatama n [’meri’satama]
зонт от со’лнца м aurinkosuoja n [’auriŋko’suoja] Huomenna me tulemme toiseen merisatamaan.
Me vuokrasimme aurinkosuojan.
Завтра мы зайдём в другой морской порт.
Мы взяли напрокат зонт от солнца.
па’рус м purje n [’purje]
купа’льный костю’м м uimapuku n [’uima’puku] Nostetaan purje!
Kaksi nättiä tyttöä, joiden päällä oli uimapuvut,
Давай поднимем парус.
katsoivat minun suuntaani.
Две хорошенькие девушки в купальных костюмах * * * * * * * * *
посмотрели в мою сторону.
загоре’лый п ruskettunut a [’rusket:unut]
купа’ние с uiminen n [’uiminen] En usko olevani riittävän ruskettunut.
Uiminen on terveellistä.
Не думаю, что я достаточно загорелая.
Купание полезно для здоровья.
подво’дный п vedenalainen a [’veden’alainen]
ла’сты мн uimaräpylät pl [’uima’ræpylæt]
Vedenalainen uinti on lempiharrastukseni.
Ostin siniset kumiuimaräpylät.
Подводное плавание – моё любимое занятие.
Я купил пару синих резиновых ластов.
солёный п suolainen a [’suolainen]
ма’ска ж maski n [’maski]
Merivesi on suolaista.
Tarvitsen sukellusmaskin.
Морская вода солёная.
Мне нужна маска для ныряния.
надувно’й матра’с м kumipatja n [’kumi ’patja] субтропи’ческий п subtrooppinen a [’sub’tro:p:inen]
Hän pitää kelluskelemisesta kumipatjalla. Tämä kaupunki on subtrooppinen kylpylä.

Он любит плавать на надувном матрасе. Этот город – субтропический курорт.

рыба’лка ж kalastus n [’kalastus] тропи’ческий п trooppinen a [’tro:p:inen]

Pidän paljon merikalastuksesta. Haluaisin käydä jollakin trooppisella alueella.
Я обожаю морскую рыбалку. Я хочу поехать в какую-нибудь тропическую
сёрфинг м laineaaltoilu n [’laine’a:ltoilu] местность.
Aallot ovat riittävän isoja laineaaltoilulle. дрейфова’ть г ajelehtia v [’ajelehtia]
Волны достаточно большие для сёрфинга. Jäävuori ajelehtii öljyporauslautaa kohtaan.
тру’ бка для ныря’ния ж snorkkeli n [’snork:eli] Айсберг дрейфует к нефтяной платформе.
On kiva sukeltaa snorkkelia käyttäen! загора’ть г ottaa aurinkoa v [’ot:a: ’aurinkoa]
Ныряние с трубкой – это классно! Ilma selkeni niin, että voimme ottaa aurinkoa.
шезло’нг м telttatuoli n [’telt:a’tuoli] Погода улучшилась, так что мы можем загорать.
Hän istui telttatuolissa. ныря’ть г sukeltaa v [’sukelta:]
Она сидела в шезлонге. He sukeltavat helmiä.
ЛА’ ЙНЕРЫ И Я’ ХТЫ Они ныряют в поисках жемчуга.
RISTEILIJÄT JA PURSIVENEET [’risteilijæt ja пла’вать г uida v [’uida]
pursi’vene:t]
Osaatko uida?
кругосве’тное пла’вание с maailmanympäriristeily n Ты умеешь плавать?
[’ma:ilman’ympæri’risteily] ходи’ть под па’русом г purjehtia v [’purjehtia]
Minun haaveeni on maailmanympäriristeily. Me haluamme purjehtia yli Atlantin.
Кругосветное плавание – моя мечта. Мы хотим пройти под парусом через Атлантику.

89
 ’ КО
МОЯ ’ МНАТА
41
крова’ть ж sänky n [’sænky]
ОСНОВНЫ’ Е ЭЛЕМЕ’ НТЫ
TÄRKEIMMÄT OSAT [’tærkeim:æt ’osat] Tänään oli sängyssä 9:ään asti.
Сегодня я лежал в кровати до 9 утра.
дверь ж ovi n [’ovi] подста’вка для телеви’зора ж TV-taso n [’te:’ve:
Minun huoneeni ovi on tammea.
’taso]
Дверь в мою комнату сделана из дуба.
Tämä on yhdistetty TV-taso ja kaappi.
замо’к м lukko n [’luk:o]
Это гибрид подставки для телевизора и шкафа.
Käännä avain lukossa avataksesi ovi.
Поверни ключ в замке, чтобы открыть дверь. по’лка ж hylly n [’hyl:y]
окно’ с ikkuna n [’ik:una] Tämä on erityinen CD-levyhylly.
Katso ulos ikkunasta! Это специальная полка для компакт-дисков.
Посмотри в окно. пуф м rahi n [’rahi]
подоко’нник м ikkunalauta n [’ik:una’lauta] Istu tälle rahille, jos haluat.
Ikkunalauta on litteä lauta ikkunan alla. Можешь сесть на этот пуф, если хочешь.
Подоконник – это плоская полка у основания окна.
стол пи’сьменный м kirjoituspöytä n
пол м lattia n [’lat:ia] [’kirjoitus’pøytæ]
Minun täytyy lakaista lattiaa huoneessani!
Kirjoituspöytä on täynnä papereita ja kirjoja.
Я должен подмести пол в своей комнате.
Письменный стол завален бумагами и книгами.
поро’г м kynnys n [’kyn:ys]
Astu kynnyksen yli! стул м tuoli n [’tuoli]
Перешагни через порог. Tuon vielä yhden tuolin.

потоло’к м katto n [’kat:o] Я принесу ещё один стул.

Katon korkeus on 3 metriä. ту’мбочка ж yöpöytä n [’yø’pøytæ]
Высота потолка 3 метра. Panin silmälasini yöpöytäni laatikkoon ja unohdin niistä.
стена’ ж seinä n [’seinæ] Я положил очки в тумбочку и забыл об этом.
Katso tätä taulua, joka on seinällä.
ЭЛЕКТРО’ ННЫЕ ПРИБО’ РЫ
Посмотри на эту картину, висящую на стене.
KODINKONEET [’kodin’kone:t]
МЕ’ БЕЛЬ
HUONEKALUT [’huone’kalut] видеомагнитофо’н м VHS-soitin n [’ve:ho:æs ’soitin]
Minun VHS-soitin on TV-tasolla.
дива’н м sohva n [’sohva]
Мой видеомагнитофон стоит на телевизоре.
Istuuduimme sohvalle ja avasimme television.
Мы сели на диван и включили телевизор. коло’нка (акусти’ческая) ж kaiutin n [’kaiutin]
дива’нная поду’шка ж sohvatyyny n [’sohvaty:ny] Katso vain minun uusia kaiuttimia!
Haluaisin ostaa sohvatyynyjä. Только посмотри на мои новые колонки.
Я хочу купить подушки для дивана. компью’тер м tietokone n [’tieto’kone]
кни’жный шкаф м kirjakaappi n [’kirja’ka:p:i] Tietokoneeni on modernilla tietokonepöydällä.
Sinun kirjakaappisi ovat todellakin vaikuttavia. Я держу свой компьютер на современном
Твои книжные шкафы действительно меня компьютерном столе.
впечатляют.
магнитофо’н м magnetofoni n [’magnetofoni]
кофе’йный сто’лик м sohvapöytä n [’sohvapøytæ]
Tarvitsen uuden magnetofonin.
Tämä sohvapöytä on halpa, mutta se näyttää hyvältä.
Мне нужен новый магнитофон.
Это кофейный столик дешёвый, но хорошо
смотрится. прои’грыватель компа’кт-ди’сков м CD-soitin n
кре’сло с nojatuoli n [’noja’tuoli] [’se:de: ’soitin]
Minun huoneessa on mukava pehmeä nojatuoli. Kuinka hyvä CD-soitin!
В моей комнате есть глубокое мягкое кресло. Какой хороший проигрыватель компакт-дисков!

90
 MINUN HUONEENI [’minun ’huone:ni]
радиоприёмник м radio n [’radio] розе’тка (электри’ческая) ж pistorasia n
Kuunnellaan radiota! [’pisto’rasia]
Давай послушаем радио. Tarvitsen toisen pistorasian huoneeseeni.
телеви’зор м televisio n [’televisio] В моей комнате мне нужна вторая розетка.
Olen ostanut uuden television.
што’ра ж verho n [’verho]
Я приобрёл новый телевизор.
Pimenee, kannattaa sulkea verhot.
усили’тель м vahvistin n [’vavistin] Темнеет, мне лучше задёрнуть шторы.
Onko tämä vahvistin?
Это усилитель? * * * * * * * * *
ДРУГИ’ Е ОБЪЕ’ КТЫ комфорта’бельный п mukava a [’mukava]
MUUT VARUSTEET [’mu:t ’varuste:t]
Minun huoneessani on mukava kalustus.

батаре’я (отопле’ния) ж lämmityspatteri n Обстановка в моей комнате комфортабельная.

[’læm:itys’pat:eri] побелённый п valkaistu a [’valkaistu]
Lämmityspatteri on riittävän lämmin. Minun huoneessa on äsken valkaistu katto.
Батарея достаточно тёплая. Потолок в моей комнате недавно побелённый.
выключа’тель м katkaisin n [’katkaisin] привы’чный п tavallinen a [’taval:inen]
Haluan sytyttää valot. Missä on katkaisin huoneessasi? Tavallinen kahvinjuonti tapahtuu huoneessani.
Я хочу включить свет. Где в твоей комнате Привычное для меня питьё кофе всегда происходит
выключатель?
в моей комнате.
ковёр м matto n [’mat:o]
прили’чный п siisti a [’si:sti]
Huoneeni lattialla on pehmeä ja paksu matto.
Sinun huoneesi näyttää siistiltä.
На полу у меня мягкий толстый ковёр.
Твоя комната выглядит приличной.
ко’врик м ryijy n [’ryijy]
Katso kuinka kaunis on tämä ryijy!
ую’тный п viihtyisä a [’vi:htyisæ]
Haluan tehdä huoneeni viihtyisäksi.
Смотри, какой красивый узор на этом коврике.
Я хочу сделать свою комнату уютным местом.
ламина’т м laminaatti n [’lamina:t:i]
Minun mielestäni laminaatti on mitä tahansa parkettia жить г asua v [’asua]
parempaa. Haluatko katsoa huonetta, jossa asun?
Я предпочитаю ламинат любому паркету. Хочешь посмотреть комнату, в которой я живу?
лино’леум м muovimatto n [’muovi’mat:o] нра’виться г pitää v [’pitæ:]
Haluatko lattialle muovimaton vai muun Pidätkö huoneestani?
lattiapäällysteen? Тебе нравится моя комната?
Вы хотите линолеум или что-то другое? отдыха’ть г levätä v [’levætæ]
лю’стра ж kattokruunu n [’kat:o’kru:nu] Lounaan jälkeen minä lepään tunnin verran huoneessani.
Kattokruunussani on 7 lamppua.
После обеда я всегда часок отдыхаю в своей
В моей люстре 7 лампочек.
комнате.
торше’р ж jalkalamppu n [’jalka’lamp:u]
располага’ть г järjestää v [’jærjestæ:]
Minulla on jalkalamppu vihreine varjostimineen.
Haluaisin järjestää tavarat huoneessani uudella tavalla.
У меня есть торшер с зелёным абажуром.
Я хочу расположить вещи в своей комнате по-
насто’льная ла’мпа ж pöytälampu n [’pøytæ’lamp:u]
другому.
Sytytin pöytälampun ja aloin lukea kirjettä.
Я включил настольную лампу и начал читать спать г nukkua v [’nuk:ua]
письмо. Pitkän matkan jälkeen on hauska nukkua taas omassa

парке’т м parketti n [’parket:i] huoneessaan.

Parketti oli hyvin tasainen. После долгой поездки так хорошо снова спать
Паркет был очень гладким. в собственной комнате.

91
 ’Й
МУЗЕ
42
худо’жественный музе’й м taidemuseo n
ВИ’ ДЫ МУЗЕ’ ЕВ
[’taide’museo]
MUSEOTYYPIT [’museo’ty:pit]
Eremitaasi on kuuluisa taidemuseo.
Эрмитаж – знаменитый художественный музей.
археологи’ческий музе’й м arkeologinen museo n
[’arkeologinen ’museo] КАТЕГО’ РИИ ЭКСПОНА ’ ТОВ
Hän on arkeologi ja siksi hän yrittää käydä kaikissa NÄYTE-ESINEITÄ [’næyte’esineitæ]
arkeologisissa museoissa.
антрополо’гия ж antropologia n [’antropologia]
Будучи археологом, он старается посетить каждый
Tiedätkö, mitkä museot ovat omistettu antropologialle?
археологический музей.
Знаешь ли ты какие-нибудь музеи, посвящённые
виртуа’льный музе’й м virtuaalinen museo n антропологии?
[’virtua:linen ’museo]
археоло’гия ж arkeologia n [’arkeologia]
Internetistä löytyy paljon virtuaalisia museoita. Kävin arkeologian museossa.
В Интернете можно найти много виртуальных Я побывал в музее археологии.
музеев. вое’нная исто’рия ж sotahistoria n [’sota’historia]
вое’нный музе’й м sotamuseo n [’sota’museo] Tämä on oikein hyvä museo sotahistoriasta
Sotamuseot erikoistuvat sotahistoriaan. kiinnostuneille.
Военные музеи специализируются на военной Это очень хороший музей, если тебя интересует
истории. военная история.
дом-музе’й м kotimuseo n [’koti’museo] геоло’гия ж geologia n [’geologia]
Minä kävin kuuluisan kirjailijan kotimuseossa. Haluan löytää salin, jossa on geologianäyttely.
Я посетил дом-музей известного писателя. Я хочу отыскать зал, посвящённый геологии.
морско’й музе’й м merimuseo n [’meri’museo] декорати’вно-прикладно’е иску’сство с
Joihinkin merimuseoihin museo-osastona kuuluvat käsityötaide pl [’kæsi’tyø’taide]
Käsityötaidenäyttely pidetään tässä salissa.
historialliset laivat.
Выставка декоративно-прикладного искусства
Некоторые морские музеи включают в себя
будет проводиться в этом зале.
исторические корабли.
естествозна’ние с luonnontiede n [’luon:on’tiede]
музе’й естествозна’ния м luonnontieteellinen Olen kiinnostunut luonnontieteestä.
museo n [’luon:non’tiete:l:inen ’museo]
Я интересуюсь естествознанием.
Evoluutio ja biomoninaisuus ovat luonnontieteellisen
изя’щные иску’сства мн kaunotaiteet pl
museon tärkeitä aloja. [’kauno’taite:t]
Эволюция и биоразнообразие – важные области Minä tutkin kaunotaiteita.
для музеев естествознания. Я изучаю изящные искусства.
музе’й нау’ки м tiedemuseo n [’tiede’museo] исто’рия ж historia n [’historia]
Joihinkin tiedemuseoihin kuuluvat planetaariot. Historia on menneisyyden tutkimus.
Некоторые музеи науки включают в себя История – это изучение прошлого.
планетарий. исто’рия культу’р ж kulttuurien historia n [’kult:u:rien
музе’й-запове’дник м ulkoilmamuseo n ’historia]
[’ulko’ilma’museo] Kulttuurien historia on hänen lempiaiheensa.
Monissa ulkoilmamuseoissa on esillä vanhan История культур – его любимая тема.
arkkitehtuurin kappaleita. краеве’дение с kotiseutututkimus n
Многие музеи-заповедники посвящены старой [’koti’seutu’tutkimus]
архитектуре. Pikkukaupungissa on pieni museo, jossa kerrotaan
kotiseutututkimuksesta.
передвижно’й музе’й м kiertävä museo n [’kiertævæ
В городке есть маленький музей, посвящённый
’museo]
краеведению.
Kiertävät museot järjestävät näyttelyjään siirrettävän
нау’ка ж tiede n [’tiede]
kaluston avulla.
Jos te haluamme tietää enemmän tieteestä, teidän
Передвижные музеи устраивают выставки при kannattaa käydä tässä museossa.
помощи передвижных средств. Если вы хотите больше узнать о науке, посетите этот
специализи’рованный музе’й м erikoismuseo n музей.
[’erkois’museo] нумизма’тика ж numismatiikka n [’numismati:k:a]
On erikoismuseoita, esimerkiksi nukkemuseo Numismatiikkaosaston kokoelmassa on 160 000 näyte-
Espanjassa. esinettä.
Существуют специализированные музеи, Коллекция отдела нумизматики состоит
например, Музей игрушек в Испании. из 160 000 предметов.

92
 MUSEO [’museo]
ремёсла мн elinkeinot n [’elin’keinot] экску’рсия ж opastettu retki n [’opastet:u ’retki]
Tämä museo on omistettu elinkeinoillekin. Museo järjestää erikoisia opastettuja retkiä.
Этот музей посвящён также и ремёслам. Музей организует специализированные экскурсии.
се’льское хозя’йство с maatalous n [’ma:’talous] экскурсово’д м opas n [’opas]
Retken aiheena on Muinais-Egyptin maatalous. Opas näytti voivansa vastata kysymykseen mihin
Тема экскурсии – сельское хозяйство древнего tahansa.
Египта. Казалось, экскурсовод мог ответить на любой
вопрос.
совреме’нное иску’сство с nykytaide n [’nyky’taide]
Haluaisin tietää enemmän nykytaiteesta. экспона’т м näyte-esine n [’næyte’esine]
Tässä voi katsoa vanhinta näyte-esinettä.
Я хочу знать больше о современном искусстве.
Здесь вы можете увидеть самый старый из наших
те’хника ж tekniikka n [’tekni:k:a]
экспонатов.
Minun alani ovat tiede ja tekniikka.
Мои области – это наука и техника. * * * * * * * * *
тра’нспорт м liikenne n [’li:ken:e] дре’вний п muinainen a [’muinainen]
Tätä naista kiinnostaa kaikki, mm. liikenne.
Tässä salissa kerrotaan Muinais-Kreikasta ja Muinais-
Её интересует всё, включая транспорт. Roomasta.
филатели’я ж filatelia n [’filatelia] Этот зал посвящён Древнему Риму и Древней
Tässä museossa sanotaan olevan hyvä Греции.
filateliakokoelma. необы’чный п epätavallinen a [’epæ’taval:inen]
Говорят, в этом музее хорошая коллекция Se on hyvin epätavallinen tämän taidemaalarin maalaus.
филателии. Данная картина очень необычна для этого
этноло’гия ж etnologia n [’etnologia] художника.
Etnologia on yksi antropologian aloista. ре’дкий п harvinainen a [’harvinainen]
Этнология – это одна из областей антропологии. Tämä on Raamatun hyvin harvinainen laitos.
’ ТА МУЗЕ’ Я  Это очень редкое издание Библии.
РАБО
MUSEOTOIMINTA [’museo’toiminta] уника’льный п ainutlaatuinen a [’ainut’la:tuinen]
Museossa on paljon ainutlaatuisia näyte-ikkunoita.
витри’на ж näyteikkuna n [’næyte’ik:una] В музее имеется множество уникальных
Näyteikkunassa olivat esillä keskiaikaisia käsikirjoituksia. экспонатов.
В витрине находились средневековые рукописи. це’нный п arvokas a [’arvokas]
входна’я пла’та ж pääsymaksu n [’pæ:sy’maksu] Tämä arvokas kokoelma on meidän museomme ylpeys.
Pääsymaksu aikuisille on 5 dollaria ja 1 dollari lapsille. Эта ценная коллекция – главная гордость нашего
Входная плата – 5 долларов для взрослых музея.
и 1 доллар для детей. выставля’ть г olla esillä v [’ol:a ’esil:æ]
Restauroitumisen jälkeen taidemaalaus on taas esillä.
вы’ставка ж näyttely n [’næyt:ely]
Haluaisin käydä uudestaan tässä näyttelyssä. Отреставрированная картина снова выставляется.
Я хочу снова посетить эту выставку. объясня’ть г selittää v [’selit:æ:]
Sellaiset esineet voivat selittää monia asioita.
галере’я ж galleria n [’gal:eria]
Такие артефакты могут многое объяснить.
Taidegalleria on siellä.
осма’тривать г tutustua v [’tutustua]
Художественная галерея вон там.
Tutustukaa näyttelyyn tästä salista alkaen.
зал м sali n [’sali] Осматривайте выставку, начиная с этого зала.
Missä on sali 9?
посеща’ть г käydä v [’kæydæ]
Где зал номер 9? Siihen aikaan kun olen tässä kaupungissa, haluaisin
кура’тор м kuraattori n [’kura:t:ori] käydä mahdollisimman monessa museossa.
Kokoelmista ja näyte-esineistä vastaavat ihmiset Пока я в этом городе, я хочу посетить как можно
tunnetaan kuraattoreiksi. больше музеев.
Люди, ответственные за коллекции и экспонаты, узнава’ть г saada tietää v [’sa:da ’tietæ:]
известны как кураторы. Tämä museo auttaa saamaan tietää enemmän
сигнализа’ция ж hälytys n [’hælytys] ilmailusta.
Hälytyksen ansiosta me pelastimme taulun. Этот музей может помочь тебе больше узнать
Благодаря сигнализации мы спасли картину. об авиации.

93
 ’ ЛЬНЫЕ ИНСТРУМЕ
МУЗЫКА ’ НТЫ
43
СТРУ’ ННЫЕ ИНСТРУМЕ’ НТЫ ДУХОВЫ’ Е ИНСТРУМЕ’ НТЫ
KIELISOITTIMET [’kieli’soit:imet] PUHALLUSSOITTIMET [’puhal:us’soit:imet]

а’рфа ж harppu n [’harp:u] аккордео’н м pianoharmoniikka n [’piano’harmoni:k:a]

Harpun kielet kulkevat pystysuoraan ylhäältä alaspäin. Henkilöä, joka soittaa pianoharmoniikkaa, sanotaan
Струны арфы натянуты сверху вниз. pianoharmoniikan soittajaksi.
ба’нджо с banjo n [’banjo] Человек, который играет на аккордеоне,
Banjon runko muistuttaa rumpua. называется аккордеонистом.
Банджо имеет корпус, похожий на барабан. англи’йский рожо’к м Englannintorvi n
виолонче’ль ж sello n [’sel:o] [’englan:in’torvi]
Hän oli sellovirtuoosi. Englannintorvi on jokseenkin samanlainen kuin oboe,
Он был виртуозом виолончели.
mutta nuotteihin merkityt sävelet soivat matalammalta.
гита’ра ж kitara n [’kitara] Английский рожок аналогичен гобою, но даёт
Hän soittaa kitaraa oikein hyvin.
более низкие ноты.
Он умеет очень хорошо играть на гитаре.
валто’рна ж käyrätorvi n [’kæyræ’torvi]
клавеси’н м klavesiini n [’klavesi:ni]
Tämä on käyrätorven suukappale.
Klavesiinia soitetaan samalla tavalla kuin pianoa, mutta
Это мундштук для валторны.
sen ääni on toisenlainen.
На клавесине играют как на пианино, но он волы’нка ж säkkipilli pl [’sæk:i’pil:i]
производит другой звук. Useat ihmiset kuullessa säkkipilliä ajattelevat Skotlantia.

контраба’с м kontrabasso n [’kontra’bas:o] Большинство людей, услышав волынку, думают

Kontrabasso on suurin kielisoitinten perheeseen о Шотландии.
kuuluva soitin. гобо’й м oboe n [’oboe]
Контрабас – самый крупный инструмент Oboe on puusoitin kaksoisruokolehdykköineen.
скрипичного семейства. Гобой – это деревянный музыкальный инструмент
лю’тня ж luuttu n [’lu:t:u] с двойным язычком.
Ensimmäiset luutut toivat Espanjaan maurit. губна’я гармо’ника ж huuliharppu n [’hu:li’harp:u]
Первые лютни завезли в Испанию мавры. Huuliharppu on pieni musiikkisoitin, jota soitetaan
мандоли’на ж mandoliini n [’mandoli:ni] laittamalla huulet harpulle.
Tavallisimmassa mandoliinityypissä on 8 kieltä. Губная гармоника – маленький музыкальный
Самый распространённый тип мандолины имеет инструмент, на котором играют, прижимая его
8 струн. ко рту.
пиани’но с piano n [’piano] кларне’т м klarinetti n [’klarinet:i]
Hän voisi antaa pianonsoittotunteja. Klarinettia soitetaan sekä jazz- että
Она может давать уроки игры на пианино. sinfoniaorkestereissa.
роя’ль м flyygeli n [’fly:geli] Кларнет используется как в джазовых ансамблях,
Paljonko tämä flyygeli painaa?
так и в симфонических оркестрах.
Сколько весит этот рояль?
орга’н м urut n [’urut]
сита’р м sitara n [’sitara]
Mozart nimitti urkuja musiikkisoittimien kuninkaaksi.
Sitaran viritys riippuu sitaristin koulukunnasta ja tyylistä.
Моцарт называл орган “королём музыкальных
Настройка ситара зависит от школы и стиля
инструментов”.
ситариста.
скри’пка ж viulu n [’viulu] саксофо’н м saksofoni n [’saksofoni]
Viulua soitetaan vetämällä jousta kielten päällä. Saksofoneja valmistetaan tavallisesti messingistä.
На скрипке играют, водя смычком по струнам. Саксофоны обычно изготавливаются из латуни.
цимба’лы мн symbaali n [’symba:li] тромбо’н м pasuuna n [’pasu:na]
Symbaalit olivat suosittu Itä-Euroopan maissa. Glenn Miller oli pasuunavirtuoosi.
Цимбалы были популярны в странах Восточной Глен Миллер был виртуозом тромбона.
Европы. труба’ ж trumpetti n [’trumpet:i]
электрогита’ра ж sähkökitara n [’sæhkø’kitara] Trumpetilla soitetaan klassista musiikkia ja jazzia.
Ensimmäiset sähkökitarat ilmestyivät vuonna 1931. Труба в основном используется в классической
Первые электрогитары появились в 1931 году. музыке и джазе.

94
 MUSIIKKI SOITIMET [’musi:k:i ’soit:imet]
ту’ ба ж tuuba n [’tu:ba] тамбури’н м tamburiini n [’tamburi:ni]
Tuuba soi hyvin matalassa rekisterissä. Tamburiini on pieni käsirumpu.
Туба даёт очень низкие ноты. Тамбурин – это небольшой ручной барабан.
фаго’т м fagotti n [’fagot:i] таре’лки мн symbaali pl [’symba:li]
Fagotin soittajan pitää olla pitkäsorminen. Symbaalit ovat lautasia, jotka valmistetaan kuparista,
Чтобы играть на фаготе, исполнитель должен иметь pronssista tai erikoismetalliseoksesta.
длинные пальцы. Тарелки – это диски, сделанные из меди, бронзы
фле’йта ж huilu n [’huilu] или особого сплава.
On paljon erilaisia huilutyyppejä. уда’рная устано’вка ж rumpusetti n [’rumpu’set:i]
Существует множество типов флейт. Rumpujen ja symbaalien settiä sanotaan rumpusetiksi.
’ РНЫЕ ИНСТРУМЕ’ НТЫ Комплект барабанов и тарелок называется ударной
УДА
установкой.
LYÖMÄSOITTIMET [’lyømæ’soit:imet]
* * * * * * * * *
бараба’н м rumpu n [’rumpu]
Rumpu on yleisin lyömäsoitin. диатони’ческий п diatoninen a [’diatoninen]
Барабан – это самый распространённый ударный Onko tämä huuliharppu diatoninen vai kromaattinen?
инструмент. Эта губная гармоника диатоническая или
гонг м gonggongi n [’goŋg’gongi] хроматическая?
Jotkin gonggongit ovat isokokoisia ja hyvin painavia. смычко’вый п jousi- a [’jousi]
Некоторые гонги – огромные и очень тяжёлые. Viulu on jousisoitin.
Скрипка – это смычковый инструмент.
кастанье’ты мн kastanjetit pl [’kastanjetit]
Kastanjetit kiinnitetään peukaloon narulla. хромати’ческий п kromaattinen a [’kroma:t:inen]
Tässä kromaattisessa sävelasteikossa käytetään kaikki
Кастаньеты прикрепляются к большому пальцу
nuotit.
шнуром.
В хроматической шкале используются все ноты.
колокола’ мн kello pl [’kel:o]
Säveltäjä päätti lisätä kellojen soittoa kolmannessa
щипко’вый п sorminta- a [’sorminta]
Kitara on sormintasoitin.
osassa.
Гитара – это щипковый струнный музыкальный
Композитор решил добавить звуки колоколов
инструмент.
в третьей части.
язычко’вый п lehdykkä- n [’lehdyk:æ]
ко’нгa ж conga n [’koŋga]
Klarinetti on lehdykkäsoitin.
Conga on korkea kapea kuubalainen rumpu.
Кларнет – это язычковый инструмент.
Конгa – это высокий узкий кубинский барабан.
бренча’ть г rimputtaa v [’rimput:a:]
ксилофо’н м ksylofoni n [’ksylofoni] Hän rimputti kitaraa ja lauloi.
Ksylofoni koostuu eripituisista puukapuloista.
Он бренчал на гитаре и пел.
Ксилофон состоит из деревянных брусков
дуть г puhaltaa v [’puhalta:]
различной длины. Muusikot ryhtyivät puhaltamaan trumpetteja.
лита’вры мн patarummut pl [’pata’rum:ut] Музыканты начали дуть в трубы.
Soittaakseen patarumpua tarvitaan erikoisia
игра’ть г soittaa v [’soit:a:]
rumpukapuloita. Minä osaan soittaa erilaisia musiikkisoitimia.
Чтобы играть на литаврах, нужны специальные Я умею играть на разных инструментах.
палочки. импровизи’ровать г improvisoida v [’improvisoida]
мари’мба ж marimba n [’marimba] Sinä näemmä osaat soittaa nuoteista, mutta osaatko
Marimbat syntyivät Afrikassa satoja vuosia sitten. improvisoida?
Маримбы появились в Африке сотни лет назад. Я вижу, что ты умеешь играть по нотам, но умеешь
металлофо’н м metallofoni n [’metal:o’foni] ли ты импровизировать?
Metallofoneja käytetään musiikissa satojen vuosien исполня’ть г esittää v [’esit:æ:]
aikana. Viulunsoittaja esitti kuusi klassisen musiikin teosta.
Металлофоны используются в музыке в течение Скрипач исполнил шесть классических
сотен лет. произведений.

95
 ’ МЫЕ И ПАУКООБРА
НАСЕКО ’ ЗНЫЕ
44
оса’ ж ampiainen n [’ampiainen]
РАСПРОСТРАНЁННЫЕ ВИ’ ДЫ
Ampiainen on pistävä keltamusta hyönteinen.
TAVALLISET LAJIT [’taval:iset ’lajit]
Оса – это жалящее жёлто-чёрное насекомое.
ба’бочка ж perhonen n [’perhonen] па’лочник м sauvasirkka n [’sauva’sirk:a]
Perhonen oli kukassa. Maastovärin takia sauvasirkkoja on vaikeaa havaita.
Бабочка сидела на цветке. Из-за своего камуфляжа палочников крайне
трудно заметить.
богомо’л м rukoilijasirkka n [’rukoilija’sirk:a]
Rukoilijasirkka on isokokoinen hyönteinen, joka syö
пау’к м hämähäkki n [’hæmæhæk:i]
Muista hyönteisistä poiketen hämähäkillä on 8 jalkaa.
muita hyönteisiä.
В отличие от насекомых пауки имеют по 8 ног.
Богомол – это крупное насекомое, поедающее
пчела’ ж mehiläinen n [’mehilæinen]
других насекомых.
Mehiläiset tuottavat mettä.
бо’жья коро’вка ж leppäkerttu n [’lep:æ’kert:u] Пчёлы делают мёд.
Leppäkertut ovat tavallisesti oranssivärisiä, keltaisia ja руче’йник м vesiperhonen n [’vesi’perhonen]
kirkkaan punaisia. Vesiperhosia pidetään vedenalaisina arkkitehtinä.
Божьи коровки обычно бывают оранжевыми, Ручейники считаются подводными архитекторами.
жёлтыми и ярко-красными. саранча’ ж kulkusirkka n [’kulku’sirk:a]
водоме’рка ж vesikirppu n [’vesi’kirp:u] Kulkusirkka siirtyy lentämällä paikasta toiseen suurina
Vesikirput liikkuvat vedenpinnalla käyttäen sen parvina.
pintajännitystä. Саранча перелетает с места на место большими
Водомерки передвигаются по поверхности воды, группами.
используя её поверхностное натяжение. сверчо’к м laulukaskas n [’laulukaskas]
Koiraslaulukaskaat tuottavat kovaa ääntä värisyttämällä
жук м kovakuoriainen n [’kova’kuoriainen]
siipiä nopeassa tahdissa.
40 prosenttia kaikista kuvatuista hyönteisten lajista on
Сверчки-самцы издают громкие звуки трением
kovakuoriaisia (noin 350 000 lajia).
крылышек друг о друга.
40% из всех описанных видов насекомых – жуки
светля’к м kiiltomato n [’ki:lto’mato]
(около 350 000 видов).
Kiiltomadot loistavat pimeässä.
клоп м lude n [’lude] Светляки светятся в темноте.
Jotkin luteet haisevat melko pahalta.
скорпио’н м skorpioni n [’skorpioni]
Некоторые клопы пахнут довольно неприятно. Skorpionit ovat vaarallisia hämähäkkejä.
кузне’чик м heinäsirkka n [’heinæ’sirk:a] Скорпионы – это опасные паукообразные.
Heinäsirkat syövät ruohoa ja lehtiä. стрекоза’ ж sudenkorento n [’suden’korento]
Кузнечики питаются травой и листьями. Sudenkorennot syövät hyttysiä ja muita hyönteisiä.
медве’дка ж maamyyräsirkka n [’ma:my:ræ’sirk:a] Стрекозы ловят комаров и других насекомых.
Paritusaikana aikuinen maamyyräsirkka voi lentää тарака’н м torakka n [’torak:a]
8 kilometriä. Minun pikkutyttäreni pelkää torakoita.
Взрослая медведка в период спаривания может Моя маленькая дочь боится тараканов.
пролететь 8 километров. терми’т м termiitti n [’termi:t:i]
Termiitti on muurahaisen kaltainen hyönteinen, joka
мотылёк м yöperhonen n [’yø’perhonen]
asuu tropiikissa.
Yöperhoset lentävät lähinnä öisin valon houkuttelemina.
Термит – это насекомое, напоминающее муравья
Мотыльки летают в основном ночью,
и живущее в тропиках.
привлекаемые светом.
тля ж kirva n [’kirva]
мураве’й м muurahainen n [’mu:rahainen] Leppäkertut ovat kirvojen luonnon vihollisia.
Metsämuurahaiset rakentavat isoja muurahaispesiä. Божьи коровки – природные враги тлей.
Лесные муравьи строят большие муравьиные кучи. уховёртка ж pihtihäntäinen n [’pihti’hæntæinen]
му’ ха ж kärpänen n [’kærpænen] Pihtihäntäinen on hyönteinen, jonka takaruumiissa on
Kärpänen on pieni lentävä hyönteinen kaksine siipineen. pari kaarevaa pihtimäistä lisäkettä.
Муха – мелкое летающее насекомое с двумя Уховёртка – это насекомое с парой изогнутых
крыльями. клещей на хвосте.

96
 HYÖNTEISET JA HÄMÄHÄKIT [’hyønteiset ja ’hæmæhækit]
чёрная вдова’ ж musta leski n [’musta ’leski] крыло’ с siipi n [’si:pi]
Musta leski on myrkyllinen hämähäkki. Kiimalaisilla on neljä siipeä.
Чёрная вдова – это ядовитый паук. Шмели имеют по четыре крыла.

шмель м kimalainen n [’kimalainen] ку’колка ж kotelo n [’kotelo]

Kotelovaihe on eräiden transformoivien hyönteisten
Kimalainen on isokokoinen karvainen hyönteinen.
elämänvaihe.
Шмель – это крупное мохнатое насекомое.
Куколка – это стадия жизни некоторых насекомых,
КРОВОСОСУ’ ЩИЕ ВИ’ ДЫ проходящих трансформацию.
VERENIMIJÄT [’veren’imijæt] личи’нка ж toukka n [’touk:a]
Toukka voi näyttää aivan erilaiselta kuin aikuinen
блоха’ ж kirppu n [’kirp:u]
hyönteinen.
Koirankirput voivat pistää ihmisiä.
Личинка может выглядеть совершенно не так, как
Собачьи блохи могут кусать и людей. взрослое насекомое.
вошь ж täi n [’tæi] у’сик м tuntosarvi n [’tunto’sarvi]
Täi asuu ihmisen ja eläimen vartalolla ja karvoituksessa. Torakka liikutteli tuntosarvejaan.
Вши живут на коже и в волосах людей и животных. Таракан шевелил своими усиками.
клещ м punkki n [’punk:i] * * * * * * * * *
Punkki on vertaimevä hämähäkki.
вре’дный п tuho- a [’tuho]
Клещ – это кровососущее паукообразное.
Tarvitsen tuhohyönteismyrkkyä.
кома’р м sääski n [’sæ:ski] Мне нужен яд от вредных насекомых.
Sääskinaaraat pistävät ihmisiä ja eläimiä ja imevät
кро’шечный п pienenpieni a [’pienen’pieni]
niiden vertä. Jotkin hyönteiset ovat pienpieniä.
Самки комаров кусают людей и животных и сосут Некоторые насекомые совсем крошечные.
их кровь. ма’ленький п pieni a [’pieni]
о’вод м kiiliäinen n [’ki:liæinen] Leppäkertut ovat pieniä kovakuoriaisia.
Kiiliäiset pistävät karjaa. Божьи коровки – это маленькие жуки.

Оводы кусают скот.

поле’зный п hyödyllinen a [’hyødyl:inen]
Mehiläiset ovat epäilemättä hyödyllisimpiä hyönteisiä.
слепе’нь м paarma n [’pa:rma]
Разумеется, пчёлы – это самые полезные
Lisääntyäkseen paarmanaaraat tarvitsevat veriateriaa.
насекомые.
Самкам слепней требуется питание кровью для
фасе’точный п fasetti- a [’faset:i]
репродукции. Sudenkorennolla on oikein isot fasettisilmät.
ОСО’ БЫЕ ТЕ’ РМИНЫ Стрекозы имеют очень крупные фасеточные глаза.
ERIKOISKÄSITTEET [’erikois’kæsit:e:t] жа’лить г pistää v [’pistæ:]
Jos koskee ampiaista, se pistää.
брюшко’ с takaruumis n [’taka’ru:mis] Если потрогаешь осу, она тебя ужалит.
Tämän hyönteisen takaruumis on hyvin pehmeä ja жужжа’ть г surista v [’surista]
hieno. Kaikkialla surisivat kärpäset.
Брюшко этого насекомого очень мягкое и нежное. Кругом жужжали мухи.
гу’сеница ж perhostoukka n [’perhos’touk:a] лета’ть г lentää v [’lentæ:]
Kaikki hyönteiset lentävät.
On vaikea uskoa, että nämä rumat perhostoukat
Не все насекомые могут летать.
muuttuvat kauniiksi perhosiksi.
по’лзать г madella v [’madel:a]
Трудно поверить, что безобразные гусеницы
Sinun hihassasi matelee alas jokin hyönteinen.
превращаются в красивых бабочек.
По твоему рукаву какое-то насекомое сползает.
жа’ло с pistin n [’pistin] стрекота’ть г sirittää v [’sirit:æ:]
Kuoleeko mehiläinen menetettyään pistimen? Heinäsirkat sirittävät rehevässä ruohossa.
Погибает ли пчела, когда теряет своё жало? Стрекочут кузнечики в сочной траве.

97
 ’ ЛЯ
НЕДЕ
45
визи’т м vierailu n [’vierailu]
ДНИ НЕДЕ’ ЛИ
Valmistaudun ulkomaalla asuvan ystäväni vierailuun.
VIIKONPÄIVÄT [’vi:kon’pæivæt]
Я готовлюсь к визиту друга, который живёт в другой
воскресе’нье с sunnuntai n [’sun:un’tai] стране.
Sunnuntai on vapaapäivä monissa maailman maissa. встре’ча ж tapaaminen n [’tapa:minen]
Воскресенье считается нерабочим днём во многих Lauantaina minulla on tapaaminen entisen kollegani
странах мира. kanssa.
вто’рник м tiistai n [’ti:s’tai] В субботу у меня будет встреча с моим бывшим
Sairastuin tiistaina. коллегой.
Я заболел во вторник. годовщи’на ж vuosijuhla n [’vuosi’juhla]
понеде’льник м maanantai n [’ma:nan’tai] Ensi perjantaina on häidemme vuosijuhla.
Maanantai on vaikea päivä. Годовщина нашей свадьбы будет в следующую

Понедельник – день тяжёлый. пятницу.

пя’тница ж perjantai n [’perjan’tai] день зарпла’ты м tilipäivä n [’tili’pæivæ]

Jumalan kiitos, tänään on perjantai. Tiistaina minulla on tilipäivä.

Слава богу, сегодня пятница. Мой день зарплаты – вторник.

среда’ ж keskiviikko n [’keski’vi:k:o] день рожде’ния м syntymäpäivä n [’syntymæ’pæivæ]

Minun vaimoni syntymäpäivä on ensi viikolla.
Hän tulee keskiviikkona.
День рождения моей жены – на следующей
Он приедет в среду.
неделе.
суббо’та ж lauantai n [’lauan’tai]
докла’д м esitelmä n [’esitelmæ]
Nainen lähti viime lauantaina.
Keskiviikkona minä pidän esitelmää.
Она уехала в прошлую субботу.
Среда – день моего доклада.
четве’рг м torstai n [’tors’tai]
командиро’вка ж virkamatka n [’virka’matka]
Torstai on viikon neljäs päivä.
Olen virkamatkalla koko ensi viikon.
Четверг – это четвёртый день недели.
Я буду в командировке всю следующую неделю.
ОСНОВНЫ’ Е ПОНЯ’ ТИЯ конфере’нция ж konferenssi n [’konferens:i]
PERUSKÄSITTEET [’perus’kæsit:e:t]
Sunnuntaikonferenssi on menestynyt.
выходно’й м vapaapäivä n [’vapa:’pæivæ] Воскресная конференция была успешной.
Minulla on vapaapäiviä maanantaina ja tiistaina. ку’рсы мн kurssi pl [’kurs:i]
Мои выходные – понедельник и вторник. Käyn kurssilla kolme kertaa viikossa.

рабо’чий день м työpäivä n [’tyø’pæivæ] Я буду посещать курсы три раза в неделю.

Viisi työpäivää viikossa ei ole liian paljon. лече’ние с hoito n [’hoito]

Пять рабочих дней в неделю – это не слишком Olen hoidossa koko viikon.

много. Моё лечение продлится всю неделю.

уике’нд м viikonloppu n [’vi:kon’lop:u] опла’та ж maksu n [’maksu]

Minun täytyy suorittaa maksu viikonloppuun mennessä.
Viikonloppu tarkoittaa lauantaita ja sunnuntaita.
Я должен сделать оплату до конца недели.
Понятие “уикенд” означает субботу и воскресенье.
отгу’л м lepopäivä n [’lepo’pæivæ]
ДЕ’ ЯТЕЛЬНОСТЬ В ТЕЧЕ’ НИЕ НЕДЕ’ ЛИ
Torstaina otan lepopäivän.
VIIKKOTOIMINTA [’vi:k:o’toiminta]
В четверг я возьму отгул.
вечери’нка ж kekkerit n [’kek:erit] о’тдых м lepo n [’lepo]
Perjantai-iltana minä järjestän kekkerit. Viikonloppuna haluan pitää lepoa.
Вечером в пятницу я устрою вечеринку. Я хочу посвятить весь уикенд отдыху.

98
 VIIKKO [’vi:k:o]
пое’здка ж matka n [’matka] учёба ж opiskelu pl [’opiskelu]
Nainen lähtee matkalle perjantaina tai lauantaina. Minun opiskeluni alkaa keskiviikkona.
Она отправится в поездку в пятницу или в субботу. Моя учёба начнётся в среду.
поку’пка ж osto n [’osto] шо’пинг м shoppailu n [’ʃop:ailu]
Uuden television osto on suunniteltu ensi sunnuntaiksi. Odotan jännittyneenä lauantaita, kun voisin mennä

Покупка нового телевизора запланирована shoppailuun.

на следующее воскресенье. Я с нетерпением жду субботы, когда я смогу

заняться шопингом.
посеще’ние врача’ с lääkärikäynti n [’læ:kæri’kæynti]
Tiistaina minulla on lääkärikäynti. юбиле’й м vuosipäivä n [’vuosi’pæivæ]
Ensi maanantaina on setäni 50‑vuotisjuhla.
Вторник – день моего посещения врача.
Следующий понедельник – день юбилея моего
пра’зднование с juhlanvietto n [’juhlan’viet:o]
дяди.
Juhlanvietto on lauantaina.
Празднование состоится в субботу. * * * * * * * * *
прода’жа ж myynti n [’my:nti] лёгкий п helppo a [’help:o]
Vanhan autoni myynti ei vie paljon aikaa. Viikko oli helppo.
Продажа моей старой машины не займёт много Неделя была лёгкой.
времени. неуда’чный п epäonnistunut a [’epæ’on:istunut]
путеше’ствие с retki n [’retki] Viikko oli epäonnistunut.
Sellainen retki kestäisi vähintään kaksi viikkoa. Неделя оказалась неудачной.
Такое путешествие может занять по меньшей мере тру’дный п vaikea a [’vaikea]
две недели. On vaikea tehtävä tehdä kaiken yhdessä viikossa.
рабо’та ж työ n [’tyø] Закончить дело всего за одну неделю было трудной
Teidän työnne alkaa maanantaina. задачей.
Ваша работа начнётся в понедельник. тяжёлый п raskas a [’raskas]
развлече’ния мн huvit n [’huvit] Ensimmäinen viikko uudella työpaikalla oli raskas.

Sunnuntaielokuva on hänen lempihuvinsa. Первая неделя на новой работе была тяжёлой.

Кино по воскресеньям – его любимое развлечение. уда’чный п onnistunut a [’on:istunut]

Viikko oli kaikissa suhteissa onnistunut.
ремо’нт м korjaus pl [’korjaus]
Неделя была удачной во всех отношениях.
Minä suunnittelen tehdä auton korjauksen loppuun
доде’лывать г tehdä loppuun v [’tehdæ ’lop:u:n]
viikonloppuna.
Yritän saada remontin valmiiksi viikon loppuun
Я планирую закончить ремонт своей машины
mennessä.
в течение уикенда.
Я постараюсь доделать ремонт до конца недели.
свида’ние с kohtaus n [’kohtaus]
зака’нчивать г lopettaa v [’lopet:a:]
Menen kohtaukseen tiistaina.
Mihin aikaan lopetat työsi perjantaina?
Я иду на свидание во вторник.
Когда ты заканчиваешь работу в пятницу?
семина’р м seminaari n [’semina:ri] начина’ть г aloittaa v [’aloit:a:]
Kolme viikonpäivää menee seminaariin. Aloitan uuden elämän maanantaista lähtien.
Три дня недели должны быть отданы семинару. Я начну новую жизнь в понедельник.
сти’рка ж pyykki n [’py:k:i] плани’ровать г suunnitella v [’su:n:itel:a]
Hän pesee pyykkiä tavallisesti lauantaina. Suunnittele viikkosi etukäteen.
Суббота – её традиционный день стирки. Планируй свою неделю заранее.
убо’рка ж siivous n [’si:vous] продолжа’ть г jatkaa v [’jatka:]
Siivous voisi kestää koko sunnuntain. Minä jatkan kirjan kirjoittamista viikonlopun jälkeen
Уборка может занять всё воскресенье. Я продолжу писать книгу после уикенда.

99
 ’ ВОЩИ
О
46
ЛИСТОВЫ’ Е О’ ВОЩИ ПЛОДО ’ ВЫЕ О
’ ВОЩИ
LEHTIVIHANNEKSET [’lehti’vihan:ekset] HEDELMÄVIHANNEKSET
[’hedelmæ’vihan:ekset]
базили’к м basilika n [’basilika]
Basilika on ruoanlaitossa käytettävää imelätuoksuinen
баклажа’н м munakoiso n [’munakoiso]
Minun vaimoni tietää monta munakoisoreseptiä.
kasvi.
Моя жена знает много способов приготовления
Базилик – это сладко пахнущее растение,
баклажанов.
используемое в кулинарии.
кабачо’к м kesäkurpitsa n [’kesæ’kurpitsa]
бро’кколи ж parsakaali n [’parsa’ka:li] Katso, kuinka ison kesäkurpitsan olen viljellyt!
Parsakali on kaalikasveja. Смотри, какой огромный кабачок я вырастил.
Брокколи – это растение из рода капусты. огуре’ц м kurkku n [’kurk:u]
капу’ста белокоча’нная ж kaali n [’kaali] Tämä kurkku on kitkerä. Anna minulle toinen!
Kaksi kaalipäätä, kiitos! Этот огурец горький. Дай мне другой.
Пожалуйста, два кочана капусты. пе’рец сла’дкий м paprika n [’paprika]
Minä ostin paprikan siemeniä.
капу’ста брюссе’льская ж ruusukaali n [’ru:su’ka:li]
Я купил семян сладкого перца.
Ruusukaalia viljellään saadakseen pieniä vihreitä
помидо’р м tomaatti n [’toma:t:i]
kaalinkeriä.
Kypsymätön tomaatti on vihreä.
Брюссельская капуста культивируется ради
Когда помидор незрелый, он зелёный.
маленьких зелёных кочанчиков.
ты’ква ж kurpitsa n [’kurpitsa]
кресс-сала’т м vihanneskrassi n [’vihan:es’kras:i] Tämä kurpitsa painaa 30 kiloa.
Vihanneskrassi on nopeasti kasvavaa yrttiä. Эта тыква весит 30 килограммов.
Кресс-салат – это быстрорастущая съедобная БОБО’ ВЫЕ О
’ ВОЩИ
трава. PAPUVIHANNEKSET [’papu’vihan:ekset]
майора’н м meirami n [’meirami]
бобы’ мн pavut n [’pavut]
Meiramia viljellään saadakseen aromaattisia lehtiä.
Haluatko paistettuja papuja?
Майоран культивируется ради ароматных листьев.
Хочешь жареных бобов?
петру’шка ж persilja n [’persilja] горо’х м herne n [’herne]
Persilja on hyvin terveellistä. Ota pakastimesta pakasteherneitä.
Петрушка очень полезна для здоровья. Достань из морозилки замороженный горох.
сала’т-лату’к м lehtisalaatti n [’lehti’sala:t:i] фасо’ль ж papu n [’papu]
Pidän voileivistä lehtisalaattilehtineen. Keitto on maukkaampaa, jos siihen lisää papuja.
Я люблю добавлять в сэндвичи салат-латук. Суп будет лучше, если добавишь фасоли.

укро’п м tilli n [’til:i] чечеви’ца ж linssi n [’lins:i]

Linssin siemenet kypsyvät paloissa.
Tillin siemeniä käytetään mausteina.
Семена чечевицы созревают в стручках.
Семя укропа используется как пряность.
КОРНЕПЛО ’ ДНЫЕ И КЛУБНЕПЛО’ ДНЫЕ
шпина’т м pinaatti n [’pina:t:i]
О’ ВОЩИ
Pinaattia pidetään raudan ja kalsiumin arvokkaana JUURIKASVIT JA MUKULAKASVIT
lähteenä. [’ju:ri’kasvit ja ’mukula’kasvit]
Шпинат считается ценным источником железа
бата’т м bataatti n [’bata:t:i]
и кальция. Bataatin alkuperäalue on Etelä-Amerikan trooppisia
щаве’ль м suolaheinä n [’suola’heinæ] alueita.
Suolaheinän lehdet ovat maultaan happamia. Родина батата – тропические районы Южной
Щавель – это растение с кислыми на вкус листьями. Америки.

100
 VIHANNEKSET [’vihan:ekset]
брю’ква ж lanttu n [’lant:u] лук-поре’й м purjosipuli n [’purjo’sipuli]
Joissakin maissa lanttu on tunnettu Ruotsin nauris- Purjosipulia on helppo viljellä.
nimellä. Лук-порей легко выращивать.
Брюква известна также как “шведская репа”. лук-шало’т м salottisipuli n [’salot:i’sipuli]
карто’фель м peruna n [’peruna] Salottisipulin alkuperämaa on Aasia.
On helppo laittaa perunaa. Местом происхождения лука-шалота, вероятно,
Готовить картофель очень просто. является Азия.
морко’вь ж porkkana n [’pork:ana] реве’нь м raparperi n [’raparperi]
Anna kanille porkkanaa. Raparperia viljellään saadakseen meheviä varsiaan.
Угости кролика морковкой. Ревень выращивается в основном ради своих
мясистых черешков.
реди’с м rediisi n [’redi:si]
Nainen otti kassista nipun retiisiä. спа’ржа ж parsa n [’parsa]
Parsan uudet vihreät varret ovat hyvin maukkaita.
Она достала из сумки пучок редиса.
Молодые зелёные стебли спаржи очень вкусные.
ре’дька (чёрная) ж retikka n [’retik:a]
Retikalla hoidetaan useita sairauksia.
чесно’к м valkosipuli n [’valko’sipuli]
Valkosipulissa on paljon vitamiineja.
Чёрная редька обладает многими лечебными
Чеснок содержит много витаминов.
свойствами.
ре’па ж nauris n [’nauris] * * * * * * * * *
Aikoinaan nauris oli hyvin tärkeä ruokavihannes.
марино’ванный п etikka- a [’etik:a]
Репа когда-то была очень важным овощем. Minä pidän etikkakurkuista.
свёкла ж punajuuri n [’puna’ju:ri] Я люблю маринованные огурцы.
Minä viljelen kasvitarhassani punajuurta. пря’ный п mausteinen a [’mausteinen]
Я выращиваю на своём огороде свёклу. Valkosipulilla on erikoinen mausteinen maku.
сельдере’й м selleri n [’sel:eri] Чеснок обладает характерным пряным запахом.
Selleriä voi syödä sekä ruoan aineksena että sellaisena. спе’лый п kypsä a [’kypsæ]
Сельдерей можно есть как приготовленным, так Jotkin tomaateistani ovat jo kypsiä.
и сырым. Некоторые из моих помидоров уже спелые.
топина’мбур м maapäärynä n [’ma:’pæ:rynæ] съедо’бный п syötävä a [’syøtævæ]
Maapäärynän kuluttajasuosio on kasvussa. Mitä tämän kasvit osat ovat syötäviä?
Топинамбур становится всё более популярным Какие части этого растения съедобны?
среди потребителей. сыро’й п raaka a [’ra:ka]
хрен м piparjuuri n [’pipar’ju:ri] Raa’at vihannekset ovat erityisen terveellisiä.
Piparjuuri on ympäri maailmaa suosittu mauste. Сырые овощи особенно полезны для здоровья.
Хрен сегодня популярен по всему миру. выра’щивать г viljellä v [’viljel:æ]
ямс м jamssi n [’jams:i] Minä viljelen kurkkuja kasvihuoneessa.
Jamssi on yleisin ruoka monissa Afrikan maissa. Я выращиваю огурцы в теплице.
Ямс – это самый распространённый продукт полива’ть г kastella v [’kastel:a]
во многих странах Африки. Muista kastella vihannekset!
Не забудь полить наши овощи.
ЛУ’ КОВИЧНЫЕ И СТЕБЛЕВЫ’ Е О’ ВОЩИ
SIPULI- JA VARSIKASVIT [’sipuli ja сажа’ть г istuttaa v [’istut:a:]
’varsi’kasvit] Aion istuttaa tähän tilliä ja persiljaa.
Я собираюсь посадить здесь укроп и петрушку.
лук м sipuli n [’sipuli] созрева’ть г kypsyä v [’kypsyæ]
Sipuli on kirpeätuoksuinen vihannes. Retiisi kypsyy nopeasti.
Лук – это овощ с резким запахом. Редис созревает быстро.
лук-бату’н м talvisipuli n [’talvi’sipuli] чи’стить (от кожуры’ ) г kuoria v [’kuoria]
Talvisipulia käytetään laajasti ruoanlaitossa. Opi kuorimaan perunoita!
Лук-батун широко используется в кулинарии. Учись чистить картошку.

101
 ’ ЖДА И О
ОДЕ ’ БУВЬ
47
’ ЛИ ОДЕ’ ЖДЫ руба’шка ж paita n [’paita]
ДЕТА
Paita on puhdasta puuvillaa.
VAATEKAPPALEET [’va:te’kap:ale:t]
Рубашка сделана из чистого хлопка.
воротни’к м kaulus n [’kaulus] сви’тер м pusero n [’pusero]
Kaulus on liian ahdas. Minä sain lahjaksi lämpimän villapuseron.
Воротник слишком тесный. Мне подарили тёплый шерстяной свитер.
карма’н м tasku n [’tasku] штаны’ мн housut pl [’housut]
Onko tässä takissa sisätasku? Polvihousut ovat housujen malli.

У этой куртки есть внутренние карманы? Бриджи – это такой тип штанов.

по’яс м vyö n [’vyø] ю’бка ж hame n [’hame]

Haluan lyhentää tämän hameen.
Tämä vyö on koristeellinen.
Я хочу укоротить эту юбку.
Этот пояс – для украшения.
пу’говица ж nappi n [’nap:i] НИ’ ЖНЕЕ БЕЛЬЁ
ALUSVAATTEET [’alus’va:t:e:t]
Nappi irtautuu kohta.
Пуговица вот-вот оторвётся. бюстга’льтер м rintaliivit n [’rinta’li:vit]
рука’в м hiha n [’hiha] Rintaliivit on naisten alusvaatekappale.
Ostin mekon lyhyine hihoineen. Бюстгальтер – это предмет женского нижнего
Я купила платье с короткими рукавами. белья.
ВЕ’ РХНЯЯ ОДЕ’ ЖДА колго’тки мн sukkahousut n [’suk:a’housut]
PÄÄLLYSVAATTEET [’pæ:l:ys’va:t:e:t] Sukkahousuja alettiin käyttää 1960‑luvulla ja ne tulivat
sukkien hyväksi vaihtoehdoksi.
брю’ки мн housut pl [’housut] Колготки появились в 1960‑х годах, став хорошей
Hän osti itselleen housut. альтернативой чулкам.
Он купил себе пару брюк. майка ж aluspaita n [’alus’paita]
джи’нсы мн farkut pl [’farkut] T-paita on aluspaidan malli.
Farkkuja käyttävät miehet, naiset ja lapset. Футболка – это разновидность майки.
Джинсы носят мужчины, женщины и дети. стри’нги мн stringit n [’striŋgit]
костю’м м puku n [’puku] Suosittelen sinulle käytettäväksi vietteleviä stringejä.
Katso, kuinka kallis puku on hänen päällä. Соблазнительные стринги – это то, что я тебе
Смотри, какой на нём дорогой костюм. рекомендую.
ку’ртка ж takki n [’tak:i] трусы’ же’нские мн pöksyt pl [’pøksyt]
Tämä nahkatakki pukee sinua. Nämä pienet pöksyt ovat kevyet ja hyvin istuvat.
Эта кожаная куртка очень тебе идёт. Эти маленькие трусики лёгкие и хорошо сидят.
пальто’ с pitkätakki n [’pitkæ’tak:i] трусы’ мужски’е мн alushousut pl [’alus’housut]
Ulkona on kylmä. Ota pitkätakki päällesi. Me tarjoamme bokserihousut vain suurilta

Погода холодная. Надень пальто. alusvaatevalmistajilta.

Мы предлагаем трусы “боксёры” от крупных
пиджа’к м pikkutakki n [’pik:u’tak:i]
производителей.
Tämä pikkutakki sopii hyvin farkkujen kanssa.
Этот пиджак будет хорошо смотреться с джинсами.
чулки’ мн sukat pl [’sukat]
Jotkut naiset pitävät sukkia sukkahousujen parempina.
пла’тье с mekko n [’mek:o]
Она предпочитает колготкам чулки.
Mekko on naisen tai tytön päällysvaate.
СПЕЦИА ’ ЛЬНАЯ ОДЕ’ ЖДА
Платье – это верхняя одежда для женщины или
ERIKOISVAATTEET [’erikois’va:t:e:t]
девочки.
плащ м sadetakki n [’sade’tak:i] комбинезо’н м haalari pl [’ha:lari]
Molempien päällä oli pitkiä sadetakkeja. Hitsaajan päällä oli harmaa haalari.
Оба они были одеты в длинные плащи. На сварщике был серый комбинезон.

102
 VAATTEET JA JALKINEET [’va:t:e:t ja ’jalkine:t]
пижа’ма ж pyjama pl [’pyjama] кроссо’вки мн lenkkarit pl [’lenk:arit]
Nukun aina pyjama päälläni. Nämä lenkkarit ovat liian isoja.
Я всегда сплю в пижаме. Эти кроссовки слишком большого размера.
спецо’вка ж työtakki pl [’tyø’tak:i] сапоги’ мн saappaat pl [’sa:p:a:t]
Työmiehet pitävät työtakkeja muiden vaatteiden päällä. Naisella oli korkeakorkoiset saappaat.
Спецовки носят рабочие поверх другой одежды. На ней были сапоги на высоком каблуке.
унифо’рма ж univormu n [’uni’vormu] ту’фли мн avokkaat pl [’avok:a:t]
Poliisin univormu on virkavallan symboli. Nämä avokkaat ovat mukavat ja kevyet.
Полицейская униформа – символ власти. Эти туфли удобные и лёгкие.
фа’ртук м esiliina n [’esi’li:na]
* * * * * * * * *
Esiliina on suojavaate.
Фартук – это верхняя защитная одежда. мо’дный п muodikas a [’muodikas]
хала’т (дома’шний) м aamutakki n [’a:mu’tak:i] Sellaiset hameet eivät enää ole muodikkaita.
Oven avasi nainen aamutakki päällä. Такие юбки больше не модные.
Дверь открыла женщина в халате. наря’дный (о челове’ке) п hienosti pukeutunut a
[’hienosti ’pukeutunut]
ГОЛОВНЫ’ Е УБО’ РЫ
PÄÄHINEET [’pæ:hine:t] Tyttö oli nuori ja hienosti pukeutunut.
Она была молода и нарядно одета.
ке’пка ж lippalakki n [’lip:a’lak:i]
оде’тый п pukeutunut a [’pukeutunut]
Hän käytti lippalakkia.
Pojan päällä oli farkkupuku.
Он носил мягкую кепку.
Парень был одет в джинсовый костюм.
котело’к м knalli(hattu) n [’knal:i’hat:u]
разде’тый п alaston a [’alaston]
Knallihattu on pyöreä miestenhattu.
Älkää tulko sisään, olen alaston.
Котелок – это мужская круглая шляпа.
Не входите, я раздета.
мехова’я ша’пка ж karvalakki n [’karva’lakki]
старомо’дный п vanhanaikainen a [’vanhan’aikainen]
Ušanka on venäläinen karvalakki.
Meidän amatööriteatteri tarvitsee vanhanaikaisia
Ушанка – это русская меховая шапка.
vaatteita.
фура’жка ж lakki n [’lak:i]
Нашему любительскому театру нужна какая-нибудь
Minun ystävällä on sotilaslakkikokoelma.
старомодная одежда.
У моего друга есть коллекция военных фуражек.
надева’ть г ottaa päälle v [’ot:a: ’pæ:l:e]
цили’ндр м silinterihattu n [’silinteri’hat:u]
Ota sukat päälle!
Nykyään silinterihatut käytetään vain virallisten
Надень носки.
tilaisuuksien aikana.
носи’ть (оде’жду) г pitää päällä v [’pitæ: pæ:l:æ]
В наше время цилиндры носят только во время
Kun on kuuma, pidän shortsit päällä.
официальных церемоний.
Когда жарко, я ношу шорты.
шля’па ж hattu n [’hat:u]
одева’ться г pukeutua v [’pukeutua]
Monet teksasilaiset miehet käyttävät cowboyhattuja.
Pukeudu nopeasti!
Многие техасские мужчины носят ковбойские
Одевайся, быстро!
шляпы.
раздева’ться г riisua v [’ri:sua]
О’ БУВЬ Nainen riisui lasta.
JALKINEET [’jalkine:t]
Она раздевала ребёнка.
боти’нки мн kengät pl [’keŋgæt] снима’ть г ottaa pois v [’ot:a: ’pois]
Tarvitsen uudet kengät. Tule peremmälle, eikä tarvitse ottaa kenkiäsi pois.
Мне нужна пара новых ботинок. Входи и не надо снимать ботинки.

103
 ’ ТДЫХ
О
48
купа’ние с uinti n [’uinti]
ПАССИ’ ВНЫЙ О’ ТДЫХ
Kuumana päivänä uinti on paras nautinto.
PASSIIVINEN LOMA [’pas:i:vinen ’loma]
Купание в жаркий день – это верх наслаждения.
аза’ртные и’гры мн uhkapelit n [’uhka’pelit] пикни’к м piknikki n [’piknik:i]
Las Vegasista löytyy kaikenlaisia uhkapelejä. Lähdetkö meidän kanssamme piknikille?
В Лас-Вегасе можно найти любые азартные игры. Ты поедешь с нами на пикник?
бар м baari n [’ba:ri] прогу’лка ж kävely n [’kævely]
Vietin aikamoisen yön baarissa ystävieni kanssa. Jos minulla on aikaa, menen kävelylle puistoon.
Я провёл прекрасную ночь в баре со своими Если будет время, я отправлюсь на прогулку
друзьями. в парке.
безде’лье с toimettomuus n [’toimet:omu:s] рестора’н м ravintola n [’ravintola]
Viikonloppuna riuduin toimettomuudesta.
Kun on Pariisissa, ei voi olla käymättä joissakin
Уикенд я провёл в безделье.
ravintolassa.
вечери’нка ж kekkerit n [’kek:erit]
Когда ты в Париже, невозможно не посетить какой-
Kekkerit olivat mahtavat.
нибудь ресторан.
Вечеринка была крутая.
со’лнечная ва’нна ж aurinkokylpy n [’auriŋko’kylpy]
вяза’ние с neulominen n [’neulominen]
Tänään on sopiva päivä ottaa aurinkokylpyä.
Suurimman osan vapaa-aikaansa hän käyttää
Сегодня хороший день для солнечной ванны.
neulomiseen.
соля’рий м solarium n [’solarium]
Значительную часть свободного времени она тратит
Mistä tästä kaupungista löytyy solarium?
на вязание.
Где в этом городе я могу найти солярий?
дискоте’ка ж disko n [’disko]
Tässä kaupungissa on paljon diskoja. телеви’дение с televisio n [’televisio]
В этом городе много дискотек. Sinä päivänä katsoin televisiota koko päivän.
Весь тот день я смотрел телевизор.
кино’ с elokuva n [’elo’kuva]
Mennään elokuviin sunnuntaina. чте’ние с lukeminen n [’lukeminen]
Давай в воскресенье пойдём в кино. Tänään en tarvitse muuta, kuin kirjan lukemista

клуб м klubi n [’klubi] avotakan vieressä.

Tänä iltana haluaisin käydä jossakin klubissa. Чтение у камина – это всё, что мне сегодня нужно.
Я бы хотел этим вечером пойти в какой-нибудь АКТИ’ ВНЫЙ О’ ТДЫХ
клуб. AKTIIVINEN LOMA [’akti:vinen ’loma]
коллекциони’рование с keräily n [’keræily]
альпини’зм м kiipeily n [’ki:peily]
Minun ystävälläni on postimerkkikeräilyvimma.
Kiipeily on voimakkaiden ja terveiden ihmisten
У моего друга мания коллекционирования
harrastus.
почтовых марок.
Альпинизм – это хобби для сильных и здоровых
компью’терная игра’ ж tietokonepeli n
людей.
[’tieto’kone’peli]
Älä käytä niin paljon aikaa tietokonepeleihin. бег трусцо’й м lenkki n [’lenk:i]
Не трать столько времени на компьютерные игры. Joidenkin lääkärien mielestä ilta on paras aika käydä

конце’рт м konsertti n [’konsert:i] juoksulenkillä.

Huomenna me menemme klassisen musiikin Некоторые врачи говорят, что вечер – лучшее
konserttiin. время для бега трусцой.
Завтра мы пойдём на концерт классической бодиби’лдинг м bodaus n [’bodaus]
музыки. En halua tulla bodausmaailmanmestariksi, bodaus
кроссво’рд м ristisanatehtävä n [’risti’sana’tehtævæ] rauhoittaa minua.
Lounaan jälkeen ratkaisin pari ristisanatehtävää. Я не хочу стать чемпионом по бодибилдингу; он
После обеда я решил пару кроссвордов. просто успокаивает мои нервы.

104
 LOMA [’loma]
велосипе’дная прогу’лка ж pyöräileminen n фи’тнес м kuntoilu n [’kuntoilu]
[’pyøræileminen] Minä osallistun kuntoilukilpailuihin.
Minä pidän pyöräilemisestä. Я участвую в фитнес-соревнованиях.
Я люблю велосипедные прогулки. футбо’л м jalkapallo n [’jalka’pal:o]
верхова’я езда’ ж ratsastus n [’ratsastus] Pelaamme jalkapalloa joka viikonloppuna.
Yritän ehkä harjoittaa ratsastusta. Мы играем в футбол каждый уикенд.
Может быть, я попробую заняться верховой ездой.
волейбо’л м lentopallo n [’lento’pal:o] * * * * * * * * *
Me menemme rannalle pelaamaan lentopalloa. восстана’вливающий п virkistyvä a [’virkistyvæ]
Мы пойдём на пляж играть в волейбол. Uinti uima-altaassa raskaan työn jälkeen on hyvä ja
йо’га ж jooga n [’jo:ga] virkistyvä kuntoilumuoto.
Etsin hyvää joogan valmentaja.
Плавание в бассейне – хороший вид спорта,
Я хочу найти хорошего тренера по йоге.
восстанавливающий силы после тяжёлой работы.
охо’та ж metsästys n [’metsæstys]
долгожда’нный п pitkään odotettu a [’pitkæ:n
Metsästys on intohimoni.
’odotet:u]
Охота – моя страсть.
Pitkään odotettu lomakausi alkoi lauantaina.
похо’д (туристи’ческий) м patikointi n [’patikointi]
Долгожданный период отдыха начался в субботу.
Tämä patikointimatka kestää 4 päivää.
Поход по этому маршруту занимает 4 дня. лёгкий п kevyt a [’kevyt]
Nyt tarvitsen vain kevyttä kävelyä joen rantaa pitkin.
прыжки’ с парашю’том мн laskuvarjohypyt n
[’lasku’varjo’hypyt] Лёгкая прогулка вдоль реки – это всё, что мне
Laskuvarjohyppy on unohtumaton kokemus. сейчас нужно.
Прыжки с парашютом – это нечто незабываемое. прия’тный п hauska a [’hauska]
путеше’ствие с matka n [’matka] Tuo moottoriveneretki oli hyvin hauska kokemus.
Hän haaveilee matkoista kaukaisiin maihin. Та прогулка на катере была очень приятным
Он мечтает о путешествиях в дальние страны. опытом.
ра’фтинг м koskenlasku n [’kosken’lasku] физи’ческий п fyysinen a [’fy:sinen]
Koskenlasku on vaarallinen harrastus. Fyysinen aktiivisuus on paras loman vietto.
Рафтинг – это опасное увлечение. Физическая активность – лучший способ отдыха.
рыба’лка ж kalastus n [’kalastus] весели’ться г pitää hauskaa v [’pitæ: ’hauska:]
Ei ole mitään parempaa, kun kalastus avomeressä. Ota vähän rahaa ja mene klubiin tai diskoon pitämään
Нет лучшего занятия, чем рыбалка в открытом море. hauskaa.
садово’дство с puutarhanhoito n [’pu:tarhan’hoito] Возьми немного денег и повеселись в клубе или
Minun vanhemmat harrastavat puutarhanhoitoa.
на дискотеке.
Мои родители обожают садоводство.
наслажда’ться г nauttia v [’naut:ia]
скалола’зание с kalliokiipeily n [’kal:io’ki:peily]
Menen maalle nauttimaan hiljaisuudesta.
Harrastan kalliokiipeilyä levätäkseen.
Я еду за город насладиться тишиной.
Я занимаюсь скалолазанием для отдыха.
отдыха’ть г levätä v [’levætæ]
сплав по реке’ м veneily n [’veneily]
Lounaan jälkeen aina lepään tunnin verran.
Mennään kajakkiveneilymatkalle.
Я всегда отдыхаю часок после обеда.
Давай отправимся в сплав по реке на каяках.
спорт м urheilu n [’urheilu] развлека’ться г huvitella v [’huvitel:a]
Urheilu on joutilaisuutta parempi. Kasinossa en pyri voittamaan rahaa vaan huvittelen.
Спорт – это лучше, чем безделье. В казино я не пытаюсь выиграть деньги, я просто
тури’зм м matkailu n [’matkailu] развлекаюсь.
Me ja meidän lapsemme pidämme kaikista matkailun танцева’ть г tanssia v [’tans:ia]
muodoista. Pidätkö tanssimisesta?
Мы и наши дети любим туризм всех видов. Ты любишь танцевать?

105
 ’ ФИС
О
49
пи’шущая маши’нка ж kirjoituskone n
О’ ФИСНАЯ МЕ’ БЕЛЬ
[’kirjoitus’kone]
TOIMISTOKALUSTEET [’toimisto ’kaluste:t]
Nykyään me käytämme tietokoneita kirjoituskoneiden
sijasta.
картоте’чный шкаф м arkistokaappi n [’arkisto
В наши дни мы пользуемся компьютерами вместо
’ka:p:i]
пишущих машинок.
Se oli pystysuora arkistokaappi 20:ine vetolaatikoineen.
при’нтер м tulostin n [’tulostin]
Это был вертикальный картотечный шкаф Tämä tulostin on liitetty kolmeen tietokoneeseen.
с 20 выдвижными ящиками. Этот принтер соединён с тремя компьютерами.
компью’терный стол м tietokonepöytä n прое’ктор м projektori n [’projektori]
[’tieto’kone’pøytæ] Aiotko käyttää esittelytilaisuudessa projektoria?
On mukana pitää tietokone tietokonepöydällä. Планируете ли вы использовать на презентации
проектор?
Очень хорошо держать компьютер
ска’нер м skanneri n [’skan:eri]
на компьютерном столике.
Haluan siirtää tämän taulukon digitaalimuotoon
о’фисная каби’нка ж toimistokoppi n [’toimisto’kop:i] skannerin avulla.
Tässä toimistossa on monta pientä toimistokoppia. Я хочу преобразовать эту таблицу в цифровое
В этом офисе много маленьких офисных кабинок. изображение с помощью сканера.
о’фисный стул м työtuoli n [’tyø’tuoli] телефо’н м puhelin n [’puhelin]
Työtuoli kääntyy ja on varustettu pyörillä. Saanko käyttää puhelintanne?
Офисный стул поворачивается и имеет ролики. Могу я воспользоваться вашим телефоном?
уничтожи’тель докуме’нтов м silppuri n [’silp:uri]
пи’сьменный стол м työpöytä n [’tyø’pøytæ]
Silppuri silpoo paperia pieniin palasiin.
Johtaja istui työpöytänsä ääressä.
Уничтожитель документов разрезает бумагу
Начальник сидел за своим письменным столом. на мелкие кусочки.
сейф м kassakaappi n [’kas:aka:p:i] факс м faksi n [’faksi]
Kassakaappi on riittävän luotettava. Ennen internetin tuloa faksit olivat hyvin tärkeitä tietojen
Сейф достаточно надёжен. siirrossa.
До Интернета факсы были очень важны.
О’ ФИСНАЯ ТЕ’ ХНИКА
TOIMISTOKONEET [’toimisto’kone:t] флэш-дра’йв м muistitikku n [’muisti’tik:u]
Tallentakaa nämä tiedostot muistitikulle.
диктофо’н м sanelukone n [’sanelu’kone] Сохраните эти файлы на флэш-драйве.
Se on uusi digitaalisanelukone. О’ ФИСНЫЕ ПРИНАДЛЕ’ ЖНОСТИ
Это новый цифровой диктофон. TOIMISTOTARVIKKEET [’toimisto’tarvik:e:t]
калькуля’тор м laskin n [’laskin] бума’га ж paperi n [’paperi]
Missä on minun taskulaskimeni? Me tilasimme 50 pakkaa paperia.
Где мой карманный калькулятор? Мы заказали 50 пачек бумаги.
компью’тер м tietokone n [’tieto’kone] визи’тная ка’рточка ж käyntikortti n [’kæynti’kort:i]
Meidän toimistossamme on yli 50 tietokonetta. Olkaa hyvä ja ottakaa käyntikorttini.
В нашем офисе больше 50 компьютеров. Пожалуйста, возьмите мою визитную карточку.
визи’тница ж käyntikorttikotelo n
копирова’льный аппара’т м monistuskone n
[’kæynti’kort:i’kotelo]
[’monistus’kone]
Konferenssin päätyttyä käyntikorttikoteloni oli tyhjä.
Tee monistuskoneella 10 tämän asiakirjan kopiota. Когда конференция закончилась, моя визитница
Сделайте 10 копий этого документа была пуста.
на копировальном аппарате. дыроко’л м rei’itin n [’reijitin]
лэпто’п м läppäri n [’læp:æri] On rei’ittimiä, jotka tekevät kerrallaan kuusi, seitsemän
Tietokonekone on varattu, mutta meillä on läppäri. tai kahdeksan reikää.
Компьютер занят, но здесь у нас есть лэптоп. Существуют дыроколы, делающие шесть, семь или
восемь дырок за раз.
переплётная маши’на ж sitomiskone n
канцеля’рские принадле’жности мн
[’sitomis’kone]
toimistotarvikkeet n [’toimisto’tarvik:e:t]
Kannettavaa sitomiskonetta voi pitää työpöydällä. Me löysimme hyvän toimistotarviketoimittajan
Компактную переплётную машину можно держать Мы нашли хорошего поставщика канцелярских
на этом столе. принадлежностей.

106
 TOIMISTO [’toimisto]
каранда’ш м lyijykynä n [’lyijy’kynæ] текстовыдели’тель м korostuskynä n
Lyijykynät ja kynät ovat samassa laatikossa. [’korostus’kynæ]
Карандаши и ручки – в тех коробках. Merkitsin kaikki tärkeimmät kohdat vihreällä
клей м liima n [’li:ma] korostuskynällä.
Liimatkaa yhteen nämä kaksi liuskaa liimalla. Я отметила все важные элементы зелёным
Склейте два этих листа клеем.
текстовыделителем.
копирова’льная бума’га ж hiilipaperi n [’hi:li’paperi]
флома’стер м tussikynä n [’tus:i’kynæ]
Hiilipaperia pannaan alkuperäisen ja tyhjän liuskan
Siellä oli tussikynäkirjoitus.
väliin.
Копировальная бумага помещается между Там была надпись, сделанная фломастером.
оригиналом и пустым листом. * * * * * * * * *
корректи’рующая жи’дкость ж korjausneste n
[’korjaus’neste] оснащённый п varustettu a [’varustet:u]
Korjausnestettä käytetään korjatakseen virheitä Onko pääkonttori hyvin varustettu?
tekstissä. Хорошо ли оснащён головной офис?
Корректирующая жидкость используется, чтобы отве’тственный п vastuullinen a [’vastu:l:inen]
маскировать ошибки в тексте. Nykyajan sihteeri on vastuullinen monista asioista.
ламина’тор м laminointilaite n [’laminointi’laite] Современная секретарша ответственна за многие
Tämä laminointilaite on hyvin helppokäyttöinen. вещи.
Этот ламинатор очень прост в использовании.
сидя’чий (о рабо’те) п istuma- a [’istuma]
насто’льный пи’сьменный прибо’р м pöytäsetti n
Väsyttääkö sinua istumatyö?
[’pøytæ’set:i]
Наверное, ты устал от сидячей работы на весь
Johtajan pöydällä on arvokas pöytäsetti.
На столе у начальника находился очень дорогой день?
настольный письменный прибор. совреме’нный п moderni a [’moderni]
па’пка ж mappi n [’map:i] Heidän toimisto näyttää hyvin modernilta.
Missä on mappi, jossa on vanhoja raportteja? Их офис выглядел очень современным.
Где папка со старыми отчётами? функциона’льный п asiallinen a [’asial:inen]
па’пка-регистра’тор ж sormikolomappi n Meidän toimistoomme me tarvitsemme erityisiä
[’sormi’kolo’map:i] asiallisempia toimistokalusteita.
Tällaiset asiakirjat teidän kannattaisi pitää Для нашего офиса нам нужна особая
sormikolomapissa. функциональная мебель.
Такие документы вам следовало бы держать
звони’ть (по телефо’ну) г soittaa v [’soit:a:]
в папке-регистраторе.
Teidän poissa ollessanne teille soitti johtajanne.
пи’сьменные принадле’жности мн
Пока вас не было, вам звонил начальник.
kirjoitustarvikkeet pl [’kirjoitus’tarvik:e:t]
Me saimme kirjoitustarvikeluettelon. организо’вывать г järjestää v [’jarjestæ:]
Мы получили каталог письменных Osaatko järjestää suuren toimiston toiminnan?
принадлежностей. Знаешь ли ты, как организовать работу персонала
ру’ чка перьева’я ж täytekynä n [’tæyte’kynæ] крупного офиса?
Minä otin arvokkaan täytekynän ja allekirjoitin писа’ть г kirjoittaa v [’kirjoit:a:]
asiakirjan. Kirjoita raportti ja näytä se minulle heti, kun se on
Я взял дорогую перьевую ручку и подписал valmis.
документ. Напишите доклад и покажите мне, как только он
ру’ чка ша’риковая ж kuulakynä n [’ku:la’kynæ] будет готов.
Tarvitessanne voitte ottaa kuulakynän sieltä.
рабо’тать г tehdä työt v [’tehdæ ’tyøt]
Если вам понадобится шариковая ручка, можете
Koko elämänsä hän teki työtä toimistossa.
взять её вон там.
Всю свою жизнь он работал в офисах.
ско’бка ж niitti n [’ni:t:i]
Hän laittoi niittejä niittojaan. управля’ть г johtaa v [’johta:]
Она установила скобки в степлер. Tämä nainen johtaa toimiston toimintaa, kunnes johtaja
скре’пка ж paperiliitin n [’paperi’li:tin] on matkoilla.
Onko teillä isompikokoisia paperiliittimiä? Она будет управлять офисом, пока начальник
У нас есть скрепки побольше? в отъезде.

107
 ’ ХЕРСКАЯ
ПАРИКМА
50
стри’жка воло’с ж leikkuu n [’leik:u:]
УСЛУ’ ГИ И СПЕЦИА
’ ЛЬНОСТИ
Tarjoamme muitakin palveluja kuin tukan leikkuuta.
PALVELUT JA ERIKOISALAT [’palvelut ja
Стрижка волос – это не единственная услуга,
’erikois’alat]
которую мы оказываем.
визажи’ст м maskeeraaja n [’maske:ra:ja] эпиля’ция ж karvojen poisto n [’karvojen ’poisto]
Tunnen erään erinomaisen maskeeraajan. Karvojen poisto edellyttää sekä karvan, että
Я знаю одного замечательного визажиста. karvasipulien poistoa.
выпрямле’ние с oikaisu n [’oikaisu] Эпиляция – это удаление волоса целиком, включая
Luuletko, että tarvitsen hiusten oikaisua? волосяную луковицу.
Ты считаешь, что мне требуется выпрямление ИНСТРУМЕ’ НТЫ И ОБОРУ’ ДОВАНИЕ
волос? TYÖKALUT JA VARUSTEET [’tyø’kalut ja
же’нская парикма’херская ж kampaamo n ’varusteet]
[’kampa:mo]
бри’тва ж parranajokone n [’par:an’ajo’kone]
Minä olen varannut ajan kampaamoon.
Hän otti pöydältä parranajokoneen.
У меня назначен поход в женскую Он взял со стола безопасную бритву.
парикмахерскую.
зе’ркало с peili n [’peili]
же’нский парикма’хер м kampaaja n [’kampa:ja] Minä katselin peilistä ja olen tyytyväinen kuvaani.
Olen toiminut kampaajana 10 vuotta. Я посмотрела в зеркало и осталась довольна
Я работаю женским парикмахером 10 лет. результатом.
зави’вка ж käherrys n [’kæher:ys] маши’нка для стри’жки ж tukanleikkuukone n
Hiusten käherrystä on tehtävä oikealla tavalla. [’tukan’leik:u:’kone]
Завивка волос должна делаться правильным Sähkönkäyttöiset tukanleikkuukoneet ovat vähitellen
образом. korvannet manuaalisia tukanleikkuukoneita.
космето’лог м kosmetologi n [’kosmetologi] Электрические машинки для стрижки постепенно
Haluaisin löytää hyvän kosmetologin. сменили ручные.
Я хочу найти хорошего косметолога. но’жницы мн sakset pl [’sakset]
маникю’р м kynsienhoito n [’kynsien’hoito] Nämä sakset ovat erittäin terävät.
Kynsienhoito edellyttää sekä kynsien hoitoa, että käsien Эти ножницы очень острые.
hoitoakin. но’жницы для ногте’й мн kynsisakset pl
Маникюр – это не только уход за ногтями, но ещё [’kynsi’sakset]
и за кистями рук. Mihin asioihin on kiinnitettävä huomiota kynsisaksia
мужска’я парикма’херская ж parturin liike n ostaessa?
[’parturin ’li:ke] На что мне обращать внимание, покупая ножницы
Kulmatalossa on hyvä parturi. для ногтей?
Мужская парикмахерская на углу хорошая. но’жницы маникю’рные мн kynsinauhasakset pl
[’kynsi’nauha’sakset]
мужско’й парикма’хер м parturi n [’parturi]
Kynsinauhasaksien terät ovat terävät ja taivutetut.
Sanoin parturille, että hän leikkaisi tukkani.
У маникюрных ножниц острые загнутые лезвия.
Я сказал мужскому парикмахеру, чтобы он
парикма’херское кре’сло с kampaamotuoli n
постриг мне волосы.
[’kampa:mo’tuoli]
окра’ска воло’с ж hiusten värjäys n [’hiusten ’værjæys] Aiomme ostaa uudet modernit kampaamotuolit.
Voitte valita joko väliaikaisen tai kestävän hiusten
Мы собираемся покупать новые, более
värjäyksen.
современные парикмахерские кресла.
Можете выбрать временную окраску волос,
пло’йка ж kiharrin n [’kihar:in]
а можете – перманентную. Kiharrinta käytetään tehdäkseen tukasta kiharainen.
парикма’хер-моделье’р (стили’ст) м hiustaiteilija Плойки используют, чтобы делать волосы
n [’hius’taiteilija] кудрявыми.
Mistä saisin hiustaiteilijaluettelon? расчёска ж kampa n [’kampa]
Где я могу взять каталог парикмахеров- Naisella oli muutamaa erikokoista kampaa.
модельеров? У неё было несколько расчёсок разных размеров.
педикю’р м jalkahoito n [’jalka’hoito] фен м fööni n [’fø:ni]
Jalkahoidon tarkoitus on parantaa jalkaterien ulkonäön. Föönillä voi paremmin muotoilla ja trimmata kampausta.
Педикюр – это способ улучшения внешнего вида Фены позволяют лучше контролировать форму
ступней ног. и стиль причёски.

108
 KAMPAAMO JA PARTURIN LIIKE [’kampa:mo ja ’parturin ’li:ke]
щётка для воло’с ж hiusharja n [’hius’harja] пари’к м peruukki n [’peru:k:i]
Tavallisesti hiusharjalla kammataan pitkää tukkaa. Onko se peruukki vai oma tukka?
Обычно щётку для волос используют для длинных Это парик или настоящие волосы?
волос.
пробо’р м jakaus n [’jakaus]
щи’пчики мн pihdit n [’pihdit]
Luulet, että suora jakaus sopisi parhaiten.
Miten kynsihoitopihtejä käytetään?
Как пользоваться маникюрными щипчиками? Думаю, пробор в центре будет лучше всего.

ПРИЧЁСКИ прядь ж hiussuortuva n [’hius’suortuva]

KAMPAUKSIA [’kampauksia] Tytön kampauksessa muutama hiussuortuva oli
violettivärisiä.
а’фро ж afrokampaus n [’afro’kampaus] Несколько прядей её волос были окрашены
Afrokampausta käytetään laajasti afroamerikkalaisessa
в фиолетовый цвет.
kulttuurissa.
Стиль афро широко используется хими’ческая зави’вка ж permanentti n
в афроамериканской культуре. [’permanent:i]
ёжик м jenkkitukka n [’jenk:i’tuk:a] Vahingoittaako permanentti tukkaani?
Hänellä oli hyvin lyhyt jenkkitukka. Может ли химическая завивка повредить мои
Волосы у него были очень коротко пострижены волосы?
ёжиком.
завиты’е во’лосы мн kiharatukka n [’kihara’tuk:a] * * * * * * * * *
Ehkä kiharatukka sopisi minulle paremmin?
Может быть, с завитыми волосами я буду
волни’стый п aaltoileva a [’a:ltoileva]
выглядеть лучше? Kuinka kaunis aaltoileva tukka!
каре’ с polkkatukka n [’polk:a’tuk:a] Какие красивые волнистые волосы!
Polkkatukka on klassinen lyhyt kampaus. вью’щийся п kihara a [’kihara]
Каре – это классическая короткая причёска. Sinulla ei ollut ennen kiharatukkaa.
коро’ткая стри’жка ж lyhyt leikkotukka n [’lyhyt Раньше твои волосы не были вьющимися.
’leik:o’tuk:a]
дли’нный п pitkä a [’pitkæ]
Tyttö käyttää lyhyttä leikkotukkaa.
Mikä kampaus sopisi pitkälle tukalle?
Она носила короткую стрижку.
“помпаду’р” ж pompadour kampaus n [’pompadu:r Какой стиль подойдёт для длинных волос?
’kampaus] коро’ткий п lyhyt a [’lyhyt]
1950‑luvulla eräät rock’n’roll-laulajat käyttivät Haluaisin lyhyemmän tukan.
pompadour-kampausta. Я хочу, чтобы мои волосы были короче.
В 1950‑х годах некоторые певцы рок-н-ролла мо’дный п muodikas a [’muodikas]
носили причёску “помпадур”.
Luulen, että pian tällainen kampaus tulee hyvin
пучо’к с начёсом м nuttura n [’nut:ura]
muodokkaaksi.
Nuttura oli hyvin suosittu 1960‑luvulla.
Пучок с начёсом был чрезвычайно популярен Полагаю, эта причёска скоро будет очень модной.
в 1960‑х годах. брить г ajaa parta v [’aja: ’parta]
уставна’я коро’ткая стри’жка ж pystytukka n Parturi ajoi asiakkaan partaa.
[’pysty’tuk:a] Парикмахер брил клиента.
Hänellä oli ohjesäännönmukainen pystytukka.
завива’ть г kiharoida v [’kiharoida]
Он носил уставную короткую стрижку.
Suosittelisin sinulle kiharoimaan tukkaasi.
чёлка ж otsatukka n [’osta’tuk:a]
Рекомендую тебе завить волосы.
Luulen, että otsatukka näyttää liian lapselliselta.
Я думаю, что чёлка выглядит слишком по-детски. причёсывать г kammata v [’kam:ata]
Haluatteko, että kampaisin tukkaasi sillä tavalla?
ЭЛЕМЕ’ НТЫ ПРИЧЁСОК
KAMPAUKSEN ELEMENTIT [’kampauksen Хотите, я причешу вам волосы вот так?
’elementit] стричь г leikata v [’leikata]
Teidän kannattaisi leikata hiuksenne lyhyemmiksi.
коса’ ж palmikko n [’palmik:o]
Вам следует постричь волосы короче.
Tytöllä oli kaksi pitkää palmikkoa, jotka riippuivat pään
molemmilla puolilla. суши’ть г kuivata v [’kuivata]
У неё были две длинные косы, свисавшие по обеим Hän luki lehteä kun hiuksensa kuivattiin.
сторонам головы. Пока её волосы сушились, она читала журнал.

109
 ’ СКА
ПЕРЕПИ
51
и’мя получа’теля с saajan nimi n [’sa:jan ’nimi]
СРЕ’ ДСТВА ПЕРЕПИ’ СКИ
Saajan nimi on kirjoitettava tähän.
KIRJEENVAIHTOTARVIKKEET
[’kirje:n’vaihto’tarvik:e:t] Имя получателя должно быть написано здесь.
обра’тный а’дрес м lähettäjän osoite n [’læhet:æjæn
конве’рт м kirjekuori n [’kirje’kuori] ’osoite]
Nainen avasi kirjekuoren. Kirjeestä löysin tyhjän kirjekuoren lähettäjän
Она открыла конверт. osoitteineen.
письмо’ с kirje n [’kirje] Внутри я нашёл пустой конверт с обратным
Epäilen hänen saaneen rakkauskirjeen. адресом.
Подозреваю, что она получила любовное письмо. почто’вый и’ндекс м postitoiminumero n
по’чта ж postilaitos n [’posti’laitos] [’posti’toimi’numero]
Meidän maamme postilaitos on maailman parhaimpia. Täytyykö kirjoittaa tähän postitoiminumero?
Почта нашей страны – одна из лучших в мире. Нужен ли здесь почтовый индекс?
почто’вая ма’рка ж postimerkki n [’posti’merk:i] почто’вый ште’мпель м postileima n [’posti’leima]
Liimasin postimerkin kirjekuoreen. Kirjeen vastaanottaneen postitoimiston postileima on
Я приклеил почтовую марку на конверт. kirjekuoren kääntöpuolella.
почто’вая откры’тка ж postikortti n [’posti’kort:i] Почтовый штемпель отделения, принявшего
Katso, mikä kuva on tässä postikortissa! письмо, на обратной стороне конверта.
Посмотри, какая картинка на этой почтовой
ЭЛЕМЕ’ НТЫ ПИСЬМА’
открытке! KIRJEEN ELEMENTIT [’kirje:n ’elementit]
почто’вое отделе’ние с postitoimisto n
[’posti’toimisto] выраже’ние ве’жливости с kohteliaisuudenosoitus
Postitoimisto on siellä. n [’kohteliaisu:den’osoitus]
Почтовое отделение вон там. Kohteliaisuudenosoituksen esimerkki on
почто’вый я’щик м postilaatikko n [’posti’la:tik:o] “Kunnioittavasti...”
Lähettäjä jättää kirjeen postilaatikkoon eikä tee enää Пример выражения вежливости – “Искренне
mitään. ваш...”
Отправитель опускает письмо в почтовый ящик да’та написа’ния ж päivämäärä n [’pæivæ’mæ:ræ]
и больше ничего не делает. Kirjoituksen päivämäärä on 1. heinäkuuta v. 1875.
телегра’мма ж sähke n [’sæhke] Дата написания – 1 июля 1875.
Lähetin hänelle sähkeen. ко’пия ж kopio n [’kopio]
Я отправила ему телеграмму. Kirjekuoressa on oltava kirjeen kopio.
телегра’ф м lennätin n [’len:ætin] В конверте должна быть копия письма.
Lennättimen synnyllä 1800‑luvulla oli mullistava по’дпись ж allekirjoitus n [’al:e’kirjoitus]
merkitys. Allekirjoitusriviin voisi liittyä toinen rivi, johon
В 19‑м веке появление телеграфа было подобно kirjoitetaan titteli.
революции. К строке для подписи может присовокупляться
электро’нная по’чта ж sähköposti n [’sæhkø’posti] вторая строка для звания.
Sähköposti on kätevä asia. приве’тствие с tervehdys n [’tervehdys]
Электронная почта – очень удобная вещь. Tervehdyksen esimerkki on “Arvoisat herrat!”
ОФОРМЛЕ’ НИЕ КОНВЕ’ РТА Пример приветствия – “Уважаемые господа”.
KIRJEKUORIKIRJOITUS [’kirje’kuori’kirjoitus] приложе’ние с liite n [’li:te]
Kirje sisälsi liitteen.
а’дрес получа’теля м saajan osoite n [’sa:jan ’osoite] Письмо содержало приложение.
Saajan osoite oli väärä.
ТЕ’ МЫ ПИ’ СЕМ
Адрес получателя оказался неправильным.
KIRJEIDEN AIHEET [’kirje:n ’aihe:t]
и’мя отправи’теля с lähettäjän nimi n [’læhet:æjæn
’nimi] би’знес м liiketoiminta n [’li:ke’toiminta]
En tunne lähettäjän nimeä. Se on vielä yksi kirje meidän liiketoiminnastamme.
Имя отправителя мне незнакомо. Это просто ещё одно письмо о нашем бизнесе.

110
 KIRJEENVAIHTO [’kirje:n’vaihto]
вопро’с м kysymys n [’kysymys] сове’т м neuvo n [’neuvo]
Kirjeessäni tein kolme tärkeää kysymystä. Kirje sisältää muutamaa neuvoa painon pudottamiseksi.
В своём письме он задал три важных вопроса. Письмо содержит некоторые советы по поводу
запро’с м kysely n [’kysely] снижения веса.
Kirjoita kysely ja lähetä se tehtaalle. тре’бование с vaatimus n [’va:timus]
Напишите запрос и отправьте его на фабрику. Esitä kirjeessä vaatimuksesi.
информи’рование с tiedotus n [’tiedotus] Изложи в письме своё требование.
He huolehtivat kakkien osanottajien tiedotuksesta. угро’за ж uhkaus n [’uhkaus]
Они позаботились об информировании всех Oletteko saaneet mitään uhkauksia kaappaajilta?
членов. Вы получали какие-либо угрозы от похитителей?
объясне’ние с selitys n [’selitys]
Kirje sisälsi selityksen tapahtuneesta.
* * * * * * * * *
Письмо содержало объяснение событий. лакони’чный п lyhytsanainen a [’lyhyt’sanainen]
оповеще’ние с ilmoitus n [’ilmoitus] Kirje oli melko lyhytsanainen.
Oletteko saanut ilmoituksen tulevasta konferenssista? Письмо было довольно лаконичным.
Вы получили оповещение о будущей конференции? официа’льный п virallinen a [’viral:inen]
отве’т м vastaus n [’vastaus] Tämä on virallinen kirje päämajasta.
No, vihdoinkin vastaus tulee. Это официальное письмо из штаб-квартиры.
А, наконец-то ответ.
романти’ческий п romanttinen a [’romant:inen]
отка’з м kielto n [’kielto] Tytön romanttinen kirje liikutti minua paljon.
Minun ehdotukseeni olen saanut kylmän kiellon.
Её романтическое письмо глубоко меня тронуло.
На моё предложение я получил холодный отказ.
сжа’тый/кра’ткий п suppea a [’sup:ea]
поздравле’ние с onnittelu n [’on:it:elu] Tee kirje suppeammaksi.
Muista lähettää onnittelut kaikille sukulaisillemme.
Сделай письмо более сжатым.
Не забудь разослать поздравления всем нашим
форма’льный п muodollinen a [’muodol:inen]
родственникам.
Kirjeen tyyli oli muodollinen.
предложе’ние с ehdotus n [’ehdotus]
Письмо было написано формальным языком.
Tässä kirjeessä esitän seuraavan ehdotukseni.
доставля’ть г toimittaa v [’toimit:a:]
В этом письме я излагаю вам моё следующее
Toimitin kirjeen saajalle.
предложение.
Я доставил письмо получателю.
предупрежде’ние с vastaus n [’vastaus]
Tämä on varoitukseni teille.
извеща’ть г tiedottaa v [’tiedot:a:]
Tässä kirjeessä tiedotan teitä muutamista uusista
Это вам моё предупреждение.
seikoista.
приглаше’ние с kutsu n [’kutsu]
В этом письме я извещаю вас о ряде новых
Olen saanut kutsun häihin.
Я получил приглашение на свадьбу. обстоятельств.

про’сьба ж pyyntö n [’py:ntø] отвеча’ть г vastata v [’vastata]

He esittivät kiireellisen avunpyyntönsä. Ole hyvä ja vastaa minulle heti, kun saat kirjeen.
Они обратились со срочной просьбой о помощи. Пожалуйста, ответь мне, как только получишь

рекла’ма ж mainos n [’mainos] письмо.

Tämä on vain mainos. отправля’ть г lähettää v [’læhet:æ:]
Это всего лишь реклама. Lähetin vaimolleni viestin sähköpostitse.
соболе’знование с surunvalittelu n [’surun’valit:elu] Я отправил своей жене сообщение по электронной
Täytyy ehdottomasti lähettää heille почте.
surunvalittelukirjeen. получа’ть г saada v [’sa:da]
Мы обязательно должны отправить им письмо Sain teidän 15. toukokuuta kirjoittamanne kirjeen.
с соболезнованием. Я получил ваше письмо от 15 мая.

111
 ’ ДА
ПОГО
52
сава’нна ж savanni n [’savan:i]
КЛИМАТИ’ ЧЕСКИЕ ЗО’ НЫ
Savannissa suurin osa sateita tulee yhtenä
ILMASTOVYÖHYKKEET [’ilmasto’vyøhyk:e:t]
vuodenaikana.
вла’жный континента’льный кли’мат м kostea В саваннах большая часть осадков выпадает
mannerilmasto n [’kostea ’man:er’ilmasto] в течение одного сезона.
Kostean mannerilmaston vyöhykkeellä on lauhkea kesä средиземномо’рский кли’мат м Välimeri-ilmasto
ja kylmä talvi. n [’væli’meri’ilmasto]
Для влажного континентального климата Välimeri-ilmaston vyöhykkeeseen kuuluu suurin osa
характерны умеренно тёплое лето и холодная зима. Kaliforniaa.
Средиземноморский климат преобладает
вла’жный субтропи’ческий кли’мат м kostea
на значительной части Калифорнии.
subtrooppinen ilmasto n [’kostea ’subtro:p:inen
’ilmasto]
субаркти’ческий кли’мат м subarktinen ilmasto n
[’sub’arktinen ’ilmasto]
Kostean subtrooppisen ilmaston vyöhykkeellä on
Huomattava osa Siperiaa kuuluu subarktisen ilmaston
kuuma kostea kesä.
vyöhykkeeseen.
Для влажного субтропического климата
Субарктический климат имеет место
характерно жаркое влажное лето.
на значительной части Сибири.
континента’льный кли’мат м mannerilmasto n
тропи’ческий кли’мат м trooppinen ilmasto n
[’man:er’ilmasto]
[’tro:p:inen ’ilmasto]
Meidän seuduilla on helteinen mannerilmasto. Singapore on maa, jossa on trooppinen ilmasto.
В нашем регионе резко континентальный климат. Сингапур – это место с тропическим климатом.
муссо’нный кли’мат м monsuuni-ilmasto n ’ ДКИ
ОСА
[’monsu:ni’ilmasto]
SADE [’sade]
Trooppinen monsuuni-ilmasto on melko harvinainen
ilmastotyyppi. град м raesade n [’rae’sade]
Тропический муссонный климат – это Raesade hävitti meidän kasvihuoneen.
относительно редкий тип климата. Град уничтожил нашу теплицу.
океани’ческий кли’мат м valtameri-ilmasto n дождь м sade n [’sade]
[’valta’meri’ilmasto] Me satuimme sateeseen.
Valtameri-ilmasto ilmenee mm. Pohjois- ja Länsi- Мы попали под дождь.
Ranskassa. дождь со сне’гом м räntä n [’ræntæ]
Океанический климат проявляется в северной Rännässä puiden oksat voivat katketa.
и западной Франции. Из-за дождя со снегом могут ломаться ветви
полупусты’ня ж puoliaavikkoilmasto n деревьев.
[’puoli’a:vik:o’ilmasto] и’зморось ж tihkusade n [’tihku’sade]
Puoliaavikkoilmaston vyöhykkeillä on alhainen Kuinka inhottava tihkusade!
Какая противная изморось!
sademäärä .
Низкое количество осадков в год характерно для ледяна’я крупа’ ж ryynimäinen lumi n/pl [’ry:nimæinen
’lumi]
полупустынного климата.
Sade muuttui ryynimäiseksi lumeksi.
поля’рный кли’мат м napaseutuilmasto n
Дождь превратился в ледяную крупу.
[’napa’seutu’ilmasto]
ли’вень м kaatosade n [’ka:to’sade]
Napaseutuilmaston vyöhykkeellä on pitkä kylmä talvi ja
Kaatosade on hyvin voimakas sade.
lyhyt viileä kesä.
Ливень – это очень сильный дождь.
Полярный климат характеризуется долгой
снег м lumi n [’lumi]
холодной зимой и коротким прохладным летом.
Eräät vuoret ovat lumen peittämiä koko vuoden ympäri.
пусты’нный (ари’дный) кли’мат м aavikkoilmasto Некоторые горы покрыты снегом круглый год.
n [’a:vik:o’ilmasto]
МЕТЕОДА’ ННЫЕ
Aavikkoilmasto on ilmasto, jossa sademäärää ei riitä
SÄÄTIEDOTUS [’sæ:’tiedotus]
kasvien kasvuun.
Пустынный климат – это климат, при котором ви’димость ж näkyvyys n [’nækyvy:s]
количество осадков недостаточно для любой Näkyvyys on 10 mailia.
растительности. Видимость 10 миль.

112
 SÄÄ [’sæ:]
вла’жность ж kosteus n [’kosteus] сла’бый ве’тер м kohtalainen tuuli n [’kohtalainen
Kosteus on 76%. ’tu:li]
Влажность 76%. Aurinkoista, kohtalainen lännen tuuli.
гроза’ ж ukkonen n [’uk:onen] Солнечно, слабый западный ветер.
Kova ukkonen on mahdollinen tänään. тайфу’н м pyörremyrsky n [’pyør:e’myrsky]
Сегодня возможна сильная гроза. Lähi tunteina on odotettavissa pyörremyrsky.
густо’й тума’н м sumu n [’sumu] Совсем скоро ожидается тайфун.
Sakean sumun ja savun yhdistelmää sanotaan уме’ренно си’льный ве’тер м navakka tuuli n
savusumuksi. [’navak:a tu:li]
Смесь густого тумана и дыма называется смогом. Oli lämmintä, mutta tuuli oli navakka.
давле’ние с ilmapaine n [’ilma’paine] Было тепло, но с умеренно сильным ветром.
Matala paine tuo usein sateita. уме’ренный ве’тер м kohtalaisen navakka tuuli n
Низкое атмосферное давление часто приносит [’kohtalaisen ’navak:a ’tu:li]
дождь. Kohtalaisen navakan tuulen nopeus on
направле’ние ве’тра с tuulensuunta n [’tu:len’su:nta] 20‑29 kilometriä sekunnissa .
Tuulensuunta on pohjoinen. Умеренный ветер – это ветер со скоростью от 20
Направление ветра – северное. до 29 километров в час.
облака’ мн pilvet pl [’pilvet] урага’н м hirmumyrsky n [’hirmu’myrsky]
Taivaalla on pilviä. Hirmumyrsky iski muutamiin kaupunkeihin.
На небе облака. Ураган ударил по нескольким городам.
проясне’ния мн selkeä pl [’selkeæ] * * * * * * * * *
Perjantaina on puoliselkeää, ylin lämpötila on 24 °C.
Пятница: облачно с прояснениями, максимальная жа’ркий п kuuma a [’ku:ma]
температура – 24 градуса по Цельсию. Ilma on hirveän kuuma.
ско’рость ве’тра ж tuulen nopeus n [’tu:len ’nopeus] Погода ужасно жаркая.
Mikä on tuulen nopeus mailissa tunnissa? затя’нутый облака’ми п pilvinen a [’pilvinen]
Какая будет скорость ветра в милях в час? Taivas oli pilvinen.
температу’ра во’здуха ж lämpötila n [’læmpø’tila] Небо было затянуто облаками.
Lämpötila on 33 °C. моро’зный п pakkas- a [’pak:as]
Температура воздуха 33 градуса по Цельсию. Oli kaunis pakkaspäivä.
тума’н м usva n [’usva] День выдался морозным.
Monin paikoin on poutaa ja usvaa. тёплый п lämmin a [’læm:in]
Большей частью сухая погода с туманами. Kesä sanotaan olevan lämmin.
я’сная пого’да ж kirkas sää n [’kirkas ’sæ:] Говорят, лето будет тёплым.
Huomenna on samanlaista kirkasta säätä. холо’дный п kylmä a [’kylmæ]
Завтра сохранится ясная погода. Kylmä sää on tavallinen näillä seuduilla.
ВЕ’ ТРЫ Холодная погода обычна для этих мест.
TUULET [’tu:let] дуть г tuulla v [’tu:l:a]
Tänä iltana tuulee kovaa.
безве’трие с tyyni sää n [’ty:ni ’sæ:] Сегодня вечером дует сильный ветер.
Myrskyn jälkeen tuli tyyni sää. замерза’ть г jäätyä v [’jæ:tyæ]
После бури наступило безветрие. Joki on jäätynyt.
малове’трие с heikko tuuli n [’heik:o ’tu:li] Река замёрзла.
Heikko tuuli ei tunnu ihoon. лить г sataa vettä v [’sata: ’vet:æ]
Маловетрие может не ощущаться на коже. Satoi koko päivän.
си’льный ве’тер м kova tuuli n [’kova tu:li] Дождь лил весь день.
Avomaastossa kovat tuulet ovat mahdollisia. обсужда’ть г käsitellä v [’kæsitel:æ]
На открытых пространствах возможны сильные Englantilaiset pitävät sään käsittelemisestä.
ветры. Англичане очень любят обсуждать погоду.
си’льный шторм м kova myrsky n [’kova ’myrsky] предска’зывать г ennustaa v [’en:usta:]
Kova myrsky on 76‑87 metriä sekunnissa puhaltava Jotkut luulevat, että nuo pikkulinnut voivat ennustaa
tuuli. säätä.
Сильный шторм – это ветер со скоростью от 76 Некоторые считают, что эти птички способны
до 87 километров в час. предсказывать погоду.

113
 ’ ЕЗД
ПО
53
’ НЦИЯ
СТА шпа’ла ж ratapölkky n [’rata’pølk:y]
ASEMA [’asema] Tavallisesti ratapölkkyjä tehdään puusta, mutta nyt niitä
usein tehdään betonistakin.
биле’тная ка’сса ж lippukassa n [’lip:u’kas:a] Традиционно шпалы изготавливаются из дерева,
Missä on lippukassa? но сейчас широко используется и бетон.
Где билетная касса?
биле’тный автома’т м lippuautomaatti n ЛОКОМОТИ’ ВЫ
[’lip:u’automa:t:i] VETURIT [’veturi]
En osaa käyttää lippuautomaattia.
Я не знаю, как пользоваться этим билетным газотурбово’з м kaasuturbiiniveturi n
автоматом. [’ka:su’turbi:ni’veturi]
вокза’л м rautatieasema n [’rauta’tie’asema] Kaasuturbiiniveturissa käytetään kaasuturbiinia.
Tämä kaunis rautatieaseman rakennus rakennettiin В газотурбовозе используется газовая турбина.
1800‑luvulla. парово’з м höyryveturi n [’høyry’veturi]
Этот красивый вокзал был построен в 19‑м веке.
Höyryveturi on veturi, jonka panee liikkeelle höyry.
грузова’я ста’нция ж tavara-asema n [’tavara’asema]
Паровоз – это локомотив, приводимый в движение
Tämä tavara-asema on konttiterminaali.
Эта грузовая станция представляет собой паром.
контейнерный терминал. теплово’з м dieselveturi n [’diesel’veturi]
железнодоро’жный перее’зд м rautatieristeys n Dieselveturit syrjäyttivät höyryveturit 1950‑luvulla.
[’rauta’tie’risteys] Тепловозы вытеснили паровозы в 1950‑х годах.
Minä näin puomilla varustetun rautatieristeyksen. электрово’з м sähköveturi n [’sæhkø’veturi]
Я увидел железнодорожный переезд
Sähköveturi saa virtaa ulkopuolisesta lähteestä.
с шлагбаумами.
Электровоз приводится в движение
железнодоро’жный путь м junarata n [’juna’rata]
Kuinka monta junarataa on asemalla? электричеством от внешнего источника.
Сколько на станции железнодорожных путей? электротеплово’з м sähködieselveturi n
зал ожида’ния м odotustila n [’odotus’tila] [’sæhkø’diesel’veturi]
Me odotimme junaa odotustilassa. Sähködieselveturi on varustettu pantografeilla ja
Мы ждали поезда в зале ожидания. dieselmoottoreilla.
ка’мера хране’ния ж matkatavarasäilytys n У электротепловоза имеются и пантографы,
[’matka’tavara’sæilytys]
и дизельные двигатели.
Tässä on meidä matkatavarasäilytyslokeromme
koodinumero. СПЕЦИА ’ ЛЬНЫЙ ПОДВИЖНО’ Й СОСТА
’В
Вот код нашей ячейки в камере хранения. ERIKOISLIIKKUVA KALUSTO
переходно’й мост м ylityssilta n [’ylitys’silta] [’erikois’li:k:uva’kalusto]
Te pääsette laiturille 3 ylityssillalla.
Вы можете попасть на 3‑ю платформу, пройдя автомотри’са ж kiskobussi n [’kisko’bus:i]
по переходному мосту. Useimmissa kiskobusseissa on vain yksi vaunu.
платфо’рма ж laituri n [’laituri] Большинство автомотрис состоит из единственного
Medän juna saapuu laiturille 6.
вагона.
Наш поезд придёт на 6‑ю платформу.
расписа’ние поездо’в с juna-aikataulu n ди’зель-по’езд м dieseljuna n [’di:sel’juna]
[’juna’aika’taulu] Tähän kaupunkiin pääsette dieseljunalla.
Juna-aikataulun mukaan tämä juna lähtee klo 5. До этого города вы можете добраться на дизель-
Согласно расписанию поездов отправление этого поезде.
поезда – в 5 часов. дрези’на ж resiina n [’resi:na]
рельс м kisko n [’kisko] Resiinaa käytetään rautatieinfrastruktuurin huollossa.
Kiskot ovat metalliparruja, joilla juna kulkee.
Дрезины используются для обслуживания
Рельсы – это металлические брусья, по которым
едет поезд. железнодорожной инфраструктуры.
светофо’р м liikennevalot pl [’li:ken:e’valot] железнодоро’жный кран м rautatienosturi n
Rautatieliikennevalojen merkit ovat erilaisia eri maissa. [’rauta’tie’nosturi]
Сигналы железнодорожных светофоров сильно Tämä rautatienosturi on dieselkäyttöinen.
различаются в разных странах. Этот железнодорожный кран работает
стре’лка (железнодоро’жная) ж rautatievaihde n на дизельной тяге.
[’rauta’tie’vaihde]
Rautatievaihde mahdollistaa junien siirron toiselta электропо’езд м sähköjuna n [’sæhkø’juna]
raiteelta toiselle. Sähköjunia käytetään lähijunina.
Железнодорожная стрелка позволяет переводить Электропоезда используются в качестве местных
поезда с одного пути на другой. поездов.

114
 JUNA [’juna]

ПАССАЖИ’ РСКИЕ ВАГО’ НЫ полуваго’н м gondola-mallinen vaunu n

[’gondola’mal:inen ’vaunu]
MATKUSTAJAVAUNUT [’matkustaja’vaunut]
Gondola-mallinen vaunu on kattamattoman liikkuvan
ваго’н с сидя’чими места’ми м istumavaunu n kaluston tyyppi.
[’istuma’vaunu] Полувагон – это тип подвижного состава
Kerran satuin matkustamaan kaksikerroksessa с открытым верхом.
istumavaunussa. рефрижера’торный ваго’н м jäähdytysvaunu n
Однажды мне случилось ехать в двухэтажном [’jæ:hdytys’vaunu]
вагоне с сидячими местами. Jäähdytysvaunut olivat täynnä lihaa.
ваго’н-гости’ная м salonkivaunu n [’salonki’vaunu] Вагоны-рефрижераторы были полны мяса.
Salonkivaunusta matkustajat voivat ostaa syötävää ja фи’тинговая платфо’рма ж konttivaunu n
juotavaa. [’kont:i’vaunu]
В вагоне-гостиной пассажиры могут покупать еду Konttivaunu on tarkoitettu konttien kuljettamiseen.
и напитки. Фитинговая платформа специально
ваго’н-рестора’н м ravintolavaunu n [’ravintola’vaunu] приспособлена для перевозки контейнеров.
Ravintolavaunu toimii täysipalveluravintolana. хо’ппер м hopper-vaunu n [’hop:er ’vaunu]
Вагон-ресторан работает как ресторан с полным Nämä hopper-vaunut on tarkoitettu viljan ja nuo
обслуживанием. lannoitteiden kuljettamiseen.
плацка’ртный ваго’н м 3.luokan makuuvaunu n Эти хопперы предназначены для перевозки зерна,
[’kolman:en ’luokan ’maku:’vaunu]
а те – для удобрений.
3.luokan makuuvaunussa on perusmukavuudet
nukkumiseen. * * * * * * * * *
Плацкартный вагон – это вагон с элементарными
удобствами для сна. бы’стрый п nopea a [’nopea]
спа’льный ваго’н м makuuvaunu n [’maku:’vaunu] Edessämme me näimme nopeasti kulkevan junan.
Luksusluokan makuuvaunumatka on kalliimpi kuin Впереди мы увидели быстро движущийся поезд.
matka 3. luokan makuuvaunussa. да’льний п kauko- a [’kauko]
Поездка в спальном вагоне дороже поездки Meidän kaukojunissamme on ravintolavaunuja.
в плацкартном. В наших поездах дальнего следования имеются
ГРУЗОВЫ’ Е ВАГО’ НЫ вагоны-рестораны.
TAVARAVAUNUT [’tavara’vaunut] ме’дленный п hidas a [’hidas]
Junan kulku oli hidas, koska se lähestyi asemaa.
ваго’н для пти’цы м siipikarjankuljetusvaunu n Движение поезда было медленным, и это значило,
[’si:pikarjan’kuljetus’vaunu] что станция близко.
Tähän siipikarjankuljetusvaunuun mahtuu 5000 kanaa. ме’стный п lähi- a [læhi]
В этом вагоне для птицы помещается 5000 кур. Ensin me matkustamme lähijunalla ja sitten bussilla.
ваго’н для скота’ м karjankuljetusvaunu n Сначала мы ехали на местном поезде, а потом
[’karjan’kuljetus’vaunu] на автобусе.
Karjankuljetusvaunua käytetään karjan kuljettamiseen. скоростно’й п suurnopeus- a [’su:r’nopeus]
Вагон для скота используется для перевозки Tämä on aivan uusi suurnopeusjuna.
живого скота. Это новый сверхсовременный скоростной поезд.
ваго’н-самосва’л м dumpperivaunu n остана’вливаться г pysähtyä v [’pysæhtyæ]
[’dump:eri’vaunu] Junat eivät pysähdy tälle asemalle.
Juna koostui soralla lastatuista dumpperivaunuista. Поезда на этой станции не останавливаются.
Поезд состоял из вагонов-самосвалов, гружённых
перевози’ть г kuljettaa v [’kuljet:a:]
щебнем.
Malmia kuljetetaan rautateitse.
ваго’н-цисте’рна м öljysäiliövaunu n Руда перевозится поездом.
[’øljy’sæiliø’vaunu]
Oljysäiliövaunu on tarkoitettu nesteiden ja прибыва’ть г saapua v [’sa:pua]
Juna saapui.
kaasumaisten aiheiden kuljettamiseen.
Вагон-цистерна приспособлен для перевозки Поезд прибыл.
жидких и газообразных грузов. прицепля’ть г kytkeä v [’kytkeæ]
кры’тый ваго’н м katettu vaunu n [’katet:u ’vaunu] Tarvittaessa junaan voi kytkeä lisä vaunuja.
Katettu vaunu on monikäyttöisin vaunu. При необходимости к поезду можно прицепить
Крытый вагон – это самый многоцелевой дополнительные вагоны.
из вагонов. тро’гаться с ме’ста г lähteä liikkeelle v [’læhteæ
платфо’рма (ваго’н) ж avovaunu n [’avo’vaunu] ’li:k:e:l:e]
Näin avovaunut, joissa oli panssarivaunuja. Minun junani lähti liikkeelle, ja matkani alkoi.
Я видел железнодорожные платформы, а на них Поезд тронулся с места, и моё путешествие
танки. началось.

115
 ’ ЗНЫЕ ИСКОПА
ПОЛЕ ’ ЕМЫЕ
54
ИСКОПА ’ ЕМОЕ ТО
’ ПЛИВО РУ’ ДЫ
FOSSIILISET POLTTOAINEET [’fos:i:liset MALMIT [’malmit]
’polt:oaine:t]
бокси’т м boksiitti n [’boksi:t:i]
горю’чий сла’нец м polttoliuske n [’polt:o’liuske] Boksiitti on tärkein aluminiimalmi.
Polttoliuske on runsaasti orgaanisia aineita sisältävä Боксит – самая важная из алюминиевых руд.
sedimenttikivilaji. желе’зо с rauta n [’rauta]
Горючий сланец – это богатая органикой Rautaa käytetään teräksen valmistamisessa.
осадочная порода. Железная руда используется в производстве стали.
нефть ж öljy n [’øljy] зо’лото с kulta n [’kulta]
Öljyn hinnat ovat taas nousussa. Kultaa voi nostaa käyttämällä muutamia teknologioita.
Цены на нефть вновь растут. Есть несколько технологий, с помощью которых
золото можно извлекать из земли.
приро’дный газ м maakaasu n [’ma:’ka:su]
Maakaasu on käsiteltävä ennen sen käyttöä ко’бальт м koboltti n [’kobolt:i]
Kobolttia on eri metallimalmeissa.
polttoaineena.
Кобальт встречается в различных металлических
Прежде чем использовать природный газ как
рудах.
топливо, он должен пройти обработку.
ма’рганец м mangaani n [’maŋga:ni:]
торф м turve n [’turve] Mangaanin osuus maankuoressa on noin 0,1 %.
Turvetta käytetään polttoaineena hiilen sijasta. Доля марганца в земной коре составляет примерно
Торф используется для сжигания вместо угля. 0,1%.
у’голь м hiili n [’hi:li] медь ж kupari n [’kupari]
Hiili on kiinteä fossiilinen polttoaine. Tästä avokaivoksesta nostetaan kuparia.
Уголь – это твёрдое ископаемое топливо. Это рудник, где добывают медь открытым способом.
НЕРУ’ ДНЫЕ МАТЕРИА ’ ЛЫ ни’кель м nikkeli n [’nik:eli]
MALMITTOMAT KAIVANNAISET Tässä maassa on suuria nikkelimalmien esiintymiä.
[’malmit:omat ’kaivan:aiset] В этой стране имеются богатые месторождения руд
никеля.
гли’на ж savi n [’savi] о’лово с tina n [’tina]
Savea käytetään sementin tuotannossa. Tinamalmia sanotaan kassitermiitiksi.
Глина используется в производстве цемента. Оловянная руда называется касситерит.
гра’вий м sora n [’sora] свине’ц м lyijy n [’lyijy]
Yhdysvallat on johtava maa soran tuotannossa. Lyijy kuuluu raskaisiin metalleihin.
Соединённые Штаты – мировой лидер Свинец относится к тяжёлым металлам.
в производстве гравия. селе’н м seleeni n [’sele:ni]
грани’т м graniitti n [’grani:t:i] Seleeniä ilmenee sulfidimalmeissa.
Graniitin väri vaihtelee vaaleanpunaisesta Селен обнаруживают в сульфидных рудах.
tummanharmaaseen ja jopa mustaankin. серебро’ с hopea n [’hopea]
Цвет гранита бывает от розового до тёмно-серого Hopea on tunnettu muinaisajoista.
и даже чёрного. Серебро известно с древних времён.
известня’к м kalkkikivi n [’kalk:i’kiva] ура’н м uraani n [’ura:ni]
Uraanin suuret esiintymät löydettiin Australiassa,
Kalkkikiveä voi hyödyntää lasin ja sementin
Kazahstanissa ja Kanadassa.
tuotannossa.
Крупнейшие месторождения руды урана найдены
Известняк можно использовать для производства
в Австралии, Казахстане и Канаде.
стекла и цемента.
песо’к м hiekka n [’hiek:a] ДРАГОЦЕ’ ННЫЕ И ДЕКОРАТИ’ ВНЫЕ КА ’ МНИ
JALO- JA KORISTEKIVET [’jalo ja ’koriste’kivet]
Betonin valmistamiseksi hiekka sekoitetaan veteen.
Песок смешивается с водой для получения бетона. ага’т м agaatti n [’aga:t:i]
ще’бень м sepeli n [’sepeli] Muinaisajoista agaattia on käytetty kuvaamataiteessa ja
Tämän tien rakentamisessa käytetään sepeliä. käsitöissä.
Для строительства этой дороги будет Агат с давних времён используется
использоваться щебень. в изобразительном искусстве и ремёслах.

116
 HYÖDYLLISET KAIVANNAISET [’hyødy’l:iset ’kaivan:aiset]
алма’з м timantti n [’timant:i] нефтяна’я вы’шка ж öljytorni n [’øljy’torni]
Timantit ovat hyvin harvinaisia arvokkaita jalokiviä. Öljytorneja näkyi joka puolella.
Алмазы – это очень редкие драгоценные камни. Нефтяные вышки попадались нам тут и там.
изумру’д м smaragdi n [’smaragdi] нефтяна’я платфо’рма ж öljynporauslautta n
Smaragdi on vihreä jalokivi. [’øljyn’poraus’laut:a]
Изумруд – это зелёный драгоценный камень. Suurin osa öljynporauslauttoja on mannermaajalustalla.
руби’н м rubiini n [’rubi:ni] Большинство нефтяных платформ находится
Väri määrää rubiinin hinnan. на континентальном шельфе.
Цены на рубины в основном определяются цветом. нефтяна’я сква’жина ж öljyaukko n [’øljy’auk:o]
сапфи’р м safiiri n [’safi:ri] Ensimmäiset öljyaukot porattiin Kiinassa v. 347 Krj.
Itse asiassa safiiri on samanlainen jalokivi kuin rubiini, Самые первые нефтяные скважины были
mutta väriltään se ei ole punainen. пробурены в Китае в 347 г. нашей эры.
Фактически сапфир – это то же самое, что рубин, стано’к-кача’лка м öljypumppu n [’øljy’pump:u]
Tienvarrella oli paljon öljypumppuja.
только он не красный.
Вдоль дороги было много станков-качалок.
топа’з м topaasi n [’topa:si]
Topaasin väri on tavallisesti punertavan oranssi. * * * * * * * * *
Обычно топаз бывает красновато-оранжевого
бога’тый п suuri a [’su:ri]
цвета.
Meidän seuduillamme löydettiin suuri kupariesiintymä.
я’шма ж jaspis n [’jaspis] В наших местах было найдено богатое
Jaspista voi hyvin kiillottaa.
месторождение меди.
Яшму можно очень хорошо полировать.
геологоразве’дочный п geologinen tutkimus- a
ГО’ РНО-ХИМИ’ ЧЕСКОЕ СЫРЬЁ [’geologinen ’tutkinmus]
VUORIKEMIALLINEN RAAKA-AINE Mies on geologisen tutkimusretken johtaja.
[’vuori’kemia:l:inen ’ra:ka’aine] Он – руководитель геологоразведочной
экспедиции.
апати’т м apatiitti n [’apati:t:i]
жи’дкий п nestemäinen a [’neste’mæinen]
Apatiittia käytetään lannoitteiden tuottamisessa.
Öljy on arvokas nestemäinen aine.
Апатит используется в производстве удобрений.
Нефть – это ценная жидкая субстанция.
бари’т м baryytti n [’bary:t:i]
разве’данный п tutkittu a [’tutkit:u]
Tässä voi nähdä baryytin isot kiteet.
Äsken tutkitut esiintymät ovat vaikuttavia.
Здесь вы можете видеть крупные кристаллы барита. Недавно разведанные месторождения весьма
бора’ты мн boraatit pl [’bora:tit] впечатляют.
Boraatteja käytetään lähinnä lasin valmistuksessa. твёрдый п kiinteä a [’ki:nteæ]
Бораты используются в основном для производства Hiili on kiinteä fossiilinen polttoaine.
стекла. Уголь – это твёрдое ископаемое топливо.
фосфа’ты мн fosfatit pl [’fosfa:tit] выка’чивать г pumpata v [’pumpata]
Fosfaatit ovat tärkeitä biokemiassa. Tämä laite pumppaa öljyä.
Фосфаты играют важную роль в биохимии. Эта машина выкачивает нефть.
ДОБЫ’ ЧА И ТРА
’ НСПОРТ НЕ’ ФТИ добыва’ть из недр г nostaa v [’nosta:]
ÖLJYN NOSTO JA KULJETUS [’øljyn ’nosto ja Kultaa nostetaan maan uumenista.
’kuljetus] Золото добывается из глубины земных недр.
обогаща’ть (руду’ ) г rikastaa v [’rikasta:]
нефтеналивн’ой та’нкер м öljytankkialus n Meidän yrityksessämme rikastetaan rautamalmia.
[’øljy’tank:i’alus] Наше предприятие обогащает железную руду.
Öljyntankkialukset kuljettavat noin разве’дывать г suorittaa tutkimus v [’suorit:a:
2 000 000 000 000 metristä tonnia vuodessa. ’tutkimus]
Нефтеналивные танкеры перевозят около Tällä alueella suoritetaan öljytutkimusta.
2 000 000 000 000 метрических тонн нефти в год. В районе разведывается нефть.
нефтепрово’д м öljyjohto n [’øljy’johto] разраба’тывать (ка’мень из карье’ра) г louhia v
Öljyjohto on tehokkain öljyn kuljetusväline. [’louhia]
Нефтепровод – это самое эффективное средство Täällä me louhitaan kalkkikiveä.
транспорта нефти. Здесь мы будем разрабатывать известняк.

117
 ’ ТИКА
ПОЛИ
55
ФО’ РМЫ ГОСУДА ’ РСТВЕННОГО диктату’ра ж diktatuuri n [’diktatu:ri]
Diktatuurissa ihmiset eivät tavallisesti nauti suurista
ПРАВЛЕ’ НИЯ
oikeuksista eivätkä vapauksista.
VALTION HALLITUSMUODOT [’valtion При диктатуре люди обычно не обладают
’hal:tus’muodot] большими правами или свободой.
коммуни’зм м kommunismi n [’kom:unismi]
абсолю’тная мона’рхия ж absoluuttinen monarkia n Kommunismissa ei saa olla yhteiskuntaluokkia.
[’absolu:t:inen ’monarkia]
При коммунизме социальных классов
Oman on nykyajan absoluuttinen monarkia. существовать не должно.
Оман – это современная абсолютная монархия. консервати’зм м konservatismi n [’konservatismi]
импе’рия ж keisarikunta n [’keisari’kunta] Konservatismin kannattajat ihannoivat nykyistä i
Keisarikunnan päämiestä sanotaan keisariksi. menneen asianlaitaa.
Глава империи называется императором. Последователи консерватизма приветствуют
конституцио’нная мона’рхия ж perustuslaillinen нынешнее положение вещей, или то, каким оно
monarkia n [’perustus’lail:inen ’monarkia] было в прошлом.
Iso-Britannia on perustuslaillinen monarkia. космополити’зм м maailmankansalaisuus n
Великобритания – это конституционная монархия. [’ma:ilman’kansalaisu:s]
конфедера’ция ж valtioliitto n [’valtio’li:t:o] Maailmankansalaisuus on idea siitä, että koko
Valtioliitto on itsenäisten valtioiden pysyvä liitto. ihmiskunta kuuluu samaan yhtenäiseen yhteisöön.
Конфедерация – это постоянный союз суверенных Космополитизм – это идея о том, что всё
человечество принадлежит к единому сообществу.
государств.
либерали’зм м liberalismi n [’liberalismi]
парла’ментская респу’ блика ж parlamentaarinen Liberalismin kannattajat luulevat, että vapaus on tärkein
tasavalta n [’parlamenta:rinen ’tasa’valta] asia.
Parlamentaarinen tasavalta tarkoittaa, että valtion Последователи либерализма считают, что
päämiehellä ei ole laajoja toimeenpanovaltuuksia. свобода – это важнейшая вещь.
Парламентская республика означает, что маркси’зм м marksilaisuus n [’marksilaisu:s]
глава государства не обладает широкими Marksilaisuus on poliittisten ja talousopillisten ideoiden
исполнительными полномочиями. kokoelma.
президе’нтская респу’ блика ж presidenttitasavalta Марксизм – это свод политических
n [’president:i’tasa’valta] и экономических идей.
Brasilia on presidenttitasavalta. милитари’зм м militarismi n [’militarismi]
Бразилия – это президентская республика. Militarismin mukaan yhteiskunnan on oltava
федера’ция ж federaatio n [’federa:tio] samanlainen, kuin sotilasjärjestö.
Federaatio on osittain itsehallinnollisten alueiden liitto. Согласно милитаризму общество должно быть
подобно военной организации.
Федерация – это союз регионов с частичным
самоуправлением.
наци’зм м natsismi n [’natsismi]
Natsismi on fasismin muoto.
ПОЛИТИ’ ЧЕСКИЕ СИСТЕ’ МЫ Нацизм – это форма фашизма.
И ИДЕОЛО ’ ГИИ национали’зм м nationalismi n [’nationalismi]
POLIITTISET JÄRJESTELMÄT JA IDEOLOGIAT Nationalismi tarkoittaa rakkautta omaa maata kohtaan
[’poli:t:iset ’jærjestelmæt ja ’ideologiat] ja ylpeyttä siitä.
Национализм – это любовь к своей стране
авторитари’зм м autoritorismi n [’autoritorismi] и гордость за неё.
Autoritarismi on poliittinen järjestelmä, jonka johdossa пацифи’зм м pasifismi n [’pasifismi]
on tavallisesti valitsematon hallitsija. Pasifismi on sodan ja väkivallan vastustusta.
Авторитаризм – это политическая система, Пацифизм – это противостояние войне или
как правило, контролируемая невыбираемым насилию.
правителем. плутокра’тия ж plutokratia n [’plutokratia]
анархи’зм м anarkismi n [’anarkismi] Plutokratia tarkoittaa rikkaiden valtaa.
Anarkismi on idea siitä, että ihmiset voivat järjestäytyä Плутократия – это власть богатых.
itsenäisesti ilman hallitsijaa. самодержа’вие с itsevalta n [’itse’valta]
Itsevallassa yksi ihminen pitää hallussaan kaiken
Анархизм – это убеждение, по которому люди
juridisen ja poliittisen vallan.
могут организовываться самостоятельно, без
При самодержавии единственный человек
правителя. обладает всей юридической и политической
демокра’тия ж demokratia n [’demokratia] властью.
Demokratia on kansan valitsemien edustajien социали’зм м sosialismi n [’sosialismi]
hallintovalta. Yksi sosialismin piirteistä on valtion valvoma talous.
Демократия – это правление избранными Одна из черт социализма – это контроль
представителями народа. государства над экономикой.

118
 POLITIIKKA [’politi:k:a]
теокра’тия ж teokratia n [’teokratia] свобо’да вероиспове’дания ж uskonnonvapaus n
Teokratia on valtiomuoto, jossa uskonnollisella johtajalla [’uskon:on’vapaus]
on suuri päätösvalta. Jos maassa on uskonnonvapaus, ihmiset voivat kuulua
Теократия – это форма правления, при которой сам haluamaansa kirkkoon tai olla kuulumatta mihinkään
Бог считается его главой. kirkkoon.
тимокра’тия ж timokratia n [’timokratia] Если в стране свобода вероисповедания, то люди
Timokratia tarkoittaa vain omaisuutta omistavien могут принадлежать к любой религии или вообще
ihmisten valtaa. ни к какой.
Тимократия – это власть только тех людей, которые свобо’да сло’ва ж sananvapaus n [’sanan’vapaus]
владеют собственностью. Demokratia on mahdoton ilman sananvapautta.
тоталитари’зм м totalitarismi n [’totalitarismi] Демократия не может существовать без свободы
Totalitarismi on autaritarismin äärimmäinen muoto. слова.
Тоталитаризм – это крайняя форма авторитаризма.
свобо’да собра’ний ж kokoontumisvapaus n
фаши’зм м fasismi n [’fasismi] [’koko:ntumis’vapaus]
Fasismi on järjestelmä, jossa valtiota pidetään yksittäistä
Meidän valtiomme takaa kokoontumisvapauden.
ihmistä tärkeämpänä.
Наше государство гарантирует свободу собраний.
При фашизме государство считается более
важным, чем любой отдельный человек. суде’бная власть ж tuomiovalta n [’tuomio’valta]
Tuomiovalta on tuomioistuinten järjestelmä.
ДЕМОКРАТИ’ ЧЕСКАЯ СИСТЕ’ МА Судебная власть – это система судов.
DEMOKRAATTINEN JÄRJESTELMÄ
[’demokra:t:inen ’jærjestelmæ] * * * * * * * * *

вы’боры мн vaalit n [’va:lit] идеологи’ческий п aatteellinen a [’a:te:l:inen]

Yleiset vaalit pidetään maaliskuussa. Eräistä aatteellisista ristiriidoista huolimatta kaksi
Всеобщие выборы будут проведены в марте. puoluetta perustivat liittoutuman.
законода’тельная власть ж lainsäädäntövalta n Несмотря на некоторые идеологические
[’lain’sæ:dæntø’valta] разногласия, две партии образовали коалицию.
Joskus lainsäädäntövaltaa edustaa kaksi erillistä капиталисти’ческий п kapitalistinen a
kamaria. [’kapitalistinen]
Иногда законодательная власть бывает Hän oli kapitalistinen järjestelmän kiihkeä vastustaja.
представлена двумя отдельными палатами. Он был ярым противником капиталистической
исполни’тельная власть ж toimeenpanovalta n системы.
[’toime:n’pano’valta] либера’льный п liberaalinen a [’libera:linen]
Valtion ja hallituksen päämiehet ovat Monien uusien äänestäjien näkökannat ovat liberaalisia.
toimeenpanovallan johtohenkilöitä. Многим новым избирателям по душе либеральные
Глава государства и глава правительства – это взгляды.
лидеры исполнительной власти. социалисти’ческий п sosialistinen a [’sosialistinen]
оппози’ция ж oppositio n [’op:ositio] Minä tutkin sosialistisia teorioita.
Oppositio äänestää tätä lakiesitystä vastaan. Я изучаю социалистические теории.
Оппозиция голосует против этого законопроекта. центри’стский п keskustalainen a [’keskustalainen]
па’ртия ж puolue n [’puolue] Presidentti jatkaa keskustalaisen kurssinsa
Hän aina noudattaa puoleensa linjaa. noudattamista.
Он всегда следует линии партии. Президент сохраняет свой центристский курс.
плюрали’зм м pluralismi n [’pluralismi] голосова’ть г äänestää v [’æ:nestæ:]
Pluralismi on tärkeä asia demokraattisessa
En usko äänestäväni uudestaan tätä puoluetta.
yhteiskunnassa.
Не думаю, что я буду вновь голосовать за эту
Плюрализм – важная вещь для демократического
партию.
общества.
права’ челове’ка мн ihmisoikeudet n [’ihmis’oikeudet] запреща’ть г kieltää v [’kieltæ:]
Nuo aktiivit haluavat kieltää abortit.
Ihmisten täytyy nauttia ihmisoikeuksista, vain siitä
syystä, että he ovat ihmisiä. Эти активисты хотят запретить аборты.
Люди должны обладать правами человека только избира’ть г valita v [’valita]
потому, что они – люди. Hänet valittiin presidentiksi.
предвы’борная кампа’ния ж vaalikampanja n Его избрали президентом.
[’va:li’kampanja] наруша’ть г rikkoa v [’rik:oa]
Vaalikampanjaan osallistuu viisi ehdokasta. Ei saa rikkoa perusihmisoikeuksia.
В предвыборной кампании примут участие пять Основные права человека не должны нарушаться.
кандидатов. пропаганди’ровать г tehdä propagandaa v [’tehdæ
рефере’ндум м kansanäänestys n [’kansan’æ:nestys] propaganda:]
Asiasta päätettiin kansanäänestyksessä. Me teemme propagandaa äänestäjien keskuudessa.
Вопрос был решён на референдуме. Мы будем вести пропаганду среди избирателей.

119
 56 ПОСУ’ ДА
ви’лка сала’тная ж salaattihaarukka n [’sala:t:i’ha:ruk:a]
СТОЛО’ ВАЯ ПОСУ’ ДА
Pane salaattihaarukka tähän.
RUOKAILUASTIAT [’ruokailu’astiat]
Положи салатную вилку здесь.
блю’до с vati n [’vati] ви’лка сервиро’вочная ж tarjoiluhaarukka n
Minä haluan näyttää sinulle vanhanaikaisen hopeavadin. [’tarjoilu’ha:ruk:a]
Я хочу показать тебе антикварное серебряное Tämä iso haarukka on tarjoiluhaarukka.
блюдо. Эта большая вилка – сервировочная.
бульо’нная ча’шка ж liemikuppi n [’liemi’kup:i] ло’жка ж lusikka n [’lusik:a]
Hovimestari pani pöydälle ison liemikupin. Lusikka oli täynnä mettä.
Дворецкий поставил на стол большую бульонную Ложка была полна мёда.
чашку. ло’жка больша’я ж pöytälusikka n [’pøytæ’lusik:a]
са’харница ж sokerikko n [’sokerik:o] Pöytälusikkaa käytetään tarjoilussa.
Sokerikko oli tyhjä. Большая ложка используется, чтобы подавать еду.
Сахарница пуста.
ло’жка десе’ртная ж jälkiruokalusikka n
сли’вочник м kermakko n [’kermak:o] [’jælki’ruoka’lusik:a]
Haluaisin ostaa tämän valkoisen kermakon.
Jälkiruokalusikoita on oltava kymmenelle henkilölle.
Я хочу купить тот белый сливочник.
Десертных ложек у нас должно быть на 10 персон.
таре’лка глубо’кая ж syvä lautanen n [’syvæ
ло’жка столо’вая ж ruokalusikka n [’ruoka’lusik:a]
’lautanen]
Tämä lusikka on liian pieni. Antaisitteko minulle
Setissä on kuusi syvää lautasta.
ruokalusikan?
В набор входит шесть глубоких тарелок.
Эта ложка слишком маленькая. Дай мне столовую
таре’лка ме’лкая ж matala lautanen n [’matala
ложку.
’lautanen]
ло’жка ча’йная ж teelusikka n [’te:’lusik:a]
Kuinka monta matalaa lautasta tuon?
Minä otin teelusikan.
Сколько мне принести мелких тарелок?
Я взял чайную ложку.
СТОЛО’ ВЫЕ ПРИБО’ РЫ нож м veitsi n [’veitsi]
ATERIMET [’aterimet]
Ole varovainen, veitsi on hyvin terävä!
ви’лка гарни’рная ж lisukehaarukka n [’lisuke’ha:ruk:a] Осторожно, нож очень острый.
Tämä lisukehaarukka on puuta. ЧА’ ЙНАЯ И КОФЕ’ ЙНАЯ ПОСУ’ ДА
Эта гарнирная вилка сделана из дерева. TEE- JA KAHVIASTIAT [’te: ja kahvi’astiat]
ви’лка десе’ртная ж jälkiruokahaarukka n
[’jælki’ruoka’ha:ruk:a] блю’дце с teevati n [’te:’vati]
Teevati on pieni lautanen, jonka reunat on taivutettu
Kakkua syödään erityisillä jälkiruokahaarukoilla.
Для торта нам требуются специальные десертные ylöspäin.

вилки. Блюдце – это тарелочка с краями, загибающимися

кверху.
ви’лка для нареза’ния мя’са ж leikkaushaarukka n
[’leik:aus’ha:ruk:a] кофе’йный серви’з м kahviastiasto n [’kahvi’astiasto]
Leikkaushaarukkaa pidetään vasemmassa kädessä. Tämä kahviastiasto maksaa paljon.
Вилку для нарезания мяса нужно держать в левой Этот кофейный сервиз стоит дорого.
руке. кру’ жка ж muki n [’muki]
ви’лка для спаге’тти ж spagettihaarukka n Minulle tarjottiin teetä isossa mukissa.
[’spaget:i’ha:ruk:a] Мне предложили горячего чаю в большой кружке.
Spagettihaarukkaa voi helposti kiertää. пиала’ ж piala-kuppi n [’piala’kup:i]
Вилку для спагетти можно с лёгкостью вращать. Teetä tarjottiin pienissä piala-kupeissa.
ви’лка обе’денная ж ruokahaarukka n Чай подали в маленьких пиалах.
[’ruoka’ha:ruk:a] си’течко с sihti n [’sihti]
Perinteisessä ruokahaarukassa on neljä hammasta. Nykyään muodissa ovat kultaiset sihdit.
У традиционной обеденной вилки четыре зубца. В наше время золотые ситечки в моде.

120
 ASTIAT [’astiat]
ча’йник зава’рочный м teekannu n [’te:’kan:u]
КУ’ ХОННАЯ ПОСУ’ ДА
Tiedätkö, miten teetä haudotaan oikein teekannussa?
KEITTIÖASTIAT [’keit:iø’astiat]
Ты знаешь, как правильно заваривать чай
в чайнике? кастрю’ля ж kattila n [’kat:ila]
Keitto on keltaisessa kattilassa.
ча’йный серви’з м teeastiasto n [’te:’astiasto]
Суп – в жёлтой кастрюле.
Kaupassa oli tarjolla kymmeniä erilaisia teeastiastoja.
сковорода’ ж paistinpannu n [’paistin’pan:u]
В магазине имелись десятки разных чайных
Varo, paistinpannu on kuuma!
сервизов. Осторожно, сковорода горячая.
ча’шка кофе’йная ж kahvikuppi n [’kahvi’kup:i] скорова’рка ж painekeitin n [’paine ’keitin]
Me joimme kahvia pikkaraisista kahvikupeista. Painekeittimet tehdään tavallisesti alumiinista tai
Мы пили кофе из крошечных кофейных чашек. ruostumattomasta teräksestä.
ча’шка ча’йная ж teekuppi n [’te:’kup:i] Скороварки обычно делают из алюминия или
Onko se kahvi- vai teekuppi? нержавеющей стали.

Это чайная чашка или кофейная? ча’йник м teepannu n [’te:’pan:u]

Teepannu kiehuu.
СТЕКЛЯ’ ННАЯ ПОСУ’ ДА Чайник кипит.
LASIASTIAT [’lasi’astiat]
* * * * * * * * *
бока’л без но’жки м jalaton juomalasi n [’jalaton
блестя’щий п kiiltävä a [’ki:ltævæ]
’juoma’lasi]
Ensimmäiseksi löysin laatikosta uuden kiiltävän
Minulle annettiin korkea jalaton juomalasi mehua. teepannun.
Мне дали высокий бокал без ножки, полный сока. Первое, что я нашёл в коробке, это был новый
бока’л конья’чный м konjakkilasi n [’konjak:i’lasi] блестящий чайник.
Konjakkilasi on pidettävä kädessä lämmittääkseen бью’щийся п särkyvä a [’særkyvæ]
juomaa. Posliini on helposti särkyvä materiaali.
Фарфор – это легко бьющийся материал.
Держите коньячный бокал в руке, согревая
небью’щийся п särkymätön a [’særkymætøn]
напиток.
Oletko koskaan kuullut särkymättömistä lautasista?
бока’л флюте’ м samppanjalasi n [’samp:anja’lasi] Ты когда-нибудь слышала о небьющихся тарелках?
Täyttäkää samppanjalasit puoliksi. прозра’чный п läpinäkyvä a [’læpi’nækyvæ]
Наполняйте бокалы флюте наполовину. Läpinäkyvässä kannussa tee näyttää kauniilta.
пло’ский фуже’р м cocktaillasi n [’koktail’lasi] В прозрачном сосуде чай выглядит красиво.
Cockaillaseissa tarjotaan samppanjaa sekä erätä роско’шный п upea a [’upea]
drinkkejä. Aitoa posliini on upea asia.
В плоских фужерах подают шампанское, а также Настоящий фарфор – роскошная вещь.

некоторые коктейли.
нама’зывать г levittää v [’levit:æ:]
Voita täytyy levittää erityisellä veitsellä.
рю’мка для вина’ ж viinilasi n [’vi:ni’lasi] Масло нужно намазывать на хлеб специальным
Meillä on erikokoisia viinilaseja. ножом.
У нас есть рюмки для вина всех размеров. наполня’ть г täyttää v [’tæyt:æ:]
рю’мка с но’жкой ж snapsilasi n [’snapsi’lasi] Täytä viinillä yksi lasi vielä!
Snapsilaseja käytetään alkoholijuomien nauttimiseen. Наполни вином ещё одну рюмку.
Рюмки с ножкой используются для питья подава’ть (на стол) г tarjota v [’tarjota]
алкогольных напитков. Me tarjoamme ruokaa kahdessa lautasessa.
Мы будем подавать еду в этих тарелках.
стака’н м lasi n [’lasi]
разбива’ть г särkeä v [’særkeæ]
Tämä oli standardi lasi.
Olen taas särkenyt kupin.
Это был стандартный стакан.
Я снова разбил чашку.
сто’пка ж pikari n [’pikari] ре’зать г leikata v [’leikata]
Vodkaa tarjotaan pienissä pikareissa. Leikkaa lihaa tällä veitsellä.
Водку нужно подавать в маленьких стопках. Режь мясо вот этим ножом.

121
 ’ ТСТВИЯ И ДРУГИ
ПРИВЕ ’ Е ВЫРАЖЕ
’ НИЯ
57
Неуже’ли это так? Pitääkö se paikkansa? [pitæ:kø se
ПРИВЕ’ ТСТВИЯ
paik:ansa]
TERVEHDYKSET [’tervehdykset]
Teidän joukkue kuuluu voittaneen 6:0. Pitääkö se
До’брое у’ тро с Hyvää huomenta [’hyvæ: ’huomenta] paikkansa?
Hyvää huomenta, lapset! Говорят, наша команда выиграла 6:0. Неужели это
так?
Доброе утро, дети.
Ну и ну! Vai niin! [vai ’ni:n]
До’брый ве’чер м Hyvää iltaa [’hyvæ: ’ilta:]
Vai niin! Hän on taas raskaana!
Hyvää iltaa! Saanko sisään?
Ну и ну! Она снова беременна!
Добрый вечер. Я могу войти?
О го’споди! Herra varjelkoon! [’her:a ’varjelko:n]
До’брый день м Hyvää päivää [’hyvæ: ’pæivæ:] Herra varjelkoon! Sinun talo on niin suuri!
Hyvää päivää, arvoisat radiokuulijat. О господи! Твой дом такой большой!
Добрый день, уважаемые радиослушатели. Поду’мать то’лько! Ajatella! [’ajatel:a]
Здра’вствуйте Päivää [’pæivæ:] Asian on siinä, että maa on pyöreä! Ajatella vain!
Päivää, herra N. Дело в том, что Земля круглая! Подумать только!
Здравствуйте, господин N. Призна’ться, я удивлён Olen yllättynyt! [’olen
’yl:æt:ynyt]
Как пожива’ете? Mitä kuuluu [mitæ ku:lu:]
Väitätte sen olevan minun syytäni? Olen tosi yllättynyt!
Mitä kuuluu? Hauska tutustua.
Вы говорите, что в этом моя вина? Признаться,
Как поживаете? Я очень рад с вами познакомиться.
я удивлён.
Приве’т м Moi [’moı] Это потряса’юще! Uskomatonta! [’uskomatonta]
Halloo jätkä! Moro! Katsopas hintoja! Uskomatonta!
Эй, парень! Привет! Вы только посмотрите на цены! Потрясающе!
ПРОЩА’ НИЕ НЕСОГЛА ’ СИЕ И СОМНЕ’ НИЯ
JÄÄHYVÄISET [’jæ:’hyvæiset] ERIMIELISYYS JA EPÄILY [’eri’mielisy:s ja
’epæily]
До свида’ния Näkemiin [’nækemi:n]
Näkemiin kaikille. Вздор и чепуха’ hölynpölyä ja pötyä [’hølyn’pølyæ ja
Всем до свидания. pøtyæ]
Maapallo pyöreäkö? Hölynpölyä!
Пока’ Hei [’hei]
Земля круглая? Вздор и чепуха.
Minä lähden jo Hei!
Не согла’сен en usko [en ’usko]
Ну, я пошёл. Пока.
Oletteko molemmat sitä mieltä, että minun täytyy tulla
Проща’й Hyvästi [’hyvæsti] lääkäriksi? En usko!
Hyvästi, rakkaani! Вы оба считаете, что я должен быть врачом?
Прощай, любовь моя. Не согласен.
Счастли’во Hyvää jatkoa [’hyvæ: ’jatkoa] нико’им о’бразом ei missään tapauksessa [ei ’mis:æ:n
Hei ja hyvää jatkoa! ’tapaukses:a]
Ну, счастливо. En missään tapauksessa voi olla samaa mieltä teidän
Уда’чи Menestystä! [’menestystæ] kanssanne.
Menestystä sinulle! Я никоим образом с вами не соглашусь.
Удачи вам. Отню’дь нет Ei suinkaan [ei’sunka:n]
En usko, että olette oikeassa. Ei suinkaan.
УДИВЛЕ’ НИЕ Я не думаю, что вы правы. Отнюдь нет.
YLLÄTYS [’yl:ætys]
Сомнева’юсь в э’том Minua epäilyttää [’minua
’epæilyt:æ:]
Не мо’жет быть Käsittämätöntä! [’kæsit:æmætøntæ]
Minua epäilyttää, että hän maksaa minulle ajoissa,
Onko professori umpihumalassa? Käsittämätöntä!
vaikka lupaakin.
Профессор мертвецки пьян? Не может быть!
Он говорит, что заплатит мне вовремя,
Неуже’ли? Ihanko totta? [’ihanko ’tot:a] но я сомневаюсь в этом.
Ihanko totta? Jos se pitää paikkansa, niin koko maailma чепуха’ ж pötyä [’pøtyæ]
on muuttunut. Pötyä! Sellaista laitetta ei voi olla olemassa.
Неужели? Если это так, значит, весь мир изменился. Чепуха! Такой механизм не может существовать.

122
 TERVEHDYKSET JA MUUT ILMAISUT [’tervehdykset ja ’muut ’ilmaisut]
Я с ва’ми не согла’сен Olen eri mieltä [’olen ’eri
НАДЕ’ ЖДА
’mieltæ] TOIVO [’toivo]
Olen eri mieltä! Meidän tappiomme syyt ovat aivan
muita. Наде’юсь на лу’ чшее Toivon parasta [’toivon
Я не согласен с вами. Причины нашего поражения ’parasta]
совсем другие. Ongelma on vakava, mutta toivon parasta.
Проблема серьёзна, но я надеюсь на лучшее.
РАЗОЧАРОВА ’ НИЕ
PETTYMYS [’pet:ymys] Наде’юсь на э’то Toivon siihen [’toivon ’si:hen]
Pärjäämmekö me? Toivon siihen!
До чего’ оби’дно Ikävä kyllä [’ikævæ ’kyl:æ] Можем ли мы справиться? Надеюсь на это.
Etkö pääse kekkereihin. Ikävä kyllä! Наде’юсь, это не так Toivottavasti ei. [’toivot:avasti
Ты не можешь пойти на вечеринку? До чего ’ei]
обидно. Onko uhka todennäköinen? Toivottavasti ei.
Реальна ли эта угроза? Надеюсь, это не так.
Как жаль Mikä sääli! [’mika ’sæ:li]
Liike on jo suljettu. Mikä sääli! МЕЖДОМЕ’ ТИЯ
Магазин уже закрыт. Как жаль.
HUUDAHDUKSET [’hu:dahdukset]
Ужа’сно жаль Paha juttu [’paha ’jut:u] Ого’! (Ух ты!) Oho! [’oho]
Etkö tehnyt kotitehtävää? Paha juttu! Oho! Kuinka pitkä mies!
Ты не сделал домашнее задание? Ужасно жаль. Ого! Какой высокий человек!
РА’ ДОСТЬ Ой! Hui! [’hui]
ILO [’ilo] Hui! Muki on tosi kuuma!
Ой! Кружка такая горячая.
Ура’! Hurraa! [’hur:a:] Фу! Yök! [’yøk]
Hurraa! Loma alkaa! Yök! Haisee kamalalta!
Ура! Каникулы! Фу. Ужасный запах.
Получи’лось! Tein sen! [’tein sen] Ффух (“какое облегче’ние”) Uhhuh. [’uh:uh]
Tein sen! Olen aina toivonut, että voin tehdä sen! Uhhuh. Pahin on jo ohi.
Получилось! Я всегда верил, что у меня получится! Ффух. Худшее позади.
Прекра’сно mainiota [’mainiota] Чшш (Тсс) Hiljaa! [’hilja:]
Meidän ystävättäretkin tulevat! Mainiota! Hiljaa! Lapsi nukkuu.
Наши подруги тоже придут? Прекрасно! Чшш. Ребёнок спит.
Я так рад! Olen tosi iloinen! [’olen ’tosi ’iloinen] * * * * * * * * *
Sijoituin ensimmäiseksi! Olen tosi iloinen!
восклица’ть г huudahtaa v [’hu:dahta:]
Ты занял первое место. Я так рад!
“Ei missään tapauksessa!” huudahti nainen.
УВЕ’ РЕННОСТЬ “Ни за что!” – воскликнула женщина.
VARMUUS [’varmu:s]
выража’ть г ilmaista v [’ilmaista]
Jos haluatte ilmaista pettymystä voitte käyttää näitä
безусло’вно epäilemättä [’epæilemæt:æ]
ilmaisuja.
Kyllä, hän on epäilemättä oikeassa.
Если вам нужно выразить разочарование, можете
Да, безусловно, он прав.
использовать вот эти выражения.
коне’чно tietenkin [’tietenkin]
жа’ловаться г valittaa v [’valit:a:]
Haluanko tulla rikkaaksi? Tietenkin!
Nainen valittelee jatkuvasti: “Voi, jos olisin mies!”
Хочу ли я стать богатым? Конечно!
Она вечно жалуется: “Жаль, что я не мужчина”.
разуме’ется tietysti [’tietysti] ра’доваться г iloita v [’iloita]
Tietysti, kaikki tietävät sen. Joukkue iloitsee edelleenkin voittoaan.
Разумеется. Это все знают. Команда до сих пор радуется победе.
Это уж то’чно! Varmasti! [’varmasti] сказа’ть г sanoa v [’sanoa]
Pitääkö hän minusta! Varmasti! Mitä sanoisin kertoakseni hänelle tunteistani?
Нравлюсь ли я ей? Это уж точно! Что мне сказать, чтобы выразить ей свои чувства?

123
 ’ ДА
ПРИРО
58
ПРИРО’ ДНЫЕ ЗО’ НЫ СУ’ ШИ пусты’ня ж aavikko n [’a:vik:o]
Aavikko on alue, jossa melkein ei sada.
MAABIOMIT [’ma:’biomit]
Пустыня – это регион, в котором почти не выпадает
альпи’йский по’яс м alpiininen vyöhyke n [’alpi:ninen осадков.
’vyøhyke] сава’нна ж savanni n [’savan:i]
Alpiininen vyöhyke on melkein puuton ja pensaaton. Savannissa puut kasvavat kaukana toisistaan.
Альпийский пояс почти полностью лишён В саванне деревья растут на большом расстоянии
деревьев и кустарников. друг от друга.
антаркти’ческая пусты’ня ж Etelämantereen се’льва ж Amazonin sademetsät n [’amatsonin
aavikko n [etelæ’mantere:n ’a:vik:o] ’sade’metsæt]
Etelämantereen aavikko on planeettamme kylmin alue. Amazonin alueen sademetsiä sanotaan selvaksi.
Леса амазонского региона называются сельвой.
Антарктическая пустыня – самый холодный район
на нашей планете. сме’шанный лес м sekametsä n [’seka’metsæ]
Tällä alueella kasvaa sekametsää.
аркти’ческая пусты’ня ж kylmyysaavikko n
Смешанные леса типичны для этого региона.
[’kylmy:s’a:vik:o]
Osa Kanadan aluetta on kylmyysaavikko.
солонча’к м suolamaat n [’suola’ma:t]
Suolamaiden kasvillisuus on melko niukkaa.
Часть канадской территории – арктическая
В солончаках разнообразие видов растений
пустыня.
относительно невелико.
боло’то с suo n [’suo]
средиземномо’рский по’яс м välimerenvyöhyke n
Länsi-Siperian suot peittävät yli 600 000 neliökilometrin
[’væli’meren’vyøhyke]
alueen.
Välimerenvyöhykkeen ilmasto on hyvin leuto.
Болота Западной Сибири покрывают территорию
Климат в средиземноморском поясе очень
более 600 000 квадратных километров.
мягкий.
вла’жный тропи’ческий лес м trooppinen степь ж aromaa n [’aro’ma:]
sademetsä n [’tro:p:inen ’sade’metsæ]
Turkin Keski-Anatolia on kylmä aromaa.
Trooppiset sademetsät kasvavat Etelä-Amerikassa ja
Центральная Анатолия в Турции представляет собой
Afrikassa. холодную степь.
Влажные тропические леса распространены
субальпи’йский по’яс м subalpiininen vyöhyke n
в Южной Америке и Африке. [’sub’alpi:ninen ’vyøhyke]
вла’жный экваториа’льный лес м Subalpiinen pihta on subalpiinisen vyöhykkeen
päiväntasaajavyöhykkeen sademetsä n tyypillinen kasvilaji.
[’pæivæn’tasa:ja’vyøhyk:e:n ’sade’metsæ] Пихта субальпийская – типичный вид
Indonesian osan peittää päiväntasaajavyöhykkeen субальпийского пояса.
sademetsä. субтропи’ческий лес м subtrooppinen metsä n
Часть Индонезии покрыта влажными [’sub’tro:p:inen ’metsæ]
экваториальными лесами. Osan Kaliforniaa peittävät subtrooppiset metsät.
лесосте’пь ж metsäaro n [’metsæ’aro] Часть Калифорнии покрыта субтропическими
Metsäarossa on niittyjä ja metsäalueita. лесами.
Лесостепь состоит из лугов, перемежающихся тайга’ ж taiga n [’taıga]
участками леса. Taiga on biomi, jonka perustana on havumetsä.
лесоту’ндра ж metsätundra n [’metsæ’tundra] Тайга – это природная зона, для которой
Metsätundrassa kasvaa erillisiä puita ja pensaita. характерны хвойные леса.
Лесотундра состоит из разрозненных деревьев ту’ндра ж tundra n [’tundra]
и низкорослых кустарников. Tundrassa ei ole puita.
ли’ственный лес м lehtimetsä n [’lehti’metsæ] В тундре нет деревьев.
Saksassa on paljon lehtimetsiä.
ВО’ ДНЫЕ ПРИРО’ ДНЫЕ ЗО’ НЫ
В Германии много лиственных лесов. VESIBIOMIT [’vesi’biomit]
ма’рши мн tulvaniitty n [’tulva’ni:t:y]
Tulvaniitty on tulvamaan suotyyppiä. жёлоб м syvänmeren hauta n [’syvæn’meren ’hauta]
Марши – это тип заболоченных земель, Mariaanien syvänmeren hauta on maapallon syvin kohta.
подверженных затоплениям. Марианский жёлоб – самое глубокое место
пла’вни мн jokiluhta n [’joki’luhta] Мирового океана.
Saukot ja majavat asuvat usein jokiluhta-alueilla. континента’льный шельф м mannerjalusta n
Выдры и бобры часто встречаются в плавнях. [’man:er’jalusta]
полупусты’ня ж puoliaavikko n [’puoli’a:vik:o] Jääkausien aikana mannerjalustat olivat mannerosaa.
Kalahari on valtava puoliaavikko. Во время ледниковых периодов континентальные
Калахари – это огромная полупустыня. шельфы были частью континента.

124
 LUONTO [’luonto]
кора’лловые ри’фы мн koralliriutta pl [’koral:i’riut:a] охра’на среды’ обита’ния ж elinympäristönsuojelu n
Koralliriuttojen biodiversiteetti on poikkeuksellisen [’elin’ympæristøn’suojelu]
monipuolinen. Elinympäristönsuojelu estää monien lajien kuolemasta
Для коралловых рифов характерно чрезвычайное sukupuuttoon.
биологическое разнообразие. Охрана среды обитания может предотвратить
литора’льная зона ж litoraalivyöhyke n вымирание многих редких видов.
[’litora:li’vyøhyke] очистно’е сооруже’ние с puhdistamo pl
Litoraalivyöhyke on nousuveden upottama rannikon [’puhdistamo]
osa. Tämän puhdistamon ansiosta joki pysyy puhtaana.
Литоральная зона – это участок берега, Благодаря этим очистным сооружениям река
затопляемый во время прилива. будет чистой.
ма’нгровые леса’ мн mangrovemetsä n природоохра’нное движе’ние с luonnonsuojelu n
[’maŋgrove’metsæ] [’luon:on’suojelu]
Vietnamissa mangrovemetsät kasvavat etelärannikon Ensimmäinen luonnonsuojeluliike kehittyi hitaasti
varrella. 1800‑luvulla.
Во Вьетнаме мангровые леса растут вдоль южного Первое природоохранное движение медленно
побережья. развилось в 19‑м столетии.
па’ковый лёд м monivuotinen jää n [’moni’vuotinen эколо’гия ж ekologia n [’ekologia]
jæ:] Ekologia on moderni tiede.
Monivuotisen jään paksuus on vähintään kolme metriä. Экология – это современная наука.
Толщина пакового льда составляет по меньшей
* * * * * * * * *
мере 3 метра.
пруд м lampi n [’lampi] де’вственный п neitseellinen a [’neitse:l:inen]
Suurin osa lammista on keinotekoisia. Biologit käyvät Afrikan neitseellisissä metsissä.
Большая часть прудов – рукотворные сооружения. Биологи побывают в девственных лесах Африки.
рифт м hautavajoama n [’hauta’vajoama] материа’льный п aineellinen a [’aine:l:inen]
Baikaljärven pohja on maailman syvin Luonto on koko planeetan aineellinen maailma.
mannerhautavajoama. Природа – это материальный мир Вселенной.
Дно озера Байкал – это самый глубокий охраня’емый п rauhoitettu a [’rauhoitet:u]
континентальный рифт на Земле. Tämä luonnonpuisto on rauhoitettu alue.
’ НА ПРИРО’ ДЫ
ОХРА Заповедник – это охраняемая территория.
LUONNONSUOJELU [’luon:on’suojelu] приро’дный п luonnon- a [’luon:on]
Meidän maamme luonnonvarat ovat hyvin rikkaita.
запове’дник м luonnonpuisto n [’luon:on’puisto] Природные ресурсы нашей страны очень богаты.
Ensimmäinen maa, johon perustettiin luonnonpuisto, экологи’ческий п ekologinen a [’ekologinen]
oli Sri Lanka. Näiden metsien hävittäminen johtaisi vakaviin
Первой страной в мире, где возник заповедник, ekologisiin seurauksiin.
была Шри-Ланка. Уничтожение этих лесов может привести
монито’ринг загрязне’ния м saasteiden seuranta n к серьёзным экологическим последствиям.
[’sa:steiden ’seuranta] загрязня’ть г saastuttaa v [’sa:stut:a:]
Saasteiden seuranta tarvitaan ympäristön Ei saa saastuttaa jokia ja järviä.
suojelemiseksi. Реки и озёра нельзя загрязнять.
Мониторинг загрязнения нужен для защиты изуча’ть г tutkia v [’tutkia]
окружающей среды. Tutkimuslaitos tutkii luontoa.
национа’льный парк м kansallispuisto n Институт изучает природу.
[’kansal:is’puisto] иссле’довать г tutkailla v [’tutkail:a]
Nykyään maailmassa on 6555 kansallispuistoa. Tänä vuonna tutkailemme trooppisia metsiä.
Сейчас в мире 6555 национальных парков. В этом году мы будем исследовать тропические
окружа’ющая среда’ ж ympäristö n [’ympæristø] леса.
Uusilla laeilla ehkäistään ympäristön saastuttamista. охраня’ть г suojella v [’suojel:a]
Новые законы предотвращают загрязнение Liikkeen päämäärä on suojella luontoa.
окружающей среды. Цель движения – охранять природу.
охра’на вод ж vesiensuojelu n [’vesien’suojelu] сохраня’ть г vaalia v [’va:lia]
He aloittivat kansallisen vesiensuojelukampanjan. Tästä kirjasta tietää, kuinka luontoa vaalitaan.
Они начали национальную кампанию по охране Из этой книги ты можешь узнать, как сохранять
вод. природу.

125
 ’ НСТВО
ПРОСТРА
59
цили’ндр м sylinteri n [’sylinteri]
ОБЪЁМ
Esimerkiksi säilykepurkki on sylinteri.
KOKO [’koko]
Пример цилиндра – консервная банка.
куби’ческий дециме’тр м kuutiodesimetri n шар м pallo n [’pal:o]
[’ku:tio’desi’metri] Maa on jättimäinen pallo.
1 kuutiodesimetri on 1 000 kuutiosenttimetriä eli Земля – это гигантский шар.
1 000 000 kuutiomillimetriä. эллипсо’ид м ellipsoidi n [’el:ipsoidi]
1 кубический дециметр – это 1 000 кубических Ellipsoidin esimerkki on rugbypallo.
сантиметров или 1 000 000 кубических Пример эллипсоида – регбийный мяч.
миллиметров. ДРУГИ’ Е ГЕОМЕТРИ’ ЧЕСКИЕ ТЕЛА
’
куби’ческий метр м kuutiometri n [’ku:tio’metri] MUUT GEOMETRISET KAPPALEET [’mu:t
1 kuutiometri on 1 000 000 kuutiosenttimetriä. ’geometriset ’kap:ale:t]
1 кубический метр – это 1 000 000 кубических
сантиметров. восьмиуго’льная при’зма ж kahdeksankulmainen
prisma n [’kahdeksan’kulmainen ’prisma]
куби’ческий миллиме’тр м kuutiomillimetri n
Kahdeksankulmainen prisma on kuudes prismojen
[’ku:tio’mili’metri]
äärettömässä sarjassa.
1 kuutiomillimetri on 0,001 kuutiosenttimetriä.
Восьмиугольная призма – шестая в бесконечном
1 кубический миллиметр – это 0,001 кубического
ряду призм.
сантиметра.
куби’ческий сантиме’тр м kuutiosenttimetri n додека’эдр м dodekaedri n [’dodekaedri]
Dodekaedri on monitahokas, jossa on kaksitoista
[’ku:tio’sent:i’metri]
tahkoa.
1 kuutiosenttimetri on 1 000 kuutiomillimetriä.
Додекаэдр – это любой многогранник
1 кубический сантиметр равен 1 000 кубических
с двенадцатью гранями.
миллиметров.
икоса’эдр м ikosaedri n [’ikosaedri]
ПРОСТЕ’ ЙШИЕ ГЕОМЕТРИ’ ЧЕСКИЕ ТЕЛА ’
Ikosaedrissa on 20 tahkoa.
YKSINKERTAISIMMAT GEOMETRISET
Икосаэдр имеет 20 граней.
KAPPALEET [’yksin’kertaisim:at ’geometriset
’kap:ale:t] икосододека’эдр м ikosododekaedri n
[’ikoso’dodekaedri]
ко’нус м kartio n [’kartio] Ikosododekaedrissa on 20 kolmiomuotoista tahkoa ja
Kartio on geometrinen kappale, jonka pohja on pyöreä 12 viisikulmaista tahkoa.
ja kärki on terävä. Икосододекаэдр имеет 20 треугольных граней
Конус – это геометрическое тело с круглым и 12 пятиугольных граней.
основанием и острым верхом. квадра’тная антипри’зма ж neliömäinen antiprisma
куб м kuutio n [’ku:tio] n [’neliømæinen ’anti’prisma]
Kuution kaikki sivut ovat samankokoisia. Neliömäinen antiprisma on toinen antiprismien
Все стороны куба равны. äärettömässä sarjassa.
параллелепи’пед м suuntaissärmiö n Квадратная антипризма – вторая в бесконечном
[’su:ntais’særmiø] ряду антипризм.
Tiilet ovat tavallisesti suuntaussärmiön muotoisia. многогра’нник м monitahokas n [’moni’tahokas]
Обычно кирпичи имеют форму параллелепипеда. Monitahokas on geometrinen kappale, jonka tahot ovat
пирами’да ж pyramidi n [’pyramidi] litteitä ja särmät ovat suoria.
Neljäkulmainen pyramidi on pyramidi, joka pohja on Многогранник – это геометрическое тело
neljäkulmainen. с плоскими гранями и прямыми рёбрами.
Квадратная пирамида – это пирамида с квадратным окта’эдр м oktaedri n [’oktaedri]
основанием. Oktaedri on monitahokas, jossa on kahdeksan tahkoa.
полусфе’ра ж puolipallo n [’puoli’pal:o] Октаэдр – это многогранник с восемью гранями.
Puolet palloa täytyy nimittää puolipalloksi. тетра’эдр м tetraedri n [’tetraedri]
Половинку шара следует называть полусферой. Tetraedri on monitahokas, joka koostuu neljästä
при’зма ж prisma n [’prisma] kolmionmuotoisesta tahosta.
Prismassa on yhdensuuntaiset pystysuorat tahot. Тетраэдр – это многогранник, состоящий
У призмы параллельные вертикальные рёбра. из четырёх треугольных граней.

126
 AVARUUS [’avaru:s]
тор м torus n [’torus] ребро’ (те’ла) с särmä n [’særmæ]
Toruksen esimerkki on rinkeli. Monitahokkaan särmä liittyy vain kahteen kärkeen.
Пример тора – бублик. Ребро многогранника соединяется лишь с двумя
ОСНОВНЫ’ Е ТЕ’ РМИНЫ вершинами.
PERUSKÄSITTEET [’peru’skæsit:e:t] симме’трия ж symmetria n [’sym:etria]
Tämä geometrisen kappaleen symmetria on
верши’на ж kärki n [’kærki] ihanteellinen.
Kärki on katkaistu muutamalla sentillä. Симметрия данного геометрического тела
Вершина усечена на несколько миллиметров. идеальна.
высота’ ж korkeus n [’korkeus] у’гол м kulma n [’kulma]
Tämän pyramidin korkeus on 10 senttimetriä. Tämä on 70 asteinen kulma.
Высота этой пирамиды 10 сантиметров. Этот угол равен 70 градусам.
грань ж tahko n [’tahko] ширина’ ж leveys n [’leveys]
Kuinka monta tahkoa on kuutiossa?
Suuntaissärmiön leveys on 25 senttimetriä.
Сколько граней у куба?
Ширина параллелепипеда 25 сантиметров.
диагона’ль ж diagonaali n [’diagona:li]
Diagonaalin pituus on 3 metriä. * * * * * * * * *
Длина диагонали 3 метра.
изо’гнутый п kaareva a [’ka:reva]
диа’метр м halkaisija n [’halkaisija] Tämä viiva on vähän kaareva.
Kuinka suuri on tämän pallon halkaisija?
Линия слегка изогнута.
Каков диаметр этой сферы?
прямо’й п suora a [’suora]
длина’ ж pituus n [’pitu:s] Kaikien näiden viivojen on oltava suoria.
Särmän pituus on 15 millimetriä.
Все эти линии должны быть прямыми.
Длина ребра 15 миллиметров.
симметри’чный п symmetrinen a [’sym:etrinen]
окру’ жность ж ympyrä
Monet enitentutkittu monikulmioita erittäin
n [’ympyræ]
symmetrinen.
Minä tiedän, kuinka lasketaan ympyrän pituus.
Многие из наиболее изученных многоугольников
Я знаю, как вычислить длину окружности.
в высшей степени симметричны.
основа’ние с pohja n [’pohja]
Kartion pohja on pyöreä.
трёхме’рный п kolmiulotteinen a [’kolmi’ulot:einen]
Tässä ovat kolmiulotteisten kappaleiden kuvat.
Конус имеет круглое основание.
Вот рисунки трёхмерных фигур.
ось ж akseli n [’akseli]
Kiertoakseli on viiva, jonka ympärillä kiertää усечённый п katkaistu a [’katkaistu]
kolmiulotteinen kappale. Mitä tarkoittaa katkaistu pyramidi?
Ось вращения – это линия, вокруг которой Что означает усечённая пирамида?
вращается трёхмерный объект. вычисля’ть г laskea v [’laskea]
Eräiden kappaleiden volyymit voi helposti laskea
паралле’ль ж yhdensuuntaisuus n [’yhden’su:ntaisu:s]
Kuinka monta yhdensuuntaisuutta on tällä kappaleella? käyttämällä aritmeettista kaavaa.
Сколько параллелей у этого объекта? Объёмы некоторых тел можно легко вычислять,
перпендикуля’р м kohtisuora n [’kohtisuora] используя арифметические формулы.
Tämä viiva on kohtisuorassa. образо’вывать г muodostaa v [’muodosta:]
Эта линия образует перпендикуляр. Pyramidin jokainen särmä ja kärki muodostaa kolmion.
пло’щадь (фигу’ры) ж pinta-ala n [’pinta’ala] Каждое ребро основания и вершина пирамиды
Tiedätkö, kuinka lasketaan pallon pinta-ala? образуют треугольник.
Ты знаешь, как вычислять площадь шара? пересека’ть г halkaista v [’halkaista]
пове’рхность ж pinta n [’pinta] Viiva halkaisee kappaleen keskipisteen.
Monitahokkaan pinta on avattavissa monikulmaiseen Линия пересекает центр тела.
verkkoon. усека’ть г katkaista v [’katkaista]
Поверхность многоугольника можно развернуть Voit katkaista pallon ylä- tai alaosan.
в многоугольную сеть. Ты можешь усечь сферу сверху или снизу.
ра’диус м säde n [’sæde] черти’ть г piirtää v [’pi:rtæ:]
Tämän kartion pohjan säde on 17 senttimetriä. Nyt opiskelette kuution piirtämistä.
Радиус основания этого конуса 17 сантиметров. Теперь вы будете учиться чертить куб.

127
 ’ ЦЫ
ПТИ
60
дя’тел м tikka n [’tik:a]
ОСНОВНЫ’ Е ПОНЯ’ ТИЯ
Tikat tekevät koloja puihin ja saavat niistä kiinni
PERUSKÄSITTEET [’perus’kæsit:e:t]
hyönteisiä.
клюв м nokka n [’nok:a] Дятлы проделывают отверстия в деревьях
Jokaisella linnulla on nokka. и вытаскивают насекомых.
У каждой птицы есть клюв. жа’воронок м kiuru n [’kiuru]
ко’готь м kynsi n [’kynsi] Minä pidän kun kiurut laulavat.
Kotka iski kyntensä uhriinsa. Я люблю пение жаворонков.
Орёл вонзил когти в свою жертву. и’волга ж kuhankeittäjä n [’kuhan’keit:æjæ]
крыло’ с siipi n [’si:pi] Kuhankeittäjän höyhenet ovat kirkaanväriset.
Pingviinit käyttävät siipiänsä uimiseen. Иволги имеют ярко окрашенные перья.

Пингвины пользуются своими крыльями, чтобы куропа’тка (се’рая) ж riekko n [’riek:o]

Riekot ovat keskikokoisia lintuja, joilla on pyöreähkö
плавать.
vartalo ja lyhyt pyrstö.
перо’ с sulka n [’sulka]
Куропатки – птицы среднего размера с округлым
Riikinkukon sulkoja käytetään koristeina.
телом и коротким хвостом.
Павлиньи перья используются для украшения.
ла’сточка ж pääskynen n [’pæ:skynen]
ЕВРОПЕ’ ЙСКИЕ ПТИ’ ЦЫ Pääskysillä on kaksihaarainen pyrstö.
EUROOPAN LINNUT [’euro:pan lin:ut]
У ласточек раздвоенный хвост.
а’ист м haikara n [’haikara] ле’бедь м joutsen n [’joutsen]
Haikara toi sinut meille, kun olit ihan pieni. Joutsen on iso kaunis vesilintu.
Когда ты был совсем маленький, тебя принёс нам Лебедь – это крупная красивая водоплавающая
аист. птица.

воробе’й м varpunen n [’varpunen] сини’ца ж tiainen n [’tiainen]

Tiaisten eräät lajit ovat hyvin pieniä.
Varpuset ovat hyin yleisiä lintuja monissa maissa.
Синицы некоторых видов совсем маленькие.
Воробьи очень распространены во многих странах
мира.
скворе’ц м kottarainen n [’kot:arainen]
Kottaraiset osaavat jäljitellä erilaisia ääniä, mm.
во’рон м korppi n [’korp:i]
autohälytystä.
Korppi on iso musta lintu mustine nokkineen.
Скворцы могут имитировать разные звуки, включая
Ворон – это крупная чёрная птица с чёрным
автосигнализацию.
клювом.
солове’й м satakieli n [’satakieli]
воро’на ж varis n [’varis]
Satakielet ovat tunnettu kauniista laulamisestaan.
Varikset raakkuivat äänekkäästi.
Соловьи известны своим красивым пением.
Вороны громко каркали.
соро’ка ж harakka n [’harak:a]
выпь ж kaulushaikara n [’kaulus’haikara] Harakat korjaavat ja vievät pesiinä pieniä kirkkaita
Kaulishaikara on pitkäjalkainen vesilinti, joka huutaa
esineitä.
kovalla kumealla puhallusäänellä Сороки часто подбирают и относят в гнёзда мелкие
Выпь – это длинноногая водяная птица, издающая яркие предметы.
мощные глухие звуки. стриж м tervapääsky n [’terva’pæ:sky]
го’лубь м kyyhky n [’ky:hky] Tervapääskyt pyydystävät lennolla hyönteisiä.
Kyyhkyjä on yli 300 lajia. Стрижи ловят в полёте насекомых.
Существует больше 300 видов голубей. те’терев м teeri n [’te:ri]
грач м mustavaris n [’musta’varis] Teerit käyttävät aivan ainutlaatuista soidinrituaalia.
Mustavarikset ovat korppeja pienempiä. Тетерева используют совершенно особенный
Грачи мельче воронов. брачный ритуал.
дрозд м rastas n [’rastas] у’ тка ж ankka n [’aŋk:a]
Oleko koskaa kuullut laulavaa rastasta? Kuulen rääkätystä, mutta missa ovat ankat?
Ты когда-нибудь слышал поющего дрозда? Я слышу кряканье, но где утки?

128
 LINNUT [’lin:ut]
фаза’н м fasaani n [’fasa:ni] тука’н м tukaani n [’tuka:ni]
Fasaani on pitkäpyrsöinen lintu, jota pyydystetään Tukaanit ovat kirkkaan värisiä ja niillä on iso kirkas
saadakseen lihaa. nokka.
Фазан – это длиннохвостая птица, на которую Туканы ярко раскрашены и имеют очень крупный
охотятся ради мяса. яркий клюв.
ца’пля ж haikara n [’haikara] флами’нго м flamingo n [’flamiŋgo]
Haitarat pyydystävät sammakkoja.
Flamingo on troopillinen lintu pitkine hoikine jalkoijeen.
Цапли ловят лягушек.
Фламинго – это тропическая птица с длинными
ча’йка ж lokki n [’lok:i]
тонкими ногами.
Lokilla on kovat nokat ja räpyläjalat.
Чайки имеют крепкие клювы и перепончатые лапы. * * * * * * * * *
ХИ’ ЩНЫЕ ПТИ’ ЦЫ бы’стрый п nopea a [’nopea]
PETOLINNUT [’peto’lin:ut]
Katson merilokin nopeaa lentoa.
орёл м kotka n [’kotka] Я наблюдал за быстрым полётом морской чайки.
Näitkö kotkia, kun matksustit vuoristossa? нелета’ющий п lentämätön a [’lentæmætøn]
Ты видел орлов, когда путешествовал в горах? Pingviini on lentämätön lintu.
сова’ ж pöllö n [’pøl:ø] Пингвин – это нелетающая птица.
Pöllö on yölintu isoine silmineen. перелётный п muutto- a [’mu:t:o]
Сова – это ночная птица с большими глазами. Kottaraiset ja kiurut ovat muuttolintuja.
со’кол м jalohaukka n [’jalo’hauk:a] Скворцы и жаворонки – перелётные птицы.
Jaloaukkoja voi harjoittaa metsästykseen. перна’тый п höyhenpeitteinen a [’høyhen’peit:einen]
Соколов можно тренировать для охоты. Katso, kuinka paljon hlyhenpeiteisiä olentoja on tällä
фи’лин м huuhkaja n [’hu:hkaja] saarella.
Huuhkajilla on erokoismuotoisia korvahöyhenet.
Смотри, сколько на этом острове пернатых
У филинов есть странного вида перьевые “ушки”.
существ.
я’стреб м kanahaukka n [’kana’hauk:a]
ю’ркий п nokkela a [’nok:ela]
Kanahaukoilla on oikein hyvä näkö.
Nokkeleat varpuset söivät nopeasti leipämuruja.
У ястребов очень хорошее зрение.
Юркие воробьи быстро подбирали хлебные
ЭКЗОТИ’ ЧЕСКИЕ ПТИ’ ЦЫ
крошки.
EKSOOTTISET LINNUT [’ekso:t:iset lin:ut]
клева’ть г nokkia v [’nok:ia]
коли’бри ж kolibri n [’kolibri] Kanat nokkivat maissia.
Kolibri on kaikein pienin lintu. Куры клевали кукурузу.
Колибри – самая маленькая из всех птиц. лета’ть г lentää v [’lentæ:]
павли’н м riikinkukko n [’ri:kin’kuk:o] Eräät linnut voivat lentää yli 150 kilometrin
Katso! Riikinkukko on levinnyt pyrstönsä. tuntinopeudella.
Смотри! Павлин распустил свой хвост.
Некоторые птицы способны летать со скоростью
пингви’н м pingviini n [’piŋgvi:ni] более 150 км/ч.
Pingviinit eivät osaa lentää, mutta uivat hyvin.
мигри’ровать г muuttaa v [’mu:t:a:]
Пингвины не умеют летать, но плавают очень
Elokuussa eräät linnut alkavat muuttaa etelään.
хорошо.
В августе некоторые птицы начинают мигрировать
попуга’й м papukaija n [’papukaija]
на юг.
Eräitä papukaijoja voi opettaa jäljentämään ihmisen
puhetta. петь г laulaa v [’laula:]
Некоторых попугаев можно научить подражать Kuuletko, kuinka satakieli laulaa?
человеческой речи. Слышишь, как поёт соловей?
стра’ус м strutsi n [’strutsi] чири’кать г sirkuttaa v [’sirkut:a:]
Strutsi on maailman suurin lintu. Joku pieni lintu sirkutti iloisesti.
Страус – самая большая птица в мире. Весело чирикала какая-то маленькая птичка.

129
 ’ СТВИЯ
ПУТЕШЕ
61
запасно’е колесо’ с vararengas n [’vara’reŋgas]
МОРСКО’ Е ПЛА
’ ВАНИЕ
Teillä täytyy olla vararengas.
MERIMATKA [’meri’matka]
Нам нужно иметь запасное колесо.
иллюмина’тор м ikkunaluukku n [’ik:una’lu:k:u] маршру’ т м matkareitti n [’matka’reit:i]
Avasin ikkunaluukun päästääkseni tuoretta ilmaa sisään. Piirsin matkareitin paperiliuskalle.
Я открыл иллюминатор, чтобы впустить свежего Я начертил маршрут путешествия на листе бумаги.
воздуха. мост м silta n [’silta]
каю’та ж hytti n [’hyt:i] Me ajoimme joen rannan varrella etsiessämme siltaa.
Hytti on matkustajan erillinen huone laivalla. Мы поехали вдоль берега реки, разыскивая мост.
Каюта – это отдельная комната пассажира на судне. моте’ль м motelli n [’motel:i]
кругосве’тное пла’вание с maailmanympärimatka n Päivästä päivään me siirryimme motellista toiseen.
[’ma:ilman’ympæri’matka] День за днём мы передвигались от одного мотеля
Me lähdimme maailmanympärimatkalle. к другому.
Они отправились в кругосветное плавание.
ремо’нтная мастерска’я ж autokorjaamo n
круи’з м risteily n [’risteily] [’auto’korja:mo]
Meriristeily on lomamatka, jonka tarvitsemme ensi
Meidän täytyi löytää tältä seudulta autokorjaamo.
kesänä.
Нам нужно найти ремонтную мастерскую в этом
Морской круиз – вот то, что нам нужно этим летом.
районе.
круи’зный ла’йнер м risteilyalus n [’risteily’alus]
шоссе’ с maantie n [’ma:n’tie]
Risteilyalukset ovat kaikista suurimmat laivat.
Maantie oli suora kuin nuoli.
Круизные лайнеры – это самые большие суда
Шоссе было прямое как стрела.
из всех существующих.
ма’чта ж masto n [’masto] ПУТЕШЕ’ СТВИЯ НА ТУРИСТИ’ ЧЕСКОМ
’ БУСЕ
АВТО
Mastossa liehui valtion lippu.
BUSSIMATKAT [’bus:i’matkat]
На мачте был государственный флаг.
морска’я боле’знь ж meritauti n [’meri’tauti] бага’жный отсе’к м matkatavaratila n
Ilma oli ihana, eikä kukaan kärsinyt meritaudista. [’matka’tavara’tila]
Погода была прекрасной, так что морской
Meidän matkalaukkumme pantiin matkatavaratilaan.
болезнью никто не страдал.
Наши чемоданы положили в багажный отсек.
морско’й порт м merisatama n [’meri’satama]
междугоро’дный авто’бус м kaupunkien välinen
Laiva suuntasi lähimerisatamaan tankkaamaan.
linja-auto n [’kaupunkien ’vælinen ’linja’auto]
Судно направилось в ближайший морской порт для
Me matkustamme kaupunkien välisillä linja-autoilla.
дозаправки.
Мы будем путешествовать на междугородном
па’рус м purje n [’purje]
автобусе.
Me laskimme purjeen.
Мы опустили парус.
сиде’нье с istuin n [’istuin]
Tässä ovat meidän istuinpaikkamme.
я’хта ж purjevene n [’purje’vene]
Вот наши сиденья.
Tämän purjeveneen pituus on 24 metriä.
Длина этой яхты 24 метра. спа’льный авто’бус м makuubussi n [’maku:’bus:i]
Kerran matkustin erikoisessa makuubussissa.
АВТОМОБИ’ ЛЬНЫЕ ПУТЕШЕ’ СТВИЯ
Когда-то я ехал в специальном спальном автобусе.
AUTOMATKA [’auto’matka]
ДОСТОПРИМЕЧА ’ ТЕЛЬНОСТИ
автозапра’вка ж huoltoasema n [’huolto’asema] NÄHTÄVYYDET [’næhtævy:det]
Missä on lähin huoltoasema?
Где ближайшая автозаправка? водопа’д м vesiputous n [’vesi’putous]
автосто’п м liftaus n [’liftaus] Olin hämmästynyt vesiputouksen kauneudesta.
Monille ihmisille liftaus on suuri seikkailu. От красоты водопада у меня захватило дух.
Для многих автостоп – это большое приключение. гора’ ж vuori n [’vuori]
грунто’вая доро’га ж maatie n [’maa’tie] Jos matkustatte Japaniin, käykää ehdottomasti
Tämä maatie sopii hyvin minun maasturilleni. katsomassa Fuji-vuoria.
Эта грунтовая дорога вполне подходит для моего Если поедете в Японию, вам непременно нужно
внедорожника. увидеть гору Фудзи.

130
 MATKAILU [’matkailu]
дворе’ц м palatsi n [’palatsi] посы’льный м lähetti n [’læhet:i]
Palatsi oli upea. Minä kutsuin lähetin.
Дворец был великолепен. Я вызвал посыльного.
каньо’н м kanjoni n [’kanjoni] сто’йка регистра’ции ж vastaanottotiski n
Haluan käydä katsomassa Pohjois-Amerikan Suurta [’vasta:n’ot:o’tiski]
kanjonia. Vastaanottotiskillä minulle ilmoitettiin, että jaan
Я хочу посетить Большой каньон в Северной huoneen jonkun toisen henkilön kanssa.
Америке. У стойки регистрации мне сказали, что со мной
в номере будет жить кто-то ещё.
кре’пость ж linna n [’lin:a]
Lähdimme katsomaan vanhaa linnaa.
чаевы’е мн juomaraha n [’juoma’raha]
Kantaja odottaa juomarahaa.
Мы поехали посмотреть древнюю крепость.
Носильщик будет ждать чаевых.
па’мятник м muistomerkki n [’muisto’merk:i]
Tämä on kuuluisan kirjailijan muistopatsas. * * * * * * * * *
Это памятник известному писателю.
иностра’нный п vieras a [’vieras]
сафа’ри-парк м safaripuisto n [’safari’puisto] Joka kesä nainen käy jossakin vieraassa maassa.
Safaripuistossa syötimme kahta kirahvia. Каждое лето она посещает какое-нибудь
В сафари-парке мы покормили двух жирафов. иностранное государство.
собо’р м tuomiokirkko n [’tuomio’kirk:o] интере’сный п mielenkiintoinen a [’mielen’ki:ntoinen]
Otin eri puolilta tusinan tuomiokirkon valokuvaa. Matkasta tulee mielenkiintoinen.
Я сделал дюжину снимков собора с разных сторон. Путешествие будет интересным.
храм м temppeli n [’temp:eli] туристи’ческий п matkailu- a [’matkailu]
Tämä temppeli on yli 2000 vuotta vanha. Mitkä matkailukohteet suosittelisitte?
Этому храму более 2000 лет. Какие туристические места вы бы
це’рковь ж kirkko n [’kirk:o] порекомендовали?
Näillä seuduilla on paljon muinaisia kirkkoja. экзоти’ческий п eksoottinen a [’ekso:t:inen]
В этих местах много старинных церквей. Intia on maailman eksoottisimpia paikkoja.
Индия – это одно из самых экзотических мест
ГОСТИ’ НИЦА
в мире.
HOTELLI [’hotel:i]
экстрема’льный п ekstremaalinen a [’ekstrema:linen]
жильё с majoitus n [’majoitus] Patikointi aromaalla on ekstremaalinen retki.
Hotelli on paikka, joka tarjoaa lyhytaikaista majoitusta Пеший поход по пустыне – это весьма
maksua vastaan. экстремальное путешествие.
Гостиница – это учреждение, предоставляющее брони’ровать (гости’ничный но’мер) г varata v
за плату жильё на короткий срок. [’varata]
Minä varasin hotellista kahden hengen huoneen.
но’мер гости’ничный м hotellihuone n
Я забронировал двухместный номер в гостинице.
[’hotel:i’huone]
е’хать г mennä v [’men:æ]
Minun hotellihuone oli pieni ja kodikas.
Menemmekö autolla vai bussilla?
Мой гостиничный номер был маленький и уютный.
Мы поедем на машине или на автобусе?
но’мер-люкс м sviitti n [’svi:t:i]
идти’ пешко’м г kävellä v [’kævel:æ]
Hänellä on riittävästi rahaa vuokratakseen upean
Matkan aikana me joudumme paljon kävelemään.
sviittihuoneen.
Во время путешествия нам придётся много пройти
У него достаточно денег на роскошный номер- пешком.
люкс. передвига’ться г siirtyä v [’si:rtyæ]
носи’льщик м kantaja n [’kantaja] Pidän siirtymisestä paikasta toiseen.
Kantaja otti minun matkalaukkuni. Мне нравится передвигаться с одного места
Носильщик взял мои чемоданы. в другое.
портье’ м vastaanottovirkailija n [’vasta:n’ot:o’virkailija] путеше’ствовать г matkustaa v [’matkusta:]
Vastaanottovirkailija kertoi jonkun etsineen meitä. Nuorena matkustin paljon.
Портье сказал, что нас кто-то искал. Когда я был молод, я много путешествовал.

131
 ’ ГИИ МИ
РЕЛИ ’ РА
62
’ НСТВО Но’вый Заве’т м Uusi testamentti n [’u:si testament:i]
ХРИСТИА
Uuden testamentin päähahmo on Jeesus.
KRISTILLISYYS [’kristil:isy:s]
Центральная фигура Нового Завета – Иисус
Би’блия ж Raamattu n [’ra:mat:u] Христос.
Jumalanpalvelukseen kuului Raamatun lukeminen. правосла’вие с ortodoksisuus n [’ortodoksisu:s]
Служба включала в себя чтения Библии. Venäjän suurin uskonto on ortodoksisuus.
Ве’тхий Заве’т м Vanha Testamentti n [’vanha Самая распространённая религия в России –
testament:i] православие.
Vanha testamentti on Raamatun ensimmäinen osa. протеста’нтство с protestantismi n [’protestanismi]
Ветхий Завет – это первая часть Библии. Protestantismi kehittyi 1500‑luvulla.
Ева’нгелие с evankeliumi n [’evankeliumi] Протестантство развилось в 16‑м веке.
Olen lukenut Jonatanin evankeliumin. свяще’нник м pappi n [’pap:i]
Я прочитал Евангелие от Иоанна. Millainen pappi, sellainen seurakunta.
Каков поп (священник), таков и приход.
за’поведь ж käsky n [’kæsky]
Raamatun mukaan Jumala antoi juutalaisille kymmenen собо’р м tuomiokirkko n [’tuomio’kirk:o]
käskyä. Ihana tuomikirkko näkyi kaukaa.
Прекрасный собор был виден издалека.
По Библии десять заповедей были даны евреям
Богом. христиани’н м kristitty n [’kristit:y]
Ensimmäiset kristityt ilmaantuivat 1. vuosisadalla.
и’споведь ж rippi n [’rip:i]
Первые христиане появились в первом веке.
Rippisalaisuutta ei saa rikkoa.
Тайна исповеди не должна нарушаться.
це’рковь ж kirkko n [’kirk:o]
Käyn kirkossa harvoin.
католици’зм м katolisuus n [’katolisu:s]
Я редко хожу в церковь.
Suurin osa italialaisista on katolisia.
Большинство итальянцев – приверженцы
часо’вня ж tsasouna n [’tsasouna]
Tien varrella oli pieni puinen tsasouna.
католицизма.
Возле дороги находилась крошечная деревянная
крест м risti n [’risti]
часовня.
Risti on kristillisen uskon tärkein tunnus.
ИСЛА’М
Христианский крест – это главный символ
христианской религии.
ISLAM [’islam]
моли’тва ж rukous n [’rukous] Кора’н м Koraani n [’kora:ni]
Hän lukee rukousta joka ilta ennen nukkumaanmenoa. Koraani on muslimien pyhä kirja.
Он читает молитвы каждый вечер перед сном. Коран – это священная книга мусульман.
монасты’рь же’нский м nunnaluostari n мече’ть ж moskeija n [’moskeija]
[’nun:a’luostari] Sinun kannattaa katsoa suurta vanhaa moskeijaa
Hän tuli nunnaluostariin 16‑vuotiaana. kaupungin keskustassa.
Она поступила в женский монастырь в возрасте Тебе следует посмотреть на большую старую
16 лет. мечеть в центре города.
монасты’рь мужско’й м munkkiluostari n минаре’т м minareetti n [’minare:t:i]
[’muŋk:i’luostari] Moskeijaa ympäröi neljä korkeaa minareettia.
Munkkiluostari on rakennus, jossa munkit asuvat. Мечеть окружали четыре высоких минарета.
Мужской монастырь – это здание, где живут мулла’ м mullah n [’mul:a]
монахи. Mullah on lain ja uskonnon muslimiopettaja.
мона’х м munkki n [’muŋk:i] Мулла – это мусульманский учитель закона
Munkki on henkilö, joka harjoittaa uskonnollista и религии.
asketismia. мусульма’нин м muslimi n [’muslimi]
Монах – это человек, практикующий религиозный Kaikki hänen sukulaisensa ovat muslimeja.
аскетизм. Все его родственники – мусульмане.
мона’хиня ж nunna n [’nun:a] муэдзи’н м muessin n [’mues:in]
Nunna on uskonnollisen naisyhdistyksen jäsen, joka Muessin on henkilö, joka kutsuu muslimeja mukaan
asuu nunnaluostarissa. rukoukseen minareetista käsin.
Монахиня – это член женского религиозного Муэдзин – это человек, призывающий с минарета
сообщества, проживающего в монастыре. мусульман к молитве.

132
 MAAILMAN USKONNOT [’ma:ilman ’uskon:ot]
нама’з м salat n [’salat] нирва’на ж nirvana n [’nirvana]
Salat tulisi suorittaa viisi kertaa päivässä. Nirvana on kaikkien buddhalaisten päämäärä.
Намаз полагается совершать пять раз в день. Нирвана – это конечная цель всех буддистов.
хадж м hadž n [’haʤ] перевоплоще’ние с jälleensyntyminen n
Hadž tarkoittaa Mekkaan suoritettavaa pyhiinvaellusta. [’jæl:e:n’syntyminen]
Хадж – это паломничество в Мекку. Jälleensyntymisen ketju katkeaa, kun häipyvät kaikki
halut.
ИУДАИ’ ЗМ
Цепь перевоплощений прекращается, когда
JUUTALAISUUS [’ju:talaisu:s]
исчезают все желания.
Звезда’ Дави’да ж Daavidintähti n [’da:vidin’tæhti] просветле’ние с valaistuminen n [’valaistuminen]
Daavidintähti on juutalaisuuden tunnus. Valaistuminen tulee, kun buddhalainen on tuntenut
Звезда Давида – это символ иудаизма. elämän tarkoituksen.
Просветление наступает, когда буддист постигает
Мено’ра ж menora n [’menora]
истину о жизни.
Menora-kynttilänjalka on ollut juutalaisuuden symboli
lähes 3000 vuoden ajan. * * * * * * * * *
Менора является символом иудаизма почти
грехо’вный п synnillinen a [’syn:il:inen]
3000 лет.
Kaikissa tärkeimmissä uskonnoissa murhaa pidetään
Пе’сах м pesah n [’pesah] synnillisenä tekona.
Pesah on viikon mittainen juhla. Убийство считается греховным деянием всеми
Песах – это праздник, продолжающийся неделю. основными религиями.
Пятикни’жие (То’ра) с Pentateukki (Toora) n на’божный п harras a [’har:as]
[’pentateuk:i (to:ra)] Kylässä asuvat hartaat baptistit.
Pentateukki sisältää juutalaisten lain ja perinteiden Эта деревня населена набожными баптистами.
perusteet. пра’ведный п hurskas a [’hurskas]
Основы еврейского закона и традиций изложены Hän opettaa pientä poikaansa olemaan hurskas.
в Пятикнижии. Он учит своего маленького сына, как быть
равви’н м rabbi n [’rab:i] праведным.
Rabbi juutalaisuudessa on uskonnollinen auktoriteetti. религио’зный п uskonnollinen a [’uskon:ol:inen]
Раввин – это религиозный деятель иудаизма. Hän on hyvin uskonnollinen ihminen.
Он очень религиозный человек.
Ша’бат м sapatti n [’sapat:i]
Sapatti juutalaisuudessa on lepopäivä. свяще’нный п pyhä a [’pyhæ]
Tässä metsässä on pyhä vesilähde.
Шабат – это день отдыха в иудаизме.
В этом лесу есть священный источник.
БУДДИ’ ЗМ крести’ть (соверша’ть обря’д креще’ния) г ristiä
BUDDHALAISUUS [’bud:halaisu:s]
v [’ristiæ]
Minut ristittiin kun olin 5 vuotta vanha.
Восьмери’чный Путь м Jalo kahdeksanosainen
Меня крестили, когда мне было 5 лет.
polku n [’jalo ’kahdeksan’osainen ’polku]
Buddhalaisuudessa Jalo kahdeksanosainen polku on
моли’ться г rukoilla v [’rukoil:a]
Rukoilen puolestasi.
tie, joka johtaa kärsimysten loppumiseen.
Я буду молиться за тебя.
В буддизме Восьмеричный путь – это путь
поклоня’ться г palvoa v [’palvoa]
к прекращению страданий.
Me palvomme Jumalaa.
ма’нтра ж mantra n [’mantra] Мы поклоняемся Богу.
Munkit lauloivat mantraa.
пропове’довать г julistaa v [’julista:]
Монахи пели мантру. Kristus julisti, että meidän tulee rakastaa toisiamme.
медита’ция ж meditaatio n [’medita:tio] Христос проповедовал, что мы должны любить
Buddhalainen meditaatio voi rentouttaa kehosi ja друг друга.
rauhoittaa mielesi. соблюда’ть г noudattaa v [’noudat:a:]
Буддийская медитация может расслабить твоё тело Miten voi noudattaa Jumalan lain kaikki käskyt?
и успокоить разум. Как соблюдать все аспекты христианского закона?

133
 ’ НТ КВАРТИ
РЕМО ’ РЫ
63
’ ЛЫ лино’леум м muovimatto n [’muovi’mat:o]
МАТЕРИА
Haluan keittiöön muovimaton.
RAKENNUSMATERIAALIT
[’raken:us’materia:lit] Я хочу, чтобы в кухне был линолеум.
обо’и мн tapetti n [’tapet:i]
гвоздь м naula n [’naula] Minä toin viisi tapettirullaa.
Sellaisten listojen kiinnittämiseen tarvitaan pienempiä Я принёс пять рулонов обоев.
nauloja. оли’фа ж vernissa n [’vernis:a]
Для таких планок нужно использовать гвозди Muista, että vernissa on tuliarka-aine.
меньшего размера. Имей в виду, что олифа – огнеопасный материал.
герме’тик м tiiviste n [’ti:viste] парке’т м parketti n [’parket:i]
Tiiviste on tahmea, mutta koveneva aine. Parketin asentamiseksi on kutsuttava asiantuntija.
Герметик – это вязкий материал, меняющий Для укладывания паркета нам нужно пригласить
состояние, становясь твёрдым. специалиста.

дю’бель-гвоздь м vaarnanaula n [’va:rna’naula] раствори’тель м liuotin n [’liuotin]

Tämä on erityinen maaliliuotin.
Nuo vaarnanaulat ovat terästä.
Это специальный растворитель для красок.
Эти дюбель-гвозди изготовлены из стали.
цеме’нт м sementti n [’sement:i]
известко’вый раство’р м kalkkimaali n [’kalk:i’ma:li]
Sementti oli paperipakkauksissa.
Me valmistimme kalkkimaalia ja olimme valmiit
Цемент был упакован в бумажные мешки.
valkaisemaan katon.
шпатлёвка ж kitti n [’kit:i]
Мы приготовили известковый раствор и были
Täytä tämä reikä kitillä.
готовы белить потолок.
Заполни эту дыру шпатлёвкой.
керами’ческая пли’тка ж keraaminen laatta n штукату’рка ж raappaus n [’ra:p:aus]
[’kera:minen ’la:t:a] Näytä miten raappausta tehdään.
Tämä keraaminen laatta sopisi meidän Покажи мне, как наносить штукатурку на стену.
kylpyhuoneeseen. шуру’п м ruuvi n [’ru:vi]
Эта керамическая плитка сгодится для нашей Ruuvit ovat erimuotoisia ja erikokoisia.
ванной. Шурупы бывают разнообразных форм и размеров.
керамограни’т м keraaminen graniitti n [’kera:minen ИНСТРУМЕ’ НТЫ
’grani:t:i] TYÖKALUT [’tyø’kalut]
Keraamista graniittia valmistetaan vain luonnon
aineksista. ва’лик м maalaustela n [’ma:laus’tela]
Tässä kohdassa sinun on parasta levitä maalia
Керамогранит изготавливается исключительно
maalaustelalla.
из компонентов природного происхождения.
Здесь тебе лучше нанести краску валиком.
клей м liima n [’li:ma]
гвоздезабивно’й пистоле’т м naulapistooli n
Tapetoidaksemme kaiken me tarvitsemme enemmän
[’naulapisto:li]
liimaa.
Minulla on pneumaattinen naulapistooli.
Для всех этих обоев нам нужно больше клея.
У меня есть пневматический гвоздезабивной
кра’ска ж maali n [’ma:li] пистолет.
Me käytimme koko päivän maalin valitsemiseen.
дрель ж porakone n [’pora’kone]
Мы потратили весь день на выбор краски.
Se on yksinkertainen porakone. Sitä pyöritetään käsin.
лак м lakka n [’lak:a] Это простая дрель. Она вращается вручную.
Me tarvitsemme jotakin lakkaa puupaneelien кисть ж sivellin n [’sivel:in]
lakkaamiseen. Tässä on kaksi sivellintä, toinen on kapea ja toinen on
Нам нужен какой-нибудь лак для деревянных leveä.
поверхностей. Вот две кисти – узкая и широкая.
ламина’т м laminaatti n [’lamina:t:i] кле’щи мн pihdit pl [’pihdit]
Laminaatti näyttää oikein kauniilta tällä lattialla. Älä yritäkään tehdä sitä käsin, ota pihdit.
Ламинат на этом полу будет выглядеть отлично. Не пытайся сделать это пальцами, используй клещи.

134
 ASUNTOREMONTTI [’asunto’remont:i]
краскораспыли’тель м maaliruisku n [’ma:li’ruisku] циклева’ние с siklaus n [’siklaus]
Seinien pinta on iso, siksi käytän maaliruiskua. Tämä kone on tarkoitettu lattian siklaukseen.
Поверхность стен большая, так что я воспользуюсь Эта машина – для циклевания пола.
краскораспылителем. шпатлева’ние с kittaus n [’kit:aus]
молото’к м vasara n [’vasara] Ennen maalausta täytyy tehdä seinän kittaus.
Älä anna lapsen leikkiä vasaran kanssa. Стена нуждается в шпатлевании перед покраской.
Не разрешай ребёнку играть с молотком.
* * * * * * * * *
ножо’вка ж saha n [’saha]
Tämä saha sahaa vain pehmeitä materiaaleja. декорати’вный п koristeellinen a [’koriste:l:inen]
Эта ножовка пилит только мягкие материалы. He tarjoavat koristeellista laattaa keittiöön ja
отвёртка ж ruuvimeisseli n [’ru:vi’meis:eli] kylpyhuoneeseen.
Missä on ristipäinen ruuvimeisseli? Они предлагают декоративную плитку для кухонь
Где крестовая отвёртка? и ванных.
пассати’жи мн linjapihdit pl [’linja’pihdit] капита’льный п perus- a [’perus]
Nyt tarvitsen linjapihdit. Peruskorjaus maksoi paljon.
Теперь мне нужны пассатижи. Капитальный ремонт стоит дорого.
руба’нок м höylä n [’høylæ] космети’ческий п pinta- a [’pinta]
Pinta on epätasainen. Käytä höylää. Minun asuntoni vaatii jonkinlaista pintaremonttia.
Поверхность неровная. Воспользуйся рубанком. Моя квартира требует кое-какого косметического
руле’тка (измери’тельная) ж rullamitta n ремонта.
[’rul:a’mit:a] оригина’льный п omalaatuinen a [’oma’la:tuinen]
Me otimme rullamitan ja mittasimme huoneen. Meillä on joitakin omalaatuisia ideoita asuntonne
Мы взяли рулетку и измерили комнату. remontista.
стаме’ска ж taltta n [’talt:a] У нас есть некоторые оригинальные идеи для
Tässä on teräksinen taltta puun käsittelemiseksi. ремонта вашей квартиры.
Вот стальная стамеска для работы с деревом.
станда’ртный п tavallinen a [’taval:inen]
шпа’тель м tasoituslasta n [’tasoitus’lasta] En tarvitse muuta kuin tavallista pintaremonttia.
Minulla on kolmiomuotoinen tasoituslasta.
Всё, что мне нужно, это стандартный
У меня есть треугольный шпатель.
косметический ремонт.
ТЕХНОЛО’ ГИЯ РЕМО’ НТА заменя’ть г vaihtaa v [’vaihta:]
REMONTTITYÖT [’remont:i’tyøt] Minä vaihdan parkettia laminaatiksi.

монта’ж м asennus n [’asen:us] Я заменю паркет ламинатом.

Seuraava vaihe on riippukaton asennus. подновля’ть г uusia v [’u:sia]

Следующий этап – монтаж подвесного потолка. Minä tarvitsen materiaaleja uusiakseni lattiat.

побе’лка ж valkaisu n [’valkaisu] Мне нужны материалы, чтобы подновить полы.

Meillä on riittävästi aikaa tehdäksemme valkaisuun. разбавля’ть (кра’ску) г liuottaa v [’liuot:a:]
У нас достаточно времени для побелки. Liuota maalia liuottimella.
покра’ска ж maalaus n [’ma:laus] Разбавь краску растворителем.
Maalaus on lempityöni. украша’ть г koristaa v [’korista:]
Покраска – это моё любимое дело. Haluaisitko koristaa eteisen jollakin ornamentilla?
удале’ние с poisto n [’poisto] Не желаете ли украсить прихожую каким-нибудь
Vanhan kerroksen poisto ei vie paljoa aikaa. орнаментом?
Удаление старого слоя много времени не займёт. улучша’ть г tehdä kauniimmaksi v [’tehdæ
укла’дка ж laatoitus n [’la:toitus] ’kauni:m:aksi]
Tiedän kaiken laatoituksesta. Me teemme sisustuksen kauniimmaksi.
Я знаю всё об укладке плитки. Мы улучшим вид интерьера.

135
 ’ ЛИИ И ЗЕМНОВО
РЕПТИ ’ ДНЫЕ
64
ко’бра ж kobra n [’kobra]
РЕПТИ’ ЛИИ (ПРЕСМЫКА ’ ЮЩИЕСЯ)
Kobra voi levittää kaulansa näyttääkseen isommalta.
MATELIJAT [’matelijat]
Кобры могут разворачивать кожу на шее, чтобы
аллига’тор м alligaattori n [’al:iga:t:ori] казаться крупнее.
Alligaattorit elävät vain Amerikan ja Kiinan kosteissa ja кора’лловая сверта’шка ж telakäärme n
kuumissa osissa. [’tela’kæ:rme]
Аллигаторы живут во влажных и жарких местах Telakäärmeet purevat harvoin ihmisiä.
Америки и Китая. Коралловые сверташки редко кусают людей.
анако’нда ж anakonda n [’anakonda] крокоди’л м krokotiili n [’krokoti:li]
Amatsoni-joessa asuu paljon anakondia. Krokotiili on hyvin isokokoinen lihansyöjämatelija.
В Амазонке много анаконд. Крокодил – это очень крупное плотоядное
пресмыкающееся.
вара’н м varaani n [’vara:ni]
Tavallisesti varaanit ovat isokokoisia. ма’мба узкоголо’вая ж vihermamba n [’viher’mamba]
Большинство варанов очень крупные. Vihermambat elävät eteläisessä Afrikassa.
Узкоголовые мамбы живут в южной Африке.
верете’ница ж vaskitsa n [’vaskitsa]
Vaskitsa on käärmeen näköinen raajaton sisilisko. ма’мба чёрная ж mustamamba n [’musta’mamba]
Mustamamba on vaarallisimpia käärmeitä.
Веретеница похожа на змею, но на самом деле это
Чёрная мамба – это одна из самых опасных змей.
безногая ящерица.
морска’я змея’ ж merikäärme n [’meri’kæ:rme]
гавиа’л м gaviaal n [’gavia:l]
Merikäärmeet elävät Intian ja Tyynen valtameren
Gaviaal on krokotiili, jolla on pitkä ja kapealeukaluu.
lämpimissä rantavesissä.
Гавиал – это крокодил с длинными узкими
Морские змеи встречаются в тёплых прибрежных
челюстями.
водах от Индийского до Тихого океана.
гадю’ка ж kyykäärme n [’ky:’kæ:rme]
пито’н м pyton n [’pyton]
Kyykäärme on lyhyt käärme, joka asuu Pohjois-
Pyton on myrkytön jättiläiskäärme.
Euroopassa ja Pohjois-Aasiassa.
Питон – это крупная неядовитая змея.
Гадюка – это небольшая ядовитая змея, живущая
птерода’ктиль м pterodactyl n [’ptero’daktyl]
в северной Европе и северной Азии.
Pterodactyl on lentävä matelija, joka asui monta
гекко’н м gekko n [’gek:o] miljoonaa vuotta sitten.
Gekot voivat tirskua oudosti.
Птеродактиль – это летающее пресмыкающееся,
Гекконы могут издавать странные чирикающие
жившее много миллионов лет назад.
звуки.
уда’в м boa n [’boa]
диноза’вр м dinosaurus n [’dinosaurus] Boat syövät pääasiassa jyrsijöitä.
Dinosaurukset elivät muinaisaikoina. Удавы питаются в основном грызунами.
Динозавры жили в очень древние времена.
уж м tarhakäärme n [’tarha’kæ:rme]
змея’ ж käärme n [’kæ:rme] Tarhakäärme on hyvin yleinen myrkytön käärme.
Varo käärmeitä! Уж – это широко распространённая неядовитая
Остерегайся змей. змея.
змея’ грему’ чая ж kalkkarokäärme n хамелео’н м kameleontti n [’kameleont:i]
[’kalk:aro’kæ:rme] Kameleontti voi vaihtaa värinsä, sulautuakseen
Ärtyneenä kalkkarokäärme värisyttää häntäänsä ja ympäristöön.
renkaista lähtee kaliseva ääni. Хамелеон может менять окраску, чтобы сливаться
Гремучая змея производит хвостом гремящий с окружающей обстановкой.
звук, когда злится. черепа’ха морска’я ж merikilpikonna n
игуа’на ж iguaani n [’igua:ni] [’meri’kilpi’kon:a]
Iguaani on sisilisko, jonka päässä, selässä ja hännässä Merikilpikonnilla on räpylät.
on harja. Морские черепахи имеют ласты.
Игуана – это ящерица с гребнем, расположенным черепа’ха сухопу’ тная ж maakilpikonna n
на голове, спине и хвосте. [’maa’kilpi’konna]
кайма’н м kaimaani n [’kaima:ni] Kilpi suojaa sekä meri- että maakilpikonnia
Kaimaanit ovat krokotiileja alligaattorien heimosta. petoeläimistä.
Кайманы – это крокодилы из семейства Подобно своим водным сородичам, сухопутные
аллигаторов. черепахи защищены от хищников панцирем.

136
 MATELIJAT JA SAMMAKKOELÄIMET [’matelijat ja ’sam:ak:o’elæimet]
ядозу’ б м myrkkylisko n [’myrk:y’lisko] трито’н Каре’лина м Karelinin rupilisko n [’karelinin
Myrkkylisko on myrkyllinen sisilisko. ’rupi’lisko]
Ядозуб – это ядовитая ящерица. Karelinin rupilisko on kaikista rupiliskoista suurin.
я’щерица ж sisilisko n [’sisi’lisko] Тритон Карелина – самый крупный из всех
Näin pienen sisiliskon, joka lämmitteli auringossa. тритонов.
Я увидел маленькую ящерицу, гревшуюся трито’н мра’морный м marmorivesilisko n
на солнце. [’marmori’vesi’lisko]
Marmorivesiliskon väritys on täplikäs.
ЗЕМНОВО’ ДНЫЕ (АМФИ’ БИИ)
Мраморные тритоны имеют зелёные пятна.
SAMMAKKOELÄIMET [’sam:ak:o’elæimet]
трито’н серопятни’стый м Italian rupilisko n [’italian
голова’стик м nuijapää n [’nuija’pæ:] ’rupi’lisko]
Nuijapää on pieni pitkähännällinen olento, joka muuttuu Italian rupilisko asuu soilla ja metsissä.
sammakoksi tai rupikonnaksi. Серопятнистого тритона можно найти в болотах
и в лесах.
Головастик – это маленькое существо с длинным
хвостом, превращающееся в лягушку или жабу. червя’га ж matosammakko n [’mato’sam:ak:o]
Matosammakko on madon tai käärmeen näköinen.
жа’ба ж rupikonna n [’rupi’kon:a]
Червяга похожа на червяка или змею.
Rupikonna ja sammakko näyttävät samanlaisilta.
Жаба и лягушка выглядят похоже. * * * * * * * * *
ква’кша ж euroopanlehtisammakko n живородя’щий п vivipaarinen a [’vivipa:rinen]
[’euro:pan’lehti’sam:ak:o] Jotkin matelijat ovat vivipaarisia.
Euroopan-lehtisammakko on puusammakko. Некоторые пресмыкающиеся являются
Квакша – это древесная лягушка. живородящими.
лягу’шка ж sammakko n [’sam:ak:o] теплокро’вный п tasalämpöinen a [’tasa’læmpøinen]
Sammakolla on pitkät takaraajat, joilla se pysyy uimaan Jotkin suuret merikilpikonnat ovat tasalämpöisiä.
ja hyppäämään. Некоторые крупные морские черепахи являются
Лягушка имеет длинные задние ноги, чтобы теплокровными.
плавать и прыгать. холоднокро’вный п vaihtolämpöinen a
писку’нья ж vinkuva sammakko n [’vinkuva ’sam:ak:o] [’vaihto’læmpøinen]
Vinkuvat sammakot ovat hyvin pieniä sammakkoja Kaikki sammakkoeläimet ovat vaihtolämpöisiä.
(pituudeltaan alle 4 senttimetriä). Все земноводные являются холоднокровными.
Пискуньи – это очень мелкие лягушки (менее ядови’тый п myrkyllinen a [’myrkyl:inen]
4 сантиметров в длину). Suurin osa käärmeitä on myrkyllisiä.
риноде’рма ж Darwinin sammakko n [’darvinin Большая часть змей – ядовитые.
’sam:ak:o] яйцекладу’щий п ovipaarinen a [’ovipa:rinen]
Darwinin sammakon nuijapäät kehittyvät Suuri osa matelijoita on ovipaarisia.
urossammakon leukapussissa. Большая часть видов рептилий – яйцекладущие.
Головастики ринодермы выращиваются во рту ква’кать г kurnuttaa v [’kurnut:a:]
Sammakoista tavallisimmin vain koiraat kurnuttavat.
у лягушки-самца.
У большинства видов лягушек квакают только
салама’ндра ж salamanteri n [’salamanteri]
самцы.
Monilla salamantereilla on 4 sormea etujaloissa ja
куса’ть г purra v [’pur:a]
5 varvasta takajaloissa.
Minun ystävääni puri käärme.
Большинство саламандр имеют по 4 пальца
Моего друга укусила змея, но он выжил.
на передних ногах и по 5 на задних.
напада’ть г hyökätä v [’hyøkætæ]
трито’н гребе’нчатый м rupilisko n [’rupi’lisko] Vain 8 23 krokotiililajista hyökkää ihmisen kimppuun.
Rupilisko asuu koko Eurooppaa ympäri ja joillakin Только 8 из 23 видов крокодилов нападают
Aasian alueilla. на людей.
Гребенчатый тритон встречается по всей Европе откла’дывать (я’йца) г munia v [’munia]
и в некоторых частях Азии. Kilpikonnat eivät muni veden alla.
трито’н дуна’йский м Tonavan rupilisko n [’tonavan Черепахи не откладывают яйца под водой.
’rupi’lisko] по’лзать г ryömiä v [’ryømiæ]
Tonavan rupilisko on hyvin harvinainen laji. Käärme ryömi pois huomattuaan minut.
Дунайский тритон – очень редкий вид. Змея уползла, как только меня заметила.

137
 ’Н
РЕСТОРА
65
’ Л РЕСТОРА
’ НА графи’н м kannu n [’kan:u]
ПЕРСОНА
Votka oli pienessä kristallikannussa.
RAVINTOLAN HENKILÖSTÖ [’ravintolan
’henkiløstø] Водка была в маленьком хрустальном графине.
пе’речница ж pippuriastia n [’pip:uri ’astia]
касси’р м kassanhoitaja n [’kas:an’hoitaja] Tämä on pippuri-astia.
Löysin ravintolan kassanhoitajan työpaikan. Вот это – перечница.
Я нашёл работу ресторанного кассира. салфе’тка ж servetti n [’servet:i]
музыка’нт м muusikko n [’mu:sik:o] Tuon lisää servettejä.
Muusikot alkoivat soittaa tanssimusiikkia. Я принесу дополнительные салфетки.
Музыканты начали играть танцевальную мелодию. соло’нка ж suola-astia n [suola’astia]
официа’нт м tarjoilija n [’tarjoilija] Antaisitko minulle suola-astian?
Tarjoilija otti vastaan tilauksemme. Передайте мне солонку, пожалуйста.
Официант принял наш заказ. столо’вые прибо’ры мн ruokailuvälineet n
официа’нтка ж naistarjoilija n [’nais’tarjoilija] [’ruokailu’væline:t]
Naistarjoilija oli nuori ja solakka. Ruokailuvälineet ovat hopeaa.
Официантка была молодой и стройной. Столовые приборы были сделаны из серебра.
по’вар м kokki n [’kok:i] таре’лка ж lautanen n [’lautanen]
Kuinka monta kokkia on työssä teidän ravintolassanne? Yksi lautanen on ylimääräinen.
Сколько поваров работают в вашем ресторане? Одна тарелка лишняя.
помо’щник официа’нта м tarjoilijan apulainen n ча’шка ж kuppi n [’kup:i]
[’tarjoilijan ’apulainen] Siellä oli kaksi pientä kuppia teevadeilla.
Tarjoilijan apulainen vei likaiset lautaset tiskaajalle. Там были две маленькие чашки на блюдцах.
Помощник официанта отнёс грязные тарелки
што’пор м korkiruuvi n [’kork:i’ru:vi]
посудомойке. Tarjoilija otti korkkiruuvin avatakseen pullon.
рестора’тор м ravintoloitsija n [’ravintoloitsija] Официант взял штопор, чтобы открыть бутылку.
Ravintoloitsija on ravintolan omistaja.
ОБСЛУ’ ЖИВАНИЕ
Ресторатор – это владелец ресторана.
PALVELU [’palvelu]
сомелье’ м sommelieeri n [’som:elie:ri]
Meidän ravintolaamme haetaan ammattitaitoinen зака’з м tilaus n [’tilaus]
sommelier. Ottiko tarjoilija vastaan tilauksenne?
Нашему ресторану требуется профессиональный Официант принял ваш заказ?
сомелье. меню’ с ruokalista n [’ruoka’lista]
управля’ющий м johtaja n [’johtaja] Mitä on ruokalistassa?
Haluaisin keskustella johtajan kanssa. Что в меню?
Я хочу поговорить с управляющим. счёт м lasku n [’lasku]
шеф-по’вар м pääkokki n [’pæ:’kok:i] Lasku, olkaa hyvä!
Olkaa hyvä ja tutustukaa meidän pääkokkiimme! Счёт, пожалуйста.
Пожалуйста, познакомьтесь с нашим шеф- чаевые мн juomaraha n [’juoma’raha]
поваром. Määräytyykö juomarahan suuruus laskun summan

СЕРВИРО’ ВАННЫЙ СТОЛ mukaan?

KATTAUS [’kat:aus] Должны ли чаевые в ресторане определяться
размером счёта?
блю’дце с teevati n [’te:’vati] ’ ЛЬНЫЕ БЛЮ’ ДА
НАЦИОНА
Teevadit olivat aitoa posliinia.
KANSALLISRUOKA [’kansal:is’ruoka]
Блюдца были из настоящего фарфора.
буты’лка ж pullo n [’pul:o] борщ м borssikeitto n [’bors:i’keit:o]
Kuinka outo pullo! Lisäsin borssikeittoon smetanaa.
Какая странная бутылка! Я добавил в борщ сметаны.

138
 RAVINTOLA [’ravintola]
бурри’то с burrito n [’bur:ito] хинка’ли с hinkali n [’hinkali]
Burrito on meksikolainen alkupala. Hinkali on georgialaisia kokkareita, joissa on erilaista
Буррито – это закуска из мексиканской кухни. täytettä.
круасса’н м voisarvi n [’voi’sarvi] Хинкали – это грузинские клёцки с разнообразной
Ranskalainen voisarvi on puolikuun muotoinen. начинкой.
Французский круассан имеет форму полумесяца. энчила’да ж enchilada n [’enʃi’lada]
лаза’нья ж lasagnea n [’lasagnea] Meksikolaiset enchiladat voivat olla lihan, juuston,
Lasagnea on italialainen ruokalaji, jossa on leveitä litteitä papujen yms. täyteisiä.
pastapalasia. Мексиканские энчилады могут начиняться мясом,
Лазанья – это итальянское блюдо, приготовленное сыром, бобами и другими продуктами.
с широкими плоскими кусками пасты.
* * * * * * * * *
пи’цца ж pizza n [’pitsa]
Minkä pizzan me valitsemme? аппети’тный п maittava a [’mait:ava]
Какую пиццу нам выбрать? Tämä ruoka on niin maittava!
плов м pilahvi n [’pilahvi] Это блюдо такое аппетитное.
On olemassa paljon erilaisia pilahvin reseptejä. вегетариа’нский п kasvi- a [’kasvi]
Существует огромное разнообразие рецептов Tässä on kasviruokalista.
плова. Вот список вегетарианских блюд.
ратату’ й м ratatouille n [’ratatuil:e] восхити’тельный п hyvä a [’hyvæ]
Ratatouille on perinteinen ranskalainen vihannesruoka.
Ruoka maistuu tosi hyvältä.
Рататуй – это традиционное французское овощное
Еда восхитительна.
блюдо.
изы’сканный п herkullinen a [’herkul:inen]
ризо’тто с risotto n [’risot:o] Käykäämme kalliissa ravintolassa ja syökäämme
Risotto on perinteinen italialainen riisiruokalaji.
herkullista ruokaa!
Ризотто – это традиционное итальянское блюдо
Давай сходим в дорогой ресторан и поедим
из риса.
изысканных блюд.
спаге’тти с spagetti n [’spaget:i]
своеобра’зный п outo a [’outo]
Minä pidän juustospagetista.
Maistuu oudolta, mutta hyvältä.
Я люблю спагетти с сыром.
Вкус своеобразный, но довольно приятный.
су’си (су’ши) с sushi n [’susi]
выбира’ть г valita v [’valita]
Sushi on japanilainen ruoka, jossa on riisiä ja raakaa
On vaikea valita niin monesta vaihtoehdosta.
kalaa.
Трудно выбрать из такого разнообразия.
Суши – это японское блюдо из риса и сырой рыбы.
то’фу с tofu n [’tofu] зака’зывать г tilata v [’tilata]
Tilatkaamme jotakin kalaa!
Tofu on kiinalainen soijaruokalaji.
Тофу – это китайское блюдо из сои. Давай закажем какое-нибудь рыбное блюдо.

фондю’ с foundue n [’fondy:] плати’ть г hoitaa v [’hoita:]

Fondue kuuluu sveitsiläisiin ruokalajiin. Minä hoidan tämän kaiken.
Фондю – это семейство швейцарских блюд. За всё плачу я.

фуа-гра’ с hanhenmaksa n [’hanhen’maksa] подава’ть (на стол) г olla pöydässä v [’ol:a

Hanhenmaksa on suosittu ja laajasti tunnettu ’pøydæs:æ]
ranskalainen herkku. Ruoka on pöydässä.
Фуа-гра – популярный и широко известный Кушать подано.
деликатес французской кухни. предлага’ть г suositella v [’suositel:a]
хачапу’ри с hatsapuri n [’hatsapuri] Tarjoilija suositteli minulle erästä uutta eksoottista
Hatsapuri georgialainen täyteleipä. ruokaa.
Хачапури – это грузинское хлебное блюдо Официант предложил мне попробовать некое
с начинкой. экзотическое блюдо.

139
 ’ БЫ
РЫ
66
’ ДНЫЕ РЫ’ БЫ сом м monni n [’mon:i]
ПРЕСНОВО
Monnilla on pitkät viikset.
MAKEAN VEDEN KALAT [’makean ’veden
’kalat] Сом имеет длинные усы.
сте’рлядь ж sterletti n [’sterlet:i]
гола’вль м toutain n [’toutain] Sterletti on sammen näköinen, mutta huomattavan
Vain pätevä kalastaja onnistuu pyytämään toutaimen. pienempi.
Только опытному рыбаку под силу поймать Стерлядь похожа на осетра, но гораздо мельче.
голавля. у’горь м ankerias n [’ankerias]
ёрш м kiiski n [’ki:ski] Ankerias on kala, jolla on kapea käärmeenmuotoinen
Kiiski on hyvin aggressiivinen kala kokoonsa nähden. vartalo.
Ёрш – очень агрессивная рыба для своих размеров. Угри – это рыбы с длинным узким змеевидным
телом.
кара’сь м ruutana n [’ru:tana]
Ruutana asuu järvissä, lammissa ja hitaasti virtaavissa укле’йка ж salakka n [’salak:a]
Salakan vartalo on pitkä ja litteä.
joissa.
Тело уклейки продолговатое и плоское.
Карась населяет озёра, пруды и медленнотекущие
щу’ка ж hauki n [’hauki]
реки.
Hauki voi kasvaa aina 1,8 metrin pituiseksi.
карп м karppi n [’karp:i]
Щука может вырастать до 1,8 метра.
Viime vuonna pyydystin 17 kiloa painavan karpin.
язь м säyne n [’sæyne]
В прошлом году я поймал карпа весом
Säyne asuu isoissa joissa ja järvissä, joissa se liikkuu
17 килограммов.
parvissa.
краснопёрка ж sorva n [’sorva] Язь встречается в крупных реках и озёрах, обычно
Sorva on pienikokoinen laajasti esiintyvä kala. ходит косяками.
Краснопёрка обыкновенная – это широко
МОРСКИ’ Е РЫ’ БЫ
распространённая мелкая рыба.
MERIKALA [’meri’kala]
лещ м lahna n [’lahna]
Lahna on hyvänmakuista kalaa. аку’ла ж hai n [’hai]
У леща вкусное мясо. Jotkut hailajit ovat vaarallisia ihmisille.
нали’м м made n [’made] Некоторые акулы опасны для человека.
Made on ainoa turskakaloihin kuuluva makean veden анчо’ус м anjovis n [’anjovis]
kala. Pizzaa koristettiin anjovispaloilla.
Налим – единственная пресноводная Пицца была украшена кусочками анчоусов.
трескообразная рыба. ка’мбала ж kampela n [’kampela]
Kampelaa näkee noin 200 metrin syvyydessä.
о’кунь м ahven n [’ahven]
Камбалу можно обнаружить на глубинах примерно
Ahven on kesämökkikalastajan suosittu kala.
от 200 метров.
Окунь – популярная среди рыболовов-любителей
рыба.
ки’лька ж kilohaili n [’kilo’haili]
Kilohaili syö planktonkasveja.
о’муль м Baikalin muikku n [’baikalin ’muik:u]
Килька питается планктоном.
Baikalin muikkua pidetään herkkukalana.
лосо’сь м lohi n [’lohi]
Омуль считается деликатесом.
Monet lohilajit vaeltavat jokien ja merien välillä.
осётр м sampi n [’sampi] Большинство видов лосося мигрируют между
Sampi on suuressa arvossa lihan, mätin ja rasvan takia.
реками и морем.
Осётр ценится благодаря своему мясу, икре и жиру.
макру’рус м lestikala n [’lesti’kala]
песка’рь м törö n [’tørø] Lestikalat asuvat 200 – 6 000 metrin syvyydessä.
Monet töröt asuvat nopeasti virtaavassa vedessä. Макрурусы живут на глубине от 200
Множество пескарей живут в быстротекущей воде. до 6000 метров.
плотва’ ж särki n [’særki] меч-ры’ба ж miekkakala n [’miek:a’kala]
Särki on eurooppalainen makean veden kala, joka Aikuistuttua miekkakala menettää kaikki hampaat ja
kuuluu karppikaloihin. suomut.
Плотва – это европейская пресноводная рыба, Ко времени взросления меч-рыба теряет все зубы
относящаяся к карповым. и чешую.

140
 KALAT [’kalat]
морско’й конёк м merihevonen n [’meri’hevonen] спинно’й плавни’к м selkäevä n [’selkæ’evæ]
Epätavallisessa ympäristössä merihevosten väritys Kiiskillä on iso piikkinen selkäevä.
muuttuu kirkkaaksi. У ерша большой, покрытый шипами спинной
Попадая в непривычную среду, морские коньки плавник.
приобретают яркую окраску. хвостово’й плавни’к м pyrstöevä n [’pyrstø’evæ]
морско’й язы’к м meriantura n [’meri’antura] Tämän kultakalan pyrstöevä on erityisen kaunis.
Merianturan kanta on huomattavasti pienentynyt Хвостовой плавник этой золотой рыбки особенно
liiallisen pyydystyksen seurauksena. необычный.
Популяция морского языка серьёзно уменьшилась чешуя’ ж suomut pl [’suomut]
из-за чрезмерного отлова. Karpin suomut ovat hyvin leveitä.
муре’на ж moreeni n [’more:ni] Чешуя карпа довольно широкая.
Moreenin tavallinen pituus on 1,5 metriä.
Обычная длина мурены – 1,5 метра.
* * * * * * * * *
па’лтус м pallas n [’pal:as] большо’й п suuri n [’su:ri]
Pallas asuu sekä Tyynen valtameren että Atlantin Tämä on suurin pyydystämäni kala.
pohjoispuolella. Это самая большая рыба из всех, каких я когда-
Палтус водится как на севере Тихого океана, так либо ловил.
и на севере Атлантики. ма’ленький п pieni n [pieni]
па’русник м istiophorus n [’istioforus] Tämä kala on liian pieni. Heitä se takaisin veteen!
Istiophoruksella on purjeena tunnettu korkea selkäevä. Эта рыба слишком маленькая. Брось её обратно
Парусник имеет характерный высокий спинной в воду.
плавник, известный как парус.
несъедо’бный п syötäväksi kelpaamaton n
пи’кша ж kolja n [’kolja] [’syøtævæksi ’kelpa:maton]
Kolja on suosittu syötävä kala. Se kaupallinen pyynti on Jotkut kalalajit ovat syötäväksi kelpaamattomia.
hyvin merkittävä.
Некоторые виды рыб несъедобны.
Пикша – популярная съедобная рыба, и её
опа’сный п vaarallinen n [’va:ral:inen]
коммерческий вылов широко распространён.
Valkoinen hai on hyvin vaarallinen.
сарди’на ж sardiini n [’sardi:ni] Большая белая акула очень опасна.
Sardiinin nimi johtuu Välimerellä sijaitsevista Sardinia-
съедо’бный п syötävä n [’syøtævæ]
saaresta.
Melkein kaikki makean veden kalat ovat syötävät.
Название сардин происходит
Почти вся пресноводная рыба съедобна.
от средиземноморского острова Сардиния.
лови’ть г pyytää [’py:tæ:]
се’льдь ж silli n [’sil:i]
Kerran pyysin kalan paljain käsin.
Silli liikkuu isoissa parvissa.
Один раз я поймал рыбу голыми руками.
Сельдь передвигается крупными косяками.
лови’ть се’тью г pyytää verkolla [’py:tæ: ’verkol:a]
ску’мбрия ж makrilli n [’makril:i]
Salakalastajat pyysivät kalaa verkolla.
Makrillin rasvainen liha on suuressa arvossa.
Браконьеры ловили лосося сетью, чтобы
Скумбрия ценится своим мясом, которое часто
продавать на чёрном рынке.
бывает очень жирным.
мета’ть икру’ г kutea [’kutea]
треска’ ж turska n [’turska]
Suurin osa makean veden kaloista kutee keväällä tai
Turskan maksanrasva on tärkeä vitamiinilähde.
kesän alussa.
Жир печени трески – важный источник витаминов.
Большая часть пресноводных рыб мечет икру
туне’ц м tonnikala n [’ton:i’kala]
Tonnikala on nopea uimaan. весной или в начале лета.
Тунцы очень быстрые пловцы. оплодотворя’ть г hedelmöittää [’hedelmøit:æ:]
Naaras laskee mätiä ja sitten koiras hedelmöittää sitä.
’ СТИ РЫ’ БЫ
ЧА
Самка откладывает икру, а затем самец её
KALAN OSAT [’kalan ’osat]
оплодотворяет.
жа’бра ж kidus n [’kidus] пла’вать г uida [’uida]
Kidukset ovat kalan hengityselimet. Tonnikala ui 70 kilometrin tuntivauhdilla.
Жабры – это органы, через которые рыба дышит. Тунец может плавать со скоростью 70 км/ч.

141
 ’ Н КРАСОТЫ
САЛО ’
67
пи’линг м kuorinta n [’kuorinta]
УСЛУ’ ГИ
Kuorinta tarkoittaa ihon kuolleiden solujen poistoa.
PALVELUT [’palvelut]
Пилинг – это процедура для удаления мёртвых
ароматерапи’я ж aromaterapia n [’aroma’terapia] клеток кожи.
Joissakin kauneussalongeissa tarjotaan пи’рсинг м lävistys n [’lævistys]
aromaterapiahoitoa. Nykyään korvien monilukuinen lävistys on tavallinen
Некоторые салоны красоты предлагают asia.
ароматерапию. Сегодня множественный пирсинг ушей – обычное
воскова’я депиля’ция ж vahaus n [’vahaus] дело.
Onko vahaus kivuliasta?
стри’жка воло’с ж hiusten leikkaus n [’huisten
Восковая депиляция – это больно?
’leik:aus]
депиля’ция ж depilaatio n [’depila:tio]
Jos tarvitset hyvän hiusten leikkauksen, mene
Depilaatiossa poistetaan ihonkarvan osa, joka on ihon
kampaamoon.
pinnalla.
При депиляции удаляется та часть волоса, которая Если тебе нужна хорошая стрижка волос, иди
находится над поверхностью кожи. в этот салон.
кондициони’рование с hiustenhoito n татуиро’вка ж tatuointi n [’tatuointi]
[’hiusten’hoito] Tässä on erilaisia tatuointikuvia.
Vain harvat tietävät kuinka tärkeä on hiustenhoito. Вот рисунки разнообразных татуировок.
Немногие из нас знают, насколько важно удале’ние воло’с с karvanpoisto n [’karvan’poisto]
кондиционирование волос. Minä tiedän erilaisia karvanpoiston menetelmiä.
космети’ческий ухо’д м kauneudenhoito n Я знаю разные методы удаления волос.
[’kauneuden’hoito] ухо’д за ко’жей м ihonhoito n [’ihon’hoito]
Hieronta on suosittu kauneudenhoitolaji. Ihonhoito on hyvin tärkeä asia minun iässäni.
Массаж лица – это популярное средство Уход за кожей – важная вещь в моём возрасте.
косметического ухода.
ухо’д за лицо’м м kasvojen hoito n [’kasvojen ’hoito]
криоли’фтинг м kryolifting n [kryo’liftiŋ] Kasvojen hoitoon kuuluu erilaisia ihonhoidon
Kryolifting on kryoterapian toimenpiteitä.
toimenpiteitä.
Криолифтинг – один из методов криотерапии.
Уход за лицом включает разнообразные способы
маникю’р м manikyyri n [’maniky:ri]
Manikyyri on sekä kynsien että käsienkin hoito. ухода за кожей.
Маникюр – это не только уход за ногтями, но ещё электротерапи’я ж elektroterapia n [’elektro’terapia]
и за кистями рук. Elektroterapia on sähkövirroilla tehtävä karvanpoisto.
ма’ска для лица’ ж kasvonaamio n [’kasvo’na:mio] Электротерапия – это метод электрической
Kasvohoitoon voi kuulua myös hoitava kasvonaamio. депиляции.
Уход за лицом может включать в себя эпиля’ция ж epilaatio n [’epila:tio]
использование маски для лица. Epilaatio on ihokarvan pysyvä poisto.
мезотерапи’я ж mesoterapia n [’meso’terapia] Эпиляция – это удаление волоса целиком.
Mesoterapiassa viedään vaikuttavat aineet ihoon
СОЛЯ’ РИЙ
pistoksilla.
SOLARIUM [’solarium]
Мезотерапия предусматривает различные
подкожные инъекции. вертика’льный соля’рий м pystysuorasolarium n
мели’рование с raitavaalennus n [’raita’va:len:us] [’pysty’suora ’solarium]
Raitavaalennuksen jälkeen jotkut hiussuortuvansa Pystysuorasolariumia käytetään seisoen.
muuttuivat punaisiksi.
Вертикальным солярием пользуются стоя.
После мелирования некоторые из её прядей стали
горизонта’льный соля’рий м vaakasuora solaario n
рыжего цвета.
[’vaaka’suora ’sola:rio]
окра’шивание воло’с с värjäys n [’værjæys]
Tavallisissa vaakasuorissa solariumissa käytetään
Vahingoittaako värjäys hiuksiani?
Не испортит ли окрашивание мои волосы? muutamaa fluoresenssilamppua.
педикю’р м pedikyyri n [’pediky:ri] В обычных горизонтальных соляриях
Pedikyyri on toimenpide, joka parantaa jalkaterien используется несколько флуоресцентных ламп.
ulkonäköä. зага’р м rusketus n [’rusketus]
Педикюр – это способ улучшения внешнего вида Sinun rusketuksesi näyttää aivan aidolta.
ступней ног. Твой загар выглядит совершенно натурально.

142
 KAUNEUSSALONKI [’kauneus’salonki]
загора’ние с ruskettuminen n [’rusket:uminen] скраб м kuorinta-aine n [’kuorinta’aine]
Ruskettuminen solariumissa on hyvä vaihtoehto Kuorinta-aine tekee ihosi terveelliseksi ja kauniiksi.
aurinkokylvylle. Скрабы – это отличное средство для того, чтобы
Загорание в солярии – хорошая альтернатива ваша кожа оставалась здоровой и красивой.
солнечным ваннам. усили’тель цве’та воло’с м värin tehostaja n [’værin
защи’тные очки’ мн suojalasit pl [’suoja’lasit] ’tehostaja]
Ei saa käydä solaariossa ilman suojalaseja. Käyttäkää tätä hiusten värin tehostaja joka kolmannessa
Не следует пользоваться солярием без защитных tai neljännessä pesussa.
очков. Используйте этот усилитель цвета волос каждый
ла’мпа соля’рия ж solariumlamppu n третий или четвёртый раз, когда вы моете голову.
[’solarium’lamp:u] шампу’нь м sampoo n [’sampo:]
Tämä on laite, jossa on korkealaatuiset solariumlamput. Minä tarvitsen hilsesampoota.
Это – устройство с высококачественными лампами Мне нужен шампунь против перхоти.
для солярия. * * * * * * * * *
покрасне’ние с punoitus n [’punoitus]
Minä haluan vain vähäistä punoitusta. вре’менный п suora- a [’suora]
Suoraväri antaa tavallisesti hiuksille hyvin kirkasta
Мне нужно лишь лёгкое покраснение.
häivähdystä.
сеа’нс м kerta n [’kerta]
Временная окраска волос обычно даёт довольно
Ensimmäisten solariumkertojen on oltava lyhyitä.
яркий цвет.
Первые сеансы в солярии должны быть короткими.
гла’дкий п sileä a [’sileæ]
ультрафиоле’товое излуче’ние с
Jos haluat ihosi olevan sileä käytä tätä voidetta.
ultraviolettisäteily n [’ultra’violet:i’sæteily]
Если хочешь, чтобы твоя кожа оставалась гладкой,
Ultraviolettisäteily aiheuttaa rusketuksen.
используй этот крем.
Ультрафиолетовое излучение вызывает загар.
здоро’вый п terveellinen a [’terve:l:inen]
’ РЫ ДЛЯ ПРОДА
ТОВА ’ ЖИ Nyt minun ihoni näyttää terveelliseltä.
MYYTÄVÄT TUOTTEET [’myytævæt ’tuot:e:t] Теперь моя кожа выглядит здоровой.
пермане’нтный п kesto- a [’kesto]
дезодора’нт м deodorantti n [’deodorant:i]
Kestovärjäys kestää todella pitkään, eikä lähde pois
Deodoranttia laitetaan iholle vähentääkseen hien hajua.
vedellä.
Дезодорант наносится на тело, чтобы уменьшить
Перманентная окраска – действительно
телесный запах.
перманентная и не смывается.
духи’ мн parfyymi n [’parfy:mi]
полупермане’нтный п kevyt- a [’kevyt]
Parfyymi on hauskasti tuoksuva neste.
Kevythiusväri sisältää pienempiä molekyylejä, kuin
Духи – это жидкость, которая даёт людям приятный
suoraväri.
запах.
Полуперманентная краска для волос содержит
кондиционе’р м hoitoaine n [’hoito’aine] более мелкие молекулы, чем краска для временного
Hoitoaine parantaa hiusten rakennetta ja ulkonäköä. окрашивания.
Кондиционер улучшает структуру и внешний вид
масси’ровать г hieroa v [’hieroa]
волос человека. Minä voin hieroa teidän kasvojanne.
косме’тика ж kosmetiikka pl [’kosmeti:k:a] Я могу помассировать вам лицо.
Meillä on laaja valikoima kosmetiikkaa. наноси’ть г laittaa v [’lait:a:]
У нас имеется широкий выбор косметики. Laittakaa voidetta kylvyn jälkeen.
кра’ска для воло’с ж hiusväri n [’hius’væri] Нанесите крем после принятия ванны.
Palauttaakseen harmaalle tukalle alkuperäisen värin voi окра’шивать г värjätä v [’værjætæ]
käyttää hiusväriä. Minä haluan värjätä uudelleen hiukseni.
Чтобы вернуть седым волосам их первоначальный Я хочу снова покрасить себе волосы.
цвет, можно использовать краску для волос. удаля’ть г poistaa v [’poista:]
крем м voide n [’voide] Luulen, että karvaa täytyy poistaa tästä ja tuosta.
Tämä on erityinen käsivoide. Думаю, мне нужно удалить волосы здесь и здесь.
Это специальный крем для рук. уха’живать г hoitaa v [’hoita:]
лак для ногте’й м kynsilakka n [’kynsi’lak:a] Minä haluan tietää, miten on hoidettava kynnet oikealla
Kynsilakka koristaa ja suojaa kynsiä. tavalla.
Лак для ногтей украшает и защищает ногти. Я хочу знать, как правильно ухаживать за ногтями.

143
 ’
СЕМЬЯ
68
дя’дя м eno n [’eno]
БЛИ’ ЗКИЕ РО’ ДСТВЕННИКИ
Eilen siskoni synnytti pojan, nyt minä olen eno!
LÄHISUKULAISET [’læhi’sukulaiset]
Вчера моя сестра родила мальчика, так что теперь
ба’бушка ж isoäiti n [’iso’æiti] я дядя!
Huomenna me menemme katsomaan isoäitiä. золо’вка ж käly n [’kæly]
Завтра мы едем в гости к бабушке. Aviomiehen siskoa kutsutaan kälyksi.
брат м veli n [’veli] Сестру мужа называют золовкой.
Tuo poika on minun veljeni. зять (муж до’чери) м vävy n [’vævy]
Тот мальчик – мой брат. Jumalan kiitos, minun vävyni on kunnon ihminen.

внук м lapsenlapsi n [’lapsen’lapsi] Слава богу, мой зять – приличный человек.

Minun lapsenlapseni pitää sotatarinoiden неве’стка (жена’ сы’на) ж miniä n [’miniæ]

kuuntelemisesta. Pojan vaimoa sanotaan miniäksi.
Жену сына называют невесткой.
Мой внук любит слушать мои истории про войну.
вну’ чка ж pojantytär / tyttärentytär n [’pojan’tytær / племя’нник м sisarenlapsi n [’sisaren’lapsi]
Minulla ei ole lapsia, mutta on kolme sisarenlasta.
tyt:ærentytær]
Детей у меня нет, но у меня трое племянников.
Minun nuorempi pojantyttäreni on kaksi vuotta vanha.
племя’нница ж veljentytär n [’veljen’tytær]
Самой младшей из моих внучек два года.
Veljentytär tai sisarentytär on joko veljen tai sisaren tytär.
дед м isoisä n [’iso’isæ]
Племянница – это дочь чьего-либо брата или сестры.
Vaikka hän näyttää nuorelta, hän on jo isoisä.
праба’бушка ж isoisoäiti n [’iso’iso’æiti]
Он выглядит молодым, но на самом деле он уже
Minun isoisoäiti on 85 vuotta vanha.
дедушка.
Твоей прабабушке 85 лет.
дочь ж tytär n [’tytær]
пра’внук м lapsenlapsenlapsi n [’lapsen’lapsen’lapsi]
Meillä on pieni tytär.
Hänellä on neljä lapsenlapsenlasta.
У нас маленькая дочь.
У него четыре правнука.
мать ж äiti n [’æiti] пра’внучка ж lapsenlapsentytär n
Minun äitini on eläkkeellä. [’lapsen’lapsen’tytær]
Моя мать – пенсионерка. Hänellä on kaksi lapsenlapsentytärtä.
оте’ц м isä n [’isæ] У неё две правнучки.
Onnesi olkoon. Sinusta kohta tulee isä. пра’дед м isoisoisä n [iso’iso’isæ]
Поздравляю. Скоро ты станешь отцом. Meidän isoisoisä oli merimies.
сестра’ ж sisar, sisko n [’sisar, ’sisko] Наш прадед был моряком.
Nämä tytöt ovat sisaria. свёкор м appi n [’ap:i]
Эти девушки – сёстры. Aviomiehen isää kutsutaan apiksi.
сын м poika n [’poika] Отца мужа называют свёкром.
Heidän vanhin poikansa on opettaja. свекро’вь ж anoppi n [’anop:i]
Самый старший из их сыновей работает учителем. Aviomiehen äitiä kutsutaan anopiksi.
Мать мужа называют свекровью.
ДРУГИ’ Е РО
’ ДСТВЕННИКИ
MUUT SUKULAISET [’mu:t ’sukulaiset] своя’к м lanko n [’laŋko]
Minun ystäväni on jossakin baarissa lankonsa kanssa.
двою’родная сестра’/двою’родный брат ж/м Мой друг где-то в баре со своим свояком.
serkku n [’serk:u] своя’ченица ж käly n [’kæly]
Hän ei ole minun siskoni vaan serkkuni. Vaimon sisarta sanotaan kälyksi.
Она мне не родная сестра, а двоюродная. Сестру жены называют свояченицей.
де’верь м kyty n [’kyty] тесть м appi n [’ap:i]
Aviomiehen veljeä sanotaan kydyksi. Minun appi on varakas mies.
Брата мужа называют деверем. Мой тесть богатый человек.

144
 PERHE [’perhe]
тётя ж täti n [’tæti] сво’дный брат м velipuoli n [’veli’puoli]
Viime viikolla minun sisareni synnytti vauvan, nyt minä Tässä kuvassa on minun velipuoleni.
olen täti. На этой фотографии мой сводный брат.
На прошлой неделе моя сестра родила малыша, так
что теперь я тётя. * * * * * * * * *
тёща ж anoppi n [’anop:i] бли’зкий п lähi- a [’læhi]
Millaiset välit sinulla on anoppisi kanssa?
Juhlan saapuvat kaikki minun lähisukulaiseni.
Каковы твои отношения с тёщей?
На праздник приедут все мои близкие
трою’родная сестра’/трою’родный брат ж/м
родственники.
pikkuserkku n [’pik:u’serk:u]
Minun pikkuserkkuni on sirustaiteilija да’льний п etäinen a [’etæinen]
Мой троюродный брат – цирковой артист. Eräs etäinen sukulaiseni on kansanedustaja.

шу’рин м lankomies n [’lanko’mies] Один из моих дальних родственников – член

Vaimon veljeä sanotaan lankomieheksi. парламента.
Брата жены называют шурином. мла’дший п pikku- a [’pik:u]
ОТНОШЕ’ НИЯ ДО БРА ’ КА Minun pikkuveljeni on 13‑vuotias.
SUHTEET ENNEN AVIOLIITTOA [’suhte:t Моему младшему брату 13 лет.
’en:en ’avio’li:t:oa]
сплочённый п tiivis a [’ti:vis]
жени’х м sulhanen n [’sulhanen] Meillä on tiiviit perhesuhteet.
Kuka on hänen sulhasensa? Наша семья очень сплочённая.
Кто её жених?
ста’рший п iso- a [’iso]
неве’ста ж morsian n [’morsian] Tämä tyttö on minun isosiskoni.
Tämä tyttö on minun morsiameni.
Эта девушка – моя старшая сестра.
Эта девушка – моя невеста.
де’лать предложе’ние г kosia v [’kosia]
помо’лвка ж kihlat n [’kihlat]
Mies kosi häntä.
Hän sanoi kihlansa irti.
Он разорвал свою помолвку с невестой. Он сделал ей предложение.

ВТОРО’ Й (ПОСЛЕ’ ДУЮЩИЙ) БРАК жени’ться/выходи’ть за’муж г mennä naimisiin v

TOINEN AVIOLIITTO [’toinen ’avio’li:t:o] [’men:æ naimisi:n]
Minä tiedän, että poikaystäväni haluaa mennä naimisiin
ма’чеха ж äitipuoli n [’æiti’puoli]
minun kanssa.
Tuhkimon äitipuoli oli ilkeä nainen.
Я знаю, что мой друг хочет жениться на мне.
Мачеха Золушки была злой женщиной.
о’тчим м isäpuoli n [’isæ’puoli] разводи’ться г erota v [’erota]
Hän ei ole minun isäni vaan isäpuoleni. Ehkä meidän kannattaisi erota.
Он мне не отец, он мой отчим. Может быть, нам следует развестись?
па’дчерица ж tytärpuoli n [’tytær’puoli] содержа’ть г ylläpitää v [’yl:æ’pitæ:]
Me tulemme oikein hyvin toimeen tytärpuoleni kanssa. Ylläpitääksesi perhettä tarvitset hyvän työpaikan.
Мы с моей падчерицей ладим хорошо. Чтобы содержать семью, тебе нужна хорошая
па’сынок м poikapuoli n [’poika’puoli] работа.
Naisen poikapuoli on 6 vuotta vanha.
состоя’ть в родстве’ г olla sukulaisuudessa v [’ol:a
Её пасынку 6 лет.
’sukulaisu:des:a]
сво’дная сестра’ ж sisarpuoli n [’sisar’puoli]
Kuningatar Viktoria oli sukulaisuudessa monien muiden
Minun sisarpuoli lahjoitti minulle syntymäpäivälahjaksi
kellon. monarkkien kanssa.
Моя сводная сестра подарила мне на день Королева Виктория состояла в родстве со многими
рождения часы. другими монархами.

145
 69 СКУЛЬПТУ’ РА. ЖИ
’ ВОПИСЬ

порфи’р м porfyyri n [’porfy:ri]

ТИ’ ПЫ СКУЛЬПТУ’ РЫ
Muinais-Egyptissä porfyyriveistokset olivat yleisiä.
VEISTOSTEN TYYPIT [’veistosten ’ty:pit]
Скульптурные произведения из порфира были
бюст м rintakuva n [’rinta’kuva] распространены в древнем Египте.
Tässä on Napoleonin rintakuva. серебро’ с hopea n [’hopea]
Вот бронзовый бюст Наполеона. Kolme abstraktista veistosta on valettu hopeaan.
кинети’ческая скульпту’ра ж kinesttinen veistos n Три абстрактные скульптуры были отлиты
[’kinest:inen ’veistos] из серебра.
Tämä ei ole tuuliviiri vaan kinesteettinen veistos. слоно’вая кость ж norsunluu n [’norsun’lu:]
Это не флюгер. Это вращающаяся кинетическая Nykyään monissa maissa on kielletty myymästä
скульптура. norsunluuta.
ко’нная ста’туя ж ratsupatsas n [’ratsu’patsas] В наше время продажа слоновой кости во многих
Pronssiratsastaja on Pietari Suuren tunnettu
странах запрещена.
ratsuveistos.
стекло’ с lasi n [’lasi]
Медный всадник – это знаменитая конная статуя
Oletteko koskaan nähneet lasiveistoksia?
Петра Великого.
Вы когда-нибудь видели статую, сделанную
релье’ф м kohokuva n [’koho’kuva]
из стекла?
Kivisessä kohokuvassa oli aseistettuja sotureita.
Каменный рельеф изображал вооружённых твёрдая древеси’на ж kova puu n [’kova ’pu:]
воинов. Minä näytän teille erinomaisia afrikkalaisia veistoksia
ста’туя ж kuvapatsas n [’kuva’patsas] kovasta puusta.
New Yorkin Vapaudenpatsas jalustoineen ja Я покажу вам замечательные африканские статуи
perustuksineen on 93 metriä korkea. из твёрдой древесины.
Статуя Свободы в Нью-Йорке имеет высоту СРЕ’ ДСТВА ЖИ’ ВОПИСИ
93 метра с постаментом и фундаментом. KUVAAMATAITEEN VÄLINEET
МАТЕРИА’ ЛЫ ДЛЯ СКУЛЬПТУ’ РЫ [’kuva:ma’taite:n ’væline:t]
VEISTOSMATERIAALIT [’veistos’materia:lit]
акваре’ль ж akvarelli n [’akvarel:i]
бро’нза ж pronssi n [’prons:i] Taidemaalari maalasi akvarellimaalausta pyöreällä
Veistos on valettu pronssiin. siveltimellä.
Статуя отлита в бронзе. Художник работал над акварелью, пользуясь
гипс м kipsi n [’kipsi] круглой кистью.
Pienoisveistos on kipsiä. акри’ловая кра’ска ж akryylimaali n [’akry:li’ma:li]
Статуэтка сделана из гипса. Akryylimaalit kuivuvat nopeammin kuin öljymaalit.
грани’т м graniitti n [’grani:t:i] У акриловых красок время высыхания меньше,
Onko se graniittia vai muuta kiveä? чем у масляных.
Это гранит или какой-то другой камень? граффи’ти с graffiti n [’graf:iti]
жад м jaspis n [’jaspis] Monet ihmiset ovat sitä mieltä, että moderni graffiti on
Jaspikseksi sanotaan kaksi seuraavaa kiveä: nefriittiä ja mullistavaa taidetta.
jadeiittia.
Некоторые считают, что современное граффити
Термином “жад” называются два камня – нефрит
революционно.
и жадеит.
гуа’шь ж guassi n [’guasi]
зо’лото с kulta n [’kulta]
Guassi erottuu akvarellista.
Arkeologit löysivät kullasta veistetyn veistoksen.
Гуашь отличается от акварели.
Археологи обнаружили статую, сделанную
из золота. ма’сло с öljymaali n [’øljy’ma:li]
Minä maalaan öljymaaleilla kankaalle.
известня’к м kalkkikivi n [’kalk:i’kivi]
Tällä kertaa kuvanveistäjä aikoo käyttää kalkkikiveä. Я пишу маслом на холсте.
На этот раз скульптор планирует использовать пасте’ль ма’сляная ж öljypastelli n [’øljy’pastel:i]
известняк. Öljypastelli on pehmeää ainetta.
мра’мор м marmori n [’marmori] Масляная пастель имеет мягкую консистенцию.
Davidin veistos on veistetty isosta marmorilohkareesta. пасте’ль суха’я ж pastelliliitu n [’pastel:i’li:tu]
Статуя Давида была сделана из большого куска Tämä piirros on piirretty pastelliliidulla.
мрамора. Рисунок нарисован сухой пастелью.

146
 VEISTOSTAIDE. MAALAUSTAIDE [’veistos’taide / ’ma:laus’taide]
пейза’ж м maisema n [’maisema]
те’мпера ж tempera n [’tempera] Minä opiskelen maisemamaalausta.
Aikoinaan tempera oli suosituin väline isojen taulujen Я учусь писать пейзажи.
maalaamiseksi. портре’т м muotokuva n [’muoto’kuva]
В своё время темпера была самым популярным Mona Lisan muotokuva on maailman tunnetuin taulu.
средством для создания больших картин. Портрет Моны Лизы – самая знаменитая картина
фре’ска ж fresko n [’fresko] в мире.
Fresko on seinälle maalattu maalaus. религио’зная жи’вопись ж kirkkomaalaus n
Фреска – это картина, написанная на стене. [’kirk:o’ma:laus]
черни’ла мн muste n [’muste] Tässä museon osastossa on esillä kirkkomaalaus.
Onko se piirretty musteella? Эта часть музея посвящена религиозной
Это нарисовано чернилами? живописи.
эма’левая кра’ска ж emaljimaali n [’emalji’ma:li] сюрреали’зм м surrealismi n [’sur:ealismi]
Emaljimaali sopii parhaiten kankaalle ja keramiikalle. Hyvän surrealismin teoksen on ihmetyttävä katsojaa.
Эмалевая краска лучше всего подходит для холста Хорошее произведение сюрреализма должно
и керамики. удивлять зрителя.
энка’устика ж enkaustiikka n [’enkausti:k:a]
Enkaustiikkamaalaukset tehdään käyttämällä * * * * * * * * *
lämmitettyä mehiläisvahaa.
анти’чный п antiikki- a [’anti:k:i]
Живопись энкаустикой выполняется Mitä te tiedätte antiikkiveistoksista?
с использованием разогретого пчелиного воска.
Что вы знаете об античных скульптурах?
ЖА ’ НРЫ И НАПРАВЛЕ’ НИЯ ЖИ’ ВОПИСИ класси’ческий п klassinen a [’klas:inen]
MAALAUSTAITEEN LAJIT JA KOULUKUNNAT Tämä taideteos on abstraktionismin klassinen esimerkki.
[’ma:laus’taite:n ’lajit ja ’koulu’kun:at] Это классический образец абстракционизма.

абстракциони’зм м abstraktionismi n реалисти’чный п realistinen a [’realistinen]

[’abstraktionismi] Tässä maalauksessa auringon nousu näyttää hyvin
Malevichin Musta ruutu on abstraktionismin esimerkki. realistiselta.
“Чёрный квадрат” Малевича – это пример Восход солнца на этой картине выглядит таким
абстракционизма. реалистичным.
анималисти’ческая жи’вопись ж eläinmaalaus n совреме’нный п moderni a [’moderni]
[’elæin’ma:laus] Eräät moderniveistokset näyttävät aika erikummallisilta.
Hän erikoistui eläinmaalaukseen. Некоторые современные скульптуры выглядят
Она специализировалась на анималистической весьма причудливо.
живописи. средневеко’вый п keskiajan a [’keski’ajan]
бата’льная жи’вопись ж taistelumaalaus n Hieronymus Bosch oli keskiajan taidemaalari.
[’taistelu’ma:laus] Иероним Босх был средневековым художником.
Minä pidän taistelumaalauksesta. высека’ть г veistää v [’veistæ:]
Мне нравится батальная живопись. Kuvanveistäjä veistää kohokuvaa.
бытова’я жи’вопись ж laatumaalaus n [’la:tu’ma:laus] Скульптор высекает барельеф.
Minulla on kirja laatumaalauksen historiasta. лепи’ть г muovailla v [’muovail:a]
У меня есть книга об истории бытовой живописи. Ensin sinä opit muovailemaan pieniä veistoksia.
импрессиони’зм м impressionismi n [’impres:ionismi] Вначале ты научишься лепить маленькие статуэтки.
Impressionismin keskuspaikkana oli Pariisi. отлива’ть г valaa v [’vala:]
Париж был центром импрессионизма. Veistos valetaan pronssiin.
марини’стика ж merimaalaus n [’meri’ma:laus] Статуя будет отлита в бронзе.
Hän maalasi merimaalauksia. писа’ть (карти’ну) г maalata v [’ma:lata]
Он был мастером маринистики. Tämä mestariteos maalattiin 200 vuotta sitten.
натюрмо’рт м asetelma n [’asetelma] Этот шедевр был написан 200 лет назад.
Asetelmamaalauksessa on appelsiini ja sitruuna рисова’ть г kuvittaa v [’kuvit:a:]
posliinikupissa. Tämä taidemaalari kuvitti myös monta kirjaa.
На натюрморте изображены апельсин и лимон Этот художник также нарисовал иллюстрации
в фарфоровой чаше. к ряду книг.

147
 70 СМИ

’ ТНЫЕ СМИ редакцио’нная статья’ (передови’ца) ж

ПЕЧА
pääkirjoitus n [’pæ:’kirjoitus]
PAINOTUOTTEET [’paino’tuot:e:t]
Pääkirjoituksessa kerrotaan lähinnä lehden toimituksen
газе’та ж sanomalehti n [’sanoma’lehti] mielipiteestä jostakin asiasta, eikä itse asiasta.
Minun veljeni on tunnetun yleiskansallisen Редакционная статья в большей степени выражает
sanomalehden toimittaja. мнение газеты по какому-то вопросу, нежели
Мой брат – редактор широко известной излагает информацию.
общенациональной газеты. рекла’ма ж mainos n [’mainos]
журна’л м aikakauslehti n [’aika’kaus’lehti] Aikakauslehti saa paljon tuloja mainoksista.
Tämä on poliittinen aikakauslehti. Журнал получает большую прибыль благодаря
Этот журнал посвящён политике. рекламе.
журнали’ст м lehtimies n [’lehti’mies] рекла’мное объявле’ние с mainosilmoitus n
Lehtimiehenä olen kiinnostunut kaikesta. [’mainos’ilmoitus]
Будучи журналистом, я интересуюсь всем на свете. Sivulla 10 on huvittava mainosilmoitus.
На 10‑й странице есть забавное рекламное
заголо’вок м otsikko n [’otsik:o]
Lehtien otsikkoina on taas teiden rakentamisen uusi объявление.
suunnitelma. репортёр м reportteri n [’report:eri]
Вновь в газетных заголовках новый план Erään lehden reportteri haluaisi keskustella teidän
kanssanne.
дорожного строительства.
Один газетный репортёр хочет с вами поговорить.
интервью’ с haastattelu n [’ha:stat:elu]
Presidentin haastattelu julkaistaan tänään. реце’нзия ж arvostelu n [’arvostelu]
Suurin osa arvosteluista tästä uudesta kirjasta on
Интервью с президентом будет опубликовано
myönteisiä.
сегодня.
Большая часть рецензий на эту новую книгу
коло’нка ж palsta n [’palsta]
положительные.
Hän kirjoittaa keskuslehteen viikoittaisen palstan.
ру’ брика ж palsta n [’palsta]
Он пишет еженедельную колонку в центральной
Artikkeli julkaistiin Urheilu-uutisten palstalla.
газете.
Статья помещена под рубрикой “Спортивные
коммента’рий к передови’це м kommentti
новости”.
pääkirjoitukseen n [’kom:ent:i ’pæ:’kirjoitukse:n]
све’тская хро’ника ж seurapiiriuutiset n
Kommentin pääkirjoitukseen kirjoittanut kirjoittaja on
[’seura’pi:ri’u:tiset]
osittain samaa mieltä sen tekijöiden kanssa.
Meidän täytyy sisältää uutisen hänen avioerostaan
Автор комментария к передовице частично
seurapiiriuutisiin.
согласен с её авторами.
Нам следует включить информацию о его разводе
корреспонде’нт м kirjeenvaihtaja n [’kirje:n’vaihtaja] в светскую хронику.
Meidän erikoiskirjeenvaihtaja on työssä Afrikassa.
статья’ ж artikkeli n [’artik:eli]
Наш специальный корреспондент работает
Artikkeli työttömyydestä on tehtävä pidemmäksi.
в Африке.
Статья о безработице должна быть длиннее.
некроло’г м muistokirjoitus n [’muisto’kirjoitus] темати’ческое объявле’ние с temaattinen ilmoitus
Lehden viimeisellä sivulla voi löytää muistokirjoituksia. n [’tema:t:inen ’ilmoitus]
На последней полосе газеты вы можете найти Temaattisiin ilmoituksiin voi kuulua tieto vapaista
некрологи. työpaikoista.
но’вости мн uutiset n [’u:tiset] К тематическим объявлениям может относиться
Viimeiset uutiset ovat kolmannella sivulla. информация о вакантных рабочих местах.
Последние новости – на третьей странице. ’ ДИО И ТЕЛЕВИ’ ДЕНИЕ
РА
обзо’р м katsaus n [’katsaus] RADIO JA TELEVISIO [’radio ja ’televisio]
Teidän täytyy valmistaa viimeisten poliittisten
tapahtumien katsaus. веду’щий програ’ммы м juontaja n [’juontaja]
Вам нужно подготовить обзор последних Juontaja tervehti ohjelman vieraita.
политических событий. Ведущий приветствовал гостей программы.
реда’ктор м toimittaja n [’toimit:aja] веща’ние с lähetys n [’læhetys]
Toimittaja hyväksyi minun tekstini. Radioasema alkaa lähetyksiä klo 6 aamulla.
Редактор одобрил мои материалы. Радиостанция начинает вещание в 6 утра.

148
 JOUKKOTIEDOTUSVÄLINEET [’jouk:o’tiedotus’væline:t]
ди’ктор м kuuluttaja n [’ku:lut:aja] сайт м kotisivu n [’koti’sivu]
Kuuluttaja aloitti uutisten yhteenvedon. Aikakauslehden kotisivuilla on paljon vanhoja
Диктор начал очередную сводку новостей. artikkeleita.
ка’бельное телеви’дение с kaapeli TV n [’ka:peli Сайт журнала содержит много старых статей.
’te:’ve:] централизо’ванное распределе’ние с syndikointi
Tavallisesti ihmisten on maksettava kaapeli TV:n n [’syndikointi]
tilausmaksu. Syndikoinnin avulla kotisivujen aineisto on saatavana
Обычно людям нужно платить, чтобы подписаться
monilla muillakin sivuilla.
на кабельное телевидение.
С помощью централизованного распределения
прогно’з пого’ды м säätiedotus n [’sæ: ’tiedotus]
материалы сайта становятся доступными на многих
Ja seuraavaksi tulee säätiedotus.
других сайтах.
А теперь – прогноз погоды.
програ’мма новосте’й ж uutisohjelma n электро’нное изда’ние с sähköjulkaisu n
[’u:tis’ohjelma] [’sæhkø’julkaisu]
Seuraava uutisohjelma tulee klo 19. Tiedän erään sähköjulkaisun, joka kertoo Afrikan
Следующая программа новостей будет в 7 часов tapahtumista.
вечера. Я знаю электронное издание, посвящённое
разгово’рное ра’дио с puheradio n [’puhe’radio] африканским событиям.
Nykyään puheradio tulee yhä suositummaksi
* * * * * * * * *
vaikutusvoimaksi.
В наше время разговорное радио становится всё ежедне’вный п päivä- a [’pæivæ]
более и более важной силой. The Times on päivälehti.
репорта’ж м selostus n [’selostus] “Таймс” – это ежедневная газета.
Tämä on videoselostus joukkolevottomuuksista. ежеме’сячный п kuukausittainen a [’ku:’kausit:ainen]
Это видеорепортаж о массовых беспорядках. Tämä on kuukausittainen aikakauslehti.
спу’ тниковое телеви’дение с satelliitti TV n Это ежемесячный журнал.
[’satel:i:t:i ’te:’ve:]
еженеде’льный п viikko- a [’vi:k:o]
Satelliitti tv:n ansiosta minä voin katsoa monia
Newsweek on viikkolehti.
ulkomaalaisia kanavia.
“Ньюсуик” – это еженедельный журнал.
Благодаря спутниковому телевидению я могу
смотреть множество иностранных телеканалов. ежеча’сный п joka tunti a [’joka ’tunti]
Tämä uutisohjelma tulee joka tunti 24 tuntia
телекана’л м TV-kanava n [’te:’ve: ’kanava]
Onko se valtion vai yksityinen TV-kanava? vuorokaudessa.
Это государственный телеканал или частный? Эта ежечасная программа новостей доступна
телете’кст м teleteksti n [’tele’teksti] 24 часа в сутки.
Voit katsoa dollarinkurssia teletekstistä. периоди’ческий п aikakausi- a [’aika’kausi]
Ты можешь узнать курс доллара через телетекст. Mistä aikakausijulkaisusta te pidätte eniten?
эфи’р м eetteri n [’e:t:eri] Какое у вас любимое периодическое издание?
Me olemme eetterissä viiden minuutin kuluttua. веща’ть г lähettää v [’læhetæ:]
Мы будем в эфире через пять минут. Televisiokanava lähettää 20 tuntia vuorokaudessa.
ИНТЕРНЕ’ Т Телеканал вещает по 20 часов в сутки.
INTERNET [’internet] интервьюи’ровать г haastatella v [’ha:statel:a]
Me aiomme haastatella tätä liikemiestä.
агрега’тор новосте’й м uutisaggregaattori n Мы намерены интервьюировать этого бизнесмена.
[’u:tis’ag:rega:t:ori]
информи’ровать г tiedottaa v [’tiedot:a:]
Uutisaggregaattori kerää uutisotsikkoja.
Me tiedotamme teitä tapahtumien tulevasta
Агрегатор новостей накапливает новостные
kehityksestä.
заголовки.
Мы будем информировать вас о дальнейшем
блог м blogi n [’blogi]
развитии событий.
Varapresidentillä on oma blogi netissä.
У вице-президента есть блог в сети. рецензи’ровать г saada arvostelu v [’sa:da ’arvostelu]
веб-страни’ца ж verkkosivu n [’verk:o’sivu] Elokuva sai hyvän arvostelun lehdissä.
Käykää meidän radioaseman verkkosivulla. Фильм был положительно отрецензирован
Посетите веб-страницу нашей радиостанции. в прессе.
подка’ст м podcast n [’podkast] пока’зывать г esittää v [’esit:æ:]
Ohjelma on katsottavissa podcastin kautta. Paneelikeskustelu esitetään televisiossa huomenna.
Программу можно посмотреть через подкаст. Дискуссию покажут по телевизору завтра.

149
 71 СПОРТ
лёгкая атле’тика ж yleisurheilu pl [’yleis’urheilu]
ЛЕ’ ТНИЕ ВИ’ ДЫ СПО
’ РТА
Yleisurheilu on urheilulajien kokonaisuus.
KESÄURHEILULAJIT [’kesæ’urheilu’lajit]
Лёгкая атлетика – это совокупность спортивных
баскетбо’л м koripallo n [’kori’pal:o] дисциплин.
Hän on riittävän pitkä pelatakseen koripalloa. насто’льный те’ннис м pöytätennis n [’pøytæ’ten:is]
Он достаточно высок, чтобы играть в баскетбол. Pöytätennis tunnetaan nimellä ping-pong.
бейсбо’л м pesäpallo n [’pesæ’pal:o] Настольный теннис также известен как пинг-понг.
Pesäpallo on urheilupeli, jota pelataan mailalla ja пла’вание с uinti n [’uinti]
pallolla. Hän on meidän uintijoukkueen jäsen.
Бейсбол – это спортивная игра, в которую играют Он член нашей команды по плаванию.
битой и мячом. прыжки’ в во’ду мн vesihypyt n [’vesi’hypyt]
бокс м nyrkkeily n [’nyrk:eily] Vesihypyt kuuluvat Olympiakisojen ohjelmaan.
Nyrkkeily on urheilukaksinkamppailu. Прыжки в воду – часть Олимпийских игр.
Бокс – это спортивное единоборство. спорти’вная гимна’стика ж voimistelu pl
[’voimistelu]
во’дное по’ло с vesipallo n [’vesi’pal:o]
Voimistelu on suosittu ja jännittävä urheilulaji.
Vesipallo on joukkuevesiurheilu.
Спортивная гимнастика – популярный зрелищный
Водное поло – это водный командный вид спорта.
вид спорта.
волейбо’л м lentopallo n [’lento’pal:o]
Lentopallo on urheilulaji, jossa jokaisen joukkueen kuusi
стрелко’вый спорт м ampumaurheilu pl
[’ampuma’urheilu]
pelaaja on verkon eri puolilla.
Hän on ampumaurheilun maailmanmestari.
Волейбол – это вид спорта, в котором шесть
Она чемпионка мира по стрелковому спорту.
игроков каждой из команд разделены сеткой.
стрельба’ из лу’ка ж jousiammunta n [’jousi’am:unta]
во’льная борьба’ ж vapaa paini n [’vapa: ’paini]
Tämä on modernin jousiammunnan jousi.
Vapaa paini on olympiaurheilulaji.
Это лук для современной стрельбы из лука.
Вольная борьба – олимпийский вид спорта.
те’ннис м tennis n [’ten:is]
гандбо’л м käsipallo n [’kæsi’pal:o]
Wimbledon on maailman vanhin tennisturnaus.
Käsipallojoukkueessa on seitsemän pelaajaa.
Уимблдон – это самый старый турнир по теннису
Команда по гандболу состоит из 7 игроков.
в мире.
гре’бля академи’ческая ж kilpasoutu n [’kilpa’soutu]
тяжёлая атле’тика ж painonnosto n [’painon’nosto]
Kilpasoutuveneet ovat pitkiä ja kapeita.
Hän on tunnetuin painonnoston Olympiavoittaja.
Гоночные лодки для академической гребли
Он самый знаменитый олимпийский чемпион
длинные и узкие.
по тяжёлой атлетике.
гре’бля на байда’рках и кано’э ж kajakki- ja фехтова’ние с meikkailu n [’meik:ailu]
kanoottimelonta n [’kajak:i ja ’kano:t:i’melonta] Modernissa meikkailussa käytetään kolme seuraavaa
Kajakki- ja kanoottimelontakilpailut pidetään tyynellä aselajia: florettia, miekkaa ja sapelia.
vedellä. В современном фехтовании используется три вида
Гребля на байдарках и каноэ проводится оружия – рапира, шпага и сабля.
на спокойной воде. футбо’л м jalkapallo n [’jalka’pal:o]
гре’ко-ри’мская борьба’ ж kreikkalaisroomalainen Jalkapallo on maailman suosituin urheilulaji.
paini n [’kreik:alais’ro:malainen ’paini] Футбол – самый популярный вид спорта в мире.
Kreikkalaisroomalaista painia harrastetaan koko хокке’й на траве’ м maahockey n [’ma:’hok:ey]
maailmassa. Maahockey on suosittu Iso-Britanniassa, Pakistanissa ja
Греко-римской борьбой занимаются по всему Intiassa.
миру. Хоккей на траве популярен в Великобритании,
дзюдо’ с judo n [’judo] Пакистане и Индии.
Judo on kotoisin Japanista. худо’жественная гимна’стика ж naisvoimistelu pl
Дзюдо появилось в Японии. [’nais’voimistelu]
ко’нный спорт м ratsastus n [’ratsastus] Naisvoimistelua hajoittavat tytöt.
Kouluratsastus on ratsastuksen laji. Художественной гимнастикой занимаются
Выездка – это одна из дисциплин конного спорта. девушки.

150
 URHEILU [’urheilu]
хокке’й с мячо’м м bandy n [’bændi]
ЗИ’ МНИЕ ВИ’ ДЫ СПО’ РТА
Bandy on hyvin suosittu Ruotsissa ja Venäjällä.
TALVIURHEILULAJIT [’talvi’urheilu’lajit]
Хоккей с мячом очень популярен в Швеции
биатло’н м ampumahiihto n [’ampuma’hi:hto] и России.
Minä pidän ampumahiihtokilpailujen katsomisesta. хокке’й с ша’йбой м jääkiekko n [’jæ: ’kiek:o]
Я люблю смотреть соревнования по биатлону. Tämä urheilija on tunnetuimpia jääkiekkomaalivahteja.
бобсле’й м rattikelkkailu n [’rat:i’kelk:ailu] Этот спортсмен – один из самых знаменитых
Rattikelkkailu on talviurheilulaji, joka keksittiin вратарей в хоккее с шайбой.
1860‑luvulla. шорт-тре’к м kaukalopikaluistelu n
Бобслей – это зимний вид спорта, придуманный [’kaukalo’pika’luistelu]
в 1860‑х годах. Kaukalopikaluistelun rata on samankokoinen kuin
горнолы’жный спорт м alppihiihto n [’alp:i’hi:hto] jääkiekkokenttä.
Syöksylasku on alppihiihdon laji.
Каток для шорт-трека такого же размера, как
Скоростной спуск – это дисциплина горнолыжного
хоккейная площадка.
спорта.
кёрлинг м kurling n [’kurliŋ] * * * * * * * * *
Näitä kiiltograniittikiviä käytetään kurlingissa.
бы’стрый п nopea a [’nopea]
Эти полированные гранитные камни используются
Minun ystäväni on joukkueemme nopein juoksija.
в кёрлинге.
Мой друг – самый быстрый бегун нашей команды.
конькобе’жный спорт м pikaluistelu n
[’pika’luistelu] знамени’тый п tunnettu a [’tun:et:u]
Pikaluistelun maailman kupin kilpailut järjestetään Minun isoveljeni on tunnettu urheilija.
vuosittain. Мой старший брат знаменитый спортсмен.
Кубок мира по конькобежному спорту ме’ткий п tarkka a [’tark:a]
организуется ежегодно. Hän on uskomattoman tarkka ampuja.
лы’жные го’нки мн murtomaahiihto n Он фантастически меткий стрелок.
[’murto’ma:’hi:hto] олимпи’йский п olympia- a [’olympia]
Minä osallistun murtomaahiihdon kilpailuihin. Haluan tulla olympiavoittajaksi.
Я приму участие в соревнованиях по лыжным Я хочу быть олимпийским чемпионом.
гонкам. си’льный п ylivoimainen a [’yli’voimainen]
прыжки’ с трампли’на мн mäkihyppy n Minä luulen, että meidän joukkue on ylivoimainen.
[’mæki’hyp:y] Я считаю, что наша команда самая сильная.
Mäkihyppy on vaarallinen urheilulaji. бежа’ть г juosta v [’juosta]
Прыжки с трамплина – опасный спорт. Juoksijat juoksivat viimeistä kierrosta.
са’нный спорт м ohjaskelkkailu n [’ohjas’kelk:ailu] Бегуны бежали последний круг.
Ohjaskelkkailukilpailut pidetään huomenna.
мета’ть г heittää v [’heit:æ:]
Соревнования по санному спорту состоятся завтра.
Urheilija heitti kehään 98 metrille.
скелето’н м skeleton n [’skeleton] Спортсмен метнул копьё на 98 метров.
Skeleton on myös amatöörien saavutettavissa.
игра’ть г pelata v [’pelata]
Скелетон очень доступен для любителей.
Huomenna joukkueemme pelaa ensimmäisen kerran
сноубо’рдинг м lumilautailu n [’lumi’lautailu]
tässä kaudessa.
Lumilautailu on verrattain uusi urheilulaji.
Завтра наша команда играет первый матч сезона.
Сноубординг – это относительно новая спортивная
дисциплина. состяза’ться г kilpailla v [’kilpail:a]
Kilpaillakseen ammattiurheilussa tarvitaan rautainen
фигу’рное ката’ние с taitoluistelu n [’taito ’luistelu]
Taitoluistelu on hyvin kaunis urheilulaji. tahto.
Фигурное катание – очень красивый вид спорта. Чтобы состязаться в профессиональном спорте,
фриста’йл м freestylehiihto n [’fri:staıl’hi:hto] нужно иметь силу воли.
Freestylehiihto alettiin ottaa vastaan vakavasti установи’ть рекор’д г tehdä ennätys v [’tehdæ
1960‑luvulla. ’en:ætys]
Фристайл начали воспринимать всерьёз Hän yrittää tehdä uuden maailman ennätyksen.
в 1960‑х годах. Он пытается установить новый мировой рекорд.

151
 ’Н
СТАДИО
72
пьедеста’л почёта м kunniakoroke n [’kun:ia’koroke]
ИНФРАСТРУКТУ’ РА
INFRASTRUCTUURI [’infra’struktu:ri] Voittaja suuntautui kunniakorokkeelle.
Победитель направился к пьедесталу почёта.
бегова’я доро’жка ж juoksurata n [’juoksu’rata] раздева’лка ж pukuhuone n [’puku’huone]
Jalkapallokenttä ympyröi juoksurata. Pukuhuoneessa valmentaja anoi urheilijoille uusia
Футбольное поле окружено беговой дорожкой.
ohjeita.
вмести’мость ж tilavuus n [’tilavu:s]
В раздевалке тренер дал команде новые указания.
Stadionin tilavuus on 90 000 henkeä.
ряд сиде’ний м istumarivi n [’istuma’rivi]
Вместимость этого стадиона – 90 000 человек.
Kuinka monta istumariviä täällä on yhteensä?
газо’н м nurmikko n [’nurmik:o]
Сколько тут всего рядов сидений?
Stadionin nurmikko on loistokunnossa.
Состояние газона идеально. сиде’нье с istumapaikka n [’istuma’paik:a]
громкоговори’тель м kaiutin n [’kaiutin] Täällä ei ole vapaita istumapaikkoja.
Stadionilla on 6 kaiutinjärjestelmää. Свободных сидений нет.
Стадион имеет 6 систем громкоговорителей. табло’ с tulostaulu n [’tulos’taulu]
зал трофе’ев м palkintosali n [’palkinto’sali] Uusi tulostaulu on kaksi kertaa suurempi kuin vanha.
Tilaisuus pidettiin palkintosalissa. Новое табло вдвое больше прежнего.
Церемония прошла в зале трофеев. трибу’на ж katsojalava n [’katsoja’lava]
коммента’торская каби’на ж selostajakoppi n Katsojalavat ovat jo täynnä.
[’selostaja’kop:i] Трибуны уже полны.
Minä ihailen näköalaa selostajakopista.
ча’ша с олимпи’йским огнём ж olympiatulimalja n
Мне понравился вид из комментаторской кабины.
[’olympia’tuli’malja]
кры’ша ж katto n [’kat:o]
Stadionilla on suuri olympiatulimalja.
Katto ei kata koko kenttää.
На стадионе имеется огромная чаша
Крыша не накрывает всё поле.
с олимпийским огнём.
ку’пол м kupoli n [’kupoli]
Stadionin kupoli on hyvin korkea ja vaikuttava эскала’тор м liukuportaat n [’liuku’porta:t]
rakennelma. Stadionin liukuportaiden yhteispituus on 400 metriä.

Стадион имеет впечатляющий высокий купол. Общая длина эскалаторов на этом стадионе –

ле’стница ж portaat n [’porta:t] 400 метров.

Nämä ovat portaat sektorille 7. ЛЕГКОАТЛЕТИ’ ЧЕСКОЕ ОБОРУ’ ДОВАНИЕ
Лестница ведёт на сектор 7. И ПРИНАДЛЕ’ ЖНОСТИ
ло’жа VIP ж VIP-aitio n [’vip’aitio] YLEISURHEILUVÄLINEET
[’yleis’urheilu’væline:t]
Presidentti on pääkatsomon keskiosan VIP-aitiossa.
Президент будет находиться в центральной VIP- барье’р м aita n [’aita]
ложе.
Juoksijoiden täytyy ylittää aitoja.
ло’жа пре’ссы ж lehdistöpaikat n [’lehdistø’paikat] Бегунам нужно перепрыгивать через барьеры.
Lehdistöpaikat olivat ylitäynnä.
брусо’к отта’лкивания м ponnistuslauta n
Ложа прессы переполнена.
[’pon:istus’lauta]
освети’тельная сто’йка ж valaistuspylväs n
Tällaisia ponnistuslautoja käytetään pituushypyissä ja
[’valaistus’pylvæs]
kolmiloikassa.
Suurella stadionilla on neljä valaistuspylvästä.
Большой стадион обычно имеет четыре Такие бруски отталкивания используются

осветительные стойки. в прыжках в длину и в тройном прыжке.

по’ле с kenttä n [’kent:æ] диск м kiekko n [’kiek:o]

Stadionin kentän mitta on 105 metriä kertaa 69 metriä. Kiekko painaa 2 kiloa.
Размер поля на стадионе 105 на 69 метров. Диск весит 2 килограмма.

152
 STADION [’stadion]
измери’тельное устро’йство с mittauslaite n ядро’ для толка’ния с kuula n [’ku:la]
[’mittaus’laite] Miesten kuulantyöntökilpailuissa kuula painaa 7,26 kiloa.
Tällä mittauslaitteella voi mitata 300 – 620 sentin välejä. В мужских соревнованиях ядро для толкания весит
Это измерительное устройство измеряет 7,26 килограмма.
расстояния от 300 до 620 см. я’щик упо’ра шеста’ м seiväsmonttu n
копьё с keihäs n [’keihæs] [’seivæs’mont:u]
Keihään pituus on noin 2,5 metriä. Seiväsmonttu on tehty alumiinista.
Длина копья примерно 2,5 метра. Ящик упора шеста сделан из алюминия.
круг для мета’ния м heittokehä n [’heit:o ’kehæ]
* * * * * * * * *
Tämä on heittokehä kaksoismetalliverkkoineen.
Это круг для метания с двойной металлической вмести’тельный п tilava a [’tilava]
сеткой. Mikä stadion on maailman tilavin?
мат для приземле’ния м patja n [’patja] Какой стадион самый вместительный в мире?
Patja on täytetty vaahtomuovilla. кры’тый п katettu a [’katet:u]
Мат для приземления наполнен поролоном. Kilpailut on järjestettävä katetulla stadionilla.
мо’лот для мета’ния м moukari n [’moukari] Соревнования должны проводиться на крытом
Tosiasiassa urheilumoukari on pallo. стадионе.
Такой молот на самом деле представляет собой шар.
ова’льный п soikea a [’soikea]
пла’нка ж rima n [’rima] Mikäli katsojalavat ympäröivät koko stadionin, se tulee
Rima on lasikuitua.
soikeamuotoiseksi.
Планка сделана из стекловолокна.
Если трибуны окружают весь стадион, то он
ста’ртовая коло’дка ж teline n [’teline] принимает овальную форму.
Teline auttaa juoksijaa aloittamaan juoksun.
огро’мный п valtavan iso a [’valtavan ’iso]
Стартовая колодка помогает бегуну начать бег.
Kuinka valtavan iso on stadion!
ста’ртовый пистоле’т м starttipistooli n
Какой огромный стадион!
[’start:i’pisto:li]
четырёхуго’льный п neliskulmainen a
Starttipistoolissa käytetään paukkupatruunoja.
[’nelis’kulmainen]
В стартовых пистолетах используются холостые
Jalkapallokenttä on neliskulmainen.
патроны.
Футбольное поле имеет четырёхугольную форму.
стелла’ж для шесто’в м seivästeline n [’seivæs’teline]
боле’ть (о спорти’вных боле’льщиках) г jännätä
Hän otti seipään seivästelineestä.
v [’jæn:ætæ]
Он взял шест со стеллажа для шестов.
Mitä joukkuetta sinä jännäät?
теле’жка ж kärryt n [’kær:yt]
За какую команду ты болеешь?
Kärryissä oli urheiluvälineitä.
Тележка была нагружена спортивным инвентарём. заполня’ть г täyttää v [’tæyt:æ:]
Stadionin täytti 20 000 penkkiurheilijaa.
флажо’к судьи’ м tuomarin lippu n [’tuomarin ’lip:u]
Tuomarin liput ovat valkoisia, punaisia ja keltaisia. Стадион был заполнен 20 000 болельщиков.

Вот флажки судьи – белый, красный и жёлтый. ликова’ть г riemuita v [’riemuita]

фотофи’ниш м maalikamera n [’ma:li’kamera] Penkkiurheilijat riemuitsivat.
Juoksurata on varustettu maalikameralla. Болельщики ликовали.
Беговая дорожка оснащена современными сканди’ровать г huutaa v [’hu:ta:]
устройствами фотофиниша. Ihmiset huusivat: “Eteenpäin! Eteenpäin!”
шест м seiväs n [’seivæs] Люди скандировали: “Вперёд, вперёд!”
Pisin seiväs on 5,20 metriä pitkä. собира’ться г kokoontua v [’koko:ntua]
Самый длинный шест имеет длину 5,20 метра. Tuhannet ihmiset kokoontuivat stadionille katsoakseen
эстафе’тная па’лочка ж viestikapula n [’viesti’kapula] ottelua.
Viestikapulaa käytetään viestinjuoksussa. Тысячи людей собрались на стадионе, чтобы
Эстафетную палочку используют в эстафетах. посмотреть матч.

153
 ’ НЫ И НАРО
СТРА ’ ДЫ
73
Ниге’рия ж Nigeria n [’nigeria]
’ НЫ
СТРА
Nigerian pohjoisosa on ylikansoittunut.
MAAT [’ma:t]
Северная часть Нигерии перенаселена.
Австра’лия ж Australia n [’australia] Нидерла’нды мн Alankomaat pl [’alanko’ma:t]
Australia on maailman kuudenneksi suurin maa. Alankomaiden toinen nimitys on Hollanti.
Австралия – шестая по размерам страна в мире. Другое название Нидерландов – Голландия.
Брази’лия ж Brasilia n [’brasilia] Росси’я ж Venäjä n [’venæjæ]
Brasiliassa puhutaan portugalia. Venäjä on maailman suurin maa.

Люди в Бразилии говорят на португальском языке. Россия – самая большая страна в мире.

Великобрита’ния ж Iso-Britannia n [’iso ’britan:ia] Сау’довская Ара’вия ж Saudi-Arabia n [’saudi’arabia]

Englanti on Ison-Britannian suurin osa. Saudi-Arabia on absoluuttinen monarkia.
Саудовская Аравия – абсолютная монархия.
Англия – основная часть Великобритании.
Соединённые Шта’ты Аме’рики мн Amerikan
Герма’ния ж Saksa n [’saksa]
Yhdysvallat n [’amerikan ’yhdys’val:at]
Saksa on kehittynyt teollisuusmaa.
Yhdysvallat on maailman rikkain maa.
Германия – высокоразвитая страна.
Соединённые Штаты Америки – самая богатая
Да’ния ж Tanska n [’tanska]
страна в мире.
Kööpenhamina on Tanskan pääkaupunki.
Фра’нция ж Ranska n [’ranska]
Копенгаген – столица Дании.
Ranska on Euroopan Unionin jäsenmaa.
Еги’пет м Egypti n [’egypti]
Франция – член Европейского союза.
Egypti on Koillis-Afrikassa sijaitseva maa.
Че’хия ж Tšekki n [’ʧek:i]
Египет – это страна в северо-восточной Африке.
Tšekki oli aikaisemmin osa Tšekkoslovakiaa.
И’ндия ж Intia n [’intia] Чехия раньше была частью Чехословакии.
Intian armeija on kolmanneksi suurin maailmassa. Япо’ния ж Japani n [’japani]
Индия располагает третьей по величине армией Japani on saarivaltio Itä-Aasiassa.
в мире. Япония – островное государство в восточной Азии.
Испа’ния ж Espanja n [’espanja] НАРО’ ДЫ
Hallitusmuodoltaan Espanja on perustuslaillinen KANSAT [’kansat]
monarkia.
америка’нец м yhdysvaltalainen n [’yhdys’valtalainen]
Испания – конституционная монархия.
Olen nyt virallisesti yhdysvaltalainen.
Ита’лия ж Italia n [’italia]
Официально я теперь американец.
Italian pääkaupunki on Rooma.
англича’нин м englantilainen n [’englantilainen]
Столица Италии – Рим.
Onko hän englantilainen vai walesilainen?
Кана’да ж Kanada n [’kanada]
Он англичанин или валлиец?
Kanadan luonto muistuttaa Venäjän luontoa.
ара’б м arabi n [’arabi]
Природа Канады похожа на российскую природу.
Nykyään arabit asuvat monissa maissa.
Кита’й м Kiina n [’ki:na] В наше время арабы населяют много стран.
Olen käynyt Kiinassa kaksi kertaa.
вьетна’мец м vietnamilainen n [’vietnamilainen]
Я бывал в Китае два раза. Vietnamilaiset voittivat sodassa amerikkalaiset.
Ме’ксика ж Meksiko n [’meksiko] Вьетнамцы нанесли поражение американцам
Meksiko sijaitsee Tyynenmeren ja Meksikonlahden в войне.
välissä. голла’ндец м hollantilainen n [’hol:antilainen]
Мексика расположена между Тихим океаном Hän on hollantilainen, joka asuu Amsterdamissa.
и Мексиканским заливом. Он голландец, живёт в Амстердаме.

154
 MAAT JA KANSAT [’ma:t ja ’kansat]
датча’нин м tanskalainen n [’tanskalainen] шотла’ндец м skotlantilainen n [’skotlantilainen]
Tanskalainen on Tanskan kansalainen. Hän on glasgowlainen skotlantilainen.
Датчанин – это гражданин Дании. Он шотландец из Глазго.
евре’й м juutalainen n [’ju:talainen] япо’нец м japanilainen n [’japanilainen]
Suuri Albert Einstein oli saksanjuutalainen. En osaa erottaa japanilaista korealaisesta.
Великий Альберт Эйнштейн был германским Я не могу отличить японца от корейца.
евреем.
* * * * * * * * *
ира’нец м iranilainen n [’iranilainen]
Hän lähti Iraniin, koska hän on iranilainen. густонаселённый п tiheään asuttu a [’tiheæ:n
Он поехал в Иран, потому что он иранец. ’asut:u]

ирла’ндец м irlantilainen n [’irlantilainen] Nepal on hyvin tiheään asuttu maa.

Hän ei ole englantilainen vaan irlantilainen. Непал очень густонаселённая страна.

Он не англичанин, он ирландец. малочи’сленный п pienilukuinen a [’pieni’lukuinen]

испа’нец м espanjalainen n [’espanjalainen] Siellä asuu pienilukuisia kansoja.

Espanjalaisten lisäksi Espanjassa asuu muitakin kansoja. Там проживают различные малочисленные

Помимо испанцев в Испании есть некоторые народы.

другие народы. национа’льный п kansallinen a [’kansal:inen]

италья’нец м italialainen n [’italialainen] Tiedätkö, mikä on kansallinen omaperäisyys?

Samoin kuin kaikki italialaiset hän pitää laulamisesta ja Ты знаешь, что такое национальная самобытность?
tanssimisesta. цивилизо’ванный п sivistynyt a [’sivistynyt]
Как любой итальянец, он любит петь и танцевать. Tämä maa on todellakin sivistynyt maa.

каза’х м kazahi n [’kazahi] Теперь эта страна по-настоящему цивилизованная.

Nainen on kazahi, mutta hän asuu Uzbekistanissa. этни’ческий п etninen a [’etninen]
Она казашка, но живёт в Узбекистане. Intiassa on paljon etnisiä ryhmiä.

кита’ец м kiinalainen n [’ki:nalainen] В Индии много этнических групп.

Eräs minun tuttuni on kiinalainen. населя’ть г asuttaa v [’asut:a:]
Один из моих знакомых – китаец. Anglosaksit ovat asuttaneet Britannian

не’мец м saksalainen n [’saksalainen] varhaiskeskiajasta lähtien.

En tietänyt, että hän on saksalainen. Англосаксы населяют Британию со времён раннего
Я не знал, что он немец. Средневековья.
пакиста’нец м pakistanilainen n [’pakistanilainen] процвета’ть г kukoistaa v [’kukoista:]
Iso-Britanniassa asuu melko paljon pakistanilaisia. Kiinan talous on kukoistanut.
Довольно много пакистанцев живут Китайская экономика процветает.
в Великобритании. развива’ться г kehittyä v [’kehit:yæ]
ру’сский м venäläinen n [’venælæinen] Maa on kehittynyt nopeasti.
He ovat venäläisiä. Страна быстро развивается.
Они русские. сокраща’ться г pienetä v [’pienetæ]
францу’з м ranskalainen n [’ranskalainen] Viime vuosina tämän maan asukasluku pienenee.
Korotuksesta päätellen hän on ranskalainen. В последние годы население этой страны
Судя по акценту, я думаю, что он француз. сокращается.
цыга’н м romaani n [’roma:ni] увели’чиваться г kasvaa v [’kasva:]
Romaaneja asuu monissa maissa. Pääkaupungin asukasluku kasvaa nopeasti.
Цыгане живут во многих странах. Население столицы быстро увеличивается.

155
 ’ ТЕЛЬНАЯ ПЛОЩА
СТРОИ ’ ДКА
74
тра’ктор м traktori n [’traktori]
ТЕ’ ХНИКА
Traktori hinasi raskaan perävaunun.
KONEET [’kone:t]
Трактор тянул тяжёлый трейлер.
автокра’н м autonosturi n [’auto’nosturi] экскава’тор м kaivinkone n [’kaivin’kone]
Rakennustyömaalle tuli autonosturi. Kaivinkone on kone, joka kaivaa maata ja siirtää sitä
На стройку въехал автокран. haukkarissa.
бетономеша’лка ж betonisekoituskone n Экскаватор – машина, которая роет землю
[’betoni’sekoitus’kone] и перемещает её в ковше.
Tavallisessa betonisekoituskoneessa komponenttien МАТЕРИА’ ЛЫ
sekoittamiseksi käytetään pyörivää rumpua. MATERIAALIT [’materia:lit]
В типичной бетономешалке используется
бето’н м betoni n [’betoni]
вращающийся барабан для смешивания
Betoni on hyvin tunnettu rakennusmateriaali.
компонентов.
Бетон – хорошо известный строительный материал.
бульдо’зер м puskutraktori n [’pusku’traktori] би’тум м bitumi n [’bitumi]
Puskutraktori työnsi suuren hiekkakasan. Bitumia käytetään laakean katon tiivistämiseksi.
Бульдозер толкал большую кучу песка. Битум используется для герметизации плоских
бурова’я маши’на ж porakone n [’pora’kone] крыш.
Porakonetta tarvitaan reikien poraamiseksi maaperässä. бревно’ с tukki n [’tuk:i]
Буровую машину используют, чтобы проделывать Tukkipino oli 3 metriä korkea.
отверстия в грунте. Штабель брёвен был высотой 3 метра.
гре’йдер м tiehöylä n [’tie’høylæ] брус м hirsi n [’hirsi]
Me tarvitsemme tiehöylän pinnan tasoittamiseksi. Talo on rakennettu hirsipuusta.
Чтобы создать плоскую поверхность, нам нужен Дом будет построен из бруса.
грейдер. доска’ ж lauta n [’lauta]
грузови’к м kuorma-auto n [’kuorma’auto] Lehtikuusilaudat ovat painavia ja kestäviä.
Tiileillä lastattu kuorma-auto tulee klo 8. Доски из лиственницы тяжёлые и крепкие.
Грузовик, гружённый кирпичом, придёт в 8 часов. железобето’н м teräsbetoni n [’teræs’betoni]
копёр м paalutuskone n [’pa:lutus’kone] Tämä kenttä on teräsbetoniharkkoja varten.
Tämä kovan melun aiheuttaa paalutuskone. Это площадка для блоков из железобетона.
Этот громкий шум производит копёр. кирпи’ч м tiili n [’ti:li]
погру’зчик м kuormauskone n [’kuormaus’kone] Tässä on punaisia tiilejä ja valkoisia tiilejä on siellä.
Kuormauskoneen etuosassa on leveä kauha. Здесь красный кирпич, а белый кирпич вон там.
У погрузчика впереди имеется широкий ковш. сва’я ж paalu n [’pa:lu]
Syvää perustusta varten tarvitaan pitkiä paaluja.
подъёмник м nostolaite n [’nosto’laite]
Viisi sementtipakkausta lastattiin nostolaitteelle. Для глубокого фундамента нужны длинные сваи.

Пять мешков цемента были погружены стеклова’та ж lasivilla n [’lasi’vil:a]

Lasivilla on eritysmateriaali.
на подъёмник.
Стекловата – это изоляционный материал.
подъёмный кран м nosturi n [’nosturi]
черепи’ца ж kattotiili n [’kat:o’ti:li]
Nosturi on laite, joka on tarkoitettu painavien tavaroiden
Kattoa katetaan kattotiileillä.
nostamiseen ja siirtämiseen.
Крыша будет крыта черепицей.
Подъёмный кран – это машина для подъёма
ши’фер м saviliuske n [’savi’liuske]
и перемещения тяжёлых объектов.
Katteeksi me valitsemme saviliusketta.
самосва’л м kippiauto n [’kip:i’auto] Для кровли мы выбираем шифер.
Kuinka paljon soraa mahtuu tähän kippiautoon?
ТЕХНОЛО’ ГИЯ СТРОИ’ ТЕЛЬСТВА
Сколько гравия помещается в этот самосвал?
RAKENNUSTEKNIIKKA [’raken:us’tekni:k:a]
сва’рочный аппара’т м hitsauslaite n [’hitsaus’laite]
Rakentamisen ajaksi tarvitaan vähintään viisi ка’менная кла’дка ж muuraus n [’mu:raus]
hitsauslaitetta. Meidän on valmistettava laastia muurausta varten.
Для строительства потребуется по меньшей мере Нам нужно приготовить раствор для каменной
пять сварочных аппаратов. кладки.

156
 RAKENNUSTYÖMAA [’raken:us’tyø’ma:]
котлова’н м rakennuskuoppa n [’raken:us’kuop:a] экскава’торщик м kaivinkoneenkuljettaja n
Kuinka syvä on rakennuskuoppa? [’kaivin’kone:n’kuljet:aja]
Какова глубина котлована? Kaivinkoneenkuljettaja sai tehtäväkseen syventää
монта’жные рабо’ты мн asennustyöt n kaivantohaudan.
[’asen:us’tyøt] Экскаваторщику велели углубить траншею.
Asennustyöt tehdään valmiiksi viikon kuluttua. эле’ктрик м sähköasentaja n [’sæhkø ’asentaja]
Монтажные работы будут закончены через Sähköasentaja otti käteen kumihansikkaat.
Электрик надел резиновые перчатки.
неделю.
плани’рование с suunnittelu n [’su:n:it:elu] * * * * * * * * *
Tarkka suunnittelu on tärkeää.
интенси’вный п tehokas a [’tehokas]
Тщательное планирование важно.
Nyt on alkanut rakentamisen tehokkain vaihe.
сва’рка ж hitsaus n [’hitsaus] Теперь наступило время для самой интенсивной
Kuka tekee hitsausta?
фазы строительства.
Кто будет заниматься сваркой?
механизи’рованный п mekanisoitu a [’mekanisoitu]
СТРОИ’ ТЕЛЬНЫЕ ПРОФЕ’ ССИИ Uudet mekanisoidut prosessit auttavat rakentamaan
RAKENNUSAMMATIT [’raken:us’am:atit] nopeammin.
Новые механизированные процессы помогают
води’тель м kuljettaja n [’kuljet:aja] нам строить объекты за меньшее время.
Hän tekee kuljettajan työtä rakennustyömaalla.
моноли’тный п monoliitti- a [’monoli:t:i]
Он работает на стройках водителем.
Me rakennamme monoliittirakennelmaa.
ка’менщик м muurari n [’mu:rari] Мы строим монолитную конструкцию.
Minun isoisäni koko elämänsä teki muurarin työtä. сбо’рный п elementtirakenteinen a
Мой дед всю жизнь был каменщиком. [’element:i’rakenteinen]
крановщи’к м nosturinkäyttäjä n [’nosturin’kæyt:æjæ] Rakennelma on elementtirakenteinen.
On mielenkiintoista, millaista on tehdä Сооружение будет построено из сборных
nosturinkäyttäjän työtä? конструкций.
Интересно, каково это – работать крановщиком? унифици’рованный п yhdenmukaistettu a
маля’р м maalari n [’ma:lari] [’yhden’mukaistet:u]
Minä olen maalariprikaatin päällikkö. He käyttävät yhdenmukaistettuja
Я возглавляю бригаду маляров. teräsbetonikomponentteja.
монта’жник металлоконстру’кций м Они используют унифицированные
metalliasentaja n [’metal:i’asentaja] железобетонные элементы.
Me palkattiin päteviä metalliasentajia asentamaan возводи’ть г pystyttää v [’pystytæ:]
Pian pystytetään 60‑kerroksinen pilvenpiirtäjä.
metallirakenteita.
Скоро будет возведён шестидесятиэтажный
Мы наняли опытных монтажников
небоскрёб.
металлоконструкций.
класть г muurata v [’mu:rata]
пло’тник м puuseppä n [’pu:’sep:æ]
Opi muuraamaan kunnolla.
Puuseppä on työläinen, joka rakentaa puusta.
Научись класть кирпич как следует.
Плотник – это человек, который сооружает
крыть (кро’влей) г kattaa v [’kat:a:]
деревянные объекты.
Me katettiin rakennus kolmessa päivässä.
прора’б м rakennusmestari n [’raken:us’mestari] На то, чтобы покрыть здание кровлей, у нас ушло
Rakennusmestari vastaa kaikista tässä työskentelevistä всего 3 дня.
työmiehistä. плани’ровать г suunnitella v [’su:n:itel:a]
Прораб ответствен за всех рабочих, которые здесь He suunnittelevat rakennushanketta.
трудятся. Они будут планировать строительный проект.
сва’рщик м hitsaaja n [’hitsa:ja] стро’ить г rakentaa v [’rakenta:]
Minun ystäväni ovat hitsaajia. Tähän rakennetaan uusi kerrostalo.
Мои друзья – сварщики. Здесь строят новый многоквартирный дом.

157
 ’ РКЕТ
СУПЕРМА
75
бобо’вые мн papu pl [’papu]
ИНТЕРЬЕ’ Р И ОБОРУ’ ДОВАНИЕ
Tässä on erilaisia papuja.
SISUSTUS JA VARUSTEET [’sisustus ja
Вот здесь бобовые разных видов.
’varuste:t]
видеофи’льмы мн videot pl [’videot]
ка’ссовый аппара’т м kassakone n [’kas:a’kone] Myydäänkö tässä supermarketissa videoita?
Kassakone löi kuitin. В этом супермаркете продаются видеофильмы?
Кассовый аппарат выбил чек. газе’ты мн sanomalehdet pl [’sanoma’lehdet]
контро’льно-ка’ссовый пункт м kassapiste n Me saamme tuoreita sanomalehtiä varhaisaamulla.
[’kas:a’piste] Мы получаем свежие газеты рано утром.
Supermarketissa on 12 kassapistettä. деликате’сы мн herkut pl [’herkut]
В супермаркете имелось 12 контрольно-кассовых He tarjoavat hyvän valikoiman erilaisia herkkuja.
пунктов. Они предлагают хороший выбор деликатесов.
корзи’на ж ostoskori n [’ostos’kori] де’тское пита’ние с vauvan ruoka pl [’vauvan’ruoka]
Minä otin ostoskorin ja aloin etsiä sitä, mitä tarvitsen. Mistä löytyy vauvanruokaa?
Где я могу найти детское питание?
Я взял корзину и начал искать то, что мне было
нужно. диети’ческие проду’кты мн dieettiruoka pl
[’die:t:i’ruoka]
магази’нная теле’жка ж ostoskärryt n [’ostos’kær:yt]
Nykyään meidän supermarketissa on dieettiruoan
Me tarvitsemme paljon tavaraa, otetaan ostoskärryt.
osasto.
Нам нужно много всего, так что давай возьмём
Теперь в нашем супермаркете есть новый отдел
магазинную тележку.
диетических продуктов.
охлажда’емый прила’вок-витри’на м
журна’лы мн aikakauslehdet pl [’aika’kaus’lehdet]
kylmävitriinit n [’kylmæ’vitri:nit]
Minä näen sanomalehdet, mutta missä ovat
Tarvitsemme vielä yhden kylmävitriinin
aikakauslehdet?
makkaratuotteille.
Я вижу газеты, а где журналы?
Нам нужен ещё один охлаждаемый прилавок-
заку’ски мн pikkuruoka pl [’pik:u’ruoka]
витрина для колбас. Ostetaan jotakin pikkuruokaa, esimerkiksi perunalastuja.
по’лка ж hylly n [’hyl:y] Давай купим какие-нибудь закуски – вроде
Löysin jogurttihyllyt. картофельных чипсов.
Я нашёл полки с йогуртами. заморо’женные проду’кты мн pakasteet pl
прохо’д ме’жду по’лками м käytävä hyllyjen välillä n [’pakaste:t]
[’kæytævæ ’hyl:yjen ’vælil:æ] Pakasteita me pidämme tässä.
Ostajat kävelivät hitaasti edes takaisin hyllyjen välisellä Замороженные продукты мы держим здесь.
käytävällä. кни’ги мн kirjat pl [’kirjat]
Покупатели медленно ходили туда и сюда Tässä myydään joitakin suosittuja kirjojakin.
по проходам между полками. Они продают даже кое-какие популярные книги.
сто’йка (для газе’т и пр.) ж lehtiteline n [’lehti’teline] компа’кт-ди’ски мн cd:t pl [’se:’de:t]
Lehtiteline on siellä. Minä näin cd-telineet ja menin katsomaan niitä.
Газетная стойка там. Я увидел стойки с компакт-дисками и решил
ТИПИ’ ЧНЫЙ АССОРТИМЕ’ НТ просмотреть их.
СУПЕРМА ’ РКЕТА конди’терские изде’лия мн konditoriatuotteet pl
SUPERMARKETIN TAVALLINEN VALIKOIMA [’konditoria’tuot:e:t]
[’super’marketin ’taval:inen ’valikoima] Minun lapseni koko ajan tavoittelivat
konditoriatuoteosastoon.
алкого’льные напи’тки мн alkoholijuomat pl Мои дети всё время тянули меня в сторону отдела
[’alkoholi’juomat] c кондитерскими изделиями.
Alkoholijuomien valikoima ihastutti meitä. консе’рвы мн säilykkeet pl [’sæilyk:e:t]
Ассортимент алкогольных напитков восхитил нас. Minulla on aina kotona säilykkeitä varastossa.
безалкого’льные напи’тки мн alkoholittomat Я всегда держу дома запас консервов.
juomat pl [’alkoholit:omat ’juomat] косме’тика ж kauneudenhoito pl [’kauneuden’hoito]
Alkoholittomien juomien osastossa on kaikki Hän vietti vähintään puoli tuntia kauneudenhoito-
tunnetuimmat brändit. osastossa.
В отделе безалкогольных напитков имеются все По меньшей мере полчаса она провела в отделе
популярные бренды. косметики.

158
 SUPERMARKETTI [’super’market:i]
ко’фе с kahvi n [’kahvi] чай м tee n [’te:]
Mistä kahvilajista pidät eniten? On vaikea valita teetä kahdesta sadasta erilaisesta
Какой бренд кофе тебе нравится? teelajista.
кру’пы мн suurimot pl [’su:rimot] Нелёгкое дело – сделать выбор из двух сотен сортов
Minä tarvitsen suurimoita lapsilleni. чая.
Мне нужны кое-какие крупы для детей. электротехни’ческая проду’кция ж sähkötekniset
лека’рства мн lääkkeet pl [’læ:k:e:t] tuotteet pl [’sæhkø’tekniset ’tuot:e:t]
Suurissa supermarketeissa myydään lääkkeitä. Sähköteknisiin tuotteisiin kuuluvat sähkölamput,
В крупном супермаркете обычно продаются jatkojohdot yms.
лекарства. Электротехническая продукция включает в себя
моло’чные проду’кты мн maitotuotteet pl лампочки, удлинители и т. д.
[’maito’tuot:e:t] я’йца мн kananmunat pl [’kanan’munat]
Maitotuotteet ovat oikealla. Me tarvitsemme kananmuniakin.
Молочные продукты – справа. Ещё нам нужны яйца.
морепроду’кты мн kala- ja äyriäisruoka n [’kala ja * * * * * * * * *
’æyriæi’ruoka]
Syötävät levätkin ovat kala- ja äyriäisruokaa. консерви’рованный п säilyke a [’sæilyke]
Съедобные водоросли – это тоже морепродукты. Ostammeko me naudan vai sianlihasäilykkeitä?
мука’ ж jauhot n [’jauhot] Что нам купить: консервированную говядину или
Osta kaksi koloa jauhoja! свинину?
Купи два килограмма муки. ну’ жный п tarvittava a [’tarvit:ava]
мя’со с liha pl [’liha] Suuresta supermarketista löytyy erilaisia tarvittavia
Tässä on laaja lihan valikoima. tavaroita.
А здесь очень широкий выбор мяса. В крупном супермаркете можно найти
о’вощи мн vihannekset pl [’vihan:ekset] всевозможные нужные вещи.
Jos tarvitset erinomaisia vihanneksia, käy tässä разнообра’зный п erilainen a [’erilainen]
supermarketissa. Me tarjoamme erilaisia elintarvikkeita ja juomia.
Если тебе нужны отличные овощи, ходи в этот Мы предлагаем разнообразные продукты
супермаркет. и напитки.
предме’ты же’нской гигие’ны мн naisten упако’ванный п pakattu a [’pakat:u]
terveydenhoitotarvikkeet pl [’naisten’terveyden’hoito Pidän parempina pakattuja eikä irrallisia pähkinöitä.
’tarvik:e:t] Я предпочитаю упакованные орехи развесным.
Lääkkeiden lisäksi supermarketissa myydään myös широ’кий п laaja a [’la:ja]
naisten terveydenhoitotarvikkeita. Minusta on hyvä, kun tavaroiden valikoima on laaja.
Помимо лекарств в супермаркете продавались Широкий выбор товаров – это для меня хорошо.
предметы женской гигиены. класть г panna v [’pan:a]
предме’ты ухо’да за детьми’ мн Minä panin pullan ostoskoriin.
vauvanhoitotuotteet pl [’vauvan’hoito’tuot:e:t] Я положил булку в корзину.
Missä ovat vauvanhoitotuotteet? нести’ г viedä v [’viedæ]
Где мы можем купить предметы для ухода Hän vei vesimelonin kassalle.
за детьми? Он понёс арбуз к кассе.
ры’ба ж kala n [’kala] покупа’ть г ostaa v [’osta:]
Kalaosastossa on laaja valikoima. Haluan ostaa jotakin syötävää.
Отдел рыбы достаточно богатый. Я хочу купить что-нибудь поесть.
фру’кты мн hedelmät pl [’hedelmæt] продава’ть г myydä v [’my:dæ]
Tästä voi ostaa hedelmiä, marjoja ja pähkinöitä. Minun työtehtäväni on myydä ruokaa.
Здесь вы можете купить фрукты, ягоды и орехи. Моя работа – продавать продукты.
хлебобу’лочные изде’лия мн leipätuotteet pl стоя’ть в о’череди г jonottaa v [’jonot:a:]
[’leipæ’tuot:e:t] Nämä ihmiset jonottavat uusien marmelaatien
Ihana leipätuotteiden tuoksu herätti minun huomiotani. maistajaisiin.
Восхитительный запах хлебобулочных изделий Эти люди стоят в очереди, чтобы попробовать
привлёк моё внимание. новые сорта джемов.

159
 ’ ТР
ТЕА
76
либре’тто с libretto n [’libret:o]
ИНТЕРЬЕ’ Р ТЕА
’ ТРА
Kuka on tämän oopperan libreton kirjoittaja?
TEATTERIN SISUSTUS [’teat:erin ’sisustus]
Кто автор либретто к этой опере?
балко’н м parveke n [’parveke] ме’ццо-сопра’но с mezzosopraano n
Me istuuduimme paikoillemme parvekkeella. [’metso’sopra:no]
Мы заняли свои места на балконе. Mezzosopraano on naislaulajan ääni, joka on sopraanoa
галёрка ж piippuhylly n [’pi:p:u’hyl:y] matalampi, mutta alttoa korkeampi.
Piippuhylly on ylin parvi teatterissa. Меццо-сопрано – это женский голос, который
Галёрка – это самый верхний ярус в театре. ниже сопрано, но выше альта.
за’навес м verho n [’verho]
певе’ц/певи’ца м/ж laulaja n [’laulaja]
Verho nousee ja katsojat näkevät näyttämössä ruumiin.
Minun isäni oli tunnettu oopperalaulaja.
Поднимается занавес, и на сцене перед зрителями
Мой отец был знаменитым оперным певцом.
предстаёт мёртвое тело.
ло’жа ж aitio n [’aitio] сопра’но с sopraano n [’sopra:no]
Kaupunginjohtaja istuu tässä aitiossa. Sopraano on naislaulajan korkein ääni.
Господин мэр займёт эту ложу. Сопрано – это самый высокий певческий голос
оркестро’вая я’ма ж orkesterikuoppa n у женщин.
[’orkesteri’kuop:a] те’нор м tenori n [’tenori]
Orkesterikuoppa on paikka teatterissa, jossa muusikot Hänen hopeanheleä tenori on melkein virheetön.
soittavat musiikkia. Его серебристый тенор почти безупречен.
Оркестровая яма – это место в театре, где увертю’ра ж alkusoitto n [’alku’soit:o]
исполняют музыку музыканты. Alkusoitto on oopperan preludina oleva
парте’р м permanto pl [’permanto] orkesterisävellys.
Luulen, että permantoliput maksavat aika paljon. Увертюра – это оркестровая композиция,
Пожалуй, билеты в партер стоят прилично. представляющая собой прелюдию к опере.
прохо’д ме’жду ряда’ми м käytävä n [’kæytævæ]
Kävelin rivien välisellä käytävällä etsien riviä 17. БАЛЕ’ Т
Я шёл через проход в поисках ряда номер 17.
BALETTI [’balet:i]
ра’мпа ж parras pl [’par:as] антраша’ с entrechat n [,a:ntrə’ʃa:]
Hän piti parempana partaan loistoa eikä
Entrechat on balettihyppy, jonka aikana tanssija panee
kirjanpitäjäntyötä.
jalat ristiin ollessaan ilmassa.
Он предпочёл блеск рампы работе бухгалтера.
Антраша – это прыжок, в ходе которого танцор
сце’на ж näyttämö n [’næyt:æmø]
Näyttelijä oli näyttämössä esityksen suurimman osan. неоднократно скрещивает ноги, находясь в воздухе.
Актёр находился на сцене большую часть балери’на ж ballerina n [’bal:erina]
спектакля. Ballerina on balettitanssijatar.
Балерина – это балетная танцовщица.
О’ ПЕРА
OOPPERA [’o:p:era] компози’тор м säveltäjä n [’sæveltæjæ]
Tämä säveltäjä sävelsi viiden baletin musiikkia.
альт м altto(ääni) n [’alt:o(æ:ni)] Этот композитор написал музыку к 5 балетам.
Altto on matalin naislaulajan ääni. кордебале’т м balettitanssijaryhmä pl
Альт – это самый низкий женский голос. [’balet:i’tans:i’ryhmæ]
барито’н м baritoni(ääni) n [’baritoni(æ:ni)] Balettitanssijaryhmä on balettinäyttelijäkunnan
Baritoni on miesääni, joka sijoittuu tenorin ja basson
tanssijattaria.
väliin.
Кордебалет – это танцовщицы в балетной труппе.
Баритон – это мужской голос, занимающий
положение между тенором и басом.
орке’стр м orkesteri n [’orkesteri]
Orkesteri koostuu muutamasta kymmenestä
бас м basso(ääni) n [’bas:o(æ:ni)]
Basso on matalin mieslaulajan ääni. muusikosta.
Бас – это самый низкий мужской певческий голос Этот оркестр состоит из нескольких десятков
в ряду голосов. музыкантов.
контрте’нор м kontratenori n [’kontra’tenori] пантоми’ма ж pantomiimi n [’pantomi:mi]
Tämän mieslaulajan ääni on kontratenoriääni. Pantomiimi on balettitaiteen tärkeä osa.
У этого певца контртенор. Пантомима – важный аспект искусства балета.

160
 TEATTERI [’teat:eri]
па’чка (бале’тная) ж tutu (baletti) n [’tu:tu: (’balet:i)] пье’са ж näytelmä n [’næytelmæ]
Tutu on lyhyt hame, jota käyttävät balettitanssijattaret. Tämän klassikon muutamaa näytelmää pidetään
Пачка – это короткая юбка, которую носят балетные mestariteoksiksi.
танцовщицы. Несколько пьес этого классика считаются
шедеврами.
пуа’нт м pointe tossu n [’puante ’tos:u]
Pointe tossut valmistetaan erivärisinä, tavallisimmin
режиссёр м ohjaaja n [’ohja:ja]
Minun poikani on teatteriohjaaja ja näytelmäkirjailija.
vaaleanpunaisissa sävyissä.
Мой сын – театральный режиссёр и драматург.
Пуанты выпускаются разнообразных цветов,
траге’дия ж murhenäytelmä n [’murhe’næytelmæ]
в основном светло-розовых оттенков. Shakespeare kirjoitti 11 murhenäytelmää.
танцо’р/танцо’вщица м/ж tanssija/tanssijatar n Шекспир был автором 11 трагедий.
[’tans:ija/’tans:ijatar] фарс м farssi n [’fars:i]
Minun äitini on entinen balettitanssijatar. Farssille on tyypillistä mielettömiä ja mahdottomia
Моя мать была профессиональной танцовщицей tilanteita.
балета. Нелепые и невероятные ситуации типичны для
хорео’граф м koreografi n [’koreografi] жанра фарса.
Hän on entinen ballerina, mutta nyt hän on * * * * * * * * *
balettikoreografi.
артисти’ческий п taiteilija- a [’taiteilija]
Раньше она была балериной, а сейчас она –
Mikä on taiteilijalahjan luonne?
балетный хореограф.
Какова природа артистической одарённости?
’ МА
ДРА исполни’тельский п esitys- a [’esitys]
DRAAMA [’dra:ma] Baletti on esitystaidetta.
Балет – это вид исполнительского искусства.
актёр м näyttelijä n [’næyt:elijæ] музыка’льный п musiikki- a [’musi:k:i]
Tämä näyttelijä esittelee tavallisesti ilkimyksiä. Näytelmän musiikkisäestystä sävelsi nuori säveltäjä.
Этот актёр обычно играет злодеев. Музыкальное сопровождение к спектаклю было
актри’са ж näyttelijätär n [’næyt:elijætær] написано молодым композитором.
Hän on loistava näyttelijätär. театра’льный п teatteri a [’teat:eri]
Она очень яркая актриса. Festivaalista tulee kesän tärkein teatteritapahtuma.
водеви’ль м laulunäytelmä n [’laulu’næytelmæ] Фестиваль станет главным театральным событием
Laulunäytelmä on kevyt koominen näytelmä, jossa on лета.
usein lauluja, pantomiimia ja tansseja. траги’ческий п traaginen a [’tra:ginen]
Hän erikoistuu traagisiin rooleihin.
Водевиль – это лёгкий комический спектакль, часто
Он специализируется на трагических ролях.
с песнями, пантомимой и танцами.
деклами’ровать г lausua v [’lausua]
драмату’рг м näytelmäkirjailija n [’næytelmæ’kirjailija] Teidän täytyy kuunnella ehdottomasti kuinka hän lausuu
Näytelmäkirjailija on näyttelijöiden tekijä. Hamletin monologia.
Драматург – это автор пьес. Вам непременно нужно послушать, как он
коме’дия ж komedia n [’komedia] декламирует монолог Гамлета.
Komedia on humoristinen huvinäytelmä. игра’ть г näytellä v [’næytel:æ]
Комедия – это пьеса лёгкого юмористического Othelloa näytteli teatterin tunnettu näyttelijä.
характера. Роль Отелло сыграл ведущий актёр театра.
мелодра’ма ж melodraama n [’melo’dra:ma] исполня’ть г esittää v [’esit:æ:]
Melodraamalle on tyypillistä ylikorostettuja En ole koskaan nähnyt, että Othelloa olisi esitetty niin
loistavasti.
mielenliikutuksia.
Я никогда не видел, чтобы “Отелло” исполняли
Мелодрама характеризуется преувеличенными
столь блестяще.
эмоциями.
петь г laulaa v [’laula:]
мисте’рия ж mysteerinäytelmä n [’myste:ri’næytelmæ] Hänet kutsuttiin laulamaan Italian oopperassa.
Mysteerinäytelmä on Raamatun tarinoihin pohjautunut Её пригласили петь в опере в Италии.
keskiajan näytelmäkirjallisuuden muoto. танцева’ть г tanssia v [’tans:ia]
Мистерия – это средневековая форма драматургии, Minun sisar tanssii ammatillisesti.
основанная на библейских историях. Моя сестра умеет танцевать как профессионал.

161
 ’ ДЕНИЕ
ТЕЛЕВИ
77
частота’ ж taajuus n [’ta:ju:s]
ТЕХНОЛО’ ГИЯ ТЕЛЕВИ’ ДЕНИЯ
Matalammat taajuudet eivät saavuta televisiolle riittävää
TV-TEKNIIKKA [’te:’ve: ’tekni:k:a]
kaistaleveyttä.
анте’нна ж antenni n [’anten:i] Более низкие частоты не обеспечивают полосу
Antenni on laite radio- ja televisiosignalien пропускания, достаточную для телевидения.
vastaanottamiseksi. я’ркость ж kirkkaus n [’kirk:aus]
Антенна – это устройство для приёма радио- или Tarkistakaa kuvan kirkkautta.
телесигналов. Контролируйте яркость картинки.
веща’ние с lähetys n [’læhetys] ТЕЛЕСТУ’ ДИЯ
Lähetys alkaa 3 minuutin kuluttua. TV-STUDIO [’te:’ve: ’studio]
Вещание начинается через 3 минуты.
изображе’ние с kuva n [’kuva] автосуфлёр м teleprompteri n [’tele’prompteri]
Kuvauslaite muuttaa sähkösignaalit visuaaliseksi kuvaksi. Kuuluttaja puhui teleprompterin avulla.
Устройство отображения преобразует Диктор работал с помощью автосуфлёра.
электрические сигналы в визуальное изображение. администра’тор сту’дии м studion johtaja n
кинеско’п м kineskooppi n [’kinesko:p:i] [’studion ’johtaja]
Kineskooppi on televisiovastaanottimen elektroniputki. Studion johtaja vastaa koko studion toiminasta.
Кинескоп – это электронно-лучевая трубка Администратор студии отвечает за всю студию
в телеприёмнике. целиком.
переда’тчик м lähetin n [’læhetin] веду’щий програ’ммы м toimittaja n [’toimit:aja]
Lähetin lähettää televisiosignaaleja. Uusi toimittaja oli nuori ja lahjakas.
Передатчик посылает телесигналы. Наш новый ведущий молод, но очень талантлив.
пла’зменная пане’ль ж plasman paneeli n [’plasman видеомонито’р м videomonitori n [’video’monitori]
’pane:li] Muutama videomonitoria näytti studion kuvaa eri
Plasman paneeli on hyvä laite, koska se on litteä. näkökulmista.
Плазменная панель – хорошая вещь, потому что Несколько видеомониторов перед режиссёром
она плоская. показывали студию с разных углов.
полоса’ пропуска’ния ж kaistanleveys n гримёрная ж meikkaushuone n [’meık:aus’huone]
[’kaistan’leveys]
Kuuluttaja on jo meikkaushuoneessa.
Kaistanleveyttä tavallisesti mitataan hertsissä.
Диктор уже в гримёрной.
Полоса пропускания, как правило, измеряется
декора’ции мн lavastus pl [’lavastus]
в герцах.
Lasten ohjelman lavastusten on oltava kirkkaimpia.
разреше’ние с resoluutio n [’resolu:tio] Декорации для детской передачи должны быть
Digitaalisessa mittauksessa resoluution yksikkönä on
ярче.
yleensä pikseli tuumaa kohti.
В цифровом измерении разрешение даётся
ди’ктор м kuuluttaja n [’ku:lut:aja]
Me tarvitsemme matala- ja voimakasäänisen
в пикселях на дюйм.
kuuluttajan.
соотноше’ние сторо’н с kuvasuhde n [’kuva’suhde]
Нам нужен диктор с низким сильным голосом.
Kuvaruudun perinteinen kuvasuhde on 4:3.
Традиционное соотношение сторон экрана – 4:3. микрофо’н м mikrofoni n [’mıkrofoni]
Pankaa päälle mikrofoni 3.
спу’ тник м satelliitti n [’satel:i:t:i]
Signaalit voivat tulla satelliiteista. Включите третий микрофон.
Сигналы могут поступать со спутников. освети’тельное обору’дование с valaistuslaitteisto
телевизио’нная ба’шня ж televisiotorni n n [’valaistus’lait:eisto]
[’televisio’torni] Tämä valaistulaitteisto valaisee tasaisesti kohdetta.
Ostankinon televisiotorni on 540 metriä korkea. Это осветительное оборудование даёт
Останкинская телевизионная башня имеет высоту сбалансированное освещение объекта.
540 метров. режиссёр м ohjaaja n [’ohja:ja]
телеви’зор м televisio n [’televisio] Ohjaaja sanoi jotakin mikrofoniin.
Ostin väritelevision. Режиссёр программы произнёс что-то в свой
Я купил цветной телевизор. микрофон.
трёхме’рное телеви’дение с kolmiulotteinen систе’ма оповеще’ния ж kuulutusjärjestelmä n
televisio n [’kolmi’ulot:einen ’televisio] [’ku:lutus’jærjestelmæ]
Luulen, että tulevaisuudessa kolmiulotteinen televisio Ohjaaja antoi määräyksiään kuulutusjärjestelmän
on tavallinen laite. välityksellä.
Я думаю, в будущем трёхмерное телевидение Режиссёр отдавал распоряжения через систему
будет обычной вещью. оповещения.

162
 TELEVISIO [’televisio]
телека’мера ж televisiokamera n [’televisio ’kamera] телесериа’л м televisiosarjaelokuva n
Paneelikeskustelun vieraita kuvattiin viidellä [’televisio’sarja’elo’kuva]
televisiokameralla. TV-kanavassa aloitettiin vuodenpituisen
На гостей ток-шоу было направлено пять televisiosarjaelokuvan esittely.
телекамер. Канал начал транслировать телесериал длиной
центра’льная аппара’тная ж keskusohjaamo n в год.
[’keskus’ohja:mo] ток-шо’у с paneelikeskustelu n [’pane:li’keskustelu]
Keskusohjaamossa on hyvin meluavasti toimiva Paneelikeskustelun aihe on perhe-elämä.
laitteisto. Новое ток-шоу посвящено семейной жизни.
В центральной аппаратной располагается худо’жественный фильм м taide-elokuva n
[’taide’elo’kuva]
оборудование, которое слишком шумно.
He esittävät taide-elokuvaa joka ilta.
ТИ’ ПЫ ТЕЛЕПРОГРА
’ ММ
Они показывают полнометражный
TV-OHJELMIEN TYYPIT [’te:’ve: ’ohjelmien художественный фильм каждый вечер.
’ty:pit]
* * * * * * * * *
документа’льный фильм м dokumentti n
[’dokument:i]
ана’логовый п analogi- a [’analogi]
2000‑lukuun asti televisio-ohjelmat lähetettiin
Dokumentti toisesta maailmansodasta näytetään
analogisignaalina.
huomenna.
До 2000‑х годов программы телевещания
Документальный фильм о Второй мировой войне
в основном передавались в виде аналогового
будет показан завтра. сигнала.
конце’рт м konsertti n [’konsert:i] комме’рческий п kaupallinen a [’kaupal:inen]
Lauantai-iltaisin kanavassa esitetään konsertteja. Kaupalliset televisiolähetykset perustuvat mainosten
Канал передаёт концерты по вечерам в субботу. esittämiseen voiton saamiseksi.
минисериа’л м minisarja n [’mini’sarja] Коммерческое вещание основано на практике
Romaania elokuvattiin neljän sarjan minisarjana. показа рекламы ради прибыли.
Роман был экранизирован в виде четырёхсерийного обще’ственный п julkinen a [’julkinen]
минисериала. Onko se yksityinen vai julkinen televisioyhtiö?
програ’мма новосте’й ж uutiset n [’u:tiset] Это частная телекомпания или общественная?
Aamu-uutiset kestävät 35 minuuttia. цифрово’й п digitaali a [’digita:li]
Утренняя программа новостей длится 35 минут. Digitaaliteknologioiden ansiosta kuvanlaatu paranee.
развлека’тельное шо’у с viihdeohjelma n Цифровые технологии улучшают качество
[’vi:hde’ohjelma] изображения.
Sellaisia viihdeohjelmia voi katsoa koko perhe. ча’стный п yksityinen a [’yksityinen]
Такие развлекательные шоу можно смотреть всей Tässä on menestyvien yksityisten televisioyhtiöiden
семьёй. luettelo.
реа’лити-шо’у с tositelevisio n [’tosi’televisio] Вот перечень наиболее успешных частных
Se on suosittu tositelevisio-ohjelma. телекомпаний.
Это популярное реалити-шоу. анонси’ровать г tehdä ilmoitus v [’tehdæ ’ilmoitus]
Tänään suuret televisiokanavat tekivät ilmoituksen
телевиктори’на ж televisiotietokilpailu n
uudesta televisio-ohjelmasta.
[’televisio’tieto’kilpailu]
Сегодня на основных новостных каналах была
Minun naapurini osallistui televisiotietokilpailuun ja
анонсирована новая телепрограмма.
voitti paljon rahaa.
веща’ть г toimia v [’toimia]
Мой сосед участвовал в телевикторине и сумел
Tämä uutiskanava on toiminut vuodesta 1965.
выиграть целую кучу денег.
Этот новостной канал вещает с 1965 года.
тележурна’л м televisiokatsaus n [’televisio’katsaus] пока’зывать г näyttää v [’næytæ:]
Joka sunnuntai minä katson viikottaista poliittista Tätä televisio-ohjelmaa näytetään koko Euroopassa.
televisiokatsausta. Эта телепрограмма будет показана по всей Европе.
Каждое воскресенье я смотрю еженедельный реклами’ровать г mainostaa v [’mainosta:]
тележурнал, посвящённый политике. On hyvä ettei alkoholia mainosteta televisiossa.
телерекла’ма ж televisiomainos n [’televisio’mainos] Хорошо, что алкогольные напитки не рекламируют
Monissa televisiomainoksissa on paljon mieleen по телевизору.
painuvia lauluja tai sävelmiä. смотре’ть (телеви’зор) г katsoa v [’katsoa]
Во многих роликах телерекламы присутствуют Tätä konserttia katsoi noin 30% katsojista.
запоминающиеся песни или мелодии. Концерт смотрели примерно 30% зрителей.

163
 ’Н
ТЕЛЕФО
78
звоно’к м soittokello n [’soit:o’kel:o]
ВИ’ ДЫ ТЕЛЕФО
’ НОВ
Puhelin on varustettu signaalilaitteella, tavallisesti
PUHELINTYYPIT [’puhelin’ty:pit]
soittokellolla.
IP-телефо’н м IP-puhelin n [’i:’pe: ’puhelin] У телефона имеется оповещательное устройство,
Käyttääkseen IP-puhelinta tarvitaan internetiin kytkettyä обычно звонок.
tietokonetta. кно’пка ж nappi n [’nap:i]
Чтобы пользоваться IP-телефоном, у тебя должен Minä haluaisin saada nappipuhelimen.
Я хотел бы иметь телефон с кнопками.
быть компьютер, подключённый к Интернету.
конденса’тор м kondensaattori n [’kondensa:t:ori]
ди’сковый телефо’н м kiekkopuhelin n
Puhelimen soittokello on kytketty linjaan
[’kiek:o’puhelin]
kondensaattorin kautta.
Onko teillä kiekkopuhelimia?
Звонок телефона связан с линией через
У вас есть дисковые телефоны?
конденсатор.
кно’почный телефо’н м näppäinpuhelin n микрофо’н м mikrofoni n [’mikrofoni]
[’næp:æin’puhelin] Mikrofoni sijaitsee tässä.
Se on moderni näppäinpuhelin. Микрофон расположен здесь.
Это современный кнопочный телефон. рыча’г телефо’нный м koukku n [’kouk:u]
радиотелефо’н м langaton puhelin n [’laŋgaton Luuri on nostettu koukusta.
’puhelin] Трубка снята с рычага.
Langaton puhelin on kätevä laite. трансформа’тор м muuntaja n [’mu:ntaja]
Радиотелефон – отличная вещь. Muuntaja on vaihdettava uuteen.
со’товый телефо’н м matkapuhelin n [’matka’puhelin] Трансформатор нужно заменить на новый.
Matkapuhelimen toinen nimi on kännykkä. тру’ бка телефо’нная ж luuri n [’lu:ri]
Другое название сотового телефона – “мобильный Pane luuri koukkuun.
телефон”. Положи телефонную трубку на рычаг.
спу’ тниковый телефо’н м satelliittipuhelin n шнур м johto n [’johto]
[’satel:i:t:i’puhelin] Minä haluaisin, että johto olisi pitempi.
Modernit satelliittipuhelimet ovat melkein Я хочу, чтобы шнур был длиннее.
samankokoisia kuin tavalliset matkapuhelimet. ште’кер м pistoke n [’pistoke]
Современные спутниковые телефоны по размеру Puhelinpistoketta käytetään kytkeäkseen puhelimen
сравнимы с обычным мобильным телефоном. puhelinverkkoon.
таксофо’н м yleisöpuhelin n [’yleisø’puhelin] Телефонный штекер используется, чтобы
Yleisöpuhelimet löytyvät julkisilta paikoilta. подсоединять телефон к телефонной сети.
Таксофоны часто можно найти в общественных ОСО’ БЫЕ ТЕ’ РМИНЫ
местах. ERIKOISKÄSITTEET [’erikois’kæsit:e:t]
телефо’н э’кстренной свя’зи м hätäpuhelin n
[’hætæ’puhelin]
абоне’нт м tilaaja n [’tila:ja]
Minä olen tämän verkon tilaaja.
Hätäpuhelimen käyttö on maksutonta.
Я абонент этой сети.
Чтобы воспользоваться телефоном экстренной
автомати’ческая телефо’нная ста’нция ж
связи, платить ничего не нужно.
puhelinkeskus n [’puhelin’keskus]
КОНСТРУ’ КЦИЯ ОБЫ’ ЧНОГО ТЕЛЕФО’ НА Minä olen työssä puhelinkeskuksessa.
PERINTEISEN PUHELIMEN RAKENNE Я работаю на автоматической телефонной
[’perinteisen ’puhelimen ’raken:e] станции.
вызыва’ющий абоне’нт м soittaja n [’soit:aja]
автоотве’тчик м automaattinen puhelinvastaaja n Tämä laite näyttää soittajan numeron.
[’automa:t:inen ’puhelin’vasta:ja] Это устройство определяет вызывающего
Minun puhelimessa on automaattinen puhelinvastaaja. абонента.
Мой телефон оборудован автоответчиком. гудо’к м valintaääni n [’valinta’æ:ni]
дина’мик м kaiutin n [’kaiutin] Ensimmäisen numeron valittua valintaääni loppuu.
Kaiutin on tavallisesti luurin sisällä. Гудок прекращается, когда набрана первая цифра.
В большинстве телефонов динамик находится и’ндекс АТС м puhelinlaitoksen suuntanumero n
внутри трубки. [’puhelin’laitoksen ’su:nta’numero]
диск телефо’нный м valintakiekko n [’valinta’kiek:o] Puhelinnumero alkaa aina kaupungin puhelinlaitoksen
Kuinka monta reikää on valintakiekossa? suuntanumerosta.
Сколько отверстий в телефонном диске? Номер должен начинаться с индекса АТС города.

164
 PUHELIN [’puhelin]
коммута’тор м puhelinvaihde n [’puhelin’vaihde] телефо’нное хулига’нство с puhelinhäirintä n
Tyytymättömät tilaajat ruuhkauttivat puhelinvaihteen. [’puhelin’hæirintæ]
Возмущённые абоненты перегрузили коммутатор. Rangaistuksena puhelinhäirinnästä on sakko tai
междугоро’дный звоно’к м kaukopuhelu n vankilatuomio.
[’kauko’puhelu] Люди, занимающиеся телефонным хулиганством,
Maksoin kohtuuttomasti kaukopuhelusta.
подлежат штрафу или тюремному заключению.
Я потратил некоторую сумму на междугородный
телефо’нный звоно’к м puhelinsoitto n
звонок.
[’puhelin’soit:o]
ме’стная ли’ния ж paikallissilmukka n
Minä odotan puhelinsoittoa Lontoosta.
[’paikal:is’silmuk:a]
Monet paikalliset puhelinlinjat ovat julkisten Я жду телефонный звонок из Лондона.
luonnollisen monopoliayritysten omisteisia. телефоногра’мма ж puhelinviesti n [’puhelin’viesti]
Многими владельцами местных линий являются Olkaa hyvä ja kirjoittakaa puhelinviesti.
муниципальные предприятия, обладающие Пожалуйста, запишите телефонограмму.
естественной монополией.
* * * * * * * * *
ме’стный эффе’кт м myötäkuuntelu n
[’myøtæ’ku:ntelu] компа’ктный п kompakti a [’kompakti]
Myötäkuuntelu tarkoittaa, että kuulee omaa ääntä Katso, kuinka kompakti se on!
luurissa. Посмотрите, какой он компактный.
Местный эффект – это когда ты слышишь
лёгкий п kevyt a [’kevyt]
собственный голос в трубке.
Se on pienikokoinen ja kevyt.
но’мер м puhelinnumero n [’puhelin’numero]
Он маленький и лёгкий.
Pane ylös minun puhelinnumeroni.
Запиши мой номер телефона. неотъе’млемый п välttämätön a [’vælt:æmætøn]
Puhelin on välttämätön nykyelämässä.
опера’тор телефо’нной свя’зи м teleoperaattori n
[’tele’opera:t:ori] Телефон – неотъемлемый элемент современной
En tiedä, mitä teleoperaattoria valitsisin. жизни.
Я не знаю, какого оператора телефонной связи удо’бный для испо’льзования п kätevä a
выбрать. [’kætevæ]
оптоволоко’нный ка’бель м valokuitu n [’valo’kuitu] Tämä malli on helppokäyttöinen ja kätevä.
Moderneissa puhelinverkoissa usein käytetään valokuitua. Эта модель простая и удобная для использования.
В современных телефонных сетях часто широкоиспо’льзуемый п laajasti käytetty a [’la:jasti
используется оптоволоконный кабель. ’kæytet:y]
прослу’шивание телефо’нов с puhelimen Nykyään matkapuhelin on laajasti käytetty laite.
salakuuntelu n [’puhelimen ’sala’ku:nelu]
Сегодня мобильный телефон –
Puhelimen salakuuntelu on laitonta monissa maissa.
широкоиспользуемое техническое средство.
Прослушивание телефонов является незаконным
в большинстве стран. набира’ть но’мер г valita v [’valita]
Nosta kuuloke ennen kuin valitset numeron.
телефони’я ж telefonia n [’telefonia]
Telefonia mahdollistaa laajaa laitteiden käyttöä äänen Снимите трубку, прежде чем набирать номер.
siirtämiseksi etäisyydestä riippumatta. нажима’ть г painaa v [’paina:]
Телефония обеспечивает широкое использование Tätä nappia painamalla avaat puhelimen.
приспособлений для голосовой коммуникации Нажимая эту кнопку, ты включаешь телефон.
на расстоянии. передава’ть г siirtää v [’si:rtæ:]
телефо’нная кни’га ж puhelinluettelo n Puhelin on laite, joka siirtää ja ottaa vastaan äänet.
[’puhelin’luet:elo] Телефон – это устройство, которое передаёт
Puhelinkopista löysin paksun puhelinluettelon. и принимает звуки.
В телефонной будке я нашёл толстую телефонную
преобразо’вывать г muuttaa v [’mu:t:a:]
книгу.
Puhelin muuttaa ääniaallot sähköisiksi signaaleiksi.
телефо’нная ли’ния ж puhelinlinja n [’puhelin’linja]
Телефон преобразует звуковые волны
Puhelinlinja on poikki.
в электрические сигналы.
Телефонная линия разорвана.
телефо’нная сеть ж puhelinverkko n [’puhelin’verk:o] принима’ть г saada v [’sa:da]
Puhelinverkko on piirikytkentäisten verkkojen Matkapuhelimella voi helposti saada viestit muista
kokonaisuus. maista.
Телефонная сеть – это совокупность С мобильным телефоном ты можешь легко
взаимосвязанных систем. принимать сообщения из других стран.

165
 ’ ЛО ЧЕЛОВЕ
ТЕ ’ КА
79
’ СТИ ТЕ’ ЛА ступня’ ж jalkaterä n [’jalka’teræ]
ЧА
Mikä on sinun jalkateräsi pituus?
KEHON OSAT [’kehon ’osat]
Какой у тебя размер ступней?
бедро’ с reisi n [’reisi] ше’я ж kaula n [’kaula]
Reisi on ruumiin osa lantion ja polven välillä. Kaulassa kulkee monta tärkeää verisuonta.
Бедро – это участок между тазом и коленом. Через шею проходят многие важные кровеносные
генита’лии мн genitaalit pl [’genita:lit] сосуды.
Genitaalit on tunnettu sukupuolielimien nimellä. я’годица ж pakara n [’pakara]
Гениталии также известны как половые органы. Tiedän hyvän pakaraharjoituksen.
голова’ ж pää n [’pæ:] Я знаю хорошее упражнение для ягодиц.
Minun päätäni särkee.
СКЕЛЕ’ Т
У меня болит голова. LUURANKO [’lu:’ranko]
грудь ж rinta n [’rinta]
Rinta on kehon etuosa kaulan ja vastan välillä. ключи’ца ж solisluu n [’solis’lu:]
Грудь – это передняя часть туловища между шеей Minun ystäväni kaatui hevosen selältä ja solisluunsa
и животом. meni poikki.
живо’т м vatsa n [’vatsa] Мой друг упал с лошади и сломал ключицу.
Minun vatsani on liian iso eikä mahdu näihin housuihin. кость ж luu n [’lu:]
Мой живот слишком толстый для этих брюк. Ihmisen luuranko koostuu 200 luusta.
кисть руки’ ж käsi(terä) n [’kæsi(’teræ)] Человеческий скелет состоит из более чем
Käsiterä on ihmisen käden alaosa. 200 костей.
Кисть – это нижняя часть руки человека. лопа’тка ж lapaluu n [’lapa’lu:]
коле’но с polvi n [’polvi] Lapaluut ovat kaksi litteää luuta selän yläosan joka
Hän laski polvilleen rukoillakseen. puolella.
Она опустилась на колени, чтобы помолиться. Лопатки – это две плоские кости на каждой стороне
ладо’нь ж kämmen n [’kæm:en] верхней части спины.
Kämmen on käsiterän sisäinen osa. позвоно’чник м selkäranka n [’selkæ’ranka]
Ладонь – это внутренняя часть кисти руки. Selkäranka koostuu 34 nikamasta.
ло’коть м kyynärpää n [’ky:nær’pæ:] Позвоночник состоит из 34 позвонков.
Älä pane kyynärpäitä pöydälle! ребро’ с kylkiluu n [’kylki’lu:]
Не клади локти на стол! Ihmisellä on 12 kylkiparia.
нога’ ж jalka n [’jalka] У человека 12 пар рёбер.
Hänellä on voimakkaat jalat, koska hän on urheilija. че’реп м pääkallo n [’pæ:kal:o]
У него сильные ноги, потому что он спортсмен. Pääkallo on aivoja ympäröivä pään luu.
па’лец ноги’ м varvas n [’varvas] Череп – это кость головы, окружающая мозг.
Kumartakaa ja koskekaa varpaita.
МЫ’ ШЦЫ
Нагнитесь и коснитесь пальцев ног. LIHAKSET [’lihakset]
па’лец руки’ м sormi n [’sormi]
Hän silitti tukkaa sormilla. би’цепс (двугла’вая мы’шца) м hauislihas n
Он провёл пальцами по волосам. [’hauis’lihas]
плечо’ с olkapää n [’olka’pæ:] Hauislihas on suuri lihas käden yläosassa.
Hänen oikealla olkapäällä istui papukaija. Бицепс – это крупная мышца спереди верхней
На его правом плече сидел попугай. части руки.
рука’ ж käsi n [’kæsi] брюшно’й пресс м vatsalihakset pl [’vatsa’lihakset]
Minä hipaisin teekannua kädellä. Sinun vatsalihakset näyttävät upealta.
Я задел чайник рукой. Твой брюшной пресс выглядит отлично.
спина’ ж selkä n [’selkæ] икра’ ж kaksoiskantalihas n [’kaksois’kanta’lihas]
Nainen kantoi lasta selässään. Kaksoiskantalihas on jalanalaosan lihas.
Она несла ребёнка за спиной. Икра – это мышца нижней части ноги.

166
 OLKAPÄÄ [’olkapæ:]
три’цепс (трёхглавая мы’шца) м kolmipäinen щитови’дная железа’ ж kilpirauhanen n
olkalihas n [’kolmi’pæinen ’olka’lihas] [’kilpi’rauhanen]
Kolmipäinen olkalihas on iso lihas, joka on käden Kilpirauhanen vaikuttaa ratkaisevasti älyn ja kehon
yläosan takana. kehitykseen.
Трицепс – это крупная мышца, расположенная Щитовидная железа оказывает важное влияние
сзади верхней части руки. на развитие ума и тела.

ВНУ’ ТРЕННИЕ О’ РГАНЫ * * * * * * * * *

SISÄELIMET [’sisæ’elimet]
здоро’вый п terve a [’terve]
желу’док м vatsalaukku n [’vatsa’lauk:u] Minä haluan, että kehoni on terve.
Alkoholi on vahingoittaa vatsalaukkua. Я хочу иметь здоровое тело.
Алкоголь вреден для желудка. кроветво’рный п verta muodostava a [’verta
кише’чник м suolisto n [’suolisto] ’muodostava]
Suolisto on ruoansulatuskanavan osa, joka kulkee Perna on verta muodostava elin.
vatsalaukusta peräaukkoon. Селезёнка – это кроветворный орган.
Кишечник – это сегмент пищеварительного тракта, перифери’йный п perifeerinen a [’perife:rinen]
идущий от желудка до ануса. Perifeerinen hermosto palvelee raajoja ja sisäelimiä.
лёгкое с keuhko n [’keuhko] Периферическая нервная система обслуживает
Tupakointi voi aiheuttaa keuhkosyövän. конечности и внутренние органы.
Курение может вызывать рак лёгкого. пищевари’тельный п ruoansulatus a [’ruoan’sulatus]
ма’тка ж kohtu n [’kohtu] Paksusuoli ja ohutsuoli ovat ruoansulatuskanavan osia.
Kohdun laskeuma on vakava ongelma. Толстый кишечник и тонкий кишечник – это части
Опущение матки – это серьёзная проблема. пищеварительного тракта.
мозг м aivot n [’aivot] центра’льный п keskus- a [’keskus]
Aivot on ylimmän hermotoiminnan keskus. Keskushermostoon kuuluvat aivot ja selkäydin.
Мозг – это центр высшей нервной деятельности. Центральная нервная система включает в себя
мочево’й пузы’рь м virtsarakko n [’virtsa’rak:o] головной мозг и спинной мозг.
Virtsarakko on virtsaa kokoava elin. би’ться г sykkiä v [’syk:iæ]
Мочевой пузырь – это орган, накапливающий Sydän sykkii normaalisti.
мочу. Сердце бьётся нормально.
пе’чень ж maksa n [’maksa] дви’гать г liikuttaa v [’li:kut:a:]
Maksa tuottaa sappia ja puhdistaa verta. Menkää selkämakuulle ja liikuttakaa jalat ylös ja alas.
Печень вырабатывает жёлчь и очищает кровь. Лягте на спину и двигайте ногами вверх и вниз.
пищево’д м ruokatorvi n [’ruoka’torvi] дыша’ть г hengittää v [’hendit:æ:]
Ruokatorvi kulkee suusta vatsalaukkuun. Lääkäri käski hengittää ensi nenän ja sitten suun kautta.
Пищевод идёт ото рта к желудку. Врач велел мне дышать сначала носом, а затем
по’чка ж munuainen n [’munuainen] ртом.
Munuaiset erottavat tarpeetonta nestettä verestä. перева’ривать г sulattaa v [’sulat:a:]
Почки отделяют ненужную жидкость от крови. Ihmisen vatsalaukku ei voi sulattaa sellua.
селезёнка ж perna n [’perna] Человеческий желудок не может переваривать
Perna valvoo verenkierron laatua. целлюлозу.
Селезёнка контролирует качество кровоснабжения. функциони’ровать г toimia v [’toimia]
се’рдце с sydän n [’sydæn] Maksa ei voi toimia säännöllisesti, jos juo liian paljon
Sydän pumppaa verta ympäri kehoa. alkoholia.
Сердце толкает кровь, распространяя её по всему Печень не может функционировать нормально,
телу. если пьёшь слишком много алкоголя.

167
 ’ НСПОРТ В ГО
ТРА ’ РОДЕ
80
води’тель м bussikuljettaja n [’bus:i’kuljet:aja]
МЕТРО’
Bussikuljettaja odotti kunnes kaikki matkustajat
METRO [’metro]
nousevat bussiin.
ваго’н м vaunu n [’vaunu] Водитель ждал, пока все пассажиры войдут
Junassa on kuusi vaunua. в автобус.
Поезд состоит из шести вагонов. двухсекцио’нный авто’бус м nivelbussi n
конта’ктный рельс м kontaktikisko n [’kontakti’kisko] [’nivel’bus:i]
Metrojunat saavat virtaa kontaktikiskolta. Tämä on nivelbussi.
В метро поезда получают электроток Это двухсекционный автобус.
от контактного рельса. двухэта’жный авто’бус м kaksikerroksinen bussi n
машини’ст м kuljettaja n [’kuljet:aja] [’kaksi’ker:oksinen ’bus:i]
Matkustajat voivat ottaa yhteyttä kuljettajaan Lontoossa kaksikerroksiset bussit ovat punaisia.
käyttämällä erityistä radioyhteysjärjestelmää. Лондонские двухэтажные автобусы красного
Пассажиры могут связываться с машинистом цвета.
по специальной системе связи. компо’стер м kortinlukija n [’kortin’lukija]
пассажи’р м matkustaja n [’matkustaja] Tämän laitteen nimi on kortinlukija.
Arvoisat matkustajat, poistuessanne muistakaa ottaa Этот инструмент называется компостер.
matkatavaranne junasta! конду’ктор м konduktööri n [’konduktø:ri]
Пассажирам: не забывайте свои вещи в вагонах. “Ostakaa liput,” sanoi konduktööri.
платфо’рма ж laituri n [’laituri] “Пожалуйста, оплачивайте проезд!” – сказал
Laiturilla oli ruuhkaa. кондуктор.
Платформа была переполнена.
маршру’ т м reitti n [’reit:i]
по’езд м juna n [’juna] Kaupungissa on 150 linja-autoreittiä.
Junat tulevat ja lähtevät joka toinen minuutti. В городе работает 150 автобусных маршрутов.
Поезда приходят и уходят каждые две минуты.
микроавто’бус м pikkubussi n [’pik:u’bus:i]
рельс м kisko n [’kisko] Julkisessa liikenteessä pikkubusseja käytetään
Minä tulen laiturin reunalle ja näin kiskot.
reittibussina.
Я подошёл к краю платформы и увидел рельсы.
В общественном транспорте микроавтобусы могут
ста’нция ж asema n [’asema] использоваться как маршрутные такси.
Me jäämme pois seuraavalla asemalla.
Мы выходим на следующей станции. ТРОЛЛЕ’ ЙБУС
тонне’ль м tunneli n [’tun:eli] JOHDINAUTO [’johdin’auto]
Modernissa metrossa on monta kilometriä tunneleita.
про’вод м johto n [’johto]
Современное метро – это километры тоннелей.
Johdinauto saa virtaa ylhäällä olevista johdoista.
турнике’т м kääntöportti n [’kæ:ntø’port:i]
Троллейбус получает электричество от висящих
Kääntöportti ottaa lipun ja päästää matkustajan
наверху проводов.
asemalle.
Турникет проглатывает билет и позволяет тебе
тролле’йбусный парк м johdinautotalli n
[’johdin’auto’tal:i]
войти на станцию.
Johdinautot saapuivat johdinautotalliin toistensa
эскала’тор м liukuportaat n [’liuku’porta:t]
jälkeen.
Liukuportaat liikkuivat hitaasti.
Эскалатор двигался медленно. Троллейбусы въезжали в троллейбусный парк
один за другим.
АВТО’ БУС
шта’нговый токоснима’тель м varsivirranotin n
LINJA-AUTO [’linja’auto]
[varsi’vir:an’otin]
авто’бусная остано’вка ж bussipysäkki n Virtapiirin sulkemiseksi tarvitaan kaksi johtoa ja kaksi
[’bus:i’pysæk:i] varsivirranotinta.
Tämä on bussi 103:n bussipysäkki. Для замыкания электроцепи требуются два провода
Это автобусная остановка маршрута 103. и два штанговых токоснимателя.
авто’бусный парк м linja-autohalli n [’linja’auto’hal:i] электродви’гатель м sähkömoottori n
Hän on työssä mekaanikkona linja-autohallissa. [’sæhkø’mo:t:ori]
Он работает в автобусном парке механиком. Jossakin suhteessa sähkömoottorit ovat
биле’т м lippu n [’lip:u] dieselmoottorien tehokkaampia.
Konduktööri myi minulle lipun. В некоторых отношениях электродвигатели
Кондуктор продал мне билет. эффективнее дизельных двигателей.

168
 KAUPUNGIN LIIKENNE [’kaupuŋgin ’li:ken:e]

’Й таксомото’рный па’рк м taksiyritys n [’taksi’yritys]

ТРАМВА
Meidän taksiyritykseemme tarvitaan enemmän
RAITIOVAUNU [’raitio’vaunu]
kuljettajia.
панто’граф м pantografi n [’panto’grafi] Нашему таксомоторному парку требуется больше
Raitiovaunun katossa olevan laitteen nimi on pantografi. водителей.
Это устройство на крыше трамвая называется ша’шечки мн taksikyltti n [’taksi’kylt:i]
пантограф. Taksikyltistä ymmärsin, että se oli taksi.
скоростно’й трамва’й м pikaraitiovaunu n По шашечкам я понял, что это было такси.
[’pika’raitio’vaunu]
Tämä pikaraitiovaunu kulkee melko nopeasti. * * * * * * * * *
Этот скоростной трамвай движется весьма быстро.
досту’пный п kohtuullinen a [’kohtu:l:inen]
трамва’йная ли’ния ж raitiovaunulinja n Julkinen liikenteen maksu on kohtuullinen
[’raitio’vaunu’linja]
pienituloisillekin ihmisille.
Raitiovaunulinjat on raivattava lumesta.
Общественный транспорт доступен людям
Трамвайные линии должны быть очищены
с низкими доходами.
от снега.
трамва’йное депо’ с raitiovaunuvarikko n ма’ссовый п joukko- a [’jouk:o]
[’raitio’vaunu’varik:o] Suuren kaupungin joukkokuljetusten järjestelmä vaatii
Raitiovaunuvarikko on meluisa yritys. paljon varoja.
Трамвайное депо – это шумное предприятие. Система массовых перевозок в крупном городе
требует больших денег.
ТАКСИ’
TAKSI [’taksi] обще’ственный п julkinen a [’julkinen]
Meidän kaupungissa on hyvin kehittynyt julkinen
диспе’тчер м ohjaaja n [’ohja:ja] liikenne.
Tuo lippalakkipäinen mies on ohjaaja. Общественный транспорт в нашем городе хорошо
Тот человек в кепке – диспетчер. развит.
диспе’тчерская ж ohjaamo n [’ohja:mo] скоростно’й п pika- a [’pika]
Ohjaamo sijaitsee kaupungin keskustassa. Tämä pikajuna yhdistää kaupungin pohjoisen ja
Диспетчерская находится в центре города. eteläisen osan.
маршру’ тное такси’ с reittitaksi n [’reit:i’taksi] Этот скоростной поезд соединяет северную
Reittitaksit kulkevat vakioreiteillä.
и южную части города.
Маршрутные такси ходят по фиксированным
маршрутам. экологи’чески безопа’сный п
ympäristöystävällinen a [’ympæristø’ystævæl:inen]
ме’сто назначе’ния с määräpaikka n [’mæ:ræ’paik:a]
Ensimmäinen määräpaikka on lentokenttä. Johdinbussi on ympäristöystävällinen liikenneväline.
Первое место назначения – аэропорт. Троллейбус – это экологически безопасное
пла’та за прое’зд ж liikennemaksu n [’li:ken:e’maksu] транспортное средство.
Taksimaksu on tavallisesti korkeampi kuin вызыва’ть г soittaa v [’soit:a:]
liikennemaksu muissa liikennevälineissä. Soita heti taksi!
Плата за проезд в такси обычно выше, чем при Быстро вызывай такси.
пользовании другими видами общественного е’хать г mennä v [’men:æ]
транспорта. Me menemme metrolla.
ра’ция ж radioasema n [’radio’asema] Мы поедем на метро.
Taksikuljettajat pitävät yhteyttä ohjaajaan käyttämällä ждать г odottaa v [’odot:a:]
radioasemaa. Minä odotin bussia pysäkillä.
Водители такси связываются с диспетчерской Я ждал автобуса на остановке.
по рации.
по’льзоваться г käyttää v [’kæyt:æ:]
слу’ жба вы’зова такси’ ж taksitilauspalvelu n
Vaikka minulla onkin auto, minä käytän säännöllisesti
[’taksi’tilaus’palvelu]
julkista liikennettä.
Soita taksitilauspalveluun.
Позвони в службу вызова такси. Хотя у меня есть машина, я регулярно пользуюсь
такси’ст м taksikuljettaja n [’taksi’kuljet:aja] общественным транспортом.
Taksikuljettaja puhui puhumistaan. состоя’ть г koostua v [’ko:stua]
Таксист болтал без умолку. Julkinen liikenne koostuu metrosta, johdinbusseista,
таксо’метр м taksimittari n [’taksi’mit:ari] linja-autoista yms.
Taksimittarissa luki 1 dollari 50 senttiä. Общественный транспорт может состоять из метро,
Таксометр показал 1 доллар 50 центов. троллейбусов, автобусов и т. д.

169
 ’Т
УНИВЕРСИТЕ
81
’ ЦИЯ УНИВЕРСИТЕ’ ТА бакала’вр м kandidaatti n [’kandida:t:i]
ОРГАНИЗА
Filosofian kandidaatti on oppiarvo.
YLIOPISTON RAKENNE [’yli’opiston ’raken:e]
Бакалавр философии – это учёная степень.
аспиранту’ра ж aspirantuuri n [’aspirantu:ri] библиоте’карь м kirjastonhoitaja n [’kirjaston’hoitaja]
On monta syytä, miksi sinun kannattaisi opiskella Nainen on työssä kirjastonhoitajana jossakin
aspirantuurissa. yliopistossa.
Есть много причин, почему тебе стоит учиться Она работает библиотекарем в каком-то
в аспирантуре. университете.
библиоте’ка ж kirjasto n [’kirjasto] второку’рсник м toisen vuosikurssin opiskelija n
Tämän yliopiston kirjasto on valtavan iso. [’toisen ’vuosi’kurs:in ’opiskelija]
Библиотека этого университета огромна.
Luentosali oli täynnä toisen vuosikurssin opiskelijoita.
декана’т м dekaaninvirasto n [’deka:nin’virasto]
Аудитория была полна второкурсников.
Tulkaa dekaaninvirastolle klo 11.
Будьте в деканате в 11 часов утра.
дека’н м dekaani n [’deka:ni]
Kuka on tiedekunnan dekaani?
ка’мпус (университе’тский городо’к) м kampus
n [’kampus] Кто декан факультета?
Tavallisesti kampuksessa on kirjastoja, luentosaleja ja маги’стр м maisteri n [’maisteri]
asuntoloita. Vuosi sitten minulle myönnettiin eläintieteen maisterin
Обычно кампус включает в себя библиотеки, oppiarvo.
лекционные залы и места для проживания. Год назад мне присудили степень магистра
ка’федра ж laitos n [’laitos] зоологии.
Ensi vuonna avataan portugalin kielen laitos. первоку’рсник м ensimmäisen vuosikurssin opiskelija
В следующем году будет открыта кафедра n [’ensim:æisen ’vuosi’kurs:in ’opiskelija]
португальского языка. Ensimmäisen vuosikurssin opiskelijana en tietänyt
лаборато’рия ж laboratorio n [’labaratorio] paljoa tästä aineesta.
Onko yliopistossa tutkimuslaboratorioita? Как первокурсник я не очень-то много знал
Имеются ли в университете исследовательские по этому предмету.
лаборатории?
президе’нт м presidentti n [’president:i]
общежи’тие с opiskelija-asuntola n Joissakin yliopistoissa rektoria kutsutaan presidentiksi.
[’opiskelija’asuntola]
В некоторых университетах ректора называют
Opiskelija-asuntolassa on 60 kahdenhengen huonetta.
президентом.
В общежитии 60 двухместных комнат.
попечи’тельский сове’т м hallinto n [’hal:into] преподава’тель м lehtori n [’lektori]
Melkein kaikissa yliopistoissa on hallinto. Minä viihdyn hyvin työssäni yliopiston lehtorina.
Почти во всех университетах существует Мне нравится моя работа университетского
попечительский совет. преподавателя.
спорти’вный центр м urheilukeskus n проре’ктор м vararehtori n [’vara’rektori]
[’urheilu’keskus] Melkein kaikissa yliopistoissa on vähintään yksi
Tämä on meidän urheilukeskuksen stadion. vararehtori.
Это стадион нашего спортивного центра. Почти во всех университетах есть по крайней мере
студе’нческое объедине’ние с ylioppilasyhdistys n один проректор.
[’yli’op:ilas’yhdistys] профе’ссор м professori n [’profes:ori]
Monien ylioppilasyhdistysten johdossa ovat opiskelijat. Onko sinun isäsi professori?
Многие студенческие объединения управляются Твой отец – профессор?
студентами.
ре’ктор м rehtori n [’rektori]
факульте’т м tiedekunta n [’tiede’kunta] Tuo pitkä mies on meidän yliopistomme rehtori.
Minä haluaisin opiskella lakitieteellisessä tiedekunnassa.
Этот высокий человек – ректор нашего
Я хочу учиться на юридическом факультете.
университета.
ЛЮ’ ДИ УНИВЕРСИТЕ’ ТА студе’нт/студе’нтка м/ж opiskelija n [’opiskelija]
YLIOPISTON HENKILÖKUNTA
Opiskelijat kokoontuivat pääsaliin.
[’yli’opiston’henkilø’kunta]
Студенты собрались в главном зале.
аспира’нт м jatko-opiskelija n [’jatko ’opiskelija] учёная сте’пень ж oppiarvo n [’op:i’arvo]
Minun poikani on jo jatko-opiskelija. Minä tavoittelen maisterin oppiarvoa.
Мой сын уже аспирант. Моя цель – получить учёную степень магистра.

170
 YLIOPISTO [’yli’opisto]
уче’бная програ’мма ж opetusohjelma n
ОСНОВНЫ’ Е ПОНЯ’ ТИЯ
[’opetus’ohjelma]
PERUSKÄSITTEET [’perus’kæsit:e:t]
Opetusohjelmaan kuuluvat erilaiset oppiaineet.
вступи’тельный экза’мен м pääsykoe n [’pæ:sy’koe] Учебная программа включает в себя различные
Minun veljeäni hylättiin pääsykokeessa. предметы.
Мой брат провалил вступительный экзамен. уче’бный предме’т м oppiaine n [’op:i’aine]
выпускно’й экза’мен м loppututkinto n Mitkä ovat sinun lempioppiaineesi?
[’lop:u’tutkinto] Какие учебные предметы у тебя любимые?
Minä luen loppututkintoon. церемо’ния вруче’ния дипло’мов ж diplomien
Я готовлюсь к выпускным экзаменам. luovutustilaisuus n [’diplomien ’luovutus’tilaisu:s]
Tässä kuvassa on diplomien luovutustilaisuus minun
вы’сшее образова’ние с akateeminen koulutus n
[’akate:minen ’koulutus] yliopistossani.
Tämä on erinomainen mahdollisuus saada akateemisen На этой фотографии – церемония вручения
koulutuksen. дипломов в моём университете.
Это прекрасная возможность получить высшее * * * * * * * * *
образование.
дипло’м м diplomi n [’diplomi] академи’ческий п luku- a [’luku]
Joka lukuvuoden aikana hänellä oli tutkimushanke.
Alun perin diplomit valmistettiin ohuesta
Каждый академический год он работал над
lammasnahkasta.
исследовательским проектом.
Изначально дипломы изготавливались из тонкой
овечьей кожи.
госуда’рственный п valtiollinen a [’valtiol:inen]
Monet valtiolliset yliopistot ovat suurissa määrin
кани’кулы мн loma pl [’loma]
itsenäisiä raha-asioissa.
Kaikki opiskelijat ovat lomalla.
Многие государственные университеты
Все студенты на каникулах.
в значительной степени финансово самостоятельны.
ма’нтия ж kaapu n [’ka:pu]
нау’ чный п tieteellinen a [’tiete:l:inen]
Vasta valmistuneiden päällä olivat mustat kaavut.
Yliopistossa tehdään tieteellisiä tutkimuksia.
Выпускники были облачены в чёрные мантии.
Университет проводит научные исследования.
оконча’ние обуче’ния с valmistuminen n
образова’тельный п opetus- a [’opetus]
[’valmistuminen]
Mikä on Iso-Britannian opetusjärjestelmä?
Kohta on jo valmistuminen.
Какова образовательная система
Скоро окончание обучения.
в Великобритании?
оце’нка ж arvosana n [’arvo’sana] ча’стный п yksityinen a [’yksityinen]
Minä yritän saada vain hyvät arvosanat. Yksityiset yliopistot ovat yksityisten lähteiden
Я стараюсь получать хорошие оценки. rahoittamia.
семе’стр м lukukausi n [’luku’kausi] Частные университеты финансируются из частных
Meidän yliopistossamme lukuvuosi on jaettu kahteen источников.
lukukauteen. посеща’ть г opiskella v [’opiskella]
В нашем университете академический год делится Minä opiskelen yliopistossa.
на два семестра. Я посещаю университет.
стипе’ндия ж stipendi n [’stipendi] поступа’ть г päästä v [’pæ:stæ]
Minä haen stipendiä. 1990‑luvulla tyttö pääsi opiskelemaan Cambridge-
Я претендую на стипендию. yliopistoon.
университе’тская фо’рма ж akateeminen viitta n В 1990 году она поступила в Кембриджский
[’akate:minen ’vi:t:a] университет.
Juhlatilaisuudessa kaikkien päällä on otettava преподава’ть г opettaa v [’opet:a:]
akateeminen viitta. Kuka opettaa mikrobiologiaa?
Участники церемонии должны быть одеты Кто будет преподавать микробиологию?
в университетскую форму. присужда’ть г myöntää v [’myøntæ:]
университе’тская ша’почка ж akateeminen Eilen hänelle myönnettiin kandidaattiarvo.
neliskulmainen päähine n [’akate:minen Вчера ему присудили степень бакалавра.
’nelis’kulmainen ’pæ:hine] учи’ться г opiskella v [’opiskel:a]
Akateeminen nelikulmainen päähine on tupsullinen. Minun vanhempi veli opiskelee Oxfordin yliopistossa.
У университетской шапочки есть кисточка, Мой старший брат учится в Оксфордском
прикреплённая к центру. университете.

171
 ’ Д ЗА ДЕТЬМИ
УХО ’
82
кормле’ние гру’дью с rintaruokinta n [’rinta’ruokinta]
ВО’ ЗРАСТ РЕБЁНКА
Rintaruokinta on vauvan ruokinnan sopivin muoto.
LASTENIKÄ [’lasten’ikæ]
Кормление грудью – это самая подходящая форма
дошко’льник м leikki-ikäinen n [’leik:i’ikæinen] кормления младенца.
Nykyään monet leikki-ikäiset osaavat lukea. купа’ние с kylvettäminen n [’kylvet:æminen]
В наше время многие дошкольники умеют читать. Päivittäinen kylvettäminen on tärkeämpi asia kuin
младе’нец м vauva n [’vauva] tavallinen hygieeninen toimenpide.
Minun poikani on vielä vauva. Ежедневное купание ребёнка – это нечто гораздо
Мой сын ещё младенец. большее, чем просто гигиеническая процедура.
новорождённый ребёнок м vastasyntynyt vauva ня’ня ж lastenhoitaja n [’lasten’hoitaja]
n [’vasta’syntynyt ’vauva] Me jouduimme palkkaamaan lastenhoitaja hoitamaan
Vastasyntynyt vauva nukkui. lastamme.
Новорождённый ребёнок спал. Нам пришлось нанять няню для присмотра
подро’сток (тине’йджер) м teini-ikäinen n за нашим ребёнком.
[’teini’ikæinen] пелена’ние с kapalointi n [’kapalointi]
Heidän tytär on teini-ikäinen. Tämä on erityinen hoitopöytä, jolla tehdään vauvan
Их дочь – подросток. kapalointia.
ребёнок от 1 до 3 лет м 1‑3‑vuotias lapsi n [’yhden Это специальный стол для пеленания.
’kolmen ’vuotias ’lapsi] приуче’ние к горшку’ с pottaharjoittelu n
1‑3‑vuotiaat lapsi saa tietää paljon sosiaalirooleista. [’pot:a’harjoit:elu]
Ребёнок от 1 до 3 лет многое узнаёт о социальных Pottaharjoittelu alkaa ja päättyy tavallisesti
ролях. 12 kuukauden ja 3 vuoden välisessä iässä.
ребёнок от 7 до 12 лет м 7‑12‑vuotias lapsi n Приучение к горшку обычно начинаетcя
[’seitsemæn ’kaksi’toista ’vuotias ’lapsi] и завершается в возрасте от 12 месяцев до 3 лет.
7‑12‑vuotiaat lapset kasvavat hyvin nopeasti. сме’на подгу’зника ж vaipan vaihto n [’vaipan ’vaihto]
Дети от 7 до 12 лет растут очень интенсивно. Vaipan vaihto on tehtävä säännöllisesti.
Смена подгузника должна делаться регулярно.
ДЕ’ ТСКИЕ ОБРАЗОВА
’ ТЕЛЬНЫЕ
УЧРЕЖДЕ’ НИЯ ПРИНАДЛЕ’ ЖНОСТИ ДЛЯ УХО’ ДА
LASTEN OPPILAITOKSET [’lasten ЗА ДЕТЬМИ’
’op:i’laitokset] LASTENHOITOTARVIKKEET
[’lasten’hoito’tarvik:e:t]
де’тский сад м lastentarha n [’lasten’tarha]
Lastentarhassa lapsille kehitetään perustaitoja. буты’лочка де’тская ж vauvan pullo n [’vauvan ’pul:o]
В детском саду детей учат развивать базовые Vauvan pullo on tuttipullo.
умения. Детская бутылочка – это бутылочка с соской.
шко’ла ж koulu n [’koulu] весы’ для грудны’х дете’й мн vauvan vaaka pl
Meidän molemmat lapset käyvät koulua. [’vauvan ’va:ka]
Оба наших ребёнка ходят в школу. Minulla on kotona vauvan vaaka.
я’сли мн seimi n [’seimi] У меня есть дома весы для грудных детей.
Seimissä hoidetaan 2‑4‑vuotiaita lapsia. горшо’к де’тский м potta n [’pot:a]
Ясли предназначены для детей в возрасте от 2 Minun lapsi osaa käyttää pottaa.
до 4 лет. Мой ребёнок умеет пользоваться горшком.
де’тский сту’льчик (высо’кий) м lasten tuoli n
УХО’ Д ЗА МА
’ ЛЕНЬКИМИ ДЕТЬМИ’
[’lasten ’tuoli]
PIENTEN LASTEN HOITO [’pienten ’lasten
’hoito] Me tarvitsemme korkean lasten pyörätuolin meidän
pojallemme.
де’тское пита’ние с vauvanruoka n [’vauvan’ruoka] Нам нужен детский высокий стульчик
Vauvanruoka on tarkoitettu vauvoille. на колёсиках для нашего сына.
Детское питание предназначено специально для де’тское автомоби’льное кре’сло с lasten
младенцев. turvaistuin n [’lasten ’turva’istuin]
кормле’ние с ruokinta n [’ruokinta] Sinun autossa täytyy olla lasten turvaistuin.
Tässä on artikkeli pienten lasten ruokinnasta. Тебе надо иметь в машине детское автомобильное
Вот статья о кормлении маленьких детей. кресло.

172
 LASTENHOITO [’lasten’hoito]
колыбе’ль ж kätkyt n [’kætkyt]
ОСНОВНЫ’ Е ПОНЯ’ ТИЯ
Kätkyt on pieni vauvan sänky.
PERUSKÄSITTEET [’perus’kæsit:e:t]
Колыбель – это маленькая кроватка для грудного
ребёнка. воспита’ние дете’й с lasten kasvatus n [’lasten
коля’ска ж lastenvaunut n [’lasten’vaunut] ’kasvatus]
Hän pani vauvan lastenvaunuihin. Lasten kasvatus on vakava asia.
Она положила малыша в коляску. Воспитание детей – серьёзное дело.
комбинезо’н де’тский м lasten haalari pl [’lasten де’тство с lapsuus n [’lapsu:s]
’ha:lari] Varhaislapsuus on tärkeä ihmisen kehitysvaihe.
Раннее детство – важная стадия в развитии человека.
Pojan päällä on punainen lasten haalari.
Мальчик был одет в красный детский комбинезон.
матери’нство с äitiys n [’æitiys]
Hän valmistautuu äitiyteen.
крова’ть-мане’ж ж pinnasänky n [’pin:a’sæŋky]
Она готовится к материнству.
Me ostimme puisen pinnasängyn.
отцо’вство с isyys n [’isy:s]
Мы купили деревянную кровать-манеж Mitä te tiedätte isyydestä?
с решётками. Что вы знаете об отцовстве?
нагру’дник де’тский м rintalappu n [’rinta’lap:u] роди’тель м vanhempi n [’vanhempi]
Tämä rintalappu on pantava lapsen leuan alle. Lapsen molemmat vanhemmat ovat kunnon ihmiset.
Детский нагрудник нужно повязывать под Оба родителя ребёнка – приличные люди.
подбородком ребёнка.
* * * * * * * * *
пелёнка ж kapalo pl [’kapalo]
Nämä kapalot ovat puuvillaa. беспо’мощный п avuton a [’avuton]
Эти пелёнки из чистого хлопка. Vastasyntyneet vauvat ovat aivan avuttomia.
переносна’я крова’тка ж kannettava sänky n Новорождённые дети совершенно беспомощные.
[’kan:et:ava ’sænky] большо’й п iso a [’iso]
Kannan vauvaa kannettavassa sängyssä. Hän on jo iso tyttö.
Она уже большая девочка.
Я понесу ребёнка в переносной кроватке.
здоро’вый п terve a [’terve]
подгу’зник м vaippa n [’vaip:a]
Jumalan kiitos meidän lapsemme on terve.
On kangasvaippoja sekä kertakäyttöisiä
Слава богу, наш малыш здоровый.
muovikuituvaippoja.
ма’ленький п pieni a [’pieni]
Бывают подгузники из ткани, а ещё бывают Kuinka vanha tuo pieni poika on?
одноразовые из пластикового волокна. Сколько лет тому маленькому мальчику?
ползунки’ мн potkuhousut pl [’potku’housut] счастли’вый п onnellinen a [’on:el:inen]
Tilasin viisi potkuhousujen paria. Me haluaisimme, että lapsemme olisivat onnellisia.
Я заказала пять пар детских ползунков. Мы хотим, чтобы наши дети были счастливыми.
распашо’нка ж vauvanpaita n [’vauvan’paita] воспи’тывать г kasvattaa v [’kasvat:a:]
Kun sinä odotat vauvaa, ala jo ostaa vauvanpaitoja ja Kasvattaa lapsia on raskas työ.
potkuhousuja. Воспитывать детей – тяжёлый труд.
Если ты ждёшь ребёнка, начинай закупать забо’титься г pitää huolta v [’pitæ: ’huolta]
распашонки и ползунки. Nainen pitää hyvää huolta lapsestaan.
Она так хорошо заботится о своём малыше.
рюкзачо’к для ноше’ния малыше’й м vauvan
kantoreppu n [’vauvan ’kanto’rep:u] ня’нчить г hoitaa v [’hoita:]
Minä näin naisen, joka hoiti lasta.
Minä haluaisin yrittää kantaa vauvaa vauvan
Я увидел женщину, которая нянчила ребёнка.
kantorepussa selkäpuolella.
расти’ть г huolehtia v [’huolehtia]
Я хочу попробовать носить ребёнка в рюкзачке
Minä tunnen poikani oikein hyvin, koska olen
для ношения малышей за спиной.
huolehtinut hänestä vauvasta asti.
со’ска для буты’лочки ж tutti n [’tut:i] Уж я-то знаю своего сына, я растил его
Tutin täytyy olla steriili. с младенчества.
Соска для бутылочки должна быть стерильной. учи’ть г opettaa v [’opet:a:]
со’ска-пусты’шка ж huvitutti n [’huvi’tut:i] Opetin poikaani sitomaan kenkänauhat.
Tyttövauva ei rauhoitu ilman huvituttia. Я научила своего сына завязывать шнурки
Без соски-пустышки она не успокоится. на ботинках.

173
 ’ ЗИКА
ФИ
83
РАЗДЕ’ ЛЫ ФИ’ ЗИКИ я’дерная фи’зика ж ydinfysiikka n [’ydin ’fysi:k:a]
Ydinfysiikka tutkii atomin ydintä.
FYSIIKAN ALAT [’fysi:kan ’alat]
Ядерная физика изучает ядро атома.
астрофи’зика ж astrofysiikka n [’asto’fysi:k:a] ОСНОВНЫЕ ПОНЯТ’ ИЯ
Astrofysiikka tutkii maailmankaikkeuden fyysisiä PERUSKÄSITTEET [’perus’kæsit:e:t]
prosesseja.
Астрофизика изучает физические процессы аку’стика ж akustiikka n [’akusti:k:a]
во Вселенной. Akustiikka on ääntä, ultraääntä ja infraääntä tutkiva
а’томная фи’зика ж atomifysiikka n [’atomi’fysi:k:a] tiede.
Atomifysiikka tutkii atomeja elektronien ja atomiytimen Акустика – это изучение звука, ультразвука
erillisenä järjestelmänä. и инфразвука.
Атомная физика изучает атомы как изолированную аэродина’мика ж aerodynamiikka n [’aero’dynami:k:a]
систему электронов и атомного ядра. Aerodynamiikka tutkii ilman liikettä, mm. ilman ja
биофи’зика ж biofysiikka n [’bio’fysi:k:a] liikkuvan kappaleen vuorovaikutusta.
Biofysiikka on tutkimusala, joka tutkii biologiaa Аэродинамика изучает движение воздуха,
luonnonlakien mukaisesti. в частности при его взаимодействии с движущимся
Биофизика – это наука, в которой законы физики объектом.
применяются для изучения биологии. взаимоде’йствие с vuorovaikutus n [’vuoro’vaikutus]
ква’нтовая меха’ника ж kvanttimekaniikka n Vuorovaikutus tapahtuu kahden tai useampien
[’kvant:i’mekani:k:a] kappaleiden vaikuttaessa toisiinsa.
Kvanttimekaniikka on tärkeä fysiikan ja kemian Взаимодействие происходит, когда два или более
tutkimuksissa. объектов воздействуют друг на друга.
Квантовая механика важна для физики и химии. волна’ ж aalto n [’a:lto]
класси’ческая фи’зика ж klassinen fysiikka n Aalto on avaruudessa ja ajassa etenevä poikkeama.
[’klas:inen ’fysi:k:a] Волна – это пертурбации, распространяющиеся
Isaac Newton teki suuren panoksen klassisen fysiikan в пространстве и времени.
kehitykseen. вре’мя с aika n [’aika]
Крупнейший вклад в классическую физику был Fysiikassa aika on yksi muutamista perussuureista.
сделан Исааком Ньютоном. В физике время считается одной из нескольких
молекуля’рная фи’зика ж molekyylifysiikka n основных величин.
[’moleky:li’fysi:k:a]
гидродина’мика ж hydrodynamiikka n
Molekyylifysiikka tutkii molekyylien ominaisuuksia.
[’hydro’dynami:k:a]
Молекулярная физика – это изучение физических
Hydrodynamiikka tutkii nesteiden liikettä.
свойств молекул.
Гидродинамика имеет дело с течением жидкости.
о’птика ж optiikka n [’opti:k:a]
Optiikka tutkii valon ominaisuuksia.
дина’мика ж dynamiikka n [’dynami:k:a]
Fysiikassa dynamiikan käsite tarkoittaa fyysisten
Оптика – это изучение свойств света.
prosessien väliaikaista kehitystä.
термодина’мика ж termodynamiikka n
В физике термин “динамика” означает временную
[’termo’dynami:k:a]
эволюцию физических процессов.
On neljä tärkeää termodynamiikan pääsääntöä.
Существует четыре важных закона излуче’ние с säteily n [’sæteıly]
термодинамики. Säteily on energian etenemistä avaruudessa
säteilylähteestä.
фи’зика конденси’рованного состоя’ния ж
kondensoituneen aineen fysiikka n [’kondensoitune:n Излучение – это процесс движения энергии сквозь
’aine:n ’fysi:k:a] пространство от источника излучения.
Kondensoituneen aineen fysiikka on modernin fysiikan и’мпульс м liikemäärä n [’li:ke’mæ:ræ]
laajin ala. Liikemäärä on vektorisuure.
Физика конденсированного состояния – это Импульс представляет собой вектор.
самая обширная область современной физики. кинема’тика ж kinematiikka n [’kinemati:k:a]
фи’зика элемента’рных части’ц ж hiukkasfysiikka Kinematiikka tutkii kappaleiden liikettä kiinnittämättä
n [’hiuk:as’fysi:k:a] huomiota sen syihin.
Hiukkasfysiikka tutkii aineen ja säteilyn Кинематика описывает движение объектов без
hienorakennetta. выяснения причин этого движения.
Физика элементарных частиц изучает ма’сса ж massa n [’mas:a]
элементарные составляющие материи и излучения. Massa tarkoittaa fyysisen kappaleen aineen määrää.
хими’ческая фи’зика ж kemiallinen fysiikka n Масса – это количество вещества в физическом
[’kemial:in:en ’fysi:k:a] объекте.
Kemiallinen fysiikka on kemian ja fysiikan alaosa. мате’рия ж aine n [’aine]
Химическая физика – это подотрасль химии Aineella on massa.
и физики. Материя обладает массой.

174
 FYSIIKKA [’fysi:k:a]
меха’ника ж mekaniikka n [’mekani:k:a] эне’ргия ж energia n [’energia]
Mekaniikka tutkii kappaleiden liikettä eri voimien Energian muuntuessa muodosta toiseen sen määrä jää
vaikutuksesta. vakioksi.
Механика имеет дело с телами, на которые При переходе энергии из одной формы в другую
воздействуют силы, передвигая их. количество энергии остаётся тем же самым.
относи’тельность ж suhteellisuus n [’suhte:l:isu:s] энтропи’я ж entropia n [’entropia]
Albert Einstein on suhteellisuusteorian keksijä.
Jään sulaminen on entropian esimerkki.
Альберт Эйнштейн – автор теории
Таяние льда – это пример энтропии.
относительности.
потенциа’л м potentiaali n [’potentia:li] * * * * * * * * *
On skalaaripotentiaali ja vektoripotentiaali.
Существует скалярный потенциал и векторный динами’ческий п dynaaminen a [’dyna:minen]
потенциал. Hän tarkkailee mikroskooppista dynaamista prosessia.
притяже’ние с painovoima n [’paino’voima] Он наблюдает за микроскопическим
Painovoima on luonnonilmiö. динамическим процессом.
Притяжение – это естественное явление. прикладно’й п sovellettu a [’sovel:et:u]
простра’нство с avaruus n [’avaru:s] Sovellettu fysiikka edellyttää uusimpien kehittelyjen
Avaruus on yksi fysiikan perussuureista. käyttöön ottamista.
Пространство – это одна из основных величин Прикладная физика подразумевает практическое
в физике. использование разработок.
свет м valo n [’valo] физи’ческий п fysikaalinen a [’fysika:linen]
Valo on sähkömagneettinen säteily.
Meidän on otettava huomioon kaikki mahdolliset
Свет – это электромагнитное излучение.
fysikaaliset prosessit.
си’ла ж voima n [’voima]
Fysiikassa voima tarkoittaa kappaleen lepotilaan tai Нам следует иметь в виду все физические
liikkeeseen vaikuttavaa tekijää. процессы, которые тут возможны.
В физике сила – это то, что изменяет состояние фундамента’льный п perus- a [’perus]
покоя или движения объекта. Joitakin perusfysiikan keksintöjä voi käyttää vain
ско’рость ж nopeus n [’nopeus] kaukaisessa tulevaisuudessa.
Nopeus on tilan muuttamisen vauhti. Некоторые открытия фундаментальной физики
Скорость – это степень изменения положения. могут быть использованы только в отдалённом
состоя’ние вещества’ с aineen olotila n [’aine:n будущем.
’olo’tila] элемента’рный п alkeis- a [’alkeis]
On neljä aineen olotilaa: kiinteä, neste, kaasu ja plasma. Kaikki alkeishiukkaset ovat joko bosoneja tai
Существует четыре основных состояния вещества: fermioneja.
твёрдое, жидкое, газообразное и плазма.
Все элементарные частицы – это либо бозоны,
температу’ра ж lämpötila n [’læmpø’tila] либо фермионы.
Lämpötilan mittaamiseksi käytetään lämpömittaria.
Чтобы узнать температуру, можно использовать взаимоде’йствовать г vuorovaikuttaa v
термометр. [’vuoro’vaikut:a:]
ускоре’ние с kiihtyvyys n [’ki:htyvy:s] Nuo kaksi kappaletta vuorovaikuttaa toisiinsa.
Kiihtyvyys tarkoittaa nopeuden muutosta tietyssä Два этих физических тела взаимодействуют друг
ajassa. с другом.
Ускорение – это изменение скорости с течением изуча’ть г lukea v [’lukea]
времени. He lukevat aerodynamiikkaa.
физи’ческая едини’ца ж suure n [’su:re] Они изучают аэродинамику.
Tämä on suureiden muuntotaulukko. иссле’довать г tutkia v [’tutkia]
Эта программа – преобразователь физических Me tarvitsemme sitä laitteistoa tutkiaksemme
единиц. radioaaltoja.
части’ца ж alkeishiukkanen n [’alkeis’hiuk:anen] Нам нужно это оборудование, чтобы исследовать
Alkeishiukkanen tarkoittaa jakamatonta rakenneosaa.
свойства радиоволн.
Элементарная частица – это частица, которую
невозможно разделить на более мелкие
открыва’ть (соверша’ть откры’тие) г keksiä v
[’keksiæ]
составляющие.
Tiedätkö sinä, kuka on keksinyt painovoiman lain?
электромагнети’зм м sähkömagnetismi n
[’sæhkø’magnetismi] Ты знаешь, кто открыл закон всемирного
Sähkömagnetismi on säkhömagneettistä kenttää тяготения?
tutkiva fysiikan ala. свя’зываться г liittyä v [’li:t:yæ]
Электромагнетизм – это физика Fysiikka liittyy kiinteästi matematiikkaan.
электромагнитного поля. Физика тесно связана с математикой.

175
 ’ ФИЯ
ФИЛОСО
84
’ ЗОВЫЕ ФИЛОСО’ ФСКИЕ ПОНЯ’ ТИЯ мора’ль ж moraali n [’mora:li]
БА
Moraali tarkoittaa käyttäytymissääntöjä.
FILOSOFIAN PERUSKÄSITTEET [’filosofian
Мораль означает кодекс поведения.
’perus’kæsit:e:t]
нау’ка ж tiede n [’tiede]
абсолю’т м absoluutti n [’absolu:t:i] Tieteenfilosofia tutkii tieteellisen tiedon luonnetta ja
Absoluutti on äärellisen vastakohta. perusteita.
Абсолют противоположен тому, что имеет предел. Философия науки стремится понять природу
альтруи’зм м altruismi n [’altruismi] и оправданность научного знания.
Altruismin käsitteellä on pitkä historia filosofisessa неве’жество с sivistymättömyys n [’sivistymæt:ømy:s]
ajatuksessa. Sivistymättömyys tarkoittaa, että ihmiseltä puuttuvat
Понятие альтруизма имеет долгую историю joitakin tietoja tai hän jättää tietoja tahallaan ottamatta
в философской мысли. huomiotta.
бесконе’чность ж äärettömyys n [’æ:ret:ømy:s] Невежество – это состояние, при котором
Äärettömyyttä voi pitää avaruuden ja ajan у человека нет каких-то знаний, либо он намеренно
ominaisuutena. игнорирует информацию.
Бесконечность может считаться свойством обще’ственный догово’р м yhteiskuntasopimus n
пространства и времени. [’yhteis’kunta’sopimus]
Бог м jumala n [’jumala] Yhteiskuntasopimuksessa sovitaan tiettyjen sääntöjen
Onko jumala olemassa? noudattamisesta.
Существует ли Бог? Общественный договор – это соглашение
ве’чность ж ikuisuus n [’ikuisu:s] о соблюдении определённых правил.
Aristoteles oli ikuisuuden käsitteen kannattaja. о’бщество с yhteiskunta n [’yhteis’kunta]
Аристотель был сторонником идеи вечности. Yhteiskunnat ovat erilaisia.
добро’ с hyvyys n [’hyvy:s] Все общества – разные.
Hyvyyden teko on tärkeintä elämässä. о’пыт м kokemus n [’kokemus]
Делать добро – это главное в жизни. Voi erottaa fyysisen, mentaalisen, emotionaalisen ja
жизнь ж elämä n [’elæmæ] henkisen kokemuksen.
Mitä luulette ajatuksesta, että elämä on myötätunto? Можно производить различие между физическим,
Что вы думаете об идее о том, что жизнь есть ментальным, эмоциональным и духовным опытом.
страдание? ра’зум м järki n [’jærki]
зло с pahuus n [’pahu:s] Järjen olemuksesta kiistellään paljon.
Pahuus on hyvyyden vastakohta. О сущности разума идёт много споров.
Зло – противоположность добра. реа’льность ж todellisuus n [’todel:isu:s]
зна’ние с tieto n [’tieto] On sellainen asia kuin sovittu todellisuus.
Tieto on voima. Существует такая вещь, как согласованная
Знание – сила. реальность.
и’стина ж totuus n [’totu:s] свобо’да во’ли ж vapaa tahto n [’vapa: ’tahto]
Totuuden käsitteellä on monta merkitystä. Vapaa tahto on ajatus siitä, että kaikki ihmiset voivat
Понятие “истина” может иметь множество harkita vapaasti valintoja.
значений. Свобода воли – это идея о том, что все люди могут
красота’ ж kauneus n [’kauneus] свободно решать, как поступать.
Kauneuden ilmiötä tutkitaan estetiikan osana. смысл жи’зни м elämän tarkoitus n [’elæmæn
Явление красоты изучается как часть эстетики. ’tarkoitus]
ли’чность ж persoonallisuus n [’perso:nal:isu:s] Elämän tarkoitus on suurimpia filosofisia kysymyksiä.
Mitä luulette persoonallisuuden eettisestä vastuusta? Смысл жизни – это один из величайших
Что вы думаете об этической ответственности философских вопросов.
личности? со’весть ж omatunto n [’oma’tunto]
любо’вь ж rakkaus n [’rak:aus] Omatunto on ihmisen sisäinen kokemus, joka on
Jotkut ovat sitä mieltä, ettei rakkaudessa ole mitään ihmistahdon ulkopuolella.
salaperäistä. Совесть проистекает из глубин, находящихся
Некоторые считают, что в любви нет ничего за пределами человеческой воли.
таинственного. созна’ние с tietoisuus n [’tietoisu:s]
мир м maailma n [’ma:ilma] On paljon filosofisia käsitteitä tietoisuudesta.
Onko olemassa maailmaa meidän ympärillämme? Существует много философских позиций,
Существует ли мир вокруг нас? касающихся сознания.

176
 FILOSOFIA [’filosofia]
справедли’вость ж oikeudenmukaisuus n эпистемоло’гия ж tietoteoria n [’tieto’teoria]
[’oikeuden’mukaisu:s] Tietoteorian tärkeimpiä kysymyksiä on toden,
Mitä on Teistä oikeudenmukaisuus? uskomuksen ja perusteen väliset suhteet.
Что такое, по вашему мнению, справедливость? Среди главных вопросов эпистемологии –
те’ло с ruumis n [’ru:mis] отношения между истиной, верой и их
Mikä on ruumiin ja järjen keskinäinen yhteys? обоснованием.
Какова взаимосвязь тела и разума? эсте’тика ж estetiikka n [’esteti:k:a]
челове’ческое существо’ с ihminen n [’ihminen] Estetiikka tutkii kauneuden, taiteen, esteettisen
Ihminen on tieteellinen käsite, jota käytetään ihmisistä. kokemuksen ja arvon kysymyksiä.
Человеческое существо – это научный термин, Эстетика занимается вопросами красоты, искусства,
применяемый к людям. восприятия и вопросами вкуса.
челове’чество с ihmiskunta n [’ihmis’kunta] э’тика ж etiikka n [’eti:k:a]
Voiko ihmiskunta muuttua? Etiikka tarkkailee ihmisen eettisen toiminnan
Может ли человечество измениться? periaatteita.
Этика занимается вопросами того, как следует
язы’к м kieli n [’kieli]
Kieli on keino kertomaan asioista, teoista ja ajatuksista. поступать человеку.
Язык – это способ рассказывать о вещах, поступках * * * * * * * * *
и идеях.
абстра’ктный п abstraktinen a [’abstrakti]
ОСНОВНЫ’ Е РАЗДЕ’ ЛЫ ФИЛОСО’ ФИИ Vapaus, oikeudenmukaisuus ja onni ovat abstraktisia
FILOSOFIAN KESKEISET OSA-ALUEET käsitteitä.
[’filosofian ’keskeiset ’osa’alue:t]
Свобода, справедливость, счастье – это
абстрактные понятия.
ло’гика ж logiikka n [’logi:k:a]
Logiikka tutkii ajattelua, joka johtaa tosiolevaan опра’вданный п perusteltu a [’perusteltu]
johtopäätökseen oletusten ollessa tosia. Onko sellainen lähestymistapa perusteltu?
Оправдан ли такой подход?
Логика исследует мышление, идущее от верных
предположений к верным заключениям. сло’жный п monimutkainen a [’moni’mutkainen]
Tämän filosofin teoriat ovat liian monimutkaisia.
метафи’зика ж metafysiikka n [’metafysi:k:a]
Теории этого философа слишком сложные.
Metafysiikka tutkii olevaisen olemusta ja luonnetta.
Метафизика исследует природу бытия и мира.
эмпири’ческий п empiirinen a [’empi:rinen]
Sana empiirinen tarkoittaa havainnointiin ja oman
полити’ческая филосо’фия ж poliittinen filosofia n
kokemukseen perustuvaa tietoa.
[’poli:t:inen filosofia]
Слово “эмпирический” означает информацию,
Poliittinen filosofia tutkii yksilön ja yhteisön välisiä
полученную путём наблюдений и личного опыта.
suhteita.
эти’ческий п eettinen a [’e:t:inen]
Политическая философия – это изучение
Tässä filosofi puhuu eettisistä dilemmoista.
отношения людей и государства.
Здесь философ рассуждает об этических дилеммах.
филосо’фия рели’гии ж uskonnonfilosofia n дискути’ровать г keskustella v [’keskustel:a]
[’uskon:onfilosofia] He keskustelivat muutaman vuoden aikana.
Uskonnonfilosofia on filosofian haara, joka käsittelee Они дискутировали в течение нескольких лет.
uskontoa.
знать г tietää v [’tietæ:]
Философия религии – это раздел философии, Minä haluan tietää, mikä on todellisuus.
в котором задаются вопросами о религии. Я хочу знать, что есть реальность.
филосо’фия созна’ния ж mielenfilosofia n мы’слить г ajatella v [’ajatel:a]
[’mielen’filosofia] Ajattelen siis olen.
Mielifilosofian tarkkailun aiheena on dualismi ja Я мыслю, следовательно, я существую.
materialismi. понима’ть г ymmärtää v [’ym:ærtæ:]
Для философии сознания типичны диспуты Tämä idea on niin yksinkertainen, että sitä on vaikeaa
о дуализме и материализме. ymmärtää.
филосо’фия языка’ ж kielifilosofia n [’kieli’filosofia] Эта идея настолько проста, что её трудно понять.
Kielifilosofia on kielen luonteen, syntymisen ja käytön существова’ть г olla v [’ol:a]
tutkimusta. Silla, mikä on olemassa, on oltava tiettyjä ominaisuuksia.
Философия языка – это исследование природы, То, что реально существует, должно иметь
происхождения и использования языка. определённые качества.

177
 ’ ТНЕС
ФИ
85
ПРОСТЫ’ Е УПРАЖНЕ’ НИЯ ТРЕНАЖЁРНЫЙ ЗАЛ
HELPOT HARJOITUKSET [’helpot KUNTOILUSALI [’kuntoilu’sali]
’harjoitukset]
бегу’щая доро’жка ж juoksumatto n [’juoksu’mat:o]
заря’дка ж voimistelu n [’voimistelu] Minä suosittelen sinulle harjoittelemaan päivittäin
Minä harjoittelen voimistelua joka aamu. 30 minuuttia juoksumatolla.
Я делаю зарядку каждое утро. Я рекомендую тебе каждый день по 30 минут
накло’ны в сто’роны мн sivutaivutukset pl проводить на бегущей дорожке.
[’sivu’taivutukset] велотренажёр м kuntopyörä n [’kunto’pyøræ]
Minä tein vartalon sivutaivutuksia käsipainoilla. Kuntopyörä on kuntolaite, jossa on satula, polkimet ja
Я делал наклоны в стороны с гантелями. ohjaustanko.
накло’ны вперёд мн etutaivutukset pl Велотренажёр – это приспособление с седлом,
[’etu’taivutukset] педалями и неким подобием руля.
Tehkää etutaivutuksia polvia taivuttamatta. гребно’й тренажёр м soutulaite n [’soutu’laite]
Soutulaitteella simuloidaan soutamista.
Выполняйте наклоны вперёд, не сгибая ног
Гребной тренажёр имитирует греблю на воде.
в коленях.
перекла’дина ж rekki n [’rek:i]
отжима’ние на бру’сьях с dippipunnerrus pl
Rekki on toistaiseksi varattu.
[’dip:i’pun:er:us]
Перекладина пока занята.
Dippipunnerrukset kehittävät pääasiassa kolmipäisiä
шве’дская сте’нка ж puolapuut pl [’puola’pu:t]
hartialihaksia.
Tämän harjoituksen tekemiseen tarvitaan puolapuita.
Отжимания на брусьях в основном тренируют Чтобы делать это упражнение, нужно
трицепсы. воспользоваться шведской стенкой.
отжима’ние от по’ла с etunojapunnerrukset pl шта’нга ж levytanko n [’levy’tanko]
[’etu’noja’pun:er:ukset] Levytangot ovat 1,2‑2,1 metrin pituisia.
Hän sanoo, että voi tehdä 100 etunojapunnerrusta. По длине штанги бывают от 1,2 метра до 2,1 метра.
Он говорит, что может сделать 100 отжиманий эллипти’ческий тренажёр м elliptinen laite n
от пола. [’el:iptinen ’laite]
подтя’гивание на перекла’дине с leuannosto pl Elliptisellä laitteella voi simuloida kävelyä tai juoksua.
[’leuan’nosto] Эллиптический тренажёр может имитировать
Nuorena voin tehdä 25 leuannostoa. ходьбу или бег.
Когда я был молодым, я мог сделать эрго’метр м ergometri n [’ergometri]
25 подтягиваний на перекладине. Ergometrillä mitataan ihmisen kuntotasoa.
подъём то’рса м vartalon nostoja pl [’vartalon Эргометр измеряет усилия, прилагаемые
’nostoja] человеком.
Vartalon nostot vahvistavat vatsalihaksia. СПА-ПРОЦЕДУ’ РЫ
Подъёмы торса укрепляют мышцы брюшного KYLPYLÄHOITO [’kylpylæ’hoito]
пресса.
подъём ту’ловища к коле’ням м yläselän nostot pl гидротерапи’я ж vesihoito n [’vesi’hoito]
Vesihoidossa vettä käytetään kipujen lieventämiseksi ja
[’ylæ’selæn ’nostot]
tautien hoidossa.
Yläselän nostoja pidetään yksinkertaisen vartalon
При гидротерапии используется вода для
nostojen helpompana vaihtoehtona.
успокоения болей и лечения болезней.
Подъём туловища к коленям считается более
горя’чая ва’нна ж kuumakylpy n [’ku:ma’kylpy]
безопасной альтернативой простому подъёму
Minä olin puoli tuntia kuumakylvyssä.
торса.
Я провела полчаса в горячей ванне.
приседа’ния мн jalkakyykyt pl [’jalka’ky:kyt] грязева’я ва’нна ж mutakylpy n [’muta’kylpy]
Nyt ruvetaan jalkakyykkyihin. Mutakylpyjä on käytetty tuhansia vuosia.
А теперь будем выполнять приседания. Грязевые ванны использовались тысячи лет.
прыжки’ с разно’жкой мн haarahypy pl джаку’зи с poreallas n [’pore’al:as]
[’ha:ra’hyp:y] Onko teillä poreallas?
Haarahyppyjen tehokkaampiin vaihtoehtoihin kuuluvat У вас имеется джакузи?
kumarrukset. лече’бная гли’на ж hoitosavi n [’hoito’savi]
Более интенсивные варианты прыжков Hoitosavi on hyvä hoitoaine.
с разножкой включают в себя наклоны вниз. Лечебная глина – это хорошее средство.

178
 KUNTOILU [’kuntoilu]
масса’ж м hieronta n [’hieronta] низкоуглево’дная дие’та ж vähähiilihydraattinen
Haluaisin hieronnan. ruokavalio n [’væhæ’hi:li’hydra:t:inen ’ruoka’valio]
Я хочу, чтобы мне сделали массаж. Vähähiilihydraattista ruokavaliota käyttävät ihmiset,
минера’льная ва’нна ж mineraalikylpy n jotka haluavat pysyä nykypainossaan.
[’minera:li’kylpy] Низкоуглеводные диеты используются для
Ota mineraalikylpy. контроля над весом.
Примите минеральную ванну. разде’льное пита’ние с hayn dieetti n [’heın ’die:t:i]
обёртывания мн vartalokääre n [’vartalo’kæ:re] Hayn dietin mukaan ei saa syödä leipää ja lihaa saman
Vartalokääreet auttavat vähentämään selluliittia. ruoan nauttimisen aikana.
Обёртывания помогают уменьшить целлюлит. Согласно раздельному питанию не надо есть хлеб
са’уна ж sauna n [’sauna] и мясо в один приём пищи.
Saunan jälkeen voin erinomaisesti. расти’тельная дие’та ж osa-aikainen
После сауны я чувствую себя великолепно. kasvisruokavalio n [’osa’aikainen ’kasvis’ruoka’valio]
солево’й пи’линг м suolakuorinta n [’suola’kuorinta] En ole kasvissyöjä, mutta noudatan osa-aikaista
Suolakuorinnan jälkeen teidän ihonne on silkkimäisen kasvisruokavaliota.
sileä ja pehmeä. Я не строгий вегетарианец, но в целом
После солевого пилинга ваша кожа будет придерживаюсь растительной диеты.
шелковистой, гладкой и мягкой. сыроеде’ние с elävä ravinto n [’elævæ ’ravinto]
Minä haluaisin saada enemmän tietoa elävästä
ДИЕ’ ТЫ ravinnosta.
DIEETIT [’die:tit] Я хотел бы узнать больше о сыроедении.
вегетариа’нство с kasvissyönti n [’kasvis’syønti] * * * * * * * * *
Hän on aktiivinen kasvissynnin kannattaja.
Она активная сторонница вегетарианства. бо’дрый п pirteä a [’pirteæ]
65‑vuotiaana hän on edelleenkin hyvin pirteä.
грейпфру’ товая дие’та ж greippidieetti n
В 65 лет он по-прежнему бодрый.
[’greıp:’dıe:t:i]
Uskotko greippidieettiin? прия’тный п hauska a [’hauska]
Kuuma kylpy on hauskaa.
Ты веришь в грейпфрутовую диету?
Горячая ванна – это приятно.
дие’та по гликеми’ческому и’ндексу ж
прохла’дный п viileä a [’vi:leæ]
glykemiaindeksidieetti n [’glykemia’indekisi’die:t:i]
Nyt minä tarvitsen viileän suihkun.
Ehkä sinua auttaa glykemiaindeksidieetti.
Теперь мне нужен прохладный душ.
Может быть, тебе поможет диета
си’льный п voimakas a [’voimakas]
по гликемическому индексу.
Päivästä päivään tulen yhä voimakkaammaksi.
дие’та с учётом гемоко’да ж veriryhmädieetti n С каждым днём я становлюсь всё сильнее
[’veri’ryhmæ ’die:t:i]
и сильнее.
Veriryhmädieetti on hyvin suosittu nykyään.
энерги’чный п energinen a [’energinen]
Диета с учётом гемокода сегодня очень модна. Liikunnan ja dietin ansiosta tämä nainen pysyy
кефи’рная дие’та ж kefiiridieetti n [’kefi:ri’die:t:i] energisenä kuin nuori tyttö.
Kokeillaan kefiiridieettiä. Благодаря упражнениям и диете эта женщина
Давай попробуем кефирную диету. энергична, словно молодая девушка.
макробио’тика ж makrobioottinen ruokavalio n дви’гаться г liikkua v [’li:k:ua]
[’makro’bio:t:inen ’ruoka’valio] Meidän kaikkien täytyy liikkua enemmän.
Makrobioottinen ruokavalion perusruokana on Нам всем нужно больше двигаться.
viljatuotteita. растя’гивать г venyttää v [’venyt:æ:]
Макробиотика предусматривает употребление Minä yritän venyttää jalkalihaksia.
в пищу зерновых как основного продукта. Я стараюсь растягивать мышцы ног.
низкобелко’вая дие’та ж vähäproteiininen dieetti n тренирова’ть г harjoittaa v [’harjoit:a:]
[’væhæ’protei:ninen ’die:t:i] Harjoita kehosi.
Vähäproteiinista diettiä suositellaan munuais- ja Тренируй своё тело.
maksapotilaille. укрепля’ть г voimistaa v [’voimista:]
Низкобелковая диета предписывается людям Minä voin kertoa sinulle, miten lihaksia voimistetaan.
с болезнями почек и печени. Я могу рассказать тебе, как укреплять мускулы.
низкожи’рная дие’та ж vähärasvainen dieetti n улучша’ть г kohottaa kuntoa v [’kohot:a: ’kuntoa]
[’væhæ’rasvainen ’die:t:i] Päivittäinen liikunta kohottaa ihmisen kuntoa.
Mitkä ovat vähärasvaisen dieetin edut? Ежедневные физические упражнения улучшают
Каковы достоинства низкожирной диеты? здоровье человека.

179
 86 ФЛОТ

ИСТОРИ’ ЧЕСКИЕ КОРАБЛИ’ И СУДА ’ рефрижера’торное су’дно с jäähdytyslaiva n

[’jæ:hdytys’laiva]
HISTORIALLISET LAIVAT JA ALUKSET
[’historial:iset ’laivat ja ’alukset] Jäähdytyslaiva kuljetti naudanlihaa.
Рефрижераторное судно перевозило груз
бриг м priki n [’priki] говядины.
Priki on laiva, jonka kaksi mastoa on varustettu се’йнер м kalastusalus n [’kalastus’alus]
nelikulmaisilla purjeilla. Kalastusalus on laiva, joissa käytetään pohjanuottaa.
Бриг – это корабль с двумя мачтами, оснащёнными Сейнеры – это рыболовные суда, на которых
четырёхугольными парусами. используется донный невод.
бриганти’на ж brigantiini n [’briganti:ni] сухогру’з м kuivarahtialus n [’kuiva’rahti’alus]
Brigantiineja ei saa sotkea prikeihin. Satamaan saapui kuivarahtialus, jossa oli hiilirahti.
Бригантины не следует путать с бригами. В порт прибыл сухогруз с грузом угля.
галео’н м kaljuuna n [’kalju:na] та’нкер м tankkialus n [’tank:i’alus]
Kaljuunat kehittyivät karaveleista Tankkialukset on tarkoitettu nesteiden suurten määrien
Галеоны явились развитием каравелл.
kuljettamiseen.
гале’ра ж kaleeri(laiva) n [’kale:ri(’laiva)] Танкеры предназначены для перевозки большого
Kaleereja käytettiin sota- ja kauppalaivoina.
количества жидкостей.
Галеры использовались для войны и для торговли.
тра’улер м troolari n [’tro:lari]
караве’лла ж karaveli n [’karaveli]
Moderneissa troolareissa kalaa säilytetään pakastettuna.
Christopher Columbus saapui Amerikkaan karavelilla.
Современные траулеры хранят выловленную рыбу
Христофор Колумб достиг Америки на каравелле.
в замороженном состоянии.
кли’пер м klipperi n [’klip:eri]
Klipperi oli 1800‑luvun hyvin nopeakulkuinen alus. СОВРЕМЕ’ ННЫЕ ВОЕ’ ННЫЕ КОРАБЛИ’
Клипер был очень быстроходным парусным судном MODERNIT SOTALAIVAT [’modernit
19‑го века. ’sota’laivat]
лине’йный кора’бль м linjalaiva n [’linja’laiva]
Linja-alukset olivat hyvin tehokkaita sotatoimissa. авиано’сец м lentotukialus n [’lento’tuki’alus]
Линейные корабли были очень эффективны Lentotukialuksen yläosaa sanotaan lentokanneksi.
в военных действиях. Верхняя часть авианосца называется полётной
парохо’д м höyryalus n [’høyry’alus] палубой.
Höyryalusten aika on ohi kauan sitten. вертолётоно’сец м helikopteritukialus n
Время пароходов давно миновало. [’helikopteri’tuki’alus]
трире’ма ж kolmisoutu n [’kolmi’soutu] Lentotukialusten lisäksi on helikopteritukialuksiakin.
Kolmisoudun nimi on tullut kolmerivisistä airoista joka Наряду с авианосцами существуют также
laivan puolella. и вертолётоносцы.
Трирема получила своё имя благодаря трём рядам кре’йсер м risteilijä n [’risteilijæ]
вёсел с каждого борта. Ensimmäisten risteilijöiden tarkoituksena oli
фрега’т м fregatti n [’fregat:i] autonomisten tehtävien suorittaminen.
Fregatti on iso sotalaiva. Первые крейсеры предназначались для
Фрегат – это крупный военный корабль. выполнения автономных задач на море.
шху’на ж kuunari n [’ku:nari] линко’р м linjalaiva n [’linja’laiva]
Hollantilaiset alkoivat käyttää kuunareita 1500‑ tai
Linjalaivan pääpatteriin kuuluvat suurimman kaliiperin
1600‑luvulla.
aseet.
Шхуны впервые начали использоваться
Главная батарея линкора состоит из орудий самого
голландцами в 16‑м или 17‑м веке.
большого калибра.
СОВРЕМЕ’ ННЫЕ ГРАЖДА’ НСКИЕ СУДА ’
подво’дная ло’дка ж sukellusvene n [’sukel:us’vene]
MODERNIT SIVIILIALUKSET [’modernit Suurin osa moderneja sukellusveneitä on
sivi:li’alukset] ydinreaktorinkäyttöisiä.
контейнерово’з м konttialus n [’kont:i’alus] Большинство современных подводных лодок
Jotkut konttialukset ovat valtavan kokoisia. приводится в движение ядерными реакторами.
Некоторые контейнеровозы имеют огромный противоло’дочный кора’бль м
размер. sukellusvenehävittäjä n [’sukel:us’vene’hævit:æjæ]
круи’зный ла’йнер м risteilyalus n [’risteily’alus] Sukellusvenehävittäjä on pieni nopeakulkuinen
Risteilyalukset ovat kuin uivia hotelleja. sotalaiva.
Круизные лайнеры во многом организованы Противолодочный корабль – это небольшой
подобно плавучим отелям. быстроходный военный корабль.

180
 LAIVASTO [’laivasto]
торпе’дный ка’тер м moottoritorpedovene n ми’чман м vanhempi aliupseeri n [’vanhempi ’ali’upse:ri]
[’mo:t:ori’torpedo’vene] Minun veli on vanhempi aliupseeri, mutta hän toivoo
Ensimmäiset moottoritorpedoveneet rakennettiin tulla kapteeniksi.
vastustaakseen linja-aluksia ja muita isoja laivoja. Мой брат – мичман, но он надеется стать капитаном.
Первые торпедные катера были созданы, чтобы старшина’ (корабе’льный) м pursimies n
противостоять линкорам и другим крупным [’pursi’mies]
кораблям. Meidän pursimies on karu ihminen.
эсми’нец м hävittäjäalus n [’hævit:æjæ’alus] Наш старшина суров.
Hävittäjäaluksen tehtävä on saattaa suurimpia laivoja. ста’рший лейтена’нт м yliluutnantti n [’yli’lu:tnant:i]
Предназначение эсминца – сопровождать более Tässä valokuvassa meidän isoisämme on yliluutnantti.
На этой фотографии наш дедушка – старший
крупные корабли.
лейтенант.
ЗВА ’ НИЯ И ДО’ ЛЖНОСТИ В ВОЕ’ ННОМ
’ ТЕ ста’рший матро’с м ylimatruusi n [’yli’matru:si]
ФЛО Tämä ylimatruusi on teidän päällikkö.
SOTALAIVASTON SOTILASARVOT JA VIRAT Этот старший матрос вас возглавит.
[’sota’laivaston sotilas’arvot ja ’virat] шту’рман м perämies n [’peræ’mies]
Perämiehen täytyy aina tietää laivansijaintipaikan.
адмира’л м amiraali n [’amira:li] Штурман должен постоянно знать
Amiraali on sotalaivaston ylimmän luokan upseeri.
о местоположении корабля.
Адмирал флота – это офицер военно-морского
флота высшего ранга. * * * * * * * * *
ва’хтенный м vahtimies n [’vahti’mies] быстрохо’дный п nopeakulkuinen a [’nopea’kulkuinen]
Vahtimiehen täytyy reagoida kaikenlaisiin kiireisiin Tämä alus on kevyt ja nopeakulkuinen.
tilanteisiin. Это судно лёгкое и быстроходное.
Вахтенный должен реагировать на любые гребно’й п soutu- a [’soutu]
экстренные обстоятельства. Kaleeri on iso soutualus.
ви’це-адмира’л м vara-amiraali n [’vara’amira:li] Галера – это крупное гребное судно.
Vara-amiraalin arvo on kontra-amiraalin korkeampi. манёвренный п manööveri- a [’manø:veri]
Вице-адмирал старше по званию контр-адмирала. Tämä on huippuluokan manööverialus.
капита’н м kapteeni n [’kapte:ni] Это в высшей степени манёвренный корабль.
Kuka on laivan kapteeni? па’русный п purje- a [’purje]
Кто капитан корабля? Purjealuksen nopeus riippuu tuulen nopeudesta ja
капита’н-лейтена’нт м kapteeniluutnantti n suunnasta.
[’kapte:ni’lu:tna:nt:i] Скорость парусного корабля зависит от скорости
Kapteeniluutnantti on sotilasarvo, jota käytetään и направления ветра.
joissakin maissa. плаву’ чий п uiva a [’uiva]
Капитан-лейтенант – это звание, использующееся Suuret linja-alukset ovat kuin uivia linnoituksia.
в некоторых странах. Крупные линкоры подобны плавучим крепостям.
коммодо’р м kommodori n [’kom:odori] лави’ровать г luovia v [’luovia]
Kommodorin arvo on kapteenin korkeampi, mutta Laiva luovii.
kontra-amiraalin alempi. Корабль лавирует.
Коммодор – это звание выше капитана и ниже перевози’ть г kuljettaa v [’kuljet:a:]
Tämä tankkialus kuljettaa raakaa öljyä.
контр-адмирала.
Этот танкер перевозит сырую нефть.
контр-адмира’л м kontra-amiraali n [’kontra’amira:li]
пла’вать (о корабле’ ) г purjehtia v [’purjehtia]
Kontra-amiraalin arvoa pidetään amiraali arvojen
Meidän laivamme purjehti Etelä-Amerikasta Pohjois-
alimpana.
Afrikkaan.
Контр-адмирал считается самым младшим
Наш корабль плыл из Южной Америки в северную
из адмиральских званий. Африку.
ло’цман м luotsi n [’luotsi] прокла’дывать курс г piirtää kulkusuunta v [’pi:rtæ:
Luotsi on merimies, joka opastaa laivoja vaarallisilla tai kulku’su:nta]
laivojen ylikuormittamilla vesillä. Piirtääkseen laivan kulkusuunnan kapteeni tarvitsee
Лоцман – это моряк, проводящий корабли через merenkulkukojeita.
опасные или перегруженные судами воды. Чтобы проложить курс, капитану нужны
матро’с м matruusi n [’matru:si] навигационные приборы.
Matruusi on alempia arvoja sotalaivastossa. тону’ ть г upota v [’upota]
Матрос – это одно из самых низших званий военно- Vioitettu risteilijä upposi 40 minuutin kuluttua.
морского флота. Подбитый крейсер затонул через 40 минут.

181
 ’ ФИЯ
ФОТОГРА
87
УСТРО’ ЙСТВО ФОТОАППАРА
’ ТА фотоплёнка ж valokuvafilmi n [’valo’kuva’filmi]
Tällä valokuvafilmillä voitte tehdä 36 kuvaa.
KAMERAN RAKENNE [’kameran ’raken:e]
Используя эту фотоплёнку, вы можете сделать
автоспу’ск м itselaukaisin n [’itse’laukaisin] 36 снимков.
Itselaukaisinta voi käyttää siihen, että valokuvaaja ottaa ПАРА ’ МЕТРЫ ДЛЯ СЪЁМКИ
kuvan itsestään. VALOKUVAUSPARAMETRIT
Автоспуск можно использовать так, чтобы [’valo’kuvaus’parametrit]
фотографы могли сделать фотографию самого себя.
видоиска’тель м tähtäin n [’tæhtæin] вы’держка ж valotusaika n [’valotus’aika]
Tähtäimet voivat olla optisia ja sähköisiä. Valokuvattaessa valotusaika on hyvin tärkeää.
Видоискатели бывают оптическими Выдержка очень важна, когда ты фотографируешь.
и электронными. диафра’гма ж himmenin n [’him:enin]
Auta minua asettamaan himmenin.
голо’вка перемо’тки ж filminsiirtovipu n
[’filmin’si:rto’vipu] Помоги мне установить диафрагму.
Kelatkaa filmi käyttämällä filminsiirtovipua. расстоя’ние с välimatka n [’væli’matka]
Kohteeseen on noin 50 metrin välimatka.
Перемотайте плёнку с помощью головки перемотки.
Расстояние до объекта примерно 50 метров.
затво’р м suljin n [’suljin]
Suljin on laite, joka säätelee valon pääsyä tietyksi ajaksi. ре’зкость ж syvätarkkuus n [’syvæ’tark:u:s]
Syvätarkkuus on tarkka.
Затвор – это устройство, которое позволяет свету
Резкость чёткая.
проникать внутрь в течение определённого времени.
объекти’в м objektiivi n [’objekti:vi] ФОТОГРАФИ’ ЧЕСКИЕ ПРОЦЕ’ ССЫ
Objektiivi voi olla kiinteä tai vaihdettava. VALOKUVAUKSEN VAIHEET [’valo’kuvauksen
Объектив может быть постоянно прикреплённым ’vaihe:t]
к камере или же сменным.
закрепи’тель (фикса’ж) м kiinnite n [’ki:n:ite]
селе’ктор вы’держки м valotusajan valitsin n
Kiinnite tekee kuvan muuttumattomaksi ja
[’valotus’ajan ’valitsin]
valokestäväksi.
Kuinka valotusajan valitsinta käytetään?
Закрепитель делает изображение неизменным
Как пользоваться селектором выдержки?
и светоустойчивым.
спускова’я кно’пка затво’ра ж sulkimen laukaisin n
негати’в м negatiivi n [’negati:vi]
[’sulkimen ’laukaisin]
Negatiivissa vaaleat kohdat ovat tummia ja tummat
Sulkimen laukaisin on tässä.
kohdat ovat vaaleita.
Спусковая кнопка затвора вот здесь.
На негативе светлые места выглядят тёмными,
счётчик ка’дров м kuvanlaskin n [’kuvan’laskin] а тёмные – светлыми.
Kuvanlaskimessa minä näin numero 10.
позити’в м positiivi n [’positi:vi]
На счётчике кадров я увидел цифру 10. Minua jännittää nähdä, miltä tämä näyttää positiivissa.
фотовспы’шка ж salamalaukaisin n [’salama’laukaisin] Интересно, как это будет выглядеть на позитиве.
Minun kamerassa on salamalaukaisin.
прояви’тель м kehite n [’kehite]
Мой фотоаппарат оснащён фотовспышкой. Kehite muuttaa filmin tai valokuvapaperin piilevän kuvan
што’рка затво’ра ж verhosuljin n [’verho’suljin] näkyväksi.
Minä otin objektiivin pois katsoakseni verhosuljinta. Проявитель делает латентное изображение
Я снял объектив, чтобы посмотреть на шторки на плёнке или фотобумаге видимым.
затвора. фотогра’фия (сни’мок) ж valokuva n [’valo’kuva]
экспоно’метр м valotusmittari n [’valotus’mit:ari] Tässä on valmis valokuva.
Valotusmittari on tarkoitettu valon määrän mittaamiseksi. Вот и готовая фотография.
Экспонометр – это устройство для определения фотоувеличи’тель м suurennuskoje n
количества света. [’su:ren:u:s’koje]
ФОТОМАТЕРИА ’ ЛЫ Suurennuskojeen toimintaperiaate on yksinkertainen.
VALOKUVAUSTARVIKKEET Принцип работы фотоувеличителя прост.
[’valo’kuvaus’tarvik:e:t] ЖА ’ НРЫ ФОТОГРА
’ ФИИ
VALOKUVAUKSEN GENRET [’valo’kuvauksen
фотобума’га ж valokuvapaperi n [’valo’kuva’paperi] ’genret]
Valokuvapaperi on yliherkillä kemikalioilla pinnoitettu
paperi. гламу’рная фотогра’фия ж glamourvalokuvaus n
Фотобумага – это бумага, покрытая [’glamour’valokuvaus]
светочувствительными химикатами. Houkuttelevaisuus ja sarmikkuus ovat tärkeimpiä
фотопласти’нка ж valokuvalevy n [’valo’kuva’levy] glamourvalokuvauksessa.
Valokuvafilmin edeltäjänä oli valokuvalevy. Акцент на привлекательность и шарм – вот цель
Фотопластинки предшествовали фотоплёнке. гламурной фотографии.

182
 VALOKUVAUS [’valo’kuvaus]
концептуа’льная фотогра’фия ж konseptualistinen фотографи’рование приро’ды с luonnon
valokuvaus n [’konseptualistinen ’valo’kuvaus] valokuvaus n [’luon:on ’valo’kuvaus]
Konseptualistisessa valokuvauksessa usein käytetään Minä harrastan luonnon valokuvausta.
valokuvien tietokonetoimitusta. Фотографирование природы – моё хобби.
При работе в жанре концептуальной фотожурнали’стика ж kuvajournalismi n
фотографии часто прибегают к компьютерному [’kuva’journalismi]
редактированию. Jotkut ovat sitä mieltä, että kuvajournalismin kultakausi
oli 1930‑1950‑luvulla.
ломогра’фия ж lomografia n [’lomo’grafia]
Некоторые считают, что “золотым веком”
Lomografian painopiste on systeemittömyydessä ja
фотожурналистики был период 1930‑1950‑х годов.
sattumaisuudessa.
фотоохо’та ж eläinkuvaus n [’elæin’kuvaus]
Ломография делает упор на бессистемное,
Tämä alue sopii hyvin eläinkuvaukseen.
случайное фотографирование. Этот регион хорош для фотоохоты.
натюрмо’рт м asetelma n [’asetemla] эроти’ческая фотогра’фия ж eroottinen valokuva n
Minä tarvitsen valaistuslaitteet erään näyttävän [’ero:t:inen ’valo’kuva]
asetelman tekemiseksi. Minulla on eroottisten valokuvien albumi.
Мне нужно осветительное оборудование для У меня есть альбом эротической фотографии.
создания одного эффектного натюрморта.
* * * * * * * * *
панора’мная фотогра’фия ж panoraamavalokuva n
[’panora:ma’valo’kuva] люби’тельский п harrastaja- a [’har:astaja]
Minä pidän kovasti panoraamavalokuvauksesta. Kaikki valokuvat olivat harrastajalaatua.
Я обожаю панорамную фотографию. Все фотографии были любительского качества.
папара’цци м paparazzi n [’paparatsi] профессиона’льный п ammatti- a [’am:at:i]
Minua eivät kiinnosta paparazzien tyyliin tehdyt Tyttö haluaa tulla ammattivalokuvaajaksi.
valokuvat. Она хочет стать профессиональным фотографом.
Мне не интересны снимки в жанре папарацци. цветно’й п väri- a [’væri]
Ensimmäiset värivalokuvat ilmestyivät 1800‑luvun
пейза’жная фотогра’фия ж maisemavalokuvaus n
lopussa.
[’maisema’valo’kuvaus]
Первые цветные фотографии появились в конце
Maisemavalokuvauksen asiantuntijana hän tekee töitä
19‑го века.
muutamalle aikakauslehdelle.
цифрово’й п digitaali- a [’digita:li]
Будучи специалистом по пейзажной фотографии, Digitaalikamerassa valokuvafilmin asemesta käytetään
он работает для нескольких журналов. sähkösensoria.
подво’дная фотогра’фия ж vedenalainen В цифровом фотоаппарате вместо плёнки
valokuvaus n [’veden’alainen ’valo’kuvaus] используется электронный сенсор.
Mistä minä saisin vedenalaiseen valokuvaukseen чёрно-бе’лый п musta-valkoinen a [’musta’valkoinen]
tarkoitetun kameran? Minä pidän parempana musta-valkoista valokuvausta.
Где я могу достать фотоаппарат для подводной Я поклонник чёрно-белой художественной
фотографии? фотографии.
порногра’фия ж pornografia n [’porno’grafia] засве’чивать г valottaa v [’valot:a:]
Pornografia on kielletty monissa maissa. Jos valottaa filmin, se pilaantuu.
Порнография запрещена во многих странах. Если ты засветишь плёнку, она будет испорчена.
портре’т м muotokuva n [’muoto’kuva] наводи’ть ре’зкость г tarkentaa kamera v [’tarkenta:
Kuka on tehnyt tämän kirjailijan tunnetun muotokuvan? ’kamera]
Minä tarkensin kameran lintuun.
Кто снял знаменитый портрет этого писателя?
Я навёл резкость на птицу.
светогра’фика ж valomaalaus n [’valo’ma:laus]
печа’тать г valmistaa v [’valmista:]
Valomaalaus on erityinen liikkuvan valon
Minä pidän valokuvien valmistamisesta
valokuvausmenetelmä.
suurennuskojeen avulla.
Светографика – это особая техника Я люблю печатать фотографии с фотоувеличителем.
фотографирования движущегося света. проявля’ть г kehittää v [’kehit:æ:]
у’личная фотогра’фия ж katuvalokuva n Valokuvafilmi kehittyy minuutin kuluttua.
[’katu’valo’kuva] Плёнка проявится через минуту.
Katuvalokuvaus on dokumenttivalokuvan laji. фотографи’ровать г valokuvata v [’valo’kuvata]
Уличная фотография – это тип документальной Minä haluan valokuvata tämän temppelin.
фотографии. Я хочу сфотографировать тот храм.

183
 88 ФРУ’ КТЫ
абрико’с м aprikoosi n [’apriko:si] гуа’ва ж guava n [’guava]
Aprikoosi on kotoisin Kiinasta. Guavan hedelmä on tavallisesti 4 – 12 senttimetrin pitkä.
Родина абрикоса – Китай. Плод гуавы обычно бывает в длину от 4
авока’до с avokado n [’avokado] до 12 сантиметров.
Keskikokoinen avokadopuu tuottaa vuosittain noin
ды’ня ж meloni n [’meloni]
120 hedelmää.
Maista palanen aromikasta melonia.
Среднее дерево авокадо ежегодно даёт примерно
Отведай кусок сладкой душистой дыни.
по 120 плодов.
ежеви’ка ж vatukka n [’vatuk:a]
айва’ ж kvitteni n [’kvit:eni]
Vatukka on vadelman näköinen marja, mutta
Kvitteni on kylmänkestävä puu.
mustavärinen.
Айва морозоустойчива.
Ежевика похожа на малину, только она чёрная.
алыча’ ж mirabelli n [’mirabel:i]
Mirabelli voi olla keltaisen ja punaisen värinen. ирга’ ж tuomipihlaja n [’tuomi’pihlaja]
Алыча бывает жёлтой и красной. Linnut pitävät tuomipihlajasta, siksi sen poimiminen on
анана’с м ananas n [’ananas] ongelmallista.
Ananasta syödään raakana tai säilykehedelmänä. Птицы любят иргу, и поэтому сбор её урожая
Ананасы едят свежими или консервированными. проблематичен.
апельси’н м appelsiini n [’ap:elsi:ni] ки’ви с kiivihedelmä n [’ki:vi’hedelmæ]
Minä en halua kaurapuuroa, vaan haluan appelsiinin. Kiivihedelmä on kotoisin Etelä-Kiinasta.
Я не хочу овсяную кашу, я хочу апельсин. Родина киви – южный Китай.
арбу’з м vesimeloni n [’vesi’meloni] крыжо’вник м karviainen n [’karviainen]
Jotkut vesimelonit painavat yli 30 koloa.
Karviainen voi olla hapanta tai hunajan makeaa.
Некоторые арбузы весят больше 30 килограммов.
Бывает кислый крыжовник, а бывает сладкий, как
бана’н м banaani n [’bana:ni]
мёд.
Banaaneja voi syödä raakoina, kuitenkin joitakin lajia
лимо’н м sitruuna n [’sitru:na]
paistetaan.
Minä pidän paljon sitruunan tuoksusta.
Бананы можно есть сырыми, хотя некоторые
разновидности обычно готовят. Я обожаю аромат лимона.

боя’рышник м orapihlaja n [’ora’pihlaja] ли’чи с litsi n [’litsi]

Orapihlajan hedelmistä voi valmistaa hyytelöä. Litsiä käytetään monissa jälkiruoissa.
Из плодов боярышника можно делать желе. Личи используется во многих десертах.
виногра’д м viinirypäle pl [’vi:ni’rypæle] ло’ква ж japaninmispeli n [’japanin’mispeli]
Katso kuinka kaunis viinirypäleterttu! Japaninmispeli sopii hyvin hedelmäsalaatteihin muiden
Посмотри, какая прекрасная гроздь винограда! hedelmien kanssa.
ви’шня ж kirsikka n [’kirsik:a] Локва хорошо сочетается с другими фруктами
Nämä kirsikat ovat harvinaisen hyviä. во фруктовых салатах.
Эта вишня восхитительно вкусная.
мали’на ж vadelma n [’vadelma]
грана’т м kranaattiomena n [’grana:t:i’omena] Vadelman hyvään kasvuun tarvitaan paljon auringon
Granaattiomenaa on viljelty Kaukasiassa muinaisajoista
valoa ja vettä.
lähtien.
Для оптимального развития малине требуется
Гранат культивировался на Кавказе с древних
много солнца и воды.
времён.
грейпфру’ т м greippi n [’greıp:i] ма’нго с mango n [’maŋgo]
Greippi on hyvä C-vitamiinin lähde. Kypsä mango on makea ja erikoisen makuinen.

Грейпфрут – хороший источник витамина С. Спелое манго сладкое, с уникальным вкусом.

гру’ша ж päärynä n [’pæ:rynæ] мандари’н м mandariini n [’mandari:ni]
Päärynöissä on paljon kuparia ja kaliumia. Minä pidän marokkolaisista mandariineista.
Груши богаты медью и калием. Я люблю марокканские мандарины.

184
 HEDELMÄT [’hedelmæt]
мушмула’ ж mispeli n [’mispeli] чере’шня ж linnunkirsikka n [’lin:un’kirsik:a]
Mispeliä syödään usein juuston kera jälkiruokana. Linnunkirsikka on ollut ihmisen ruokana tuhansien
Мушмулу часто употребляют с сыром в качестве vuosien aikana.
десерта. Черешня является продуктом питания человека

нектари’н м nektariini n [’nektari:ni] в течение тысяч лет.

Nektariini on persikan laji. шипо’вник м ruusunmarja n [’ru:sun’marja]

Eräiden lajien ruusunmarjaa käytetään C-vitamiinin
Нектарин – это разновидность персика.
lähteenä.
папа’йя ж papaija n [’papaija]
Шиповник некоторых видов используется как
Papaija on kotoisin trooppisesta Etelä- ja Pohjois-
источник витамина С.
Amerikasta.
я’блоко с omena n [’omena]
Родина папайи – тропики Южной и Северной
Ostin kaksi kiloa omenoita.
Америки. Я купил два килограмма яблок.
пе’рсик м persikka n [persik:a]
* * * * * * * * *
Persikan kuori on oranssinkeltainen.
Кожица персика оранжево-жёлтая. мя’гкий п pehmeä a [’pehmeæ]
ряби’на ж pihlaja n [’pihlaja] Persikat ovat pehmeitä ja maukkaita.
Eurooppalaisen pihlajan marjoista voi valmistaa kitkerää Эти персики мягкие и вкусные.
hyytelöä. мяси’стый п mehevä a [’mehevæ]
Из ягод европейской рябины можно делать Nämä hedelmät ovat isokokoisia ja meheviä.
Эти плоды крупные и мясистые.
горьковатое желе.
сла’дкий п makea a [’makea]
ряби’на чернопло’дная ж mustamarja-aronia n
Mitään ei ole tuoreen banaanin makeaa makua
[’musta’marja’aronia]
parempaa.
Mustamarja-aroniasta voi valmistaa viiniä.
Ничто не может быть лучше, чем сладкий вкус
Из черноплодной рябины можно делать вино.
свежего банана.
санто’л м santol-hedelmä n [’santol’hedelmæ] со’чный п mehukas a [’mehukas]
Santol-hedelmä on trooppinen hedelmä, joka kasvaa Persikat ovat hyvin mehukkaita.
Kaakkois-Aasiassa. Персики очень сочные.
Сантол – тропический плод, растущий в юго- спе’лый п kypsä a [’kypsæ]
восточной Азии. Ovatko nuo hedelmät kypsiä vai ei?
сли’ва ж luumu n [’lu:mu] Эти фрукты спелые или нет?
Luumussa on joskus valkoinen kerros, joka on helposti выжима’ть г puristaa v [’purista:]
poistettavissa. Puristetaan mehua niistä omenoista.
На сливе может быть беловатый налёт, который Давай выжмем сок из этих яблок.

легко стереть. расти’ г kasvaa v [’kasva:]

Mango kasvaa trooppisilla alueilla.
фейхоа’ ж feijoa n [’feihoa]
Манго растёт в тропических районах.
Feijoan tuoksu on aromikas ja makea.
собира’ть г poimia v [’poimia]
Запах фейхоа ароматный и сладкий.
Me poimimme vadelmaa kaksi tuntia.
фи’га ж viikuna n [’vi:kuna]
Мы собирали малину два часа.
Viikuna voi syödä tuoreena tai kuivattuna.
созрева’ть г kypsyä v [’kypsyæ]
Фиги можно есть свежими или сушёными.
Viinirypäle kypsyy pian.
хурма’ ж taateliluumu n [’ta:teli’lu:mu] Виноград скоро созреет.
Taateliluumua muinaiskreikkalaiset tunsivat jumalien употребля’ть г käyttää v [’kæyt:æ:]
hedelmänä. Suosittelen teille käyttämään enemmän greippimehua.
Хурма была известна древним грекам как “плод Рекомендую вам больше употреблять сока
богов”. грейпфрута.

185
 ’ КТЕР И ПОВЕДЕ
ХАРА ’ НИЕ
89
дружелю’бный п ystävällinen a [’ystævæl:inen]
ТИ’ ПЫ ТЕМПЕРА
’ МЕНТОВ
Hän on hyvin ystävällinen ihminen, hänen kanssaan on
LUONNETYYPIT [’luon:e’ty:pit]
helppo olla yhteistyössä.
интрове’рт м sisäänpäin kääntynyt ihminen n Он очень дружелюбный человек, и с ним легко
[’sisæ:n’pæin’kæ:ntynyt ’ihminen] работать.
Sisäänpäin kääntynyt ihminen pitää yksinäisyydestä. жизнера’достный п elämäniloinen a
[’elæmæn’iloinen]
Интроверт предпочитает находиться
Hän on maailman elämäniloisin ihminen kaikista minun
в одиночестве.
tapaamistani ihmisistä.
меланхо’лик м melankolikko n [’melankolik:o] Он самый жизнерадостный человек из всех, с кем
Monet melankolikot ovat ajattelevia pohdiskelijoita.
я знаком.
Многие меланхолики – задумчивые мыслители.
му’дрый п viisas a [’vi:sas]
сангви’ник м sangviinikko n [’saŋgvi:nik:o] Sinä ymmärrät tämän kun tulet vanhemmaksi ja
Sangviinikot ovat tavallisesti huolettomia ja viisaammaksi.
iloluontoisia. Ты поймёшь это, когда станешь старше и мудрее.
Сангвиники обычно бывают беззаботными нахо’дчивый п kekseliäs a [’kekseliæs]
любителями веселья. Minäkin haluaisin olla yhtä kekseliäs kuin sinä.
флегма’тик м flegmaatikko n [’flegma:tik:o] Вот бы мне быть таким находчивым, как ты.
Flegmaatikot ovat luotettavimpia ihmisiä kuin общи’тельный п sosiaalinen a [’sosia:linen]
sangviinikot. Minun veljeni on aika sosiaalinen ja hänellä on paljon
Флегматики – это более надёжные люди, нежели ystäviä.
Мой брат очень общительный, и у него много
сангвиники.
друзей.
холе’рик м koleerikko n [’kole:rik:o]
одарённый п kyvykäs a [’kyvykæs]
Koleerikot ovat hyvin mahtailevia ja energisiä ihmisiä,
Tämä nuori ihminen on älyllisesti hyvin kyvykäs.
mutta heitä voi helposti kiukuttaa.
Этот молодой джентльмен – интеллектуально
Холерики очень амбициозны и энергичны, но их
одарённый человек.
легко разозлить.
оптими’ст м optimisti n [’optimisti]
экстраве’рт м ulospäin kääntynyt ihminen n Minun isäni oli optimisti koko elämänsä ajan.
[’ulos’pæin’kæ:ntynyt ’ihminen] Мой отец всю свою жизнь был оптимистом.
Ulospäin kääntynyt ihminen on taipuvainen скро’мный п vaatimaton a [’va:timaton]
kanssakäymiseen. Vaatimaton ihminen ei kehuskele menestyksillään.
Экстраверт склонен к общительности. Скромный человек – это тот, кто не хвастается
ПОЛОЖИ’ ТЕЛЬНЫЕ ХАРАКТЕРИ’ СТИКИ своими достижениями.
MYÖNTEISET PIIRTEET [’myønteiset ’pi:rte:t] споко’йный п rauhallinen a [’rauhal:inen]
Hän jää rauhalliseksi jos häntä haukutaankin.
аккура’тный п huolellinen a [’huolel:inen] Он остаётся спокойным, даже когда на него орут.
Minun tyttäreni on huolellinen tyttö. тала’нтливый п lahjakas a [’lahjakas]
Моя дочь – аккуратная девочка. Sinä ole niin lahjakas ihminen!
ве’жливый п kohtelias a [’kohtelias] Ты такой талантливый человек!
Minä pidän siitä, että meidän johtajamme on hyvin трудолюби’вый п työteliäs a [’tyøteliæs]
kohtelias ihminen. Me tarvitsemme sellaisia työteliäitä työntekijöitä, kuin
hän.
Наш начальник вежливый, и мне это нравится.
Нам нужны трудолюбивые работники, как он.
волево’й п lujatahtoinen a [’luja’tahtoinen]
у’мный п älykäs a [’ælykæs]
Niin lujatahtoinen ihminen saa aikaan kaiken, mihin
Nainen on hyvin sivistynyt ja viisas.
pyrkii.
Она хорошо образованна и умна.
Такой волевой человек, как он, может достичь
уравнове’шенный п tasapainoinen a
всего, чего захочет. [’tasa’painoinen]
до’брый п hyväntahtoinen a [’hyvæn’tahtoinen] Minun veljeni on tasapainoinen ihminen. Hän ei menetä
Minun ystäväni sanovat, että olen hyväntahtoinen ja malttiaan koskaan.
ymmärtäväinen ihminen. Мой брат – уравновешенный человек. Он никогда
Мои друзья говорят, что я добрая и отзывчивая. не выходит из себя.

186
 LUONNE JA KÄYTTÄYTYMINEN [’luon:e ja ’kæyt:æytyminen]
хоро’ший п hyvä a [’hyvæ] нече’стный п epärehellinen a [’epæ’rehel:inen]
Minä olen onnellinen, että minun lapseni ovat hyviä Ei voi tulla toimeen vilpillisen ja epärehellisen ihmisen
ihmisiä. kanssa?
Я счастлива, что все мои дети хорошие люди. Как иметь дело с лживым, нечестным человеком?
хра’брый п rohkea a [’rohkea]
плохо’й п huono a [’huono]
Meidän komentaja on todellakin rohkea ihminen.
Hän on huono ihminen, olen nähnyt kuinka hän potki
Наш командир по-настоящему храбрый человек.
koiraa.
че’стный п rehellinen a [’rehel:inen]
Hän on rehellinen kunnon ihminen. Он плохой человек: я видел, как он собаку пнул.
Он честный, порядочный человек. рассе’янный п hajamielinen a [’haja’mielinen]
ОТРИЦА ’ ТЕЛЬНЫЕ ХАРАКТЕРИ’ СТИКИ Minä en voi ajaa auto, koska olen liian hajamielinen.
KIELTEISET PIIRTEET [’kielteiset ’pi:rte:t] Я не могу водить машину, потому что я слишком
рассеянный.
агресси’вный п aggressiivinen a [’ag:res:i:vinen]
трус м pelkuri n [’pelkuri]
Hän on melko aggressiivinen ja ylimielinen.
Hän on osoittautunut pelkuriksi.
Он весьма агрессивный и высокомерный.
Он оказался жалким трусом.
ворчли’вый п kärttyinen a [’kært:yinen]
Älä ole niin kärttyinen! тугоду’мный п hidasjärkinen a [’hidas’jærkinen]
Не будь таким ворчливым! Minun ystävästä ei tule johtajaa, hän on liian
глу’пый п typerä a [’typeræ] hidasjärkinen.
Kuinka typerä senkin paskiainen! Мой друг не станет боссом: он слишком
Ну что за глупый сукин сын! тугодумный.
гру’ бый п sivistymätön a [’sivistymætøn] тупо’й п tyhmä a [’tyhmæ]
Minun vanhempi poika on hyvin sivistymätön. Minua
Kuinka voit olla niin tyhmä!
hävettää hänen puolestaan.
Как ты можешь быть таким тупым!
Мой старший сын очень грубый, и мне за него
стыдно. чванли’вый п rehentelevä a [’rehentelevæ]
дура’к/ду’ра м/ж hölmö n [’hølmø] Minä vihaan rehenteleviä ihmisiä.
Kuka olisi voinut tehdä sellaisen? Vain täysi hölmö. Я ненавижу чванливых людей.
Кто мог такое сделать? Только полный дурак. эгоисти’чный п itsekäs a [’itsekæs]
зави’стливый п kateellinen a [’kate:l:inen] Anna minulle anteeksi, minä olin liian itsekäs.
Kateellinen ihminen riutuu jos naapuri menestyy. Прости меня, я был слишком эгоистичным.
Завистливый человек сохнет, глядя на успехи соседа.
злой п vihainen a [’vihainen] * * * * * * * * *
Minä en halua olla työssä niin vihaisen ihmisen kanssa.
вести’ себя’ г käyttäytyä v [’kæyt:ytyæ]
Я не хочу работать с таким злым человеком.
Hän käyttäytyy kuin mielipuoli.
капри’зный п oikutteleva a [’oikut:eleva]
Он ведёт себя как сумасшедший.
Hänen vaimonsa on oikeutteleva nainen. Hänen
käyttäytyminen on arvaamaton. нра’виться г pitää v [’pitæ:]
Его жена – капризная женщина. Её настроение Minä pidän sellaisista ihmisistä.
непредсказуемо. Мне нравятся такие люди.
кова’рный п salakavala a [’sala’kavala] поступа’ть г menetellä v [’menetel:æ]
Minä en tietänyt, että hän on niin salakavala. Minä en tiedä, miten menettelisin.
Я не знал, что он такой коварный. Я просто не знаю, как поступить.
лени’вый п laiska a [’laiska] ссо’риться г riidellä v [’ri:del:æ]
Hän ei tee työtä, koska hän on liian laiska.
He riitelevät usein, koska molemmat ovat koleerikkoja.
Он работать не будет: он слишком ленивый.
Они часто ссорятся, потому что они оба холерики.
мсти’тельный п kostonhimoinen a [’koston’himoinen]
Minä luulen, että hän on maailman kostonhimoisin хва’стать г kehuskella v [’kehuskel:a]
ihminen. Hän aina kehuskelee suosiollaan tyttöjen keskuudessa.
У меня такое ощущение, что он самый Он вечно хвастается своей популярностью среди
мстительный человек в мире. девушек.

187
 ’ МИЯ
ХИ
90
ОСНОВНЫ’ Е ПОНЯ’ ТИЯ окисли’тельно-восстанови’тельная реа’кция ж
hapetus-pelkistysreaktio n [’hapetus’pelkistys’reaktio]
PERUSKÄSITTEET [’perus’kæsit:e:t] Hapetus-pelkistysreaktio tarkoittaa kaikki reaktiot,
joissa muuttuu atomien hapetusluku.
анио’н м anioni n [’anioni] Окислительно-восстановительными называются
Anioni on ioni, jossa elektroneja on enemmän kuin
все реакции, при которых у атомов меняется
protoneja.
степень окисления.
Анион – это ион, в котором электронов больше,
основа’ние с emäs n [’emæs]
чем протонов. Ainetta voi usein luonnehtia hapoksi tai emäkseksi.
а’том м atomi n [’atomi] То или иное вещество зачастую можно
Atomi on elektroniverhon verhoama ydin. классифицировать как кислоту или основание.
Атом состоит из ядра, окружённого электронным периоди’ческая табли’ца ж jaksollinen järjestelmä
облаком. n [’jaksol:inen ’jærjestelmæ]
вале’нтность ж valenssi n [’valens:i] Nykyään jaksollisessa järjestelmässä on
Valenssi on tietyn alkuaineen atomin muodostamien 117 alkuainetta.
kemiallisten sidosten lukumäärä. В настоящее время периодическая таблица
Валентность – это число химических связей, содержит 117 элементов.
которые могут образовать атомы определённого соедине’ние с yhdiste n [’yhdiste]
элемента. Vesi on vedyn ja hapen atomeista koostuva yhdiste.
вещество’ с aine n [’aine] Вода – это соединение, содержащее атомы
Suurin osa aineista, joihin törmäämme водорода и кислорода.
arkielämässämme on erilaisia seoksia. соль ж suola n [’suola]
Большая часть веществ, с которыми мы Kationit ja anionit muodostavat neutraalisuolien
сталкиваемся в повседневной жизни, – это какие- kiderakenteen.
либо смеси. Катионы и анионы могут образовывать
восстановле’ние с reduktio n [’reduktio] кристаллические решётки нейтральных солей.
Reduktio tarkoittaa hapetusluvun alenemista. ступе’нчатая реа’кция ж vaiheittainen reaktio n
Восстановление – это когда степень окисления [’vaiheit:ainen ’reaktio]
понижается. Vaiheittaisessa reaktiossa tapahtuu ainakin kaksi
ио’н м ioni n [’ioni] peräkkäistä alkeisreaktiota.
Ioni on atomi tai molekyyli, joissa elektronien В ходе ступенчатой реакции происходит
yhteismäärä ei vastaa protonien yhteistä määrää. по меньшей мере две последовательные
Ион – это атом или молекула, в которых общее элементарные реакции.
число электронов не равно общему числу термодинами’ческая фа’за ж faasi n [’fa:si]
протонов. Kemikaaleilla voi olla useita termodynaamisia faaseja.
катио’н м kationi n [’kationi] Химикаты могут существовать в нескольких
Kationi on ioni, jossa protoneja on enemmän kuin термодинамических фазах.
elektroneja. хими’ческая реа’кция ж kemiallinen reaktio n
Катион – это ион, в котором протонов больше, чем [’kemial:inen ’reaktio]
электронов. Jotkin kemialliset reaktiot ovat hyvin nopeita, toiset
hyvin hitaita.
кислота’ ж happo n [’hap:o]
Typpihappo on tunnettu n. 1200‑luvulta lähtien. Некоторые химические реакции очень быстрые,
а некоторые – очень медленные.
Азотная кислота известна примерно с 13‑го века.
моле’кула ж molekyyli n [’moleky:li] хими’ческая связь ж kemiallinen sidos n
[’kemial:inen ’sidos]
Molekyyli on aineen pienin mahdollinen osa.
Kemialliset sidokset pitävät atomin koossa.
Молекула – это самая малая часть вещества,
Химические связи соединяют атомы.
которая только может существовать.
хими’ческое уравне’ние с kemiallinen yhtälö n
молекуля’рная перегруппиро’вка ж molekyyli [’kemial:inen ’yhtælø]
uudelleenjärjestelyt n [’moleky:li ’u:del:e:n’jærjestelyt] Kemiallista reaktiota voi kuvata symbolisesti kemiallisen
Tässä reaktiossa molekyyliuudellenjärjestelyt ovat yhtälön avulla.
mahdottomia. Химическую реакцию можно символически
В этой реакции невозможна никакая молекулярная изобразить с помощью химического уравнения.
перегруппировка. электролити’ческая диссоциа’ция ж
моль (едини’ца измере’ния) м mooli n [’mo:li] elektrolyyttinen dissosiaatio n [’elektro’ly:t:inen
Atomien ja molekyylien lukumäärä on mitattavissa ’dis:osia:tio]
mooleissa. Elektrolyyttinen dissosiaatio on ioniyhdisteiden
Количество атомов или молекул можно измерять hajoaminen pienempiin hiukkasiin.
в молях. Электролитическая диссоциация – это процесс,
нейтрализа’ция ж neutralointi n [’neutralointi] при котором ионные соединения разделяются
Tätä reaktiota sanotaan neutraloinniksi. на более мелкие частицы.
Эта реакция называется нейтрализацией. элеме’нт м alkuaine n [’alku’aine]
окисле’ние с hapetus n [’hapetus] Alkuaineiden esimerkkeinä ovat rauta, kupari, hopea,
Hapetus tarkoittaa hapetusluvun nousua. happi.
Окисление – это когда степень окисления Примеры элементов – это железо, медь, серебро,
повышается. кислород.

188
 KEMIA [’kemia]
элемента’рная реа’кция ж alkeisreaktio n физи’ческая хи’мия ж fyysinen kemia n [’fy:sinen
[’alkeis’reakstio] ’kemia]
Kemialliset reaktiot ovat alkeis- ja vaiheittaisreaktioita. Fyysinen kemia tutkii kemiallisten järjestelmien ja
Химическая реакция может быть элементарной prosessien fyysisiä ja fundamentaalisia perusteita.
или ступенчатой. Физическая химия – это изучение физических
эне’ргия ж energia n [’energia] и фундаментальных основ химических систем
Kemiallinen energia-termiä käytetään usein kemiallisen и процессов.
aineen potentiaalin näyttämiseksi.
электрохи’мия ж sähkökemia n [’sæhkø’kemia]
Термин “химическая энергия” часто используется, John Daniell ja Michael Faraday ovat perustaneet
чтобы указать на потенциал химического вещества.
sähkökemian.
РАЗДЕ’ ЛЫ ХИ’ МИИ Джон Даниелл и Майкл Фарадей были
KEMIAN OSA-ALUEET [’kemian ’osa’alue:t] основателями электрохимии.
я’дерная хи’мия ж ydinkemia n [’ydin’kemia]
агрохи’мия ж agrokemia n [’agro’kemia] Ydinkemia tarkkailee radioaktiivisuutta, ydinprosesseja
Agrokemia on usein tähdätty maaperän ja ytimen ominaisuuksia.
hedelmällisyyden parantamiseen.
Ядерная химия занимается вопросами
Агрохимия часто бывает нацелена на увеличение
радиоактивности, ядерных процессов и ядерных
плодородности почвы.
свойств.
аналити’ческая хи’мия ж analyyttinen kemia n
[’analy:t:inen ’kemia] * * * * * * * * *
Analyyttinen kemia yhdistää kemian standardisoituja
kokeellisia menetelmiä. ио’нный п ioni a [’ioni]
Аналитическая химия объединяет Kovalenssi- ja ioniyhteydet ovat ns. “vahvoja sidoksia”
стандартизированные экспериментальные методы Ковалентные и ионные связи – это так называемые
в химии. “сильные связи”.
биохи’мия ж biokemia n [’bio’kemia] ковале’нтный п kovalenssi a [’ko’valens:i]
Biokemian ja orgaanisen kemian yhteyksiä ovat hyvin Kovalenssiyhteydet tarkoittavat kemiallisia yhteyksiä
kiinteitä. kahden epämetallin välillä.
Биохимия и органическая химия очень тесно Ковалентные связи – это химические связи между
связаны друг с другом. двумя неметаллами.
материалове’дение с materiaalitiede n лине’йный п lineaarinen a [’linea:rinen]
[’materia:li’tiede] Mikä on atomiratojen lineaarinen yhdistelmä?
Materiaalitiede tarkoittaa aineiden valmistusta ja
Что такое линейная комбинация атомных
kuvausta.
орбиталей?
Материаловедение – это приготовление
и определение характеристики веществ. экзотерми’ческий п eksoterminen a [’ekso’terminen]
Endotermisen prosessin vastakohtana on eksoterminen
нейрохи’мия ж neurokemia n [’neuro’kemia]
Neurokemia tutkii hermoston aineita. prosessi.
Нейрохимия изучает вещества нервной системы. Противоположностью эндотермического процесса
неоргани’ческая хи’мия ж epäorgaaninen kemia n является экзотермический процесс.
[’epæ’orga:ninen ’kemia] эндотерми’ческий п endoterminen a
Orgaanisen ja epäorgaanisen kemian rajoittaminen ei [’endo’terminen]
ole absoluuttista. Termi endoterminen on Marcellin Berthelotin keksimä.
Разграничение между органической Термин “эндотермический” был создан
и неорганической химией не является Марселеном Бертло.
абсолютным. вступа’ть в реа’кцию г yhdistyä v [’yhdistyæ]
нефтехи’мия ж petrokemia n [’petro’kemia] Palamiseksi kutsutaan puun yhdistymistä happeen.
Petrokemia tutkii raakaöljyn ja maakaasun jalostamisen Когда древесина вступает в реакцию
mahdollisuuksia hyötytuotteisiin. с кислородом, это называется горением.
Нефтехимия изучает преобразование сырой нефти добавля’ть г lisätä v [’lisætæ]
и природного газа в полезные продукты. Lisää tätä jauhetta nesteeseen.
органи’ческая хи’мия ж orgaaninen kemia n Добавь этот порошок в жидкость.
[’organinen ’kemia]
приготовля’ть г valmistaa v [’valmista:]
Orgaaninen kemia tutkii hiiltä sisältäviä yhdisteitä.
Tutkimusapulainen valmisti kemikaalit kokemusta
Органическая химия занимается изучением
varten.
химических соединений, содержащих углерод.
Лаборант приготовил химикаты для опыта.
теорети’ческая хи’мия ж teoreettinen kemia n
[’teore:t:inen ’kemia] растворя’ть г liuottaa v [’liuot:a:]
Teoreettinen kemia tutkii kemiaa teoreettisten Minä kerron sinulle, mitä tapahtuu kun sokeri liuotetaan
perusjärkeilyjen perusteella. veteen.
Теоретическая химия изучает химию посредством Я расскажу тебе, что происходит, когда
фундаментальных теоретических рассуждений. растворяешь сахар в воде.
фармаколо’гия ж farmakologia n [’farmakologia] сме’шивать г sekoittaa v [’sekoit:a:]
Farmakologia tarkkailee lääkkeiden vaikutusta. Älä sekoita näitä aineita.
Фармакология – это изучение действия лекарств. Не смешивай эти вещества.

189
 ’ ББИ
ХО
91
фотографи’рование с valokuvaaminen n
РАЗЛИ’ ЧНЫЕ ВИ’ ДЫ ХО’ ББИ
[’valo’kuva:minen]
ERILAISET HARRASTUKSET [’erilaiset
’har:astukset] Ehkä minun kannattaisi kokeilla valokuvaamista?
Может, мне стоит попробовать заняться
бёрдво’чинг м lintuharrastus n [’lintu’har:astus] фотографированием?
Lintuharrastus on lintujen tarkkailemista. чте’ние с lukeminen n [’lukeminen]
Бёрдвочинг – это наблюдение за птицами. Lukeminen on hänen harrastuksensa ja hän kuuluu
гре’бля на байда’рках ж kanoottimelonta n lukuseuraan.
[’kano:t:i’melonta]
Чтение – её хобби, и она состоит в читательском
Kanoottimelonta on koko perheemme harrastus.
сообществе.
Гребля на байдарках – это хобби всей нашей
семьи. ПРЕДМЕ’ ТЫ КОЛЛЕКЦИОНИ’ РОВАНИЯ
KOKOELMIEN KERÄILY [’kokoelmien ’keræily]
икеба’на ж ikebana n [’ikebana]
Ikebana on japanilainen kukkienasettelutaide.
авто’графы мн nimikirjoitukset pl [’nimi’kirjoitukset]
Икебана – это японское искусство цветочной
Minä keräilen elokuvatähtien nimikirjoituksia.
аранжировки.
Я коллекционирую автографы кинозвёзд.
ка’рточные и’гры мн korttipeli pl [’kort:i’peli]
антиквариа’т м antiikkitavara pl [’anti:k:i’tavara]
Kaikista korttipeleistä pidän eniten bridgestä.
Antiikkitavara on keräilyesineitä, jotka ovat vähintään
Из всех карточных игр больше всего мне нравится
100 vuotta vanhoja.
бридж.
Антиквариат – это предметы коллекционирования,
коллекциони’рование с keräily n [’keræily]
Kirjojen keräily on minun lempiharrastukseni. которым по меньшей мере 100 лет.
Коллекционирование книг – моё любимое хобби. банкно’ты мн setelit pl [’setelit]
кулинари’я ж ruoanlaitto n [’ruoan’lait:o] Tämä vanha seteli näyttää aivan uudelta.
Nainen teki ruoanlaiton harrastuksekseen. Эта старая банкнота выглядит как новая.
Она сделала кулинарию своим хобби. буты’лки мн pullot pl [’pul:ot]
модели’зм м mallien suunnittelu n [’mal:ien ’su:n:it:elu] Katso, miten suuri viinipullokokoelma hänellä on!
Hän on intohimoinen mallien suunnittelun harrastaja. Смотри, какая у него огромная коллекция винных
Моделизм (конструирование моделей) кораблей – бутылок.
его страсть. грампласти’нки мн äänilevyt pl [’æ:nilevyt]
орига’ми с origami n [’origami] Hän keräilee äänilevyjä, joissa on elokuvamusiikkia.
Origami on paperintaitelua, jonka tuloksessa syntyy Она коллекционирует грампластинки с музыкой
paperiesineitä. к фильмам.
Оригами – это искусство складывания фигурок калькуля’торы мн laskukoneet pl [’lasku’kone:t]
из бумаги. Minä sain vielä yhden laskukoneen minun kokoelmaani.
пейнтбо’л м paintball n [’peınt’bol] Я достал ещё один старый калькулятор для моей
Paintball on todellisten miesten harrastus.
коллекции.
Пейнтбол – это хобби настоящих мужчин.
карти’ны мн taulu pl [’taulu]
рукоде’лие с käsityö n [’kæsi’tyø]
Taulu myytiin huutokaupassa tuntemattomalle
Tämä kirja kertoo erilaisista käsitöistä.
keräilijälle.
Эта книга о различных видах рукоделия.
Картина была продана на аукционе неизвестному
садово’дство с puutarhanhoito n [’pu:’tarhan’hoito]
коллекционеру.
Puutarhanhoito on terveellistä.
Садоводство полезно для здоровья. кни’ги мн kirjat pl [’kirjat]
Minun kokoelmani vanhin kirja on painettu vuonna
спорти’вные и’гры мн urheilupelit pl [’urheilu’pelit]
Vapaa-aikana pelaan urheilupelejä. 1640.
В свободное время я играю в спортивные игры. Самая старая книга в моей коллекции была
та’нцы мн tanssiminen n [’tans:iminen] напечатана в 1640‑м году.
Tanssiklubilla tanssiminen lauantaisin on kiva asia! ку’клы мн nuket pl [’nuket]
Танцы в танцевальном клубе по субботам – Näytätkö minulle nukkekokoelmasi?
хорошая штука. Ты покажешь мне свою коллекцию кукол?

190
 HARRASTUKSET [’har:astukset]
моде’ли мн pienoismallit pl [’pienois’mal:it] гобеле’н м seinämatot n [’seinæ’matot]
He molemmat keräilevät lentokoneiden pienoismalleja. Nainen tekee seinämattoja, pyyheliinoja ja
Они оба коллекционируют модели самолётов. koristepöytäliinoja.
моне’ты мн kolikot pl [’kolikot] Она делает гобелены, полотенца и декоративные
Minä uneksin saada joitakin vanhoja kultakolikoita. скатерти.

Я мечтаю раздобыть какие-нибудь золотые монеты. плете’ние с punonta n [’punonta]

Tässä on punontaohje kuvineen.
огнестре’льное ору’ жие с ampuma-aseet pl
Это инструкции по плетению с иллюстрациями.
[’ampuma’ase:t]
фриволите’ (плете’ние кру’ жев) с frivolite n
Hän on ampuja ja ampuma-aseiden keräilijä.
[’frivolite]
Он стрелок и коллекционер огнестрельного
Frivolite on syntynyt 1800‑luvun alussa.
оружия. Фриволите возникло в начале 19‑го века.
откры’тки мн postikortit pl [’posti’kortit] шитьё с ompelu n [’ompelu]
Onki teillä joitakin vanhoja postikortteja? Minun sisareni on harrastaa ompelua.
У вас есть какие-нибудь старые открытки? Моя сестра – энтузиаст любительского шитья.
посу’да ж astiat n [’astiat]
* * * * * * * * *
Kerään antiikkiastioita.
Я коллекционирую антикварную посуду. антиква’рный п antiikki- a [’anti:k:i]
почто’вые ма’рки мн postimerkit pl [’posti’merkit] Minun isäni kerää antiikkihuonekaluja.
Minä kiinnitin huomiota paksuun Мой отец коллекционирует антикварную мебель.

postimerkkialbuumiin. излю’бленный п lempi- a [’lempi]

Lukeminen on lempiharrastukseni.
Моё внимание привлёк толстый альбом
Чтение – моё излюбленное занятие.
с почтовыми марками.
необы’чный п epätavallinen a [’epæ’taval:inen]
фарфо’ровые изде’лия мн posliini n [’posli:ni] Etkö luule hänen harrastuksensa olevan hyvin
Hän kerää posliiniesineitä. epätavallinen?
Она коллекционирует декоративные фарфоровые Вы не находите его хобби довольно необычным?
изделия. стра’нный п outo a [’outo]
холо’дное ору’ жие с kylmät aseet pl [’kylmæt ’ase:t] Luulen, että värikuulapeli on hyvin outo harrastus tytölle.
Tässä on minun kylmien aseiden kokoelma. Мне кажется, пейнтбол – странное хобби для
А это моя коллекция экзотического холодного девушки.
оружия. уника’льный п ainutlaatuinen a [’ainut’la:tuinen]
часы’ мн kellot pl [’kel:ot] Minun kokoelmassani on aivan ainutlaatuisia esineitä.
Minä olin kerännyt kelloja, mutta sitten myin В моей коллекции есть абсолютно уникальные
kokoelmani. предметы.

Когда-то я коллекционировал часы, но потом вяза’ть (спи’цами) г neuloa v [’neuloa]

Minä yrittäisin neuloa puseron.
продал свою коллекцию.
Я попробую связать свитер.
РУКОДЕ’ ЛИЕ коллекциони’ровать г keräillä v [’keræil:æ]
KÄSITYÖ [’kæsi’tyø] Sinä kuulemma keräilet oluttölkkejä.
Говорят, ты коллекционируешь пивные банки.
вышива’ние с kirjailu n [’kirjailu]
Joka ilta minä teen kirjailutyötä.
получа’ть удово’льствие г nauttia v [’naut:ia]
Minä nautin paljon ruoanlaitosta.
Я занимаюсь вышиванием каждый вечер.
Я получаю огромное удовольствие
вяза’ние крючко’м с virkkaus n [’virk:aus] от приготовления блюд.
Monet pitävät virkkauksesta.
проводи’ть (вре’мя) г viettää v [’viet:æ:]
Искусство вязания крючком любимо очень Minun ystäväni viettää paljon aikaa keilaussalissa.
многими. Мой друг проводит много времени в кегельбане.
вяза’ние спи’цами с neulominen n [’neulominen] увлека’ться г harrastaa v [’har:asta:]
Neulominen rauhoittaa minua. Hän harrastaa tennistä.
Вязание на спицах успокаивает мне нервы. Он увлекается теннисом.

191
 ’
ЦВЕТА
92
ора’нжевый п oranssinvärinen a [’orans:in’værinen]
ШИРОКО’ ИЗВЕ’ СТНЫЕ ЦВЕТА ’ И ОТТЕ’ НКИ
Me tarvitsemme yhden purkin lisää oranssinväristä
HYVIN TUNNETUT VÄRIT JA VIVAHDUKSET
[’hyvin ’tun:etut ’værit ja ’vivahdukset] maalia.
Нам нужна ещё одна банка оранжевой краски.
а’лый п heleänpunainen a [’heleæn’punainen] пурпу’рный п purppuranpunainen a
Heleänpunainen väri on kirkkaan punainen väri, joka [’purp:uran’punainen]
vivahtaa vähän oranssinväriseltä. Purppuranpunainen liittyy psykologisesti ihmisen
Алый цвет – это ярко-красный цвет со слегка mielessä majesteetillisuuteen ja ylhäisyyteen.
оранжевым оттенком. В психологическом плане пурпурный цвет
бе’жевый п beige a [’beıge] ассоциируется у людей с царственностью
Kuviot näyttivät kauniilta beigevärisellä taustalla. и знатностью.
Узоры выглядели красиво на бежевом фоне.
ро’зовый п vaaleanpunainen a [’va:lean’punainen]
бе’лый п valkoinen a [’valkoinen] Hänen posket muuttuivat vaaleanpunaisiksi.
Mitä on tapahtunut? Sinun kasvosi on lumen valkoinen.
Её щёки стали розовыми.
Что случилось? Твоё лицо белое, как снег.
се’рый п harmaa a [’harma:]
бирюзо’вый п turkoosin värinen a [’turko:sin ’værinen]
Taivas oli harmaa, siksi minä päätin ottaa mukaan
Hänen päällään oli turkoosinvärinen mekko.
sateenvarjon.
На ней было платье бирюзового цвета.
Небо было серым, так что я решил взять с собой
голубо’й п vaaleansininen a [’va:lean’sininen]
зонт.
Me valitsemme hyvät vaaleansiniset tapetit.
Мы выбрали хорошие голубые обои.
си’ний п sininen a [’sininen]
Hänen päällä oli tummansininen univormu.
жёлтый п keltainen a [’keltainen]
На ней была тёмно-синяя униформа.
Meidän ympärillämme oli vain keltaista hiekkaa eikä
mitään muuta. фиоле’товый п violetti a [’violet:i]
Вокруг нас был лишь жёлтый песок и больше ничего. Kiinan maalaustaiteessa violettiväri symboloi
maailmankaikkeuden harmoniaa.
зелёный п vihreä a [’vihreæ]
Minä luulen, että aita on maalattava vihreäksi. В китайской живописи фиолетовый цвет
Думаю, забор должен быть зелёным. олицетворяет гармонию Вселенной.
кашта’новый п kastanjanruskea a [’kastanjanruskea] чёрный п musta a [’musta]
Katso, kuinka ihana kastanjanruskea tukka on tällä tytöllä. Minä pidän mustista autoista.
Посмотри, какие у неё прекрасные каштановые Мне нравятся чёрные автомобили.
волосы. СПЕЦИФИ’ ЧЕСКИЕ ОТТЕ’ НКИ
кори’чневый п ruskea a [’ruskea] ERIKOISVÄRIVIVAHDUKSET
Tämän puun kuori on vaaleanruskea. [’erikois’væri’vivahdukset]
Кора этого дерева бледно-коричневая.
аквамари’н м akvamariini n [’akvamari:ni]
кра’сный п punainen a [’punainen]
Akvamariini on vaaleansinisen värivivahdus.
Saadakseen oranssivärin sekoitetaan punaisen ja
Аквамарин – это цвет, представляющий собой
keltaisen värit.
Чтобы получить оранжевый цвет, смешиваешь оттенок голубого.
красный и жёлтый. ализари’новый кра’сный п alitsariinipunainen a
[’alitsari:ni’punainen]
кре’мовый п kermanvärinen a [’kerman’værinen]
Minä ostin kermanväriset kengät. Taidemaalarit pitävät korkeassa arvossa
Я купила пару туфель кремового цвета. alitsariininpunaista väriä.
лазу’рный п taivaansininen a [’taiva:n’sininen] Ализариновый красный цвет очень ценится
Taivaansinisellä taivaalla ei ollut pilveäkään. художниками.
На лазурном небе не было ни облачка. берли’нская лазу’рь ж preussinsininen n
мали’новый п karmosiininpunainen [’preus:in’sininen]
[’karmosi:nin’punainen] Preussinsininen on ensimmäisiä synteettisiä
Minä näin unikon kukkia, jonka terälehdet olivat pigmenttejä.
karmosiininpunaisia. Берлинская лазурь – это один из первых
Я увидел цветы мака с малиновыми лепестками. синтетических пигментов.

192
 VÄRIT [’værit]
бистр м bistre n [’bistre] цвет зага’ра м rusketuksenvärinen n
Bistrevärin pigmenttinä käytetään nokea. [’rusketuksen’værinen]
Бистр изготавливается из сажи. Hänen käsilaukku oli rusketuksenvärinen.
изумру’дный п smaragdinvihreä n [’smaragdin’vihreæ] Её сумочка была цвета загара.
Smaragdinvihreä on erityisen vaalea ja kirkas vihreä шартре’з м chertreuse n [’šartrø:si]
väri. Chartreuse on keltaisen vihreä väri.
Изумрудный цвет – это по-особенному светлый Шартрез – это цвет, занимающий место посередине
и яркий оттенок зелёного. между жёлтым и зелёным.
инди’го с indigo n [’indigo] шафра’новый п sahraminkeltainen n
Indigo on sinivioletti väri. [’sahramin’keltainen]
Индиго – это цвет между синим и фиолетовым. Sahraminkeltainen on kullankeltainen värivivahdus.
кардина’л м kardinaali n [’kardina:li] Шафрановый цвет – это золотисто-жёлтый оттенок.
Kardinaali on kirkkaan punainen väri. янта’рный п meripihkavärinen n [’meri’pihka’værinen]
Кардинал – это яркий красный цвет. Kissa katsoi minua meripihkavärisillä silmillä.

карми’н м karmiini n [’karmi:ni] Кот посмотрел на меня своими янтарными глазами.

Karmiini on oikein tummanpunainen väri. * * * * * * * * *
Кармин – это очень тёмный красный цвет.
бесцве’тный п väritön a [’væritøn]
ки’новарь ж sinooperi n [’sino:peri]
Neste oli melkein väritöntä.
Sinooperi on oranssinpunainen pigmentti.
Жидкость была почти бесцветной.
Киноварь – это оранжево-красный пигмент.
насы’щенный п runsas a [’runsas]
кора’лловый п koralli n [’koral:i]
Värien on oltava runsaampia.
Korallinväri mainittiin ensimmäisen kerran 1500‑luvulla.
Цвета должны быть более насыщенными.
Первое упоминание кораллового цвета было
тёмный п tumma a [’tum:a]
в 16 веке.
Tummien tapettien takia huone voi tuntua pienemmältä.
нефри’товый п nefriitti n [’nefri:t:i]
Из-за тёмных обоев комната может казаться
Nefriittiväri on runsas sinisen vihreä väri.
меньше в размерах.
Нефритовый цвет – это насыщенный, чуть
ту’склый п himmeä a [’him:eæ]
синеватый зелёный оттенок.
Taivas tuli himmeäksi ja harmaaksi.
о’хра ж okra n [’okra] Небо стало тусклым и серым.
Okra on ensimmäisiä ihmisten käyttämiä pigmenttejä.
я’ркий п kirkas a [’kirkas]
Охра – это один из первых пигментов,
Lapset pitävät kirkkaista väreistä.
использовавшихся человечеством. Дети любят яркие цвета.
ржа’во-кори’чневый п ruosteenvärinen n ви’деть г nähdä v [’næhdæ]
[’ruoste:n’værinen] Koirat eivät näe samaa värikirjoa, kuin ihmiset.
Tiilikatto oli ruosteenvärinen. Собаки не видят тот же спектр цветов, который
Крыша, крытая черепицей, была ржаво- видят люди.
коричневого цвета. вы’глядеть г näyttää v [’næytæ:]
се’пия ж seepia n [’se:pia] Minusta vaaleansiniset seinät näyttävät hyvältä.
Seepia on tumma harmaanruskeaväri. Для меня голубые стены выглядят хорошо.
Сепия – это тёмный коричнево-серый цвет. кра’сить г maalata v [’ma:lata]
сигна’льный ора’нжевый п merkinanto-oranssi a Maalaa se mustaksi.
[’merkin’anto’orans:i] Покрась это в чёрный цвет.
Merkinanto-oranssia käytetään erottaakseen esineitä обесцве’чивать г muuttua värittömäksi v [’mu:t:ua
ympäröivällä taustalla. ’værit:ømæksi]
Сигнальный оранжевый цвет используется, чтобы Miksi kangas muuttuu värittömäksi?
выделять объекты на фоне того, что их окружает. Из-за чего обесцвечивается ткань?
ха’ки п khaki n [’haki] станови’ться г muuttua v [’mu:t:ua]
Khaki on sotilasunivormun tavallinen väri. Lehdet muuttuivat keltaisiksi.
Хаки – это типичный цвет военной формы. Листья стали жёлтыми.

193
 ’
ЦВЕТЫ
93
’ СТИ ЦВЕТКА’ лю’тик м leinikki n [’leinik:i]
ЧА
Leinikit ovat keltaisia.
KUKAN OSAT [’kukan ’osat]
Лютики – жёлтые.
лепесто’к м terälehti n [’teræ’lehti] мать-и-ма’чеха ж leskenlehti n [’lesken’lehti]
Kuinka monta terälehteä on ruusussa? Leskenlehti kukkii varhaiskeväällä.
Сколько лепестков у розы? Цветы мать-и-мачехи появляются ранней весной.
пе’стик м emiö n [’emiø] незабу’дка ж lemmikki n [’lem:ik:i]
Emiö on kukan naaraspuolinen osa, josta siemen syntyy. Lemmikkikukat ovat vaaleansinisiä, valkoisia ja
Пестик – это женская часть цветка, из которой vaaleanpunaisia.
образуется семя. У незабудок цветы бывают голубые, белые
сте’бель м varsi n [’varsi] и розовые.
Kuvassa oli kukka pitkine varsineen. одува’нчик м voikukka n [’voi’kuk:a]
На картинке был изображён цветок на стебле. Voikukan kukat ovat päivällä auki ja sulkeutuvat yöksi.
тычи’нка ж hetiö n [’hetiø] Цветочные головки одуванчиков раскрыты днём,
Hetiöt ovat kukan urospuolinen siitepölyä tuottavia osia. но свёрнуты по ночам.
Тычинки – это мужские части цветка, подсне’жник м lumikello n [’lumi’kel:o]
производящие пыльцу. Tyttö näytti minulle pienen lumikukkakimpun.

ДИКОРАСТУ’ ЩИЕ ЦВЕТЫ’ Девочка показала мне маленький букетик

LUONNONVARAISET KUKAT подснежников.
[’luon:on’varaiset ’kukat] рома’шка ж kamomillasaunio n [’kamomil:a’saunio]
Kamomillasaunion kukat ovat rohdosyrttejä.
василёк м ruiskaunokki n [’ruis’kaunok:i]
Цветы ромашки обладают лекарственными
Ruiskukka kukkii kerran vuodessa.
свойствами.
Василёк цветёт один раз в год.
сире’нь ж syreeni n [’syre:ni]
ива’н-да-ма’рья ж maitohorsma n [’maito’horsma]
Syreenin kukinto on iso röyhy.
Pidän maitohorsmasta muista peltokukista enemmän.
Цветы сирени собраны в большие метёлки.
Я люблю иван-да-марью больше всех полевых
цветов. САДО’ ВЫЕ ЦВЕТЫ’
PUUTARHAKUKAT [’pu:’tarha’kukat]
кле’вер м apila n [’apila]
Apilan kukat ovat syötäviä. а’стра ж asteri n [’asteri]
Цветки клевера съедобны. Katso kuinka kauniit asterit kasvavat puutarhassani!
колоко’льчик м sinikello n [’sini’kel:o] Посмотри, какие у меня астры в саду.
Keväällä monet metsät peittää sinikellomatto. гладио’лус м miekkailija n [’miek:ailija]
Весной многие леса покрываются густым ковром Suurin osa miekkailijalajista on Etelä-Afrikasta kotoisin.
из колокольчиков. Большинство видов гладиолусов родом из южной
кувши’нка ж lumme n [’lum:e] части Африки.
Lumme on vesikasvi. кро’кус м krookus n [’kro:kus]
Кувшинка – это водное растение. Krookukset ovat erivärisiä.
ло’тос м lootus n [’lo:tus] Крокусы бывают самых разных цветов.
Lootuksen kukat ovat suuria, niiden halkaisija on joskus мак м unikko n [’unik:o]
20 senttiä. Minä haluan istuttaa muutamaa koristeunikkoa.
Цветы лотоса крупные – до 20 сантиметров Я хочу посадить немного декоративных маков.
в поперечнике. маргари’тка ж kaunokainen n [’kaunokainen]
люпи’н м lupiini n [’lupi:ni] Eräs tunnettu kirjailija kutsui kaunokaista päivän
Minä näin paljon lupiineja, jotka kasvoivat tien varrella. silmäksi.
Я увидел люпин, растущий в больших количествах Известный писатель называл маргаритку “оком
вдоль дороги. дня”.

194
 KUKAT [’kukat]
нарци’сс м narsissi n [’narsis:i] горте’нзия ж hortensia n [’hortensia]
Kiinassa narsissi on rikkauden ja menestyksen kukka. Hortensia on suosittu koristekukka.
В Китае нарцисс считается символом богатства Гортензии – популярные декоративные цветы.
и удачи. ка’ктус м kaktus n [’kaktus]
насту’рция ж koristekrassi n [’koriste’kras:i] Oletko koskaan nähnyt kukkivaa kaktusta?
Koristekrassin kukat ovat hyvin kirkkaita. Вы когда-нибудь видели цветущий кактус?
Настурции дают чрезвычайно яркие цветы. каме’лия ж kamelia n [’kamelia]
ноготки’ мн kehäkukka n [’kehæ’kuk:a] Kamelian kukat eivät tuoksu ollenkaan.
Kehäkukkia viljellään monissa maissa. Цветы камелии совсем не пахнут.
Ноготки широко культивируются во многих фу’ксия ж fuksia n [’fuksia]
странах. On satoja fuksian hybridejä.
при’мула ж primula n [’primula] Существуют сотни гибридов фуксий.
Primula on matalakasvuinen kasvi hyvin kauniine
* * * * * * * * *
kukkineen.
Примула – это низкорослое растение с очень благоуха’ющий п tuoksuva a [’tuoksuva]
красивыми цветами. Mikä on näiden tuoksuvien kukkien nimi?

ро’за ж ruusu n [’ru:su] Каково название этих благоухающих цветов?

Nuo ruusut näyttävät kauniilta. ботани’ческий п kasvitieteellinen a [’kasvi’tiete:l:inen]
Эти розы выглядят дивно хорошо. Me menimme kasvitieteelliseen puutarhaan

тюльпа’н м tulpaani n [’tulp:a:ni] katsoaksemme eksoottisia kukkia.

Me viljelemme tulppaaneja myytäväksi. Мы пошли в ботанический сад, чтобы посмотреть

Мы выращиваем тюльпаны для продажи. на экзотические цветы.

фиа’лка ж orvokki n [’orvok:i] краси’вый п kaunis a [’kaunis]

Minä haluan orvokkien kasvavan minun puutarhassani. Tuoreet tulppaanit ovat niin kauniita!

Я хочу, чтобы у меня в саду росли фиалки. Свежие тюльпаны так красивы.

флокс м leimu n [’leimu] не’жный п hieno a [’hieno]

Leimut tuoksuvat hauskasti. Minä kosketin kukan hienoja lehtiteriä.

Флоксы пахнут приятно. Я потрогал нежные лепестки цветка.

я’ркий п kirkas a [’kirkas]
КО’ МНАТНЫЕ ЦВЕТЫ’
HUONEKASVIT [’huone’kasvit] Puutarhassa oli paljon kirkkaita kukkia.
Сад был полон ярких цветов.
амари’ллис м amaryllis n [’amaryl:is] выра’щивать г kasvattaa v [’kasvat:a:]
Amaryllis kukkii hyvin huoneessa. Me kasvatamme kukkia nauttiaksemme kauneudestaan.
Амариллис очень хорошо цветёт в помещении. Мы выращиваем цветы просто для того, чтобы
бего’ния ж begonia n [’begonia] наслаждаться их красотой.
Ikkunalaudalla kasvoi ruukuissa muutamaa begoniaa. дари’ть г lahjoittaa v [’lahjoit:a:]
На подоконнике в горшках росло несколько Mies lahjoitti naiselle suuren kukkakimpun.
цветущих бегоний. Он подарил ей огромный букет цветов.
гарде’ния ж keikarinkukka n [’keikarin’kuk:a] ню’хать г haistaa v [’haista:]
Keikarinkukan synnyinmaa on trooppinen alue. Pysähdy ja haista ruusuja.
Родина гардении – тропические регионы. Остановись и понюхай розы.
гера’нь ж kurjenpolvi n [’kurjen’polvi] сажа’ть г istuttaa v [’istut:a:]
Kurjenpolvi kasvaa mullassa missä tahansa. Istutetaan krookukset tänne.
Герань растёт в любой почве. Давай посадим крокусы здесь.
гиби’скус м hibiskus n [’hibiskus] цвести’ г olla kukassa v [’ol:a ’kukas:a]
Hibiskus on Etelä-Korean kansalliskukka. Syreeni on jo kukassa.
Гибискус – национальный цветок Южной Кореи. Сирень уже цветёт.

195
 94 ЦИРК

’ НИЕ ЦИ’ РКА кло’ун м klovni n [’klovni]

ЗДА
Klovnin päällä oli keltainen pussimainen puku ja
SIRKUSRAKENNUS [’sirkus’raken:us]
valtavan isot punaiset kengät.
аре’на ж areena n [’are:na] На клоуне был жёлтый мешковатый костюм
Areena on riittävän suuri elefanttiesitykselle. и огромные красные башмаки.
Арена достаточно большая, чтобы там хватило мета’тель ноже’й м veitsenheittäjä n
места слонам.
[’veitsen’heit:æjæ]
волье’р м turvahäkki n [’turva’hæk:i] Esityksessä on mukana jopa veitsenheittäjä.
Tässä turvahäkissä on leijonia.
Представление включает в себя даже выступление
Это вольер со львами.
метателя ножей.
ку’пол м kupoli n [’kupoli]
Lento sirkuksen kupolin alla oli jännittävä ja kaunis нае’здник м ratsastaja n [’ratsastaja]
esitys. Minä pidin ratsastajien akrobatiatempuista.
Полёт под куполом цирка был захватывающим Мне понравились акробатические трюки
прекрасным представлением. наездников.
сиде’нье с istumapaikka n [’istuma’paik:a] поеда’тель огня’ м tulennielijä n [’tulen’nielijæ]
Kuinka monta istumapaikkaa on sirkuksessa? Miten tulennielijä tekee sen?
Сколько в цирке сидений? Как поедатель огня это делает?
тент (цирково’й) м markiisi n [’marki:si] сила’ч м voimamies n [’voima’mies]
Työmiehet asensivat markiisin.
Voimamiehen lihakset olivat suuria.
Рабочие устанавливали цирковой тент.
У силача были огромные мускулы.
я’рус м kerros n [’ker:os]
укроти’тель м kesyttäjä n [’kesyt:æjæ]
Sirkusareenaa ympäröivät katsomokerrokset.
Kesyttäjä seisoi neljän ison tiikerin ympäröimänä.
Арена окружена ярусами сидений для зрителей.
Укротитель находился в окружении четырёх
ЦИРКОВЫ’ Е АРТИ’ СТЫ
матёрых тигров.
SIRKUSTAITEILIJAT [’sirkus’taiteilijat]
уницикли’ст м yksipyöräisellä pyöräilijä n
акроба’т м akrobaatti n [’akroba:t:i] [’yksi’pyøræisel:æ ’pyøræilijæ]
Akrobaatti hyppäsi yhdellä kädellä. Yksipyöräisellä pyöräilijä heilutteli punaisella lipulla.
Акробат прыгал на одной руке. Унициклист размахивал ярким флагом.
возду’шный гимна’ст м trapetsitaiteilija n фо’кусник м temppuilija n [’temp:uilija]
[’trapetsi’taiteilija]
Temppuilija sahasi tytön kahteen osan.
Alusta alkaen me odotimme trapetsitaiteilijoiden
Фокусник распилил девушку на две части.
esiintymistä.
С самого начала мы с нетерпением ждали
челове’к-змея’ м käärmeihminen n [’kæ:rme’ihminen]
выступления воздушных гимнастов. Käärmeihmisenä esiintyvä taiteilija on luonnostaan

гипнотизёр м hypnotisoija n [’hypnotisoija] tavattoman notkea.

Hypnotisoija voi saada ihmistä tekemään huvittavia Выступающие в амплуа человека-змеи обладают
asioita. необычной природной гибкостью.
Гипнотизёр может заставить человека делать чревовеща’тель м vatsastapuhuja n
всякие смешные штуки. [’vatsasta’puhuja]
дрессиро’вщик м kouluttaja n [’koulut:aja] Vatsastapuhujan kädessä on huvittava nukke.
Jotkut kouluttajat kouluttavat papukaijoja. На руке у чревовещателя была смешная кукла.
Некоторые дрессировщики работают с попугаями.
шпагоглота’тель м miekan nielijä n [’miekan ’nielijæ]
жонглёр м jonglööri n [’jonglø:ri] Miekan nielijät esiintyvät sirkuksissa.
Kolme jonglööriä teki ihmeellisen temppusarjan.
Цирки – основное место выступления
Три жонглёра исполнили серию удивительных
шпагоглотателей.
трюков.
канатохо’дец м nuorallatanssija n [’nuoral:a’tans:ija] шпрехшталме’йстер м sirkustirehtööri n
Kaikki katsojat katsoivat hämmästyneinä [’sirkus’tirehtø:ri]
nuorallatanssijaa. Sirkustirehtööri kuuluttaa erilaisia esityksiä.
Все зрители смотрели на канатоходца в полном Шпрехшталмейстер объявляет различные
изумлении. выступления.

196
 SIRKUS [’sirkus]
эквилибри’ст м tasapainotaiteilija n фа’кел м lyhty n [’lyhty]
[’tasa’paino’taiteilija] Jonglööri temppuili palavilla lyhdyillä.
Tasapainotaiteilija on tasapainon säilyttämiseen liittyviä Жонглёр жонглировал пылающими факелами.
temppuja tekevä taiteilija. ходу’ли мн puujalat pl [’pu:’jalat]
Эквилибрист – это артист, выполняющий трюки, Nämä puujalat kiinnitetään jalanterään, nilkkaan ja
связанные с удержанием равновесия. polveen.
эскапи’ст м kahlekuningas n [’kahle’kuningas] Эти ходули прикрепляются к ступне, лодыжке
Harry Houdini oli tunnettu kahlekuningas. и колену.
Гарри Гудини был знаменитым эскапистом. шест м seiväs n [’seivæs]
ЦИРКОВО ’ Й РЕКВИЗИ’ Т И ОСНАЩЕ’ НИЕ Toinen taiteilija pysytteli seipäällä, jonka toinen taiteilija
SIRKUSREKVISIITTA JA -VARUSTEET piti tasapainoisena.
[’sirkus’rekvisi:t:a ja ’varuste:t] Один человек балансировал на шесте, который
удерживал в равновесии другой человек.
балансиро’вочная кату’шка ж tasapainotuslaite n
[’tasa’painotus’laite] * * * * * * * * *
Tasapainotuslaite on sylintereillä oleva lauta.
зре’лищный п huvittava a [’huvit:ava]
Балансировочная катушка – это доска на цилиндрах.
Esityksestä on tullut entistä huvittavampi.
бату’ т м trampoliini n [’trampoli:ni] Представление стало даже ещё более зрелищным,
Trampoliini mahdollistaa monia temppuja.
чем раньше.
Батут даёт возможность выполнять множество
иску’сный п taitava a [’taitava]
трюков.
Hän oli hyvin taitava näyttelijä.
булава’ ж sauva n [’sauva]
Это был очень искусный артист.
Sauvoilla voi temppuilla.
опа’сный п vaarallinen a [’va:ral:inen]
Жонглировать можно булавами.
Ihmiset pitävät vaarallisten temppujen katsomisesta.
кана’т м nuora n [’nuora]
Людям нравится смотреть опасные трюки.
Nuora pingotettiin 15 metrin korkeudella.
Натянутый канат расположен на высоте 15 метров.
порази’тельный п hämmästyttävä a
[’hæm:æstyt:ævæ]
мяч м pallo n [’pal:o]
Tämä oli hämmästyttävä temppu.
Klovnit pelasivat jalkapalloa jättiläiskokoisella pallolla.
Это был поразительный трюк.
Клоуны играли в футбол гигантским мячом.
о’бруч м vanne n [’van:e] смешно’й п huvittava a [’huvit:ava]
Tyttö pyöritti samanaikaisesti tusinan vannetta. Klovnien esitys oli aika huvittava.
Девушка вращала дюжину обручей одновременно. Выступление клоунов было таким смешным.
страхо’вочная се’тка ж turvaverkko n [’turva’verk:o] аплоди’ровать г osoittaa suosiota v [’osoit:a:
Turvaverkko suojaa taiteilijoita putoamisesta kovalle ’suosiota]
lattialle. Yleisö osoitti äänekkäästi suosiota.
Страховочная сетка предохраняет артистов Зрители громко аплодировали.
от падения на твёрдый пол. баланси’ровать г pysytellä tasapainoa v [’pysytel:æ
страхо’вочный кана’тик м turvaköysi n [’turva’køysi] ’tasa’painoa]
Turvaköysi kiinnitetään turvavyöhön. On ihmeellistä, kuinka hän voi pysytellä tasapainoa tällä
Страховочный канатик прикрепляется kapineella.
к страховочному поясу. Удивительно, как ему удаётся балансировать
трапе’ция ж trapetsi n [’trapetsi] на этой штуке.
Trapetsi on lyhyt vaakasuora nuorilla kiinnitetty rima. демонстри’ровать г esittää v [’esit:æ:]
Трапеция – это короткая горизонтальная Näyttelijät esittävät teille taitojaan.
перекладина на канатах. Артисты продемонстрируют вам своё искусство.
ту’мба ж pylväs n [’pylvæs] жонгли’ровать г temppuilla v [’temp:uil:a]
Kesyttäjä sai leijonan hyppäämään pylvään päälle. Hän osaa temppuilla millä tahansa.
Укротитель заставил льва запрыгнуть на тумбу. Он умеет жонглировать чем угодно.
уници’кл м yksipyöräinen n [’yksi’pyøræinen] развлека’ть г huvittaa v [’huvit:a:]
Yksipyöräinen on polkupyörä, jossa on yksi pyörä. Meidän esityksemme huvittaa lapsia ja aikuisia.
Уницикл – это велосипед, у которого всего одно Наше представление может развлечь и детей,
колесо. и взрослых.

197
 ’ СЛА
ЧИ
95
трина’дцать ч kolmetoista n [’kolme’toista]
КОЛИ’ ЧЕСТВЕННЫЕ ЧИСЛИ’ ТЕЛЬНЫЕ
Minua naurattaa lukuun kolmeentoista liittyvä taikausko.
PERUSLUVUT [’perus’luvut]
Я смеюсь над суеверной боязнью числа тринадцать.
ноль ч nolla n [’nol:a] четы’рнадцать ч neljätoista n [’neljæ’toista]
Lämpötila ulkona on nollan alapuolella. Minun lomani kestää neljätoista päivää.
Температура на улице ниже нуля. Мой отпуск продлится четырнадцать дней.

оди’н ч yksi n [’yksi] пятна’дцать ч viisitoista n [’vi:si’toista]

Minun sisareni on viisitoista vuotta vanha.
Minulla on yksi dollari.
Моей сестре пятнадцать лет.
У меня есть один доллар.
шестна’дцать ч kuusitoista n [’ku:si’toista]
два ч kaksi n [’kaksi]
Minä olen laskenut, että laatikossa oli kuusitoista
Hän tulee kahden tunnin kuluttua.
haarukkaa.
Он придёт через два часа.
Я насчитал в ящике шестнадцать вилок.
три ч kolme n [’kolme] семна’дцать ч seitsemäntoista n [’seitsemæn’toista]
Talon edessä oli kolme parkeerattua autoa. Huomenna minä täytän seitsemäntoista vuotta.
Перед домом стояли три припаркованные машины. Завтра мне исполнится семнадцать лет.
четы’ре ч neljä n [’neljæ] восемна’дцать ч kahdeksantoista n
Sudenkorennolla on neljä siipeä. [’kahdeksan’toista]
У стрекоз по четыре крыла. Albumi maksaa kahdeksantoista euroa.

пять ч viisi n [’vi:si] Альбом стоит восемнадцать евро.

Hei! Ojenna viisi! (Tuttavallinen tervehtimisen tapa девятна’дцать ч yhdeksäntoista n [’yhdeksän’toista]

Juhlissa oli yhteensä yhdeksäntoista vierasta.
Venäjällä)
Всего на вечеринке было девятнадцать гостей.
Привет, приятель! Дай пять!
два’дцать ч kaksikymmentä n [’kaksi’kym:entæ]
шесть ч kuusi n [’ku:si]
Voisitko lainata minulle kaksikymmentä puntaa?
Olen toistaiseksi lukenut vain kuusi lukua kirjasta.
Ты можешь одолжить мне двадцать фунтов?
Пока что я прочитал шесть глав книги.
три’дцать ч kolmekymmentä n [’kolme’kym:entæ]
семь ч seitsemän n [’seitsemæn] Savupiippu on kolmekymmentä metriä korkea.
Saarnaaja puhui seitsemästä kuolemansynnistä. Высота дымовой трубы тридцать метров.
Проповедник говорил о семи смертных грехах. со’рок ч neljäkymmentä n [’neljæ’kym:entæ]
во’семь ч kahdeksan n [’kahdeksan] Tuo kaupunki sijaitsee noin neljänkymmenen metrin
Vesimeloni painaa kahdeksan kiloa. päässä pääkaupungista.
Арбуз весит восемь килограммов. Тот город находится примерно в сорока милях

де’вять ч yhdeksän n [’yhdeksæn] от столицы.

Minä olen käynyt ulkomailla yhdeksän kertaa. пятьдеся’т ч viisikymmentä n [’vi:si’kym:entæ]

Viisikymmentä omenaa mädäntyi.
Я был за границей девять раз.
Пятьдесят яблок сгнило.
де’сять ч kymmenen n [’kym:enen]
шестьдеся’т ч kuusikymmentä n [’ku:si’kym:entæ]
Eilen jouduin tekemään työtä iltakymmeneen.
Kirjasessa on kuusikymmentä sivua.
Вчера мне пришлось работать десять часов.
В брошюре шестьдесят страниц.
оди’ннадцать ч yksitoista n [’yksi’toista]
семьдеся’т ч seitsemänkymmentä n
Tässä kohdassa on yksitoista metriä syvyyttä. [’seitsemæn’kym:entæ]
Глубина здесь одиннадцать метров. Seitsemänkymmentä sotilasta lähetettiin oikealle
двена’дцать ч kaksitoista n [’kaksi’toista] sivustalle.
Jeesus Kristuksella oli kaksitoista oppilasta. Семьдесят солдат были отправлены на правый
У Иисуса Христа было двенадцать учеников. фланг.

198
 LUVUT [’luvut]
во’семьдесят ч kahdeksankymmentä n шесто’й ч kuudes a [’ku:des]
[’kahdenksan’kym:entæ] Onko kuudes aisti olemassa?
Pöydän leveys on kahdeksankymmentä senttiä. Существует ли шестое чувство?
Ширина стола восемьдесят сантиметров. седьмо’й ч seitsemäs a [’seitsemæs]
девяно’сто ч yhdeksänkymmentä n Hän on raskauden seitsemännellä kuukaudella.
[’yhdeksæn’kym:entæ] Сейчас она на седьмом месяце беременности.
Yritys osti yhdeksänkymmentä tonnia hiiltä. восьмо’й ч kahdeksas a [’kahdeksas]
Компания закупила девяносто тонн угля. Tämä pilvenpiirtäjä on maailman kahdeksas ihme.
сто ч sata n [’sata] Этот небоскрёб – восьмое чудо света.
Me tarvitsemme sata dollaria enemmän. девя’тый ч yhdeksäs a [’yhdeksæs]
Нам нужно на сто долларов больше. Yhdeksäs yritys oli onnistunut.
ты’сяча ч tuhat n [’tuhat] Девятая попытка оказалась успешной.
Tämä puu sanotaan olevan yli tuhat vuotta vanha. деся’тый ч kymmenes a [’kym:enes]
Говорят, возраст этого дерева по меньшей мере Sarjaelokuvan kymmenennessä osassa päähahmo
тысяча лет. houkuttelikin tytön.
миллио’н ч miljoona n [’miljo:na] В десятой серии сериала главный герой соблазнил
Nykyään tässä kaupungissa asuu yli miljoona asukasta. девушку.
Теперь в этом городе живут более миллиона трёхсо’тый ч kolmassadas a [’kolmas’sadas]
человек. Me juhlimme kaupunkimme kolmattasadatta
миллиа’рд ч miljardi n [’miljardi] vuotispäivää.
Miljardi on tuhat miljoonaa. Мы празднуем трёхсотый день рождения нашего
Миллиард – это тысяча миллионов. города.
триллио’н ч triljoona n [’triljo:na] четы’реста второ’й ч neljässadaskahdes a
Triljoona on miljoona miljoonaa. [’neljæs’sadas’kahdes]
Триллион – это миллион миллионов. Te löydätte tämän kuvauksen
neljänneltäsadanneltakahdennelta sivulta.
ПОРЯ’ ДКОВЫЕ ЧИСЛИ’ ТЕЛЬНЫЕ
JÄRJESTYSLUVUT [’jærjestys’luvut] Вы можете найти это описание на четыреста
второй странице.
пе’рвый ч ensimmäinen a [’ensim:æinen]
* * * * * * * * *
Kun minä tulin tänne, näin ensimmäisen kerran meren.
Когда я приехал сюда, это был первый раз, когда дро’бный п murto- a [’murto]
я увидел море. 16,2 on murtoluku.
второ’й ч toinen a [’toinen] 16,2 – дробное число.
Toinen maailman sota päättyi v. 1945. нечётный п pariton a [’pariton]
Вторая мировая война закончилась в 1945 году. 7 on pariton luku.
тре’тий ч kolmas a [’kolmas] 7 – нечётное число.
Matkamme kolmantena päivän saavuimme Shanghaihin. просто’й (о чи’слах) п luonnollinen a [’luon:ol:inen]
На третий день нашего путешествия мы достигли 2, 3, 5 ja 7 ovat luonnolliset luvut.
Шанхая. 2, 3, 5 и 7 – простые числа.
четвёртый ч neljäs a [’neljæs] це’лый (о числах) п kokonais- a [’kokonais]
Neljäs päivä heinäkuuta on USA:n itsenäisyyspäivä. 16 on kokonaisluku.
Четвёртое июля – День независимости в США. 16 – целое число.
пя’тый ч viides a [’vi:des] чётный п parillinen a [’paril:inen]
Perheen viidenneksi lapseksi syntyi tyttö. 12 on parillinen luku.
Пятым ребёнком в их семье оказалась девочка. 12 – чётное число.

199
 96 ЧУ’ ВСТВА И ЭМО
’ ЦИИ

расслабле’ние с rentoutuminen n [’rentoutuminen]

ПОЗИТИ’ ВНЫЕ ЧУ’ ВСТВА И ЭМО’ ЦИИ
Tämän hoidon jälkeen tulee syvän rentoutumisen tunne.
MYÖNTEISET TUNTEET JA EMOOTIOT
[’myønteiset ’tunte:t ja ’emo:tiot] После этой процедуры вы почувствуете глубокое
расслабление.
безопа’сность ж turvallisuus n [’turval:isu:s] сочу’вствие с myötätunto n [’myøtætunto]
Kaikki haluavat tuntea turvallisuutta. Minä esitän teille myötätuntoa.
Всем нравится ощущать себя в безопасности. Я выражаю вам своё сочувствие.
благода’рность ж kiitollisuus n [’ki:tol:isu:s] споко’йствие с rauhallisuus n [’rauhal:isu:s]
Olen kiitollisuudenvelassa hänelle kaikesta hänen Istuessani joen rannalla tunsin rauhallisuutta ja
minulle tekemästään hyvästä. helpotusta.
Я чувствую благодарность за всё то добро, что он Сидя на берегу реки, я чувствовал полное
мне сделал. спокойствие и умиротворение.
блаже’нство с nautinto n [’nautinto] сча’стье с onnentunto n [’on:entunto]
On todellinen nautinto päästä rannalle makaamaan Todellista onnentuntoa on vaikeaa kuvitella.
auringon alla. Чувство подлинного счастья трудно описать.
Это настоящее блаженство лежать под солнцем уваже’ние с kunnioitus n [’kunnioitus]
на пляже. Minä tunnen kunnioitusta kollegojani kohtaan.
бо’дрость ж pirteys n [’pirteys] Я чувствую уважение ко всем моим коллегам.
Näiden harjoitusten ansiosta pirteys säilyy koko päivän. удивле’ние с yllätys n [’yl:ætys]
Благодаря этим упражнениям я чувствую бодрость Voit kuvitella yllätystäni kun hän kertoi menneensä
весь день. viime vuonna naimisiin.
восхище’ние с ihastus n [’ihastus] Можешь представить моё удивление, когда она
Minä tunnen suurta ihastusta, kun näen nuo rohkeat сказала, что вышла замуж в прошлом году.
ihmiset. удово’льствие с mielihyvä n [’mieli’hyvæ]
Огромное восхищение – вот что я чувствую, глядя Hitaan musiikin kuuntelu tuo minulle mielihyvää.
на этих смелых людей. Медленная музыка доставляет мне удовольствие.
воодушевле’ние с innostus n [’in:ostus] эйфори’я ж euforia n [’euforia]
Hänen innostuksensa siirtyi muille. Lapsen syntymän jälkeen olimme euforiassa.
Его воодушевление передалось остальным. После рождения ребёнка мы находились
восто’рг м riemastus n [’riemastus] в состоянии эйфории.
He eivät voineet peittää riemastusta.
НЕГАТИ’ ВНЫЕ ЧУ’ ВСТВА И ЭМО ’ ЦИИ
Они не могли скрыть свой восторг.
NEGATIIVISET TUNTEET JA EMOOTIOT
любо’вь ж rakkaus n [’rak:aus] [’negati:viset ’tunte:t ja ’emo:tiot]
Tämä oli klassinen esimerkki rakkaudesta ensi silmäyksellä.
Это был классический пример любви с первого беспоко’йство с levottomuus n [’levot:omu:s]
взгляда. Tunnen selittämätöntä levottomuutta.
наде’жда ж toivo n [’toivo] Я чувствую беспокойство, которое не могу
Toivo tulee viimeisenä. объяснить.
Надежда умирает последней. гнев м suuttumus n [’su:t:umus]
оптими’зм м optimismi n [’optimismi] Hänen oli vaikea hallita suuttumustaan.
Ajatellessani tulevista vuosista tunnen optimismia. Она с трудом могла сдерживать свой гнев.
Думая о будущих годах, я чувствую оптимизм. го’ре с murhe n [’murhe]
призна’тельность ж arvonanto n [’arvon’anto] Murheen murtamana nainen oli menettämäisillään
Yleisö osoitti arvonantoaan äänekkäillä järkensä lapsensa kuoltua.
suosionosoituksilla. Она едва не сошла с ума от горя, после того как
Аудитория выказала свою признательность умер ребёнок.
громкими ободряющими криками. грусть ж haikeus n [’haikeus]
ра’дость ж ilo n [’ilo] Haikeutta voi käsittää väliaikaisena mielialan laskemisena.
Hän oli iloissaan. Грусть можно рассматривать как временное
Её наполняла радость. понижение настроения.

200
 TUNTEET JA EMOOTIOT [’tunte:t ja ’emo:tiot]
за’висть ж kateellisuus n [’kate:l:isu:s] у’ жас м kauhistus n [’kauhistus]
He tunsivat kovaa kateutta nähdessään minun uuden Uutinen lentokoneonnettomuudesta oli kauhistus
autoni. meille.
Их переполнила зависть, когда они увидели мою Мы ощутили ужас, узнав новость о крушении
новую машину.
самолёта.
озабо’ченность ж huoli n [’huoli]
я’рость ж raivo n [’raivo]
Meidän poikamme menestyy huonosti koulussa, mikä
Saatan hänet raivoon, kun puhun rahasta.
aiheuttaa meille huolta.
Он впадает в ярость всякий раз, когда я упоминаю
Мы чувствуем озабоченность по поводу слабых
результатов в учёбе нашего сына в школе. о деньгах.
опасе’ние с epäluulo n [’epæ’lu:lo] * * * * * * * * *
Me odotimme tuloksia tietyllä epäluulolla.
Мы ожидали результатов с изрядной долей весёлый п iloinen a [’iloinen]
опасения. Mitä kauemmin olemme yhdessä, sitä iloisempia
отвраще’ние с vastenmielisyys n [’vasten’mielisy:s] olemme.
Hänen äänessä tuntui selvästi vastenmielisyyttä. Чем больше будем вместе, тем будем веселее.
В его голосе чувствовалось явное отвращение. гру’стный п surullinen a [’surul:inen]
отча’яние с epätoivo n [’epæ’toivo] Miksi sinä olet niin surullinen?
Epätoivo tarkoittaa kaiken toivon menettämistä.
Почему ты такой грустный?
Отчаяние – это полная утрата надежды.
испу’ганный п säikähtynyt a [’sæikæhtynyt]
пессими’зм м pessimismi n [’pes:imismi]
Selvitä, miksi lapsi on niin säikähtynyt.
Minä en pidä ollenkaan teidän pessimismistä.
Мне совсем не нравится ваш пессимизм. Выясни, почему ребёнок испуган.

презре’ние с halveksinta n [’halveksinta] обеспоко’енный п huolestunut a [’huolestunut]

Kohtele heitä halveksuvasti, koska he ansaitsevat vain Minä olin hirveän huolestunut huomisen tutkinnon
halveksuntaa. takia.
Относись к ним с презрением, которое они Я был ужасно обеспокоен по поводу завтрашнего
заслуживают. экзамена.
раздраже’ние с ärtymys n [’ærtymys] эмоциона’льный п emotionaalinen a
Hän yritti peittää ärtymystään. [’emotiona:linen]
Он старался скрыть своё раздражение.
Sinä olet liian emotionaalinen.
ре’вность ж mustasukkaisuus n [’musta’suk:aisu:s]
Ты слишком эмоционален.
Mustasukkaisuus yllyttää ihmisiä mielettömiin tekoihin.
Ревность может толкать людей на безумные
боя’ться г pelätä v [’pelætæ]
поступки. Jotkut naiset pelkäävät hiiriä.

скорбь ж suru n [’suru] Некоторые женщины боятся мышей.

Meidän surumme on mittaamaton. влюбля’ться г rakastua v [’rakastua]
Наша скорбь неизмерима. Näyttää siltä, että molemmat olette rakastuneet samaan
смуще’ние с hämmästys n [’hæm:æstys] mieheen.
Hän ei voinut salata hämmästystään. Мне кажется, что вы обе влюбились в него.
Он не мог скрыть своего смущения. люби’ть г rakastaa v [’rakasta:]
сожале’ние с mielipaha n [’mieli’paha] Minä rakastan teitä kaikkia.
Hänen poissaolo ei tuota minulle mielipahaa.
Я люблю всех вас.
Я не чувствую сожаления по поводу её отсутствия.
пуга’ть г pelottaa v [’pelot:a:]
страх м pelko n [’pelko]
Minua pelottaa, kun näen verta.
Tuntemattomuuden pelko on huono asia.
Страх перед неизвестностью – скверная штука. Вид крови ужасно меня пугает.

стыд м häpeä n [’hæpeæ] ра’доваться г iloita v [’iloita]

Hän tunsi häpeää, koska käyttäytyi sopimattomasti. Iloitkaa! Me voitimme sodassa!
Её переполнял стыд за своё скверное поведение. Радуйтесь! Мы победили в войне!

201
 ’ ЛА
ШКО
97
’ НИЕ ШКО’ ЛЫ
ЗДА ШКО’ ЛЬНЫЕ ПРЕДМЕ’ ТЫ
KOULUN RAKENNUS [’koulun ’raken:us] OPPIAINEET [’op:i’aine:t]

а’ктовый зал м juhlasali n [’juhla’sali] а’лгебра ж algebra n [’algebra]

Koululaiset kokoontuivat juhlasaliin katsomaan Minä en ollut koskaan hyvä algebrassa.
kouluteatterin esitystä. Я никогда не успевал по алгебре.
Ученики собрались в актовом зале смотреть биоло’гия ж biologia n [’biologia]
Ensi vuonna aloitamme biologian lukemisen.
спектакль школьного театра.
В следующем году мы начнём учить биологию.
кла’ссная ко’мната ж luokkahuone n [’luok:a’huone]
геогра’фия ж maantieto n [’ma:n’tieto]
Oppilaille on tärkeää luokkahuoneen kunto.
Minä pidän paljon maantiedosta.
Для учеников обустройство классной комнаты
Мне очень нравится география.
очень важно.
геоме’трия ж geometria n [’geometria]
компью’терный класс м atk-luokka n [’a:’te:’ko: Minusta geometria tuntuu helpolta oppiaineelta.
’luok:a] Геометрия показалась мне довольно лёгким
Meidän koulussa on moderni atk-luokka. предметом.
В нашей школе есть современный компьютерный домово’дство с kodinhoito n [’kodin’hoito]
класс. Minun sisareni opettaa kodinhoitoa.
лаборато’рия ж laboratorio n [’laboratorio] Моя сестра преподаёт домоводство.
Laboratoriossa on oltava palosammutin. естествозна’ние с luonnontieto n [’luon:on’tieto]
В лаборатории должен быть огнетушитель. Me opiskelemme tähtitiedettä luonnontiedon osana.
Мы изучали астрономию как часть предмета
спортза’л м urheilusali n [’urheilu’Sali]
естествознания.
Urheilusalissa koululaiset pelasivat lentopalloa.
иностра’нный язы’к м vieras kieli n [’vieras ’kieli]
В спортзале дети играли в волейбол.
Mitä vierasta kieltä sinä opiskelet?
столо’вая ж ruokala n [’ruokala] Какой иностранный язык ты учишь?
Mennään ruokalaan syömään.
информа’тика ж atk-opetus n [’a:’te:’ko: ’opetus]
Пойдём в столовую обедать. Muita oppiaineita enemmän minä pidän atk-opetuksesta.
ОРГАНИЗА’ ЦИЯ ШКО’ ЛЫ Мне больше всех других предметов нравится
KOULUN RAKENNE [’koulun ’raken:e] информатика.
исто’рия ж historia n [’historia]
дире’ктор шко’лы м koulun rehtori n [’koulun ’rehtori] Teidän täytyy tietää maanne historia.
Tämä mies on koulun rehtori. Вам нужно знать историю своей страны.
Этот человек – директор школы. матема’тика ж matematiikka n [’matemati:k:a]
класс (эта’п обуче’ния) м luokka (opiskelun vaihe) n Matematiikka on kaikista oppiaineista vaikein.
[’luok:a (’opiskelun ’vaihe)] Математика – самый трудный из всех предметов.
Minun tyttäreni on kolmannella luokalla. му’зыка ж musiikki n [’musi:k:i]
Моя дочь учится в третьем классе. Jokainen musiikkitunti kestää 40 minuuttia.
класс (коллекти’в ученико’в) м luokka Каждый урок музыки длится 40 минут.
(koululaiset) n [’luok:a (’koululaiset)] письмо’ с kirjoitus n [’kirjoitus]
Kirjoituksen tunnilla teillä on oltava kynä.
Luokassa on 30 oppilasta.
Для уроков письма вы должны иметь ручку.
Класс состоит из 30 учеников.
рисова’ние с piirustus n [’pi:rustus]
учени’к м oppilas n [’op:ilas]
Minä pidin paljon piirustuksen tunneista.
Nuo ovat parhaiden oppilaiden valokuvat.
Я обожал уроки рисования.
Это фотографии лучших учеников.
рито’рика ж puhetaito n [’puhe’taito]
учи’тель м opettaja n [’opet:aja] Kun me olimme nuoria, me emme lukeneet puhetaitoa
Uusi matematiikan opettaja on viehättävä nuori nainen. koulussa.
Новая учительница математики – привлекательная В годы моей юности мы не изучали в школе
молодая женщина. риторику.

202
 KOULU [’koulu]
трудово’е воспита’ние с käsityö n [’kæsi’tyø] уче’бная програ’мма ж opetusohjelma n
Me ostimme uusia tarvikkeita käsityötunteja varten. [’opetus’ohjelma]
Мы закупили новое оборудование для уроков Trigonometria kuuluu opetusohjelmaan.
трудового воспитания. Учебная программа включает в себя
фи’зика ж fysiikka n [’fysi:k:a] тригонометрию.
Fysiikka on kemiaa vaikeampaa. экза’мен м tentti n [’tent:i]
Физика труднее химии. Minä suoritin tentin hyvin.
физи’ческое воспита’ние с urheilu n [’urheilu] Я сдал экзамен нормально.
Koulun urheilusalit ovat tarkoitettu urheilutunneille. * * * * * * * * *
Школьные спортзалы предназначены для уроков
физического воспитания. внешко’льный п koulun ulkopuolinen a [’koulun
’ulko’puolinen]
хи’мия ж kemia n [’kemia]
Koulun ulkopuolinen toiminta on tavallisesti
Minä olen hyvin kiitollinen minun kemianopettajalleni.
vapaaehtoinen.
Я очень благодарен моему учителю химии.
Внешкольные занятия обычно бывают
чте’ние с lukeminen n [’lukeminen]
добровольными.
Lukemista opetellaan 1. luokassa.
нача’льный п ala- a [’ala]
Чтению обучаются в 1 классе.
Minä aloitin ala-asteen käynnin ollessani 6‑vuotias.
УЧЕ’ БНЫЙ ПРОЦЕ’ СС Я пошёл в начальную школу, когда мне было 6 лет.
OPETUSPROSESSI [’opetus’proses:i]
обяза’тельный п pakollinen a [’pakol:inen]
Pakollisen koulutuksen ensimmäinen aste on tunnettu
дома’шняя рабо’та ж kotitehtävä n [’koti’tehtævæ]
Oletko tehnyt kotitehtävän? ala-asteena.
Первая стадия обязательного образования
Ты сделал домашнюю работу?
известна как начальное обучение.
зада’ча ж tehtävä n [’tehtævæ]
Minä en pystynyt ratkaisemaan tätä tehtävää.
педагоги’ческий п pedagoginen a [’pedagoginen]
Hyväksytkö sinä nykyiset pedagogiset menetelmät?
Я не смог решить эту задачу.
Согласны ли вы с нынешними педагогическими
контро’льная рабо’та ж koetehtävä n [’koe’tehtævæ]
методами?
Koetyöhön kuuluvat 1‑5 kappaleen mukaiset tehtävät.
сре’дний п perus- a [’perus]
Контрольная охватывает материал уроков с 1 по 5.
Peruskoulun yläaste on ns. silta ala-asteen ja lukion
лаборато’рная рабо’та ж laboratoriotyö n
välillä.
[’laboratorio’tyø]
Средняя школа служит “мостиком” между
Tässä on kemian laboratoriotyön ohjelma.
начальным образованием и старшими классами.
Вот программа лабораторной работы по химии.
начина’ть г aloittaa v [’aloit:a:]
оце’нка ж arvosana n [’arvo’sana] Minä aloitin koulunkäynnin 6‑vuotiaana.
Tänään sain erinomaisen arvosanan matematiikassa.
Я начал учиться в школе в шестилетнем возрасте.
Сегодня я получил оценку “отлично” по математике.
получа’ть г saada v [’sa:da]
приме’р (арифмети’ческий) м laskuesimerkki n Meidän maassamme jokaisen lapsen täytyy saada
[’lasku’esimerk:i] peruskoulukoulutuksen.
Minä ratkaisin kolme laskuesimerkkiä ja sain hyvän В нашей стране каждый ребёнок обязан получить
arvosanan. школьное образование.
Я сделал три примера и получил оценку “хорошо”. посеща’ть г käydä v [’kæydæ]
сочине’ние с ainekirjoitus n [’aine’kirjoitus] Minun poikani käyvät yläastetta.
Me kirjoitimme ainekirjoitusta siitä, kuinka olimme Мои сыновья посещают старшие классы.
viettäneet kesäloman. преподава’ть г opettaa v [’opet:a:]
Мы писали сочинения о том, как мы провели Koulussa opettaminen on todellinen koetus.
летние каникулы. Преподавать в школе – это настоящее испытание.
уро’к м tunti n [’tunti] учи’ть г oppia v [’op:ia]
Kuinka monta tuntia meillä on tänään? Minun täytyy oppia tämä runo ulkoa.
Сколько у нас сегодня будет уроков? Я должен выучить стихотворение наизусть.

203
 ’ МИКА
ЭКОНО
98
предприя’тие с yritys n [’yritys]
МИКРОЭКОНО’ МИКА
Tämä yhtiö on tämän kaltaisten yritysten suurimpia.
YRITYSTALOUS [’yritys’talous]
Эта компания – одно из самых крупных
а’кция (це’нная бума’га) ж osake (arvopaperi) n предприятий такого рода.
[’osake (arvo’paperi)] при’быль ж voitto n [’voit:o]
Tänä vuonna yhtiö on maksanut otsikkoa arvoltaan He yrittävät optimisoida voittonsa kasvua.
50 senttiä osakkeesta. Они пытаются оптимизировать свою максимизацию
В этом году компания выплачивала дивиденды прибыли.
по 50 центов на акцию. произво’дство с tuotanto n [’tuotanto]
Informaatio on tuotannon tärkeimpiä tekijöitä.
дохо’д м tulo n [’tulo]
Информация – один из главных факторов
Tuloa käytetään tavaroiden ostamiseen.
производства.
Доход используется для покупки товаров.
рабо’чая си’ла ж työvoima n [’tyø’voima]
зарпла’та ж palkka pl [’palk:a]
Työvoimakysyntä on johdettu kysyntä.
Korkeilla palkoilla houkutellaan ammattitaitoisia
Спрос на рабочую силу – это производный спрос.
asiantuntijoita.
разделе’ние труда’ с työjako n [’tyø’jako]
Высокие зарплаты привлекают
Työjako on mahdollista elintarvikkeiden ylijäämän ansiosta.
высококвалифицированных специалистов.
Разделение труда возможно благодаря избытку
изде’ржки мн kustannukset pl [’kustan:ukset] пищевых продуктов.
Tässä tapauksessa kustannukset ovat liian suuria. ры’нок м markkinat n [’mark:inat]
Издержки в этом случае слишком высоки. Me löysimme uuden markkinasektorin.
компа’ния ж yhtiö n [’yhtiø] Мы нашли новую нишу на рынке.
Yhtiö tuottaa laajan tuotevalikoiman. спрос м kysyntä n [’kysyntæ]
Компания производит широкий спектр товаров. Kysyntä määrää tarjonnan.
конкуре’нция ж kilpailu n [’kilpailu] Спрос рождает предложение.
Reilu kilpailu on erittäin tärkeä. това’р м tuote n [’tuote]
Честная конкуренция жизненно важна. Tuotteen on oltava vaihtokelpoinen.
корпора’ция ж korporaatio n [’korpora:tio] Товар должен быть пригодным для обмена.
Hän on korporaation toimitusjohtaja. торго’вля ж kauppa n [’kaup:a]
Он генеральный директор корпорации. Vapaakaupan etu on epäilemätön.
монопо’лия ж monopolia n [’monopolia] Выгода свободной торговли несомненна.
Monopolia tarkoittaa, että tuote tai palvelu on фина’нсы мн rahoitus pl [’rahoitus]
ostettavissa vai yhdeltä toimittajalta. Jos me emme järjestä lisää rahoitusta, joudumme
Монополия – это когда продукт или услугу можно sulkemaan hotelli.
купить лишь у одного поставщика. Если мы не добудем дополнительные финансы, нам
придётся закрыть отель.
обме’н м vaihto n [’vaihto]
Raha on vaihdonväline. фи’рма ж firma n [’firma]
Firma on perustettu viisi vuotta sitten.
Деньги – это средство обмена.
Фирма была учреждена пять лет назад.
покупа’тельная спосо’бность ж ostokyky n
[’osto’kyky]
цена’ ж hinta n [’hinta]
Bensiinihinnat ovat alhaisia, se on hyvä asia meille.
Tavaran hinnan kasvaessa yleinen ostokyky laskee.
Цены на бензин ниже, и для нас это хорошо.
Когда цена товара повышается, общая
эффекти’вность ж tehokkuus n [’tehok:u:s]
покупательная способность снижается.
Tehokkuus kasvaa, jos tuottavuus lisääntyy sijoitusten
потребле’ние с kulutus n [’kulutus] jäädessä muuttumattomiksi.
Vuoden kuluttua tämän tavaran kulutus voisi kasvaa.
Эффективность повышается, если продуктивность
Через год потребление этого типа товаров может увеличивается при неизменных вложениях.
стать выше.
МАКРОЭКОНО’ МИКА
предложе’ние с tarjonta n [’tarjonta] KANSANTALOUS [’kansan’talous]
Mikrotaloustieteen malli perustuu tarjontaan ja
kysyntään. безрабо’тица ж työttömyys n [’tyøt:ømy:s]
Предложение и спрос – это основа модели Työttömyyden taso on hyvin tärkeä tekijä.
микроэкономики. Уровень безработицы – это важный фактор.

204
 TALOUS [’talous]
валово’й вну’ тренний проду’кт м интегра’ция ж yhteistyö n [’yhteis’tyø]
bruttokansantuote n [’brut:o’kansan’tuote] Talousyhteistyön syventyessä kauppaesteet
Viime vuonna bruttokansantuote kasvoi 2 %. markkinoiden välillä pienentyvät.
В прошлом году валовой внутренний продукт Когда экономическая интеграция углубляется,
увеличился на 2%. торговые барьеры между рынками снижаются.

инфля’ция ж inflaatio n [’infla:tio] мигра’ция ж muuttoliike n [’mu:t:o’li:ke]

Työvoiman muuttoliike on otettava huomioon.
Melkein kaikki ovat sitä mieltä, että inflaatio on huono
Миграция рабочей силы должна приниматься
asia.
во внимание.
Почти все считают, что инфляция – это плохо.
уте’чка мозго’в ж aivovuoto n [’aivo’vuoto]
креди’тно-де’нежная поли’тика ж rahapolitiikka n Aivovuotoa on estettävä.
[’raha’politi:k:a] Утечку мозгов следует предотвращать.
Rahapolitiikka ei ole sama kuin fiskaalinen politiikka. фо’ндовая би’ржа ж arvopaperipörssi n
Кредитно-денежная политика – это совсем не то, [’arvo’paperi’pørs:i]
что фискальная политика. New Yorkin arvopaperipörssi on maailman suurin.
нало’г м vero n [’vero] Нью-Йоркская фондовая биржа – самая крупная
Pienet verot ovat tuottavuuden eduksi. в мире.
Низкие налоги хороши для продуктивности. * * * * * * * * *
национа’льный дохо’д м kansantulo n [’kansan’tulo]
Miten mitataan kansantulo? при’быльный п voittoa tuottava a [’voit:oa ’tuot:ava]
Как измерять национальный доход? Yrityksestä voisi tulla voittoa tuottava.
Предприятие может стать очень прибыльным.
фиска’льная поли’тика ж fiskaalinen politiikka n
развива’ющийся п kehitys- a [’kehitys]
[’fiska:linen ’politi:k:a]
Nigeria on kehitysmaa.
Fiskaalinen politiikka tarkoittaa valtion lainoja, kuluja
Нигерия – развивающаяся страна.
ja verotusta.
развито’й п kehittynyt a [’kehit:ynyt]
Фискальная политика касается государственных Saksan talous on hyvin kehittynyt.
займов, трат и налогообложения. Германия имеет развитую экономику.
экономи’ческий рост м talouskasvu n свобо’дный п vapaa a [’vapa:]
[’talous’kasvu] Vapaiden markkinoiden oloissa suurimman osan
Minä olen varma, että talouskasvua kohta saadaan päätöksistä tekevät muutamat henkilöt.
aikaan. В условиях свободного рынка большинство
Я убеждён, что экономический рост будет решений принимается отдельными людьми.
достигнут совсем скоро. эффекти’вный п tehokas a [’tehokas]
экономи’ческий цикл м talousjakso n [’talous’jakso] Uudistusten ansiosta maamme talous tulee tehokkaaksi.
On olemassa erilaisia teorioita talousjaksosta. Реформы должны создать в нашей стране
эффективную экономику.
Существуют разные теории экономического
цикла.
вкла’дывать г sijoittaa v [’sijoit:a:]
Korporaatioon sijoitettiin miljoonia dollareita.
МЕЖДУНАРО’ ДНАЯ ЭКОНО ’ МИКА
В корпорацию были вложены миллионы долларов.
KANSAINVÄLINEN TALOUS обанкро’титься г mennä konkurssiin v [’men:æ
[’kansain’vælinen ’talous] ’konkurs:i:n]
Yritys meni konkurssiin.
валю’тный курс м valuuttakurssi n [’valu:t:a’kurs:i]
Компания обанкротилась.
Nykyinen valuuttakurssi on suotuisa meidän
проника’ть г tunkeutua v [’tunkeutua]
kansantaloudellemme.
Meidän täytyy tunkeutua tälle markkinoille.
Текущий валютный курс благоприятен для нашей
Мы должны попытаться проникнуть на этот рынок.
экономики.
слива’ться г fuusioitua v [’fu:sioitua]
глобализа’ция ж globalisaatio n [’globalisa:tio] Kaksi korporaatiota fuusioitui.
Globalisaatio taloudessa on nopeutunut viimeisten Две корпорации слились в одну.
20–30 vuoden aikana. учрежда’ть г perustaa v [’perusta:]
Экономическая глобализация начала происходить Minä aion perustaa yrityksen ulkomaalle.
в ускоренном темпе в последние 20‑30 лет. Я собираюсь учредить компанию за границей.

205
 ’ ТИКА
ЭНЕРГЕ
99
ОСНОВНЫ’ Е ТЕ’ РМИНЫ замедли’тель нейтро’нов м neutronihidastin n
[’neutroni’hidastin]
PERUSKÄSITTEET [’perus’kæsit:e:t]
Neutronihidastin hidastaa nopeiden neutronien nopeutta.
вы’работка ж tuotanto n [’tuotanto] Замедлитель нейтронов снижает скорость
Meidän maassamme on lisättävä sähköenergian быстрых нейтронов.
tuotanto. инжене’р-а’томщик м atomi-insinööri n
Выработка электроэнергии в нашей стране должна [’atomi’insinø:ri]
быть увеличена. Missä voi lukea atomi-insinööriksi?
генера’тор м generaattori n [’genera:t:ori] Как стать инженером-атомщиком?
Sähkögeneraattori muuttaa mekaanisen energian конденса’тор м kondensaattori n [’kondensa:t:ori]
sähköenergiaan. Kondensaattori on lämmönvaihdinlaite.
Электрический генератор преобразует Конденсатор – это теплообменное устройство.
механическую энергию в электрическую энергию. опера’тор я’дерного реа’ктора м ydinreaktorin
operaattori n [’ydin’reaktorin ’opera:t:ori]
килова’тт-час м kilowattitunti n [’kilo’wat:i’tunti]
Ydinreaktorin operaattorin työ on erittäin vastuunalainen.
Kaikki nämä sähkövoimalat tuottivat v. 2006
Оператор ядерного реактора занимает должность,
26,2 miljardia kilowattituntia.
связанную с огромной ответственностью.
Все эти электростанции произвели 26,2 миллиарда
киловатт-часов в 2006 году. охлажде’ние с jäähdytys n [’jæ:hdytys]
Tässä on jäähdytysjärjestelmän kaava.
ли’ния электропереда’ч ж sähkölinja n
Вот схема системы охлаждения.
[’sæhkø’linja]
Tämän sähkölinjan pituus on 120 kilometriä.
пар м höyry n [’høyry]
Höyry pyörittää turbiinin.
Длина этой линии электропередач –
Пар вращает турбину.
120 километров.
расщепле’ние с särkeminen n [’særkeminen]
подста’нция ж ala-asema n [’ala’asema] Ytimen särkeminen on tärkein periaate, jota käytetään
Tuottajan ja kuluttajan välillä sähköenergiaa voi kuljettaa
ydinvoimataloudessa.
muutaman ala-aseman kautta.
Расщепление ядра – главный принцип,
Электроэнергия может пройти через несколько
используемый в атомной энергетике.
подстанций между производителем
тепло’ с lämpö n [’læmpø]
и потребителем.
Lämpöä siirretään generaattorilta ja sitten käytetään
ро’тор м rotori n [’rotori] höyryn tuottamiseksi.
Rotori on generaattorin pyörivä osa. Тепло отводится от генератора и затем
Ротор – это вращающаяся часть генератора. используется для производства пара.
турби’на ж turbiini n [’turbi:ni] тяжёлая вода’ ж raskas vesi n [’raskas’vesi]
Turbiini saa energiaa vesi- tai ilmavirrasta. Raskas vesi on yksi neutronihidastamista.
Турбина извлекает энергию из водяного или Тяжёлая вода – это один из замедлителей нейтронов.
воздушного потока. цепна’я я’дерная реа’кция ж ydinketjureaktio n
электрифика’ция ж sähköistäminen n [’ydin’ketju’reaktio]
[’sæhkøistæminen] Minä yritän kuvailla ydinketjureaktion.
Sähköistämisen suunnitelma oli hallituksen hyväksymä. Я попробую описать вам цепную ядерную реакцию.
План электрификации был одобрен я’дерное то’пливо с ydinpolttoaine n [’ydin’polt:o’aine]
правительством. Yleisin ydinpolttoaine on uraani-235 ja plutoniumi-239.
электри’чество с sähkö n [’sæhkø] Самое распространённое ядерное топливо – это
Nykyään on vaikea kuvitella maailmaa ilman sähköä. уран-235 и плутоний-239.
В наше время сложно представить себе мир без я’дерный реа’ктор м ydinreaktori n [’ydin’reaktori]
электричества. Ydinreaktoreita käytetään energianlähteenä sähkön
электроэне’ргия ж sähkövoima n [’sæhkø ’voima] tuottamiseksi.
Meidän maamme vie sähkövoimaa naapurimaihin. Ядерные реакторы используются в качестве
Наша страна экспортирует электроэнергию источника энергии для выработки электричества.
в соседние страны. ГИДРОЭЛЕКТРОСТА ’ НЦИЯ
’ ТОМНАЯ ЭЛЕКТРОСТА
А ’ НЦИЯ VESIVOIMALA [’vesi’voimala]
YDINVOIMALA [’ydin’voimala]
водохрани’лище с vesisäiliö n [’vesi’sæiliø]
графи’т м grafiitti n [’grafi:t:i] Vesivoimaloita ilman vesisäiliöitä kutsutaan
Synteettistä grafiittia käytetään ydinreaktoreissa. joenuomavoimaloiksi.
Синтетический графит используется в ядерных Гидроэлектростанции без водохранилища
реакторах. называются русловыми ГЭС.

206
 VOIMATALOUS [’voima’talous]
маши’нное отделе’ние с koneosasto n [’kone ’osasto] ветряна’я электроста’нция ж tuulivoimala n
Tämä on koneosasto. [’tu:li’voimala]
Это машинное отделение. Suurissa tuulivoimaloissa on 100 tai enemmänkin
напо’р воды’ м vedenpaine n [’veden’paine] tuuligeneraattoria.
Nyt vedenpaine on korkea. Крупные ветряные электростанции могут состоять
Напор воды сейчас высокий. из 100 или более ветрогенераторов.
плоти’на ж pato n [’pato] геотерма’льная электроста’нция ж maavoimala n
[’ma:’voimala]
Pian pato katkaisee joen.
Maavoimalat saavat energiaa maan uumenista.
Скоро реку пересечёт плотина.
Геотермальные электростанции используют
пото’к м virta n [’virta] тепло, хранящееся в земных недрах.
Sähköenergia tuotetaan käyttämällä vesivirran
прили’вная электроста’нция ж merivoimala n
vetovoimaa. [’meri’voimala]
Электроэнергия производится путём использования Merivoimaloissa käytetään nousuveden energiaa.
гравитационной силы потока воды. Приливные электростанции используют энергию
шлюз м patoaukko n [’pato’auk:o] морских приливов.
Korkean vesipaineen aikaansaamiseksi voi ohjata vettä со’лнечная электроста’нция ж aurinkovoimala n
patoaukon kautta. [’auriŋko’voimala]
Для получения высокого напора воду можно Yli 30 maassa on aurinkovoimaloita.
прогонять через шлюз. Больше 30 стран имеют солнечные
’ Я ЭЛЕКТРОСТА
’ НЦИЯ электростанции.
ТЕПЛОВА
LÄMPÖVOIMALA [’læmpø’voimala] * * * * * * * * *

газ м maakaasu n [’ma:’ka:su] безопа’сный п turvallinen a [’turval:inen]

Maakaasua voi käyttää lämpövoimalan polttoaineena. Modernit ydinvoimalait ovat riittävän turvallisia.
Природный газ может использоваться как топливо Современные атомные электростанции достаточно
для тепловой электростанции. безопасны.
возобновля’емый п uusiutuva a [’u:siutuva]
гради’рня ж gradeerauslaite n [’grade:raus’laite]
Auringon valo on uusiutuva energia.
Tässä sähkövoimalassa on neljä gradeerauslaitetta.
Солнечный свет – это возобновляемая энергия.
На этой электростанции четыре градирни.
дешёвый п halpa a [’halpa]
насо’с м pumppu n [’pump:u] Maakaasu on suhteellisen halpa luonnon vara.
Tämän pumpun tarkoituksena on kondensaatin poisto. Природный газ – это относительно дешёвый ресурс.
Этот насос служит для откачивания конденсата. мо’щный п tehokas a [’tehokas]
пароперегрева’тель м tulistin n [’tulistin] Tämä sähkövoimala on alueen tehokkain.
Tulistin muuttaa kyllästetyn höyryn kuivaksi höyryksi. Эта электростанция самая мощная в регионе.
Пароперегреватель превращает насыщенный пар невозобновля’емый п uusiutumaton a
в сухой пар. [’u:siutumaton]
торф м turve n [’turve] Hiili on uusiutumaton luonnonvara.
Tässä sähkövoimalassa polttoaineena käytetään Уголь – это невозобновляемый ресурс.
turvetta. враща’ться г pyöriä v [’pyøriæ]
На этой электростанции применяется торф Turbiini pyörii riittävän nopeasti.
в качестве топлива. Турбина вращается достаточно быстро.
у’голь м hiili n [’hi:li] выраба’тывать г tuottaa v [’tuot:a:]
Kuinka paljon sähköenergiaa tuottaa tämä sähkövoimala?
Tätä hiiltä toimitetaan suureen sähkövoimalaan.
Сколько электроэнергии вырабатывает эта
Этот уголь транспортируют на крупную
электростанция?
электростанцию.
контроли’ровать г valvoa v [’valvoa]
АЛЬТЕРНАТИ’ ВНАЯ ЭНЕРГЕ’ ТИКА Vedenvirta on valvottava.
VAIHTOEHTOVOIMALAITTEET Поток воды необходимо контролировать.
[’vaihto’ehto’voima’lait:e:t] потребля’ть г kuluttaa v [’kulut:a:]
Vuodesta vuoteen meidän teollisuutemme kuluttaa yhä
биото’пливная электроста’нция ж enemmän sähköenergiaa.
biopolttoainevoimala n [’bio’polt:o’aine’voimala] Год за годом наша промышленность потребляет
Etanolia käytetään polttoaineena joissakin всё больше и больше электроэнергии.
biopolttoainevoimaloissa. сжига’ть г polttaa v [’polt:a:]
Этиловый спирт применяется в качестве топлива Hiiltä poltetaan tuottaakseen sähköenergiaa.
на ряде биотопливных электростанций. Уголь сжигается для производства электроэнергии.

207
 ’ МИ
ЯЗЫКИ ’ РА
100
румы’нский п romania n [’romania]
ЕВРОПЕ’ ЙСКИЕ ЯЗЫКИ’
Yli 28 miljoonaa ihmistä puhuu romaniaa.
EUROOPAN KIELET [’euro:pan ’kielet]
На румынском говорят примерно 28 миллионов
англи’йский п englanti n [’eŋglanti] человек.
Englantia puhutaan monissa maailman maissa. ру’сский п venäjä n [’venäjä]
На английском языке говорят во многих странах Venäjä on itäslaavilainen kieli.
мира. Русский – восточно-славянский язык.
грузи’нский п georgia n [’georgia] сербохорва’тский п serbokroaatin kieli n
Georgia kuuluu Kartvelian kieliperheeseen. [’serbo’kroa:tin ’kieli]
Serbokroaatin kieli oli Jugoslavian virallinen kieli.
Грузинский язык принадлежит к картвельской
Сербохорватский язык был официальным языком
языковой семье.
Югославии.
да’тский п tanska n [’tanska]
фи’нский п suomi n [’suomi]
Tanskaa puhutaan sekä Tanskassa, että eräällä Saksan
Suomi kuuluu suomalaisugrilaiseen kieliryhmään.
alueella.
Финский язык принадлежит к финно-угорской
На датском говорят не только в Дании, но и в части
группе языков.
Германии.
францу’зский п ranska n [’ranska]
древнегре’ческий п muinaiskreikka n Nuo kaksi tyttöä puhuu ranskaa.
[’muinaisäkreik:a]
Вон те две девушки разговаривают
Uusi Testamentti oli kirjoitettu muinaiskreikaksi. на французском языке.
Новый Завет был написан на древнегреческом че’шский п tšekki n [’tsek:i]
языке. Kymmenen miljoonaa ihmistä puhuu tšekkiä.
ирла’ндский п irlanti n [’irlanti] На чешском языке говорят 10 миллионов человек.
Nykyään vain harvat irlantilaiset puhuvat irlantia. шве’дский п ruotsi n [’ruotsi]
В наше время лишь очень небольшое число Norjaa ja tanskaa ymmärtävä ihminen voi ymmärtää
ирландцев говорят на ирландском языке. ruotsiakin.
испа’нский п espanja n [’espanja] Человек, понимающий норвежский или датский
Espanja on Meksikon, Argentiinan, Kuuban ym. maiden язык, может понять шведский.
virallinen kieli. АЗИА’ ТСКИЕ ЯЗЫКИ’
Испанский – официальный язык Мексики, AASIAN KIELET [’a:sian ’kielet]
Аргентины, Кубы и других стран.
италья’нский п italia n [’italia] ара’бский п arabia n [’arabia]
Arabian kielellä kirjoitetaan käyttäen arabian aakkosen
Minä puhun italiaa vähän.
kirjaimia.
Я немного говорю на итальянском языке.
На арабском языке пишут буквами арабского
лати’нский п latina n [’latina]
алфавита.
Latinaa puhuttiin Muinais-Roomassa.
вьетна’мский п vietnami n [’vietnami]
На латинском языке говорили в Древнем Риме.
Vietnamia on vaikea opiskella.
неме’цкий п saksa n [’saksa] Вьетнамский язык труден для изучения.
Minä haluan oppia saksan kielen.
иври’т м heprea n [’hepra]
Я хочу выучить немецкий язык.
Suurin osa israelilaisia puhuu hepreaa.
норве’жский п norja n [’norja] Большинство населения Израиля говорит
Norjaa puhuu yli 4,5 miljoonaa ihmistä. на иврите.
На норвежском языке говорят более четырёх индонези’йский п indonesia n [’indonesia]
с половиной миллионов человек. Melkein kaikki 240 miljoonaa indonesialaista puhuu
по’льский п puola n [’puola] indonesiaa.
Puola on slaavilainen kieli. Почти все люди из 240‑миллионного населения
Польский – это славянский язык. Индонезии говорят на индонезийском.
португа’льский п portugali n [’portugali] каза’хский п kazahi n [’kazahi]
Brasilialaiset puhuvat portugalia. Kazahi on yksi turkkilais-tataarilaisista kielistä.
Жители Бразилии говорят на португальском языке. Казахский – это один из тюркских языков.

208
 MAAILMANKIELET [’ma:ilman’kielet]
кита’йский п kiina n [’ki:na] япо’нский п japani n [’japani]
Tarvitsemme kiinan kielen tulkin. Onko vaikeaa oppia japania?
Нам нужен переводчик китайского. Трудно ли выучить японский язык?
кхме’рский п khmer n [’kmeri] АФРИКА’ НСКИЕ ЯЗЫКИ’
Khmer on Kambodžan virallinen kieli. AFRIKAN KIELET [’afrikan ’kielet]
Кхмерский язык – официальный язык Камбоджи.
амха’рский п amharan kieli n [’amharan ’kieli]
мала’йский п malaijin kieli n [’malaijin ’kieli]
Amharan kieltä puhutaan Etiopiassa ja Eritreassa.
Malaijien kielen eri murretta puhutaan Bruneissa,
На амхарском говорят в Эфиопии и Эритрее.
Indonesiassa, Malesiassa ja Singaporessa.
африка’анс м afrikaans n [’afrika:ns]
На различных разновидностях малайского говорят Afrikaans pohjautuu hollantiin.
в Брунее, Индонезии, Малайзии и Сингапуре. Язык африкаанс произошёл от голландского.
монго’льский п mongolin kieli n [’mongolin ’kieli] суахи’ли м suahili n [’suahili]
Mongolin kieli on mongolilaisista kielistä tunnetuin. Suahili on neljän afrikkalaisen kansakunnan kansallinen
Монгольский язык – самый известный tai virallinen kieli.
представитель монгольских языков. Суахили – это национальный или официальный
перси’дский п persia n [’persia] язык четырёх африканских наций.
Persia on Iranin virallinen kieli. * * * * * * * * *
Персидский – официальный язык Ирана.
санскри’т м sanskrit n [’sanskrit] иску’сственный п keinotekoinen a [’keino’tekoinen]
Esperanto on keinotekoinen kieli.
Sanskrit on muinaisimpia kieliä.
Эсперанто – это искусственный язык.
Санскрит – один из старейших языков.
мёртвый п kuollut a [’kuol:ut]
та’йский п thai n [’thaı]
Latina on kuollut kieli.
Thai on yksi thai-kaadin ryhmän kielistä.
Латинский – это мёртвый язык.
Тайский язык – представитель тай-кадайской
распространённый п yleinen a [’yleinen]
языковой семьи. Mikä on yleisin Internetissä käytettävä kieli?
тами’льский п tamili n [’tamili] Какой самый распространённый язык
Tamilin kielellä on virallisen kielen status Intiassa, Sri из используемых в Интернете?
Lankassa and Singaporessa. родно’й п äidin- a [’æidin]
Тамильский язык имеет официальный статус Hänen äidinkielensä on ranska.
в Индии, Шри-Ланке и Сингапуре. Её родной язык – французский.
туре’цкий п turkki n [’turk:i] тру’дный п vaikea a [’vaikea]
Nykyään turkissa käytetään latinalaisen aakkosen Teidän kielenne on niin vaikea.
kirjaimia. Ваш язык такой трудный.
В наше время на турецком языке пишут латинским владе’ть г hallita v [’hal:ita]
алфавитом. Meidän professori hallitsee kuusi vierasta kieltä.
Наш профессор владеет шестью иностранными
узбе’кский п uzbekin kieli n [’uzbekin ’kieli]
языками.
IVY:n maissa noin 24,7 miljoonaa ihmistä puhuu uzbekin
kieltä.
говори’ть г puhua v [’puhua]
Puhutteko te englantia?
В странах СНГ примерно 24,7 миллиона человек
Говорите ли вы по-английски?
говорят на узбекском.
переводи’ть г kääntää v [’kæ:ntæ:]
урду’ м urdu n [’urdu] Teksti on käännettävä saksasta englanniksi.
Urdu on yksi Pakistanin virallisista kielistä.
Текст нужно перевести с немецкого на английский.
Урду – один из двух официальных языков
понима’ть г ymmärtää v [’ym:ærtæ:]
Пакистана. Ymmärrätkö sinä, mitä he sanovat?
хи’нди м hindi n [’hindi] Ты понимаешь, что они говорят?
Virallista hindiä usein kutsutaan standardi hindiksi. пыта’ться г yrittää v [’yrit:æ:]
Официальный хинди часто называют стандартным Minä yritän oppia kiinaa.
хинди. Я пытаюсь выучить китайский.

209
РУССКИЙ УКАЗАТЕЛЬ VENÄJÄNKIELINEN HAKEMISTO
Число после слова или словосочетания обозначает номер Määrä, kun sana tai lause edustaa säikeiden määrä,
темы, в которой оно встречается. joka on löytynyt.

азиа́тский 12 анако́нда 64 артилле́рия 3

А А́зия 12 аналити́ческая хи́мия 90 артисти́ческий 76
а́ист 60 ана́логовый 77 артри́т 7
абоне́нт 78 айва́ 88 анана́с 88 арт-ро́к 39
абрико́с 88 академи́ческий 81 анархи́зм 55 а́рфа 43
абсолю́т 84 академи́ческий год 13 анга́р 5 археологи́ческий музе́й 42
абсолю́тная мона́рхия 55 аквала́нг 40 англи́йский 100 археоло́гия 42
абстра́ктный 84 аквамари́н 92 англи́йский рожо́к 43 аспира́нт 81
абстракциони́зм 69 акваре́ль 69 англича́нин 73 аспиранту́ра 81
абсце́сс 7 аккордео́н 43 А́нды 12 ассисте́нт режиссёра 29
а́вгуст 13 аккумуля́тор 2 анеми́я 7 астеро́ид 32
а́вгуст 28 аккура́тный 89 анестезио́лог 10 а́стма 7
авиано́сец 86 акри́ловая кра́ска 69 анималисти́ческая жи́во­ а́стра 93
авиасимуля́тор 26 акроба́т 94 пись 69 астрона́вт 32
авока́до 88 актёр 29 анимацио́нный фильм 29 астрономи́ческий 28
австрали́йский 12 актёр 76 анио́н 90 астрономи́ческий год 13
Австра́лия 12 Акти́вный о́тдых 48 а́нкерная сва́я 21 астрофи́зика 83
Австра́лия 73 а́ктовый зал 97 аннули́ровать 38 асфа́льт 21
автоба́н 21 актри́са 29 аномалисти́ческий год 13 атакова́ть 3
авто́бус 14 актри́са 76 анонси́ровать 77 Атланти́ческий океа́н 12
Авто́бус 80 Актуа́льные поня́тия 38 Антаркти́да 12 а́том 90
авто́бусная остано́вка 80 аку́ла 66 антаркти́ческая пусты́ня 58 а́томная фи́зика 83
авто́бусный парк 80 аку́стика 83 анте́нна 77 А́томная электроста́нция 99
авто́графы 91 акуше́р 10 антибио́тик 7 а́томные часы́ 11
автозапра́вка 61 акуше́рства и гинеко­ло́гии антидепресса́нт 7 атташе́ 38
автокра́н 74 отделе́ние 8 антиквариа́т 91 афга́ни 15
автома́т 3 акцепти́ровать 6 антиква́рный 91 А́фрика 12
автомати́ческая теле­фо́нная а́кция (це́нная бума́га) 98 антило́па 18 африка́анс 100
ста́нция 78 а́лгебра 97 анти́чный 69 Африка́нские языки́ 100
Автомоби́льные путеше́ст­ ализари́новый кра́сный 92 антраша́ 76 африка́нский 12
вия 61 алкоголи́зм 7 антрополо́гия 42 а́фро 50
автомо́йка 1 алкого́льные напи́тки 75 анчо́ус 66 ацте́кский календа́рь 28
автомотри́са 53 аллерги́ческий 7 апати́т 54 аэровокза́л 5
автоотве́тчик 19 аллига́тор 64 апельси́н 88 аэродина́мика 83
автоотве́тчик 78 алма́з 54 апельси́новое де́рево 17 аэродро́м 5
а́втор 30 а́лый 92 аплоди́ровать 94
авторитари́зм 55
автосимуля́тор 26
алыча́ 88
альпи́йский по́яс 58
аппендици́т 7
аппети́тный 65
Б
автоспу́ск 87 альпини́зм 48 апре́ль 13 ба́бочка 44
автосто́п 61 альт 76 апре́ль 28 ба́бушка 68
автостоя́нка 5 Альтернати́вная энер­ге́­ апте́ка 8 бага́жник 2
автосуфлёр 77 тика 99 ар 23 бага́жный отсе́к 61
автоцисте́рна 2 альтруи́зм 84 ара́б 73 база́льт 36
ага́т 54 алья́нс 38 ара́бский 100 базили́к 46
агрега́тор новосте́й 70 алюми́ниевый сплав 21 арбу́з 88 Ба́зовые филосо́фские
агресси́вный 89 алюми́ний 36 аре́на 4 поня́тия 84
агрохи́мия 90 Амазо́нка 12 аре́на 94 Байка́л 12
адвока́т 24 амари́ллис 93 арестова́ть 24 ба́йкер 39
адвока́т вы́сшего ра́нга 24 амба́р 16 аритми́я 7 бакала́вр 81
администра́тор сту́дии 77 амбулато́рное отделе́ние 8 арифмети́ческий 28 бакенба́рды 34
адмира́л 86 америка́нец 73 арка́да 26 баклажа́н 46
а́дрес получа́теля 51 америка́нский 12 аркти́ческая пусты́ня 58 баланси́ровать 94
Адриати́ческое мо́ре 12 амортиза́тор 2 ароматерапи́я 67 балансиро́вочная кату́шка 94
аза́ртные и́гры 48 ампи́р 4 а́рочный мост 21 балери́на 76
Азиа́тские языки́ 100 амха́рский 100 артиллери́йское ору́дие 3 Бале́т 76

210
 указатель

ба́лка 21 бе́лый 92 Блю́да 22 бронетранспортёр 2

балко́н 76 бе́лый ка́рлик 32 блю́до 56 бронетранспортёр 3
баллисти́ческая раке́та 3 бензи́н 1 блю́дце 56 бро́нза 36
ба́лочный мост 21 бензоба́к 2 блю́дце 65 бро́нза 69
Балти́йское мо́ре 12 бензоба́к 9 блюз-ро́к 39 брони́ровать 5
ба́мпер 2 бёрдво́чинг 91 бобо́вые 75 брони́ровать (гости́нич­ный
бана́н 88 бе́рег 40 Бобо́вые о́вощи 46 но́мер) 61
банда́на 39 берегово́й усто́й 21 бобо́вый пуф 37 бронхи́т 7
ба́нджо 43 берёза 17 бобр 18 брошю́ра 30
банкно́та 6 берли́нская лазу́рь 92 бобсле́й 71 брус 74
банкно́ты 91 бесконе́чность 84 бобы́ 46 брусни́ка 17
ба́нковская гара́нтия 6 бесконе́чный 32 Бог 84 брусо́к отта́лкивания 72
Ба́нковская де́ятельность 6 беспило́тный 32 бога́тый 54 брю́ква 46
ба́нковская та́йна 6 беспоко́йство 96 бога́тый кварта́л 14 брю́ки 47
ба́нковский счёт 6 беспо́мощный 82 богомо́л 44 брю́ки-клёш 39
банкома́т 6 бесцве́тный 92 бодиби́лдинг 48 брюшко́ 44
баоба́б 17 бето́н 21 бо́дрость 96 брюшно́й пресс 79
бар 48 бето́н 74 бо́дрый 85 Будди́зм 62
бараба́н 43 бетономеша́лка 74 боеви́к 26 будди́йский календа́рь 28
бара́н 20 биатло́н 71 боеви́к 29 бу́дущее 11
бара́нина 22 библиоте́ка 81 бо́жья коро́вка 44 бу́йвол 18
бари́т 54 библиоте́карь 81 бока́л без но́жки 56 бук 17
барито́н 76 Би́блия 62 бока́л конья́чный 56 булава́ 94
баро́кко 4 би́знес 51 бока́л флюте́ 56 була́вка (безопа́сная) 39
ба́ррель 23 бизо́н 18 бокс 71 булы́жник 21
барсу́к 18 биле́т 5 бокси́т 54 бульва́р 14
барье́р 24 биле́т 80 боле́ть (о спорти́вных бульдо́зер 74
барье́р 72 биле́тная ка́сса 53 боле́льщиках) 72 бульо́нная ча́шка 56
бас 76 биле́тный автома́т 53 боли́вар 15 бума́га 15
баскетбо́л 71 би́нго 26 боливиа́но 15 бума́га 36
ба́сня 30 биографи́ческий фильм 29 боло́то 58 бума́га 49
бат 15 биогра́фия 30 большо́й 14 бунтова́ть 39
бата́льная жи́вопись 69 биоло́гия 97 большо́й 35 бурова́я маши́на 74
батальо́н 3 биото́пливная электро­ большо́й 66 бурри́то 65
батаре́я (отопле́ния) 41 ста́нция 99 большо́й 82 бурунду́к 18
бата́т 46 биото́пливо 1 большо́й взры́в 32 бута́н 1
бату́т 94 биофи́зика 83 бомбардиро́вщик 3 буты́лка 65
ба́шенные часы́ 11 биохи́мия 90 бомби́ть 3 буты́лки 91
ба́шня 4 биполя́рность 38 бора́ты 54 буты́лочка де́тская 82
бег трусцо́й 48 бирюзо́вый 92 бордю́р 14 буфе́т 33
бе́гать 26 бистр 92 борода́ 20 буфе́т 37
бегова́я доро́жка 72 би́тум 74 борода́ 34 бу́хта 40
бего́ния 93 бить (о часа́х) 11 борщ 65 бык 16
бегу́щая доро́жка 85 би́ться 79 ботани́ческий 93 бык 20
бе́дный кварта́л 14 би́цепс (двугла́вая мы́шца) 79 боти́нки 47 бык (моста́) 21
бедро́ 79 благода́рность 96 боя́рышник 88 быстрохо́дный 86
бежа́ть 71 благоуха́ющий 93 боя́ться 96 бы́стрый 53
бе́жевый 92 блаже́нство 96 Брази́лия 73 бы́стрый 60
безалкого́льные напи́тки 75 бле́дный 34 брат 68 бы́стрый 71
безба́шенный 39 бле́ндер 33 бра́узер (веб-обозрева́­ бытова́я жи́вопись 69
безве́трие 52 блеск для губ 34 тель) 31 Бытова́я те́хника и у́тварь 19
безде́лье 48 блестя́щий 56 бревно́ 74 бью́щийся 56
безнали́чный 15 бле́яние 25 бре́нди (конья́к) 22 бюст 69
безопа́сность 96 бле́ять 20 бренча́ть 43 бюстга́льтер 47
безопа́сный 99 Бли́зкие ро́дственники 68 бриг 86
безрабо́тица 98
безусло́вно 57
бли́зкий 68
блог 31
бриганти́на 86
бри́тва 50
В
бейсбо́л 71 блог 70 брить 50 вавило́нский календа́рь 28
бе́лка 18 блок интенси́вной терапи́и 8 бровь 34 ваго́н 80
беллетри́стика 30 блоха́ 44 бро́кколи 46 ваго́н для пти́цы 53

211
 указатель

ваго́н для скота́ 53 вести́ 2 винто́вка 3 возду́шный гимна́ст 94

ваго́н с сидя́чими места́ми 53 вести́ перегово́ры 38 виолонче́ль 43 возобновля́емый 99
ваго́н-гости́ная 53 вести́ себя́ 89 виртуа́льный музе́й 42 Во́зраст ребёнка 82
ваго́н-рестора́н 53 весы́ 33 ви́рус 31 Во́инские зва́ния 3
ваго́н-самосва́л 53 весы́ для грудны́х дете́й 82 ви́ски 22 Во́инские подразделе́ния 3
ваго́н-цисте́рна 53 ветвь 17 високо́сный год 13 вой 25
вакцина́ция 7 ветрово́е стекло́ 2 витри́на 42 война́ 38
вале́нтность 90 Ве́тры 52 ви́це-адмира́л 86 вокза́л 53
ва́лик 27 ветряна́я электро­ста́нция 99 ви́шня 17 Во́лга 12
ва́лик 63 Ве́тхий Заве́т 62 ви́шня 88 волево́й 89
валово́й вну́тренний про­ вечери́нка 45 вклад 6 волейбо́л 48
ду́кт 98 вечери́нка 48 вкла́дчик 6 волейбо́л 71
валто́рна 43 вечнозелёный 17 вкла́дывать 98 волк 18
валю́та 6 ве́чность 84 вку́сный 22 волна́ 40
валю́тный курс 98 веща́ние 70 владе́ть 100 волна́ 83
ва́нна 19 веща́ние 77 вла́жность 52 волни́стый 50
ва́нная 19 веща́ть 70 вла́жный континен­та́льный волчо́к (юла́) 26
ва́нта 21 веща́ть 77 кли́мат 52 волы́нка 43
ва́нтовый мост 21 вещество́ 90 вла́жный субтропи́ческий волье́р 94
вара́н 64 взаи́мно-сберега́­тельный кли́мат 52 во́льная борьба́ 71
вари́ть 22 банк 6 вла́жный тропи́ческий лес 58 во́на 15
василёк 93 взаимоде́йствие 83 вла́жный экваториа́льный воодушевле́ние 96
ва́фельница 33 взаимоде́йствовать 83 лес 58 вопль 25
ва́хтенный 86 взаимопо́мощь 38 влюбля́ться 96 вопро́с 51
веб-се́рвер 31 взбива́ть 22 вмести́мость 72 воробе́й 60
веб-страни́ца 31 взвод 3 вмести́тельный 72 во́рон 60
веб-страни́ца 70 Вздор и чепуха́ 57 внедоро́жник 2 воро́на 60
веб-фо́рум 31 взлётно-поса́дочная полоса́ 5 внедоро́жник 9 воро́та 1
вегетариа́нский 65 взя́точничество 24 внеземно́й 32 воро́та 16
вегетариа́нство 85 виаду́к 21 внешко́льный 97 воротни́к 47
ведро́ 19 видеокассе́та 29 внима́тельный 10 ворчли́вый 89
веду́щий програ́ммы 70 видеомагнитофо́н 29 внук 68 восемна́дцать 95
веду́щий програ́ммы 77 видеомагнитофо́н 41 Вну́треннее устро́йство 2 во́семь 95
ве́жливый 89 видеомонито́р 77 Вну́тренние о́рганы 79 во́семьдесят 95
век 11 видеофи́льмы 75 вну́чка 68 восклица́ть 57
ве́ко 34 ви́деть 92 водеви́ль 76 воскова́я депиля́ция 67
ве́ксель 6 ви́димость 52 води́тель 74 воскресе́нье 28
Великобрита́ния 73 видоиска́тель 87 води́тель 80 воскресе́нье 45
вели́чественный 4 Ви́ды 2 во́дное по́ло 71 воспали́тельный 7
велосипе́дная прогу́лка 48 Ви́ды и рода́ войск 3 Во́дные приро́дные зо́ны 58 воспита́ние дете́й 82
велотре́к 9 Ви́ды музе́ев 42 водоме́рка 44 воспи́тывать 82
велотренажёр 85 Ви́ды телефо́нов 78 водонепроница́емый 36 восстана́вливать 7
Вене́ра 32 визажи́ст 50 водопа́д 61 восстана́вливающий 48
верете́ница 64 визг 25 водопрово́д 14 восстановле́ние 90
верста́льщик 30 визи́т 45 водоро́д 1 восто́рг 96
вертика́льный соля́р­ ий 67 визи́тная ка́рточка 49 водохрани́лище 99 Восточноевропе́йское
вертолёт 3 визи́тница 49 водяно́й знак 15 вре́мя 11
вертолётная площа́дка 5 ви́лка 9 вое́нная исто́рия 42 восхити́тельный 65
вертолётоно́сец 86 ви́лка гарни́рная 56 вое́нно-возду́шные силы 3 восхище́ние 96
ве́рхняя губа́ 34 ви́лка десе́ртная 56 вое́нный 3 Восьмери́чный Путь 62
ве́рхняя оде́жда 35 ви́лка для нареза́ния мя́са 56 вое́нный музе́й 42 восьмиуго́льная при́зма 59
Ве́рхняя оде́жда 47 ви́лка для спаге́тти 56 вое́нный фильм 29 восьмо́й 95
верхова́я езда́ 48 ви́лка обе́денная 56 возбуди́ть де́ло (пресле́­ вошь 44
верши́на 59 ви́лка сала́тная 56 довать по суду́) 24 впускно́е отве́рстие 1
весели́ться 48 ви́лка сервиро́вочная 56 возводи́ть 4 враща́ться 99
весёлый 96 ви́лы 27 возводи́ть 74 враща́ться по орби́те 13
весе́ннее равноде́нст­вие 13 вини́л 36 возвыша́ться 12 враща́ться по орби́те 32
весна́ 13 вино́ 22 воздухоочисти́тель 2 вре́дный 44
весна́ 28 виногра́д 17 возду́шно-деса́нтные Времена́ го́да 13
ве́стерн 29 виногра́д 88 войска́ 3 Времена́ го́да 28

212
 указатель

вре́менный 67 вытира́ть 33 генита́лии 79 головоло́мка 26

вре́мя 83 выхлопна́я труба́ 2 геогра́фия 97 голосова́ть 55
Вселе́нная 32 выходи́ть в откры́тый геоло́гия 42 голуби́ка 17
Всеми́рная паути́на 31 ко́смос 32 геологоразве́дочный 54 голубо́й 92
вставля́ть 1 выходно́й 45 геоме́трия 97 го́лубь 60
встре́ча 45 вычисля́ть 13 геотерма́льная электро­ гонг 43
встре́ча на вы́сшем у́ровне 38 вычисля́ть 23 ста́нция 99 го́нка пресле́дования 9
встреча́ть 5 вычисля́ть 59 гепа́рд 18 Го́нки 9
встро́енный компью́тер 31 вышива́ние 91 гепати́т 7 го́ночный автомоби́ль 2
вступа́ть в реа́кцию 90 вьетна́мец 73 гепато́лог 10 го́ночный велосипе́д 9
вступи́тельный экза́мен 81 вьетна́мский 100 гера́нь 93 гора́ 61
втира́ть 34 вью́щийся 50 Герма́ния 73 го́ре 96
вто́рник 28 вяз 17 герме́тик 63 горизонта́льный соля́рий 67
вто́рник 45 вя́заная оде́жда 35 геронто́лог 10 го́рка (застеклённый
второ́й 95 вяза́ние 48 ге́тто 14 шка́фчик) 37
Второ́й (после́дующий) вяза́ние крючко́м 91 гиби́скус 93 гормо́н 7
брак 68 вяза́ние спи́цами 91 гигиени́ческая пома́да 34 Го́рное вре́мя 11
второку́рсник 81 вяза́ть (спи́цами) 91 гидродина́мика 83 горнолы́жный спорт 71
входна́я пла́та 42 гидротерапи́я 85 горноста́й 18
вчера́ 11
въезд 1
Г Гидроэлектроста́нция 99
Гимала́и 12
Го́рно-хими́ческое сырьё 54
го́рный велосипе́д 9
выбира́ть 35 гавиа́л 64 гинеко́лог 10 городско́й 14
выбира́ть 65 гадю́ка 64 гиперте́кст 31 городско́й велосипе́д 9
вы́боры 55 газ 1 гипертони́я 7 горо́х 46
вы́водок 20 газ 99 гипнотизёр 94 горте́нзия 93
вы́глядеть 39 газе́та 70 гиппопота́м 18 горшо́к де́тский 82
вы́глядеть 92 газе́ты 75 гипс 69 горшо́чек 33
вы́дача багажа́ 5 газо́н 72 гисто́лог 10 Го́ры 12
вы́держка 87 газотурбово́з 53 гита́ра 43 го́рький 22
вы́езд 1 гала́ктика 32 глава́ 30 горю́чий сла́нец 54
выжима́ть 88 галакти́ческий год 13 гла́вный реда́ктор 30 горя́чая ва́нна 85
вызыва́ть 80 галео́н 86 глади́льная доска́ 19 гости́ная 19
вызыва́ющий абоне́нт 78 гале́ра 86 гладио́лус 93 Гости́ница 61
вы́играть 26 галере́я 42 гла́дкий 21 госуда́рственная гра­ни́ца 38
выка́чивать 54 галёрка 76 гла́дкий 34 госуда́рственный 8
выключа́тель 19 галло́н 23 гла́дкий 67 госуда́рственный 81
выключа́тель 41 га́лстуки 35 глаз 34 госуда́рство-член 38
вы́мя 20 гама́к 37 гламу́рная фотогра́фия 87 гот 39
выполня́ть 31 гангре́на 7 гли́на 54 го́тика 4
выпрямле́ние 50 га́нгстерский фильм 29 глобализа́ция 98 гото́вить (еду́) 22
выпускна́я труба́ 1 гандбо́л 71 глоба́льный 38 гото́вить (еду) 33
выпускно́й экза́мен 81 гара́жный рок 39 глубо́кое кре́сло 37 гра́бли 27
выпь 60 гарде́ния 93 глу́пый 89 гра́вий 21
выраба́тывать 99 гардеро́б 37 глухо́й (тяжёлый) уда́р 25 гра́вий 54
вы́работка 99 гастроэнтеро́лог 10 глэм-ро́к 39 град 52
выража́ть 57 гастроэнтерологи́ческое гнев 96 гради́рня 4
выраже́ние ве́жливости 51 отделе́ние 8 гобеле́н 91 гради́рня 99
выра́щивать 46 гвоздезабивно́й писто­ле́т 63 гобо́й 43 грамм 23
выра́щивать 93 гвоздь 63 говори́ть 100 грампласти́нки 91
высека́ть 69 гекко́н 64 говя́дина 22 гран 23
высо́кий 17 гекта́р 23 го́гот (гусе́й) 25 грана́т 88
высо́кий 21 гектоли́тр 23 год 11 гранж 39
высо́кий 37 гель 34 годовщи́на 45 грани́т 36
высокоокта́новый 1 гемато́лог 10 гола́вль 66 грани́т 54
высокоскоростно́й 31 гемодиализа́тор 7 голла́ндец 73 грани́т 69
высота́ 59 гемофили́я 7 голова́ 79 гран-при́ 9
вы́ставка 42 генера́л 3 голова́стик 64 гранули́рованное покры́­тие 21
выставля́ть 42 Генера́льная Ассамбле́я 38 голо́вка перемо́тки 87 грань 59
вы́ставочный зал 4 Генера́льный секрета́рь 38 головны́е убо́ры 35 графи́н 65
вы́сшее образова́ние 81 генера́тор 99 Головны́е убо́ры 47 графи́т 99

213
 указатель

графи́ческая ка́рта 31 Да́ния 73 дермати́т 7 диктофо́н 49

граффи́ти 69 дари́ть 93 дермато́лог 10 дина́мик 78
грач 60 да́та написа́ния 51 дерматологи́ческое дина́мика 83
гре́бля академи́ческая 71 да́тский 100 отделе́ние 8 динами́ческий 83
гре́бля на байда́рках 91 датча́нин 73 деся́тый 95 дина́р 15
гре́бля на байда́рках два 95 де́сять 95 диноза́вр 64
и кано́э 71 два́дцать 95 Дета́ли лица́ 34 дипло́м 81
гребно́й 86 двена́дцать 95 Дета́ли оде́жды 47 дипломати́ческая непри­кос­
гребно́й тренажёр 85 дверь 2 детекти́в 30 но­ве́нность 38
гре́йдер 74 дверь 16 детекти́вный фильм 29 дипломати́ческий 38
грейпфру́т 88 дверь 41 дете́ктор банкно́т 6 Диплома́тия 38
грейпфру́товая дие́та 85 дви́гатель 2 де́тская оде́жда 35 дире́ктор 29
гре́ко-ри́мская борьба́ 71 дви́гатель 9 Де́тские и́гры 26 дире́ктор шко́лы 97
грехо́вный 62 дви́гать 79 Де́тские образова́­тель­ные диск 72
гриб 22 дви́гаться 85 учрежде́ния 82 диск телефо́нный 78
гри́ва 20 дворе́ц 4 де́тский сад 82 дисково́д ги́бких ди́сков 31
гри́вна 15 дворе́ц 61 де́тский сту́льчик (высо́кий) 82 ди́сковый телефо́н 78
григориа́нский кален­да́рь 28 двою́родная сестра́/ де́тское автомоби́льное дискоте́ка 48
гримёр 29 двою́родный брат 68 кре́сло 82 дискути́ровать 84
гримёрная 77 двухколёсный 9 де́тское пита́ние 75 диспе́тчер 80
грипп 7 двухме́стный дива́нчик 37 де́тское пита́ние 82 диспе́тчерская 80
гроза́ 52 двухсекцио́нный авто́б
­ ус 80 де́тство 82 диспе́тчерская вы́шка 5
гром 25 двухэта́жный авто́бус 80 дефибрилля́тор 7 длина́ 59
гро́мкий 25 де́верь 68 дециме́тр 23 длина́ ноги́ по вну́трен­ней
громкоговори́тель 72 де́вственный 58 дешёвый 1 пове́рхности 35
гро́хот 25 девяно́сто 95 дешёвый 35 длина́ руки́ 35
гру́бый 89 девятна́дцать 95 дешёвый 99 длинношёрстный 20
грудь 79 девя́тый 95 Де́ятельность в тече́ние дли́нный 50
грузи́нский 100 де́вять 95 неде́ли 45 Дни неде́ли 28
грузова́я ста́нция 53 дёгтебето́н 21 джаку́зи 85 Дни неде́ли 45
грузови́к 2 дед 68 джин 22 До свида́ния 57
грузови́к 74 дезодора́нт 67 джи́нсы 35 До чего обидно 57
грузово́й термина́л 5 дека́брь 13 джи́нсы 47 добавля́ть 90
Грузовы́е ваго́ны 53 дека́брь 28 джут 36 добро́ 84
грунто́вая доро́га 21 дека́н 81 дзюдо́ 71 До́брое у́тро 57
грунто́вая доро́га 61 декана́т 81 диабе́т 7 до́брый 89
гру́стный 96 деклами́ровать 76 диа́гноз 10 До́брый ве́чер 57
грусть 96 деклари́ровать 5 Диагно́стика и аппарату́ра 7 До́брый день 57
гру́ша 17 деконструктиви́зм 4 диагности́ровать 10 добыва́ть из недр 54
гру́ша 88 декорати́вно-прикладно́е диагона́ль 59 Добы́ча и тра́нспорт не́фти 54
грызть 18 иску́сство 42 диа́метр 59 догово́р 38
грязева́я ва́нна 85 декорати́вный 4 диатони́ческий 43 догоня́ть 9
гуа́ва 88 декорати́вный 34 диафра́гма 87 додека́эдр 59
гуа́шь 69 декорати́вный 63 дива́н 19 доде́лывать 45
губна́я гармо́ника 43 декора́ции 77 дива́н 37 дождли́вый 13
губна́я пома́да 34 де́лать предложе́ние 68 дива́н 41 дождь 13
гудо́к 78 делега́ция 38 дива́нная поду́шка 41 дождь 52
гуманита́рная по́мощь 38 деликате́сы 75 дива́нчик для сиде́ния 37 дождь со сне́гом 52
гу́сеница 44 дельфи́н 40 диви́зия 3 дои́ть 16
густо́й тума́н 52 Демократи́ческая систе́ма 55 дие́та по гликеми́ческому докла́д 45
густонаселённый 73 демокра́тия 55 и́ндексу 85 документа́льный фильм 29
гусь 16 демонстри́ровать 94 дие́та с учётом гемо­ко́да 85 документа́льный фильм 77
день зарпла́ты 45 диети́ческие проду́кты 75 долгожда́нный 48
Д день рожде́ния 45
депиля́ция 67
Дие́ты 85
ди́зель-по́езд 53
должни́к 6
до́ллар 15
даб 39 депо́ 4 дикобра́з 18 Дом 16
давле́ние 52 депозита́рная яче́йка 6 Дикорасту́щие цветы́ 93 дом (ча́стный) 4
да́льний 53 дереве́нский 16 диктату́ра 55 дом (ча́стный) 14
да́льний 68 де́рево 21 ди́ктор 70 дома́шний 19
да́льний (рейс) 5 де́рево 36 ди́ктор 77 дома́шний пито́мец 20

214
 указатель

Дома́шняя ме́бель 37 дыроко́л 49 желе́зо 21 заголо́вок 70

дома́шняя рабо́та 97 дыша́ть 79 желе́зо 36 загора́ние 67
домино́ 26 дю́бель-гвоздь 63 желе́зо 54 загора́ть 40
дом-музе́й 42 дюйм 23 железобето́н 21 загоре́лый 40
домово́дство 97 дя́дя 68 железобето́н 74 загрязня́ть 58
донг 15 дя́тел 60 жёлоб 58 зада́ча 97
дорого́й 1 DVD-диск 29 жёлтый 92 за́дняя фа́ра 2
дорого́й 35 желу́док 79 заём 6
доро́жная разме́тка 14
Доро́жные покры́тия 21
Е жени́ться/выходи́ть за́муж 68
жени́х 68
зажига́ние 2
зака́з 65
доро́жный мотоци́кл 9 Ева́нгелие 62 же́нская оде́жда 35 зака́зывать 65
доска́ 74 евре́й 73 же́нская парикма́хер­ская 50 зака́нчивать 45
доска́ для ре́зки хле́ба 33 евре́йский календа́рь 28 же́нский парикма́хер 50 зака́нчиваться 13
досмо́тр 5 е́вро 15 жеребёнок 20 зака́нчиваться 28
доставля́ть 51 Евро́па 12 жеребе́ц 20 зако́нный 24
Достопримеча́тельности 61 Европе́йские пти́цы 60 жёсткий диск 31 законода́тельная власть 55
досту́пный 80 Европе́йские языки́ 100 живородя́щий 64 закрепи́тель (фикса́ж) 87
дохо́д 98 европе́йский 12 живо́т 79 закрыва́ть (счёт) 6
дочь 68 Еги́пет 73 животново́дческий 16 заку́ски 75
дошко́льник 82 Едини́цы измере́ния Живо́тные 16 зал 42
Драгоце́нные и декора­ти́вные вре́мени 11 жи́дкий 54 зал ожида́ния 5
ка́мни 54 ёж 18 жизнера́достный 89 зал ожида́ния 53
дракони́ческий (затме́нный) ежеви́ка 88 жизнь 84 Зал суда́ 24
год 13 ежедне́вный 70 Жилы́е дома́ 4 зал трофе́ев 72
дра́ма 29 ежеме́сячный 70 жильё 61 зали́в 40
Дра́ма 76 еженеде́льный 70 жи́молость 17 замедли́тель нейтро́нов 99
драмату́рг 76 ежеча́сный 70 жира́ф 18 заменя́ть 63
древнегре́ческий 100 ёжик 50 жи́рность ко́жи 34 замерза́ть 52
древнееги́петский кален­ е́здить на рабо́ту 14 жить 41 замо́к 41
да́рь 28 ель 17 жму́рки 26 заморо́женные проду́кты 75
древнеинди́йский кален­ ёрш 66 жонглёр 94 за́навес 76
да́рь 28 естествозна́ние 42 жонгли́ровать 94 Западноевропе́йское
дре́вний 28 естествозна́ние 97 жужжа́ть 25 вре́мя 11
дре́вний 42 есть 33 жужжа́ть 44 запасно́е колесо́ 61
дредло́ки 39 е́хать 9 жук 44 запове́дник 58
дрези́на 53 е́хать 61 журна́л 70 за́поведь 62
дрейфова́ть 40 е́хать 80 журнали́ст 70 заполня́ть 72
дрель 27 журна́лы 75 заправля́ть 1
дрель 63
дрессиро́вщик 94
Ж журча́ние 25 запра́вочный пункт 1
запреща́ть 55
дро́бный 95
дро́жжи 22
жа́ба 64
жа́бра 66
З запро́с 51
запуска́ть 32
дрозд 60 жа́воронок 60 заба́вный 26 зара́зный 7
Други́е геометри́ческие жад 69 забо́р 1 зарпла́та 98
тела́ 59 жа́лить 44 забо́р 16 заря́дка 85
Други́е объе́кты 41 жа́ло 44 забо́титься 82 заря́дная ста́нция 1
Други́е ро́дственники 68 жа́ловаться 57 завива́ть 50 заряжа́ть 3
дружелю́бный 89 Жа́нры и направле́ния зави́вка 50 засве́чивать 87
дуб 17 жи́вописи 69 зави́симость 38 затво́р 87
дубли́ровать 29 Жа́нры фи́льмов 29 зави́снуть 31 затя́нутый облака́ми 52
дубло́н 15 Жа́нры фотогра́фии 87 зави́стливый 89 захва́тывающий 30
Дуна́й 12 жара́ 13 за́висть 96 защи́тные очки́ 67
дура́к/ду́ра 89 жа́рить 22 завиты́е во́лосы 50 за́яц 18
дуть 43 жа́ркий 52 заво́д 14 Зва́ния и до́лжности вое́нного
дуть 52 жарко́е 22 заводи́ть 2 фло́та 86
духи́ 67 жаро́вня 33 заводи́ть (часы́) 11 звезда́ 32
духо́вка 33 ждать 80 заводно́е устро́йство 11 Звезда́ Дави́да 62
Духовы́е инструме́нты 43 железнодоро́жный кран 53 заводно́й 26 звон 25
душ 19 железнодоро́жный перее́зд 53 за́втра 11 звони́ть (по телефо́ну) 49
ды́ня 88 железнодоро́жный путь 53 зага́р 67 звоно́к 78

215
 указатель

Зву́ки челове́ка и живо́тн­ ых 25 изверга́ться 12 интенси́вный 74 Истори́ческие де́нежные

звукова́я ка́рта 31 известко́вый раство́р 63 интеракти́вная литера­ту́ра 26 едини́цы 15
звуча́ть 25 известня́к 54 интерва́л 35 Истори́ческие корабли́
Зда́ние 8 известня́к 69 интерве́нция 38 и суда́ 86
Зда́ние и обору́дование 6 извеща́ть 51 интервью́ 70 исто́рия 42
Зда́ние ци́рка 94 извлека́ть 7 интервьюи́ровать 70 исто́рия 97
Зда́ние шко́лы 97 изгота́вливать 36 интере́сный 26 исто́рия боле́зни 10
Зда́ния и сооруже́ния 14 изда́ние 30 интере́сный 29 исто́рия культу́р 42
здоро́вый 67 изде́ржки 98 интере́сный 61 истреби́тель 3
здоро́вый 79 излуче́ние 83 Интерне́т 31 Ита́лия 73
здоро́вый 82 излю́бленный 91 Интерне́т 70 италья́нец 73
Здра́вствуйте 57 измере́ние расхо́да 1 Интерье́р и обору́до­вание 75 италья́нский 100
зелёный 92 измери́тельное устро́йство 72 Интерье́р и обслу́жи­вание 35 Иудаи́зм 62
зелёный коридо́р 5 измери́тельный 23 Интерье́р теа́тра 76 ию́ль 13
Земля́ 32 измери́тельный прибо́р 1 интрове́рт 89 ию́ль 28
Земново́дные (Амфи́­бии) 64 измеря́ть 23 инфа́ркт 7 ию́нь 13
зе́ркало 19 и́зморось 52 инфекцио́нное отделе́ние 8 ию́нь 28
зе́ркало 50 изнаси́лование 24 инфля́ция 98 йо́га 48
зе́ркало (боково́е) 2 изображе́ние 77 информа́тика 97 IP-телефо́н 78
зима́ 13 изо́гнутый 59 информи́рование 51
зима́ 28
зи́мнее солнцестоя́ние 13
изумру́д 54
изумру́дный 92
информи́ровать 70
Инфраструкту́ра 5
К
Зи́мние ви́ды спо́рта 71 изуча́ть 58 Инфраструкту́ра 72 кабачо́к 46
зло 84 изуча́ть 83 ио́н 90 ка́бельное телеви́дение 70
злой 89 изы́сканный 65 ио́нный 90 каби́на 5
злока́чественный 7 изя́щные иску́сства 42 ипоте́чный банк 6 кабине́т 6
змея́ 64 икеба́на 91 ипподро́м 4 кабине́т врача́ 10
змея́ грему́чая 64 икоса́эдр 59 ира́нец 73 кабриоле́т 2
знак 1 икосододека́эдр 59 ирга́ 88 каза́х 73
знамени́тый 71 икра́ 79 ирла́ндец 73 каза́хский 100
зна́ние 84 иллюмина́тор 61 ирла́ндский 100 казни́ть 24
знать 84 иллюстри́ровать 30 ирла́ндский календа́рь 28 кайма́н 64
зно́йный 13 импе́рия 55 ироке́з (причёска) 39 Как жаль 57
золо́вка 68 импрессиони́зм 69 иска́ть 35 Как пожива́ете? 57
зо́лото 36 импровизи́ровать 43 Ископа́емое то́пливо 54 ка́ктус 93
зо́лото 54 и́мпульс 83 иску́сный 94 календа́рный год 13
зо́лото 69 и́мя отправи́теля 51 иску́сственный 100 календа́рь ма́йя 28
зонт от со́лнца 40 и́мя получа́теля 51 иску́сственный спу́тник 32 кали́на 17
зре́лищный 94 инвестицио́нный банк 6 Исла́м 62 калькуля́тор 49
зуб 20 ингаля́ция 7 исла́мский банк 6 калькуля́торы 91
зять (муж до́чери) 68 инда́стриал 39 исла́мский календа́рь 28 кальма́р 40
и́ндекс 78 испа́нец 73 ка́мбала 66
И инди́го 92
Инди́йский океа́н 12
Испа́ния 73
испа́нский 100
каме́лия 93
ка́менная кла́дка 74
и́ва 17 индика́тор 1 и́споведь 62 ка́менная ша́шка (брус­
ива́н-да-ма́рья 93 И́ндия 73 исполни́тельная власть 55 ча́тка) 21
и́волга 60 индонези́йский 100 исполни́тельский 76 ка́менщик 74
иври́т 100 индю́к 16 исполня́ть 43 ка́мера хране́ния 53
игла́ 27 инжене́р-а́томщик 99 исполня́ть 76 ка́мпус (университе́тский
игра́ть 26 инжене́рные войска́ 3 испо́льзовать 36 городо́к) 81
игра́ть 43 инкасса́ция 6 исправи́тельное учреж­де́­ Кана́да 73
игра́ть 71 иностра́нный 38 ние 24 канализа́ция 14
игра́ть 76 иностра́нный 61 испу́ганный 96 кана́т 94
игри́вый 20 иностра́нный язы́к 97 испы́тывать 21 канатохо́дец 94
Игру́шки 26 Инструме́нты 63 иссле́довать 32 кани́кулы 81
игуа́на 64 Инструме́нты и обору́до­ва­ иссле́довать 58 канцеля́рские принад­
идеологи́ческий 55 ние 50 иссле́довать 83 ле́жности 49
идти́ пешко́м 61 инсу́льт 7 исте́ц 24 каньо́н 61
ие́на 15 интегра́ция 98 и́стина 84 капиталисти́ческий 55
избира́ть 55 интеллектуа́льный 30 истори́ческая про́за 30 капита́льный 63

216
 указатель

капита́н 3 квадра́тный киломе́тр 23 класси́ческая фи́зика 83 колоко́льчик 93

капита́н 86 квадра́тный метр 23 класси́ческий 29 коло́нка 1
капита́н-лейтена́нт 86 квадра́тный сантиме́тр 23 класси́ческий 69 коло́нка 70
капо́т 2 кваза́р 32 кла́ссная ко́мната 97 коло́нка (акусти́ческая) 41
капра́л 3 ква́кать 64 класть 74 колыбе́ль 82
капри́зный 89 ква́кша 64 класть 75 коля́ска 9
капу́ста 16 квалифици́рованный 10 клева́ть 60 коля́ска 82
капу́ста белокоча́нная 46 ква́нтовая меха́ника 83 кле́вер 93 командиро́вка 45
капу́ста брюссе́льская 46 ква́рта 23 клей 49 кома́р 44
караве́лла 86 кварти́ра 4 клей 63 комбинезо́н 47
карака́тица 40 кварц 36 клён 17 комбинезо́н де́тский 82
каранда́ш 49 ква́рцевые часы́ 11 клещ 44 коме́дия 29
каранда́ш для брове́й 34 квест 26 кле́щи 27 коме́дия 76
каранда́ш для подво́дки кедр 17 кле́щи 63 коме́та 32
век 34 кенгуру́ 18 Климати́ческие зо́ны 52 коммента́рий к передо­ви́це 70
каранти́н 7 ке́пка 47 кли́пер 86 коммента́торская каби́на 72
кара́сь 66 керами́ческая пли́тка 63 клоп 44 комме́рческий 77
карбюра́тор 2 керамограни́т 63 кло́ун 94 комме́рческий банк 6
карда́нный вал 2 кёрлинг 71 клуб 48 коммодо́р 86
карда́нный при́вод 9 кероси́н 1 клык 20 коммуни́зм 55
кардина́л 92 кефи́рная дие́та 85 клюв 60 коммута́тор 78
кардио́лог 10 ки́ви 88 клю́ква 17 Ко́мнатные цветы́ 93
кардиологи́ческое отде­ле́ние 8 Килиманджа́ро 12 ключ гаечный 27 компа́кт-ди́ски 75
кардиореанима́ция 8 килова́тт-час 99 ключи́ца 79 компа́ктный 27
каре́ 50 килогра́мм 23 кни́га 30 компа́ктный 78
каре́та ско́рой по́мощи 2 килоли́тр 23 кни́ги 75 компа́ния 98
Кари́бское мо́ре 12 киломе́тр 23 кни́ги 91 компете́нтный 10
ка́рканье 25 киломе́тров в час 23 кни́жная по́лка 37 компози́тор 76
карма́н 47 ки́лька 66 кни́жный шкаф 37 Компоне́нты компью́­тера 31
карма́нные часы́ 11 кинема́тика 83 кни́жный шкаф 41 компо́стер 80
карми́н 92 кинеско́п 77 кно́пка 78 компью́тер 41
карп 66 кинети́ческая скульп­ту́ра 69 кно́почный телефо́н 78 компью́тер 49
карти́ны 91 кино́ 48 ко́бальт 54 компью́терная игра́ 48
картоте́чный шкаф 37 ки́новарь 92 кобе́ль 20 Компью́терные и́гры 26
картоте́чный шкаф 49 киноза́л 29 ко́бра 64 компью́терный класс 97
карто́фель 16 кинопрое́ктор 29 кобы́ла 20 компью́терный стол 37
карто́фель 46 Кинотеа́тр 29 ковале́нтный 90 компью́терный стол 49
ка́рточные и́гры 91 кирпи́ч 21 кова́рный 89 комфорта́бельный 19
ка́рты 26 кирпи́ч 74 ковёр 41 комфорта́бельный 41
каскадёр 29 кислота́ 90 ко́врик 41 конве́рт 51
Каспи́йское мо́ре 12 ки́слый 22 ко́готь 20 конверти́ровать 15
ка́сса 1 кисть 27 ко́готь 60 конверти́руемый 15
ка́сса 35 кисть 63 ко́жа 34 ко́нга 43
касси́р 1 кисть руки́ 79 ко́жаная ку́ртка 39 конденса́тор 78
касси́р 35 кит 40 коза́ 16 конденса́тор 99
касси́р 65 кита́ец 73 Коза́ 20 конди́терские изде́лия 75
ка́ссовый аппара́т 75 Кита́й 73 козёл 20 кондиционе́р 19
кастанье́ты 43 кита́йский 100 козлёнок 20 кондиционе́р 67
кастрю́ля 33 кита́йский календа́рь 28 кокте́йль 22 кондициони́рование 67
кастрю́ля 56 кише́чник 79 колго́тки 47 конду́ктор 80
ката́лка 8 кия́нка 27 коле́но 79 коне́чно 57
катафо́т 9 клавеси́н 43 колесо́ 2 конкуре́нция 98
Катего́рии экспона́тов 42 клавиату́ра 31 коли́бри 60 ко́нная ста́туя 69
катио́н 90 кладова́я 6 Коли́чественные числи́­ ко́нный спорт 71
католици́зм 62 кла́пан 1 тельные 95 конопля́ 36
ка́федра 81 кларне́т 43 коллекциони́рование 48 консервати́зм 55
кашало́т 40 класс (коллекти́в ученико́в) 97 коллекциони́рование 91 консерви́рованный 75
кашта́новый 92 класс (эта́п обуче́ния) 97 коллекциони́ровать 91 консе́рвный нож 33
каю́та 61 кла́ссики 26 коло́дец 16 консе́рвы 75
квадра́тная антипри́зма 59 классици́зм 4 колокола́ 43 консо́льный мост 21

217
 указатель

конституцио́нная мона́рхия 55 кормле́ние 82 краскораспыли́тель 63 крыжо́вник 17

конструктиви́зм 4 кормле́ние гру́дью 82 Кра́сное мо́ре 12 крыжо́вник 88
констру́ктор 26 Корнепло́дные и клубне­ краснопёрка 66 крыло́ 5
Констру́кция 2 пло́дные о́вощи 46 кра́сный 92 крыло́ 44
Констру́кция велоси­пе́да 9 коро́бка переда́ч 2 кра́сный ка́рлик 32 крыло́ 60
Констру́кция моста́ 21 коро́ва 16 кра́сный коридо́р 5 кры́тый 72
Констру́кция мотоци́кла 9 Коро́ва 20 красота́ 84 кры́тый ваго́н 53
Констру́кция обы́чного коро́ткая стри́жка 50 креве́тка 22 крыть (кро́влей) 74
телефо́на 78 коро́ткий 50 креди́тная ка́рта 6 кры́ша 16
Констру́кция часо́в 11 короткометра́жный фильм 29 креди́тно-де́нежная поли́­ кры́ша 72
ко́нсул 38 короткошёрстный 20 тика 98 кря́канье 25
ко́нсульство 38 корпора́ция 98 кредитова́ние 6 ксилофо́н 43
консульта́ция 7 ко́рпус 3 кредито́р 6 куб 59
конта́ктный рельс 80 корректи́рующая жи́дкость 49 кре́йсер 86 ку́бик Ру́бика 26
контейнерово́з 86 корре́ктор 30 кре́йсерская ско́рость 5 ку́бики 26
континента́льный кли́мат 52 корреспонде́нт 70 крем 34 куби́ческий дециме́тр 23
континента́льный шельф 58 коса́ 50 крем 67 куби́ческий дециме́тр 59
Контине́нты 12 косме́тика 67 кре́мний 36 куби́ческий метр 23
контраба́нда 24 косме́тика 75 кре́мовый 92 куби́ческий метр 59
контраба́с 43 Космети́ческие сре́д­ства 34 кре́пость 61 куби́ческий миллиме́тр 23
контр-адмира́л 86 космети́ческий 63 кре́сло 19 куби́ческий миллиме́тр 59
контркульту́рный 39 космети́ческий ухо́д 67 кре́сло 29 куби́ческий сантиме́тр 23
контроли́ровать 99 космето́лог 50 кре́сло 37 куби́ческий сантиме́тр 59
контро́льная рабо́та 97 косми́ческий 32 кре́сло 41 кувши́нка 93
контро́льно-ка́ссовый пункт 75 косми́ческий кора́бль 32 кресс-сала́т 46 кузне́чик 44
контрте́нор 76 космодро́м 32 крест 62 ку́зов 2
ко́нтурный каранда́ш космона́вт 32 кре́стики-но́лики 26 ку́кла 26
для губ 34 Космона́втика 32 крести́ть (соверша́ть обря́д ку́клы 91
ко́нус 59 космополити́зм 55 креще́ния) 62 ку́колка 44
конфедера́ция 55 космосимуля́тор 26 крик 25 кукуру́за 16
конфере́нция 45 ко́сти 26 криоли́фтинг 67 кулинари́я 91
конфиска́ция 5 кость 79 крова́ть 19 куни́ца 18
конфронта́ция 38 костю́м 47 крова́ть 37 купа́льный костю́м 40
концептуа́льная фото­ костюме́р 29 крова́ть 41 купа́ние 40
гра́фия 87 котело́к 47 крова́ть-мане́ж 82 купа́ние 48
конце́рт 48 котёнок 20 кроветво́рный 79 купа́ние 82
конце́рт 77 котле́та отбивна́я 22 Кровососу́щие ви́ды 44 ку́пля-прода́жа 6
конце́ртный зал 4 котлова́н 74 крокоди́л 64 ку́пол 72
конь 20 котте́дж 4 кро́кус 93 ку́пол 94
конькобе́жный спорт 71 ко́фе 22 кро́лик 18 кура́тор 42
кооперати́вный банк 6 ко́фе 75 кро́на 15 ку́рица 16
копёр 74 кофе́йный серви́з 56 кроссво́рд 48 куропа́тка (се́рая) 60
копирова́льная бума́га 49 кофе́йный сто́лик 37 кроссо́вки 47 ку́рсы 45
копирова́льный аппара́т 49 кофе́йный сто́лик 41 крот 18 ку́ртка 47
ко́пия 51 Ко́шки и соба́ки 20 кро́шечный 44 куря́тина 22
копы́то 20 краб 22 круасса́н 65 куря́тник 16
копьё 72 краеве́дение 42 круг для мета́ния 72 куса́ть 64
кора́ 17 кра́жа 24 круги́ под глаза́ми 34 ку́хня 19
кора́лловая сверта́шка 64 кра́жа со взло́мом 24 кругосве́тное пла́ва­ние 40 Ку́хонная посу́да 56
кора́лловые ри́фы 58 кран 33 кругосве́тное пла́ва­ние 61 Ку́хонная у́тварь 33
кора́лловый 92 кран (водопрово́дный) 19 кру́жка 56 кхме́рский 100
Кора́н 62 крановщи́к 74 круи́з 40
кордебале́т 76
Кордилье́ры 12
краси́вый 34
краси́вый 93
круи́з 61
круи́зер 9
Л
ко́рень 17 кра́сить 27 круи́зный ла́йнер 61 лаборато́рия 81
корзи́на 75 кра́сить 92 круи́зный ла́йнер 86 лаборато́рия 97
коридо́р 8 кра́ситься 34 круп 20 лаборато́рная рабо́та 97
кори́ца 22 кра́ска 63 крупа́ (зла́ковая) 22 лави́ровать 86
кори́чневый 92 кра́ска для воло́с 67 кру́пы 75 ладо́нь 79
корми́ться 18 краскораспыли́тель 27 круто́й 39 лаза́нья 65

218
 указатель

лазу́рный 92 лине́йный 90 Луна́ 32 ма́рганец 36

лай 25 лине́йный кора́бль 86 лу́нный год 13 ма́рганец 54
Ла́йнеры и я́хты 40 ли́ния электропереда́ч 99 лу́нный календа́рь 28 маргари́тка 93
лак 63 линко́р 86 лы́жные го́нки 71 мари́мба 43
лак для ногте́й 67 лино́леум 41 лэпто́п 31 марини́стика 69
лакони́чный 51 лино́леум 63 лэпто́п 49 марино́ванный 46
ламина́т 41 ли́па 17 люби́тельский 87 ма́рка 15
ламина́т 63 ли́ра 15 люби́ть 96 маркси́зм 55
ламина́тор 49 лиси́ца 18 любо́вный рома́н 30 Марс 32
ла́мпа соля́рия 67 лист 17 любо́вь 84 март 13
ла́па 20 ли́ственница 17 любо́вь 96 март 28
ла́ри 15 Ли́ственные дере́вья 17 Лю́ди университе́та 81 ма́ршал 3
ла́сточка 60 ли́ственный лес 58 люк 5 ма́рши 58
ла́сты 40 Листовы́е о́вощи 46 люпи́н 93 маршру́т 61
лати́нский 100 лита́вры 43 лю́стра 19 маршру́т 80
ла́ять 20 Литерату́рные жа́нры 30 лю́стра 41 маршру́тное такси́ 80
ле́бедь 60 Литерату́рные те́хники 30 лю́тик 93 ма́ска 40
лев 18 Литерату́рные фо́рмы 30 лю́тня 43 ма́ска для лица́ 67
лёгкая атле́тика 71 литора́льная зона 58 лягу́шка 64 ма́сло 69
лёгкий 45 литр 23 лязг 25 ма́сло расти́тельное 22
лёгкий 48 лить 52 ма́сло сли́вочное 22
лёгкий 78
Легкоатлети́ческое обо­ру́до­
лифт 8
ли́чи 88
М ма́сса 83
Ма́сса (вес) 23
ва­ние и принад­ле́жности 72 личи́нка 44 магази́н 1 масса́ж 7
лёгкое 79 ли́чность 84 магази́нная теле́жка 75 масса́ж 85
ледяна́я крупа́ 52 лоб 34 маги́стр 81 масси́ровать 67
лежа́ть 37 лови́ть 66 магнитофо́н 41 ма́ссовый 80
лейтена́нт 3 лови́ть се́тью 66 май 13 мат для приземле́ния 72
лека́рства 75 ло́гика 84 май 28 матема́тика 97
лён 36 ло́жа 72 майка 47 материалове́дение 90
лени́вец 18 ло́жа 76 майо́р 3 Материа́лы 63
лени́вый 89 ло́жа пре́ссы 72 майора́н 46 Материа́лы 74
леопа́рд 18 ло́жка 56 мак 93 Материа́лы биологи́че­ского
лепесто́к 93 ло́жка больша́я 56 макробио́тика 85 происхожде́ния 36
лепи́ть 69 ло́жка десе́ртная 56 Макроэконо́мика 98 Материа́лы для скульп­
лесосте́пь 58 ло́жка столо́вая 56 макру́рус 66 ту́ры 69
лесоту́ндра 58 ло́жка ча́йная 56 мала́йский 100 Материа́лы для строи́­
ле́стница 72 ло́жка-шумо́вка 33 ма́ленький 35 тельства мосто́в 21
лета́ть 44 ло́ква 88 ма́ленький 44 материа́льный 58
лета́ть 60 Локомоти́вы 53 ма́ленький 66 матери́нство 82
лета́ющая таре́лка 26 ло́коть 79 ма́ленький 82 мате́рия 83
ле́тнее солнцестоя́ние 13 ломогра́фия 87 мали́на 88 ма́тка 79
Ле́тние ви́ды спо́рта 71 лопа́та 27 мали́новый 92 матро́с 86
ле́то 13 лопа́тка 79 малове́трие 52 мать 68
ле́то 28 лопа́тка (ку́хонная) 33 малочи́сленный 73 мать-и-ма́чеха 93
лету́чая мышь 18 лосо́сь 66 маля́р 74 ма́чеха 68
лече́бная гли́на 85 лось 18 Маля́рные инстру­ме́нты 27 ма́чта 40
лече́ние 7 лосьо́н 34 ма́мба узкоголо́вая 64 ма́чта 61
лече́ние 45 ло́тос 93 ма́мба чёрная 64 машини́ст 80
лечи́ть 8 лохма́тый 20 ма́нго 88 маши́нка для стри́жки 50
лещ 66 ло́цман 86 ма́нгровые леса́ 58 маши́нное отделе́ние 99
либерали́зм 55 ло́шадь 16 мандари́н 17 ма́ятник 11
либера́льный 55 Ло́шадь 20 мандари́н 88 Ме́бель 33
либре́тто 76 луидо́р 15 мандоли́на 43 Ме́бель 41
ли́вень 52 лук 46 манёвренный 86 Ме́бель и удо́бства 19
ливр 15 лук-бату́н 46 манеке́н 35 меблиро́ванный 19
ликова́ть 72 Лу́ковичные и стеблевы́е маникю́р 50 меблирова́ть 37
лимо́н 88 о́вощи 46 маникю́р 67 медве́дка 44
лимо́нное де́рево 17 лук-поре́й 46 ма́нтия 81 медве́дь 18
лине́йка 27 лук-шало́т 46 ма́нтра 62 медита́ция 62

219
 указатель

Медици́нские профе́с­сии 10 мехова́я ша́пка 47 молоко́ 20 мощёная доро́га 21

ме́дленный 53 ме́ццо-сопра́но 76 мо́лот для мета́ния 72 мо́щный 2
Медте́хника 8 мече́ть 62 молото́к 27 мо́щный 9
меду́за 40 меч-ры́ба 66 молото́к 63 мо́щный 31
медь 36 мигра́ция 98 молото́к судьи́ 24 мо́щный 99
медь 54 мигри́ровать 60 моло́чные проду́кты 75 мра́мор 36
Междоме́тия 57 микроавто́бус 2 моль (едини́ца измере́ния) 90 мра́мор 69
междугоро́дный авто́бус 61 микроавто́бус 80 монасты́рь же́нский 62 мсти́тельный 89
междугоро́дный звоно́к 78 микроволно́вая печь 33 монасты́рь мужско́й 62 му́дрый 89
Междунаро́дная ли́ния сме́ны микрофо́н 77 мона́х 62 мужска́я оде́жда 35
дат 11 микрофо́н 78 мона́хиня 62 мужска́я парикма́хер­ская 50
междунаро́дная организа́­ микрочи́п 31 Монбла́н 12 мужско́й парикма́хер 50
ция 38 Микроэконо́мика 98 монго́льский 100 музе́й 4
Междунаро́дная эконо́мика 98 ми́ксер 33 моне́ты 91 музе́й естествозна́ния 42
междунаро́дный 5 милитари́зм 55 Моне́ты и купю́ры 15 музе́й нау́ки 42
Междунаро́дный суд ООН 38 миллиа́рд 95 монито́р 31 музе́й-запове́дник 42
мезотерапи́я 67 миллигра́мм 23 монито́ринг загрязне́ния 58 му́зыка 97
Ме́ксика 73 миллили́тр 23 моноли́тный 74 Музыка́льные сти́ли 39
мел 36 миллиме́тр 23 “Монопо́лия” 26 музыка́льный 76
меланхо́лик 89 миллио́н 95 монопо́лия 98 музыка́льный фильм 29
мели́рование 67 миль в час 23 моноре́льсовая доро́га 14 музыка́нт 65
ме́лкий (о правона­ру­ше́­ ми́ля морска́я 23 монта́ж 63 мука́ 22
нии) 24 ми́ля уставна́я (сухопу́тная) 23 монта́жник металло­ мука́ 75
мелодра́ма 29 минаре́т 62 констру́кций 74 мулла́ 62
мелодра́ма 76 минера́льная ва́нна 85 монта́жные рабо́ты 74 мураве́й 44
мемуа́ры 30 минисериа́л 77 мопе́д 9 муре́на 66
Мено́ра 62 мини́стр иностра́нных дел 38 мора́ль 84 мурлы́канье 25
меню́ 65 миномёт 3 морепроду́кты 75 мурлы́кать 20
Мерку́рий 32 мину́та 11 морж 40 му́сорное ведро́ 33
мёртвый 100 мир 84 морко́вь 16 муссо́нный кли́мат 52
Ме́ры жи́дкостей 23 мир (отсу́тствие войны́) 38 морко́вь 46 мусульма́нин 62
ме́стная ли́ния 78 миротво́рческий 38 моро́з 13 му́ха 44
ме́стный 5 Миссиси́пи 12 морози́льная ка́мера 33 мушмула́ 88
ме́стный 8 мисте́рия 76 моро́зный 13 муэдзи́н 62
ме́стный 53 ми́чман 86 моро́зный 52 мы́слить 84
ме́стный эффе́кт 78 младе́нец 82 морска́я боле́знь 61 мыть 33
ме́сто назначе́ния 80 мла́дший 68 морска́я змея́ 64 Мы́шцы 79
ме́сто судьи́ 24 многогра́нник 59 Морски́е живо́тные 40 мышь 31
ме́сяц 11 многокварти́рный дом 4 Морски́е ры́бы 66 мэйнфре́йм 31
Ме́сяцы 13 многокварти́рный дом 14 Морско́е пла́вание 61 мя́гкая обло́жка 30
Ме́сяцы 28 многолю́дный 14 морско́й конёк 66 мя́гкий 25
металли́ст 39 многополя́рность 38 морско́й музе́й 42 мя́гкий 36
металлофо́н 43 многофункциона́льный 2 морско́й порт 40 мя́гкий 37
Мета́ллы 36 многоэта́жный 4 морско́й порт 61 мя́гкий 88
мета́тель ноже́й 94 Мо́да 39 морско́й язы́к 66 мяси́стый 88
мета́ть 71 моде́ли 91 морщи́на 34 мя́со 75
мета́ть икру́ 66 модели́зм 91 Моско́вское вре́мя 11 мяу́кать 20
метафи́зика 84 моде́ль по́езда 26 мост 14 мяч 94
Метеода́нные 52 моде́рн 4 мост 61
метео́р 32
ме́ткий 71
мо́дный 47
мо́дный 50
мост со сквозны́ми фе́р­
мами 21
Н
метр 23 мозг 79 мости́ть 21 На приёме 10
метри́ческий 23 моле́кула 90 моте́ль 61 набира́ть но́мер 78
метро́ 14 молекуля́рная перегруп­пи­ мотокро́сс 9 на́божный 62
Метро́ 80 ро́вка 90 моторо́ллер 9 наводи́ть ре́зкость 87
ме́тров в секу́нду 23 молекуля́рная фи́зика 83 моты́га 27 нагру́дник де́тский 82
ме́тчик 27 молибде́н 36 мотылёк 44 Надво́рные постро́йки 16
механизи́рованный 74 моли́тва 62 мохе́р 20 надева́ть 47
меха́ника 83 моли́ться 62 мочево́й пузы́рь 79 Наде́жда 57
Механи́ческие зву́ки 25 моллю́ск 40 моше́нничество 24 наде́жда 96

220
 указатель

надёжный 21 Национа́льные блю́да 65 нефтепрово́д 54 ню-ме́тал 39

Наде́юсь на лу́чшее 57 национа́льный 73 нефтехи́мия 90 ню́хать 93
Наде́юсь на э́то 57 национа́льный дохо́д 98 нефть 54 ня́нчить 82
Наде́юсь, это не так 57 национа́льный парк 58 нефтяна́я вы́шка 54 ня́ня 82
надувно́й матра́с 40 нача́льный 97 нефтяна́я платфо́рма 54
нае́здник 94
нажима́ть 78
начина́ть 45
начина́ть 97
нефтяна́я сква́жина 54
нече́стный 89
О
нажима́ть (на педа́ли) 9 начина́ться 13 нечётный 95 О го́споди! 57
Назва́ния 7 начина́ться 28 Ниге́рия 73 обанкро́титься 98
называ́ть 28 Не мо́жет быть 57 Нидерла́нды 73 обвине́ние 24
накладны́е ресни́цы 34 Не согла́сен 57 ни́жнее бельё 35 обгоня́ть 9
накло́ны в сто́роны 85 небоскрёб 4 Ни́жнее бельё 47 обезбо́ливающий 7
накло́ны вперёд 85 небоскрёб 14 ни́жняя губа́ 34 обезья́на 18
налива́ть 1 небью́щийся 56 ни́зкий 37 обёртывания 85
нали́м 66 неве́жество 84 низкобелко́вая дие́та 85 обеспоко́енный 96
нали́чный 15 неве́ста 68 низкожи́рная дие́та 85 обесцве́чивать 92
нало́г 98 неве́стка (жена́ сы́на) 68 низкоуглево́дная дие́та 85 обзо́р 70
нама́з 62 невисоко́сный год 13 ни́кель 36 обива́ть 37
нама́зывать 34 невозобновля́емый 99 ни́кель 54 облака́ 52
нама́зывать 56 невро́лог 10 нико́им о́бразом 57 облига́ция 6
наноси́ть 67 неврологи́ческое отде­ле́ние 8 Нил 12 обме́н 98
напада́ть 64 негати́в 87 нирва́на 62 обме́н фа́йлами 31
напёрсток 27 Негати́вные чу́вства и эмо́­ новорождённый ребё­нок 82 обогаща́ть (руду́) 54
напи́льник 27 ции 96 но́вости 70 обо́и 63
Напи́тки 22 неде́ля 11 Но́вый Заве́т 62 оборони́тельный 3
наполня́ть 56 Недоста́тки ко́жи 34 нога́ 79 обороня́ть 3
напо́льные часы́ 11 не́жный 93 ноготки́ 93 Обору́дование 1
напо́р воды́ 99 незабу́дка 93 нож 33 Обору́дование 33
направле́ние (к врачу́) 10 незави́симость 38 нож 56 обраба́тывать 31
направле́ние ве́тра 52 нейрохи́мия 90 но́жницы 27 обраба́тывать 36
на́рды 26 нейрохиру́рг 10 но́жницы 50 образова́тельный 81
Наро́ды 73 нейтрализа́ция 90 но́жницы для ногте́й 50 образо́вывать 59
нару́чные часы́ 11 неконверти́руемый 15 но́жницы маникю́рные 50 обра́тный а́дрес 51
наруша́ть 55 некроло́г 70 ножо́вка 27 о́бруч 26
нарци́сс 93 нектари́н 88 ножо́вка 63 о́бруч 94
наря́дный (о челове́ке) 47 нелета́ющий 60 ножо́вка слеса́рная 27 обсидиа́н 36
населя́ть 14 не́мец 73 ноздря́ 34 обсле́дование 7
населя́ть 73 неме́цкий 100 ноль 95 обсле́дование 10
наслажда́ться 48 немо́й 29 но́мер 78 обсле́довать 8
насо́с 1 необходи́мый 27 но́мер гости́ничный 61 обсле́довать 10
насо́с 99 необы́чный 42 но́мер-люкс 61 Обслу́живание 65
насто́льная ла́мпа 41 необы́чный 91 норве́жский 100 Обслу́живание и персо­на́л 1
Насто́льные и́гры 26 неого́тика 4 нос 5 обсужда́ть 52
насто́льные часы́ 11 неоклассици́зм 4 нос 34 о́бувь 35
насто́льный компью́тер 31 неоргани́ческая хи́мия 90 носи́льщик 5 О́бувь 47
насто́льный пи́сьменный Неоргани́ческие матери­ носи́льщик 61 обхва́т бёдер 35
прибо́р 49 а́лы 36 носи́ть (оде́жду) 47 обхва́т бю́ста 35
насто́льный те́ннис 71 неотло́жная по́мощь 8 носки́ 35 обхва́т головы́ 35
настоя́щее 11 неотъе́млемый 78 ночно́е бельё 35 обхва́т груди́ 35
наступа́тельный 3 Непту́н 32 ноя́брь 13 обхва́т ки́сти 35
насту́рция 93 Неру́дные материа́лы 54 ноя́брь 28 обхва́т под гру́дью 35
насы́щенный 92 Несогла́сие и сомне́ния 57 нра́виться 41 обхва́т та́лии 35
натюрмо́рт 69 нести́ 75 нра́виться 89 обхва́т ше́и 35
натюрмо́рт 87 несъедо́бный 66 Ну и ну! 57 общежи́тие 81
нау́ка 42 неуда́чный 45 ну́жный 27 общесомати́ческий 8
нау́ка 84 Неуже́ли? 57 ну́жный 75 Обще́ственные зда́ния 4
нау́чный 81 Неуже́ли это так? 57 нумизма́тика 15 обще́ственный 77
нахо́дчивый 89 нефри́товый 92 нумизма́тика 42 обще́ственный 80
наци́зм 55 нефро́лог 10 ныря́ть 40 обще́ственный догово́р 84
национали́зм 55 нефтеналивн́ой та́нкер 54 нью-э́йдж 39 о́бщество 84

221
 указатель

общи́тельный 89 о́лово 54 освети́тельная сто́йка 72 оте́ц 68

объекти́в 87 ольха́ 17 освети́тельное обору́до­ отжима́ние на бру́сьях 85
Объём 23 ома́р 22 вание 77 отжима́ние от по́ла 85
Объём 59 о́муль 66 осе́ннее равноде́нствие 13 отка́з 51
объясне́ние 51 омыва́ть 12 о́сень 13 откидн́ой (складно́й) сто́лик 37
объясня́ть 42 Оне́жское о́зеро 12 о́сень 28 откла́дывать (я́йца) 64
Обь 12 онко́лог 10 осётр 66 открыва́ть (соверша́ть
обяза́тельный 97 опада́ющий 17 оси́на 17 откры́тие) 83
ова́льный 72 опасе́ние 96 осма́тривать 10 открыва́ть (счёт) 6
овёс 16 опа́сный 18 осма́тривать 42 откры́тки 91
о́вод 44 опа́сный 66 осмо́тр 7 откры́тый лист 5
о́вощи 75 опа́сный 94 осмо́тр 10 отли́в 40
овся́ная ка́ша 22 О́пера 76 осна́стка (компью́тера) 31 отлива́ть 69
овца́ 16 опера́тор 1 оснащённый 33 относи́тельность 83
Овца́ 20 опера́тор 29 оснащённый 49 Отноше́ния до бра́ка 68
оглуши́тельный 25 опера́тор телефо́нной основа́ние 59 Отню́дь нет 57
огнемёт 3 свя́зи 78 основа́ние 90 отоларинго́лог 10
огнеопа́сный 1 опера́тор я́дерного реа́к­ основно́й 23 отправле́ние 5
огнестре́льное ору́жие 91 тора 99 Основны́е поня́тия 30 отправля́ть 51
Ого́! (Ух ты!) 57 операцио́нная 8 Основны́е поня́тия 40 Отрица́тельные
огро́мный 14 операцио́нная систе́ма 31 Основны́е поня́тия 45 характери́стики 89
огро́мный 72 операцио́нный сбор 6 Основны́е поня́тия 60 оттома́нка 37
огуре́ц 16 операцио́нный стол 8 Основны́е поня́тия 81 отцо́вство 82
огуре́ц 46 опера́ция 7 Основны́е поня́тия 82 отча́яние 96
одарённый 89 опери́ровать 7 Основны́е поня́тия 83 о́тчим 68
одева́ться 47 опери́ровать 8 Основные понят́ия 90 отягча́ющий 24
оде́жда для до́ма 35 опла́та 6 Основны́е разде́лы о́фисная каби́нка 37
оде́тый 47 опла́та 45 филосо́фии 84 о́фисная каби́нка 49
оди́н 95 оплодотворя́ть 66 Основны́е те́рмины 59 О́фисная ме́бель 37
оди́ннадцать 95 оповеще́ние 51 Основны́е те́рмины 99 О́фисная ме́бель 49
одома́шнивать 20 опола́скивать 34 Основны́е элеме́нты 41 О́фисная те́хника 49
одува́нчик 93 опо́ра 21 особня́к 4 О́фисные принадле́ж­ности 49
ожо́говое отделе́ние 8 оппози́ция 55 Осо́бые те́рмины 13 о́фисный стул 37
озабо́ченность 96 опра́вданный 84 Осо́бые те́рмины 44 о́фисный стул 49
Ой! 57 оправда́ть 24 Осо́бые те́рмины 78 официа́льный 51
океани́ческий кли́мат 52 определя́ть 23 остана́вливаться 2 официа́нт 65
Океа́ны и моря́ 12 о́птика 83 остана́вливаться 53 официа́нтка 65
окисле́ние 90 оптими́зм 96 остано́вка 14 Оформле́ние конве́рта 15
окисли́тельно-восстано­ви́­ оптими́ст 89 о́стров 40 офшо́рный банк 6
тель­ная реа́кция 90 оптоволоко́нный ка́бель 78 осуждённый 24 охлажда́емый прила́вок-
окно́ 2 о́пыт 84 ось 9 витри́на 75
окно́ 16 ора́нжевый 92 ось 59 охлажде́ние 99
окно́ 41 орбита́льная ста́нция 32 осьмино́г 40 охо́та 48
оконча́ние обуче́ния 81 орга́н 43 отвёртка 27 охо́титься 18
окра́ина 14 Организа́ция Объединён­ных отвёртка 63 охо́тничья соба́ка 20
окра́ска воло́с 50 На́ций 38 отве́т 51 Охо́тское мо́ре 12
окра́шивание воло́с 67 Организа́ция универ­сите́та 81 отве́тственный 49 о́хра 92
окра́шивать 67 Организа́ция шко́лы 97 отвеча́ть 51 охра́на вод 58
окружа́ющая среда́ 58 организо́вывать 49 отвраще́ние 96 Охра́на приро́ды 58
окру́жность 59 органи́ческая хи́мия 90 отгу́л 45 охра́на среды́ обита́ния 58
окта́эдр 59 орёл 60 отделе́ние 3 охраня́емый 58
октя́брь 13 “орёл” 15 отделе́ние реанима́ции ново­ охраня́ть 58
октя́брь 28 орига́ми 91 рождённых 8 оце́нка 81
окули́ст 10 оригина́льный 63 Отделе́ния 8 оце́нка 97
о́кунь 66 орке́стр 76 Отде́лы 35 очистно́е сооруже́ние 58
оле́нь 18 оркестро́вая я́ма 76 о́тдых 45
оли́ва 17
олимпи́йский 71
ортопе́д 10
Ору́жие и боеприпа́сы 3
О́тдых на мо́ре 40
отдыха́ть 19
П
оли́фа 63 оса́ 44 отдыха́ть 41 павли́н 60
о́лово 36 Оса́дки 52 отдыха́ть 48 па́дчерица 68

222
 указатель

пакиста́нец 73 педикю́р 50 песо́чные часы́ 11 плаву́чий 86

па́ковый лёд 58 педикю́р 67 пессими́зм 96 пла́зменная пане́ль 77
пала́та 8 пейза́ж 69 пе́стик 93 плане́та 32
па́лец ноги́ 79 пейза́жная фотогра́фия 87 петру́шка 46 плани́рование 74
па́лец руки́ 79 пейнтбо́л 91 пету́х 16 плани́ровать 45
па́лочник 44 пелена́ние 82 петь 60 плани́ровать 74
па́лтус 66 пелёнка 82 петь 76 пла́нка 72
па́льма 17 пе́ние 25 пехо́та 3 пла́стик 36
пальто́ 47 пенопла́ст 36 печа́тать 15 пласти́ческий хиру́рг 10
па́мятник 61 первоку́рсник 81 печа́тать 30 пласти́ческой хирурги́и
па́ндус 8 пе́рвый 95 печа́тать 87 отделе́ние 8
панк 39 перева́ривать 79 Печа́тные СМИ 70 пла́та за прое́зд 80
панк-ро́к 39 переводи́ть 100 пе́чень 79 платёжные услу́ги 6
панора́мная фотогра́­фия 87 перево́дчик 30 печь 16 пла́тина 36
панто́граф 80 перевози́ть 53 печь 22 плати́ть 1
пантоми́ма 76 перевози́ть 86 пешехо́дный перехо́д 14 плати́ть 15
папа́йя 88 перевоплоще́ние 62 пиала́ 56 плати́ть 35
папара́цци 87 перевя́зывать 7 пиани́но 43 плати́ть 65
па́пка 49 перевя́зывать 8 пиа́стр 15 платфо́рма 53
па́пка-регистра́тор 49 перегово́ры 38 пи́во 22 платфо́рма 80
пар 99 передава́ть 78 пиджа́к 47 платфо́рма (ваго́н) 53
параллелепи́пед 59 переда́тчик 77 пижа́ма 47 платфо́рмер 26
паралле́ль 59 передвига́ться 61 пикни́к 48 пла́тье 47
Пара́метры для съёмки 87 передвижно́й музе́й 42 пи́кша 66 пла́тья 35
пари́к 50 пере́дняя фа́ра 2 пи́линг 67 платяно́й шкаф 37
парикма́хер-моделье́р перекла́дина 85 пили́ть 27 плацка́ртный ваго́н 53
(стили́ст) 50 переключа́тель скорос­те́й 9 пило́н 21 плач 25
парикма́херское кре́сло 50 перекрёсток 14 пилоти́руемый 32 пла́шка 27
парке́т 41 перелётный 60 пингви́н 60 плащ 47
парке́т 63 перено́сица 34 пи́нта 23 племя́нник 68
парла́ментская респу́б­лика 55 переносна́я крова́тка 82 пирами́да 59 племя́нница 68
па́рное копы́то 20 переплёт 30 пира́тство 24 плеск 25
парово́з 53 переплётная маши́на 49 пиро́г 22 плете́ние 91
пароперегрева́тель 99 пересека́ть 59 пи́рсинг 67 плечо́ 79
парохо́д 86 переу́лок 14 писа́тель 30 плита́ 19
парте́р 76 переходно́й мост 53 писа́ть 30 плита́ 33
па́ртия 55 пе́рец 22 писа́ть 49 плита́ прое́зжей ча́сти 21
партнёрство 38 пе́рец сла́дкий 46 писа́ть (карти́ну) 96 плов 65
па́рус 40 пе́речница 65 писк 25 Плодо́вые дере́вья
па́рус 61 периоди́ческая табли́ца 90 писку́нья 64 и куста́рники 17
па́русник 66 периоди́ческий 70 пистоле́т 3 Плодо́вые о́вощи 46
па́русный 86 перифери́йный 79 пистоле́т-наконе́чник 1 плодоро́дный 16
пассажи́р 80 пермане́нтный 67 пи́сьменные принадле́ж­ пло́йка 50
Пассажи́рские ваго́ны 53 перна́тый 60 ности 49 пломбирова́ть 7
пассажи́рский автомо­би́ль 2 перо́ 60 пи́сьменный стол 37 пло́ский фуже́р 56
пассати́жи 27 перпендикуля́р 59 пи́сьменный стол 49 плотва́ 66
пассати́жи 63 перро́н (на аэродро́ме) 5 письмо́ 51 плоти́на 99
Пасси́вный о́тдых 48 перси́дский 100 письмо́ 97 пло́тник 74
пасте́ль ма́сляная 69 пе́рсик 17 пито́н 64 плотоя́дный 18
пасте́ль суха́я 69 пе́рсик 88 пи́хта 17 плохо́й 89
па́сынок 68 Персона́л изда́тельства 30 пи́цца 65 пло́щадь 14
пау́к 44 Персона́л рестора́на 65 пи́шущая маши́нка 49 Пло́щадь 23
паха́ть 16 персона́льный 31 пищевари́тельный 79 пло́щадь (фигу́ры) 59
пацифи́зм 55 перча́тки 35 пищево́д 79 плутокра́тия 55
па́чка (бале́тная) 76 Пе́сах 62 Пищевы́е проду́кты 22 Плуто́н 32
певе́ц/певи́ца 76 песе́ц 18 пла́вание 71 плюрали́зм 55
педагоги́ческий 97 песка́рь 66 пла́вать 40 плю́шевый ми́шка 26
педа́ль 9 пе́со 15 пла́вать 66 пляж 40
педиа́тр 10 песо́к 36 пла́вать (о корабле́) 86 побелённый 41
педиатри́ческое отделе́ние 8 песо́к 54 пла́вни 58 побе́лка 63

223
 указатель

побере́жье 40 покупа́ть 35 попере́чная ба́лка 21 практику́ющий 10

по́вар 65 покупа́ть 75 попечи́тельский сове́т 81 практи́чный 27
пове́рхность 59 поку́пка 45 попуга́й 60 пребыва́ть в спя́чке 18
по́весть 30 пол 41 популя́рный 30 превраща́ть 36
повседне́вный 19 по́ле 72 порази́тельный 94 предвы́борная кампа́­
Пого́да 13 поле́зный 27 порногра́фия 87 ния 55
по́греб 16 поле́зный 44 поро́г 41 предлага́ть 65
погрему́шка 26 полёт 32 поро́дистый 20 предложе́ние 51
погру́зчик 74 по́лзать 44 портати́вный 31 предложе́ние 98
подава́ть (на стол) 56 по́лзать 64 Портно́вские инструме́нты 27 предме́ты же́нской гигие́ны 75
подава́ть (на стол) 65 ползунки́ 82 портре́т 69 Предме́ты коллекцио­
подборо́док 34 полива́ть 16 портре́т 87 ни́рования 91
подва́л 8 полива́ть 46 португа́льский 100 предме́ты ухо́да за детьми́ 75
подве́ска 21 полиме́р 15 портье́ 61 предприя́тие 98
подвесно́й мост 21 полити́ческая филосо́­фия 84 порфи́р 69 предска́зывать 52
подво́дная ло́дка 86 Полити́ческие систе́мы Поря́дковые числи́­тельные 95 предупрежде́ние 51
подво́дная фотогра́фия 87 и идеоло́гии 55 посади́ть в тюрьму́ 24 президе́нт 81
подво́дный 40 полице́йская соба́ка 20 посеща́ть 42 президе́нтская респу́б­лика 55
подвози́ть 2 полиэтиле́н 36 посеща́ть 81 презре́ние 96
подгу́зник 82 полк 3 посеща́ть 97 Прекра́сно 57
подде́рживать 21 по́лка 41 посеще́ние врача́ 45 преобразо́вывать 78
поджо́г 24 по́лка 75 послеза́втра 11 преподава́тель 81
подка́ст 70 полко́вник 3 посо́л 38 преподава́ть 81
поднима́ться на борт 5 по́лное обслу́живание 1 посо́льство 38 преподава́ть 97
подновля́ть 63 по́лный 1 пост-па́нк 39 Пресново́дные ры́бы 66
подоко́нник 41 по́лный 28 поступа́ть 81 прессова́тель отхо́дов 19
по́дпись 51 по́лный цикл Луны́ 13 поступа́ть 89 Преступле́ния и нака́зания 24
подро́сток (тине́йджер) 82 поло́вник 33 посу́да 91 престу́пник 24
подсне́жник 93 Положи́тельные характе­ посудомо́ечная маши́на 33 прибира́ться 19
подста́вка для телеви́зора 37 ри́стики 89 посы́льный 61 прибо́й 40
подста́вка для телеви́зора 41 полоса́ пропуска́ния 77 потенциа́л 83 Прибо́ры 11
подста́нция 99 полоте́нце 33 пото́к 99 прибыва́ть 53
подсуди́мый (отве́тчик) 24 поло́ть 16 пото́ковое ви́део 31 при́быль 98
подтя́гивание на перекла́­ полуваго́н 53 потоло́к 41 при́быльный 98
дине 85 полуо́стров 40 потребле́ние 98 прибы́тие 5
Поду́мать то́лько! 57 полупермане́нтный 67 потребля́ть 99 Приве́т 57
подъём то́рса 85 полупусты́ня 52 похище́ние люде́й 24 приве́тствие 51
подъём ту́ловища к коле́­ полупусты́ня 58 похо́д (туристи́ческий) 48 Приве́тствия 57
ням 85 полусфе́ра 59 по́чка 79 привлека́тельный 34
подъёмник 74 получа́ть 51 по́чта 51 привы́чный 41
подъёмный кран 74 получа́ть 97 почто́вая ма́рка 51 приглаше́ние 51
поеда́тель огня́ 94 получа́ть удово́льствие 91 почто́вая откры́тка 51 пригово́р 24
по́езд 80 Получи́лось! 57 почто́вое отделе́ние 51 при́город 14
пое́здка 45 по́льзоваться 80 почто́во-сберега́тельный приготовля́ть 90
пожа́рный автомоби́ль 2 по́льский 100 банк 6 придава́ть толщину́ 34
позавчера́ 11 поля́рный кли́мат 52 почто́вые ма́рки 91 приёмный поко́й 8
позвоно́чник 79 пома́да для объёма губ 34 почто́вый и́ндекс 51 при́зма 59
поздравле́ние 51 Помеще́ния 19 почто́вый ште́мпель 51 признава́ть 38
позити́в 87 помидо́р 46 почто́вый я́щик 51 призна́тельность 96
Позити́вные чу́вства помо́лвка 68 по́шлина 5 Призна́ться, я удивлён 57
и эмо́ции 96 помо́щник официа́нта 65 поэ́зия 30 прикладно́й 83
поиско́вая систе́ма 31 по́мощь 1 по́яс 47 приключе́нческий рома́н 30
Пока́ 57 “помпаду́р” 50 праба́бушка 68 приключе́нческий фильм 29
пока́зывать 29 понеде́льник 28 права́ челове́ка 55 прили́в 40
пока́зывать 70 понеде́льник 45 пра́ведный 62 прили́вная электро­ста́нция 99
пока́зывать 77 по́ни 20 пра́внук 68 прили́чный 41
поклоня́ться 62 понима́ть 84 пра́внучка 68 приложе́ние 51
покра́ска 63 понима́ть 100 правосла́вие 62 приме́р (арифмети́че­ский) 97
покрасне́ние 67 Поня́тия, свя́занные со пра́дед 68 приме́рочная 35
покупа́тельная спосо́бность 98 вре́менем 11 пра́зднование 45 примеря́ть 35

224
 указатель

при́мула 93 пролёт 21 публикова́ть 30 разбива́ть 56

Принадле́жности для ухо́да проли́в 40 публици́стика 30 разбо́й (ограбле́ние) 24
за детьми́ 82 Промы́шленные зда́ния пуга́ть 96 разве́данный 54
принима́ть 23 и сооруже́ния 4 пу́говица 47 разве́дка 38
принима́ть 78 проника́ть 98 пу́дра 34 разве́дывать 54
при́нтер 49 пропаганди́ровать 55 пулемёт 3 развива́ться 73
Приро́дные зву́ки 25 пропи́сывать 10 пульмоно́лог 10 развива́ющий 26
Приро́дные зо́ны су́ши 58 пропове́довать 62 пульса́р 32 развива́ющийся 98
приро́дный 58 прора́б 74 пу́ля 3 развито́й 98
приро́дный газ 54 проре́ктор 81 пункт обслу́живания 1 развлека́тельное шо́у 77
приро́дный ка́мень 21 просветле́ние 62 пурпу́рный 92 развлека́ть 94
природоохра́нное движе́­ние 58 прослу́шивание телефо́нов 78 пуска́ть в обраще́ние 6 развлека́ться 48
приседа́ния 85 проспе́кт 14 пусты́нный (ари́дный) развлече́ния 45
приставно́й сто́лик 37 Просте́йшие геометри́­ческие кли́мат 52 разводи́ться 68
присужда́ть 81 тела́ 59 пусты́ня 58 разводно́й ключ 27
прися́жный заседа́тель 24 простира́ться 12 путеше́ствие 45 разгово́рное ра́дио 70
притя́гиваться 32 просто́й 16 путеше́ствие 48 раздева́лка 72
притяже́ние 83 просто́й (о чи́слах) 95 Путеше́ствия на туристи́­ раздева́ться 47
приуче́ние к горшку́ 82 просто́рный 33 ческом авто́бусе 61 разделе́ние труда́ 98
прихо́жая 19 простра́нство 83 путеше́ствовать 61 Разде́лы фи́зики 83
прицепля́ть 53 Просты́е упражне́ния 85 пуф 37 Разде́лы хи́мии 90
Причёски 50 про́сьба 51 пуф 41 разде́льное пита́ние 85
причёсывать 50 протеста́нтство 62 пучо́к с начёсом 50 разде́тый 47
прия́тный 48 протестова́ть 39 пушно́й 18 раздраже́ние 96
прия́тный 85 про́тивень 33 пчела́ 44 Разли́чные ви́ды хо́бби 91
пробо́р 50 противовозду́шная оборо́на 3 пшени́ца 16 Разли́чные календари́ 28
про́вод 80 противозако́нный 24 пылесо́с 19 Разме́ры 35
проводи́ть (вре́мя) 91 противоло́дочный кора́бль 86 пыта́ться 100 размножа́ться 18
провожа́ть 5 профессиона́льный 87 пыхте́ние 25 разнообра́зный 75
прогно́з пого́ды 70 профе́ссор 81 пьедеста́л почёта 72 разноцве́тный 26
прогнози́ровать 13 Профила́ктика и лече́ние 7 пье́са 76 Разочарова́ние 57
програ́мма новосте́й 70 прохла́дный 85 Пятикни́жие (То́ра) 62 разраба́тывать (ка́мень
програ́мма новосте́й 77 прохо́д ме́жду по́лками 75 пятна́дцать 95 из карье́ра) 54
програ́ммное обеспе́­чение 31 прохо́д ме́жду ряда́ми 76 пя́тница 28 разреше́ние 77
прогресси́вный рок 39 проходи́ть (о вре́мени) 11 пя́тница 45 ра́зум 84
прогу́лка 48 процвета́ть 73 пя́тый 95 разуме́ется 57
прогу́лочный велосипе́д 9 про́чный 36 пять 95 райо́н 14
продава́ть 75 про́шлое 11 пятьдеся́т 95 рак 7
продаве́ц 35 Проща́й 57 раке́та-носи́тель 32
продавщи́ца 35
прода́жа 45
Проща́ние 57
прояви́тель 87
Р раке́тные войска́ 3
ра́ковина 19
продолжа́ть 45 проявля́ть 87 рабо́та 45 ра́ковина 33
продолжа́ться 28 проясне́ния 52 Рабо́та музе́я 42 ра́ковый ко́рпус 8
продо́льная ба́лка 21 пруд 58 рабо́тать 49 ра́ма 9
продю́сер 29 пры́гать 26 рабо́чая си́ла 98 ра́мпа 76
прое́зд 14 прыжки́ в во́ду 71 рабо́чий день 45 ранд 15
проекти́ровать 4 прыжки́ с парашю́том 48 равви́н 62 раска́ты гро́ма 25
проекти́ровать 21 прыжки́ с разно́жкой 85 равнове́сие сил 38 распашо́нка 82
прое́ктор 49 прыжки́ с трампли́на 71 радиа́тор 2 расписа́ние поездо́в 53
прожива́ть 19 прядь 50 Ра́дио и телеви́дение 70 располага́ть 41
про́за 30 прямо́й 21 радио́лог 10 распрода́жа 35
прозра́чный 56 прямо́й 59 радиологи́ческое отде­ле́ние 8 Распространённые ви́ды 44
проигра́ть 26 пря́ный 46 радиоприёмник 41 распространённый 100
прои́грыватель DVD‑ди́сков 29 пря́тки 26 радиотелефо́н 78 рассе́янный 89
прои́грыватель компа́кт- психиа́тр 10 ра́диус 59 расска́з 30
ди́сков 41 психодели́ческий рису́нок 39 ра́доваться 57 расслабле́ние 96
произво́дство 98 психодели́ческий рок 39 ра́доваться 96 Расстоя́ние 23
прокла́дывать курс 86 психотерапе́вт 10 Ра́дость 57 расстоя́ние 87
прокто́лог 10 птерода́ктиль 64 ра́дость 96 раствори́тель 63
прокуро́р 24 пуа́нт 76 разбавля́ть (кра́ску) 63 растворя́ть 90

225
 указатель

Расте́ния 16 религио́зный 62 романти́ческий 51 садово́дство 48

расти́ 17 релье́ф 69 рома́шка 93 садово́дство 91
расти́ 88 рельс 53 роско́шный 56 Садо́вые цветы́ 93
расти́тельная дие́та 85 рельс 80 росома́ха 18 садо́вый зонт 37
расти́ть 82 ремённый при́вод 9 Росси́я 73 Садо́вый инвента́рь 27
растя́гивать 85 ремёсла 42 рост 35 садо́вый стул 37
расчёска 50 ремни́ 35 рот 34 сажа́ть 46
расчётный счёт 6 ремо́нт 1 ро́та 3 сажа́ть 93
расщепле́ние 99 ремо́нт 45 ро́тор 99 сайт 31
ратату́й 65 ремонти́ровать 2 роя́ль 43 сайт 70
ра́туша 4 ремонти́ровать 9 ртуть 36 саксофо́н 43
ра́туша 14 ремонти́ровать 19 руба́нок 27 са́кура 17
ра́фтинг 48 ремо́нтная мастерска́я 61 руба́нок 63 салама́ндра 64
ра́ция 80 ренесса́нс 4 руба́шка 47 сала́т 22
ра́шпиль 27 рентге́н 7 руби́н 54 сала́т-лату́к 46
рва́ный 39 рентге́н 8 ру́бль 15 са́лочки 26
реакти́вный дви́гатель 5 ре́па 16 ру́брика 70 салфе́тка 65
реалисти́чный 69 ре́па 46 Ру́ды 54 самодержа́вие 55
реа́лити-шо́у 77 репорта́ж 70 рука́ 79 Самолёт 5
реа́льность 84 репортёр 70 рука́в 47 самообслу́живание 1
реанима́ция 8 Репти́лии (Пресмыка́­ющие­ рукоде́лие 91 самообслу́живание 35
ребёнок от 1 до 3 лет 82 ся) 64 Рукоде́лие 91 самосва́л 2
ребёнок от 7 до 12 лет 82 ресни́ца 34 рукоя́тка 1 самосва́л 74
ребро́ 79 респирато́рная терапи́я 8 рулёжная доро́жка 5 сангви́ник 89
ребро́ (те́ла) 59 рестора́н 48 руле́тка (измери́тель­ная) 27 са́нкция 38
рёв 25 рестора́тор 65 руле́тка (измери́тель­ная) 63 са́нный спорт 71
реве́нь 46 рефере́ндум 55 руль 2 санскри́т 100
ревмато́лог 10 рефрижера́торное су́дно 86 руль 5 сантиме́тр 23
ре́вность 96 рефрижера́торный ваго́н 53 руль 9 санто́л 88
ре́гги 39 рецензи́ровать 70 румы́нский 100 сапоги́ 47
региона́льный 38 реце́нзия 70 румя́на 34 сапфи́р 54
регистра́ция 5 реце́пт 10 руно́ 20 сара́й 16
редакти́ровать 30 речева́я по́чта 31 ру́пия 15 саранча́ 44
реда́ктор 70 решётка-гриль 33 ру́сский 73 сарди́на 66
реда́ктор-рецензе́нт 30 “ре́шка” 15 ру́сский 100 Сату́рн 32
редакцио́нная статья́ ржа́во-кори́чневый 92 руче́йник 44 Сау́довская Ара́вия 73
(передови́ца) 70 ризо́тто 65 ру́чка перьева́я 49 са́уна 85
реди́с 46 ри́мский календа́рь 28 ру́чка ша́риковая 49 сафа́ри-парк 61
ре́дкий 42 риноде́рма 64 ры́ба 22 са́харница 56
ре́дька (чёрная) 46 рисова́ние 97 ры́ба 40 сберега́тельный банк 6
режиссёр 29 рисова́ть 69 ры́ба 75 сбо́рный 74
режиссёр 76 рито́рика 97 рыба́лка 40 сва́рка 74
режиссёр 77 рифт 58 рыба́лка 48 сва́рочный аппара́т 74
режисси́ровать 29 рия́л 15 ры́нок 98 сва́рщик 74
ре́зать 27 рог 20 рысь 18 сва́я 74
ре́зать 56 роди́тель 82 рыча́г телефо́нный 78 свёкла 16
рези́на 36 родно́й 100 рюкзачо́к для ноше́ния свёкла 46
ре́зкость 87 рожь 16 малыше́й 82 свёкор 68
резно́й 37 ро́за 93 рю́мка для вина́ 56 свекро́вь 68
рейв 39 розе́тка (электри́ческая) 19 рю́мка с но́жкой 56 сверли́ть 27
ре́йвер 39 розе́тка (электри́ческая) 41 ряби́на 88 сверхгига́нт 32
рейс 5 ро́зничный банк 6 ряби́на чернопло́дная 88 сверхно́вая звезда́ 32
Ре́ки и озёра 12 ро́зовый 92 ряд сиде́ний 72 сверчо́к 44
рекла́ма 51 рок-н-ро́лл 39 рядово́й 3 сверя́ть (вре́мя) 11
рекла́ма 70 рококо́ 4 свет 83
реклами́ровать 77
рекла́мное объявле́ние 70
ролева́я игра́ 26
ром 22
С светля́к 44
светово́й год 32
рекомендова́ть 10 рома́н 30 сава́нна 52 светогра́фика 87
ре́ктор 81 рома́нский стиль 4 сава́нна 58 светофо́р 14
религио́зная жи́вопись 69 романти́зм 4 Садо́вая ме́бель 37 светофо́р 53

226
 указатель

све́тская хро́ника 70 Cе́рвис аэропо́рта 5 скелето́н 71 смуще́ние 96

свида́ние 45 се́рдце 79 скинхе́д 39 смысл жи́зни 84
свиде́тель 24 серебро́ 36 скла́д 4 смычко́вый 43
свина́рник 16 серебро́ 54 ско́бка 49 снаря́д 3
свине́ц 36 серебро́ 69 сковорода́ 33 снег 13
свине́ц 54 сержа́нт 3 сковорода́ 56 снег 52
свини́на 22 сёрфинг 40 сковорода́ с ру́чкой 33 сне́жный барс 18
свинья́ 16 се́рый 92 сковорода́-вок 33 снима́ть 29
свист 25 серьга́ 39 скорбь 96 снима́ть 47
сви́тер 47 сесте́рций 15 скорова́рка 33 снима́ть (де́ньги) 6
свобо́да вероиспове́­дания 55 сестра́ 68 скорова́рка 56 сноси́ть 14
свобо́да во́ли 84 се́стринский пост 8 скоростно́й 2 сноубо́рдинг 71
свобо́да сло́ва 55 сетева́я игра́ 31 скоростно́й 9 соба́ка-поводы́рь 20
свобо́да собра́ний 55 сеть 31 скоростно́й 53 соба́чья конура́ 16
свобо́дный 98 сжа́тый/кра́ткий 51 скоростно́й 80 соба́чья конура́ 20
сво́дная сестра́ 68 сжига́ть 99 скоростно́й трамва́й 80 собира́ть 88
сво́дный брат 68 сигнализа́ция 42 Ско́рость 23 собира́ться 72
своеобра́зный 65 сигна́льный ора́нжевый 92 ско́рость 83 соблюда́ть 62
своя́к 68 сиде́нье 2 ско́рость ве́тра 52 соболе́знование 51
своя́ченица 68 сиде́нье 61 ско́рость све́та в ва́ку­уме 23 собо́р 4
свя́зываться 83 сиде́нье 72 скорпио́н 44 собо́р 61
свяще́нник 62 сиде́нье 94 скраб 67 собо́р 62
свяще́нный 62 сидери́ческий пери́од 13 скре́жет 25 сова́ 60
сеа́нс 67 сиде́ть 37 скре́пка 49 со́весть 84
Се́верная Аме́рика 12 сидя́чий (о рабо́те) 49 скрип 25 сове́т 10
Се́верное мо́ре 12 си́ла 83 скри́пка 43 сове́т 51
Се́верный Ледови́тый океа́н 12 сила́ч 94 скро́мный 89 Сове́т Безопа́сности 38
се́верный моде́рн 4 си́льный 71 скула́ 34 сово́к 27
Североамерика́нское си́льный 85 ску́мбрия 66 совреме́нное иску́сство 42
восто́чное вре́мя 11 си́льный ве́тер 52 ску́чный 29 Совреме́нные валю́ты 15
сего́дня 11 си́льный шторм 52 сла́бый ве́тер 52 Совреме́нные вое́нные
седло́ 9 симметри́чный 59 сла́дкий 22 корабли́ 86
седьмо́й 95 симме́трия 59 сла́дкий 88 Совреме́нные граж­да́нские
се́йнер 86 симуля́тор жи́зни 26 слепе́нь 44 суда́ 86
сейф 6 симуля́тор по́езда 26 Слеса́рные инстру­ме́нты 27 совреме́нный 2
сейф 49 симуля́тор свида́ний 26 сли́ва 17 совреме́нный 4
сека́тор 27 си́ний 92 сли́ва 88 совреме́нный 28
секво́йя 17 сини́ца 60 слива́ться 98 совреме́нный 33
сексо́лог 10 Синтети́ческие матери­а́лы 36 сливна́я по́лка 33 совреме́нный 49
секу́нда 11 сире́нь 93 сли́вочник 56 совреме́нный 69
селезёнка 79 систе́ма оповеще́ния 77 сло́жный 84 соглаше́ние 38
селе́ктор вы́держки 87 систе́мная (матери́нская) слон 18 содержа́ть 68
селе́н 54 пла́та 31 слоно́вая кость 69 соедине́ние 90
се́льва 58 сита́р 43 слу́жба безопа́сности 5 Соединённые Шта́ты
сельдере́й 46 си́течко 56 слу́жба вы́зова такси́ 80 Аме́рики 73
се́льдь 66 си́то 33 слу́жба реабилита́ции 8 сожале́ние 96
се́льское хозя́йство 42 ска 39 слу́шать 25 созве́здие 32
сельскохозя́йственный 16 сказа́ть 57 слы́шать 25 создава́ть 4
семе́йный 10 ска́зка 30 слюда́ 36 созна́ние 84
семе́стр 81 скалола́зание 48 сме́на подгу́зника 82 созрева́ть 46
семина́р 45 скамьи́ для пу́блики 24 сме́ртная казнь 24 созрева́ть 88
семна́дцать 95 скамья́ 37 смеси́тельный насо́с 1 сок 22
семь 95 скамья́ подсуди́мых 24 смех 25 со́кол 60
семьдеся́т 95 скамья́ прися́жных 24 сме́шанный лес 58 сокраща́ться 73
сентя́брь 13 сканди́ровать 72 сме́шивать 1 солда́тики 26
сентя́брь 28 ска́нер 49 сме́шивать 90 солево́й пи́линг 85
се́пия 92 скафа́ндр 32 смешно́й 94 солёный 22
сербохорва́тский 100 ска́чивать 31 сморо́дина 17 солёный 40
серва́нт 37 скворе́ц 60 смотре́ть 29 со́лнечная ва́нна 48
Сервиро́ванный стол 65 Скеле́т 79 смотре́ть (телеви́зор) 77 Со́лнечная систе́ма 32

227
 указатель

со́лнечная электро­ста́нция 99 спидве́й 9 Ста́нция 53 стратеги́ческий 3

со́лнечные часы́ 11 спина́ 79 ста́нция 80 страте́гия 26
со́лнечный год 13 спинно́й плавни́к 66 старомо́дный 4 стра́ус 60
со́лнечный календа́рь 28 спи́ца 9 старомо́дный 47 страх 96
солове́й 60 сплав по реке́ 48 ста́ртовая коло́дка 72 страхо́вочная се́тка 94
соло́нка 65 сплочённый 68 ста́ртовый пистоле́т 72 страхо́вочный кана́тик 94
солонча́к 58 споко́йный 89 ста́рший 68 стрекоза́ 44
соль 22 споко́йствие 96 ста́рший лейтена́нт 86 стрекота́ть 44
соль 90 спорт 48 ста́рший матро́с 86 стре́лка 1
соля́рий 48 спортба́йк 9 старшина́ (корабе́льный) 86 стре́лка 11
Соля́рий 67 спортза́л 4 ста́туя 69 стре́лка (железнодо­ро́ж­
соля́рка 1 спортза́л 97 статья́ 70 ная) 53
сом 66 спорти́вная гимна́стика 71 ствол 17 стрелко́вый спорт 71
сомелье́ 65 спорти́вная оде́жда 35 сте́бель 93 стрельба́ из лу́ка 71
Сомнева́юсь в э́том 57 спорти́вные и́гры 91 стекло́ 36 стреля́ть 3
сооружа́ть 4 Спорти́вные сооруже́ния 4 стекло́ 69 стриж 60
сооружа́ть 21 спорти́вный центр 81 стеклова́та 74 стри́жка воло́с 50
соотноше́ние сторо́н 77 справедли́вость 84 Стекля́нная посу́да 56 стри́жка воло́с 67
сопра́но 76 спра́вочное бюро́ 5 стелла́ж для шесто́в 72 стри́нги 47
со́рок 95 спрос 98 стена́ 16 стричь 50
соро́ка 60 спуска́емый аппара́т 32 стена́ 41 Строи́тельные профе́ссии 74
со́ска для буты́лочки 82 спускова́я кно́пка зат­во́ра 87 сте́нка 37 стро́ить 4
со́ска-пусты́шка 82 спу́тник 32 степь 58 стро́ить 14
сосна́ 17 спу́тник 77 сте́рлядь 66 стро́ить 74
состоя́ние вещества́ 83 спу́тниковое телеви́д­ ение 70 стетоско́п 7 Стру́нные инструме́нты 43
состоя́ть 80 спу́тниковый телефо́н 78 стетоско́п 10 студе́нт/студе́нтка 81
состоя́ть в родстве́ 68 среда́ 28 Сти́ли 4 студе́нческое объеди­не́­
состяза́ться 71 среда́ 45 стипе́ндия 81 ние 81
соте́йник 33 Средизе́мное мо́ре 12 стира́льная маши́на 19 стук 25
со́товый телефо́н 78 средиземномо́рский сти́рка 45 стул 19
сотру́дничать 38 кли́мат 52 стихотворе́ние/поэ́ма 30 стул 37
сотру́дничество 38 средиземномо́рский по́яс 58 сто 95 стул 41
со́ус 22 средневеко́вый 69 сто́ить 15 ступе́нчатая реа́кция 90
сохраня́ть 58 Сре́днее вре́мя по Гри́н­ сто́йка (для газе́т и пр.) 75 ступня́ 79
социали́зм 55 вичу 11 сто́йка регистра́ции 61 стыд 96
социалисти́ческий 55 сре́дний 35 стол 19 стыко́вка 32
сочине́ние 97 сре́дний 97 стол 33 суахи́ли 100
со́чный 88 сре́дний (по размеру) 14 стол 37 субальпи́йский по́яс 58
сочу́вствие 96 Сре́дства для просмо́тра стол для пикника́ 37 субаркти́ческий кли́мат 52
сою́зник 38 фи́льмов 29 стол пи́сьменный 19 суббо́та 28
спаге́тти 65 Сре́дства жи́вописи 69 стол пи́сьменный 41 суббо́та 45
спа́льный авто́бус 61 Сре́дства перепи́ски 51 столе́шница 33 субгига́нт 32
спа́льный ваго́н 53 ссо́риться 89 столо́вая 19 Субкульту́ры 39
спа́льный гарниту́р 37 ссу́дный проце́нт 6 столо́вая 97 субтропи́ческий 40
спа́льня 19 ссы́лка 31 Столо́вая посу́да 56 субтропи́ческий лес 58
спам 31 стабилиза́тор 5 Столо́вые прибо́ры 56 суде́бная власть 55
Спа-процеду́ры 85 стадио́н 4 столо́вые прибо́ры 65 суде́бный исполни́тель 24
спа́ржа 46 стадио́н 14 Столя́рные и пло́тницкие судья́ 24
спать 19 ста́до 20 инструме́нты 27 су́ка 20
спать 41 стака́н 56 стомато́лог 10 су́мки 35
спе́лый 46 сталь 21 стоматологи́ческое суп 22
спе́лый 88 сталь 36 отделе́ние 8 суперкомпью́тер 31
специализи́рованный 8 стаме́ска 27 стоматоло́гия и че́люстно- суперобло́жка 30
специализи́рованный стаме́ска 63 лицева́я хирурги́я 8 суро́вый 24
музе́й 42 стандартизи́ровать 23 сто́пка 56 суро́к (лесно́й) 18
Специа́льная оде́жда 47 станда́ртный 23 стоя́ть в о́череди 75 су́си (су́ши) 65
Специа́льный подвижно́й станда́ртный 63 стоя́чая ве́шалка 37 су́слик 18
соста́в 53 станови́ться 92 страни́ца 30 су́тки 11
Специфич́еские отте́нки 92 стано́к-кача́лка 54 стра́нный 91 сухогру́з 86
спецо́вка 47 ста́нция 14 Стра́ны 73 сухопу́тные войска́ 3

228
 указатель

су́хость ко́жи 34 таре́лки 43 тёплый 52 торпе́дный ка́тер 86

суши́лка для оде́жды 19 татуиро́вка 39 терапе́вт 10 торт 22
суши́лка для посу́ды 33 татуиро́вка 67 термина́л 1 торф 54
суши́ть 50 та́чка 27 терми́т 44 торф 99
существова́ть 84 твёрдая древеси́на 69 термодина́мика 83 торше́р 41
сце́на 76 твёрдый 54 термодинами́ческая фа́за 90 то́стер 33
сцепле́ние 2 твёрдый переплёт 30 тесть 68 тоталитари́зм 55
Счастли́во 57 теа́тр 4 те́терев 60 то́фу 65
счастли́вый 82 театра́льный 76 тетра́эдр 59 травматологи́ческий пункт 8
сча́стье 96 тексти́ль 36 тётя 68 Травоя́дные и насекомо­
счёт 65 текстовыдели́тель 49 те́хника 42 я́дные 18
счётчик банкно́т 6 телеви́дение 48 Те́хника 74 травоя́дный 18
счётчик ка́дров 87 телевизио́нная ба́шня 77 техни́ческий реда́ктор 30 траге́дия 76
съедо́бный 46 телеви́зор 41 Техноло́гия ремо́нта 63 траги́ческий 76
съедо́бный 66 телеви́зор 77 Техноло́гия строи́­тельства 74 традицио́нный 23
Съёмочная гру́ппа 29 телевиктори́на 77 Техноло́гия телеви́де­ния 77 тра́ктор 74
сын 68 телегра́мма 51 течь 12 трамва́й 14
сыр 22 телегра́ф 51 тёща 68 Трамва́й 80
сыроеде́ние 85 телегра́фный перево́д 6 тигр 18 трамва́йная ли́ния 80
сыро́й 46 теле́жка 72 тик 17 трамва́йное депо́ 80
сэ́ндвич 22 тележурна́л 77 ти́кать (о часа́х) 11 транс 39
сюрреали́зм 69 телека́мера 77 тимокра́тия 55 Тра́нспорт 14
телекана́л 70 Типи́чный ассортиме́нт тра́нспорт 42
Т телёнок 20
телерекла́ма 77
суперма́ркета 75
Ти́пы ба́нков 6
трансформа́тор 78
трапе́ция 94
табло́ 72 телесериа́л 77 Ти́пы велосипе́дов 9 тра́улер 86
табуре́т 19 Телесту́дия 77 Ти́пы доро́г 21 тре́бование 51
табуре́т 33 телете́кст 70 Ти́пы компью́теров 31 тре́боваться 36
табуре́т 37 телефо́н 19 Ти́пы мосто́в 21 тре́ковые го́нки 9
тайга́ 58 телефо́н 49 Ти́пы мотоци́клов 9 Тренажёрный зал 85
та́йский 100 телефо́н э́кстренной свя́зи 78 Ти́пы скульпту́ры 69 тренирова́ть 85
тайфу́н 52 телефони́я 78 Ти́пы телепрогра́мм 77 треск 25
такси́ 14 телефо́нная кни́га 78 Ти́пы темпера́ментов 89 треска́ 66
Такси́ 80 телефо́нная ли́ния 78 тиски́ 27 тре́тий 95
такси́ст 80 телефо́нная сеть 78 Титика́ка 12 трёхколёсный 9
таксо́метр 80 телефо́нное хулига́нс­ тво 78 ти́тульный лист 30 трёхме́рное телеви́­дение 77
таксомото́рный па́рк 80 телефо́нный звоно́к 78 ти́хий 25 трёхме́рный 59
таксофо́н 78 телефоногра́мма 78 Ти́хий океа́н 12 трёхсо́тый 95
такти́ческий 3 те́ло 84 тля 44 три 95
такти́ческий шу́тер 26 теля́тина 22 това́р 98 трибу́на 72
тала́нт 15 темати́ческое объявле́ние 70 Това́ры для прода́жи 67 три́дцать 95
тала́нтливый 89 Те́мза 12 ток-шо́у 77 три́ллер 29
та́лер 15 тёмный 92 томо́граф 7 три́ллер 30
тамбури́н 43 те́мпера 69 тона́льный крем 34 триллио́н 95
тами́льский 100 температу́ра 83 то́нна метри́ческая 23 трина́дцать 95
тамо́женный инспе́ктор 5 температу́ра во́здуха 52 тонне́ль 14 трире́ма 86
Тамо́женный контро́ль 5 Те́мы пи́сем 51 тонне́ль 80 трито́н гребе́нчатый 64
Танганьи́ка 12 тенге́ 15 тону́ть 86 трито́н дуна́йский 64
танде́м 9 те́ни для век 34 топа́з 54 трито́н Каре́лина 64
танк 3 те́ннис 71 топина́мбур 46 трито́н мра́морный 64
та́нкер 86 те́нор 76 то́пливное храни́лище 5 трито́н серопятни́стый 64
та́нковые войска́ 3 тент (цирково́й) 94 То́пливо 1 три́цепс (трёхглавая мы́ш­
танцева́ть 48 теокра́тия 55 то́поль 17 ца) 79
танцева́ть 76 теорети́ческая хи́мия 90 топо́р 27 тро́гаться с ме́ста 53
танцо́р/танцо́вщица 76 тепли́ца 16 тор 59 тролле́йбус 14
та́нцы 91 тепло́ 99 торго́вля 98 Тролле́йбус 80
тарака́н 44 Теплова́я электро­ста́нция 99 торго́вый банк 6 тролле́йбусный парк 80
таре́лка 65 теплово́з 53 торго́вый центр 4 тромбо́н 43
таре́лка глубо́кая 56 теплокро́вный 64 то́рмоз 2 тропи́ческий 40
таре́лка ме́лкая 56 тёплый 13 тормозна́я рукоя́тка 9 тропи́ческий год 13

229
 указатель

тропи́ческий кли́мат 52 убо́рная 16 Универса́льное координи́­ро­ Уче́бный проце́сс 97

трос то́рмоза 9 уваже́ние 96 ванное вре́мя 11 учёная сте́пень 81
тротуа́р 14 увели́чиваться 73 универса́льный 2 учени́к 97
трою́родная сестра́/ увели́чиваться (о населе́­ универса́льный банк 6 учи́тель 97
трою́родный брат 68 нии) 14 университе́тская фо́рма 81 учи́ть 82
труба́ 43 Уве́ренность 57 университе́тская ша́почка 81 учи́ть 97
труба́ (дымова́я) 4 увертю́ра 76 уника́льный 42 учи́ться 81
труба́ (дымова́я) 16 увлека́ться 91 уника́льный 91 учрежда́ть 98
тру́бка для ныря́ния 40 у́гол 59 унита́з 19 ую́тный 19
тру́бка телефо́нная 78 у́голь 54 унифици́рованный 74 ую́тный 41
тру́дный 45 у́голь 99 унифо́рма 47
тру́дный 100
трудово́е воспита́ние 97
уго́н (захва́т) автомо­би́ля 24
у́горь 66
уници́кл 94
уницикли́ст 94
Ф
трудолюби́вый 89 угрева́я сыпь 34 уничтожи́тель докуме́нтов 49 фаго́т 43
трус 89 угро́за 51 у́нция 23 фаза́н 60
трусы́ же́нские 47 уда́в 64 упако́ванный 75 фа́йтинг 26
трусы́ мужски́е 47 удале́ние 63 употребля́ть 88 фа́кел 94
трущо́бы 14 удале́ние воло́с 67 управля́ть 49 факс 49
ту́ба 43 удалённые от це́нтра управля́ющий 65 факульте́т 81
тугоду́мный 89 кварта́лы 14 Ура́! 57 фальши́вый 15
тука́н 60 удалённый до́ступ 31 уравнове́шенный 89 фанта́стика 30
тума́н 52 удаля́ть 67 урага́н 52 фантасти́ческий фильм 29
тума́нность 32 уда́рная устано́вка 43 Ура́льские го́ры 12 фармаколо́гия 90
ту́мба 94 Уда́рные инструме́нты 43 Ура́н 32 фарс 76
ту́мбочка 19 Уда́чи 57 ура́н 54 фа́ртук 47
ту́мбочка 37 уда́чный 45 урду́ 100 фарфо́ровые изде́лия 91
ту́мбочка 41 Удивле́ние 57 уро́к 97 фасе́точный 44
ту́ндра 58 удивле́ние 96 уро́лог 10 фасо́ль 46
туне́ц 66 удивля́ть 39 урологи́ческое отде­ле́ние 8 фаши́зм 55
тупо́й 89 удо́бный 33 усека́ть 59 февра́ль 13
турби́на 99 удо́бный для испо́льзо­ва­ усечённый 59 февра́ль 28
туре́цкий 100 ния 78 у́сик 44 федера́ция 55
тури́зм 48 удобря́ть 16 усили́тель 41 фейхоа́ 88
туристи́ческий 61 удово́льствие 96 усили́тель цве́та воло́с 67 фен 50
туристи́ческий велосипе́д 9 уж 64 ускоре́ние 83 фе́рма 21
тури́стский мото­ци́кл 9 у́жас 96 Услу́ги 67 фехтова́ние 71
турнике́т 80 Ужа́сно жаль 57 Услу́ги и специа́льности 50 фиа́лка 93
ту́склый 92 узбе́кский 100 Уста́в ООН 38 фи́га 88
тусова́ться 39 узда́ 20 уставна́я коро́ткая стри́жка 50 фигу́рное ката́ние 71
ту́фли 47 узло́в (морски́х) 23 установи́ть рекор́д 71 фи́зика 97
тушь для ресни́ц 34 узнава́ть 42 Устро́йство 1 фи́зика конденси́рован­ного
ты́ква 46 узо́рчатый 37 Устро́йство фотоап­пара́та 87 состоя́ния 83
ты́сяча 95 уике́нд 45 усы́ 34 фи́зика элемента́рных
тысячеле́тие 11 ука́зывать 28 уте́чка мозго́в 98 части́ц 83
тычи́нка 93 укла́дка 63 у́тка 16 физиотерапевти́ческое
тюле́нь 40 укле́йка 66 у́тка 60 отделе́ние 8
тюльпа́н 93 украша́ть 63 утю́г 19 физи́ческая едини́ца 83
тюре́мное заключе́ние 24 укрепля́ть 85 уха́живать 8 физи́ческая хи́мия 90
тюрьма́ 24 укро́п 46 уха́живать 67 физи́ческий 48
тяга́ч 2 укроти́тель 94 у́хо 34 физи́ческий 83
тяжёлая атле́тика 71 У́лицы 14 уховёртка 44 физи́ческое воспита́ние 97
тяжёлая вода́ 99 у́личная фотогра́фия 87 ухо́д 7 филатели́я 42
тяжёлый 45 у́личное движе́ние 14 ухо́д за ко́жей 67 фи́лин 60
тя́жкое преступле́ние 24 улучша́ть 63 ухо́д за лицо́м 67 филосо́фия рели́гии 84
тя́пка 27 улучша́ть 85 Ухо́д за ма́ленькими филосо́фия созна́ния 84
ультрафиоле́товое излуче́­ детьми́ 82 филосо́фия языка́ 84
У ние 67
уме́ренно си́льный ве́тер 52
учёба 45
уче́бная програ́мма 81
филосо́фский 30
фильм для дете́й 29
уби́йство (челове́ка) 24 уме́ренный ве́тер 52 уче́бная програ́мма 97 фильм у́жасов 29
убо́рка 45 у́мный 89 уче́бный предме́т 81 фильм-катастро́фа 29

230
 указатель

фина́нсовый год 13 функциона́льный 49 холоди́льник 19 цепно́й при́вод 9

фина́нсовый кварта́л 13 функциони́ровать 79 холоди́льник 33 цепь 9
фина́нсы 98 фунт 23 холо́дное ору́жие 91 церемо́ния вруче́ния дип­ло́­
фи́нский 100 фунт сте́рлингов 15 холоднокро́вный 64 мов 81
фиоле́товый 92 фура́жка 47 холо́дный 13 це́рковь 4
фи́рма 98 фут 23 холо́дный 52 це́рковь 61
фиска́льная поли́тика 98 футбо́л 48 хомя́к 18 це́рковь 62
фи́тинговая платфо́рма 53 футбо́л 71 хо́ппер 53 цех 4
фи́тнес 48 Ффух (“какое облегче́ние”) 57 хорёк 18 цивилизо́ванный 73
флажо́к судьи́ 72 фэ́нтези 29 хорео́граф 76 циклева́ние 63
флами́нго 60 фэ́нтези 30 хоро́ший 89 цили́ндр 9
флегма́тик 89 фюзеля́ж 5 хра́брый 89 цили́ндр 47
фле́йта 43 храм 61 цили́ндр 59
флокс 93
флома́стер 49
Х храни́лище 6
храни́ть 31
цимба́лы 43
цинк 36
флэш-дра́йв 49 хадж 62 храни́ть 37 Цирково́й реквизи́т и оснаще́­
флюоро́граф 7 ха́ки 92 хрен 46 ние 94
флюоро́граф 8 хала́т (дома́шний) 47 христиани́н 62 Цирковы́е арти́сты 94
фойе́ 29 хамелео́н 64 Христиа́нство 62 цифербла́т 11
фо́кусник 94 хард-ро́к 39 хромати́ческий 43 цифрово́й 31
фона́рный столб 14 хачапу́ри 65 хроно́метр 11 цифро́вой 77
фо́ндовая би́ржа 98 хва́стать 89 хру́пкий 36 цифрово́й 87
фондю́ 65 Хво́йные дере́вья (сосно́­ хруст 25 цыга́н 73
форма́льный 51 вые) 17 Хуанхэ́ 12
Фо́рмы госуда́рственного
правле́ния 55
хвост 5
хвост 20
худо́жественная гимна́с­ти­
ка 71
Ч
фосфа́ты 54 хвостово́й плавни́к 66 худо́жественный музе́й 42 чаевы́е 61
фотобума́га 87 хе́ви-ме́тал 39 худо́жественный реда́ктор 30 чаевы́е 65
фотовспы́шка 87 хими́ческая зави́вка 50 худо́жественный фильм 77 чай 22
фотографи́рование 91 хими́ческая реа́кция 90 худо́жник-постано́вщик 29 чай 75
фотографи́рование приро́­ хими́ческая связь 90 хулига́нство 24 ча́йка 60
ды 87 хими́ческая фи́зика 83 хурма́ 88 Ча́йная и кофе́йная посу́да 56
фотографи́ровать 87 хими́ческое уравне́ние 90 ча́йник 33
Фотографи́ческие проце́с­
сы 87
хи́мия 97
хи́нди 100
Ц ча́йник 56
ча́йник зава́рочный 56
фотогра́фия (сни́мок) 87 хинка́ли 65 ца́пля 60 ча́йный серви́з 56
фотожурнали́стика 87 хи́ппи 39 цвести́ 17 ча́ртерный 5
Фотоматериа́лы 87 хип-хо́п 39 цвести́ 93 час 11
фотоохо́та 87 хип-хо́ппер 39 цвет зага́ра 92 часова́я пружи́на 11
фотопласти́нка 87 хиру́рг 10 цветно́й 87 часо́вня 62
фотоплёнка 87 хирурги́ческое отде­ле́ние 8 целлофа́н 36 Часовы́е пояса́ 11
фотоувеличи́тель 87 Хи́щники 18 це́лый (о числах) 95 Ча́сти го́рода 14
фотофи́ниш 72 Хи́щные пти́цы 60 цеме́нт 63 Ча́сти де́рева 17
франк 15 хлебобу́лочные изде́­лия 75 цена́ 98 Ча́сти ры́бы 66
Фра́нция 73 хлев 16 це́нный 42 Ча́сти те́ла 79
францу́з 73 хло́пок 36 це́нтнер 23 Ча́сти цветка́ 93
францу́зский 100 хлопо́к (ладо́нями, две́рью центр го́рода 14 части́ца 83
францу́зский республи­ка́н­ и т. д.) 25 централизо́ванное ча́стный 8
ский календа́рь 28 хлопо́к (про́бки, при ло́паньи распределе́ние 70 ча́стный 77
фрега́т 86 и т. д.) 25 центра́льная аппара́т­ная 77 ча́стный 81
фре́ска 69 хлю́панье 25 Центральноазиа́тское ча́стный банк 6
фриволите́ (плете́ние ходи́ть под па́русом 40 вре́мя 11 частота́ 77
кру́жев) 91 хо́дкий (в пла́не прода́ж) 30 Центра́льное вре́мя 11 часть 30
фриста́йл 71 ходу́ли 94 Центральноевропе́йское часы́ 91
фру́кты 75 хокке́й на траве́ 71 вре́мя 11 чат 31
Фу! 57 хокке́й с мячо́м 71 центра́льный 79 ча́ша с олимпи́йским огнём 72
фуа-гра́ 65 хокке́й с ша́йбой 71 центра́льный проце́с­сор 31 ча́шка 65
фуга́нок 27 холе́рик 89 центри́стский 55 ча́шка кофе́йная 56
фу́ксия 93 хо́лка 20 цепна́я пила́ 27 ча́шка ча́йная 56
фундамента́льный 83 хо́лод 13 цепна́я я́дерная реа́к­ция 99 чванли́вый 89

231
 указатель

чек 6 шасси́ 5 шпа́тель 27 экономи́ческий цикл 98

чека́нить 15 шафра́новый 92 шпа́тель 63 экра́н 29
чека́нка 15 ша́хматы 26 шпатлева́ние 63 экра́н 31
чёлка 50 ша́шечки 80 шпатлёвка 63 экскава́тор 74
челове́к-змея́ 94 ша́шки 26 шпина́т 46 экскава́торщик 74
челове́ческое существо́ 84 шва́бра 19 шпиона́ж 38 экску́рсия 42
челове́чество 84 шве́дская сте́нка 85 шпрехшталме́йстер 94 экскурсово́д 42
чепуха́ 57 шве́дский 100 штаб-кварти́ра 38 экспона́т 42
червя́га 64 шве́йная маши́на 27 шта́нга 85 экспоно́метр 87
черда́к 19 шезло́нг 37 штангенци́ркуль 27 экстравага́нтный 39
че́реп 79 шезло́нг 40 шта́нговый токо­снима́тель 80 экстраве́рт 89
черепа́ха морска́я 64 ше́кель 15 штаны́ 47 экстради́ровать 38
черепа́ха сухопу́тная 64 ше́лест 25 ште́кер 78 экстрема́льный 61
черепи́ца 74 шёпот 25 што́пать 27 эласти́чный 36
чере́шня 88 шерсть 20 што́пор 65 эле́ктрик 74
чёрная вдова́ 44 шерсть 36 што́ра 41 электрифика́ция 99
чёрная дыра́ 32 шерхе́бель 27 што́рка затво́ра 87 электри́чество 99
черни́ка 17 шест 72 шторм 40 электрово́з 53
черни́ла 69 шест 94 штраф 24 электрогита́ра 43
чёрно-бе́лый 29 шестерёнка 11 штукату́рка 63 электродви́гатель 80
чёрно-бе́лый 87 шестна́дцать 95 шту́рман 86 электрокардио́граф 7
Чёрное мо́ре 12 шесто́й 95 шуме́ть (об авто­дви́га­телях) 25 электрокардио́граф 8
чёрный 92 шесть 95 шу́мный 25 электролити́ческая
черти́ть 59 шестьдеся́т 95 шу́рин 68 диссоциа́ция 90
чесно́к 46 шеф-по́вар 65 шуру́п 63 электромагнети́зм 83
че́стный 89 ше́я 79 шху́на 86 электромоби́ль 2
четве́рг 28 шизофрени́я 7 электро́нная комме́рция 31
четве́рг 45
четвёртый 95
ши́на 2
шипе́ние 25
Щ электро́нная по́чта 31
электро́нная по́чта 51
чётный 95 шипо́вник 17 щаве́ль 46 электро́нное изда́ние 70
четы́ре 95 шипо́вник 88 ще́бень 21 Электро́нные прибо́ры 41
четы́реста второ́й 95 ширина́ 59 ще́бень 54 электро́нные часы́ 11
четырёхуго́льный 72 широ́кий 21 щека́ 34 электропо́езд 53
четы́рнадцать 95 широ́кий 75 щелчо́к 25 электротеплово́з 53
Че́хия 73 Широко́ изве́стные цвета́ щено́к 20 электротерапи́я 67
чечеви́ца 46 и отте́нки 92 щётка 19 электротехни́ческая
че́шский 100 широкоиспо́льзуемый 78 щётка для воло́с 50 проду́кция 75
чешуя́ 66 шитьё 91 щипко́вый 43 электрохи́мия 90
чири́канье 25 ши́фер 74 щи́пчики 50 электроэне́ргия 99
чири́кать 60 шифонье́р 37 щитови́дная железа́ 79 элеме́нт 90
чи́стить 33 шкаф кни́жный 19 щу́ка 66 элемента́рная реа́кция 90
чи́стить (от кожуры́) 46 шкаф платяно́й 19 элемента́рный 83
чи́стый 33
чмо́канье 25
шко́ла 82
Шко́льные предме́ты 97
Э Элеме́нты письма́ 51
Элеме́нты причёсок 50
чо́ппер 9 шлагба́ум 1 Эвере́ст 12 элеро́н 5
чревовеща́тель 94 шланг 1 эвкали́пт 17 эли́тный (се́рвис) 5
чте́ние 48 шлюз 99 эгоисти́чный 89 эллипсо́ид 59
чте́ние 91 шля́па 47 эйфори́я 96 эллипти́ческий трена­жёр 85
чте́ние 97 шмель 44 эквилибри́ст 94 эма́левая кра́ска 69
чугу́н 36 шнур 78 экза́мен 97 эми́ссия де́нег 6
чулки́ 47 шо́пинг 45 экзотерми́ческий 90 э́мо 39
Чшш (Тсс) 57 шорт-тре́к 71 Экзоти́ческие пти́цы 60 эмоциона́льный 96
шо́рты и купа́льные костю́­ экзоти́ческий 18 эмпири́ческий 84
Ш мы 35
шоссе́ 21
экзоти́ческий 61
экле́ктика 4
эндокрино́лог 10
эндокринологи́ческое
Ша́бат 62 шоссе́ 61 экологи́чески безопа́с­ный 80 отделе́ние 8
шака́л 18 шоссе́йные го́нки 9 экологи́ческий 58 эндотерми́ческий 90
шампу́нь 67 шотла́ндец 73 эколо́гия 58 энерги́чный 85
шар 59 шпагоглота́тель 94 экономи́ческая по́мощь 38 эне́ргия 83
шартре́з 92 шпа́ла 53 экономи́ческий рост 98 эне́ргия 90

232
 указатель

энка́устика 69 Э́то потряса́юще! 57 ямс 46

энтропи́я 83 Э́то уж то́чно! 57 Я янва́рь 13
энчила́да 65 эфио́пский календа́рь 28 янва́рь 28
эпиля́ция 50 Я с ва́ми не согла́сен 57 янта́рный 92
эфи́р 70
эпиля́ция 67 Я так рад! 57 япо́нец 73
эффекти́вность 98
эпистемоло́гия 84 я́блоко 88 Япо́ния 73
эффекти́вный 98 я́блоня 17
эрго́метр 85 э́хо 25 япо́нский 100
ягнёнок 20
эроти́ческая фото­гра́фия 87 ярд 23
я́годица 79
эскала́тор 72
эскала́тор 80 Ю ягуа́р 18
я́ркий 92
я́ркий 93
я́дерная фи́зика 83
эскапи́ст 94 я́ркость 77
юа́нь 15 я́дерная хи́мия 90
эску́до 15 я́рость 96
юбиле́й 45 я́дерное то́пливо 99
эсми́нец 86 я́дерный реа́ктор 99 я́рус 94
ю́бка 47
эссе́ 30 ядови́тый 64 я́сли 82
ю́бки 35
эстака́да 21 ядозу́б 64 я́сная пого́да 52
эстафе́тная па́лочка 72 Ю́жная Аме́рика 12 я́стреб 60
ядро́ для толка́ния 72
эсте́тика 84 Ю́жно-Кита́йское мо́ре 12 я́хта 61
язы́к 84
эстети́чный 9 юлиа́нский календа́рь 28 ячме́нь 16
язычковый 43
этано́л 1 Юпи́тер 32 я́шма 54
язь 66
э́тика 84 Юриди́ческие профе́с­сии 24 яи́чница 22 я́щерица 64
эти́ческий 84 юриско́нсульт 24 я́йца 75 я́щик выдвижно́й 33
этни́ческий 73 юри́ст 24 яйцекладу́щий 64 я́щик выдвижно́й 37
этноло́гия 42 ю́ркий 60 яйцо́ 22 я́щик упо́ра шеста́ 72

233
SUOMENKIELINEN HAKEMISTO ФИНСКИЙ УКАЗАТЕЛЬ
Määrä, kun sana tai lause edustaa säikeiden määrä, Число после слова или словосочетания обозначает номер
joka on löytynyt. темы, в которой они встречается.

aita 72 alpiininen vyöhyke 58 antropologia 42

aitio 76 alppihiihto 71 apatiitti 54
aitta 16 altruismi 84 apila 93
1-3-vuotias lapsi 82
aivohalvaus 7 altto(ääni) 76 apina 18
2-istuttava sohva 37
aivot 79 alueellinen 38 apinanleipäpuu 17
3.luokan makuuvaunu 53
aivovuoto 98 alumiini 36 appelsiini 88
7-12-vuotias lapsi 82
ajaa 2 alumiiniseos 21 appelsiinipuu 17

A ajaa 9
ajaa parta 50
alushousut 47
aluspaita 47
appi 68
aprikoosi 88
aalto 40 ajatella 84 alusvaatteet 35 apteekki 8
aalto 83 Ajatella! 57 amaryllis 93 apu 1
aaltoileva 50 ajelehtia 40 Amazon-joki 12 arabi 73
aamutakki 47 ajoluiska 8 Amazonin sademetsät 58 arabia 100
aari 23 ajoneuvon varastaminen 24 ambulanssi(auto) 2 areena 4
Aasia 12 akateeminen koulutus 81 Amerikan Yhdysvallat 73 areena 94
aasialainen 12 akateeminen neliskulmainen amerikkalainen 12 aritmeettinen 28
aatteellinen 55 päähine 81 amharan kieli 100 arkeologia 42
aavikko 58 akateeminen viitta 81 amiraali 86 arkeologinen museo 42
aavikkoilmasto 52 akku 2 ammatti- 87 arki- 19
absessi 7 akrobaatti 94 ammus 3 arkistokaappi 37
absoluutti 84 akryylimaali 69 ampiainen 44 arkistokaappi 49
absoluuttinen monarkia 55 akseli 9 ampua 3 armeijakunta 3
abstraktinen 84 akseli 59 ampuma-aseet 91 aromaa 58
abstraktionismi 69 akseptoida 6 ampumahiihto 71 aromaterapia 67
Adrian meri 12 akustiikka 83 ampumaurheilu 71 artikkeli 70
aerodynamiikka 83 akvamariini 92 anakonda 64 artriitti 7
afgaani 15 akvarelli 69 analogi- 77 arvioida 23
afrikaans 100 ala- 97 analyyttinen kemia 90 arvokas 42
Afrikka 12 ala-asema 99 ananas 88 arvonanto 96
afrikkalainen 12 alahuuli 34 anarkismi 55 arvopaperipörssi 98
afrokampaus 50 Alankomaat 73 Andit 12 arvosana 81
agaatti 54 alaston 47 anemia 7 arvosana 97
aggressiivinen 89 alennusmyynti 35 anestesiologi 10 arvostelu 70
agrokemia 90 algebra 97 animaatioelokuva 29 arvostelutoimittaja 30
ahma 18 alijättiläinen 32 anioni 90 asema 14
ahven 66 alitsariinipunainen 92 anjovis 66 asema 80
AIDS 7 alkaa 13 ankara 24 asennus 63
aika 83 alkaa 28 ankerias 66 asennustyöt 74
aikakausi- 70 alkeis- 83 ankka 16 asetelma 69
aikakauslehdet 75 alkeishiukkanen 83 ankka 60 asetelma 87
aikakauslehti 70 alkeisreaktio 90 ankkuripaalu 21 asiallinen 49
ainavihanta 17 alkoholijuomat 75 anomalistinen vuosi 13 asianajaja 24
aine 83 alkoholismi 7 anoppi 68 aspirantuuri 81
aine 90 alkoholittomat juomat 75 ansas 21 astekkien kalenteri 28
aineellinen 58 alkuaine 90 antaa kyytiä 2 asteri 93
aineen olotila 83 alkusoitto 76 antenni 77 asteroidi 32
ainekirjoitus 97 allekirjoitus 51 antibiootti 7 astiakaappi 33
ainutlaatuinen 42 allerginen 7 antiikki- 69 astiakaappi 37
ainutlaatuinen 91 alligaattori 64 antiikki- 91 astiankuivausteline 33
aita 1 aloittaa 45 antiikkitavara 91 astianpesukone 33
aita 16 aloittaa 97 antilooppi 18 astiapyyhke 33

234
 hakemisto

astiat 91 avovaunu 53 bulevardi 14 divisioona 3

astma 7 avuton 82 burrito 65 dodekaerdri 59
astrofysiikka 83 bussi 14 dokumentti 77
astronautti 32 B bussikuljettaja 80 dokumenttielokuva 29
astronominen 28 bussipysäkki 80 dollari 15
astronominen vuosi 13 baari 48 butaani 1 domino 26
babylonialainen kalenteri 28 dong 15
asua 19
asua 41
backgammon 26
baht 15
C draamaelokuva 29
asunto 4 dub 39
Baikal-järvi 12 CD-soitin 41 dubata 29
asuttaa 14
Baikalin muikku 66 cd:t 75 dumpperivaunu 53
asuttaa 73
balettitanssijaryhmä 76 chatti 31 duplooni 15
asvaltti 21
ballerina 76 chertreuse 92 DVD-levy 29
atk-luokka 97
ballistinen ohjus 3 cocktail 22 DVD-levysoitin 29
atk-opetus 97
banaani 88 cocktaillasi 56 dynaaminen 83
Atlantin valtameri 12
bandanna 39 conga 43 dynamiikka 83
atomi 90
bandy 71 cruiser-moottoripyörä 9
atomi-insinööri 99
banjo 43
E
atomifysiikka 83
atomikello 11
baritoni(ääni) 76 D
barokki 4 edullinen 35
attasea 38 Daavidintähti 62
baryytti 54 eetteri 70
aukio 14 Darwinin sammakko 64
basaltti 36 eettinen 84
aula 29 defibrillaattori 7
basilika 46 Egypti 73
aurinkokalenteri 28 deittipeli 26
basso(ääni) 76 egyptiläinen kalenteri 28
aurinkokello 11 dekaani 81
bataatti 46 ehdotus 51
aurinkokylpy 48 dekaaninvirasto 81
begonia 93 ei missään tapauksessa 57
aurinkosuoja 37 dekonstuktivismi 4
beige 92 Ei suinkaan 57
aurinkosuoja 40 bensiini 1 delfiini 40 ei-vaihdettava 15
aurinkovoimala 99 bensiinisäiliö 2 demokratia 55 eilen 11
aurinkovuosi 13 betoni 21 deodorantti 67 ekg-laite 7
Australia 12 betoni 74 depilaatio 67 ekg-laite 8
Australia 73 betonisekoituskone 74 dermatiitti 7 eklektiikka 4
australialainen 12 biisoni 18 desimetri 23 ekliptinen vuosi 13
autohuoltamo 1 bingo 26 diabetes 7 ekologia 58
autokorjaamo 61 biofysiikka 83 diagnoosi 10 ekologinen 58
automaattinen biokemia 90 diagonaali 59 eksoottinen 18
puhelinvastaaja 78 biologia 97 diatoninen 43 eksoottinen 61
autonosturi 74 biopolttoaine 1 dieettiruoka 75 eksoterminen 90
autopesula 1 biopolttoainevoimala 99 diesel 1 ekstremaalinen 61
autoritorismi 55 bistre 92 dieseljuna 53 elastinen 36
autosimulaattori 26 bitumi 74 dieselveturi 53 elektrolyyttinen
autotallirock 39 blogi 31 digitaali 31 dissosiaatio 90
avaruus 83 blogi 70 digitaali 77 elektroterapia 67
avaruus- 32 blues rock 39 digitaali- 87 elementtirakenteinen 74
avaruusalus 32 boa 64 digitaalikello 11 elinkeinot 42
avaruusasema 32 bodaus 48 diktatuuri 55 elinympäristönsuojelu 58
avaruuskapseli 32 boksiitti 54 dinaari 15 ellipsoidi 59
avaruuslento 32 bolivar 15 dinosaurus 64 elliptinen laite 85
avaruuslentokenttä 32 bolivian 15 diplomaattinen 38 elohopea 36
avaruuslentosimulaattori 26 boraatit 54 diplomaattinen elokuu 13
avaruuslentäjä 32 borssikeitto 65 koskemattomuus 38 elokuu 28
avaruuspuku 32 brandy 22 diplomi 81 elokuva 48
avata (tili) 6 Brasilia 73 diplomien luovutustilaisuus 81 elokuvaohjaaja 29
avohoito-osasto 8 brigantiini 86 dippipunnerrus 85 elokuvaprojektori 29
avokado 88 bruttokansantuote 98 disko 48 elokuvasali 29
avokkaat 47 buddhalainen kalenteri 28 divaani 37 elvytyshoito 8

235
 hakemisto

eläinkuvaus 87 esikaupunki 14 fasismi 55 gotiikka 4

eläinmaalaus 69 esiliina 47 federaatio 55 graafinen kortti 31
eläinsatu 30 esitelmä 45 feijoa 88 graani 23
elämä 84 esittää 29 filatelia 42 gradeerauslaite 99
elämäkertaelokuva 29 esittää 43 filminsiirtovipu 87 graffiti 69
elämän tarkoitus 84 esittää 70 filosofinen 30 grafiitti 99
elämäniloinen 89 esittää 76 firma 98 gramma 23
elämänkertomus 30 esittää 94 fiskaalinen politiikka 98 grand prix 9
elämäsimulaatiopeli 26 esitys- 76 flamingo 60 graniitti 36
elävä ravinto 85 Espanja 73 flegmaatikko 89 graniitti 54
emaljimaali 69 espanja 100 flyygeli 43 graniitti 69
emiö 93 espanjalainen 73 fosfatit 54 granuloitu
emo 39 essee 30 foundue 65 masuunikuonapäällyste 21
emolevy 31 esteettinen 9 frangi 15 Greenwichin
emotionaalinen 96 estetiikka 84 freestylehiihto 71 keskiaurinkoaika 11
empiirinen 84 etanoli 1 fregatti 86 gregoriaaninen kalenteri 28
empire(tyyli) 4 eteinen 19 fresko 69 greippi 88
emäs 90 Etelä-Amerikka 12 frivolite 91 greippidieetti 85
en usko 57 Etelä-Kiinan meri 12 fuksia 93 grilliritilä 33
enchilada 65 Etelämantereen aavikko 58 fuusioitua 98 grunge 39
endokrinologi 10 Etelänapamanner 12 fysiikka 97 guassi 69
endokrinologian osasto 8 etiikka 84 fysikaalinen 83 guava 88
endoterminen 90 etikka- 46 fysioterapiaosasto 8 gynekologi 10
energia 83 etiopialainen kalenteri 28 fyysinen 48
energia 90 etninen 73 fyysinen kemia 90 H
energinen 85 etnologia 42 fööni 50
Englannintorvi 43 etsiä 35 haalari 47
englanti 100 etulyhty 2 G haapa 17
haarahypy 85
englantilainen 73 etunojapunnerrukset 85
enkaustiikka 69 etutaivutukset 85 galaktinen vuosi 13 haarukka 9
ennustaa 13 etäinen 68 galleria 42 haastatella 70
ennustaa 52 etäkäyttö 31 gallona 23 haastattelu 70
eno 68 euforia 96 gangsterielokuva 29 hadž 62
ensiapuosasto 8 eukalyptus 17 gastroenterologi 10 hai 66
ensimmäinen 95 euro 15 gastroenterologinen osasto 8 haihdutustorni 4
ensimmäisen vuosikurssin euroopanlehtisammakko 64 gaviaal 64 haikara 60
opiskelija 81 Eurooppa 12 geeli 34 haikeus 96
entrechat 76 eurooppalainen 12 gekko 64 haistaa 93
entropia 83 evankeliumi 62 generaattori 99 hajamielinen 89
epilaatio 67 Everest 12 genitaalit 79 hakaneula 39
epäilemättä 57 eversti 3 geologia 42 hakku 27
epäluulo 96 geologinen tutkimus- 54 hakukone 31
epäonnistunut 45
epäorgaaninen kemia 90
F geometria 97
georgia 100
halkaisija 59
halkaista 59
epärehellinen 89 faasi 90 gepardi 18 hallinto 81
epätavallinen 42 fagotti 43 gerontologi 10 hallita 100
epätavallinen 91 faksi 49 ghetto 14 halpa 1
epätoivo 96 fantasia 30 gini 22 halpa 99
ergometri 85 fantasiaelokuva 29 glam rock 39 halveksinta 96
erikois- 8 fantastinen kirjallisuus 30 glamourvalokuvaus 87 hame 47
erikoismuseo 42 farkut 35 globaali 38 hameet 35
erilainen 75 farkut 47 globalisaatio 98 hammas 20
erivärinen 26 farmakologia 90 glykemiaindeksidieetti 85 hammashoito ja leuka- ja
eroottinen valokuva 87 farssi 76 gondola-mallinen vaunu 53 suukirurgia 8
erota 68 fasaani 60 gonggongi 43 hammashoito-osasto 8
escudo 15 fasetti- 44 gootti 39 hammaslääkäri 10

236
 hakemisto

hammaspyörä 11 hella 19 hirvi 18 hurskas 62

hamppu 36 hella 33 hissi 8 huudahtaa 57
hamsteri 18 helle 13 histologi 10 huuhdella 12
hana 33 helmikuu 13 historia 42 huuhdella 34
hanhenmaksa 65 helmikuu 28 historia 97 huuhkaja 60
hanhi 16 helppo 45 historiallinen proosa 30 huulibalsami 34
hanko 27 helteinen 13 hitsaaja 74 huuliharppu 43
hapan 22 hematologi 10 hitsaus 74 huulikiilto 34
hapetus 90 hemodialysattori 7 hitsauslaite 74 huulipuna 34
hapetus-pelkistysreaktio 90 hemofilia 7 hiukkasfysiikka 83 huulirajauskynä 34
happilaite 40 hengittää 79 hiusharja 50 huulten volyymia lisäävä
happo 90 henkilöauto 2 hiussuortuva 50 huulipuna 34
harakka 60 henkilökohtainen 31 hiustaiteilija 50 huutaa 72
harava 27 hepatiitti 7 hiusten leikkaus 67 huuto 25
hard rock 39 hepatologi 10 hiusten värjäys 50 huvit 45
harja 19 heprea 100 hiustenhoito 67 huvitella 48
harja 20 herkullinen 65 hiusväri 67 huvittaa 94
harjoittaa 85 herkut 75 hoitaa 8 huvittava 94
harmaa 92 herne 46 hoitaa 65 huvitutti 82
harppu 43 Herra varjelkoon! 57 hoitaa 67 hydrodynamiikka 83
harras 62 herukka 17 hoitaa 82 hylje 40
harrastaa 91 hetiö 93 hoito 7 hylly 41
harrastaja- 87 hevonen 16 hoito 45 hylly 75
harvinainen 42 hibiskus 93 hoitoaine 67 hyllystö 37
hatsapuri 65 hidas 53 hoitosavi 85 hyperteksti 31
hattu 47 hidasjärkinen 89 hollantilainen 73 hypertonia 7
hattunaulakko 37 hiekka 36 holvikaarisilta 21 hypnotisoija 94
hauislihas 79 hiekka 54 hopea 36 hyppiä 26
hauki 66 hieno 93 hopea 54 hyrrä 26
haukkua 20 hienosti pukeutunut 47 hopea 69 hytti 61
haukunta 25 hieroa 34 hopper-vaunu 53 hyvyys 84
hauras 36 hieroa 67 hormoni 7 hyvä 65
hauska 26 hieronta 7 hortensia 93 hyvä 89
hauska 48 hieronta 85 hotellihuone 61 hyväksyä 23
hauska 85 hiha 47 housut 47 hyväntahtoinen 89
hautavajoama 58 hihnakäytin 9 hryvna 15 hyvärotuinen 20
hayn dieetti 85 hiili 54 huhtikuu 13 Hyvästi 57
hedelmällinen 16 hiili 99 huhtikuu 28 Hyvää huomenta 57
hedelmät 75 hiilipaperi 49 Hui! 57 Hyvää iltaa 57
hedelmöittää 66 hiiri 31 huijaus 24 Hyvää jatkoa 57
hehtaari 23 hiiva 22 huilu 43 Hyvää päivää 57
hehtolitra 23 Hiljaa! 57 huippukokous 38 hyödyllinen 44
Hei 57 hiljainen 25 huippuluokan 5 hyökkäys- 3
heikko tuuli 52 hilleri 18 hulavanne 26 hyökätä 3
heiluri 11 Himalaja 12 hulinointi 24 hyökätä 64
heinäkuu 13 himmenin 87 humanitäärinen apu 38 hälytys 42
heinäkuu 28 himmeä 92 hummeri 22 hämmästys 96
heinäsirkka 44 hindi 100 huolehtia 82 hämmästyttävä 94
heisipuu 17 hinkali 65 huolellinen 89 hämähäkki 44
heittokehä 72 hinta 98 huolestunut 96 häntä 20
heittää 71 hip hop 39 huoli 96 häpeä 96
heleänpunainen 92 hip hopper 39 huoltoasema 61 härkä 16
helikopteri 3 hippi 39 huomaavainen 10 härkä 20
helikopterikenttä 5 hippodromi 4 huomenna 11 hätäpuhelin 78
helikopteritukialus 86 hirmumyrsky 52 huono 89 hävittäjäalus 86
helistin 26 hirsi 74 Hurraa! 57 hävittäjälentokone 3

237
 hakemisto

hävitä 26 innostus 96 joulukuu 13

hölmö 89 intellektuelli 30 J joulukuu 28
hölynpölyä ja pötyä 57 interventio 38 jousi- 43
jaardi 23
höyhenpeitteinen 60 Intia 73 jousiammunta 71
jaguaari 18
höylä 27 intialainen kalenteri 28 joutsen 60
jakaus 50
höylä 63 Intian valtameri 12 judo 71
jakkara 19
höyry 99 investointipankki 6 jugendtyyli 4
jakkara 33
höyryalus 86 ioni 90 juhlanvietto 45
jakkara 37
höyryhengitys 7 IP-puhelin 78 juhlasali 97
jakoavain 27
höyryveturi 53 iranilainen 73 juliaaninen kalenteri 28
jaksollinen järjestelmä 90
irlanti 100 julistaa 62
I irlantilainen 73
jalaton juomalasi 56
jalava 17
julistaa syyttömäksi 24
irlantilainen kalenteri 28 julkaista 30
iguaani 64 irokeesikampaus 39 jalka 23
julkinen 77
Ihanko totta? 57 irto 37 jalka 79
julkinen 80
ihastus 96 iskunvaimennin 2 jalkahoito 50
jumala 84
ihminen 84 islamilainen kalenteri 28 jalkakyykyt 85
juna 80
ihmiskunta 84 islamilainen pankki 6 jalkakäytävä 14
jalkalamppu 41 juna-aikataulu 53
ihmisoikeudet 55 iso 14
jalkapallo 48 junarata 53
iho 34 iso 35
jalkapallo 71 junasimulaattoripeli 26
ihon kuivuus 34 iso 82
jalkaterä 79 juoksumatto 85
ihon rasvaisuus 34 iso purkaus 32
jalkaväki 3 juoksurata 72
ihonhoito 67 iso- 68
Jalo kahdeksanosainen juolukka 17
ihotautien osasto 8 Iso-Britannia 73
polku 62 juomaraha 61
ihotautilääkäri 10 isoisoisä 68
jalohaukka 60 juomaraha 65
ikebana 91 isoisoäiti 68
jamssi 46 juontaja 70
ikkuna 2 isoisä 68
ikkuna 16 Japani 73 juosta 26
isoäiti 68
ikkuna 41 japani 100 juosta 71
istiophorus 66
ikkunalauta 41 japanilainen 73 Jupiter 32
istua 37
ikkunaluukku 61 japaninmispeli 88 juuri 17
istuin 2
ikosaedri 59 jarru 2 juusto 22
istuin 61
ikosododekaedri 59 jarrukahva 9 juutalainen 73
istuma- 49
ikuisuus 84 jarruköysi 9 juutalainen kalenteri 28
istumapaikka 72
ikävä 29 jaspis 54 juutti 36
istumapaikka 94
Ikävä kyllä 57 istumarivi 72 jaspis 69 jyristä 25
ilmaista 57 istumasohva 37 jatkaa 45 jyske 25
ilmanpuhdistin 2 istumavaunu 53 jatko-opiskelija 81 jälkihoitopalvelu 8
ilmapaine 52 istuttaa 46 jauhot 22 jälkiruokahaarukka 56
ilmastointilaite 19 istuttaa 93 jauhot 75 jälkiruokalusikka 56
ilmatorjunta 3 isyys 82 jeni 15 jälleensyntyminen 62
ilmavoimat 3 isä 68 jenkkitukka 50 jänis 18
ilmoitus 51 isäpuoli 68 johdinautotalli 80 jänneväli 21
ilo 96 Italia 73 johdinbussi 14 jännittävä 30
iloinen 96 italia 100 johtaa 49 jännätä 72
iloita 57 italialainen 73 johtaja 65 järjestää 41
iloita 96 Italian rupilisko 64 johto 78 järjestää 49
ilves 18 itku 25 johto 80 järki 84
impressionismi 69 itsekäs 89 joka tunti 70 jäsenvaltio 38
improvisoida 43 itselaukaisin 87 jokiluhta 58 jätepuristin 19
indigo 92 itsenäisyys 38 jonglööri 94 jäähdytin 2
indonesia 100 itsepalvelu 1 jonottaa 75 jäähdytys 99
infarkti 7 itsepalvelu 35 jooga 48 jäähdytyslaiva 86
inflaatio 98 itsevalta 55 joukko- 80 jäähdytysvaunu 53
influenssa 7 Itä-Euroopan aika 11 joukkovelkakirja 6 jääkaappi 19
infopalvelu 5 Itämeri 12 joukkue 3 jääkaappi 33

238
 hakemisto

jääkiekko 71 kala 75 kantaja 5 kastike 22

jäätyä 52 kala- ja äyriäisruoka 75 kantaja 24 kasvaa 14
kalastus 40 kantaja 61 kasvaa 17
K kalastus 48 kantoraketti 32 kasvaa 73
kalastusalus 86 kapalo 82 kasvaa 88
kaakatus 25 kaleeri(laiva) 86 kapalointi 82 kasvattaa 82
kaali 16 kalenterivuosi 13 kapinoida 39 kasvattaa 93
kaali 46 kaljuuna 86 kapitalistinen 55 kasvi- 65
kaapeli TV 70 kalkkarokäärme 64 kapteeni 3 kasvihuone 16
kaappi 37 kalkkikivi 54 kapteeni 86 kasvinsyöjä 18
kaappikello 11 kalkkikivi 69 kapteeniluutnantti 86 kasvissyönti 85
kaapu 81 kalkkimaali 63 karanteeni 7 kasvitieteellinen 93
kaareva 59 kalkkuna 16 karaveli 86 kasvojen hoito 67
kaasu 1 kalliokiipeily 48 kardaaniakseli 2 kasvonaamio 67
kaasutin 2 kallis 1 kardaanikytkin 9 kasvovesi 34
kaasuturbiiniveturi 53 kallis 35 kardinaali 92 katastrofielokuva 29
kaataa 1 kalmari 40 kardiologi 10 kateellinen 89
kaatoallas 33 kalpea 34 kardiologinen osasto 8 kateellisuus 96
kaatosade 52 kalske 25 kardiologinen teho-osasto 8 katettu 72
kaatua 31 kalustaa 37 Karelinin rupilisko 64 katettu vaunu 53
kabrioletti 2 kalustettu 19 karhu 18 kationi 90
kahdeksan 95 kameleontti 64 Karibian meri 12 katkaisin 19
kahdeksankulmainen kamelia 93 kariseva 17 katkaisin 41
prisma 59 kameramies 29 karitsa 20 katkaista 59
kahdeksankymmentä 95 kammata 50 karjanhoito- 16 katkaistu 59
kahdeksantoista 95 kamomillasaunio 93 karjankuljetusvaunu 53 katkarapu 22
kahdeksas 95 kampa 50 karjunta 25 katolisuus 62
kahlekuningas 94 kampaaja 50 karkausvuosi 13 katsaus 70
kahva 1 kampaamo 50 karmiini 92 katsoa 29
kahvallinen paistinpannu 33 kampaamotuoli 50 karmosiininpunainen 92 katsoa 77
kahvi 22 kampela 66 karpalo 17 katsojalava 72
kahvi 75 kampus 81 karppi 66 kattaa 74
kahviastiasto 56 kana 16 kartio 59 kattila 33
kahvikuppi 56 Kanada 73 karva 20 kattila 56
kaide 24 kanahaukka 60 karvalakki 47 katto 16
kaiku 25 kanakoppi 16 karvanpoisto 67 katto 41
kaimaani 64 kananliha 22 karviainen 17 katto 72
kaistanleveys 77 kananmunat 75 karviainen 88 kattokruunu 19
kaiutin 41 kandidaatti 81 karvojen poisto 50 kattokruunu 41
kaiutin 72 kaneli 22 kaskelotti 40 kattotiili 74
kaiutin 78 kaniini 18 Kaspian meri 12 katumoottoripyörä 9
kaivinkone 74 kanjoni 61 kassa 1 katuvalokuva 87
kaivinkoneenkuljettaja 74 kannattaa 21 kassa 35 kauha 33
kaivo 16 kannet 30 kassaholvi 6 kauhistus 96
kajakki- ja kanoottimelonta 71 kannettava 31 kassahuone 6 kauhuelokuva 29
kakku 22 kannettava sänky 82 kassakaappi 6 kaukalopikaluistelu 71
kaksi 95 kannu 65 kassakaappi 49 kauko- 53
kaksikerroksinen bussi 80 kanoottimelonta 91 kassakone 75 kaukopuhelu 78
kaksikymmentä 95 kansainvälinen 5 kassanhoitaja 1 kaula 79
kaksinapaisuus 38 kansainvälinen järjestö 38 kassanhoitaja 35 kaulan ympärysmitta 35
kaksipyöräinen 9 kansallinen 73 kassanhoitaja 65 kaulus 47
kaksitoista 95 kansallispuisto 58 kassapiste 75 kaulushaikara 60
kaksoiskantalihas 79 kansallisromantiikka 4 kastanjanruskea 92 kauneudenhoito 67
kaktus 93 kansantulo 98 kastanjetit 43 kauneudenhoito 75
kala 22 kansanäänestys 55 kastella 16 kauneus 84
kala 40 kansirakenne 21 kastella 46 kaunis 34

239
 hakemisto

kaunis 93 kengät 35 kevyt 48 kilpasoutu 71

kaunokainen 93 kengät 47 kevyt 78 kilpirauhanen 79
kaunokirjallisuus 30 kenraali 3 kevyt- 67 kimalainen 44
kaunotaiteet 42 kenttä 72 kevät 13 kinematiikka 83
kaupallinen 77 keraaminen graniitti 63 kevät 28 kineskooppi 77
kauppa 98 keraaminen laatta 63 kevätpäiväntasaus 13 kinesttinen veistos 69
kauppapankki 6 kermakko 56 khaki 92 kippiauto 74
kaupungin laita 14 kermanvärinen 92 khmer 100 kipsi 69
kaupungin osa 14 kerosiini 1 kidnappaus 24 kipu- 7
kaupungintalo 4 kerros 94 kidus 66 kirahvi 18
kaupungintalo 14 kerros- 4 kiekko 72 kirja 30
kaupunki- 14 kerrostalo 4 kiekkopuhelin 78 kirjahylly 37
kaupunkien välinen linja- kerrostalo 14 kieli 84 kirjailija 30
auto 61 kersantti 3 kielifilosofia 84 kirjailu 91
kaupunkipyörä 9 kerta 67 kielto 51 kirjakaappi 19
kaupunkitalo 4 kertomus 30 kieltää 55 kirjakaappi 37
kaura 16 keräillä 91 kieppiauto 2 kirjakaappi 41
kaurapuuro 22 keräily 48 kierteitystappi 27 kirjallisuuspeli 26
kavio 20 keräily 91 kiertävä museo 42 kirjanen 30
kazahi 73 Keski-Aasian normaaliaika 11 kiertää 13 kirjasto 81
kazahi 100 Keski-Euroopan aika 11 kiertää 32 kirjastonhoitaja 81
kefiiridieetti 85 keskiajan 69 kihara 50 kirjat 75
kehite 87 keskikokoinen 14 kiharatukka 50 kirjat 91
kehittynyt 98 keskikokoinen 35 kiharoida 50 kirje 51
kehittyä 73 keskinäinen avunanto 38 kiharrin 50 kirjeenvaihtaja 70
kehittävä 26 keskinäinen säästöpankki 6 kihlat 68 kirjekuori 51
kehittää 87 keskiviikko 28 kiihtyvyys 83 kirjoittaa 30
kehitys- 98 keskiviikko 45 kiiliäinen 44 kirjoittaa 49
kehruu 25 keskus- 79 kiille 36 kirjoitus 97
kehrätä 20 keskusohjaamo 77 kiiltomato 44 kirjoituskone 49
kehuskella 89 keskussuoritin 31 kiiltävä 56 kirjoituspöytä 19
kehäkukka 93 keskusta 14 Kiina 73 kirjoituspöytä 37
keihäs 72 keskustalainen 55 kiina 100 kirjoituspöytä 41
keikarinkukka 93 keskustella 84 kiinalainen 73 kirjoitustarvikkeet 49
keinotekoinen 100 keskustelualue 31 kiinalainen kalenteri 28 kirkas 92
keisarikunta 55 kesto- 67 kiinnite 87 kirkas 93
keittiö 19 kestopäällystetty tie 21 kiinteistöpankki 6 kirkas sää 52
keitto 22 kestävä 21 kiinteä 54 kirkkaus 77
keittää 22 kestävä 36 kiintolevy 31 kirkko 4
kekkerit 45 kestää 28 kiipeily 48 kirkko 61
kekkerit 48 kesyttäjä 94 kiiski 66 kirkko 62
kekseliäs 89 kesyttää 20 kiitollisuus 96 kirkkomaalaus 69
keksiä 83 kesä 13 kiitorata 5 kirppu 44
kellari 8 kesä 28 kiivihedelmä 88 kirsikka 88
kellari 16 kesäkurpitsa 46 kili 20 kirsikkapuu 17
kello 43 kesäkuu 13 Kilimanjaro 12 kirskunta 25
kellonjousi 11 kesäkuu 28 kilogramma 23 kirurgi 10
kellot 91 kesämökki 4 kilohaili 66 kirurginen osasto 8
keltainen 92 kesäpäivänseisaus 13 kilolitra 23 kirva 44
Keltainenjoki 12 ketju 9 kilometri 23 kirves 27
kemia 97 ketjukäytin 9 kilometriä tunnissa 23 kisko 53
kemiallinen fysiikka 83 kettu 18 kilowattitunti 99 kisko 80
kemiallinen reaktio 90 keuhko 79 kilpa-auto 2 kiskobussi 53
kemiallinen sidos 90 keuhkokuvauslaite 7 kilpailla 71 kissanpoika 20
kemiallinen yhtälö 90 keuhkokuvauslaite 8 kilpailu 98 kitara 43
kenguru 18 keuhkoputkentulehdus 7 kilpapyörä 9 kitkerä 22

240
 hakemisto

kitkeä 16 kolmiulotteinen televisio 77 korjata 9 kranaattiomena 88

kittaus 63 komedia 76 korjata 19 kreikkalaisroomalainen
kitti 63 komediaelokuva 29 korjaus 1 paini 71
kiuru 60 komero 37 korjaus 45 kristitty 62
kivääri 3 kommentti pääkirjoitukseen 70 korjausneste 49 krokotiili 64
klaava 15 kommodori 86 korkea 17 kromaattinen 43
klarinetti 43 kommunismi 55 korkea 21 kronometri 11
klassinen 29 kompakti 78 korkea 37 krookus 93
klassinen 69 komppania 3 korkeampi oktaanilukuinen 1 kruuna 15
klassinen fysiikka 83 kondensaattori 78 korkeus 59 kryolifting 67
klassismi 4 kondensaattori 99 korkiruuvi 65 ksylofoni 43
klavesiini 43 kondensoituneen aineen korostuskynä 49 kuhankeittäjä 60
klipperi 86 fysiikka 83 korporaatio 98 kuiskutus 25
klovni 94 konditoriatuotteet 75 korppi 60 kuivarahtialus 86
klubi 48 konduktööri 80 korpraali 3 kuivata 50
knalli(hattu) 47 konekivääri 3 kortinlukija 80 kuja 14
koboltti 54 konemetalli 39 kortit 26 kukkia 17
kobra 64 koneosasto 99 kortteli 23 kukko 16
kodikas 19 konferenssi 45 korttipeli 91 kukoistaa 73
kodinhoito 97 konjakkilasi 56 korva 34 kuljettaa 53
koetehtävä 97 konseptualistinen korva-, nenä- ja kurkkutautien kuljettaa 86
koetella 21 valokuvaus 87 erikoislääkäri 10 kuljettaja 74
kohokuva 69 konsertti 48 korvakoru 39 kuljettaja 80
kohota 12 konsertti 77 kosia 68 kulkusirkka 44
kohottaa kuntoa 85 konserttisali 4 koskenlasku 48 kulma 59
kohtalainen tuuli 52 konservatismi 55 kosmetiikka 67 kulmahammas 20
kohtalaisen navakka tuuli 52 konsolisilta 21 kosmetologi 50 kulmakarva 34
kohtaus 45 konstruktivismi 4 kostea mannerilmasto 52 kulmakarvakynä 34
kohteliaisuudenosoitus 51 konsulaatti 38 kostea subtrooppinen kulta 36
kohtelias 89 konsuli 38 ilmasto 52 kulta 54
kohtisuora 59 kontaktikisko 80 kosteus 52 kulta 69
kohtu 79 kontra-amiraali 86 kostonhimoinen 89 kulttuurien historia 42
kohtuullinen 80 kontrabasso 43 kotelo 44 kulttuurinvastainen 39
koirankoppi 16 kontratenori 76 koti- 19 kulua 11
koirankoppi 20 konttialus 86 kotikärryt 27 kuluttaa 99
koivu 17 konttivaunu 53 kotilemmikki 20 kulutuksen mittaus 1
kokemus 84 Koordinoitu yleisaika 11 kotimuseo 42 kulutus 98
kokenut 10 koostua 80 kotiseutututkimus 42 kumi 36
kokki 65 kopio 51 kotisivu 70 kumipatja 40
kokonais- 95 koppi 37 kotitehtävä 97 kummallinen 39
kokoontua 72 kopteri 9 kotivaatteet 35 kumppanuus 38
kokoontumisvapaus 55 koputus 25 kotka 60 kunniakoroke 72
koleerikko 89 Koraani 62 kottarainen 60 kunnioitus 96
kolibri 60 koralli 92 koukku 78 kuntoilu 48
kolikkopeli 26 koralliriutta 58 koulu 82 kuntopyörä 85
kolikot 91 Kordillieerit 12 koulun rehtori 97 kuokka 27
kolja 66 koreografi 76 koulun ulkopuolinen 97 kuolemanrangaistus 24
kolmas 95 kori 2 kouluttaja 94 kuolio 7
kolmassadas 95 koripallo 71 kova 25 kuollut 100
kolme 95 koristaa 63 kova kansi 30 kuori 17
kolmekymmentä 95 koriste- 37 kova myrsky 52 kuoria 46
kolmepyöräinen 9 koristeellinen 4 kova puu 69 kuorinta 67
kolmetoista 95 koristeellinen 34 kova tuuli 52 kuorinta-aine 67
kolmipäinen olkalihas 79 koristeellinen 63 kovakuoriainen 44 kuorma-auto 2
kolmisoutu 86 koristekrassi 93 kovalenssi 90 kuorma-auto 74
kolmiulotteinen 59 korjata 2 kranaatinheitin 3 kuormauskone 74

241
 hakemisto

kupari 36 kvartsi 36 käsitellä 52 laillinen 24

kupari 54 kvartsikello 11 Käsittämätöntä! 57 laina 6
kupoli 72 kvasaari 32 käsityö 91 lainanantaja 6
kupoli 94 kvitteni 88 käsityö 97 laineaaltoilu 40
kuppi 65 kyljys 22 käsityötaide 42 lainopillinen neuvonantaja 24
kuraattori 42 kylkiluu 79 käsky 62 lainsäädäntövalta 55
kurjenpolvi 93 kylmyysaavikko 58 käteinen 15 lainvastainen 24
kurkku 16 kylmä 13 kätevä 27 laiska 89
kurkku 46 kylmä 52 kätevä 33 laiskanlinna nojatuoli 37
kurling 71 kylmä ilma 13 kätevä 78 laiskiainen 18
kurnuttaa 64 kylmät aseet 91 kätkyt 82 laisser-passer 5
kurpitsa 46 kylmävitriinit 75 kävellä 61 laitos 81
kurssi 45 kylpyamme 19 kävely 48 laittaa 22
kustannukset 98 kylpyhuone 19 käydä 42 laittaa 67
kutea 66 kylvettäminen 82 käydä 97 laittaa (ruokaa) 33
kutsu 51 kymmenen 95 käydä neuvottelut 38 laitteisto 31
Kuu 32 kymmenes 95 käymälä 16 laituri 5
kuudes 95 kynnys 41 käynnistettävä 26 laituri 53
kuukalenteri 28 kynsi 20 käynnistää 2 laituri 80
kuukausi 11 kynsi 60 käyntikortti 49 lakimies 24
kuukausittainen 70 kynsienhoito 50 käyntikorttikotelo 49 lakimies, jolla on oikeus toimia
kuula 72 kynsilakka 67 käyrätorvi 43 asianajajana oikeudessa 24
kuulakynä 49 kynsinauhasakset 50 käyttäytyä 89 lakka 63
kuulla 25 kynsisakset 50 käyttää 36 lakkauttaa 38
kuuluttaja 70 kyntää 16 käyttää 80 lakki 47
kuuluttaja 77 kypsyä 46 käyttää 88 laminaatti 41
kuulutusjärjestelmä 77 kypsyä 88 käyttöjärjestelmä 31 laminaatti 63
kuuma 52 kypsä 46 käytännöllinen 27 laminointilaite 49
kuumakylpy 85 kypsä 88 käytävä 8 lammas 16
Kuun synodinen aikakierto 13 kysely 51 käytävä 76 lampaanliha 22
kuunari 86 kysymys 51 käytävä hyllyjen välillä 75 lampi 58
kuunnella 25 kysyntä 98 kääntäjä 30 langaton puhelin 78
kuusama 17 kytkeä 53 kääntää 100 lanko 68
kuusi 17 kytkin 2 kääntöportti 80 lankomies 68
kuusi 95 kyty 68 käärme 64 lannoittaa 16
kuusikymmentä 95 kyvykäs 89 käärmeihminen 94 lanteen ympärysmitta 35
kuusitoista 95 kyyhky 60 köyhä kortteli 14 lanttu 46
kuutio 59 kyykäärme 64 lapaluu 79
kuutiodesimetri 23
kuutiodesimetri 59
kyynärpää 79
käden pituus 35
L lapio 27
lapio 33
kuutiometri 23 käherrys 50 laaja 75 lapsenlapsenlapsi 68
kuutiometri 59 käly 68 laajasti käytetty 78 lapsenlapsentytär 68
kuutiomillimetri 23 kämmen 79 laatikko 33 lapsenlapsi 68
kuutiomillimetri 59 kärki 59 laatoitus 63 lapsuus 82
kuutiosenttimetri 23 kärppä 18 laatumaalaus 69 lari 15
kuutiosenttimetri 59 kärpänen 44 laboratorio 81 lasagnea 65
kuuvuosi 13 kärryt 72 laboratorio 97 lasi 36
kuva 77 kärttyinen 89 laboratoriotyö 97 lasi 56
kuvajournalismi 87 käsi 79 ladata 3 lasi 69
kuvanlaskin 87 käsi(terä) 79 ladata 31 lasivilla 74
kuvapatsas 69 käsilaukut 35 lahjakas 89 laskea 13
kuvasuhde 77 käsineet 35 lahjoittaa 93 laskea 23
kuvata 29 käsipallo 71 lahjusten otto 24 laskea 59
kuvittaa 30 käsisaha 27 lahkeen pituus 35 laskea liikkeelle 6
kuvittaa 69 käsitellä 31 lahna 66 laskin 49
kvanttimekaniikka 83 käsitellä 36 lahti 40 lasku 65

242
 hakemisto

laskuesimerkki 97 leikkaussali 8 liberaalinen 55 lohi 66

laskukoneet 91 leikki-ikäinen 82 liberalismi 55 loiske 25
laskuputki 1 leikkijuna 26 libretto 76 lokakuu 13
laskuteline 5 leikkisä 20 liekinheitin 3 lokakuu 28
laskuvarjohypyt 48 leikkuu 50 liemikuppi 56 lokki 60
lasta 27 leimu 93 lievä 24 loma 81
lasten haalari 82 leinikki 93 liftaus 61 lomografia 87
lasten kasvatus 82 leipoa 22 liha 75 lootus 93
lasten tuoli 82 leipätuotteet 75 lihansyöjä 18 lopettaa 45
lasten turvaistuin 82 leivinpelti 33 liikemäärä 83 lopettaa (tili) 6
lasten vaatteet 35 leivänleikkuulauta 33 liikenne 14 loppua 28
lastenelokuva 29 leivänpaahdin 33 liikenne 42 loppututkinto 81
lastenhoitaja 82 lelusotilaat 26 liikennemaksu 80 lotina 25
lastenlääkäri 10 lemmikki 93 liikennevalot 14 louhia 54
lastentarha 82 lempi- 91 liikennevalot 53 louis d’or 15
lastentautien osasto 8 lenkkarit 47 liikepankki 6 lude 44
lastenvaunut 82 lenkki 48 liiketoiminta 51 lujatahtoinen 89
latausasema 1 lennonjohtotorni 5 liikkua 85 lukea 83
latina 100 lennätin 51 liikuttaa 79 lukeminen 48
lattia 41 lento(vuoro) 5 liima 49 lukeminen 91
lauantai 28 lentoasema 5 liima 63 lukeminen 97
lauantai 45 lentokenttä 5 liira 15 lukko 41
laukaista 32 lentokoneen pyrstö 5 liite 51 luku 30
laulaa 60 lentokoneen runko 5 liiteri 16 luku- 81
laulaa 76 lentokonehalli 5 liitto 38 lukukausi 81
laulaja 76 lentopallo 48 liittolainen 38 lukuvuosi 13
laulanta 25 lentopallo 71 liittyä 83 lumi 13
laulukaskas 44 lentosimulaattori 26 liitu 36 lumi 52
laulunäytelmä 76 lentotukialus 86 lineaarinen 90 lumikello 93
lauma 20 lentämätön 60 linja-autohalli 80 lumilautailu 71
lausua 76 lentävä lautanen 26 linjalaiva 86 lumileopardi 18
lauta 74 lentää 44 linjapihdit 63 lumme 93
lautanen 20 lentää 60 linkki 31 luode 40
lautanen 65 leopardi 18 linna 61 luokka (koululaiset) 97
lavastaja 29 lepakko 18 linnunkirsikka 88 luokka (opiskelun vaihe) 97
lavastus 77 lepo 45 linnunratajärjestelmä 32 luokkahuone 97
lehdistöpaikat 72 lepopäivä 45 linssi 46 luomi 34
lehdykkä- 43 leppä 17 lintuharrastus 91 luonnollinen 95
lehmus 17 leppäkerttu 44 lippalakki 47 luonnon valokuvaus 87
lehmä 16 leskenlehti 93 lippu 5 luonnon- 58
lehti 17 lestikala 66 lippu 80 luonnonkivi 21
lehtikuusi 17 letku 1 lippuautomaatti 53 luonnonpuisto 58
lehtimetsä 58 leuannosto 85 lippukassa 53 luonnonsuojelu 58
lehtimies 70 leuka 34 lisukehaarukka 56 luonnontiede 42
lehtisalaatti 46 leveys 59 lisätä 90 luonnontieteellinen museo 42
lehtiteline 75 leveä 21 lisääntyä 18 luonnontieto 97
lehtori 81 leveälahkeiset housut 39 litoraalivyöhyke 58 luoti 3
leijona 18 levittäytyä 12 litra 23 luoton myöntäminen 6
leikata 7 levittää 34 litsi 88 luotsi 86
leikata 8 levittää 56 liukuportaat 72 luottokorko 6
leikata 27 levottomuus 96 liukuportaat 80 luottokortti 6
leikata 50 levykeasema 31 liuotin 63 luovia 86
leikata 56 levytanko 85 liuottaa 63 luovuttaa 38
leikkaus 7 levätä 19 liuottaa 90 lupiini 93
leikkaushaarukka 56 levätä 41 livre 15 lusikka 56
leikkauspöytä 8 levätä 48 logiikka 84 luu 79

243
 hakemisto

luukku 5 maailma 84 maito 20 matala 37

luumu 88 maailmankansalaisuus 55 maitohorsma 93 matala lautanen 56
luumupuu 17 maailmanympärimatka 61 maitotuotteet 75 matematiikka 97
luuri 78 maailmanympäriristeily 40 maittava 65 materiaalitiede 90
luutnantti 3 maakaasu 54 majava 18 matka 45
luuttu 43 maakaasu 99 majoitus 61 matka 48
lyhty 94 maakilpikonna 64 majuri 3 matkailu 48
lyhyt 50 maalais- 16 makea 22 matkailu- 61
lyhyt leikkotukka 50 maalari 74 makea 88 matkamoottoripyörä 9
lyhytelokuva 29 maalata 27 makee 39 matkanopeus 5
lyhytkarvainen 20 maalata 69 makrilli 66 matkapuhelin 78
lyhytsanainen 51 maalata 92 makrobioottinen ruokavalio 85 matkareitti 61
lyijy 36 maalaus 63 maksa 79 matkatavarasäilytys 53
lyijy 54 maalaustela 63 maksaa 1 matkatavaratila 61
lyijykynä 49 maali 63 maksaa 15 matkatavaroiden jako 5
lypsää 16 maalikamera 72 maksaa 35 matkustaa 61
lyödä 11 maaliruisku 63 maksu 6 matkustaja 80
lähete 10 maaliskuu 13 maksu 45 matosammakko 64
lähetin 77 maaliskuu 28 maksupalvelut 6 matruusi 86
lähetti 61 maalisuihke 27 makuubussi 61 matto 41
lähettäjän nimi 51 maamyyräsirkka 44 makuuhuone 19 maukas 22
lähettäjän osoite 51 Maan ulkopuolinen 32 makuuhuoneryhmä 37 mausteinen 46
lähettää 51 maanantai 28 makuuvaunu 53 mayakalenteri 28
lähettää 70 maanantai 45 malaijin kieli 100 meditaatio 62
lähetys 70 maantie 21 mallien suunnittelu 91 meduusa 40
lähetys 77 maantie 61 mallinukke 35 mehevä 88
lähi- 53 maantiepyörä 9 mandariini 88 mehiläinen 44
lähi- 68 maantiepyöräilyn kilpailu 9 mandariinipuu 17 mehu 22
lähiö 14 maantieto 97 mandoliini 43 mehukas 88
lähteä liikkeelle 53 maaorava 18 mangaani 36 meikata 34
lähtö 5 maapäärynä 46 mangaani 54 meikkaaja-maskeeraaja 29
lähtöselvitys 5 maasilta 21 mango 88 meikkailu 71
läimähdys 25 maasto 40 mangrovemetsä 58 meikkaushuone 77
lämmin 13 maastoauto 2 manikyyri 67 meirami 46
lämmin 52 maastomoottoripyörä 9 mannerilmasto 52 mekaniikka 83
lämmityspatteri 41 maastopyörä 9 mannerjalusta 58 mekanisoitu 74
lämpö 99 maata 37 mantra 62 mekko 47
lämpötila 52 maatalous 42 manööveri- 86 mekot 35
lämpötila 83 maatalous- 16 mappi 49 Meksiko 73
Länsi-Euroopan aika 11 maatie 61 marimba 43 melankolikko 89
läpinäkyvä 56 maavoimala 99 markiisi 94 melodraama 76
läppäri 31 maavoimat 3 markka 15 melodraamaelokuva 29
läppäri 49 made 66 markkinat 98 meloni 88
lävistys 67 madella 44 marksilaisuus 55 meluinen 25
lääkitys 7 magnetofoni 41 marmori 36 menestys- 30
lääkitä 8 mailia tunnissa 23 marmori 69 Menestystä! 57
lääkkeet 75 mainiota 57 marmorivesilisko 64 menetellä 89
lääkärikäynti 45 mainos 51 marraskuu 13 menneisyys 11
lääkärin vastaanottohuone 10 mainos 70 marraskuu 28 mennä 61
lääkärintarkastus 10 mainosilmoitus 70 Mars 32 mennä 80
mainostaa 77 marsalkka 3 mennä konkurssiin 98
M maisema 69
maisemavalokuvaus 87
masennuslääke 7
maskeeraaja 50
mennä naimisiin 68
mennä työhön 14
Maa 32 maiskutus 25 maski 40 menora 62
maahanlaskujoukot 3 maissi 16 massa 83 meriantura 66
maahockey 71 maisteri 81 masto 61 merihevonen 66

244
 hakemisto

merikilpikonna 64 milligramma 23 motelli 61 mustamarja-aronia 88

merikäärme 64 millilitra 23 motocross 9 Mustameri 12
merimaalaus 69 millimetri 23 moukari 72 mustasukkaisuus 96
merimuseo 42 minareetti 62 Mount Blanc 12 mustavalkoinen 29
meripenninkulma 23 mineraalikylpy 85 muessin 62 mustavaris 60
meripihkavärinen 92 minisarja 77 muhennuspannu 33 muste 69
merirosvous 24 miniä 68 muinainen 28 mustekala 40
merisatama 40 Minua epäilyttää 57 muinainen 42 mustikka 17
merisatama 61 minuutti 11 muinaiskreikka 100 mutakylpy 85
merisolmuja 23 mirabelli 88 muistelmat 30 muuntaja 78
meritauti 61 mispeli 88 muistitikku 49 muurahainen 44
meritursas 40 Mississippi 12 muistokirjoitus 70 muurari 74
merivoimala 99 mitata 23 muistomerkki 61 muurata 74
merkinanto-oranssi 92 mittanauha 27 mukava 19 muuraus 74
merkitä 28 mittari 1 mukava 41 muusikko 65
merkki 1 mittaus- 23 muki 56 muuttaa 36
Merkurius 32 mittauslaite 1 mukulakivi 21 muuttaa 60
mesoterapia 67 mittauslaite 72 mukulakivipäällyste 21 muuttaa 78
messuhalli 4 Mitä kuuluu 57 mullah 62 muutto- 60
metafysiikka 84 moderni 2 muna 22 muuttoliike 98
metalliasentaja 74 moderni 4 munakas 22 muuttua 92
metallisaha 27 moderni 33 munakoiso 46 muuttua värittömäksi 92
metallisti 39 moderni 49 munia 64 mykkä 29
metallofoni 43 moderni 69 munkki 62 myrkkylisko 64
meteori 32 mohairvilla 20 munkkiluostari 62 myrkyllinen 64
metri 23 Moi 57 munuainen 79 myrsky 40
metrinen 23 molekyyli 90 muodikas 47 mysteerinäytelmä 76
metrinen tonni 23 molekyyli muodikas 50 myydä 75
metriä sekunnissa 23 uudelleenjärjestelyt 90 muodollinen 51 myymälä 1
metro 14 molekyylifysiikka 83 muodostaa 59 myynti 45
metsäaro 58 molybdeeni 36 muotokuva 69 myyrä 18
metsästys 48 mongolin kieli 100 muotokuva 87 myöntää 81
metsästyskoira 20 monimutkainen 84 muotti 27 myötäkuuntelu 78
metsätundra 58 moninapaisuus 38 muovailla 69 myötätunto 96
mezzosopraano 76 monistuskone 49 muovi 36 mäkihyppy 71
miehitetty 32 monitahokas 59 muovimatto 41 mänty 17
miehittämätön 32 monitoimi- 2 muovimatto 63 mäyrä 18
miekan nielijä 94 monivuotinen jää 58 muovituoli 37 määkinä 25
miekkailija 93 monni 66 murha 24 määkiä 20
miekkakala 66 monoliitti- 74 murhe 96 määräpaikka 80
mielenfilosofia 84 Monopoli (peli)” 26 murhenäytelmä 76 määrätä 10
mielenkiintoinen 26 monopolia 98 murmeli 18
mielenkiintoinen 29
mielenkiintoinen 61
monsuuni-ilmasto 52
mooli 90
mursu 40
murto- 95
N
mielihyvä 96 moottori 2 murtomaahiihto 71 naali 18
mielipaha 96 moottori 9 murtovarkaus 24 naaras 20
miesmyyjä 35 moottorisaha 27 museo 4 nahkarotsi 39
miesten vaatteet 35 moottoritie 21 musiikki 97 naismyyjä 35
mikroaaltouuni 33 moottoritorpedovene 86 musiikki- 76 naistarjoilija 65
mikrofoni 77 mopo 9 musikaalielokuva 29 naisten terveydenhoitotarvik-
mikrofoni 78 moppi 19 muslimi 62 keet 75
mikrosiru 31 moraali 84 musta 92 naisten vaatteet 35
Mikä sääli! 57 moreeni 66 musta aukko 32 naisvoimistelu 71
militarismi 55 morsian 68 musta leski 44 nakertaa 18
miljardi 95 moskeija 62 musta-valkoinen 87 nallekarhu 26
miljoona 95 Moskovan aika 11 mustamamba 64 napaseutuilmasto 52

245
 hakemisto

nappi 47 New Age 39 nuttura 50 oikeudenmukaisuus 84

nappi 78 niemimaa 40 nyky- 28 oikohöylä 27
napsahdus 25 Nigeria 73 nykyisyys 11 oikutteleva 89
narina 25 Niili 12 nykytaide 42 ojennuslaitos 24
narsissi 93 niitti 49 nyrkkeily 71 okra 92
narskunta 25 nikkeli 36 nähdä 92 oksa 17
nationalismi 55 nikkeli 54 Näkemiin 57 oksasakset 27
natsismi 55 nilviäinen 40 näkyvyys 52 oktaedri 59
naudanliha 22 nimikirjoitukset 91 näppylä 34 Olen eri mieltä 57
naukua 20 nimilehti 30 näppäimistö 31 Olen tosi iloinen! 57
naula 23 nimittää 28 näppäinpuhelin 78 Olen yllättynyt! 57
naula 63 nirvana 62 näyte-esine 42 olkapää 79
naulapistooli 63 nivelbussi 80 näyteikkuna 42 olla 84
nauris 16 nojatuoli 19 näytellä 76 olla esillä 42
nauris 46 nojatuoli 37 näytelmä 76 olla kukassa 93
nauru 25 nojatuoli 41 näytelmäkirjailija 76 olla pöydässä 65
nautinto 96 nokka 5 näyttelijä 29 olla sukulaisuudessa 68
nauttia 48 nokka 60 näyttelijä 76 olla talvihorroksessa 18
nauttia 91 nokkela 60 näyttelijätär 29 olohuone 19
navakka tuuli 52 nokkia 60 näyttelijätär 76 olut 22
navetta 16 nolla 95 näyttely 42 olympia- 71
nefriitti 92 nopea 9 näyttämö 76 olympiatulimalja 72
nefrologi 10 nopea 31 näyttää 39 omakotitalo 14
negatiivi 87 nopea 53 näyttää 77 omalaatuinen 63
neitseellinen 58 nopea 60 näyttää 92 omatunto 84
nektariini 88 nopea 71 näyttö 31 omena 88
neliskulmainen 72 nopeakulkuinen 86 näyttöpääte 31 omenapuu 17
neliökilometri 23 nopeus 83 näätä 18 ompelu 91
neliömetri 23 noppa 26 ompelukone 27
neliömäinen antiprisma 59
neliösenttimetri 23
norja 100 O onkologi 10
onnellinen 82
norsu 18
neljä 95 norsunluu 69 Ob 12 onnentunto 96
neljäkymmentä 95 nostaa 54 objektiivi 87 onnistunut 45
neljäs 95 nostaa (rahaa) 6 oboe 43 onnittelu 51
neljässadaskahdes 95 nostaa oikeusjuttu 24 obsidiaani 36 opas 42
neljätoista 95 nostolaite 74 odottaa 80 opaskoira 20
nenä 34 nosturi 74 odotushalli 5 opastettu retki 42
nenänjuuri 34 nosturinkäyttäjä 74 odotustila 53 operaattori 1
Neptunus 32 noudattaa 62 offshore-pankki 6 opettaa 81
nestemäinen 54 nousta lentokoneeseen 5 ohittaa 9 opettaa 82
nettisivu 31 novelli 30 ohjaaja 76 opettaa 97
neula 27 nu metal 39 ohjaaja 77 opettaja 97
neuleet 35 nuija 27 ohjaaja 80 opetus- 81
neuloa 91 nuijapää 64 ohjaajan assistentti 29 opetusohjelma 81
neulominen 48 nuket 91 ohjaamo 5 opetusohjelma 97
neulominen 91 nukke 26 ohjaamo 80 opiskelija 81
neurokemia 90 nukkua 19 ohjaskelkkailu 71 opiskelija-asuntola 81
neurokirurgi 10 nukkua 41 ohjata 29 opiskella 81
neurologi 10 numerotaulu 11 ohjauspyörä 2 opiskelu 45
neurologinen osasto 8 numismatiikka 15 ohjaustanko 9 oppia 97
neutralointi 90 numismatiikka 42 ohjusjoukot 3 oppiaine 81
neutronihidastin 99 nunna 62 Oho! 57 oppiarvo 81
neuvo 7 nunnaluostari 62 Ohotan meri 12 oppilas 97
neuvo 10 nuora 94 ohra 16 oppositio 55
neuvo 51 nuorallatanssija 94 oikaisu 50 optiikka 83
neuvottelut 38 nurmikko 72 oikaisulukija 30 optimismi 96

246
 hakemisto

optimisti 89 painaa 30 panssarivaunujoukot 3 pellava 36

oranssinvärinen 92 painaa 78 panssaroitu kuljetusauto 2 pelottaa 96
orapihlaja 88 painekattila 33 panssaroitu kuljetusauto 3 pelätä 96
orava 18 painekeitin 56 pantografi 80 pengersilta 21
orgaaninen kemia 90 paino 15 pantomiimi 76 penkki 37
ori 20 painonnosto 71 papaija 88 penninkulma 23
origami 91 painos 30 paparazzi 87 Pentateukki (Toora) 62
orkesteri 76 painovoima 83 paperi 15 pentu 20
orkesterikuoppa 76 paintball 91 paperi 36 perhe- 10
ortodoksisuus 62 paistaa 22 paperi 49 perhonen 44
ortopedi 10 paisti 22 paperiliitin 49 perhostoukka 44
orvokki 93 paistinastia 33 pappi 62 perifeerinen 79
osa 30 paistinpannu 33 paprika 46 perinteinen 23
osa-aikainen paistinpannu 56 papu 46 perjantai 28
kasvisruokavalio 85 paita 47 papu 75 perjantai 45
osake (arvopaperi) 98 paju 17 papukaija 60 permanentti 50
osasto 3 pakara 79 parfyymi 67 permanto 76
osoitin 1 pakasteet 75 parillinen 95 perna 79
osoittaa suosiota 94 pakastin 33 pariton 95 persia 100
ostaa 35 pakattu 75 parketti 41 persikka 88
ostaa 75 pakistanilainen 73 parketti 63 persikkapuu 17
osto 45 pakkanen 13 parku 25 persilja 46
osto-myynti 6 pakkas- 13 parlamentaarinen tasavalta 55 persoonallisuus 84
ostokyky 98 pakkas- 52 parranajokone 50 peruna 16
ostoskeskus 4 pakollinen 97 parras 76 peruna 46
ostoskori 75 pakoputki 2 parsa 46 perus- 23
ostoskärryt 75 pakote 38 parsakaali 46 perus- 63
osuuspankki 6 palatsi 4 parta 20 perus- 83
otsa 34 palatsi 61 parta 34 perus- 97
otsatukka 50 palauttaa 7 parturi 50 perustaa 98
otsikko 70 palkintosali 72 parturin liike 50 perusteltu 84
ottaa aurinkoa 40 palkka 98 parveke 76 perustuslaillinen monarkia 55
ottaa pois 47 palkki 21 pasifismi 55 peruukki 50
ottaa päälle 47 palkkisilta 21 passi 20 perämies 86
ottaa vastaan 5 pallas 66 pastelliliitu 69 peräsin 5
outo 65 pallo 59 pasuuna 43 pesah 62
outo 91 pallo 94 pataljoona 3 peso 15
ovi 2 palmikko 50 patarummut 43 pessimismi 96
ovi 16 palmu 17 patikointi 48 pesuallas 19
ovi 41 paloauto 2 patja 72 pesukone 19
ovipaarinen 64 palopeli 26 pato 99 pesäpallo 71
palovammaosasto 8 patoaukko 99 petrokemia 90
P palsta 70
palvelumaksu 6
paukahdus 25
pavut 46
peura 18
piala-kuppi 56
paalu 74 palvoa 62 pedagoginen 97 piano 43
paalutuskone 74 paneelikeskustelu 77 pedikyyri 67 pianoharmoniikka 43
paarma 44 pankkiautomaatti 6 pehmeä 25 piastre 15
Paha juttu 57 pankkisalaisuus 6 pehmeä 36 pidättää 24
pahanlaatuinen 7 pankkitakuu 6 pehmeä 88 pienenpieni 44
pahuus 84 pankkitili 6 pehmeä kansi 30 pienetä 73
paikallinen 8 panna 1 peili 19 pieni 35
paikallissilmukka 78 panna 75 peili 50 pieni 44
paikata 7 panna pystyyn 4 pelata 26 pieni 66
paikata 27 panna vankilaan 24 pelata 71 pieni 82
painaa 9 panoraamavalokuva 87 pelko 96 pienikokoinen 27
painaa 15 panssarivaunu 3 pelkuri 89 pienilukuinen 73

247
 hakemisto

pienoismallit 91 pitkä lento 5 porakone 63 psykiatri 10

pihdit 27 pitkäkarvainen 20 porakone 74 psykoterapeutti 10
pihdit 50 pitkätakki 47 porata 27 pterodactyl 64
pihdit 63 pitkään odotettu 48 poreallas 85 puhaltaa 43
pihlaja 88 pituus 35 porfyyri 69 puhdas 33
pihtakuusi 17 pituus 59 porkkana 16 puhdistaa 33
pihtihäntäinen 44 pitää 41 porkkana 46 puhdistamo 58
pii 36 pitää 89 pornografia 87 puhelimen salakuuntelu 78
piikkisika 18 pitää hauskaa 48 porsaanliha 22 puhelin 19
piiloset 26 pitää huolta 82 portaat 72 puhelin 49
piippu 4 pitää päällä 47 portti 1 puhelinhäirintä 78
piippuhylly 76 Pitääkö se paikkansa? 57 portti 16 puhelinkeskus 78
piirakka 22 pizza 65 portugali 100 puhelinlaitoksen
piironki 37 planeetta 32 positiivi 87 suuntanumero 78
piirtää 59 plasman paneeli 77 poski 34 puhelinlinja 78
piirtää kulkusuunta 86 plastinen kirurgi 10 poskiparta 34 puhelinluettelo 78
piirustus 97 plastisen kirurgian osasto 8 poskipuna 34 puhelinnumero 78
pika- 2 platina 36 poskipää 34 puhelinsoitto 78
pika- 80 pluralismi 55 posliini 91 puhelinvaihde 78
pikaluistelu 71 Pluto 32 post punk 39 puhelinvastaaja 19
pikaraitiovaunu 80 plutokratia 55 postikortit 91 puhelinverkko 78
pikari 56 podcast 70 postikortti 51 puhelinviesti 78
pikku- 68 pohja 59 postilaatikko 51 puheradio 70
pikkubussi 2 Pohjoinen jäämeri 12 postilaitos 51 puhetaito 97
pikkubussi 80 Pohjois-Amerikan itäinen postileima 51 puhina 25
pikkuruoka 75 normaaliaika 11 postimerkit 91 puhua 100
pikkuserkku 68 Pohjois-Amerikka 12 postimerkki 51 puhveli(härkä) 18
pikkutakki 47 poika 68 postisäästöpankki 6 pukeutua 47
piknikki 48 poikapuoli 68 postitoiminumero 51 pukeutunut 47
pilahvi 65 poikittainen palkki 21 postitoimisto 51 pukki 20
pilari 21 poikkikatu 14 potentiaali 83 puku 47
pilvenpiirtäjä 4 poikue 20 potilashuone 8 pukuhuone 72
pilvenpiirtäjä 14 poimia 88 potkuhousut 82 pullo 65
pilvet 52 pointe tossu 76 potta 82 pullot 91
pilvinen 52 poistaa 7 pottaharjoittelu 82 pulmonologi 10
pinaatti 46 poistaa 67 poukama 40 pulsari 32
pingviini 60 poisto 63 poven ympärysmitta 35 pumpata 54
pinnasänky 82 pojantytär / tyttärentytär 68 praktiikkaa harjoittava 10 pumppu 1
pint 23 poliisikoira 20 presidentti 81 pumppu 99
pinta 59 poliittinen filosofia 84 presidenttitasavalta 55 punainen 92
pinta- 63 poljin 9 preussinsininen 92 punainen kääpiö 32
pinta-ala 59 polkkatukka 50 priki 86 punainen linja 5
pioneerijoukot 3 polttaa 99 primula 93 Punainen meri 12
piparjuuri 46 polttoainesäiliö 5 prisma 59 punajuuri 16
pippuri 22 polttoainesäiliö 9 professori 81 punajuuri 46
pippuriastia 65 polttoliuske 54 progressiivinen rock 39 punapuu 17
pirteys 96 polvi 79 projektori 49 punk 39
pirteä 85 polyeteeni 36 proktologi 10 punkki 44
pistin 44 polymeeri 15 pronssi 36 punkrock 39
pistoke 78 pommittaa 3 pronssi 69 punoitus 67
pistooli 3 pommittajalentokone 3 proosa 30 punonta 91
pistorasia 19 pompadour kampaus 50 prospekti 14 punta 15
pistorasia 41 poni 20 protestantismi 62 puola 9
pistää 44 ponnistuslauta 72 pröystäilevä 39 puola 100
pitkittäinen palkki 21 poppeli 17 psykedeelinen kuvio 39 puolapuut 85
pitkä 50 pora 27 psykedeelinen rock 39 puoliaavikko 58

248
 hakemisto

puoliaavikkoilmasto 52 pyöriä 99 radioasema 80 ratsupatsas 69

puolipallo 59 pyörremyrsky 52 radiologi 10 rattikelkkailu 71
puolue 55 pyöräileminen 48 radiologian osasto 8 rauha 38
puolukka 17 pyöräilyrata 9 raesade 52 rauhallinen 89
puolustaa 3 pyöräpaarit 8 rahaemissio 6 rauhallisuus 96
puolustus- 3 päivystysvastaanotto 8 rahapolitiikka 98 rauhanturva- 38
puomi 1 päivä- 70 rahi 37 rauhoitettu 58
puristaa 88 päiväkassan perintä 6 rahi 41 rauta 21
purje 40 päivämäärä 51 rahoitus 98 rauta 36
purje 61 Päivämääräraja 11 rahtiterminaali 5 rauta 54
purje- 86 päiväntasaajavyöhykkeen raiskaus 24 rautabetoni 21
purjehtia 40 sademetsä 58 raitavaalennus 67 rautatieasema 53
purjehtia 86 Päivää 57 raitiovaunu 14 rautatienosturi 53
purjevene 61 pärtsäri 39 raitiovaunulinja 80 rautatieristeys 53
purjosipuli 46 pätevä 10 raitiovaunuvarikko 80 rautatievaihde 53
purkaa 14 pää 79 raivo 96 raver 39
purkautua 12 päähineet 35 rakastaa 96 ravintola 48
purppuranpunainen 92 pääkallo 79 rakastua 96 ravintolavaunu 53
purra 64 pääkirjoitus 70 rakennuskuoppa 74 ravintoloitsija 65
pursimies 86 pääkokki 65 rakennusmestari 74 realistinen 69
pusero 47 päällyslehti 30 rakennuspalikat 26 rediisi 46
puskuri 2 päällystää 21 rakennussarja 26 reduktio 90
puskutraktori 74 päämaja 38 rakentaa 4 reggae 39
puu 21 pään ympärysmitta 35 rakentaa 14 rehellinen 89
puu 36 päärynä 88 rakentaa 74 rehentelevä 89
puujalat 94 päärynäpuu 17 rakkaus 84 rehtori 81
puuseppä 74 pääsihteeri 38 rakkaus 96 rei’itin 49
puutarhanhoito 48 pääskynen 60 rakkausromaani 30 reikälusikka 33
puutarhanhoito 91 päästä 81 rand 15 reisi 79
puuteri 34 pääsykoe 81 rannekello 11 reitti 80
puuvilla 36 pääsymaksu 42 rannikko 40 reittitaksi 80
puvustaja 29 päätepöytä 37 Ranska 73 reivi 39
pyhä 62 päätoimittaja 30 ranska 100 rekki 85
pyjama 47 päättyä 13 ranskalainen 73 renessanssi 4
pyloni 21 pöksyt 47 ranskalainen rengas 2
pylväs 94 pöllö 60 vallankumouskalenteri 28 rentoutuminen 96
pyramidi 59 pölynimuri 19 ranta 40 reportteri 70
pyrstöevä 66 pörrökarvainen 20 rantatuki 21 resepti 10
pyrstötähti 32 pötyä 57 rantatyrsky 40 resiina 53
pystysuorasolarium 67 pöytä 19 ranteen ympärysmitta 35 resoluutio 77
pystyttää 4 pöytä 33 raparperi 46 respiratorinen hoito 8
pystyttää 21 pöytäkello 11 rapina 25 retikka 46
pystyttää 74 pöytälampu 41 raskas 45 retki 45
pystytukka 50 pöytälusikka 56 raskas metalli 39 retkipyörä 9
pysytellä tasapainoa 94 pöytäsetti 49 raskas vesi 99 retkipöytä 37
pysähtyä 53 pöytätennis 71 raskauttava 24 reumatologi 10
pysäkki 14 pöytätietokone 31 raspi 27 reunakiveys 14
pysäköintialue 5 rastas 60 revitty 39
pysäyttää 2
pyton 64
R rastatukka 39
rata-ajo(t) 9
rial 15
riekko 60
pyyhkäistä 33 raaka 46 ratapölkky 53 riemastus 96
pyykki 45 raakunta 25 ratatouille 65 riemuita 72
pyyntö 51 Raamattu 62 ratsastaja 94 riidellä 89
pyytää 66 raappaus 63 ratsastus 48 riikinkukko 60
pyytää verkolla 66 rabbi 62 ratsastus 71 riippuansassilta 21
pyökki 17 radio 41 ratsu 20 riippuköysi 21

249
 hakemisto

riippumatto 37 rullamitta 63 sananvapaus 55

riippusilta 21 rullaustie 5 S sanelukone 49
riippuvuus 38 rumpu 43 sangviinikko 89
saada 51
riisua 47 rumpusetti 43 sanoa 57
saada 78
rikas kortteli 14 runko 9 sanomalehdet 75
saada 97
rikastaa 54 runko 17 sanomalehti 70
saada arvostelu 70
rikkalapio 27 runo 30 sanomalehtikirjallisuus 30
saada kiinni 9
rikkoa 55 runous 30 sanskrit 100
saada tietää 42
rikollinen 24 runsas 92 santol-hedelmä 88
saajan nimi 51
rikoselokuva 29 runsasväkinen 14 sapatti 62
saajan osoite 51
rima 72 ruoanlaitto 91 sardiini 66
saalistaa 18 sarvi 20
rimputtaa 43 ruoansulatus 79
saappaat 47 sata 95
rinnan ympärysmitta 35 ruokahaarukka 56
rinta 79 saapua 53 sataa vettä 52
ruokailuvälineet 65
rintakuva 69 ruokala 97 saapuminen 5 satakieli 60
rintalappu 82 ruokalista 65 saari 40 sateinen 13
rintaliivit 47 ruokalusikka 56 saasteiden seuranta 58 satelliitti 32
rintaruokinta 82 ruokapöytä 37 saastuttaa 58 satelliitti 77
rippi 62 ruokasali 19 saattaa 5 satelliitti TV 70
ripsiväri 34 ruokatorvi 79 sade 13 satelliittipuhelin 78
risotto 65 ruokinta 82 sade 52 satu 30
risteilijä 86 ruosteenvärinen 92 sadetakki 47 satula 9
risteily 40 ruotsi 100 safaripuisto 61 Saturnus 32
risteily 61 rupia 15 safiiri 54 Saudi-Arabia 73
risteilyalus 61 rupikonna 64 saha 63 sauna 85
risteilyalus 86 rupilisko 64 sahata 27 sauva 94
risteys 14 rupla 15 sahraminkeltainen 92 sauvasirkka 44
risti 62 ruskea 92 sairaanhoitajan savanni 52
ristinolla 26 ruskettuminen 67 päivystyspiste 8 savanni 58
ristisanatehtävä 48 ruskettunut 40 sairauskertomus 10 savi 54
ristiä 62 rusketuksenvärinen 92 sakaali 18 saviliuske 74
rivimies 3 rusketus 67 sakko 24 savupiippu 16
rock and roll 39 ruukku 33 Saksa 73 seepia 92
rohkea 89 ruumis 84 saksa 100 seetripuu 17
rokokoo 4 ruusu 93 saksalainen 73 seikkailuelokuva 29
rokotus 7 ruusukaali 46 sakset 27 seikkailupeli 26
romaani 30 ruusunmarja 88 sakset 50 seikkailuromaani 30
romaani 73 ruutana 66 saksofoni 43 seimi 82
romania 100 ruutuhyppely 26 sakura 17 seinä 16
Romantiikka 4 ruuvi 63 salaatti 22 seinä 41
romanttinen 51 ruuviavain 27 salaattihaarukka 56 seinämatot 91
rommi 22 ruuvimeisseli 27 salakavala 89 seitsemän 95
roolipeli 26 ruuvimeisseli 63 salakka 66 seitsemänkymmentä 95
roomalainen kalenteri 28 ruuvipuristin 27 salakuljetus 24 seitsemäntoista 95
roomalainen tyyli 4 ryijy 41 salamalaukaisin 87 seitsemäs 95
roskaposti 31 rykmentti 3 salamanteri 64 seiväs 72
roskaämpäri 33 rynnäkkökivääri 3 salapoliisiromaani 30 seiväs 94
rosvo ja poliisi 26 ryppy 34 salat 62 seiväsmonttu 72
rotori 99 rytmihäiriö 7 sali 42 seivästeline 72
rubiini 54 ryynimäinen lumi 52 salmi 40 sekametsä 58
Rubikin kuutio 26 ryömiä 64 salonkivaunu 53 šekki 6
ruis 16 ryöstö 24 salottisipuli 46 sekoitin 33
ruiskaunokki 93 räiske 25 sammakko 64 sekoittaa 1
rukoilijasirkka 44 räntä 52 sampi 66 sekoittaa 90
rukoilla 62 röntgen 7 sampoo 67 sekoituspumppu 1
rukous 62 röntgen 8 samppanjalasi 56 seksologi 10

250
 hakemisto

sekunti 11 silinterihattu 47 smaragdinvihreä 92 starttipistooli 72

selain 31 silityslauta 19 snapsilasi 56 sterletti 66
seleeni 54 silitysrauta 19 snorkkeli 40 stetoskooppi 7
selittää 42 silli 66 sohva 19 stetoskooppi 10
selitys 51 silmä 34 sohva 37 stipendi 81
selkeä 52 silmäluomiväri 34 sohva 41 strategiapeli 26
selkä 79 silmälääkäri 10 sohvapöytä 41 strateginen 3
selkäevä 66 silmänalukset 34 sohvatyyny 41 stringit 47
selkäranka 79 silmärajauskynä 34 soida 25 strutsi 60
selleri 46 silmäripsi 34 soikea 72 studion johtaja 77
sello 43 silppuri 49 soittaa 43 styylata 39
sellofaani 36 silta 14 soittaa 49 suahili 100
selostajakoppi 72 silta 61 soittaa 80 subalpiininen vyöhyke 58
selostus 70 sinikello 93 soittaja 78 subarktinen ilmasto 52
sementti 63 sininen 92 soitto 25 subtrooppinen 40
seminaari 45 sinkki 36 soittokello 78 subtrooppinen metsä 58
sentneri 23 sinooperi 92 sokerikko 56 sudenkorento 44
senttimetri 23 sipuli 46 sokkoset 26 suhteellisuus 83
sepeli 54 sirittää 44 solarium 48 suihku 19
serbokroaatin kieli 100 sirkustirehtööri 94 solariumlamppu 67 suihkumoottori 5
serkku 68 sirkuttaa 60 solina 25 suitset 20
servetti 65 sirkutus 25 solisluu 79 sukat 35
sestertius 15 sisar, sisko 68 solmiot 35 sukat 47
seteli 6 sisarenlapsi 68 sommelieeri 65 sukellusvene 86
setelilaskuri 6 sisarpuoli 68 sopimus 38 sukellusvenehävittäjä 86
setelintunnistin 6 sisilisko 64 sopraano 76 sukeltaa 40
setelit 91 sisämaan 5 sora 21 sukkahousut 47
seula 33 sisäänpäin kääntynyt sora 54 sulattaa 79
seurapiiriuutiset 70 ihminen 89 soratie 21 sulautettu tietokone 31
shakki 26 sisääntulo 1 sorkkaeläimet 20 sulhanen 68
shekel 15 sitara 43 sormi 79 suljin 87
shoppailu 45 sitoa 7 sormikolomappi 49 sulka 60
sideerinen vuosi 13 sitoa 8 sorminta- 43 sulkimen laukaisin 87
sieni 22 sitomiskone 49 sormustin 27 sumu 52
sierain 34 sitruuna 88 sortsit ja uimapuvut 35 sunnuntai 28
sihinä 25 sitruunapuu 17 sorva 66 sunnuntai 45
sihti 56 sivellin 27 sosiaalinen 89 suo 58
siili 18 sivellin 63 sosialismi 55 suojalasit 67
siipi 5 sivistymättömyys 84 sosialistinen 55 suojatie 14
siipi 44 sivistymätön 89 sota 38 suojella 58
siipi 60 sivistynyt 73 sotaelokuva 29 suojuskansi 2
siipikarjankuljetusvaunu 53 sivu 30 sotahistoria 42 suola 22
siirtyä 61 sivupeili 2 sotamuseo 42 suola 90
siirtää 78 sivusto 31 sotilas 3 suola-astia 65
siiseli 18 sivutaivutukset 85 soutu- 86 suolaheinä 46
siisti 41 sivuvaunu 9 soutulaite 85 suolainen 22
siiveke 5 ska 39 sovellettu 83 suolainen 40
siivota 19 skanneri 49 sovittaa 35 suolakuorinta 85
siivous 45 skeleton 71 sovituskoppi 35 suolamaat 58
sijaisnäyttelijä 29 skinhead 39 spagetti 65 suolisto 79
sijoittaa 98 skitsofrenia 7 spagettihaarukka 56 suomi 100
sika 16 skootteri 9 speedway 9 suomut 66
sikala 16 skorpioni 44 stadion 4 suora 21
siklaus 63 skotlantilainen 73 stadion 14 suora 59
sileä 34 slummi 14 standardi- 23 suora- 67
sileä 67 smaragdi 54 standardisoida 23 suoratoisto 31

251
 hakemisto

suorittaa 31 syvä lautanen 56 säyne 66 tammi 17

suorittaa avaruuskävely 32 syvänmeren hauta 58 sääski 44 tammikuu 13
suorittaa tutkimus 54 syvätarkkuus 87 säästöpankki 6 tammikuu 28
suositella 10 syyskuu 13 säätiedotus 70 tammipeli 26
suositella 65 syyskuu 28 tandempyörä 9
suosittu 30 syyspäiväntasaus 13 T Tanganjikajärvi 12
supernova 32 syyte 24 tankata 1
supertietokone 31 syytetty (vastaaja) 24 taajuus 77 tankkausasema 1
suppea 51 syytettyjen penkki 24 taaleri 15 tankkauspistooli 1
surista 25 syyttäjä 24 taateliluumu 88 tankkauspumppu 1
surista 44 syödä 18 tahko 59 tankkialus 86
surrealismi 69 syödä 33 taide-elokuva 77 Tanska 73
suru 96 syöpä 7 taidemuseo 42 tanska 100
surullinen 96 syöpäosasto 8 taiderock 39 tanskalainen 73
surunvalittelu 51 syötävä 46 taiga 58 tanssia 48
sushi 65 syötävä 66 taistelumaalaus 69 tanssia 76
susi 18 syötäväksi kelpaamaton 66 taitava 94 tanssija/tanssijatar 76
suu 34 säde 59 taiteellinen toimittaja 30 tanssiminen 91
suunnitella 4 sähke 51 taiteilija- 76 tapaaminen 45
suunnitella 21 sähkö 99 taitettava pöytä 37 tapetti 63
suunnitella 45 sähköasentaja 74 taitoluistelu 71 tappelupeli 26
suunnitella 74 sähköauto 2 taittaja 30 taputus 25
suunnittelu 74 sähködieselveturi 53 taivaansininen 92 tarhakäärme 64
suuntaissärmiö 59 sähköinen pankkisiirto 6 takaa-ajo 9 tarjoilija 65
suure 83 sähköistäminen 99 takaisinheijastin 9 tarjoilijan apulainen 65
suurenmoinen 4 sähköjulkaisu 70 takalyhty 2 tarjoiluhaarukka 56
suurennuskoje 87 sähköjuna 53 takaruumis 44 tarjoilupöytä 37
suuri 14 sähkökemia 90 takavarikko 5 tarjonta 98
suuri 54 sähkökitara 43 takki 47 tarjota 56
suuri 66 sähkölinja 99 takkirauta 36 tarkastaa 10
suurimo 22 sähkömagnetismi 83 taksi 14 tarkastus 5
suurimot 75 sähkömoottori 80 taksikuljettaja 80 tarkastus 7
suuritehoinen 2 sähköposti 31 taksikyltti 80 tarkentaa kamera 87
suurlähettiläs 38 sähköposti 51 taksimittari 80 tarkistaa 11
suurlähetystö 38 sähkötekniset tuotteet 75 taksitilauspalvelu 80 tarkka 71
suurnopeus- 53 sähköveturi 53 taksiyritys 80 tarpeellinen 27
suurtietokone 31 sähkövoima 99 taktinen 3 tarttuva 7
suuttumus 96 säikähtynyt 96 taktinen ammuntapeli 26 tartuntatautien osasto 8
sviitti 61 säiliöauto 2 talentti 15 tarvita 36
sydän 79 säilyke 75 tallettaa 31 tarvittava 27
sykkiä 79 säilykkeet 75 tallettaja 6 tarvittava 75
syksy 13 säilyttää 37 talletus 6 tasainen 21
syksy 28 säkkipilli 43 talletuslokero 6 tasalämpöinen 64
sylinteri 9 säkkituoli 37 talo (yksityinen) 4 tasapainoinen 89
sylinteri 59 säkä 20 talousapu 38 tasapainotaiteilija 94
symbaali 43 sänky 19 talousjakso 98 tasapainotuslaite 94
symmetria 59 sänky 37 talouskasvu 98 tasku 47
symmetrinen 59 sänky 41 taltta 27 taskukello 11
syndikointi 70 särkeminen 99 taltta 63 taskurapu 22
synnillinen 62 särkeä 56 talvi 13 taso 33
synnytys- ja naistentautien särki 66 talvi 28 tasohyppelypeli 26
osasto 8 särkymätön 56 talvipäivänseisaus 13 tasoitushöylä 27
synnytyslääkäri 10 särkyvä 56 talvisipuli 46 tasoituslasta 63
syntymäpäivä 45 särmä 59 tamburiini 43 tassu 20
syreeni 93 säteily 83 tamili 100 tatuointi 39
sytytys(laite) 2 säveltäjä 76 tamma 20 tatuointi 67

252
 hakemisto

taulu 91 televisio 41 tietoisuus 84 toimittaa 51

tavallinen 41 televisio 48 tietokone 41 toimittaja 70
tavallinen 63 televisio 77 tietokone 49 toimittaja 77
tavallinen vuosi 13 televisiokamera 77 tietokoneohjelma 31 toinen 95
tavara-asema 53 televisiokatsaus 77 tietokonepeli 48 toisen vuosikurssin
tavaratila 2 televisiomainos 77 tietokonepöytä 37 opiskelija 81
teakpuu 17 televisiosarjaelokuva 77 tietokonepöytä 49 toissapäivänä 11
teatteri 4 televisiotietokilpailu 77 tietoteoria 84 toivo 96
teatteri 76 televisiotorni 77 tietoverkko 31 Toivon parasta 57
tee 22 teline 72 tietysti 57 Toivon siihen 57
tee 75 teloittaa 24 tietää 84 Toivottavasti ei. 57
teeastiasto 56 telttatuoli 37 tiheään asuttu 73 tomaatti 46
teekannu 56 telttatuoli 40 tihkusade 52 tomografi 7
teekuppi 56 temaattinen ilmoitus 70 tiikeri 18 Tonava 12
teelusikka 56 tempera 69 tiili 21 Tonavan rupilisko 64
teepannu 33 temppeli 61 tiili 74 tongit 27
teepannu 56 temppuilija 94 tiimalasi 11 tonnikala 66
teeri 60 temppuilla 94 tiistai 28 topaasi 54
teevati 56 tenge 15 tiistai 45 torakka 44
teevati 65 tennis 71 tiivis 68 torni 4
tehdas 14 tenori 76 tiiviste 63 tornikello 11
tehdä 4 tentti 97 tikittää 11 torstai 28
tehdä 15 teokratia 55 tikka 60 torstai 45
tehdä diagnoosi 10 teoreettinen kemia 90 tilaaja 78 torus 59
tehdä ennätys 71 termiitti 44 tilata 65 tositelevisio 77
tehdä ilmoitus 77 terminaali 1 tilaus 65 totalitarismi 55
tehdä kauniimmaksi 63 termodynamiikka 83 tilauslento 5 totuus 84
tehdä loppuun 45 tervabetonipäällyste 21 tilava 33 toukka 44
tehdä propagandaa 55 tervapääsky 60 tilava 72 toukokuu 13
tehdä tiheämmäksi 34 terve 79 tilavuus 72 toukokuu 28
tehdä työt 49 terve 82 tilipäivä 45 toutain 66
teho-osasto 8 terveellinen 67 tilisiirto 6 traaginen 76
tehokas 9 tervehdys 51 tilisiirto- 15 traktori 74
tehokas 31 terälehti 93 tilivuosi 13 trampoliini 94
tehokas 74 teräs 21 tilivuosineljännes 13 trance 39
tehokas 98 teräs 36 tilli 46 trapetsi 94
tehokas 99 teräsbetoni 74 timantti 54 trapetsitaiteilija 94
tehokkuus 98 tetraedri 59 timokratia 55 traumatologinen osasto 8
tehosekoitin 33 thai 100 tina 36 triljoona 95
tehtaanosasto 4 Thames 12 tina 54 trilleri 30
tehtävä 97 tiainen 60 tiskata 33 trillerielokuva 29
Tein sen! 57 tiede 42 tiskiallas 33 troolari 86
teini-ikäinen 82 tiede 84 Titikaka-järvi 12 trooppinen 40
tekijä 30 tiedekunta 81 todellisuus 84 trooppinen ilmasto 52
tekniikka 42 tiedemuseo 42 todistaja 24 trooppinen sademetsä 58
teknillinen toimittaja 30 tiedostonjako 31 tofu 65 trooppinen vuosi 13
tekokuu 32 tiedottaa 51 toimeenpanovalta 55 trumpetti 43
tekoripset 34 tiedottaa 70 toimettomuus 48 tsasouna 62
tekstiili 36 tiedotus 51 toimia 77 Tšekki 73
tela 27 tiedustelu 38 toimia 79 tšekki 100
telakointi 32 tiehöylä 74 toimia yhteistyössä 38 tuhat 95
telakäärme 64 tiemerkintä 14 toiminta peli 26 tuho- 44
telefonia 78 tieteellinen 81 toimintaelokuva 29 tuhopoltto 24
teleoperaattori 78 tieteiselokuva 29 toimistokoppi 49 tukaani 60
teleprompteri 77 tietenkin 57 toimistotarvikkeet 49 tukanleikkuukone 50
teleteksti 70 tieto 84 toimittaa 30 tuki 21

253
 hakemisto

tukki 74 turvapalvelu 5 täydellinen 28 urut 43

tulehdus- 7 turvaverkko 94 täysi 1 Uskomatonta! 57
tulenarka 1 turve 54 täysi palvelu 1 uskonnollinen 62
tulennielijä 94 turve 99 täytekynä 49 uskonnonfilosofia 84
tulevaisuus 11 tussikynä 49 täyttää 56 uskonnonvapaus 55
tulistin 99 tutkailla 58 täyttää 72 usva 52
tullata 5 tutkia 8 tölkinavaaja 33 utare 20
tullimaksu 5 tutkia 10 törkeä rikos 24 uuni 16
tullitarkastaja 5 tutkia 32 törö 66 uuni 33
tulo 98 tutkia 58 uusgotiikka 4
tuloaukko 1 tutkia 83 U Uusi testamentti 62
tulostaulu 72 tutkimus 7 uusia 63
tulostin 49 tutkimus 10 Uhhuh. 57 uusiutumaton 99
tulpaani 93 tutkittu 54 uhkapelit 48 uusiutuva 99
tulvaniitty 58 tutti 82 uhkaus 51 uusklassismi 4
tumma 92 tutu 76 uida 40 uutisaggregaattori 70
tundra 58 tutustua 42 uida 66 uutiset 70
tunkeutua 98 tuuba 43 uimapuku 40 uutiset 77
tunneli 14 tuulen nopeus 52 uimaranta 40 uutisohjelma 70
tunneli 80 tuulensuunta 52 uimaräpylät 40 uzbekin kieli 100
tunnettu 71 tuulilasi 2 uiminen 40
tunnustaa 38 tuulivoimala 99 uinti 48
uinti 71
V
tunti 11 tuulla 52
tunti 97 tuuma 23 uiva 86 vaahdota 22
tuntosarvi 44 TV-kanava 70 ukkonen 52 vaahtera 17
tuoksuva 93 TV-taso 37 ukkosen jyrinä 25 vaahtomuovi 36
tuoli 19 TV-taso 41 ulkoasiainministeri 38 vaaka 33
tuoli 29 tyhmä 89 ulkoilmamuseo 42 vaakasuora solaario 67
tuoli 37 tykistö 3 ulkomaalainen 38 vaakunta 25
tuoli 41 tykki 3 ullakko 19 vaaleanpunainen 92
tuomari 24 tynnyri 23 ulosajo 1 vaaleansininen 92
tuomarin lippu 72 typerä 89 ulosottomies 24 vaalia 58
tuomarin paikka 24 tytär 68 ulospäin kääntynyt ihminen 89 vaalikampanja 55
tuomarin vasara 24 tytärpuoli 68 ultraviolettisäteily 67 vaalit 55
tuomio 24 Tyynen meren normaaliaika 11 ulvonta 25 vaarallinen 18
tuomiokirkko 4 tyyni sää 52 umpilisäketulehdus 7 vaarallinen 66
tuomiokirkko 61 Tyyni valtameri 12 unikko 93 vaarallinen 94
tuomiokirkko 62 työ 45 univormu 47 vaarnanaula 63
tuomiovalta 55 työhuone 6 unssi 23 vaatekaappi 19
tuomipihlaja 88 työjako 98 upea 56 vaatekaappi 37
tuotanto 98 työntömitta 27 upota 86 vaatekuivain 19
tuotanto 99 työpäivä 45 uraani 54 vaatimaton 89
tuotantopäällikkö 29 työpöytä 49 Ural 12 vaatimus 51
tuote 98 työtakki 47 Uranus 32 vadelma 88
tuottaa 99 työteliäs 89 urdu 100 vahaus 67
tuottaja 29 työttömyys 98 urheilu 48 vahtimies 86
turbiini 99 työtuoli 37 urheilu 97 vahvistin 41
turkis- 18 työtuoli 49 urheilukeskus 81 Vai niin! 57
turkki 100 työvoima 98 urheilumoottoripyörä 9 vaihdekytkin 9
turkoosin värinen 92 tähdistö 32 urheilupelit 91 vaihdelaatikolla varustettu 2
turska 66 tähti 32 urheilusali 4 vaihdettava 15
turvahäkki 94 tähtisumu 32 urheilusali 97 vaiheittainen reaktio 90
turvaköysi 94 tähtäin 87 urheiluvaatteet 35 vaihtaa 15
turvallinen 99 täi 44 urologi 10 vaihtaa 63
turvallisuus 96 tänään 11 urologinen osasto 8 vaihto 98
turvallisuusneuvosto 38 täti 68 uroskoira 20 vaihtolämpöinen 64

254
 hakemisto

vaijeri 21 valuuttakurssi 98 vatsalihakset 79 vesisäiliö 99

vaikea 45 valvoa 99 vatsastapuhuja 94 vetolaatikko 37
vaikea 100 Vanha Testamentti 62 vatukka 88 vetolaite 11
vaipan vaihto 82 vanhanaikainen 4 vaunu 80 vetovaunu 2
vaippa 82 vanhanaikainen 47 vauva 82 vetsi 33
vakain 5 vanhempi 82 vauvan kantoreppu 82 vety 1
vakoilu 38 vanhempi aliupseeri 86 vauvan pullo 82 vetää 32
valaa 69 vankeusrangaistus 24 vauvan ruoka 75 vetää (kello) 11
valaistuminen 62 vankila 24 vauvan vaaka 82 VHS-soitin 29
valaistuslaitteisto 77 vanne 94 vauvanhoitotuotteet 75 VHS-soitin 41
valaistuspylväs 72 vapaa 98 vauvanpaita 82 videokasetti 29
valamies 24 vapaa paini 71 vauvanruoka 82 videomonitori 77
valamiesten penkki 24 vapaa tahto 84 vedenalainen 40 videot 75
valas 40 vapaapäivä 45 vedenalainen valokuvaus 87 viedä 75
valenssi 90 vapausrangaistukseen vedenpaine 99 viehättävä 34
valintakiekko 78 tuomittu rikollinen 24 vedenpitävä 36 viemäri 14
valintaääni 78 vara-amiraali 86 vehnä 16 Vienanmeri 12
valion raja 38 varaani 64 veistetty 37 vierailu 45
valita 35 vararehtori 81 veistää 69 vieras 61
valita 55 vararengas 61 veitsenheittäjä 94 vieras kieli 97
valita 65 varasto 4 veitsi 56 viestikapula 72
valita 78 varata 5 vekseli 6 vietnami 100
valittaa 57 varata 61 velallinen 6 vietnamilainen 73
valkaistu 41 varikko 4 veli 68 viettää 91
valkaisu 63 varis 60 velipuoli 68 vihainen 89
valkoinen 92 varkaus 24 veljentytär 68 vihannekset 75
valkoinen kääpiö 32 Varmasti! 57 veneily 48 vihanneskrassi 46
valkokangas 29 varpunen 60 venttiili 1 vihellys 25
valkosipuli 46 varsa 20 Venus 32 vihermamba 64
valmistaa 36 varsi 93 venyttää 85 vihlova 25
valmistaa 87 varsivirranotin 80 Venäjä 73 vihreä 92
valmistaa 90 vartalokääre 85 venäjä 100 vihreälinja 5
valmistuminen 81 vartalon nostoja 85 venäläinen 73 viides 95
valo 83 varustettu 33 verho 41 viihdeohjelma 77
valokuitu 78 varustettu 49 verho 76 viihtyisä 41
valokuva 87 varvas 79 verhoilla 37 viikko 11
valokuvaaminen 91 vasara 27 verhosuljin 87 viikko- 70
valokuvafilmi 87 vasara 63 veriryhmädieetti 85 viikonloppu 45
valokuvalevy 87 vasikan liha 22 verkkokauppa 31 viikset 34
valokuvapaperi 87 vasikka 20 verkkopalvelin 31 viikuna 88
valokuvata 87 vaskitsa 64 verkkopeli 31 viila 27
valomaalaus 87 vastaajapalvelu 31 verkkosivu 70 viileä 85
valon nopeus tyhjiössä 23 vastaanottotiski 61 vernissa 63 viini 22
valopylväs 14 vastaanottovirkailija 61 vero 98 viiniköynnös 17
valottaa 87 vastakkainasettelu 38 verta muodostava 79 viinilasi 56
valotusaika 87 vastasyntyneiden teho- vesiensuojelu 58 viinirypäle 88
valotusajan valitsin 87 osasto 8 vesihana 19 viisari 11
valotusmittari 87 vastasyntynyt vauva 82 vesihoito 85 viisas 89
valovuosi 32 vastata 51 vesihypyt 71 viisi 95
valtameri-ilmasto 52 vastaus 51 vesijohto 14 viisikymmentä 95
valtavan iso 72 vastenmielisyys 96 vesikirppu 44 viisitoista 95
valtioliitto 55 vastustaa 39 vesimeloni 88 viivoitin 27
valtiollinen 81 vastuullinen 49 vesimerkki 15 vikinä 25
valtion- 8 vati 56 vesipallo 71 viljellä 46
valtuuskunta 38 vatsa 79 vesiperhonen 44 villa 20
valuutta 6 vatsalaukku 79 vesiputous 61 villa 36

255
 hakemisto

villiruusu 17 vuorovaikutus 83 yhdeksäs 95 ymmärtää 84

vingunta 25 vuosi 11 yhdenmukaistettu 74 ymmärtää 100
vinkuva sammakko 64 vuosijuhla 45 yhdensuuntaisuus 59 ympyrä 59
vinoköysisilta 21 vuosipäivä 45 yhdiste 90 ympäristö 58
vinyyli 36 vuosisata 11 yhdistyä 90 ympäristöystävällinen 80
violetti 92 vuosituhat 11 yhdysvaltalainen 73 ympärysmitta rinnan alla 35
VIP-aitio 72 vyö 47 yhteiskunta 84 yrittää 100
virallinen 51 vyöt 35 yhteiskuntasopimus 84 yritys 98
virkamatka 45 vyötärön ympärysmitta 35 yhteistyö 38 ystävällinen 89
virkistyvä 48 vähittäispankki 6 yhteistyö 98 yuan 15
virkkaus 91 vähähiilihydraattinen yhtiö 98 Yök! 57
virrata 12 ruokavalio 85 YK:n kansainvälinen yöperhonen 44
virta 99 vähäproteiininen dieetti 85 tuomioistuin 38 yöpuvut 35
virtahepo 18 vähärasvainen dieetti 85 YK:n peruskirja 38 yöpöytä 19
virtsarakko 79 väli 35 yksi 95 yöpöytä 37
virtuaalinen museo 42 välimatka 87 yksinkertainen 16 yöpöytä 41
virus 31 välimerenvyöhyke 58 yksipyöräinen 94
viski 22 Välimeri 12 yksipyöräisellä pyöräilijä 94 Ä
vitriini 37 Välimeri-ilmasto 52 yksiraiteinen 14
välttämätön 78 äidin- 100
viulu 43 yksitoista 95
väri- 87 äiti 68
vivipaarinen 64 yksityinen 8
värin tehostaja 67 äitipuoli 68
vohveliraudat 33 yksityinen 77
väritön 92 äitiys 82
voi 22 yksityinen 81
värivoide 34 älykäs 89
voide 34 yksityinen pankki 6
värjätä 67 ämpäri 19
voide 67 yleinen 2
värjäys 67 ärtymys 96
voikukka 93 yleinen 8
vävy 68 äänestää 55
voileipä 22 yleinen 100
väärennetty 15 äänikortti 31
voima 83 Yleiskokous 38
äänilevyt 91
voimakas 85 yleislääkäri 10
voimamies 94 W yleispankki 6
Äänisjärvi 12
äärettömyys 84
voimatasopaino 38 yleisurheilu 71
wc-pönttö 19 ääretön 32
voimistaa 85 yleisön penkki 24
western 29
voimistelu 71
voimistelu 85
won 15
yleisöpuhelin 78
ylihuomenna 11
Ö
World Wide Web 31
voisarvi 65 ylijättiläinen 32 öljy 22
voittaa 26
voitto 98
Y yliluutnantti 86
ylimatruusi 86
öljy 54
öljyaukko 54
voittoa tuottava 98 ydinfysiikka 83 ylioppilasyhdistys 81 öljyjohto 54
Volga 12 ydinkemia 90 ylityssilta 53 öljymaali 69
vuohi 16 ydinketjureaktio 99 ylivoimainen 71 öljynporauslautta 54
vuoka 33 ydinpolttoaine 99 ylläpitää 68 öljypastelli 69
vuoksi 40 ydinreaktori 99 yllättää 39 öljypumppu 54
vuori 61 ydinreaktorin operaattori 99 yllätys 96 öljypuu 17
Vuoriston aikavyöhyke 11 yhdeksän 95 ylähuuli 34 öljysäiliövaunu 53
vuorokausi 11 yhdeksänkymmentä 95 yläselän nostot 85 öljytankkialus 54
vuorovaikuttaa 83 yhdeksäntoista 95 ylävaatteet 35 öljytorni 54

256